?**; DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 991 i*. Eene riolitin?, welk» hrl».v! maar al t« v«A door vun hè i emlM|nche dichter* gevolgd \vorJt ; di« ome letterkunde tot ondergang leiden zal «o alleriioudluttipitt werken rao«l op do «vaarheidv *n vadri-landslU-ide dei volk»: Het ia de kunut, op ?j»iiel loemde wtf»»" onwaarheden *? centren ett do Ncd?rl*nrisch« natie te vleien en te verhfff»u tot oen »olk, dat bet nooit «eweort u en nimmer worden M|. Ik athtt» het ia 't belang TM ome letterkunde mjj'n .<ml«-el over dit onderwerp uit te spreken «u sou d.Hrotn gaarne willen, d»t de heer Alb. Tb., beginsel twgei.over beginsel, argument tegen ar gument «teil. mie, «tyne titeeningen oueubnnr m«*kt«, omtieut de v«rui«ehten vnn een vollcslied en beslist verklu-e of het gedicht van Moj. Btratetm» een volkuang is, ja of nceit t Amst. 17 Jan. 83, D. V. H. Beknopte handleiding b$ 7ict ondcnrfls in de Vormleer op de lagere school vour aankomende cnrlfrwgters t» ondcnFftecressen, door J. F. W. \Yinteiberir. Te Gw&ingen b(j J, B. Wolters, 1882. Deed eeuigo tchoolnutoritcft, natmu-ljjk vele jan)u geltien, aan raetiigori ondertryxer de vraaj» of b\J ook vormleer op de school onderwees, volew toud>-n met de hand op het hart hebben moeten nntwoorden : Neon, wel neem ik dat leervak van tjjd tot tyd cent ter hand om l>ij tanvrnng te doen zieu, dat do wet voor mij peen doodeluUoiia ; moor vrat vormleer nu eigenlijk ia, wat hot juiite doel van dat onderwas «igejilijk ia, vei klaar ik niet t« woti-D. De wet achrjjj't les in d«s vo- in leef vour en daarmede uit. Do oen noemt het een hulpmiddel tot verstnudsoutsvikheliug, tot het teöreu dci'ken, een ander wil er een üegin van teekenojidernjj» in zien, een derde zegt dat vormleer tot de eerste beginselen der meetkunde behoort. ? Ook nog bi dtu is het wunr, dut er veel zwevendsin de denkbeelden omtrent het onderricht in de vormleer bij vcln onderwijzers in. HezOrk hunne saliuleu en gij kunt er u v» u overtuigen. "WJJ hebben het er «teeds voor gehouden, on in zooverre xün wij het met den sciu ijver van boven staand werkje, blijkens den inhoud er vnn en da behandeling van het ondenrerp, eens, dat Vorm leer een begin van Meetkunst is en nis zoodanig komt bet m de laffere school uitstekend to pus, als voorbereiding voor jongens die later ambachtocholen zullen bezoeken; en doen z(j dit niet, waar 4e tegenwoordige tijd wil, dat zü op de lagere school ook in handenarbeid «uilen geoefend worden, ia daar vormleer waarlijk niet overbodig. VTU de Bchryver nu zijn boekje met deu nnam ?van ?Vormleer" betitelen, ons is het wel ; 't hnd evengoed ?Eerste beginselen der meetkunst" kunnen heeten. Met den leergang in het boekje gevolgd kunnen wij ons vry wel vereenigen, wty hebben daartegen geene overwegende bezwaren. Wel komt bet ons voor, dat de schrijve!- om do Roede uitkomst v»n sommige vraagstukken den leerling, of hier de aankomende onderwijzers en onderwijzeressen, (want voor dezen komt zijno handelwijze volstrekt niet te pas) te doen zien, geen gebruik had moeten maken van bewijzen als het bezigen van busjes met zand gevuld nU anderszins. Uit. zyn op zijn hoogst beproevingen, waarvan de uitkomst toevallig zóó en niet ander» zal zijn, maar geen bewezen, dat die soo moet zyn. Urn het middelpunt van een cirkel, blu. 50, to bepalen geeft do schrijver wel een middel aan de buud hoe dat kan geschieden, maar volstrekt .Keen bewüs, dat op de aangegevene vjjs het mid delpunt daar en nergens andera wezen, -v V iS 'b gelfe\.78HBrnjKCye«W^ria^^5Cu5--»no§r. \y«;K"lJaatiBl2"WV~»éi ttano KfUnè u»K.e verhouding ?van den cirkelomtrek tot de roiddellijn, door grootere getallen te bezigen- als 22 tot 7, nauw keuriger ware aangewezen. Niettegenstaande deze vlekken, die hot boekje onzes inziens aankleven, kunnen wy niet nalaten het ons aankomend onderwijzend personeel ten gebruike aantebevelen. Met verlangen zien v<| de door den fcbrijver in het ?weord vooraf' toegezegde verzameling van aanvankelijke meetoeïemugen eu toepasselijke opgaven, vooral rekenkunatige, tegemoet. \Vij hopen dtifc dit werkje het door veranderde maatbenamingen wel wat ?verouderde Mcctknnstige rekenboek vanHeiukes kan vervangen. De uitgever heeft voor duidelij* kep druk en goed napier gezorgd, iets wat wy trouwen» v»n den heer Wolters gewoon zyn. tiunine hadden wij echter op deu omslag |de «au prys gezieu. handen eener commiisio gerteld, en deie hct-ft daurover ern raj-port uitgebrocht. dat door diu hoeren, onder roornittonchnp van don wethouder Sneller gestold is. De Dltccttmr der ll$Vs Iloogi-ve liurgertchool aldaar heeft niuh ook w«il»r in deze caak gcuieugd, ou>dut hy tegen het cuvwdmagxame >tok van den pastoor wildutovoluotrekkeu; tn* behiit ksin men de niet onleerzame, doch keker Or.vorkvVikkelyke stukken lezen indenummen v»n den A'iemw Uie/fcCf/cvanSen'.' Jau.ll. |t Is voor den aroicu Popp'nk, evenals voor t hooid der icl.ool, wnaraan h\j werkzaam is, dat het een storm in een «las water bltfkt te zyn. Een even onverkwikkelijk standje heelt vr te Roermond plnafj: daar bestaat «iiids jaren een stedelijke teekeiuchool; nion heeft daar een lYektn-ncaderuie van genmakt, en nu het nieuwe reglemcut in werking zuu treden had men .een D.rocttur aoodig. De hoer Clement Sclireurs, oen der vordicnrtt-lijkita lecnn-cn dt-r oiitlu Tcckensuhool, wnut AAU h(j jaren wcrkziain wtit geweest, stond No. l op de voordracht; zjjn mededinger vat een totaal onheki-nd heer u.t S uttpart; ik heb zijn naam telfu vergeten. En wi*t gpbt«rt crV in de ecr.tvolgettde raadszitting wordt No. i gclcuzeu. Lcn der raacblc:let}, Moilz genaamd («ijnnftfttn ni«R n>en wel onthouden),«toml op, en zevlo iUt de raud een onwaardige COKJCIÜÖ vpeelde: hij ver liet (liiaroj) de zitting en <!e Ifdcn, ilio het mot hem eens waren gingc.ii mede bij wijzo vnn pro test; een nnder raadslid, Brouwer, voerde dtn vrager te gemoet: «Als gij 't w*ten wilf.öulneurs Het DctttsrJics Familitnblaif, No. 28, uitgave Schoicr, te Berlijn, bevat o, a. Abendrot, novelle v. A'iic/!«ns ,* Der Geizhals, V. II. Kt me; lm Foiucteslaud, v. J7. Mnlitor; Ein Wunder der 'Mn'tcriiebe v. Ernst Patquèi Onkel Futzmickel, v. B'iti Rckhardti Josrph in Egypten, v. C'/iorfscha F'tcltrtttdin ; Zu Sp:iies Glilck, v. 6'. C. Wallis (M«-j. Opüootncr). Onder de houtineden zijn de frnaiste*. Adam ?von Tamogast y. Barztiglii-Cat'ttr-co; lm Meer v. SMiel'; iirotvërtbfcilunji ini Klostor, v. lïurvkbardt; Wctl'* nit fieut, v. Jtitijtr-Itall ; In NewYork, v. -Uitrek; \VinterlandscSiaft v. v.fl. Vflilt; Cliodowiecki ; >'nch der ISatiullc, v, l'ortieljc; lliutume \Veihnacht, v. Mcyer~JJalL InVoud van.Xoa en Vast 4eofl.1882: Pe.Var* «ifal" tu Barreuth door I', vnn OecM-»; 11 i'aradiso. do >!? C. v. Ninvclt; Ruland^eck, itnor W. J, Matisseu; Ottdejaarshermuci'ingfu, door A. G. v. liuinui. Kicnwo Cltgavettt Kn. OLIPflANT. AODI'B kaaza. Vit bet Eage1*c>b door Cornell* IlaTRea». 3 deslon. i ü.GO K. VA.S WAI.CHEREH. ZÜn «nstor. 3 dln. t 4.25 Vit» U. E. UKADDON. .MH i* d» irnüu," VU hot En«ul»«U door C. Bttniag. 