Historisch Archief 1877-1940
i,*»
mDE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLA»».
*«.»*?
C. F, HOOS A O. P. HOOS *r. aoH«n
W JiiniMirt WW, ?* pl»«»»« otwaoewd «?
eene uitgebreide verzuueling
SCHILDERUBi ANTIQUiTElTEN
«n Porseleinen.
JUtoria» 97, ZoAiUg 28 M»
Maan20 J*ou»ji, »ua 10 tut i uur.
0P. F. A. I.ÜUTJES. O. C. WTJïNER, D.
CERUJN, A. J DE HAAN. 3. l'EHI.UN en G. W.
m&BBOXSK, Makelaar*. zullen op JTwMty
l? i'eti'utri t/>S3, «Ie* avonda tpn Kt» ure
preden, in Set "fartooptokaal .fVowik/, trn oventMB v»n
d-n XoUri» C. JOXKBïl in VfiUnj br*ns*n:
lli't'Wh:*', *:urko en woWrtoTiimuiL'rde
KOOMAX8Ht 18, m* O#*n Maat», Jrjlerhuii «a tlBYE, «aa Uto
6. Z. corburiwal 147,
timchon il« Oude DonlcnsUraM en 8»iiof»toeR. g'ont
l Are, U3 t'entiitrn. Brc<»l«r hij UljOtti'n tmuvurevim.
'l'o y.ieft tien DiusJaj* en DoadvrJigs, alamcilu op den
Vi-rkiwixUg, T»U l tot 3 urv.
De Vrjlc'JDditün nat. Usfl*a op ton gewonen tijd U
!«iins ten Kuntore v»n 6enücniil»u Notiri* to m bel
V«rk<Mip]<iJiMt t'faifoti.
C. T. T.t^l DERIIfJDK. A.
)1. BOI'MO, .1. W. H. VAN
8Ï.1A.J. VU. L. PETIlI, JOSÏU'U
HAFKJEXSfHLTO, 3. A,
HCRMAS. O, ROT6ASB. .1. H. VA.S
1UNSUM en A. J, WIJK, SUko.
zuilen op MM»** l»
_
«c* ui* in liet vrrknoplo!it«l PnuaMI, ton ovnntMn
TM ile Notarissen J. TAJ.ISO Lzu.. to Amsterdam ou
J. BO3 JA»., te Vreeland, in Teülng brw>g«n :
ten hecht, «*rk cti («b«e> vernieuw*
Zomer- en Winterverblijf,
met VOOR- en ACHTKRHU1S on EUVE, nan de
Koorder-Taorltrut to VrMlwd. BfeeO«r V& büjeitea
om«chreTcn. o zien allo weAdmBen. zullend» wnwö/lac
K*icliiedon door Jen Beer 3. MEUKBt), over Je brug,
te Vrcel&nj.
De rnilconditiCu enz. Ugsen op Jen gciron'n *p ter
leïlns by Notaris J. PALING Lm., te AnutwtUm va
kopv dcii»lT« böNotui« J. £o< JAzu., te YreBUml.
TE HUUR,
voor eei» l'.lein gezin,
een a»n tlin Aniatcl gelo-en TJOVEXHUIS m«
uitzijht ov»r i1« rivlor en n»»r Je HiMg«»lnii;
linuri-y» /COO. Brieven tïuuko, lotter l', Xcd.
orcan, Boliw 2.
Bij V l S O H behoort
UEVEQOED'S
»KE>aVOIaFalia X«»TK
BIJ V LEES C H behoort
J**ST£lt0,
Of MOUTARDE SAINE et DURABLE.
I J ZERE \ LEDIKANTEN
TO
met ^|ilraaldraH<l-Iffalra»
mmmm MATRAS NEE
naai O.»e «ew. *A 14 G. Be»rhllrtrrrt f 1».5O, «clakl f 1 1.5O.
BUBBEL G B WKEÏ1 D:
f ,»O MIMI O»A «<-w. »1 K«SI. Hc»chlldrr<l f l ».*O, Jcl«kt f I*,5O,
worden door het Kehcel« Rijk vcrxouitm *ior ltUnOL.PAl
of ACOBI, olMceb TMII JLriturpetrnat O. AiMfllerdtim.
yentetett ratoat.
Uitgaro nn ELLKR*A!», f AJUfS « to., Am*t«nüHBt
LUCIEK BIABT.
Een Zeereis tegea wil en tak
o*fci jj»m«»«.
. - .
HBJiBI HAVARÜ««tuigt lelf M U»t UJMa
nwtl i'i- gtlOfffit rfiM, oHiaitkt tulju tiuiptttt
'
Itortu, */? «Of <»M laalult ottrlt'.tjfttl eau jvi/il l»
ltdil ik li 1 1 «<4tA«* rfr» tuHtllfi.iif tf
;ou i»- i/a»/,-iaui' iMirteii :#». Uit i» cao
(«11/9* i'//»n'« M
Doio rrftchtait^tTC, groot 8*. fnrouat met 23
U Kravuren ko«t Hlevlito r 1.99. IA fraai* liunou
baod gebonden t' 9. 44).
S. BLANDY,
Stephan Paulowitch
l* «on nflnunileiid Velije«bo«ki «min do
oprolti,t ilcu tl.irtiauitlt'gta trant ».i» JULE« VÏBSE,
uoi' m f uii/f a jongr» htl iiitt liet yffotitt gtHtf
gm> ;i'l itvoi'lt-.ru.
Fo»t R* mot 23^1'oot» m *4 kleinere graToron.
Prü» lu K*Uluatrueiilcu uiaiUff. , f l.M.
Netjes gubanaoB ....... l.WI>
Bij til* iKÜml* Uüi'kliun.loUren
Brussel. Hotel de Hollande.
«I. ruw «Ie l» l»u«te*le.
Tontraal riv'!eclt«i, Oml «ovegjigj Hai* accr *inl)6v«I»o
Kamera vau af U iraukem
Eigcnarc»; \Y«a, J. LEYl:.\UX.
