Historisch Archief 1877-1940
i,*»
mDE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLA»».
*«.»*?
C. F, HOOS A O. P. HOOS *r. aoH«n
W JiiniMirt WW, ?* pl»«»»« »«HW»oewd «?
eene uitgebreide verzuueling
SCHILDERIJEN, ANTIQUiTElTEN
«n Porseleinen.
JUtoria» 97, ZoAiUg 28 M»
Maan20 J*ou»ji, »ua 10 tut i uur.
01*. F. A. I.ÜUTJES. O. C. WTJïNER, D.
CERUJN, A. J DE HAAN. 3. l'EHI.UN en G. W.
m&BBOXSK, MalwUar*. zullen op JTwMty
l? i'eti'utri t/>S3, «Ie* avonda tou Kt» ure
preden, in 6«t "fartooptokMl .fVowik/, trn ovtntMB v»n
d-n XoUri» C. JOXKBïl in VfiUnj l>r«ns*n:
lli't'Wh:*', *:urko en vcldiXH-UmiOL'nJe
KOOMAX8Ht 18, m* O#*n Maat», Jrjlerhuii «a tlBYE, **a Uto
6. Z. sorburiwal 147,
timchon il« Oude DonlcnsUraM en 8*i)of»to«8. g'ont
l Are, U3 t'mtiitrn. Brc<»l«r hij UljOtti'n tmuvurevim.
'l'o y.ieft tlm DiusJaj* en DoadvrJags, alamcilu op den
Vi-rkiwixUg, T»U l tot 3 ut*.
De Vrjlc'JDditün nat. Usfl*a op toa gewonen tijd U
!«iins ten Kuntore v»n 6enücniil»u Notiri* to m bel
V«rk<Mip]<iJiMt t'faifoti.
C. T. T.t^l DERIIfJDK. A.
)1. BOI'MO, .1. W. H. VAN
8Ï.1A.J. VU. L. PETIlI, JOSÏU'U
HAFKJEXSfHLTO, 3. A,
HCRMAS. O, ROT6ASB. .1. H. VA.S
1UNSUM en A. J, WIJK, SUko.
zuilen op MM»** l»
_
«c* ui* in liet vrrknoplo!it«l PnuaMI, ton ovnntMn
TM ile Notarissen J. TAJ.ISO Lzu.. to Amsterdam ou
J. BO3 JA»., te Vreeland, in Teülng brw>g«n :
ten hecht, «*rk cti («b«e> vernieuw*
Zomer- en Winterverblijf,
met VOOR- en ACHTKRHU1S on EUVE, nan de
Koorder-Taorltrut to VrMlwd. BfeeO«r V& büjeitea
om«chreTcn. o zien allo weAdmBen. zullend» wnwö/lac
K*icliiedon door Jen Beer 3. MEUKBt), over Je brug,
te Vrcel&nj.
De rnilconditiCu enz. Ugsen op Jen gciron'n *p ter
leïlns by Notaris J. PALING Lm., te AnutwtUm va
kopv dcii»lT« böNotui« J. £o< JAzu., te YreBUml.
TE HUUR,
voor eei» l'.lein gezin,
een a»n tlin Aniatcl gelo-en TJOVEXHUIS m«
uitzijht ov»r i1« rivlor en n»»r Je HiMg«»lnii;
linuri-y» /COO. Brieven tïuuko, lotter l', Xcd.
orcan, Boliw 2.
Bij V l S O H behoort
UEVEQOED'S
*)KI>»OlaFam X«»TK
BIJ V LEES C H behoort
J**ST£lt0,
Of MOUTARDE SAINE et DURABLE.
I J ZERE \ LEDIKANTEN
TO
met ^|ilraaldraH<l-Iffalra»
mmmm MATRAS NEE
naai O.»e «ew. *A 14 G. Be»rhllrtrrrt f 1».5O, «clakl f 1 1.5O.
BUBBEL G B WKEÏ1 D:
f ,»O MIMI O»A «<-w. »1 K«SI. Hc»chlldrr<l f l ».*O, Jcl«kt f I*,5O,
worden door het Kehcel« Rijk vcrxouitm *ior ltUnOL.PAl
of ACOBI, olMceb TMII JLriturpetrnat O. AiMfllerdtim.
yentetett ratoat.
Uitgaro nn ELLKR*A!», f AJUfS « to., Am*t«nüHBt
LUCIEK BIABT.
Een Zeereis tegea wil en tak
o*fci jj»m«»«.
. - .
HBJiBI HAVARÜ««tuigt lelf M U»t UJMa
nwtl i'i- gtlOfffit rfiM, oHiaitkt tulju tiuiptttt
'
Itortu, */? «Of <»M laalult ottrlt'.tjfttl eau jvi/il l»
ltdil ik li 1 1 «<4tA«* rfr» tuHtllfi.iif tf
;ou i»- i/a»/,-iaui' iMirteii :#». Uit i» cao
(«11/9* i'//»n'« M
Doio rrftchtait^tTC, groot 8*. fnrouat met 23
U Kravuren ko«t Hlevlito r 1.99. IA fraai* liunou
baod gebonden t' 9. 44).
S. BLANDY,
Stephan Paulowitch
l* «on nflnunileiid Velije«bo«ki «min do
oprolti,t ilcu tl.irtiauitlt'gta trant ».i» JULE« VÏBSE,
uoi' m f uii/f a jongr» htl iiitt liet yffotitt gtHtf
gm> ;i'l itvoi'lt-.ru.
Fo»t R* mot 23^1'oot» m *4 kleinere graToron.
Prü» lu K*Uluatrueiilcu uiaiUff. , f l.M.
Netjes gubanaoB ....... l.WI>
Bij til* iKÜml* Uüi'kliun.loUren
Brussel. Hotel de Hollande.
«I. ruw «Ie l» l»u«te*le.
Tontraal riv'!eclt«i, Oml «ovegjigj Hai* accr *inl)6v«I»o
Kamera vau af U iraukem
Eigcnarc»; \Y«a, J. LEYl:.\UX.
Catem
Dr. A. IV. BOIIMBlf,
KOSMOS. Het boek der Natuur.
wce Biuko zwarv roy. »?> Ueolon, versierd mot 23 <
gnxiie rlalrii,godticlteiyik in kk'im-mlnik tm -M liraruren,
rrij. r i*.»o.