3 deeten. f C.OO E. VAK CENDT. BandleidinR tot de kennii vu bet li«l>F*r T«D , liet Ked«rl»adi«h» Leger. ? f8.60 voor entoroologto, ttitgegsreo door de Ne4erl«ad»pb6 antomologische vareenlging. f 7.M 8. .VAX VELZEN.' De vrymoedlgheld die veroUéht wordt in den Dionttr dra Woordi. node, nltgenprolteti tij bet ovêrdngtti Tin bet rMtorut den IS Decem ber 1S83. f O.M . SCHOOI,. at'i DIDASKAUA. IIL Hebt gil er wel eens op gelet, vaarde Rednctenr, hoeveel onderwijzers bjj het ehri»t«l|)k natio naal onderwijs er in den butsten t^d gevraagd en benoemd worden, hoeveel er van 't openbaar naar 't bijzonder gtin, welke icholen ,met deo Bijbel" en van andere bijzondere soorten er telkens geopend worden? De rubriek ?Schoolnieuw*" in de vertchülende dagbladen «eet er van te ge tuigen; verleden week is er woder een nieuwe Écuool m. d. B. te Suruuizum geopend met een getal van niet minder dun 80 kinderen; op andere plaatsen lezen «y van plaatsgebrek op de openöaro «holen, el. Am«terd*m, én thans weer Bergen op Zoom, waar men kort geleden 29 kin deren (volgen* Kon. Beil. van l Mei 1882) van de openbure school heeft «oeten veren, omdat men ze niet plaatwn kon. Kunnen deze en boven?taande feiten op sommige plaaUen ook met elkander in eenig verband staan? Wfionthouden ons vun commentaar of raden. D« zaak te Winterswük, waar ik n da vorige maM op weel, heeft vrij belangrijke afmetingen aangenomen; de putoor Maas daar ter plaaUe heelt den ondetwgBer Poppink in een vrQ uitvoe» ?lig stuk 14 't gemeenteuestnor verklaagd van onverdrMgwme «n haatdragende DJtdrtikxingen, VM bat miihaudelen van kinderen met vuist hrtttt. d* liozit voor do n omvo hetrekkiiig do noo'ligo be kwaamheid nitt!" 't Mooist vdii de ^'csdiifilenis w nog, dat dio benoemde Stnitgailcr t)i'.t eens eone acte bnzit: of d« SchooUutoi iteitcn of Ge deputeerde Staten er z'ch nog uiedo bemoeien euilen, wie zal 'Uoffgen. Of hot l>ü doze (jeïcuiedeuis behoort, \voet ik niet; doch relMa rnfero: een broer v.in Sclirrure. wns voorafturdvr liberale kiesverccuiyiiig to ]>ocr»ioud! In den )aatirt«n tijd echter Lcti'i liij de betrekking neer* gelegd. Nu ik in Limburg uit vermeld ik nog even, dat men jn deu gcuiMUternafl van Gelicn t-en klein postje oti do begrooting van 18B3 heelt. geb> acht voor het plaatsen vnn eeu (JiiristusbecUl in do Openbare school to LuHernde; evenzeer als bij t bovenstaande wac". ik niet of Gi-Jc]>uteerde Staten zich met dit besluit vnreunigtl heb ben. Te, Amstcnrndo en Schimeld zyn nu we der degelijker beelden in <li ojienliaro grlwol opgehangen; in do en-ste dier beii'.o gemeenten evenwel heeft men op Oudejaandug dit beeld verwijderd ?tot groot e verontwaardiging" der inwoi.ers, zooals do Limburger dntrier zegt.. Het bcsld was ecu geschenk cecer gravin d'Ausembourg! Ik heb dezer dagen een opwekkend bericht golezen in eou verslag der Cunttuistie tot bevorde ring vnn liet schoolgaan te Groninj;ei). Uceds in vorige winters deelde de Commistio gedurcrdo do koudste weken vnn liet jauraun do kinderen .warme fpijs vit, welke men Kielt reischafte voor liet geld, dat daarvoor door cenige ratlde gevers werd bijgedragen, en ibimmder niut het minst door den bekenden industrieel Suholf c»; den yoriffen winter is gedurenda zeven weken aan ÖCK) kinderen warm eton vorsohafr, hetwelk i-euc som van ongeveer f2200 veroischt; vroeger(voor negen jnreuj waren er slechts vijf armenscholen, thans Dogen r wil dui ^^".«?-?-?"?? ' zmioonen, dat hnre oude ingenomenheid met bet onderwijs alles behalve vcrtlftnwd U, eu de wakkere commissie in staat stellen mut Imr nuttig werk voort te gaan. Op eone andere tryze weet ccne aiidrro com missie het den liindcrèn aangenaam to maken: te \VierinKenwuaid wordt Zondags aun kinderen van 10 - 13 jaren kogtdoos les gegcrec in ... het korkgczang, daarvoor vinden ny in het kerkge bouw dier gemeente van October tot l'aschende uoodige warmte I Onocr onze ondonvysvaVlren la altijd nog een «tielkind;'tislietbewaarschoolonderwüs-. wet noch koninklijk besluit heeft daarin conigon re^el ge bracht, en toch is het zoo hard noodig: hut ieder uwer lezers maar eens by zich zei ren nagaan hoe het in de plaats nyner inwoning daai-mcdRROsteld is, en in de meoste gevallen zal zijne onderriudiog wel eene zeer troarige zijn. Dezer dagen kwam m(j onder de opgen een rapport van den geneeskundigen raad in Noordholland, die een onderzoek had ingesteld naar de bewaarscholen en kioderbewaorploatten in die provincie; in Amsterdam zün volgens dit stuk IU dergelijke inrichtingen waarvan gezegd wordt, dat de toe stand daarvan over h<»t algemeen is ?beneden hetffeen in de hoofdstad billijkerwijze mag ver wacht worden." Om maar iets te. noemen is de lucutverversching in 49 voldoende in (>5 ouvoldoeude, of twütelachtig, de zitbünlcon iu 31 vol doende in de overige (t>3 NJl!) slecüt of twijfel achtiff, .privaten in Bü voldoende iu Bi.... enfin ik Bclirijl geen cijfer» meer af; üij sproken genoeg vour ziel» zclven. Het onderwerp is eennanbondctitic itttrg <!«.'»? reffccriiiff, volgens Arf. 194 ouzer Urondwet, üoch het schijnt dut heh voorbereidend ot bdWatlrbClioul-underttija d,i:irou(lcr niet Iwhoort, Wunneer y.ut de wvtguver aan dien treun'gen tuestaud tucl» een» ei-ji ciiirto uiukcn, en verhinciorcii, dut kiniltri'ii l.»;i.«kU'U da zes jaren in dompige, vunzign iokaltüi op elknuder wórden Ki'i'aKt, ea ilaur veelal reeds du kiemon van düodul^jko 'ziekten ÏL-adeine», w«u-aan ntraosfceren als iti zulke etallun worden aaugetroffeu 209 rijk zyn! ' Vóór dat ik degen fluit, wil ik nog even terug komen op Ojympia, op gevaar af van wij het verwytnaar het hoofd te nooren slingeren, dat ik in myne beide vorige brieven daarover ook reeds sprak. On en revient toujonr* a ses premiers amours, zou ik haast geneigd z\jn: om uit te roepen,- omdat ik inderdaad eenige symphathie haa voor het streven der jeugdige vereeniging, jniti-,..' ztJ niet te hard van stal loont, en dat bewijzen juist een paar artikels, welke ik nog even in mijne Didaakaha wensch aan te »Üppon; het eene is te vïndeu in het Dagblad van 13 Jan. U. geschreven door den-praeceptor van 't Leidsche (jvmnnsinm, Dr. Hartman, bet andere in het VotkMad van U Jan. Dr. Hartman prijst het goede in Olympia, doch wyst tevens op het ver keerde dat onzen Gymnasiën aankleeft (veelheid. van .vakken) en meent dat de jonge verebniginff het ware redmiddel tot verbetering meer zal tegenwerken dan bevorderen. Het VoifciWaif be tuigt ook z$n sympathie met het struven van de heeren Bientjes CA, maar komt op tegen de scheve voorstellingswijze in No. 3 van huu Tijdschrift, als zoudo het Volkslied zich uitgelaten hebben over do onbevoegdheid van ?mannen, die eene breede academische opleiding genoten, van onze beste kooplieden en mdustrteëlen, onze ontwik kelde vrouwen, enz, over do opvoeding-kwestie te oordeelen." Ja, dat willen wg, zegt het Blad, waar het de verbeteüng van onrfenw/S-methodo betreft, daarin zullen de genoemde personen zich zeker wel onbevoegd vorklaren om een oordeel te vellen. Men ziet het, men is begonnen een kinwen af te winden, doch niemand weet nog waar het einde van den draad te vinden is, als de draad nu maar niet afknapt-vóór. men het eindo heeft. Intiuschen hoogachtend t t Q. N. van eene aanzlenlyke particuliere verza meling, door de welwillendheid van den eigenaar voor tien jaren in bruikleen *»n dat Museum afgestaan. De heer Edward Habich, een vermo gend Amerikaan, bracht binnen korten tyd eene zeer merkwaardige collectie bijeen, die hy op deze wijze aan de studie en het kunstgenot van velen dienstbaar mankte. Ik noem van de vreemde 'clio'en slechts mimen als C>anach, Grünewuld, llans Batduug Gtün, BchiiuCelein, Altdorfer, voor do oud-duitscbe school ; Carottp, Alazxolino, Garofftlo, Strozzi, Sodoma, Beccnfnmi, Guurdi, enz., voor de Italiaansche scholen, om by de Hollandfche meesters wnthnsorntilfettAon. Allerbi>langri|kst zj}n twee nitstckende werken van een der beste lm hogen en uavoluers vanKcaibrandt: lirrnard Fabriliiw. De schiliitiijen v»n dezen meester zijn zeldzaam en zeer verspreid, ook niet nhijtl ge merkt, zoodat hy nog steeds lang wiet genoeg gokeud en gewaardeerd wordt. Hier vindt men een ?geboorte van Johanncs den Dooper" en een .