CaJeam
Dr. A. IV. BOIIMBJR,
KOSMOS. Het boek der Natuur.
wce fiiuko zwaro roy. S-> Ueolon, vcrni^rd mot '25 <
alrii, jj'Odooltt lijli in k)i'im>m)rul: m -M tiravuru'ii,
PrIJ. f 1>.SO.
dit nittuunttoilo w«tk z\ju QOJ maar vrcini^o Ex.
Dr. V. C. W
Op en in de Aarde,
S royal 8<> iletVu met 33 groot» riatcn on tal van
cnvmvn.
Fry« f 3.H4».
oTenxtainJ wcik ouk t« verkrijgen netjca goboiiJun
onder den liul van:
?I» K\ lui DE AABDK
IV 7.EE i;\ Llt'IIT.
ft-ijs por ilccl .......... fï.SS.
P. J. ASmtlKKSEtf,
ORANJE NASSAU.
Hel tnooisto ircrU tan den geviarden «pliriiver,
X«t 10 platen ........ frü» 3.40.
iu TravUtlund
KoTcnstaanilo Bjc-liwerkcn nüurantend door ilrgr'ljL't
Hlionti «n fran;' uf'-on'-iiig ?/?i.\n l)ij ulle «ulide
BocRto beXorocn «n bij de Uitgevent
HARH» A ?., A «MC r Aam.
H.H. Ambtenaren
efl aiiJcr» Pevsonsn, dio eens betrekking lielilecilea wa«rJeor e'J veel iTlatiën binnon nankuoopcn en
«p aeer aannemelijke Toorw*artl«o «oaaca wUlen be'.asten Ultt «u AG ES T IJ V11 van een
cereuvroincerae TABAKH- en SlflAHEWABBIEK roor di vevliaoii aan P*r«i c n lieren verroegen zich met
oj>6*T* TUD rcterénticn en met franco lirievta ouder letters E U D, aan hot Algemeen Ai'"ot«nti«-Bnretu Tan
SMGH * VAN DITX.VB te Dotlcrajim.
KANTOOR: X. Z. Voorburgwal No. 3O7.
OMB9UWim VAN DUN T0» VAN HET PALEIS
VOLKSVLIJT MET BEU W1M1ELGALERIJ.
9
oo ? c.9m
fccb^tea /CU l
HOTEL MILLE COLONNES,
Place Rembrand 11-15, Aisterdam.
Table d'Hote te 5! uur. Diner la Carie van 5-7 uur.
<>eutl«litf lilc
!.&.»»
O. en W»
e.so
a.as.
?Hen Ingericht ier
Opening Jf«f
De plannen en tcotonüiRCu «Ier Winkel», alBuwde d« tnflr.conditWn liRRrn ter inz*go teu Kantoïo der
haupii bii den H«er D. M. HAKKEHT. Dircetenr P»sMgo Kottordam. Kanttor benetten-PaMage ao. 10J
i~Wl unr, al(»«da bij J« Heorcn VAN UTH t VAN DAM u '« IUg«, Bazarlaan No. 1. van 10-a uur.
Toegaugbeuijic» ter be.Lliüging Jor Oslerij zfu t« verkrijtfen t«n Kantore dor laatsvbapiiij.
vau
VEAKOODBEID - HOEST -BRONCHITIS
ABTHMA - CATARRHEM - TEREH0
CAPSULES GUYQT
Ik acht het noodig er aan te herinneren
dat ik alleen kan instaan voor de goede
b&reiêing en krachtdadig
heid van die
flacons irelfie mijne
handtekening i»t
DRffi KLEUREN
dragen. Elke
flacon
houdt 60
capsules
(««l'.tlD
t i
<? l ,
__ .
etnt'ji t««r M l
Ujk t»
KAS-VENIIINa,
RENTE VI0II tELtEN
» WO aaj'ta ? 9 «««««V jf
voor lang«n ttmjjo«a 09 aten wnaai t» k*ma
BEWARING VAN WAANDEN
oIpM B«t>*Mut MD bet KaatM» warltekua
AautetiUu, 20 Januari 18S3.
BE WBÏCTIK.
Doelenstraat
?Mt l dag oprngeas op SVj pC*>
«a BMmt wa«d*a in feéwtriag
O nuBitaa e»e* iMt aaafefvre»
31 JMkoui 1M3.
l/i par miU» fat1
D* F»OSPKCTV*»EW, TAaUBnUK, «U. dof
Framcte
LA CONFIARCE,
züi» te Annt«Kl«m kosteloos Tcrfcrtiffbaar bij de H*er*a
Agcmea: O. VAM D1£N, L. KBOM oa C. 3.
MDEKIKUH; »teau<i« tea Kantore ttn dta oadcrjoMelwiiJ*»
M.iSXJXai'XAATt tooi» JtttttU Strouekto.
t» Dlneten» voor Kodarlind na
.L» Coafianov",
BIJNGEBYOST
QMdgekeurd bij KenlaUijfc ?eshilt va»
lo NoveöaW 1880, No. 3*.
Hoofdkantoor: AX8TXUAX, TOB1K8I.373.
0«nera»l A(wn»co. <U Hwiren J. B. H. SAL'fET i Co.,
Uccrco^taubt 318, Amntaidun.
Ascotvn '» Ametonlam de HMWai
W. E. VAM LENNBP, L*U*ehe*tt**» 82.
Mr. C. T. CLACÖISG, Knworagtawht WJ.
Ur. Kirh. J. C. G08EUXG, Singel 148.
M. DIA9 8AUTII.HAKO, MuteUan«T»iibt S.
J. J. L.-BHClxrKTl, Prins HondrJakada m.
J)« 3Iantse&apjtlj inenit fffeiu ttriti-ïff/tjeti atu
f aOQ,?ttrselitrd kapitaal.
E. J> BRIIX, t* Leiden, i» VoncitaDMi l
orïer
KN lOEOELIOn 900B
U B. KCITKRT.
IVij».... l' 1.J».
MAATSCHAPPIJ
voor den Werkenden Stand.
AMEATOCHDOL.
TJct'BESTIJW a*» AMBACHT89CHOOL nixxlijjt
Hoer«:i ,e.lon en Düaa'xntH MoL-Mciyic ntt tot litt
bijwouen nu het *« .|.«ARt'EltMi?%Il tn d* PBUHI
1TIIKeiAWCi op Briulrr*»* l l>bra*rl ?. «. «lei nan:s>t.