? Van dit nittuuntcnilo werk z\ju noj maar vrcinigs Ex.
roorlunJrn.
V^ ?? 'M^ tf** ^MTST?Sffm T.1WB
.MFi ? ja. w* W si^nssajuSaHv^
Op en in de Aarde,
S rojal 8<> JevVu inpt 33 groot» riatcn on tal van
cnvnron.
Fry« f 3.M».
oTenxtainJ wcik ouk t« verkrijgen netjca
ondec den tiul van:
?I» K\ lui DE AAHDK
? »n
IV 7.EE i;\ Llt'IIT.
ft-ijs por ilccl fï.SS,
p. J
ORANJE NASSAU.
3.4O.
Hel mooiste ircrU tan den gevierde»
]f«t 10 platen
Ocboiiiluu Ui Pi-acUibiinl ...» ,
l'oTcnstEïiulo BjtMiwerkcn nüurantend iloor ilrgr'ljL't
Hlionti «n fran;' uf'-on'-iiiy ?/?i.\n l)ij ulle «uliJe
BocRto bekomen «n bij de Vitsevcfb
HARH» A ?., A «MC r Aam.
H.H. Ambtenaren
efl aiiJcr» Pevsonsn, dio eens betrekking lielilecilea wa«rJeor e'J veel rriitlüu. tnnnon nnnlciioop*n en
«p aeer aaTinemeiijko ToorwMta» «oaaca wUlen be'.asten ia»t «u AG ES T U V U TUD een
cereuvroincer«e TAB/IKK» en SHUHEWABBIEK roor di vevliaoii aan P*r t i c n lieren verroegen zich met
oj>6*T* Tin rcteréntico en met franco Urievca ouder letters E U D, aan hot Algemeen Aj'fotentie-Bnreiu Tan
SMGH * VAN DITX.VB te Dotlcrajim.
KANTOOR: X. Z. Voorburgwal Ne. 3O7.
OMB9UWim VAN DUN T0» VAN HET PALEIS
VOLKSVLIJT MET BEU W1M1ELGALERIJ.
9
O * -9OT
fccb^tea /CU l
HOTEL MILLE COLONNES,
Place Rembrand 11-15, Aisterdam.
Table d'Hote te 5! uur. Diner la Carie van 5-7 uur.
<>eutl«litf lilc
O. en W»
?Ilcn Innerlrht ter aewonlH|r.
r. s.m»
e.so
4.as.
vau
Opening
De plannen en tcotcnlnjtcu tier Winkel», alimüdc a« nmtr-eonditUn liRRcn ter iOMgo teu Kantoïo der
haupii bii den H«er D. M. HAKKEUT. Dircetenr P»sMgo Kottordjim, Kantoor benetl«n-Pa*iiaRe ao. 10J
i-Wl unr, al(»«da bij J« Heorcn VAN UTH * VAN DAM u '« IUg«, Bazarlaan No.^1. Taii^O-8 uur.
To*gttBgbeui>tc» ter b^Lhtigiog Jor Oslerij z(;'u t« verkrijtfen t«n Kantore der
"--?--*?VEAKOODBEID - HOEST - BRONCH1TIB
A.ITHMA - CATARRBEM - TERUIff
CAPSULES GUYQT
Ik acht het noodig er aan te herinneren
dat ik alleen kan instaan voor de goede
b&reiêing en krachtdadig
heid van die
flacons irelfie mijne
handtekening i»t
DRffi KLEUREN
dragen. Elke
flacon
houdt 60
capsules
(Hl'.tlD
t i
<? l ,
__ .
etnt'ji t««r M l
Ujk t»
KAS-VENIIINa,
RENTE VI0II tELtEN
» W*a MCta ? 9 «««««V jf
voor iwgon t*m(|Ma 09 utar wnssi t» ktsüjl
BEWARING VAN WAANDEN
tolB«M Beitaatut taa bet KaatM» WtolbiUB,
AautetiUu, 20 Januari 18S3.
BE WBÏCTIK.
Doelenstraat
?Mt l dag oprngfta» op SVj pC*>
«a BMmt waarden in feéwtriac t*MB l/i par miU» fff1
O nuBitaa e»w iMt atti|«f*TNi todn»
ABtaUt&uB, 31 JMkoui 1M3.
D* FKOSPKCTV4WEW, TASUEVMI, «U. dof
Framcte
LA CONFIARCE,
züi» ta Annt«Kl«m kosteloos Tcrfcrti*b»ar bij de HMNS)
Agenten: O. VAM D1£N, L. KBOM oa C. 3.
MDEKIKUH; kteaitth tca Kaatora ttn dta oadcrjoMelwiiJ*»
M.iSXJXai'XAATt tooi» Xaaou Strouekto.
t» Dlneten» voor Kodarlind na
.L» Coafianov",
BIJNGEBYOST
QMogekeurd bij Koninklijk stoMt va»
lo NovtöaW 1880, Na. 21.
leefoka&toor: AattTSUAX, TOB1K8I.373.
0«nera»l A(wn»co. d« Hwnren J. B. H. SAL'fET i Co.,
Uccrco^taubt 318, Aowtaidun.
Agenten la Amstonlam de H«*Mai
W. E. VAM LENNBP, L*U*ehe*ttM* 82.
Mr. C. T. CLACÖISG, K»i8on|M«ht «Z
Ur. Kirh. J. C. G08EUXG. Hingêl 149.
IL DIA9 8AUTII.HAKO, MuteUafR(T»iibt S.
J. J. L.-BHClxrKTl, Prins Ilondrifckada m.
J)« 3Iantse&apjtlj inenit fffei
f aOQ,?ttrselitrd kapitaal.
E. J> BRIIX, t* Leiden, i»
YEITFAAI.!) EX TOEOEiaCBI 900B
O. B. KCITKRT.
IVij».... l'1.J»,
MAATSCHAPPIJ
voor den Werkenden Stand.
AMEACHTSSCHDOL.