^aanbidding der hptilorii." de laatfre onlangs in da Zcitsfhrl)t fih- bitdende Kunst door Unger gi-'Ëtst. Mijns inzien» stunt Uernard Fabriuu» uift minder hoog dau zgn nnamuonoot Kurel, <J:e, vroeger ovcrTe 'cu dan Hei nard, ook sl«oliU een zcor klein aantal werken ticUtorüft, waarvan oen der b.lnngrijkctxn in Ucn brund Itoymnns omknni». De compositio en do heerlijke kleur vnn lieruardi werken xtjn beiden ovon vooitreff»-iyk. Voor»! de anuhidding der herders in Cassel i* een juweel onzer 17o ecuw.'ohe schuol. AuJcre werken vaniUm mec»tor zie t men te Urunswijk (vun l(iC)3) in de A kntö Wennon («-«n 1050, geen , pliiar) twee b t ukken toStockholnulie'ioougfroenvt worden, «én IB Frankfort van WiGO dat wkldt-1mat fff is enz. Te Jutyhaas bevinden zich 3 groot« sttikknii, afkomstiar vaa eon kerk re Leiden, wasr de «chililer goleetU en gewerkt hoi-i't. llo«wcl jn niet gohuol gaven toestand behooven xij tot. bet boite^witt hy scheen, vooral du ge-ehifdenis vnn den Verloren Xoon en do ge!ijl:cnis vun den rurisePr rn den Tulltimar iu don tempel zyn van een klenenprnclit die ons sroiulen doen galoovon dat do schilder ót' in Venetiü WBS, of \ rnotia.iiifclio iiieo-ltr» he?lii'1err-l beel'r. Hopen wy dat de kun-tlicvemlo Pastoor v»n lleulcelum, in wiens beïit deze htnkken /.'ju, niet rusten zal vóór een Ncdcrlawluclte Ryk-iverKntneling tijjenanr van Aozd zeld/nuie wrrki-u wordt!' Ik mort echt o r koiter wordou ? i!t zou ver goten dnt Ilflbi'ch'tf vorxnnielinjf meer d:\n 100«tuks telt. Ünclar de werkfii van llemhramlr's cchool. hier numvczig noam ilc ven ?droom Jacobs" van lïcckhout (}t>er goed) een ..offurhrvndo vnii Abraham" door Victoors, t-n een annligo U«n,j>iminCuyp, de Loviijdinff van Petrus uit do gev.iu.s«tiis. l>e wut gev.i.. trivialt1, dikwerf echter geectigo wei ken v»n dezen vlug, bresd, vet schilderenden, wat oprervhikkigon navoJgpr van Kemhrandt ontmoet men in Musea »e DêHijn, Vessau, Nni-neii}» (als I(embrnud4) uordenus (twee stuks, Bemerkt, maar ondor an dere namen) Schlcissiic'rn, enz. Ook in puriicuhero verzamelingen vindt rui n heul niet zeKIcn, cloeli nicc.»t.'il ondor hoogdravende namen. Ii:tercssnut sijti ttvec xecr goode, vr.;oiro Adri.ion vau Oetudc's, cu rjiooie. exoniplnrcn van de u:iutrckkelijbe mecstci-s H. van Avt-rcsmp, ER. vau do VYltle, l'Jeter Molyn. S. de Vlieger. Adr. vnn de Venne, Palnmcdo», E. van der Poel, enz. Van den weinig voorkómenden Rotterdammer Pietor EEN GOED VOORBEELD, Hy die l» dm Innstsohacten in sueat. srard Oawel's hèatUk* «we Kuseam b*wrnut ow ie « ?t.er, -At uütf^.iVo Viiiinvi<s-....j.( \ii*.j,tiui" waardig groot stuk vun Pietcr Lastmail, . 8tr\jd tusschen Apollo en Pan, een belangrijk document voor don leermeester van Rcmhrnnuf. Maar wü vinden hcrjjemder nnraea dan die. Een uitmuntend klein Jcopju van Hals, een schoono Jacob Ruy;dacl, en eon zeer goede C. Decker tnób figuren vnn Ostnde ? iets boitcngownons, d«t mij rtan een zeer vroegen Rtiy.idael (16JC) in Beaumoüt House to Londen doet denken, waarop Ostade mede de geestige figuren tooverde ? een Adfiaen van de Veld'-, een Joria Verhagen, wer ken van Wijnants, Xccman van 's Gravenhage, van den vefBbbilder Jan Ie Ducg en den cortegaerdt en bordeel schilder Jaoob Di«r& van Utrecht, nltija nog met elkander verwisseld l) een Cüyp (por tret) Dirk Maas, Brakenburgh, een de Hooch, een aardige Brouwer, met een specimen van zyn leerling Üracsbeeck, twee stukjes van Lundens, een Verboom, ? en nog veel ander schoons en goeds. Ik houd op met te citeoren: men R» de verxamoliD^ ziun en geniete van V heeren HalncVs vrijgevigheid. Mochten er in ous land ook weldra mannen gevonden worden, die hunne verzamelin gen (of enkele stukken daaruit tenminste) aan het nieuwe Uijks-Museum in bruikleen afstaan, en zoo oen dubbel nut stichten met hun schatten. A. Brodius. 1) Zoo is bijv. het stuk in ona llijks-Mnjioiim van Jaeolt lm?!,', niet v»ü Jia lo Üucn, dea lauilscLap- en vcoiobilder. militaire Zaken. iliTS OVER HET BEVORDEREN VAN OFFICIEREN. Naar aanleiding van een opstel, on dor ii;ii lilel: »rfes instiiutions mililairea de h troisième Ilepubliqut;", opgenomen in het Journat de» Sciences inüitairu van 1877 en 1878, schreef de heer Kleljn, oud-kapitein, Kelerendaris bij het Departement vaa Oorlog, ia 1878 eene brochure «overhel bevorderen van officieren", waarin hij de denkbeelden en voorslellen van den bedoelden schrijver omtrenl het bevorderen van olticieren behandell, ons de beginselen lect t kennen, naar welke die bevordering bij en sedert de opkomst der slaande legers in onder scheidene Europeesche Rijken plaats had, alsmede welke voorschriften Uians in de meesie dier Rijken omtrent het onderwerp van kracht zijn. Het ligt niet op onzen weg den geheelen inhoud zijner belangrijke bro chure op den voet te volgen; wij \vcnschen alleen stil ie slaan bij dal gedeelte er van, waarin de heer Kleijn ons mededeelt, wat naar zijne mecning voor ons leger noo dig is, eene meening, die zeker door ons niet over het hoofd mag gezien worden, met het oog op zijne bij het Depaitemenl van Ourlog langdurige ondervinding in deze zaak. Dij het leien zijner brochure, zien we dan vóór ieder land, zoowel als |voor het onze, gaandeweg meer orde komen in hel stelsel van bevordering, waardoor wille keur en mitverttand zooveel mogeltyk worden uitgesloten. Nu eens U het de keuze, dan weer de ancienneteit, die het overwicht bij de bevordering heeft Nergens zien wij den eenen vorm boven den anderen; het ver schil in gebruik is slechts een quaeslie van minder of meer, totdat eindelijk de nieuwe Grondwet van 1849 by art 58 gebood, dat ? de ofücieren voortaan. «raden worden be vorderd, onbdaffen en on pensioen gesteld volgen» de regels door de wet te bepalen, ,* bet wis 4er foidoeniag aao dat voor schrift, dat de tegenwoordige wet vaa LAugustus 1851 (Stbl no. 128) tot stand kwam. Vraagt men wat de heer Kleljn in deze voor ons leger wil, dan antwoordt hy: in de eerste plaats, behoud van het beginsel, neer gelegd in de artl. 5 en 6 van bovengenoemde wet; dus, behoud vaa het beginsel der keuze uit de meest geschikten onder de geschikteo, toegepast voor hoogstens l/i der vacaturen in de subalterne rangen 00 uitsluitend voor de bevorderingen tot ea in de hoofdofficierseu goneraalsrangen, en in de tweede r._? wettelijke waarborgen legen eene verkeerde toepassing van het bovenbedoelde beginsel. Bij de algemeene beraadslagingen in de Tweede Kamer in 1851 werd hei nut der bevordering bij keuze slechts door één lid betwiat. Naar diens oordeel moest men lol den rang von kopitein hoogst zeldzaam van bevordering b(j keuze gebruik maken, omdat zij zoo licht ontaardl in willekeurige proleclie, doch de toenmalige Minister von Oorlog van Spengler belcogtio daarop, dat hel beginsel vau be vordering bij keuze moesl geliandliaald wor den, wil men niet dat alle