(U«* «n 1 mtr i» Jiet SchoolKobotlw WatorJnR«;b»M«>«
lle wntftonstelliDK van TEEKKKiKOEN
entVKUKSTCKKEN zal voor let Publiek U o B t o l o o a (« bezichtigen
ij!j op CMdac a «n 4 Ftbriiari van 10 lot 3 uur.
HIBEENIA en SHAMROCK
KONINKLIJKE KAZAR.
Firma D. Boer fe Zonen,
Zeestraat 8^ te 's
Kolen
Ciloriféi
Baard
Bint
mmm »«*>.
(grot en fijn) f 0.83 per Dectoliter
Igrovc) . . 1.20 ' . .
.1.80 . *
. 1.80 t .
... . a.atj . 100 Kilo.
P. P1ETEILSE Jr.
BOB1S, «.
/
ale
des
un op a
dige gem-es.
Zaal, besicmd tot de lentoonsleHiog en en verkoop van i alles wat tol de stoflbenog
t^mn.daarvan, in .den racest uitbreiden zin, behoort ea bejr»Uende een fi-aa.e vmameüng zoo
staande MeubeVals van compleete Ameublementen in allo siijloa en tijdperken in de kostbaarste en meest ecnvou.
Liefhebbers van Photegrapliiè'fi
rioot uw
met «l* tijdelijk* opmimin», Fransch»
t'rb. l'hüt. ;tc«ono prite f l.öO, tkftM f 1.?C.ib. l'hot.
75 vi»>r 30 Git. VU
< oupil k. Dnat) vaa 75 vi»>r 30 Git. VUb. Tbat. vaa
GO \DfiT 15 Lta, Cïb. Fhot. Boroemla puiioiicn ',:,'ruea
o;\j»«m| vin 00 vcm' UöClt.
\'«ji* ifi'oota ttxxie
Stéréoscoopplatea,
te Teel nxrf!i» ooi op ie novnion,
«tuk
175 ca do
Ken
00 Ct. per
in, it. 2, s.50
CROMO's en OLEOGEAPHIËN
?n-..r<lnn f
prijzen oi>goi-jiouJ.
ran
Meesters.
WILLEM LEEHDERS,
Kunsthandel.
Palcissiraat I»,
KEUSERE C
PA»UB. 92 «n 91. Boe CU^y. 9a en 01.
Bolaalcn ?.icb TUCt ..ten INKOOP ?» du EXPEDITIE
faa ALIJ'. UOOELUKK AHTIKELES en «tellen *[uh
ter beflcbihUing vau H1I. lufeonpeni dia «salTu r»ry*i
Uuzotken. CviTt*f«iidcuiie lu d» UollttutlJckt Inal.
HUUR- ENVERHUURKANTOOR
IMM
Woningen en Gronden,
34,
34,
,\.m»tol en JR.«mbrtitid.tplein.
lariclitiiig heeft xieli alhier gneetigd met liet doel om, iu
navolerin u vnn dergelüke «et aveces werkeade JUatsrhaiipyea in liet Buitenltind, m
e^i.alhier reeda iMglaataamda behoefte te voordien, om n.l. tegen BILLIJKK VEBGOfclHN^,
nader bU tarief omschrcre», al» aentiddelnuratiif op t» treden tiwwkaa. HDUttDEH
en YEKHUVRBEK, KIIDPKR en VKRI«<NPKS tanPK^EEI
KOKRHKKUKN, WINIBLSTA^BIN. «B8W»FV|»lMi KAM
U:N. bMitfOHn aJla aa4are KOBEËKOB ea ONROEatIRBB
v.i» «SMJRAN11KN, HVPOTHKKJiN ta UiZAMBLWG VJN
au 1AJHBVBU gratii «4» a«T«Bgenoentt kaaioor
163.KALVERSTRAAT163,
WËtiKNS OPHEFPINÖ»BB ZAAK VAX
ALLE AKTIKBLKN,
aln: llceri-n-, !>?»«- «n Hinder fiUc
,
Mciichelten, Mrdeit, ?**»|Ml4tiit SUn«hetKn««iwn,
etc., rte,
1^,-cn vcrmindsrde prijzen n> 23 tot 10 Procent.
'HWIJNANB,
EHBOU
163.KALVEBSTWWT163,
GASIn ruiMO lorteertMa; «?«*kaua«ea In de M A «B A SR IJ X K X vaut
PUCK & Co.
64, «0, «« en 94.
Amsterdam. - Parijs. Ptiladelphia. - Arnhem.
1S6C en 1877. 18»7. 1877.
larmerca Schoorsteenmantels,
Keuze vit meer dan tweefeWMterd
eigene Weriaiieatsen.
* r
allen gefabriceerd in onze
fff.
JKat. JFrOMUW**
U M CMt f»r
MDERLim
VenchiJBt eiken Xnterdnga«oird
ZONDAG 4 FEBRÜABI
l K B Ou D:
mtl' BiPVOKTTJW DES GENEESKUNDIGEN HMD
»N FWEaUkN» KI GKOXIXUEN OVEB DU
OVERjlUBWIWWMmR «MT A. F. SVAkwr, NOG BEN8
lUrT HAmUT W ftUZ DB OVEKLADCÏO OSZÏS
flCBT. ALUMJSZ. OVIHMCHT PEK PRVS.
- l» Be^tW, T, «?*? M. A. KOS8T: Hoi
AmttwfeiiMb TMNMJ^ «wr v. P«T«ML Bono
kvnatpMfo?üe, ilMr KBi». Tn Terralg» op Aa brieQe» on ile
r« Bbu*1» kodtenU fn dit bl»a
4ooi XoOMBlnor. LETTERKUNDE:
OntOoor «. H. - AIplMMO D»ada», L-E»»geU«te,
plofl AM» T; jP«j«»aI. SCHOOL: Oidaakttlt T, door
9. MIJVBRBBID: Het kanaal tan Coriotbe, door K.
IMM hoofOrtakkm «fwr tavonwenokeriag, door 7.
t «Üafwtort BwMBli. OUTAJRK AKBN: Do
to 8pra^^ <to«r J. T.