TJct'BESTIJW a«» ASIBACHT88CBOOL
Heer«:i ,e.lon en Düaa'xntH hcloL-l'.k'iyic nft tot Iitt
bijwouen nu het *« .|.«AR»'EttMk.%Il tn J« fBUfM
1TIIKeiAWCi op BrinliT*»* l l>bra*rl ?. «. «lei nan:s>t.
(U«* «n 1 uur i" Jiet SchoolKobotlw Wet.-rins.'w.'bsMniX
lle wntftonstelliDK van TEEKKKiKOEN
entVKUKSTCKKEN 'M voor let Publiek U o B t o l o o a (« bczivhtii;cu
ij!j op *?»*?« S en 4 rtbruari van 10 lot 3 uur.
HIBEENIA en SHAMROCK
KOMVKI.WKl] KAZAR.
Firma D. Boer fe Zonen,
Zeestraat W te 's (jrareniiage.
Kolen
CUorifére
Baard
Blo?
mmm »«*>.
(grot en fijn) f 0.83 per Dectoliter
Igrovc) . . 1.20 ' . .
.1.90 . *
.1.80 , .
... . a.atj 100 Kito.
P. P1ETEILSE Jr.
BOB1S, U,
/
ale
des
un op e
dige genres.
.
Zaal, besicmd tot de lentoonsleHiog en en verkoop van i alles wat tol de stoflbenog m
.nmm daarvan, in .den racest uitbreiden zin, behoort -en bejr»Uende een fi-aa.e verzameüng zoo
staande MeubeVals van compleete Araeublo.oentcn in allo stijloa en tijdperken in de kostbaarste en meest ecntou.
Liefhebbers van PfcotegrapliiëB
rtoot uw
met «l* tijdelijk* opmimin», Fransch»
i'rti. l'hüt. ;jc<»ono prite f l.öO, tk4h» f 1.?C.ib. l'hüt.
75 vi»>r 30
< oupil i. Dnat) vaa 75 vi»>r 30 Cl*. VUb. Tbat. van
GO \DfiT 15 Lta, t'ab. Fhot. Boroemla pmioiicn '.g
«m| vin 00 vcm' UöClit.
iitvaDf;*» \'«ji* ifi'oota ttxxie
Stéréoscoopplateo,
te veel
«tuk nt
ooi op ie novnion, VOTU:: ils 00 fit. per
in, it. 2, s.50
175 ca do
Ken gruot
CROMO's en OLEOGBAPHIËN
?n-..r<lnn fogvn voil TciioUMUrdj prijzen
?rr.« .S«Ittld«rö«u ran
Meesters.
WILLEM LEEHDERS,
Kunsthandel.
I», Amsterciitui.
KEUSERE C
FAUUS. 92 en 91. Boe CU^y. 9a en 01. rAIHJ3.
Bolaalcn ?.icb TUCt ..ten INKOOP ?» du EXPEDITIE
faa ALIJ'. UOOELUKK AHTIKELES en «tellen ^lub
ter beflckikUing vau H1I. lutoopem dia «at? r»ry*i
UuZfltkon. CviTt*f«iidcuiie In d» Uallitu^cht Inal.
HUUR- ENVIRHÜMANTOOR
IMM
Woningen en Gronden,
34,
84,
-\.m»tol en JR.«mbrtitid.tplein.
lariclitiiig heeft xieli alhier gnestigd met liet doel om, iu
navolerin u vnn derjtelüke «et snec*s werkende X*»tsfhavpyea in liet Buitenlund, m
e^i.alhier rYed?Mri«tM»4e behoefte te voordien, om n.l. tegen BILLIJKK VEBGOfclHN^,
nader bU tarief omschrcre», «hu aemfdAflwawti» «7 t* treeën tiwwkca. HDUttDEH
en YEKHUVRBEK, KIIDPKR en VKRI«<NPKS tanPK^EEI
KOKRHKKUKN, WINIBLSTA^BIN. «B8W»FP|»|Mi KAM
U:N. aa»tf«Hn alle »4«re KOBEËKOB e* ONROEitlRItB
v.i» ASWlKANTliN, HVPOTHKKEN ta UiZAMBLWG VJN MÜH»P
fr««Ü«M ?«T«Bgeaoem4 kwitor
163.KALVERSTRAAT163,
WËtiKNS OPHEFPINÖ»BB ZAAK VAX
ALLE AKTIKBLKN,
als: llceri-n-, !>?»«- «n Hinder fiUc
,
Mciichelten, Bctrdeit, (Hw*|Ml4c», JUn«belhn«n«n,
etc., rte,
Ifjtn vcrmindsrde prljz«a na 23 tot 10 Procent.
'HWIJNANB,
EÏBOU DEICU!.
163,KALVEBSTWWT1$3,
GASIn ruiMO aavteerlHsi «?«vkajadea In de M AG A SR IJ X K X van)
PUCK & Co.
04, *?*, «« «n «T4.
Amsterdam. - Parijs.
1S6C en 1877. 18*7.
Ptiladelphia. - Arnhem.
1877. 18C8«nlS7».
larmerca Schoorsteenmantels,
Keuze mt meer dan tweeh«ttéter«l St»k», allen gefabriceerd in onze
eigene WeBbfieatsen.
mm,
MDERLim
VenchiJBt eiken Xnterdnga«oird
ZONDAG 4 FEBRÜABI
i K n OUD:
mtl' BiPVOKT YJtX DES QBSEESKDXDIOENIUAD
aN FltlEtJXJtKP KI CBOKINtiEK OVEB DK
OVERiUHWSKWBSTIR «MT A. F. Pokkw. NOG BEN8
|BT HAWOUT W ZAHZ DB OVEKLADCÏO OSZÏS
flCBT. ALUMJSZ. OVIHMCHT PEK PRVS.
- l» Be^tW, T, «?*? M. A. KOS8T: Hoi
AmttwfeiiMb TMNMJ^ «wr v. P«T«ML Bono
kvnatpMfo?üe, ilMr KBi». Tn Terralg» op Aa brieQe» on ile
r« Bbu*1» kodtenU fn dit bl»a
4ooi XoOMBlnor. LETTERKUNDE:
OntOoor «. H. - AIplMMO D»ada», L-E»»geU«te,
plofl AM» T; jP«j«»aI. SCHOOL: Oidaakttlt T, door
9. MIJVBRBBID: Het kanaal tan Coriotbe, door K.
IMM hoofOrtakkm «fwr tavonwenokeriag, door 7.
t «Üafwtort BwMBli. OUTAJRK AKBN: Do
to 8pra^^ <to«r J. T.