ambitie insluimere. Er moei een prikkel beslaan om boven onderen uil ie munien, beweerde doze, (welke zienswijze wy len volle deelen,) even als de bedoeling van artikel ti, dal de hoofdolüciersrangen bij het leger allen door bevordering bij keuze worden aangevuld, en de keuze beperkt mout blijven lol de meest ^eschiksten onder de Beschikten. De betrekking van hoofdofficier bij het leger, verklaarde de Regeering in de Blem. v. Toel., is over liet algemeen van dien aard en van dol gewicht, dal in de keuze daartoe niet mei te veel omzichtigheid kan worden ie werk gegaan, Is hel vasthouden aan dal beginsel in het algemeen noodzakelijk, de strenge toepassing er van wordt echter vooral gevorderd bij de eersle benoeming lol hoofdofficier. De weltelijke waarborgen nu, die tegen eene verkeerde toepassing der wet kunnen gesteld worden, toekt de lieer Kleijn : io. la eene collegiale behandeling van hot werk der conduitelijsten, hetgeen zeg gen vtil, dal de Luitenants beoordeeld wor den, na voorafgaand overleg en in den zin van het resultaat van het overleg tusschen Kapiteins en Bataljons-commandanten en de j Kapiteins, na overeenstemming in schatting tusschen de hoofdofficieren van hel korps, waardoor de betrekkelijke en volstrekte waarde der beoordeelde officieren zeker beter zal uitkomen, dan dat ze door autoriteiten ingevuld worden, die zelfstandig, dat is, zon der ruggespraak of gemeenschappelijk over*S2o. In de bepaling, "dat nedcn den rang van Kolonel lol bevordering bij keuze in aanmerking komt, dan na aan beveling ecner Commissie van generaals en hoofdofficieren, die de conduitelijsten der ter bevordering bij keuze voorgedragen of ficieren nognal en vergelijkt, en de uilkom sten van hun werk aan den Minisier vnn Oorlog meedeelt. Deze Commissie zou des gevorderd alvorens een oordeel uittebrengen, zich meermalen moeten kunnen overtuigen van de praclische geschiktheid der betrok ken officieren. De officieren van denzelfden rnng voor bevordering bij keuze in aunmerking komende, zouden wapensgewijze moeten worden gerangschikt naar orde van geschikt heid, welke rangschikbing zou moeten plaats hebben bij stemming door de leden; de meer dei heid van stemmen zou steeds beslissend moeten zijn en, bij gelijkheid van stemmen, de meerderheid vau stemmen der officieren van tietzeiide wapen als de Ie beoordeelen officieren, terwijl, bij overigens gelijke practitdie geschiktheid voor bevordering bij keuze, in dd eersle plaats zouden moeten worden aanbevolen de luitenants, die bij de Tweede afdeel-'n^ der KrijKsichool van meer dan gewune bekwaamheid deden blijken. Nu is sedert 1880 eene collegiale behan deling der conduiiülijilen voorgeschreven, waardoor een schrede op den goeden wep g <j'!auri KV doch de toepassing van hel iu punt '2 bedoelde laat steeds Op zich wachten, het geen wij betreuren, omdat rle wijze, die tot nu toe i>ü het bevorderen vooral tol hoofd officier gevolgd wordt, den betrokken per sonen naar onze meening geen voldoende waarborg oplevert tegen misverstand of wil lekeur. Sletten wy daartoe eens, dal iemand na 25 of 30 jaren dienst als officier bij het wapen der infanterie aan do beurt komt voor hoofdofficier, dan is hij al die jaren dooi' üljn verschillende chefs ? namelijk door zijn Bataljons-, Regeraeots- en Divisie-Com mandant ? beoordeeld geworden, en wel, nadat hij plus minus ü jaar Kapitein was, in eene richting waaruit zijne geschiktheid voor hoogeren rang al dan niet kan blij ken. Al die personen nu zijn veelal ruim schoots in de gelegenheid geweest, zoo'n officier van nabij te leeren kennen, en daar door dan ook alleen naar onze meening bevoegd, hem te beoordéelen, zoodat dan ook niets eenvoudiger en billijker zou zyn, dan dat een Generaal-Inspecteur, die onmogelijk zijne onderhebbende olficieren juist kan be oordeelen, omdat by nooit met hen in aanking komt dan by het houden zijner inspectie om de 2 of 3 jaar over een ot ander onder deel, zich by die na lange jaren verkregen opinie zou neerleggen; vooral, .als die omtrent een persoon bepaald gunstig of ongunstig is, en alleen dan een persoon zelf beoordeelde, als bet omtrent hem uitgebrachte advies van den Uegs.-commandant en dat van den Divisie-Generaal aanmerkelijk uiteenliep, in welk geval hij, na kennisname der gron den waarop de uiteenloopende beoordeeling gebaseerd was, zich persoonlijk van de al of niet geschiktheid van den persoon in quuestie voor hoogeren rang zou kunnen gaan overtuigen, door een IA alle opzichten degelijk ondenoek, om eerst daarna over diens lot Bet is echter van algemeone bekendheid, dat menig officier sich in zyne illussie be drogen heeft gezien, nadat hy voor den Inspecteur een zoogenaamd examen had af gelegd, om bewijzen van geschiktheid voor den hoofdoificiersrang te geven, zelfs nadat hem reeds door zijn chefs de mededeelingwaa gedaan, dat hy door hen voor bevordering in aanmerking was gebracht, en door gel(jkea en minderen ? in den regel zulke juiste be oordeelaars ? een hoogere rang was waardig gekeurd. Zoo'n opinie berust don alleen op het resultaat van het oogenblik,? alsof het afleggen van een «xaraen, in welken vorm ook. eenige maatstaf is om iemand te beoordoelen, ? waarbij dan nog dikwerf komt, dat mei recht «terrein en omstandigheden", waaronder men soms voor zoo'n Inspecteur verschijnt, zeer ongunstig zijn, of wel, dat de vragen ea opdrachten zoo vaag gesteld of gegeven wor den, dat het dikwerf niet te verwonderen is, als de oogenblikkelyke uitkomsten niet aityd even goed zijn. Dit neemt niet evenwelwe?, dat deze oogenblikkelyke uitkomsten geen gewicht ia de schaal mogen leggen, vooral als men na gaat, aan welke eischen men voldoen moet om voor bevordering bij keuze in aanmer king te kunnen komen, en die door den Heer Kleyn zoo juist worden gesteld, als men hem vraagt, wie er in tijd van vrede aanspraak op bevordering by keuze mag maken, n. I. t met hy, die alleen talent of wetenschappe lijke kennis bezit; hij evenmin, als de officier, die in niets meer uitmunt dan enkel door kennis van dienslaangek'genheden en onbe sproken levenswandel, onbegrensden Ijveren toewijding aan den dienst; maar wél hij, die aan het een en het ander groote practische bruikbaarheid, een krachtvol lichaam, een juist en kalm oordeel, wilskracht, een snellen blik, en de gave tot bevelen paart; hij vaa wiens invloed op ondergeschikten de beste «volgen voor den dienst te wachlen zijn." Eischen dus, die alleen na verloop van tijd kunnen beoordeeld worden en, naar onze meening, alleen door de belrokken [5alu"«en fteg .