SCHAAKFBO. TCDLUBTOX: E« Mtak«ad g»»le, uit hei
Vtttanoi Bcnwlo, V-VL ALLERLEI.
W«nke» voor Dame» TI, doof Job. von Sydow.
BR1BTONBÜ. OTBBZICnT VAN DE
EFFBKTEX«ABKT. TTLOTniGEN. V.Bingcn. T» hnnr
lijnde WoningeB. ADVEBTEJTriEX:
Schonwlraricn, enz.'
Hét wm
4Jg*
\mm lvm
*m Frlenland en
«ver de «ver»
Toen ik als rapporteur der commissie dil
stul opstelde bevroedde ik weinig, dat hè*
tot zooveel geschrijf zou aanleiding geven»
nog minder dat bet door sommigen met
tooreet heftigheid zou worden veroordeeld.
Waarmee heeft dit onschuldige rapport
dit toch verdiend?
Jty, toen ifc mij als rapporteur beschik
baar stelde, kwam het voor, dat de door den
geneeskundigen raad bedoelde poging, om
B. f. de ziektegevallen te verzamelen, die als
gOTOlft van hetn. 0. werden beschouwd, slechts
toejuiching zon vinden bij allen die zich aan
deze kwestie tieten gelegen liggen; verkeerde
meft toch in dit opzicht geheel in het dui
ster ' omtrent de vraag, of- werkelijk, zooals
door velen beweerd werd. het M. 0. ook
wridbeidStoestand der leerlingen Wel werd
(Ét door sommigen beweerd, door anderen
als een bewezen feit aangemerkt, wel was
nea gewoon hen, die
ppaedagogischegrondca het M. 0. aanvielen, hicidcnlecl van
liclamelljke nadeetcn te hooren gewagen en
ontbrak het niet aan Heeren en Dames die
onder hot genot van morgendrank of koffie
frappante voorbeelden daarvan wisten aan te
voeren. Maar feitelijk wist niemand er het
wüi'o van en kon men beweren, dat ook de
M. 0. kwestie, die toch niet op losse praat
jes mag gebaseerd zijn. eischte dat hierom
trent eens een onderzoek werd ingesteld.
(let stok verscheen, doch spoedig bleek
bet, dat bet niet onopgemerkt zou voorbij
gaan.
Kerst gaf Jan Holland een expresselijk
daartoe vervaardigd geschrift waarin til)
Je leden der commissie persoonlijk aan
viel, met hel kennelijk doel om ebetoogen,
dat hij met de familie Willcms geen
persijlage vp het M. O. bedoeld had, maar eene
op dio achtbare kniidcDiérsfamilic S en ons
mee te deelen wat vele zijner colleges
tn$ op eene mér «envotidige wijze en in
tijds hadden medegedeeld dat nero drie
fctaJlen van overtadingssieko bekend waren.
Daarna verscheen een nommer van Qiwnpia,
waarin de heer Biertjes meedeelde, dat hij
in het eerstvolgend* oomtner het rapport
zon bespreken, maar inmiddels zijn onge
noegen daarover op eene voor de teden der
commissie en den rapporteur onaangename
wijze tea beste gaf.
Toen fcwso» e«ne brochure van den heer
MCMO Itoiziüga, aog wel een lid van den
geneeskBodigcn raad, die, bet il faut buer
i on lliyt sak en ftnatle ter zijde zettende,
notmirhjk om het nefenf der aaak «a nit
beginsel, zich gedroogeB gevoelde on te
betoogen, dal het rapport slordig is bewerkt
aa d«l liet M. 0. «f föver het M. U. L, O.,
toch \vd deg^ijk RchantelUk nadeel doei,
terwijl hij van die gelegenheid gebruik maakte
om zijne zonderluigo denkb««Wen omtrent
«ndcrwljg aan den man te brengen.
En eindelijk sclireef gisteren de heer BfeoK
jcs m de Anwttrdammer;, dol hem gebleken
was. dat het rapport in de commissie en in
den Raad op zonderlinge wijs was
vastae«icld. Ik hciiocl niet ie vermelden, del die
Uit. opposanten, eenstemmig ta de «groor»
deeling rao hel rapport, clkandors ffescfariften
icn zccj'Jle bewonderen, en nieu daa lof voor
'Ie degelijkheid c» wclenscbappelijkbcid van
elkanders uitingen over hebben.
Hoc is liiit mogetyk dat een rapport, dot
100 steobi gcred^eerd «? geeomceen) »,
Jat de resolute» evtt «a» eea e»deneekt
«lal zoo geheet verkeerd geleid wen), dal
eindelijk een onderzoek bevat naar eenc
die aooit aij iema&d is opgekomen,
. ,
v* . ?
lawaaia*aat a7iTiiaHli,*\ JUllMS t Co.
. ? ? ? ? ? ' '
v1".
Yralgl
Dvrfcam
dat dus eigcntUjk geheel onnoodie «n
ovefbodig was, niet reoat* zoovele rappor'
ten Toer den popiecmand wordt verweua,
maar zooveel pennen in beweging brengt,
en boe is net raogeiyk dat de heeren
Jan Roltand en Btaatjós, oio beiden £nmer*
nooit £00 iets Kebbfn beweerd, er zich zoo
warm over waken'? Dal de eerste bet zich
aantrok dat zijn naam ia bet rapport genoemd
werd als hebbende de circulaire niet beant
woord, moge dit eenigszms verontschuldigen,
muur de naam van don beer Uientjes noch
die vaa Of ympia wcj-d?Dr. V. Bruinsma heeft
dit reeds betoogd in hel stuk genoemd.
Indien het mij niet ongepast voorkwam
vooruit te loopen op de taak, die misschien
thans op den geneeskundigen raad rust, zou
ik lust L'evoelen eens te onderzoeken oi de
heeren Jan Holland en Bienijea in hunne
vroegere geschriften nooit eens in een zwak
pogenblik nebben beweerd, dat het M. 0. do
jongens ook lichamelijk ziek maakt, al her
inneren zy zicli dit ook thans niet meer.
BJceb dit toch het geval te zijn dan zou het
verklaard wezen waarom zy zich over dit rap
port zoo gevoelig betöonen. Ik wil echter
afwachten wat de geneeskundige raad zal
goedvinden te doen en mij bepalen ccnc in
lichting te gevon omtrent hetgeen de heer
Bienijcs in de Amsterdammer van 28 Jan.
omtrent de wordingsgeschiedenis van hel rap
port meedeelt.