SCHAAKFBO. TCDLUBTOX: E« Mtak«ad g»»le, uit hei
Vtttanoi Bcnwlo, V-VL ALLERLEI.
W«nke» voor Dame» TI, doof Job. von Sydow.
BR1BTONBÜ. OTBBZICnT VAN DE
EFFBKTEX«ABKT. TTLOTniGEN. V.Bingcn. T» hnnr
lijnde WoningeB. ADVEBTEJTriEX:
Schonwlraricn, enz.'
Hét wm
4Jg*
\mm lvm
*m Frlenland en
«ver de «ver»
Toen ik als rapporteur der commissie dil
stul opstelde bevroedde ik weinig, dat hè*
tot zooveel geschrijf zou aanleiding geven»
nog minder dat bet door sommigen met
tooreet heftigheid zou worden veroordeeld.
Waarmee heeft dit onschuldige rapport
dit toch verdiend?
Jty, toen ifc mij als rapporteur beschik
baar stelde, kwam het voor, dat de door den
geneeskundigen raad bedoelde poging, om
B. f. de ziektegevallen te verzamelen, die als
gOTOlft van hetn. 0. werden beschouwd, slechts
toejuiching zon vinden bij allen die zich aan
deze kwestie tieten gelegen liggen; verkeerde
meft toch in dit opzicht geheel in het dui
ster ' omtrent de vraag, of- werkelijk, zooals
door velen beweerd werd. het M. 0. ook
wridbeidStoestand der leerlingen Wel werd
(Ét door sommigen beweerd, door anderen
als een bewezen feit aangemerkt, wel was
nea gewoon hen, die
ppaedagogischegrondca het M. 0. aanvielen, hicidcnlecl van
liclamelljke nadeetcn te hooren gewagen en
ontbrak het niet aan Heeren en Dames die
onder hot genot van morgendrank of koffie
frappante voorbeelden daarvan wisten aan te
voeren. Maar feitelijk wist niemand er het
wüi'o van en kon men beweren, dat ook de
M. 0. kwestie, die toch niet op losse praat
jes mag gebaseerd zijn. eischte dat hierom
trent eens een onderzoek werd ingesteld.
(let stok verscheen, doch spoedig bleek
bet, dat bet niet onopgemerkt zou voorbij
gaan.
Kerst gaf Jan Holland een expresselijk
daartoe vervaardigd geschrift waarin til)
Je leden der commissie persoonlijk aan
viel, met hel kennelijk doel om ebetoogen,
dat hij met de familie Willcms geen
persijlage vp het M. O. bedoeld had, maar eene
op dio achtbare kniidcDiérsfamilic S en ons
mee te deelen wat vele zijner colleges
tn$ op eene mér «envotidige wijze en in
tijds hadden medegedeeld dat nero drie
fctaJlen van overtadingssieko bekend waren.
Daarna verscheen een nommer van Qiwnpia,
waarin de heer Biertjes meedeelde, dat hij
in het eerstvolgend* oomtner het rapport
zon bespreken, maar inmiddels zijn onge
noegen daarover op eene voor de teden der
commissie en den rapporteur onaangename
wijze tea beste gaf.
Toen fcwso» e«ne brochure van den heer
MCMO Itoiziüga, aog wel een lid van den
geneeskBodigcn raad, die, bet il faut buer
i on lliyt sak en ftnatle ter zijde zettende,
notmirhjk om het nefenf der aaak «a nit
beginsel, zich gedroogeB gevoelde on te
betoogen, dal het rapport slordig is bewerkt
aa d«l liet M. 0. «f föver het M. U. L, O.,
toch \vd deg^ijk RchantelUk nadeel doei,
terwijl hij van die gelegenheid gebruik maakte
om zijne zonderluigo denkb««Wen omtrent
«ndcrwljg aan den man te brengen.
En eindelijk sclireef gisteren de heer BfeoK
jcs m de Anwttrdammer;, dol hem gebleken
was. dat het rapport in de commissie en in
den Raad op zonderlinge wijs was
vastae«icld. Ik hciiocl niet ie vermelden, del die
Uit. opposanten, eenstemmig ta de «groor»
deeling rao hel rapport, clkandors ffescfariften
icn zccj'Jle bewonderen, en nieu daa lof voor
'Ie degelijkheid c» wclenscbappelijkbcid van
elkanders uitingen over hebben.
Hoc is liiit mogetyk dat een rapport, dot
100 steobi gcred^eerd «? geeomceen) »,
Jat de resolute» evtt «a» eea e»deneekt
«lal zoo geheet verkeerd geleid wen), dal
eindelijk een onderzoek bevat naar eenc
die aooit aij iema&d is opgekomen,
. ,
v* . ?
'aaaaata*a*t
. ? ? ? ?
t Co.,
v1".
Yralgl
Dvrfcam
dat dus eigenttijk geheel onnoodie «n
orefbodig was, niet ereoafr zoovele rappor'
ten niaer den popiecmaM woi-dt yerweua,
maar zooveel pennen ia beweging brengt,
en hoe is net raogeiyk dat de heerea
Jan Rolland en Bienijós, dio beiden 6»»m«rs
nooit £00 iets Kebbfn beueerJ, er zich zoo
warm over uiakcn'? Dal de eerste bet zich
aantrok dat zijn naam ia bet rapport genoemd
werd als hebbende de circulaire niet beant
woord, moge dit eenigszms verontschuldigen,
muur de naam van don heer Uientjes noch
die vtn Ofympia werd?Dr. V. Bruinsma heeft
dit reeds betoogd in hel stuk genoemd.
Indien het mij niet ongepast voorkwam
vooruit te loopen op de taak, die misschien
thans op den geneeskundigen raad rust, zou
ik lust L'evoelen eens t* onderzoeken ol de
heeren Jan Holland en Btenijea in hunne
vroegere geschriften nooit eens in een zwak
pogenblik nebben beweerd, dat het M. 0. do
jongens ook lichamelijk ziek maakt, at her
inneren zij zicli dit ook thans niet meer.