-commandanten alsmede door de Divi sie-Generaals, doch in geen gjval door den Inspecteur van het wapen; om de zooeven genoemde reden vooral niet, na hei afn«i«»« van een zoogenaamd examen, dus volden; den indruk van het oogenblik. Wij zouden daarom wenschen, dnl zon spoedig mogelijk een commissie in den hier boven bedoelden geest werd benoemd, doch zoo long dit nog niet plaats heeft, dat.rian de voordracht lol bevordering voor hoofd officieren alleen geschiedde op het advies van den divisie-generaal, wiens hoogopositie in ons oog medebrengt, dat aan hem de ue-SCfeiktheid-'-ino'et" toegekend worden, iemand te kunnen beoordeelen, te meer daar hij hiertoe alle middelen bezit, althans zeker meer dan de inspecteur van het wapen. Bovendien zou door bet instellen der be doelde commissie, de inspecteur der infanterie niet langer in zoo'n dwaze verhoudingslaan tot het Regiment Grenadiers en Jagers, daar het immers van algemeene bekendheid is, dat hij zich nimmer met het personeel van dat regement inlaat en dus ook nooit de kapiteins van dal regiment, als zij voor hpoReren rang in aanmerking zyn gebracht, ziet. Hij wijkt dus ten opzichte van die officieren af van hetgeen hij tegenover honderden .andere kapiteins vermeent te moeten doen, n.l. zelf die officieren beoordeelen, waardoor niet onduidelijk met twee maten gemeten wordt, en zeker niet ten voordeele der overige kapiteins der infanterie van het leger, als men nagaat, dat het Regiment Grenadiers en Jagers toch ook 24 Kapiteins telt, die met hunne plaatsing bij dat regiment tijde lijk als het ware een brevet voor den hoofdofficiersranR ontvangen. Alvorens te eindigen willen wij nog de vraag stellen: Zoude men in den iaatsten tijd zulke ontmoedigende verschijnselen bij het «open der cavalerie hebben kunnen be speuren, wanneer de door ons bedoelde com missie beslaand had ?.... Wij gelooven het niét. Y. Z. SCHAAKSPEL No. S. T*n W. d. V. te Amsterdam. KWAST. » b o d ? t g b WEP. Wü «peelt voor on gooft In 3 «elten nut (Wit 9, en mrt 4 itnkkea mot E B 4). OplMsing VM ScBaakprtWwm No. 1. l A S ? O 5)1 B 8 ? D *I (» 8 O S ot O «+ D 4 nt O 8 3 D 7 - O 5 m»t (*) Dl! tnder nwl v»n cvtrt volgt «Mfor m»t m« 1) of Pd. BU l «w*rt A S ? B 4 volgt f 8 « ? D 4 ?« nrsrt k*n op D S ontsnappen. INGEZONDEN OPLOSSINGEN. Tu No. Cl Vftu dl» v»n ?Mni" ta AratUrdtm en V. D. 291 ' DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR K B ft L A N D. IGARDE DU CORPS. VU het Hoogdnitteh HAiR 8AM ARO1T DOOK A. J9* (Slot.) E-nigt» «ogenblikken verliepen ia di«p «tihwtygen, lóodat men in de kamer het ademhalen der jtanwezigen kon hooren. Toea vernam men in den gong - vatte, eenigaxio* «ware stappen, «n fcloitoren van eon sabel over den grond. Du overste von Krenckon opende de deur en de hooge krachtige gestalte van koning Ernst jAuguat werd xichtbaar, in de huiaren-uniform, 'die 1>Ü gewoon was to dragen. Zijn gezicht scheen uit marmer gebeiteld, ? een foriche witte knevel bodvkte «ijn bovenlip, de witte dunne baren aan Jo slapen wnren zorgvuldig glad gestreken en zyn heldere oogcn sagen van ouder zware wenk brauwen scherp en onderzoekend in het rocd. De Koning bleef een oogonblik op den drempel sUan: l)a blik, dien hij door de kamer wierp, whcen in cea oogenblik tot in de geringste kleinigheid door te dringen en ieder der aan wezigen had het gevoel, als of de oude heer hun ia hut bijzonder aanzag. Do oude wachtmeester stond in eerbiedige l houding onbewegelijk aan het hoofdeinde vaa | het bed. Hendrik trachtte zirh op te richten en ten J minst o aan zya bovenlijf een militaire houding Ito #evon. l Üo Koning trad nader, steed* den sabel klctj terend over d*n grond slopend, gevolgd door Icjjn vleugol-adjudant, majoor van Slicher,. oen l elegant officier, met het uiterlijk van t>en joviale» l bon vivunt Deze knikte dun zieke vriendelijk l toe en mheen hem door teekenen to willen aanI moedigen niet bevreesd te zyn. l ?HlyJ liggen ? bl(jf jigtfen, mijn zoon", zeide [de Koning in eigenaardig gebroken Duirsch, (1) met een schello heldere stem, die niot gi-heel bij [tyjn krijgshaftige gestalte paste. ?Ik heb gehoord, dat gU een prachtigen sprong hebt gednan en oer Ihehituld voor rnyno garde du corps bi) hot bezoek [der Oo3tenrijk«che officieren, ifat is flink vnn In, ? maar gü anno kerel hebt gebroken uw l been, daurom hen ik zelt gekomen en wil zian wangen van ,de doctor zeker verboden heeft u verroeren en wanneer men is in Laznreth, heeft die doctor alken, tfeheel alleen te bevelen." ,0, Majesteit!*' riep Uenderik Kraul. ?w</lk «en geluk, welk een onderscheiding! Vour de eer, dat myn doorluchtige Koni»« zelf naar m$ komt zien, zou ik guaiue alle dagen een been wil! «n breken." ? .Dat zou ik liever niet willen", zeide do Koning lachei.de. ?dat zou etn zwnre dienst ?-ijn voor myn soldaten, ? hebt go erg veel i'ijn?" ?Nn volstrekt niet, Majesteit, in het geheel geen!" riep llendeiïk, wiens blik vol vervoering op den Koning rustte. Ernst August zag om zich heeu. ?Wat is dat?" vroog h(J, op den oudo Friedemann wyzende, die bevond naast zgn vrouw stond. n Antwoorden, snel antwoorden," fluisterde ma joor van Slichen den verschrikten ouden mnn toe. ,,Kiiedemann,u stotterde deze, ?Friedemann is mijn naam, Majesteit, boer te Seolzcnstedt ? wij lijn vrienden van den ondei officier en zij a geko men um hem eens op te zoeken." Hij boog diep bj deze woorden en trok zijn vrouw, de als verlamd en wezenloos naast hem ttoad, met zich mede. De koning glimlachte om de di-pe bnigiug, die zoo weinig overeenkwam met do regels der etikette, maar niettemin ge tuigenis aflegde van den eerbied, die het hart dezer brave heden vervulde. ?L>at is goed, dat is goed," zeido liij, ?het doet mij nenoegen, wanneer de hoeren in het land goede vrienden zyn niet myn soldaten." «Ik bon ook soldaat geweest, c zeide de oude Friedemann, dio by de vriendelijke woorden des konings weer moed kreeg, ?in het regiment van do Cambridge dragonders." ?Wnntieer ge zyt geweest soldaat," Keide Ernst August op schertsenden toon, ?ge niot tnoet ma ken zulke buiging, ? maar in straffe houding ?taan, zoo als net past voor een militnir." Do oude Friedemann voelde een rilling door zijn leden en trachtte zoo goed en zoo kwajul als het ging zyn oud en stijf lichaam een mili'airu houding te doen aannemen. ?Kn dat," zeido de koning, opliouisewijzeiide, ,Jat ia zeker hot bruidje van den gardn du tornt ? hy heeft Boiauk, ? het is een 11100 kind ? maar ook eeno mooio kcrol, dn officier." Kon donkere gloed bedekte de Loniic, Do oo"en van Hendrik begonnen te sc «Is of hem plotseling iets geopenbaard WMS ge werden ?Ju, Mnjesteit," riep hfl, ndot is mijn mei-jo, «n ik hqud moer van haar, dan van i«U ter we reld, eo zij houdt ook vnn mij, maar zij kan helaa* mijn vrouw toch niet wordt- n." Do koniiig zag hem verwonderd aan. ? de onbevangenheid en vrijmoedigheid van den jon gen m on, schrön hem to bevalleu. Do majoor van Slichen knikte Ilendrik bcnioodlgcna toe. ?Niet worden uw vrouw," vroeg Ernst Augu-.t, diit beji ijp ik niét ? wannoer gy lianr hult lief «n zij houdt van n «n baar vader is geweest ook xavftUt rist, waarom zat zy dan niet wotdón de vrouw van ccn braaf garde du. corf s ?" '. ?lltiwlrik nam een koen besluit. Na of nooit moest hty beproeven door een moedigen aanvul d,en pi ijs züner liefde te. vervoeren. «Mot verlof, Sire," Zfide hij do schouder j ' opnali>nde, .de vader heeft er niets tegen, mnar,s ? ?