HQ beschrijft daar hoe hij op een grauwen
morgen bezocht werd door .eea lid van den
Geneeskundigen raad, nog wel een lid van de
commissie voor hot rapport, en uit zijne satis
factie over het feit dat deze eerbiedwaardige
grijsaard hem kwam betuigen dat zijn naam tot
zijn leedwezen onder het rapport stond, of
schoon hij geheel do tegenovergestelde
meeniDg was toegedaan.
Die mcdcdceling van den heor Cicntjes zou
in staat zyn, indien zij niet werd toegelicht,
een zonderlinge schaduw te werpen op het
doorden geneeskundigen raad mctgroote
meerrapport. Daarom acht
»*»
Die D eerbied waardige grijsaard" kan me
mand anders geweest zijn dan Dr. Lobry de
Bruyn uit Leeuwarden. Alteen kan deze geen
aanspraak maken op do qualilicalie van den
heer Bientjes, om de eenvoudige reden, dal
hij geen grijsaard is on op ieder ander dan
den heer B. den indruk mankt van een goed
geconserveerd krachtig mon van hoogstens
55 jarigen leeftijd. In de tweede plaats kon
hij zich niet beklagen dat zijn naam »onder
hot rapport stond, want dit is feitelijk het
geval niet en het rapport is slechts door den
rapporteur ondcrtcckcnd,
Beide eenigszins romantische voorstellingen
echter daargelaten, kan ik verklaren, dat na
eindetooze discussies en nadat, gebleken was,
dattusschenpr.de Bruynen de meerderheid
der commissie nimmer overeenstemming zou
kunnen worden verkregen, Dr. L de Druyn
op de vergadering der commissie te
Loeiiwarden gehouden, uugenöodigd is zijn gevoelen
als minderheid op schrift te brengen, opdat
dit, evenals het rapport, in druk aan den
geneeskundigen raad zou kunnen worden
ingediend, aan welke uitnoodiging Dr. de
Bruin echter niet heeft voldaan.
Ik vlei mij dat deze inlichting voldoende
zal zyn om den indruk doof het romantisch
ingekleed verhaal van den lieer Biantjes op
dezen of genen gemaakt, .weg te nemen en w
nog slechts een enkel woord hieraan toevoegen
om als mijne persoonl^kèmeening mee te
deelea, dat het rapport, hoc slecht het dan
ook wezen moge, toch in dit opzicht nuttig
gewerkt heeft, dat het b0 sommigen de over
tuiging heeft wakker gepaakt, dat eene zoo
nelangrijke zaak abj de'M. 0. kwestie niet
mag beoordeeld worden op praatjes.
De M. 0. kwestie is eogentlïjk tweeledig
en bestaat oit eett pedagogische en eene
hygiënische helft. Tot beoordeling van de
eerste verklaar ik mij gaarne incompetent,
eren incompetent ab de niet paedagogische
leden der OÏymph-weeaiging. Wat de
batste aangaat meep ik feiten te mogen cischen.
Niet de bewering van dezen of genen dat
het N. O. de leerlingen lichamelijk onder
mijnt, maar cyfers. pf nu de door den
Geneesk. Raad v. l'Viesl of Groningen verza
melde goed of slecht zltn, ia eene zaak van
ondergeschikt bebnf. Alteen andere cijfers
zijn er niet verzameld en het komt mij voor,
dal we althans recht hebben van iemand,
die weer met de lichainehjke gevolgen van
het M. O. aankomt, te eiscbea, dat als het
door den Raad gedaan onderzoek hem niet
bevredigt, hij dan een ander onderzoek in*
stelle en dat even uitvoerig pujbKccere ab
dit door den Genecsk. raad v. Friesland en
Groningen gedaan u.
Gron., 29 Jan. 1883. A. P. FOKKKR.
Durbam aijutttUn «unie»
urbam aijutt
xoonuin
een» Het rapywvt lm »»k« «e
?verbMUnc ««eer Jeaffd* ^
Het doet ons genoegen dat de Heer
Bientj«s m ook dit Wad itt b«t ptaatsea vut
overdruk)» uit zJja boadeJ»je/overgedruftte
artikelen gebruikt heel), waar nu heeft etk
lezer knanen iiea hoeveel goeds hij in ons
tegenwoordig oaderwijMysteem vindt, en hoe
vreemd hei dus was dat hij het harnas aan
trok tegen eea rapport, dat wel toegaf dat
er verbeteringen moesten worden aangebracht,
maar niet dat met ons stelsel van onderwijs
behoefde te worden gebroken. Doch dat
haren kan thans aan den wend worden
gehangen, nu de drager dan eindelijk heeft
ingezien dat de Commissie uit den Genees
kundigen raad niet strijdt voor
onharmonische ontwikkeling van lichaam en geest,
geen partij trekt tegen evenwicht tusschen
lichnams- en gecstesonlwikkeling.
De zaak kon hiermede als voldoende
bcsprokon bosehouwd worden, wanneer niet
de Heer Bienijcs een half geheimzinnige
niededoeting had gedaan van een eerbied
waardig grijsaard, die hem op een grauwen
oelitcnd een bezoek had gebracht, en van
wiens lippen hij >dc geschiedenis van het
rapport." had vernomen. De lezer spiutzijn
ooren, maar neen, t nadere bijzonderheden
vermeld ik niet". Welnu, w^ zullen dan
die nadere bijzonderheden gevcia.
Vooreerst de nuchtere mededetüng, dat wan
neer canige personen te zamen een bevuil
nemen, zij dit gewoonlijk doen bij meerder
heid van stemmen, zoodal wanneer men leest
»de vergadering oordeelde" dit beduidt »de
meerderheid der ter vergadering aanwezigen
oordeelde". Dit om den Heer Bienijcs h-vt
vooruilzichl te openen, dnt hij nog we'
leden van den Genecsk. Raad van *' .0*1. en
Gron. kan ontmoeten, die tegen do conditie
van het .Happart waren. Ken heeft liij ge
sproken, van twee anderen heeft hij icis ge
lezen; de kennismaking roet nog twee slaat
hem open, want hef besluit is in den Hand
"?Mfrm;lageft 5 Memirton gcnatnon. -inde
commissie \varen van de 7 leden 1 geheel
ea i gedeeltelijk legea het rapport en de/e
beide heeft de lieer Btenijes reeds ontdekt
zoodat in dit opzicht hem geen nieuwe ver
blijdende ontmoetingen wachten.