Bleek dit toch het geval te zijn dan zou het
verklaard wezen waarom zy zich over dit rap
port zoo gevoelig betöonen. Ik wil echter
afwachten wat de geneeskundige raad zal
goedvinden te doen en mij bepalen ccnc in
lichting te geven omtrent hetgeen de heer
Bienijcs in de A»>slcn!ami»er van 28 Jan.
omirant de wordingsgeschiedenis van hel rap
port meedeelt.
HO beschrijft daar hoe hij op een grauwen
morgen bezocht werd door .eea lid van den
Geneeskundigen raad, nog wel een lid ran de
commissie voor hot rapport, en uit zijne satis
factie over het feit dat deze eerbiedwaardige
grijsaard hem kwam betuigen dat zijn naam tot
zijn leedwezen onder het rapport stond, of
schoon hij geheel do tegenovergestelde
meenÏDg was toegedaan.
Die mcdcdeeling van den heor Cicntjes zou
in staat zyn, indien zij niet werd toegelicht,
een zonderlinge schaduw te werpen op het
door den geneeskundigen raad mctgroote
meerrapiwrt. Daarom acht
»*»
Die D eerbied waardige grijsaard" kan me
mand anders geweest zijn dan Dr. Lobry de
Bruyn uit Leeuwarden. Alteen kan deze geen
aanspraak maken op do qualilicalie van den
heer Bientjes, om de eenvoudige reden, dal
hij geen grijsaard is on op ieder ander dan
den heer B. den indruk mankt van een goed
geconserveerd krachtig mon van hoogstens
55 jarigen leeftijd. In de tweede plaats kon
hij zich niet beklagen dat zijn naam »onder
hot rapport stond, want dit is feitelijk het
geval niet en het rapport is slechts door den
rapporteur ondcrtcckcnd,
Beide eenigszins romantische voorstellingen
echter daargelaten, kan ik verklaren, dat na
eindetooze discussies en nadat, gebleken was,
dattusschenpr.de Bruynen de meerderheid
der commissie nimmer overeenstemming zou
kunnen worden verkregen, Dr. L de Druyn
op de vergadering der commissie te
Loeiiwarden gehouden, uugenöodigd is zijn gevoelen
als minderheid op schrift te brengen, opdat
dit, evenals het rapport, in druk aan den
geneeskundigen raad zou kunnen worden
ingediend, aan welke uitnoodiging Dr. de
Bruin echter niet heeft voldaan.
Ik vlei mij dat deze inlichting voldoende
zal zyn om den indruk doof het romantisch
ingekleed verhaal van den lieer Biantjes op
dezen of genen gemaakt, .weg te nemen en w
nog slechts een enkel woord hieraan toevoegen
om als mijne persoonl^kèmeening mee te
deelea, dat het rapport, hoc slecht het dan
ook wezen moge, toch in dit opzicht nuttig
gewerkt heeft, dat het b0 sommigen de over
tuiging heeft wakker gepaakt, dat eene zoo
nelangrijke zaak abj de'M. 0. kwestie niet
mag beoordeeld worden op praatjes.
De M. 0. kwestie is eogentlïjk tweeledig
en bestaat oit eett pedagogische en eene
hygiënische helft. Tot beoordeling van de
eerste verklaar ik mij gaarne incompetent,
eren incompetent ab de niet paedagogische
leden der OÏymph-weeaiging. Wat de
batste aangaat meep ik feiten te mogen cischen.
Niet de bewering van dezen of genen dat
het N. O. de leerlingen lichamelijk onder
mijnt, maar cyfers. pf nu de door den
Geneesk. Raad v. l'Viesl of Groningen verza
melde goed of slecht zltn, ia eene zaak van
ondergeschikt bebnf. Alteen andere cijfers
zijn er niet verzameld en het komt mij voor,
dal we althans recht hebben van iemand,
die weer met de lichainehjke gevolgen van
het M. O. aankomt, te eiscbea, dat als het
door den Raad gedaan onderzoek hem niet
bevredigt, hij dan een ander onderzoek in*
stelle en dat even uitvoerig pujbKccere ab
dit door den Genecsk. raad v. Friesland en
Groningen gedaan u.
Gron., 29 Jan. 1883. A. P. FOKKKR.
Durbam aijutttUn «unie»
urbam aijutt
xoonuin
een» Het rapywvt lm »»k« «e
?verbMUnc ««eer Jeaffd* ^
Het doet ons genoegen dat de Heer
Bientj«s m ook dit Wad itt b«t ptaatsea vut
overdruk)» uit zJja boadeJ»je/overgedruftte
artikelen gebruikt heel), waar nu heeft etk
lezer knanen iiea hoeveel goeds hij in ons
tegenwoordig oaderwijMysteem vindt, en hoe
vreemd hei dus was dat hij het harnas aan
trok tegen eea rapport, dat wel toegaf dat
er verbeteringen moesten worden aangebracht,
maar niet dat met ons stelsel van onderwijs
behoefde te worden gebroken. Doch dat
haren kan thans aan den wend worden
gehangen, nu de drager dan eindelijk heeft
ingezien dat de Commissie uit den Genees
kundigen raad niet strijdt voor
onharmonische ontwikkeling van lichaam en geest,
geen partij trekt tegen evenwicht tusschen
lichnams- en gecstesonlwikkeling.
De zaak kon hiermede als voldoende
bcsprokon bosehouwd worden, wanneer niet
de Heer Bienijcs een half geheimzinnige
niededoeting had gedaan van een eerbied
waardig grijsaard, die hem op een grauwen
oelitcnd een bezoek had gebracht, en van
wiens lippen hij >dc geschiedenis van het
rapport." had vernomen. De lezer spiutzijn
ooren, maar neen, t nadere bijzonderheden
vermeld ik niet". Welnu, w^ zullen dan
die nadere bijzonderheden gevcia.