\Vat, maar?" riep de koning, «voor den dag er mee, -? wnnneer de oudo dragonder het go«u vind en ik ook mijn toestemming gocf, wat is er UMI nog meer?" ,Mnjhateit," zeide Hendrik, tcrw^l de overste *au Ivrenekcn hom onrustig aanzag «n beangst fc'heen te zün, dat de zieke door de een of nu«ore onvoorzichtigheid de welwillendheid van deri koning op hot spel zou zetten, ?Majesteit, de or,d.i dragonder heeft niet vergeten, dat de wachtjneester altü'd degene ii, die het meest te bevelen nooit en hij heeft zijn hui«waehtmeo>ter en die ? MyjsuHsii, ? ja, dio Wil niet." De Koning trok de wenkbrauwen samen, de ovpi-ste von Krencken gaf den Jongen soldaat vol 'vrees een wenk, maar de majoor von Slicher moedigde h«-rn integendeel aan om voort te gaan. ?Wat i» dat," vroeg Ernst August, ?wat. voet rlftt beteekenen met dia bntswachtmeoster, ik ben niet sterk in het oplossen van raadsels." ?Sire," hernam Itanderik, ?de haUw*chtmees!er van don ouden Friedemann is «iju vrouw. Zij zorgt voor een voorbeeldige orde in hnit, juist sioo als de wachtmeester in de kazerne, maar naar haar popen moet ook alles dansen en wan neer lij het na mnro»*! niet wil, kan ik mijn Louisa niet ki-ygen, hoerea] wij ook van elkander "?"'on en hoe gaarne haar vader ons ook zyn n «oude willen geven. t gezicht van den Koning helderd " ..... R k , sta je onder den pantoffel? Kom eeni nier, oude hnUwaohtmceiter,* leide h(J, juffrouw Friedemann met de hand wenkende, ?waarom wilt ge niet hebben dat die beiden «uilen worden een paar, antwoord ? ik ben de Koning en mg moet zela een wachtmeester gehoorzamen." Juffrouw Friedsmann had aioh hersteld van den schrik, dien de tegenwoordigheid van den Koning baar had aangejaagd, h*tbewu*ti4jnharer waardigheid keerde terng, sonder vrees zag tij den heerscher in de oogen ea met vaste en ?ekore st*m sprak zij: ?Majetteit, ik heb niets op het jonge mensoh tegen, hy is braaf en heeft het hart op de rechte pjaats, want oog kort geleden redde hjj in ons dorp een kind uit de vlammen, met gevaar van tyn eigen leven." .Zoo," zeide de Koning, terwijl hy Henderik vriendelijk nanxag en zich tot hem neerbuigende, hem op den schouder klopte, ?bobt g\) dat ge daan, mfjn zoon, dat is braaf van u; maar" ver volgde bjj, zich tot do oude vrouw wendende, »wat wijt ge dan nog meer, oudo huiswachtmeest*r f Gü moest zgu blüdo, dat uw kind U ouwen kan zulk een braven kerel." «Ja Majesteit," zeide juffrouw Friedemann, .maar de soldaten deugen niet voor hot huwelijk, dat is mUn meeuing en daarby "lijf ik, er komt mets^oeds van en ruijn dochter krygt geen sol »Wel, go zot eon verduiveld wijf," sseide de Koning, tcrw^l de oude l'ricdemaan met open mond vol ontzetting bleef staan, alsof hy door d«n grond dacht to zinken, ?on wanneer jo nu eenmaal or je «talen hoofd op bobt gezot, is er niets aan te doen. Het been heeft dn nrrae vent toch reeds gebroken eu wie weet of hy weer zoo goed als vroegur zal kunnen ryden, als bet is genezen. HU zal worden outalagen vau den dienst ea ik zal bevelen dat 1«U oen burgerlijk iitulit krijgt; Slicher zal het notceron1" ?lot uw dienst, sire,"' xeiiia de majoor, zijn no titieboekje te toorschyn halende. nZyt ge nu tevreden y vroeg Ernst August. Juffrouw Friedemann echuddo het hoofd, ?liet is wel goed van Uwc Majesteit, manr er is toch nog iets en daarom kan van du zaak iiicts komen." ?J*og iets?" vroeg de Koning, ongeduldig wordetiJo. nJa,1' zeido juffrouw Friedemann, ?de onderoficior is ruomacli on wij zija protestanten eu dat i>ast niet same:t, ? mau on vrouw hooren iu óén en moeten tot t'uu God biddon." liii strook met iiciit nam een ing nnn en bij zag do vrouwr mut aulke glinstereade, doordrin gende oogen aan, dat zij de havo «chuw ter aai de sloiig. ?Wat gij daar spre:kt whoelboosenonrcclit," zoido Ernst August wet hold«r klinkende stoiti, ?dat ii niet L(Ojpi oken zjoals moet doeu een gocJ Oliristeü! NYaiiueer man eu vrouw aan oen llei,und gulooven on wanneer zy dau Icsec viin do» ioddflükwi Verlosaor in hoe hart draguu, dan uidden -t\j immers tot éóu God on dio ocnu Uod juist zoo vriendelijk r.yn voor den ueu ivla voor den ander. Ik beu niut God, maar my zijn al myn onilerdaneu even dierbaar of zij Uuotusclicn cf l'rotcstautou zün, wanneer ai] slechte een Chiistelijk leven leid«u, uahet woord bahartigtin : ?Helit uw naasten .lief/ . Gij moest SL'hatncn u zelf, oude, onmeedoo. ndo vrouw, hoo kunt ge zulke wourdeu spre ken en nu beveel ik u, hoort ge wel, ik, de ko ning, die golijlco liefde koester eu «elijke ^org heb voor al myne onderdnuen, wat ook zy huu geloof ? ik beveel u, dat ge dio beide lot eeu puar zult vereenigjn ca wanneer «e nnt doet dat, zoo. hebt ge oen boos, goddeloos hait en geen spoor van christelijke liefdo en christelijk geloof is er^in." Kiettegenstaatido de gebroken taal, waarin du koning sprak, hadden do woorden oon venvouderlijk indrukwokküiidrn toon. De majoor von Slicher «n do overste von Krcnckcu staarden ernstig en bewogen op d«n koning, dio rant, vlammende oogen uu een uitdrukking v.in diepe over tuiging op het «dele ge! n at voor hen stond eu wiens vermaning tot cluutelijke liefde en ver draagzaamheid in spijt van aijn onlicdrevouhcid in de taal iu ieders hart drong. Juffruinv Fiiademauu snikte luide. ?Welnu, hebt ge mij verstaan V vroeg do koning. ?Ach, Uwe Majesteit," riep de oude vrouir, ?vergeef mü en beknor mij niet mi;cr,-^- goddeloos on Loos ben ik Waarlijk ni«t, ? ik bob -goloofil, dat het go?d Was1 du 'dat ik voor i;ct wel/.iju mijner dochter' 'zorgde,' maar wat gij'«Jaar ïpnrr, dat klinkt toch ook zoo veictannij; cu rcchtyn wiUg. Ja, jn, gjj zult wel pel j) k h'.-bbcn, er isimmcra toch m'aar een (Jod^ ou Witnnenr iodcr mnar oprecht jviin lle'-n'^plooft. en tot 11- m b;dt cu iloet wat Hij iSovCctt d 1:1 7,Mm «ü'^ich ook wol voroenigoa in één uuloo!' en i-ên t-.'Ouw KÜ du gocdo (jod aal hen z>. kor c«nuia;ii (io;n ii'^aan ?Welnu," «i'i-.li! do kor.ing, mut bcxvoavn s(.>:ii, terwijl een (j'Witi^ lJc;:j« aan y.ijn luidi'rü xoo 6tveii;j en criMlig gutmit ^? a.ichtn- uit >[ iikicinit ! verleende, ?gij stcui- er'dus in ton? Wilt. uu ir.ij beloven 'tiut, do/.o beido:i mll-n worileti mini on vrouw, wnuneor miju uriuö «aixlo du corps) bot, bueii /ui /ijn .genegen V' ?Ju, ife b'uloot hut Ü\vtf M:i,iu8l«it ? ik beloof h-1" liep de oud" vrouw uu twr tjeu'stijj'iia van haar woorden >tnk K i j duit koiiiug h«;ir l>anuioe. Ernst August. Z+K Itwr a<>n uu^ctiblik vorwond.i:d nai), tnen knikt" hij vritmdoüjk mut lutt hool'il, nam de hiuvl der oudo vrouw iu de zijn* en tchudde ze krmh'ig. 1,-mise Hiit-ldi) op ddti koning toe en viel op de knieën, lltru oosen vloeide over van iruneii uiaar haar gelaat straaldn tevuut van zaliyhRtd en on begrensde dankbaarheid. ?Opstaan, opBlortan,*? zeido E» n*t,Angiiat kortaf, on b'yna heftig, gy moet ?voor Ood knulen maar niet vóór luniichcu!" . En toen Lomso verschrikt opstond, k'ople hy hom- vriendelijk op don BC! ouder-en zeide: ?Ik ben er innig verheugt over, dat ik twee, mensclion gelukkig heb kunnen maken. Ik zou wel Willen dat ik hut mai al latfn onderdanif.it ?