En nu de mededeclmgen die mijn stadge
noot, Dr. Lobry de Bruyn, te Utrecht heelt
gedaan, waaronder in de eerste pfaats «dat
zijn naam tot zijn leedwezen onder het rap
port stond, oiscnoon hij volmaakt de tegen
gestelde overtuiging was toegedaan". Dit
is een kleine onjuistheid. Zijn naam staat
ntVi onder hel rapport; alleen de rapporteer
heeft het rapport ontierteekend. De namen
van al de teden der commissie slaan slechts
onder die als bijlagen afgedrukte circulaires
die door de commissie waren verspreid. Mis
schien was de bedoelde ochtend at to grauw
om dit onderscheid te kunnen zien.
Verder is in het rapport ten overvloeile
aangegeven, dat niet allo leden der commissie
het er mee eens waren en in het bijzonder
&n uitgezonderd, waar op bh. 19 van ide
grootst mogelijke meerderheid der leden
uwer commissie" wordt gesproken.
Ten derde dient vermeld dat Dr. Lobry
de Bruyn behoort lot die medici, die do
vraag of hem leerlingen bekend waren die
doorhst onderwijs nadeel hadden ondervonden,
»iet heeft beantwoord, ofschoon hij natuurlijk
als lid der commissie nog lang na den
vastgestelden termijn feiten had kunnen vermelden.
Ten vierde eindelijk, en daarmede kunnen
we dan ook eindigen, dat het protest van
Dr. Lobry de Bruyn, zooals van zelf spreekt,
niet heelt kunnen verhinderen dot de
ovcrgroote meerderheid der commissie bij tiaar
gevoelen bleef, maar dat aan hem ruimschoots
gelegenheid gegeven is om van ztja gevoelen,
door een afzonderlijk stuk, dat met het rap
port kon gedrukt worden, te doen Mijken.
Niet alleen on de vergadering maar ook later,
tot zelfs Ujdcns het rapport gedrukt werd,
is hem dit gevraagd, maar hij beeft niet
gewild*
Jfa mag de heer Bientjes veel gewicht
hechten aan de verhalen, waarnaar mUn stad
genoot hem te Utrecht heeft doen luisteren,
het publiek heeft te oordeelcn naar open
bare mededeelingen, en het bovenstaande is
in de openbare vergadering van den Geneeek.
Raad van 30 Dec. j. I. vermeld. Daar heelt
men bovendien Dr. Lobry de Broyn op
meerdere opmerkingen geantwoord.. Mocht
bij dezelfden in een gedrukt stuk aan het
publiek aanbieden, dan zat bet mede aan
antwoord niet ontbreken. Maar praatjes, ook
a) wordt daarvoor in Utrecht een zeer ge
willig oor gevonden, brengen de zaak niets
verder. Wel kunnen ze oorzaak: zijn van
veel verkeerds en in dk geval het doen
voorkomen alsof de bedoelde commissie iets
had gedaan of mgebtea, waarvoor zg niet
in het openbaar de roito veraatwoerding
zou durven op a'eh nemen. 02e vi .
uit Leevffordea over Utrecht daor middel
van dU Amsterdamsche bb* avdecaaimisaie
gcvvorpct, «toest uitgeveegd worden. Doorvaar
nopen ^i] dat het bovenstaande veldoendfelv.
Overajaehf.
u
JN Dwae» dtwstlw «HSJ a*«r «Mbt vaa saiaak.'
Hot TOornaatoste poKtkfca nieuw» fcwwm ook
»e we«k weder uit FVukrfik. De FV
post, dio ons iwiert t J«unart acKtoNoav
den dood VAU Gatnbetta, hot manöctt raa
N»poleon, het yporttel tloriuet ca tiet w
\rtif op do vertiöniijt der itchUn» brMht,hM>ft
d«o woeJigo reek» besloten met eea»
raiMiterieele crisis, die in zich eelf weder niet» Tin an
dere oritisscu had.
De rortdag der vorige week TOB* do zaken ia
dezen toostao J :
Het \oorrtol Floquet: eenroailige Tevbaumng
der afttammelingon van alle f»miliCn, die
tenmaal over Frankrijk gcragMfd httddev, WA* door
do commissie Tan rapporteur* met tt tegeii 5
»t»Mmon nangenomc*. Een «odcr ontwerp der
1IU. liüllno ca Lackroy, leden der caauaisaie,
WM gedeeltelijk daarin opgenomen. Het
outwtrp van bet mioisteri» wa» gcwxat: feriofMn
de regcerinz pui diegenen der preteadeBten, die
haar govaarlijk zoodon toeicbüoen, te doen ver'
w^deren en dicoenen tijdelijk iu non- activiteit te
dueu lireiigeu, uw mUÏUüi-e rangen bekleedden.
Ua rainiïiora haddon over deze voorstellen een
aantal conferenties met de commis«U on men kou
het niet eens worden. Het wa» zeker dat de
Senaat liet voor»tcl Ffoquet ni*t raa inwflli*»*
cu de Kamer niet dat der regetrioA, Eene
«chikkiug was scvondeu door den heer Fabre, die er
iu daagde eene ibnnula te Tincttn, waarmede
Een
rejreering cu cotuuvssie _ _... ._._..
ander rapporteur werd benoemd, in ptaals van
den lieer 5I:icron; hoc vu da heer Fabre zalf.
Dezo schikking va) slechts eene schijnbare.
Voor dnt men met bet voorstel ia de Kamer zon
??erschijni n, kwam plotseling- een nata van dea
'nwtcr Doclurc aaii Ha va s, waarin, de chef vna
jt kabiuct verklaarde zJcu aan alle transactie
to onttrekken. Generaal Billot ea
admiraalJauróguibcrry Tert-enigdon zich met' ben. De andere
ministers w.itvn hierdoor seer in verlegenheid
febraclit; züboden den heer Doolare, on daar
IÜQ ziek xma ea niet ontving, den heei1 Grêvy
huu ontslag aan. By dit indttnan van ontslag
roegden_ xich ook de drie afvaUige minister».