Vooreerst de nuchtere mededetüng, dat wan
neer canige personen te zamen een bevuil
nemen, zij dit gewoonlijk doen bij meerder
heid van stemmen, zoodal wanneer men leest
»de vergadering oordeelde" dit beduidt »de
meerderheid der ter vergadering aanwezigen
oordeelde". Dit om den Heer Bienijcs h-vt
vooruilzichl te openen, dnt hij nog we'
leden van den Genecsk. Raad van *' .0*1. en
Gron. kan ontmoeten, die tegen do conditie
van het .Happart waren. Ken heeft liij ge
sproken, van twee anderen heeft hij icis ge
lezen; de kennismaking roet nog twee slaat
hem open, want hef besluit is in den Hand
"?Mfrm;lageft 5 Memirton gcnatnon. -inde
commissie \varen van de 7 leden 1 geheel
ea i gedeeltelijk legea het rapport en de/e
beide heeft de lieer Btenijes reeds ontdekt
zoodat in dit opzicht hem geen nieuwe ver
blijdende ontmoetingen wachten.
En nu de mededeclmgen die mijn stadge
noot, Dr. Lobry de Bruyn, te Utrecht heelt
gedaan, waaronder in de eerste pfaats «dat
zijn naam tot zijn leedwezen onder het rap
port stond, oiscnoon hij volmaakt de tegen
gestelde overtuiging was toegedaan". Dit
is een kleine onjuistheid. Zijn naam staat
ntVi onder hel rapport; alleen de rapporteer
heeft het rapport ontierteekend. De namen
van al de teden der commissie slaan slechts
onder die als bijlagen afgedrukte circulaires
die door de commissie waren verspreid. Mis
schien was de bedoelde ochtend at to grauw
om dit onderscheid te kunnen zien.
Verder is in het rapport ten overvloeile
aangegeven, dat niet allo leden der commissie
het er mee eens waren en in het bijzonder
&n uitgezonderd, waar op bh. 19 van ide
grootst mogelijke meerderheid der leden
uwer commissie" wordt gesproken.
Ten derde dient vermeld dat Dr. Lobry
de Bruyn behoort lot die medici, die do
vraag of hem leerlingen bekend waren die
doorhst onderwijs nadeel hadden ondervonden,
»iet heeft beantwoord, ofschoon hij natuurlijk
als lid der commissie nog lang na den
vastgestelden termijn feiten had kunnen vermelden.
Ten vierde eindelijk, en daarmede kunnen
we dan ook eindigen, dat het protest van
Dr. Lobry de Bruyn, zooals van zelf spreekt,
niet heelt kunnen verhinderen dot de
ovcrgroote meerderheid der commissie bij tinar
gevoelen bleef, maar dat aan hem ruimschoots
gelegenheid gegeven is om van ztja gevoelen,
door een afzonderlijk stuk, dat met het rap
port kon gedrukt worden, te doen Mijken.
Niet alleen on de vergadering maar ook later,
tot zelfs Ujdcns het rapport gedrukt werd,
is hem dit gevraagd, maar hij beeft niet
gewild*
Jfa mag de heer Bientjes veel gewicht
hechten aan de verhalen, waarnaar mUn stad
genoot hem te Utrecht heeft doen luisteren,
het publiek heeft te oordeelcn naar open
bare mededeelingen, en het bovenstaande is
in de openbare vergadering van den Geneeek.
Raad van 30 Dec. j. I. vermeld. Daar heelt
men bovendien Dr. Lobry de Broyn op
meerdere opmerkingen geantwoord.. Mocht
bij dezelfden in een gedrukt stuk aan het
publiek aanbieden, dan zat bet mede aan
antwoord niet ontbreken. Maar praatjes, ook
a) wordt daarvoor in Utrecht een zeer ge
willig oor gevonden, brengen de zaak niets
verder. Wel kunnen ze oorzaak: zijn van
veel verkeerds en in dk geval het doen
voorkomen alsof de bedoelde commissie iets
had gedaan of mgebtea, waarvoor zg niet
in het openbaar de roito veraatwoerdiitg
zou durven op a'eh nemen. 02e vi .
uit Leevffordea over Utrecht daor middel
van dU Ametardamsche bb* afdecammisrie
gcvvorpct, «toest uitgeveegd worden. Daarnet
nopen ^i] dat het bovenstaande veldoendfelv.
Overajaehf.
u
Hot TOornaatoste poKtkfca ni«uw» fcwwm ook
»e we«k weder uit FVukrfik. De FV
post, dio ons iwiert t J«unart acKtoNoav
den dood VAU Gatnbetta, hot manöctt raa
N»poleon, het yporttel no^aet ca tiet
wrtwat\rtif op do vertiöniijt der itchUn» brMht,hM>ft
d«o woelige reek» besloten mtt eea»
raiMiterieele crisis, die in zich eelf woder niet» Tin an
dere oritisscu had.
De rortdag der vorige week TOB* do zaken ia
dezen toostao J :
Het \oorrtol Floquet: eenroailige Tcvbaumng
der afttammelingon van alle f»miliCn, die
tenmaal over Frankrijk gcragMfd badëvs, «aidoor
do commissie Tan rapyortoura met tt tegeii 5
»t»Mmon nangenomc*. Een «odcr ontwerp der
HU. liüllno ca Lackroy, leden der caauaisaie,
WM gedeeltelijk daarin opgenomen. Het
outwtrp van bet mioisteri» wa» gcwxat: ferlofMn
de regcerinz pui diegenen der pretendenten, die
haar govaarlijk zoodon toe:cbönao,-te doen ver'
w^deren en diegenen tijdelijk iu non- activiteit te
dueu brengen, uw mUÏUüi-e rangen bekleedden.
Ua rainiïiurs haddon over dczit roorstellen een
aantal conferenties met de commis«U on men kou
het niet eens worden. Het wa» zeker dut de
Senaat liet voor»tcl Ffoquet ni*t raa inwfllicwi
cu de Kamer niet dat der rAgetrioA, Eene
«chikkiug was scvondeu door den heer Faire, die er
iu daagde eene formule te rincton, waarmede
Een
re"eering cu coniuvssie _ ... ._._..
ander rapporteur werd benoemd, ia ptaala van
den lieer M;UJTOD; hot waJ do heer Fabre zalf.
Dezo sclükking va) tlccuts eene schünbare.