/.ou kunnen doen ? hot i« *oo schoon tulk ean vrooiyk ge/Jchtte zien, dat. üiet anders uit door die vriendelijke guztcbtou, dio ik zie aan mijn hof, mrx;ir," vervolgde hy xuchtoiid en lialf met zich zelf sprekend, ?hot is rao«ilijkt ook voor oen koning menncheu waarlijk ge-lakkig te maken." Henderik Kmul rMt aatidachiig bowondi-i-cnd naar de schoono hvldhailige gestalte van den ouden koning. ?Uwe Majesteit," zeide hij mot bevende stem, schenkt -my het .grootsto anrduclie guluk.'1 nVHiot go nu- mün zoon," zoidu do koning hem vrirndelyic to-'knikkeiulc, «dat do koning meer te zoggen heeft dan de oude hui* wachtmeester? ?En gij, oude dragonder," vervolgdo h\} tot den ouden Friedeman, dio geheel sprakeloos .was «oworJcn, ?laat u niet meer te veel houden onder den pantoffel!" Il u wenkte hem een - afscheidsgroet met de hand toe, en verliet de ziekenkamer, gevolgd door den ovmte von Kronckon en den majoor von Slicher, die nog eenmaal zich omwenduuda Uenderik traul vricndttlyk toekukte. . Ken tijJlanff iwejren allao. Do eenvoudige landlieden haddrn zich den luister der Majesteit zoo geheel andt-ra, zoo voel stralender en sohitterender 'voorgesteld «n toch had di overweldigendo indruk dien do persoon van den gry'zen beerscher op hen goraaakt had, al hun ver wachtingen verre overtroffen. Frana Labmeljer, die geheel in een gedoken aohler den ouden Friedemaao had geitaan, k «va. aan alle leden bevend U voortdMin en " noggeheel ademloos: «Dat voTReet ik tujju heele laven niet." Juffrouw Friadetiinnn sprak geen woord, naar omarmde huw doohtlr ivo innig en teeder, als zU in lang ulet gedaan had. Toen trad zy met Lonise ian bet bed en legde haar hand in die van den jongen onderofficier, dia alle voor schriften vut aen doctor vergetende, sich in bad oprichtte, syn arm om het meisje sloeg en aan fl'nken kus op baar frissche lippen drukte. Men hoorde de wacht naar buiten komen en de trompetten weder schetteren. Da koning had de kazerne verlaten, eenige oogen blik ken daarna keeide da overste von Krencken terug. ,Wel duivel», onderofficier," zeide hfj, ?ge züt, een onbeschaamde vlegel, maar g« hebt geluk, ik feliciteer u, al spyt het m(j ook u te moeten verliezen, oe.'on maar «trengo tucht uit," zeide hy lachend tot Ixmise, .by i« o*n spring ia 't veld en heeft eeu hulpwachtmee«ter noodig." Hy drukte den jotigun niau de haud, groette de overigen eu wilde vertrekken, maar aan de deur kierde h\j nog oens om en ging langzaam oen weinig aarzelend op het bed at'. ?Onderofficier, ztidc hij, ?ge hebt nu immers toch waigo voleen arrest iu bed, alles zal ver geten en vergoven zyn, ? maar zog my uu de waarheid, hoö was d;vt gistercu nvondV" ?Overste," antwoordde flentforik Krnul climbohende, ?inija Lojiije dio d;tar xtvat, had mij naar den schuuwUirg ccronsi^uoerd, kiwit ge het my euvel duiden, dot ik t tipt geboorzaamdo'.'" ?I)UK lieh ik toch Rclyk gehad!" liep mynhüor vou Krencken verheugd uit. ?Maur voor den duivel, hoe zijt ge dan in do kaz'-rno (/''komnnV Ik l.cb my tocli onniiddt-lijk liitilieeii begeven." ,Uo oviratc kan ons to paard uilen inbak-n," zeide Hcmk>r;k Kranl, ?tunnr Bisteren waren w|j ta voet «n U zult het, mij niet kwalyk nemen, waniitcr ik zeg, dat mijn becnin d;;ii touh eeu weinig jonger zijn." De lieer vnn Krcr.oken knikle toestemmend. ?Ja. j»," zcide hy zucli'oitd, ?do oude machine hegiut to kraken, ra aar," riep hij, ?al die kerels voor do deur hebben my immers gezegd, dat niemand de kazerne, t innen wns gekonum vn ik heb de wnschvrouw ea den kleermaker laten arrestcercn, O. het ia een bende van Korah, en het was wel roodig, dat eens \uur en zwtwel op hnn hoofden r.eerdanldo'. Nu voor dezen kevr h«;b ik beloofd du zaak te laten ruslen, IUUAV ik /.ni oppnescH oi do cer'te do beste, dien ik snap, z»l liet gcheelo K^lag httalen." Hij groette eti glim heen, terwijl hy half luide in zy'n banrd prcvc.de, ? De i'ogimcntsdoctor lïvvnm binnen, voelde Hen drik den pols en vbrd de; koor's toegeiuuneu, lly gat' s'ri-n<; bevel, den zieke alleen t« hiletieii veibuod iciler btz^ek in de eieïtciikutncr. Men moest aisulifid nemen, muur bon niocüijlf dat ook viel, toch scheidden d« beide jongu lit-ue» mut ccli v «v. vrctjudi kloppend hart eu gelukkige hoop stranlda uit hun KOft gelcJeu oog zuo dnioviae Lukken. llcudiik drukte IiOuUè no? eenmsal aan üijn hart, tocu verlieleü uilen op driu^ood verzoek' van den doet >r, de ziekviikainer. Htt vci-hand werd nagezien eu spoedig viel Hendrik, na de veruioeieiii.^ïfn en ilfukic dur laats'c uren in ecu diciwn »la:>p on da ziekcnoppassers, dieby hcrq wnakt-u, hoorden hoe hy ia den droom dun crns den n.iaiu Louise {luisterde, dnn weer uit volle borsM ?LcvadeKünia;^1'! riep In SeeUenstcdt wcr.l dadclyk de vorloviug van Loui*c met den jangen gat d > du corps, die zulke aangenarao bcrinnorin^en iu hot. gehec;e dorp had achtergelaten, bekend gemaakt. Fraus Laumcüer zorgde er voor, dat dtn eeinten dag reuds na hun lehuiskomst iedereen het voor gevallen o jn de ziekenkamer to weten kr««g. Alle bekenden kw.'imen naar het huis van l'Yiedetnnnn, zcifs de dominee verscheen, om zich de geschiedenis to laten verhalen on juffrouw Friedemaun werd niet raoedu te hot-lialcn, dat zij eigenlijk haar dochter niet aan eon soldiat had walen geven, maar dat nu tnischen bnnr eu den koning overeen waa gekornen, dat hij een bur gerlijke betrekking zou krijgen en dat de kor.ing een voortreffelijk man watt, die het goed meondo met al zijn onderdanen en het wel beter zou weten dan z|j, ' 11 ..e diep ook de indruk was, dien de woorden van den Koning achtergelaten hadden,, de oude PHcdemann trauhttu zich toch niet van den to eiiiuncipeoren, waaraan hy' na eengewoon was geraakt en juffrouw Friedeiii u n n zwaaide oven streng als voorheen haar scepter al* alk-enheerscbend huiswacbtmeester. Zij had wel is w.vir <\<-n koning gehoorziiamd, ma>r tegenover allo anderen hield zy haar waar digheid Iti uilen deele op. N;i verloop van zes weken verscheen Hendrik Kr.iul in SeulïBDttcdt, hartelijk ontvangen door n!lo bcM'uners van lift dorp. lly zag er een weiiii.' blmc uit, Iwunde op een stok en liep nog pehrckkix. mnar '/.ija houding was o vermoedig en ir.>t>-ch aU altijd en zyn gelaat' straalde vau geluk. ,'uhclend vierp r.ich Louise aan zy'n borst. Ook i.u waren h:mt' on^ea weer vochtig van tranen, HUM r' het wari-u tt'anen van het hoogste geluk, dio lleudrïk teedcr van haar wangen korte. De kou ng hal zijn belofte niet vergeien. Toen Hendrik eenige weken te Soelzenstedt in .de. Ei-.xjtiVe zaiigneid had doorgebracht en geheel horst'Kl \vAt, ofschoon zij" uüen nog eenigazius atijt' bltef, bracht do postbode op een dag een giMot.«n vcrzeiïeldou brief die zija ontslag uit deu di*-n>t. bevatte. De majoor von Slicher had o: een brief by gevoegd die hem aelok wenschte biet zijne benoeming tot 2e opzichter van 'a koniiigB «tollen. En toen eindeiyk Üendrik en Lou'se een paar verdun wni juffrouw Friedemann recht in haar element. Zij beredderde alles voor de bruiloft met haar getvono energie. Do oude boer haalde ilesch op' flesch uit den kelder en Frans I.ahraeijer stelde (Ten omtten dronk in op 'tweUijn van de jonggehuwdcu. (1) Erntt Aüfftut, koning v«o Btanovor,. 3 Juni 1771, wti da Tijtdo zoon vin koning Oeorge m v»n KnRoUvJ. Na dea dood v»a vYitlem IV, toen d« ' Engolflcho Kroon, op d« Trou*fll((l(e Itja oretglng. werd hy. die Uit dasTerra iUa Utol v»n Hortog VMX Camberland KOTOOI-J U»d, do eertta ïclötindlgs, In het Und resldooreado kuning Tttt H»üaoror. H<) overleed. 18 Horeml)«r 18S1. . P»» dt* FABEL. koor van groene kikkers Kwaakte in het gwart moeras, Betwistend, wie de ü>este Van alle zangers was. Z\j da&hten niet aan voog'lon ? Maar slechts aan kikker-kunst Betwistten das elkand'ren Dan roem van kikker-gunst. Daar klinkt in dichte struiken 't Lied van dar voog'lan bard. Schoon hem da kikkers hooran Za kwaken even hard. Za kwaken luid en luider, En overstemmen 't Mad ? En kwaken: dat 's (actoLtat Zóó siugt een kiluar ni«t HCT LANDYOLK, na ABTDM Uit den ia 1883 ahgekomen Bundel: l« Uw» <fo fa Bet dorp wordt wakker by bet klinken van den boren, De* berden. Meoccb alt dier, ja >e)(s de plant loopt uit, Ea door den blauwen mist treedt schim by schim naar voren» TerwQI in vochte lucht de bloesem licb ontsluit. 