Ue LKCjuitettv' urevy IneldJeesgeeKiAgjM^Aieft^er*??
sdiuJcBdfi maunea vah'g[ei!ag,o.a.MnFèrryl,lKT
weigerde aaa het hooid vaa aan- kabbi*t op ta
treden, en, daar de kwestie toch niet kon
bingcmte blijven, betioot vnen den minister van
ajH&ehea /aken, FaUières, te verzoeken
aan het hcot'd te plaatsen. Het ontslag der
l [teren Duelerc. Jamvjjuiborry en Billet weid
iiangenomen, de beer FaUicrca nam bij zjjne por
tefeuille dio vau Buitonlaodsche Zaken op zich,
en men besloot de beide andera zootaag onver*
vuld te laten, tot de Kamers over da zaak der
pretendenten beslist hadden. Het was niet geheel
vo'gens den regel, ta meer daar in *en zaak als
deze, demeetiing van de minister* van Oorlog, Ma*
rino en BuitftulaocUcbe Zaken zeker minder gemist'
kan worden JOB ilievanhuiinecolleaift voor pesten,
telegrafen, «cboonc kunsten oflaDUwaw; maar aan
de spanning iu d&v biudQ en ds gevaaïltiko positie
voor Frankrijks crediet moest eea «inde gemaakt
worden.
l)e hc« Fallières verscheen Toor de Kamer,
die hem hartelijk ontving; h{j zeJdo er ecaigo acer
passecdu woordeneer inleiding en (te discussie
beffon. F-i'i) zeer franie rede van dea beer Lfon
Keiinttlt tegen het ontwerp werd niet zoo toege
juicht als 'O verdiende; toea délieer Fotliüres
baai- echter beantwoorden wilde, viel h\j iuxtvljo,
en W«i-i' gi-dri-i ziek. Niettegeustaaiule dit b d«
diacus-ie den vulcendon ila» voortgezet. De
on<lei-pnert.'fara vau ilinnenl:tiiasebe ztünm, Develle,
ItocJt du verklei in» va» den minister voorgelezen,
ecnige discuuiun xijn ovrr bet ontwerp gevoerd
«o iuderdaad ia met 373 tegen. 1Ü3 stummca liet
ontwerp-Fnlirc, door de regeering in stemming
gebracht, aangenomen.
Of de?Fransebo Kamer.er ventav«ü> aandoet,
een uitzohdcringawet al* deze te awiao, wonlt
in het buitenland eenstemmig betwijfeld. Nu
cebter du ragocring en de Kamor het eens zijo,
zal de 8«u*ftt oo'< Qa goedkaoriag niet nan Het
ontwerp onthouden,
IntuMchen is ecu opvotger votrgeaeraaiBiBot
gevonden iu generaal Tbibaudin, zamUt altbao»
een der vacante miniiteraatel» wed*r bezet i*. .
Nog werd sedert on» von's verslag ene kxrcitia
va» bet boojrste belang in Frankr$k beatüt,
betbegiusel dar vorkicztDgBBaEcstloarheUdar tactttersia
de wet op de rachUrJJjtoi «igaiiiaatia. Bataüuataric
lud verklaard bat ontwerp U laUeBtarafftvekkeo
indien do Kamer Vet eento artikeL dat zH in
Juni aangenomen had aCutbaarfloid «n «entifl»
ainff, verwierp, en de g>eerdsrboid, Jatnaseaea taa
vicoM&ft vevandanly is dar reajaariBf Hi^ïvin ta willtt
geweast. Ka» kan alam de«a Jaauaiiauaad wel
oader de woeligste van Praakr^b parlementaire
?wcbitdenb ia da hatato jaren rifcsawa.
In EagrfaW |^ d« w«S ntetif wwri* D«
Iftdara breaganoanao vaiaatii aaadtoamader
.afiddatlaadscoa zaa doar B varwondjaran ajali
dat bet daar «necawt «fva air in a*t Noorden.
Alleen de osenbaarmakmg va» de MrtaX tot»
soben I/ord «nutvai» ea d«a> riiaistit Daotero
otttrat de «BbadSac dar aoattela ia %ypU M.
gewüaeld, tarsbt da aaadaeht Aa» da zaak aalve
veranderen al niets, en de vedeoeB dSe de
Etogelsebe Oiotanr daarin ontwiUrea em de
amheffiaff .eb biD^k ef Mageasiai weer ghMifcr^
la keeverre een oorlog ia këtOeetaBaijptwaBd
i*, of oog voer de daar staat, ia hoeverre de
rek van baron von Oiera tet deB^vrede heeft
worden. De Ruseiadw WHJateTkeaft eam aB
vertegemveecdiieia va» Kaeiaad im lat
baitaaJand doen weten» dat aQn batprakiBgen aan de
varaebitleade hoven inderdaad MH tet de ever*
taiffteg ideM hehtja dnt er veer hat verttevt»
van & vrede «M. bexerg^eU heheaft to a|«.
Bet doen en laten vandeabare»heeftiitasenban
in flflfjajflnui en.haifaflSeKtle ntadtn, in
Doitath
,D* Mltto Darats» Cifamtta 4nfe» ^*«a fttter"
Oeate»^ Eajdaad » ,
2*ft? *>«».7W*>*»? dat ag ham. aehe»
de
atikaan voort.