Voor dnt men met bet voorstel ia de Kamer zon
??crschijni n, kwam plotseling- een ueta van den
'nwtcr Duclurc aaii Ha va s, waarin de chef vna
jt kabiuct \erklaarde zjcu aan alle transactie
te onttrckkon. Gvnei-aal Dillot ea
admiraalJauróguibcrry Terccnigilsn zich met' ben. De andere
ministers w.itvn hierdoor seer in verlegenheid
febractit; züboden den heer Daotare. on daar
o;o ziek xma ea niet ontviog» den heev Grêvy
huu yntslag aan. By dit incutaan van ontslag
roegileu_ xich ook de drie afnittige minister».
ndiüloaild mamtea van' p[e»g, o. k! Joles Ferry.lfi
weiffïr.Io aaa het hooid T»B een- IcabÓH-t op te
treoun, en, daai- de kwestie toch uiet kon
binblijven, beiioot vnen den uuniater van
aadschea /aken, FaUières. te vmoekca
aaa bet hcot'd te pbatsea. Het ontslag der
llccren Duelerc. JajHvjjttiborry ea BUiot weid
iiangenomen, de beer Filièrcs nam bij zjjne por
tefeuille dio van Buitonlaodsche Zaken op Kich,
en men besloot do beide andera zootaag onver*
vuld te laten, tot de Kamers over d* zaak der
pretendenten beslist hadden. Het was niet geaoel
vo'geas den regel, te meer daar in een zaak als
deze, demeetiing van de ministers van Ootlog, Ma*
rino en BuitftulaocUcbe Zaken wker minder xcniat
kan worden daa ilia vaMhuunecoteira1» voor pasten,
telegrafen, seboone kuasten of laDauwaw; maar aan
de spanning iu dea laudo en JegOTaarlÖkopoêitie
voor Frankrijk* crediet moest eea einde gemaakt
worden.
l)e hu«r Fallüres Terscheea Toor de Kamer,
die hem hartelijk ontviac;; hit z*ido er ecaigo acer
passecdu wooi-dcii tcv itueiiüug en (lo discussie
beffon. Iv.'i) zeer i'ranie rede van dea beer Lfon
Keiinttlt legen het ontwerp werd uiet zoo toege
juicht als 'O verdiende; toea délieer Fotliüres
baai- ecbter beantwoorden wilde, viel h\j iuxtvljm,
en W«i-i' gi-dri-i ziek. Niettegeuataaiule dit b de
diacus-ie den vullenden ila» voortgozet. De
on<lei-pnert.'fara vau JJinnenljuidsche zaJnm, Develle,
ItocJt tlu verklei in» va» (ten mmicter voorgelezen,
ecnige discuuiun xijn ovrr bet ontwerp gevoerd
eo iudcrdaad is met 373 togen. 1(S3 stümiuoa Itet'
ontwerp-Fnlirc, door de regeering in stemming
gebracht, aangenomen.
Of de?Fra-nsebo Kamer.er ventaadi* aandoet,
een uitzenoVringatret ab> deze te swieo, wonlt
in bet buitenland eenstemmig betwijfeld. Nu
echter du regocring en de Kam« het eens ZIJD,
zal de Seutot oo'< Qn goedkeoriatt; niet nan Het
ontwerp onthouden,
IntuMclien is ecu opvolger votrgeaeraalBilfot
gevonden iu Reneraal Thibaudin, zoadat altbao»
een der vacante minUteraatel» weder bezet i*. .
Nog werd sedert on* vorig verslag eene kxve»tie
va» bet hoojrste belang in Frankr§k beaüst, betbe*
giusel der vorkicztDgvBaEcstbaarbeid der recatersia
de wet op de recttUrJJjsM orgMMtfM. Hstiüustarie
lud verklaard het oatwor^UiaUeatsraitvekkea
imlieo do Kamer Vet eerste artikeL dat zH in
Juni aangonomcn bad afectbaarhaid en «end»:
zing, verwierp, en de saeerderbeid, tatnaseaea taa
?weiiaasi vevanvUirdv is des* reejssjriag avïiia t& wille
geweest. Uea kan alavo de*a Jaauariauiaad wel
oader de woeligste van Praakr^b paileaientawe
gescbiedenis ia de hatato Jaren rsfcsawa.
^tojtog***»* rattig MOI
door
D«
en
dat bet daar sneeawt eten «b in bat Koorden.
Alleen de oMDbaanaakmg vaa de aotaX tas»
?oben I/erd «ranvaia ea de» niaissi» Daolero
otttnat da ?pbafêag d<r soateMs ia %ypto
atgewisseld, tarebt de aaaaaebt At» da zaak aalw
veranderen al niets, en da vedeaea «5e d*
Etoffelscbe oiaüter daarin oatwihlre& on >
voor t» steU*a, atfst «lat >*? onavtsst .
la aoeverr* oen oorlog in aet Oattaa «%owtnd
is, of nog voor da dear staat, ia koeverre de
reis van baron von Oiers tet aea^vreete hoeft
worden. De Rufsëek» awaisUrkeaft sam aüa
v»rt«fjea«Moi4i|an ma Ramlaai ia hst
baitaaJand doen wawn, dat sQa basoniihigen MUI de
veraebitteade hoven inderdaad MSB tot 6e over»
A_f_£_M flulBU L ?>! ?? .fat ^ ^^^ IM^ ^^^H^^^Ê^i
laigvSi gcawa awaaasi aai er war aw» ^ewiavav
Bet doen en litnn Tin rtsïThima aanft iitassrhun
in affitMiuM ea baJf^ofHeHele Uaden, in
TMtseaJN BWSMB Citwetlw «U» awr «Mbt v»a i»a*k.'