'k Zie hen doer 't lomm'rig boscb en langs de slinger wegen;; Zij hakken 't knoestig bont oF oogsten 't gouden graan, Or loopen, 't hooid gebukt, tot spreken ongenegen, ? Wat toch bun geest vervult by 't peinzend voorwaarts gaaa Hel akkerwerk is zwaar en eenzaam moet men streven! Van dat de ton verrijst totdat xy is gedaald, Bekompt men de aarde en ja, wel zal ze vruchten Maar kostbaar wordt de vrucht met eigen zweet O boeren, oud geslacht, aan 't aardrijk als gebonden! De zonne stooft uw huid, de koft verstijft uw voelt "~*-:\ Toch, had ik onder u op 't land mijn plaats gevonden, ?;; 'k Trotseerde hitte en vorst als gij met biyden moed! Ja, we! versterkt de lucht van hooiberg en van stallen! Eenvoudig is het maal dat bloed door de aadren dringt. Men neemt de geuren op en vliegt naar welgevallen, Gelijk, als 't lente wordt, het veulen snuift en springt! Wut ware ik dan gezond en kranig in myn streven! Hut hart ware enkel vuur en Ijter 't tenuwnet. Dan werd mijn forsche stem, ter uwer eer, geheven, ?Gij, die wel langzaaara, toch den voet staag voorwaarts zet. Aan u de toekomst, ut Wie nadenkt zal beseften Dat wie do kracht bezit, ook immer stijgen moet. i Blo.i ziet door groeikcaclit 't groan steeds meer het hoofd verheffe» Zoo, golvend, maar gosiaag, rijst ook uw breede vloedj De toekomst hoort u toe, want o, dat heet ik leven, Om aan <io borst der aard gedrenkt, gevoed te zj]n, Dal moet bij olken teug uw jonkheid sterkte geven. De werkzaamheid in 't veld houdt hart en lichaam rein t Zie, de oude wereld sterft. Wie op hnn adel roemen Zijn nfgtjleelil en mui, hun bloed werd bleek en traag. Do kroon, weleer vol &loed, gelijkt verflenste bloemen; lluu zon z»ikt"weg in 't met, zij immers slaat reeds laag* Gtj heft de kruin omhoog! Geen fcpudo cijferingen ÖeSemm'ren uw gevoel, waar liefdedrift u spoort! De vrouw ontziet zich niet, neen, zij verrijkt uw kringen Alet talrijk kroost en nooit wordt klacht of zucht gehoord! Aan u de toekomst! Ziet: de scholen tellen velen, Die. op het land gevoed! gereed zijn tot den strijd. Zij zijn 200 kerngezond als de Aardo slechts kan telen fin balen d'ccrsten prijs door wilskracht en door vlijt. Gcgroell Gij komt, wij gaan. U schijnt do dag in de oogen. Ach, volgt ons voorbeeld niel. Wij staren ia den nacht Al* ge eens hier-^ $3tjjün/ ?*^1* .niets uw glans verhoogen Dan 'l «wlL.L'JrtvatQUiLr ? ._.i*u vroolijk tegen Jacht - -? Verzaak uw afkomst nooit, boe necd'rig die raoog wezen. BiljT als uw cikenstum zoo knoestig, sterk en hard; Die wü«elt in doü grond, terwijl hij hoog verrezen Zijn bbdenioa verspreidt en hitte en stormen tarlt Want de aarde schenkt den wijn, waarnaar wij allen dorsten. Zij rijpt het blonde grann tut Kolvend, gloeiend goud. Zij, moeder, biedt aan eik de welgevulde borsten. ' Wie daar zijn voedsel vindt, wordt krachtig en wordt stout l Met ol te foi'achen arm nam ze ons ook in haar hoede; Wij zochten fijner vorm, natuur schoen ons ie ruw, Haar nch, een broos geslacht, zoo zwak en levensmoede, Besluiteloos en laf, steeds struiklend, zijn wij nu. \Vij wachlen sidderend. Hoe trilt het bloed in de aderen! Wij voelen, 't uur genaakt d:it heel een legerschaar, Als de Otïenan bij vloed, geweldig ons komt naderen. Tot eiudlyk ons geslacht verdelgd uordt in de baar. II. TH. BORLEK. ADEL EN DEMOCRATIE. De framche dagbladen deelen een puur berichten uit de PArysclie militaire wereld medo, die als tegenstelling zeer merkwaardig zun en een eigen aardig licht werpen op de toestanden in de heduadattffsche Franscne Republiek. ? Die berichten luiden aldus: Een besluit van den Minister van Oorlog heeft een zeer ongunstiaon indruk iiemaakt in de aristocratische militaire kringen van den fanhourg St. Germaiu. De Generaal Billot, toch, heeft bepaald dat voortaan alleen da opper- en hoofd-officieren by officieel* i gelegenheden hunne titels van adeldom ?uilen kunnen doen gelden. Van da subslterne officieren tot dan adelstand behoorende, dia in het frontene leger Tooral bü het wapen dar cavalerie ner talrijk t\Jn, is het mecrondeel tegen dit besluit in verzat gekomen. Aan het Ministerie van ?Marine wordt een axpeditia naar den Uongo roorbareid onder leiding van den Heer de Braua. . Onder da personen, dia daaraan zullen deel nemen, behoort óók da oudste soon van Henri Roehefort ; . ? _^ Verseheidena aftfeToardigden dar nitenta linkariüde hebben m het belang van dit jonge manteb, die op het oogeublik als ondor-offioier In het le^er dient, een Terioekschrift gericht tot >d*n Minister van Marine en deie, da admiraal fManréanibarry, heeft op dit verzoek goedgunstig VbcMhiTt. ? dos, dat da Minister van Oorlog ideof genoemd besluit in hoöga mate pntovredan» fteid verwekt b|) aan gedeelte van dan Fransohen adel in het lager, neemt de Minister van Marine dan «oon van aan dar onverzoenlijke radicalen ia di» haar «tel op mti os «telen. Benemaatscha te K&Jsas-City haelTbasit > wielen. Dit bestaat nit i «poorwafeiu, die door een ien «ohrandere oon?traotie sfah in «w mime ual net vebUJna tooneel M nriata voor d» toeMtoawect laten «bet aadert r|*an.«ia voert Snelheid der eictlawen. Als een bewijs der buitengewone snelheid van de. cwalnweu, kan een voorval -dienen, dat uit Omer in het Noorden van Frankrijk is bericht. Een burger dier stad nL heeft den 25sten April van het vorige jaar opgemerkt dat een zwaluw, die in zyn stal ua eon hatfjarigA afwezigheid terugkeeide, een rood bandje om hoor poot had. liet bcost werd gevangen en ond«r hot bandje ontdekte men een klein papiertje, waarop deze woorden stonden: .Groet de vrienden m het vaderland, Jozef Garden*, Tunis 25 April 1883." Dus had het diertje'den jgrooteu afstand tnsechen Tunis «a Omar binnen de afgelegd. uur .UU de Vogéleniomld. De eigenaar van een hotel in den omtrek van Qlasgow hield op ajjn erf een halt doz\jn ganzen, wier gewicht en om« . vang hy door overvloedig' voeden trachtte te vermeerderen. Meer dan eens was het hem op» «evallen, dat de ganaaa by het orberen van . hun maaltyd b(j»onder levendig waren, luid achetterden, ene. De aanleiding tot die onrast kwam eindelijk aan den dag. De herbergier ont dekte op Bekeren dag een groot* rat, die zich, als gast by de ganzen had ingedrongen en een goed deel van hun voeder oppeuzelde. De hen gespannen strikken wwt de tndttngor bestendig te ontgaan en vergift wilde da eigenaar,, met Imt oog-op z\jn gevleugelde verplegelugën, n'et nsêr» leggen. Dezer dagen nu hoorde een dienstmaagd, die in den koestal roet}melken bezig wai, een doordringend rattennpiep en togeiyk een bofUg ganzengekwaak. ZjT kwam Juist b^jtyds 'om te ziea hoe de baoadoeJde vogels zich «elven hadden ontslagen van den veraetelen rpover. De mannetjesgans had den vetten rat by den nek genen en hield hem tegen dan grond, tarwyi r&t andere ganien nit alle macht mét hun snavels het slachtoffer toetakelden, tot dat dit. bezweek. Een luide trinmf kreet lieten de vogels vooren toen «U zich verlost aagen vaa den roover, die hen'zoolang had gebrandschat. Bet ooffpronJtelfke vaderland oiuer Aardapn. Volgens den heer John, Q. Semmon, lid _ Academie van ?Wetenschappen van CaUfbroié is het oorspronkelijke Vaderland onzer aardappelen: ta zoeken In tot dusver niet bezochte dalen van het gebergte, dat Arizona van Mexico scheidt. H\J vond M, voorspoedig gedyend in weiden, ü» Am teven «aten door bargen vaa een hoocte vaa W.600 voeten. In wilden staat bereikt de U»ol de grootte vaa een noet, en er moeten thans B wcrdea aangewend, de vrnoate»tever,-ye.lfcess) ««Mc*, beriohtsja mm het hoog