* w~ «? ^wwe ?»*??« "-Map Wl
werd veel, beaprahna. HH
. toeead«inj(t maar eek
annMtkaaiawOIigea.
bo«*
«aekta dia
werden
stelloa tot
.het Vatikaan niet
In den BitfuH
?ene reek* van
behandeld, en lewoem er loc mterMiiallsi en rer
devowingen die grootradaai» bentten hetgea»
telken jaren door deaaUüe speektta, Wiadtaoiati
v. ICnnegerode. Bichbsr geaegd wordt. ^^
In Spanje bezon deze week de Senaat del
fae om den parlenM " ' * " *
V-. -?--?P?..--nwumvw VVU, IUV HO IUV UI
debatten, naar nog.tet geen oitknmsten lenoe.
liet Italiaansch uuniaterie nam steeds verdere
maatregelen tegen de Obardoak-demonstratieft
Jionuig uamuert mocht een bezoek van verzoe
ning ontvangen van graaf d*Aquila, een oom van
den ««rezen keniag van XawQf, en oertjkls oen
der heftigste tegenstanden der eenheid van ItaUft
In de Kaawr werd-de avnistervenaiatineActoBV
geïnterpelleerd «M» eeuïge cSfen os de begroo»
ting; meaverK*ditteaatdittotsii»valzoabndeB;
hetgeen echter niet gebeerd is.
AHerief.
De korte discussie, in de earste Kamer ONT
de begrooting van Koloniën gevoerd, heeft op*
nituw net onbooebare van den halnhuihtigeii
toestand in Atjeh deen nitkoawB.
De Minister van KoèoniSn wa» het et vovr
eaue geheet en al met den heer van de Potte
eens d.nt nikrimmng ooxtr mütaire bezettiar
nood!* «u weusefiel^ is; naar tevene betoogde
bij, dat de toeetand dit mg nwt gedoogt. Docla
in ut-u adem voegde hij er ook Eg, dat i» ln£»
plnnnett in overweging; z3n tot vermindering vaa
hut gotat posten svnmr inkrimping van om be
zet gebied. ^
zoaveel tegenstr«d«ghc*ïn ah woorden.
Wel wat Iaat (doch men i»
gewend g-jraakt) it er weer eeas een telegraai
ontvangen van eea op- 4 Januari in Atjeh gele^
verd gevecht, waarbij de ootea nog af oeiedw
bobben en de nv|}ai)d" niet versboen maar -^
afgetrokken it. .
Moet men kier aan era bBzouier ah» aftrek*
«aT *A».d»,TraaiW(ff>ar«ny - ;~* ..
rTaares adkrs\ opSAaaari par, 0m tele>
gram atcr em feit, dat op 4 Januari pJaat
en dan nog zoo onvoueois dat men
niet wec't M"*it er gebenj-d a?
A propos Tatt den heer Prtüj vAtt dar Hoeven.
De tanübracht nadere bertehieii.
De gouveraeer w op rcrcockoohlagen, eervol,
onder dankbetuiging voor zün, in moeidijke
omttaiiatgncden BewvzeB-uiccatcn.
Waarom ? Dat bl^kt nog niet officieel.
Wel oi'Ücieng, do heer Pru^i van der Hoeven
gavdelda zkh niet sterk geuoef ooi Je .raoeie*
lijke omstamügherten" téoverwunen.
Doch dan klinkt die dankbetnigin;» met w
rocginff der meeietük* ouutiunliglietien" waar
voor hij week, toéh wat erg zonderling ; byu»
als ironie.
Neen 't i» waar een olïej5*ïe vorm"
SKm is de heer PtjnackerHorJ?keigeali}ktooh
ook niet.
liet eeniga wat hy nog tot redding van zijn
kieswefc-fcansU-orfc had kannen doen, was :
verzwH^en dat er een doodvonnis in Ing voor de
Tweede Kamer.
Nu heeft hy ook dat verteld.
Dat 'is de genadeslag.
? Tot zulk een zelfopnffcrenden wetgevers-moed
i» onze vcrtegenwooraiging aKcrouast iu st»nt.
1-2 Februari komt de Tweede Kamer bijeen.
Men zegt dat reeds dun vo^sndvn dag het
Billiton-tlebat zat geopend worden.
Den dartienden!
Kwaad voorteoken.
En alsof 't. oog niet genoeg wart: op Septna*
gcsima, de verwyzing naar d« tange vwten!
Arme; Minister van Koloniën t
Orerctcht aT«r
02J2E BLADEN.
Do meuto onzer Maden taveiden dn» week
beschouwing*» ever deberaadslagtac 'm d« Eerst»
Kamer nopen .art. 10 1 der GreadJMtMveerd.1'
Ttrwyl te iT&U. &, IfctHküftLea V-i. vooral
den atimstat r«aaektr Hordijk hard vaitea ««ar
vurktariofpua. breagt bet ajof. «MM Z. IT.
fc de
g'tGr: ho»Dakk e» valt «fc de JfawJ. G/.
hem bü. Do* AwaVOaawntece» is »UnbebaUa
ea «olooam vorw|t dea auofater e» ^-enxeer dea
minister V, Lnijeen dat a« voor ket cetete vnur
vaa da ] vergadering onzer bo«g«taaBgealageaea
gevluckt.
b *
tabel"
'De Uioboawiogta i
Ar»h, Tdeéa neg eens uitkomen "dat. men, *l«
i niet tm einde gebracht. De
mea wertalttk cakalvoodige kieidietrietea wtt,
ook enkelfoeSfe dirkte» v^raet gebcehbnd
otoeihebkea, o* few uitzeaderiog m« nukatt
atSen. BvuUluTïn K.ÏMt.
voor dojmooto aten. BvuUluïn K.Mt. Cf.
z$a weiuc featitkt over 'amiaittars aatwoordc
op ket kaaiiJKiiihg ia «ak* dekiestabol. ti-rwijl
ket Fad. al aatr woia% «crtooocn op
'«mto»trra.VBaii»ai«adk»id tooat te VttiUe»,
O» Ank. Ct. «nHÜ«ea artikel aaide Pf roou
narslnjiar o» ewwtt* ziek «ver de
oavenchuligAttddio mlrawT dik sookweUkaTo puat in de
Onvdwet bl|ft kattaaa. Voorla wordt ao? do»r
het JKiMi. OM «baderve» ooütiokMi toattind1*
«aarokam- ; allee» aroodweta-aotatontng kan, «aar
1 Had a*oea*.OBi«)iasaaV verbatanng cal gcvei.
0o .üaat^asat* >a dezo week teel besproken
«aar aaakiMiaM: ceaer Uochara d«nr Urn U**r
Boeamraod, intttr tftiu Vuiot» Surf af Xtni*
oParia>ia>ket Echt ygevcn.
Ilan-. OT. tn lta«et. c. Z. H. <« V Gr.,
Btnasm