D* Mltto Dnraan Cifwtttfk 4nfea
"
Stter*
Vatilaan
* w~ «? *rwB ?**??« ??«??? Han
werd veel. besprakea. HH
. toeaadwiait maar enk
annMtkaaiawiUira.
bo«»
«acawn dia
werden
stclloa tot .___
het Vatikaan niet
Ia den B$b
etna reeks vaa
behandeld, «n lewosa er loc intsjpelltlln ei
r*devoeriagea dia graotracUei» baatten fetgee»
telken jaren door deaaliHe spcakos, Wiadtaacati
y. lünncgerode. Bkbtax geaegd wordt. ^^
In Spanje begon deze week de Senaat de
tie om den parlea* ' ' ~ *? ~
v-. -?- --?p?..-?~?«wi eedV die wertot bc
debatten naar uog.tot geea otkamsten leraoe.
liet Italiaansch ministerie aam steeds verder*
maatregelen tegen de Oberdaok-demonstnrtJe»,
Konibg Hambert mocht een bezoek Tan verzoe
ning ontvangen van graaf (TAquila, een oom vaa
don gewezen keniag na Xapeu, en oertiids oen
der heftigste tegenstanden der eenheid van ItaUft
In (te Kamer werd-de wüatervaaataïiaeActoav
geïnterpelleerd «M» eeuïge qtfses oa de begröo»
tmg; men veniaeutte dat dit tot sij» Val sou Uden;
hetgeen echter niet gebeerd is.
Allerlei.
De kort» discussie, ia de earste Kamer ONT
de begroeting vaa Koloniën «woerd, heeft op*
mfuw het onboadbere van den halWachtigta
toestand m Atjefc deea uitkom».
De Minister Taa KotoniSn wa» act et voar
eens d.nt iokrwmin* onzfr miR&ire bezettioe
noodj* «u Wttusefielfflt is; naar torent betoogde
bij, dat de toestand dit mg niet gedoogt. Doch
in ut-n adem voegde bij er ook Eg, dat i» ln£»
plannen in overweging; zQn tot vermindering van
hut getal posten svnmr inkrimping van om
bezet gebied. ^
.
zouveel tcgenstrüdigbcdtui als woorden.
\7cl wat Iaat (doch men i» dut taafzaajeiband1
gewend geraakt) it er weer e«ns een telegraai
ontvangen van eea op- 4 Jan&ari in Atjeh gele^
verd gevecht, wnarbij de oaten nog al oeledsn'
Lobben en de nv|]ai)d" niet venbaen maar -^
afgetrokken it. .
Moet men kier aan era b&ouder sltv aftrek*
r ^.?'
tela>
v r par,
gram avcr em feit, dat on 4 Januari iptaat
en dan nog zoo onvoueois dat men etgenlHt:
niet weet ^v^it er gebeurd is?
A propos Tan den heer Prtiüj van dar Hoeveo.
De tanüurachfc nadere bertoaten.
De gouvemeer w op verzoek onhlagen, vervol,
onder dankbeteiffing voor zün, in moeielijke
omttaiidtgneden BWirezeB-uicCatcn.
Waarom ? Dat bnjbt nog niet officieel.
Wel oi'h'ciens, do heer rrufjji van der Hoeven
gevoelde zkli niet sterk geuoetf ooi Je .raoeie*
lijke omstandigheden" téoverwum«n.
Doch dan klinkt die dankbetntoin;» n>ct
B^roeginff der nm«eie^Jk* ouutüinliglaetien" waar
voor Bij week, toéh wat erg zonderling; byu»
als ironie.
Neen 't i» waar een offiej5»ïe vorm"
SKin is de beer PtjnackerHorJ?keigeali}ktoeh
ook niet.
liet eeniga wat h{j nog tot redding van zijn
kiesxvefc-fcanatTverfc bad kannen doen, was :
verzwHc^n dat er een doodvonnis in Ing voor de
Tweede Kamer.
Nu heeft hij ook dat verteld.
Dat 'is de genadeslag.
? Tot zulk een zelfopnffcrenden wetgevers-moed
i» onze ?vcrtegenwooraiging aKcrniast iu st»nt.
1-2 rVoroari kamt de Tweede Kamer bijeen.
Men zegt dat reeds dun volgenden dag het
Billiton-tlebat zal geopend worden.
Den dartienden!
KwaaU voortecken.
En alsof 't. nog niet genoeg wars: op
Septaagcsima, tU verwijiin* naar de tange vwten!
Arme Minister van Koloniën t
Overzicht «ter Ifrrs,
02J2E BLADEN.
Do meute onzer Waden tareidvn d»» week
baschotrwtng*» «vtr dtb«ra«4slagta< 'm d« Eerst»
Kamar uopema .art. 101 «Ier GroM&Mtfaraerd."
Ttrwül d/lTXttt. CV. ir«M«kIfU.M V-i vooral
den ffiintetar r«asekv Honlyk bard vaitta ««ar
8$t vwktariagHk. breagt bet £?*& «M & If.
g'tGr: bsaTna^k e» valt «fc d. XtatiJ. Cf.
hem W. De* Stuuk, daanateflea is aUnbebah»
sa vokisaa v«rv|t dsa saiaiatar «a «vaaxer dea
naaister V. Lmjsan «at a« vaat ket c*<*te vnur
v«a de ] vergadering onzer
züo goviueJst.
*
Ubeï'i^aaTafS* «Set teaëia
^tr»/i. C5. doea nog eens uitkoojcn dat. raen, alk
geftacb*. D*
oen werkeltik takslvoodig* kieidwtrietea wtt,
Ofk «akeivflwsap totrieUav^ra** gehtwtohnd
moet hebbes, t* («w ttitzaadariag nis* nuk»*,
VMT aTipoaU stSra. Ba.wfctti.7n STUotf. Cf.
z^n weiatc featiaat «ver 'amiaUUts antwoor*
op bet ksanimirihg ia sak* dakatstalw). ti-rwijl
ket Vad. al awr weiaif tertaoaen op
'«mto»trra.vsaH»aiaadasb> toaat to aeiiU*a>
O» Ank. Cf. «n|Üt «ea artikel aando rtroott
naraliriag ?» eMMti* zka orer 4e oavttschulig*
AttóTdM lailTaaT dia «MkweUbara puat in de
Orawdwti bl|ft htstua. Voorts wordt aojr do«r
act JKawi. «aaa >«darM» aaatMcMi toattiad1*
gesarskea; alleaa sjreadwyta-iatatoinfi kan, «raar
1 abfed Hatla^aaaaMaaMss ««rbstsnntf tal geve*.
De ?ssaatsssaf'* ia deza week veel besproken
aoar ssmtsatint «*atr Uacbar* d«nr Urn U**r
a/tte Vuiot» Surf af Xtni*
geven.
Ilan-H. <« V Gr.,
Btnktm