iH:f^££:W£ DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. , i, . l H . tetaat enfen-eeren en zoo goedkoop en makkelgk «tt bij geen triomfen g-nieten. Na aandachtige lez ng nfyur beschouwingen ?al elk iinnevoorooKteeld en ui«t verstokt lezer let volmaakt roet mi) eens zijn, dat die Voorbvrgwai nkt enkel kan maar o-k meet gedempt . woroVa, »n dat al bet wroeten eu agiteeren van si» fagi>n-tanderz der deajiiag onbekeok* en Ik zal dan ook over de geheele quae-tie geen water meer vuil maken en liever met een phtnartje voor dea d«g komen, dat sprekend op een tweede ei van Columbus gelQkt.en naar ik nJeen ?keineotie toejuiching zal verwerven. Dempen kost geld, ja zeer veel geld en onze geniet-nte-ka* is niet zoo vet gcïliekt,dat vinacrwfcvngen hoe men bezuinigen" kan, niet hoogst weikom zanden «yu. In Aimverdaat bestaat de loffelijk»! en niet ge noeg te waardemn goweento om ton gerieve dor ?tamtjengtl steen- en zaudboopen aan den open baren weg to depeneerca en weken en maanden lang doelloos te laten -liggen; waaaeer nu het gvmeentobestiwr dat voorbeeld volgde en op ouaeiwheóiftte punten vaa den Voorburgwal decipingsfMtoriCef liet. aanvoeren, dan zou het niet lang duren of onzo wakkere jongens hadden, in eeu minimj» van t\jd en met vermijding vaa alle kotten het werk der aljnheele demping verricht Het bezwaar, alsof «r dan niet voor eeuo behoorIfike rwleorüjg zou kunnen worden geborgd, bonaat aleohts in de verhitt e verbeelding van tegen?tanden; niets toeh Is gemakkelijker dan na het wei k tier dichting, hier en daar- kanalen te gra ven on daarin riolen to eonstrutoren; ?? wat in de Y$s>4iitraat met traui-ljjnen bereikbaar sclujnt, fa toeh op den Voorburgwal niet riolen niet onmogelijk! Ten stutte heb ik nog can verzoek to doen en wel, dat men op de gedempte gracht trottoirs mako en die liefst zoo onbegaanbaar en slecht mogelijk inrichte, Eea ontevreden moppernar onder mijne kennisMn bewearde onlauirt dat men in onze stadaan trottoirsmanie begint to sakkeien en tot ttün *p}it kreeg h|j van enkele z\jden gelijk. Dio ondankbaren beseften niet, dat men in onze groote stad veel en bovenal onpractischa trottoirs moet hebben. Wat toch it het geval ? AU- alles geregeld en goed gaat en de oude alenr gevolgd wordt, don dommelt de burger zoetjes aan in en wordt hj) op end'op machine; wanneer bij op eon goed gelegd trottoir zonder kelderopeningen of oneffenheden loopt, dan slen tert hij rustig voort, zonder om zich heen te zien e» r$a oogen den kost te geven. Daarom w bet een kostelijk denkbeeld vaneen Terlitikt gemeentebestuur, om trottoirs te doen aanleggen,, geluk men er bijv, een op het Spui kan bewonderen; de burger moet ton allen tytle denken: ?all ik eens in een kelder viel. of mijn nen*,.been, mijn arm of tngu nek brak!" hy zal daardoor leeren op eigen kracht te steunen en «en zelfstandig man worden. Tan gauscher harte wensch ik, dat men dezen wenk met in den wind «al slaan en de vaderlijke zorg der vroede mannen, die onzo veste regcoren, op dit terrein iets grootseh zal tot stand brengen, want ach, wij kunnen in onze dagen vaderlijke zorg en voorlichting van overheidswege nog zoo noode mitsen. ' . Oc nader aan het einde van mqn betoog, mijn heer de Redacteur, dat wellicht to uitvoerig is, naar dat van bet hart en uit de pcu moest. Kalm visschende, zal ik nu afwachten wat de tgden zullen brengen, in de hoop, dat meu niet pp bet genomen besluit tot demping zal terugtemen en de protestecrenden met een non pósinmns zal beantwoorden. Zoo'n non pos en m u* ii goud waard én tegenwoordig ook 'J?\ aan de orde, wanneer m n iets niet onue. w3 anken .«at men eenmaal i»»'t aanzijn . jzalft al heeft men de gemoedelijke overtuir./dat fat niet deugt,, ? - . ?n «ake de Yoorbargw-Jdemping fa het meer: daa goud, is het diamanten waard. U Hoogachtend Sniie ?Weerlost," UEd. Dw. Dienaar, Februari 1683. AQÜARIUS. UIT BELGIË. Vffl. De tentoonstellinf t» Amsterdam. Concert van 't Conservatorium. Do Eedacteur der Indépendance Beige t, en andere BterfgevaUen. De Sioyrapkte Nationale. ? ,. -^,_0vi belgitohe (vlaamwhe) letterkundige RÖnoottcnappea hebben het voornemen opacvat roet TMndeb en muziek de opening van dekolonialo tentoonstelling te Amsterdam bij te gaan wonen. 'Daartoe ia een oproep uitgegaan van het gezelschap ?De Vlaamse hè Leeuw* vau St. Jans Molenbeek, voorstad van BrusteL Iu dezen brief, van twee kwarto bladzijden kleinen druk, beet het onder anderen : ?Sedert meer dan vijf eeuwen waren onze nederlandsche gewesten, België en Holland, niet alleen het middelpunt der echoone kunsten en wetenschappen, en streed «en 'tolk meer dan het onze voor de ware vrij heid, maar er bestond ook geen land in Europa, waar de nijverheid en de handel weelderiger bloeiden dan in onze heerlijke vlakten, bepaild door Rjlfl, BTaas en Schelde." En verder: niet : alleen door atoffelJjKe belangen, nmaar ook door den heiligtten der banden, door dezelfde taal, «elke de eicl van onzen duitschen volksstam is, worden Vlamingen en Hollander», Brabanders en 'Frieten, Limburgers eu Zeeuwen samenverbonden.** ? «Het Bal eene innige voldoening voor ons Vlamingen jon, onze eerevaandels in zegetocht te voeren éHer de grootste, de rijkste, do me<;st welvarende, de machtigste stad der zeventien Kodetiandcn, die het hechtite bolwerk, zoo op geestclük alt «toffelflk gebied, is van ons ge zo men t IU k vadeiland enz. Daarom woraen de . 450 betgtsch-viaanucno ,maat>chnpp|fenn tot deelneming aan deze manifestatie van ecüt nationalen nai-d opgeroepen."' . ,. tweede concert van 't Conservatorium ;.? wa«r men gemeenlijk het belangrij kit boort, wat in Urfgtó rp 't gebied dor toonkunst wordt ge leverd, bad den 4n Februari laatstleden plaats, ?doch beantwoordde deze, keer niet aan den té* *ochfc verworven groote naam. Wel is waar liet do uitvoering weinig of niets te venschcn, doch de keu.ze van werken betreet, dunkt m(f, dat de ?drectour zich de taak eenigtzius gemakkelijk had gemaakt Vooreent droeg het orkest de ?Reiornittious-tymphonie van Mendelnohn voor, in KÜne jongcllnjrajtiren (1830), ter oero van het 300 jirif * " ' ~t _"-.-..?__...... eciircven - - -t . - , _.. georkestreerde .Eine feste Burg is unser Qott' Comt daarin wel als lichtonnt voor, doch welks alatis zich slechts weinig over de andere doelen dei' compositie verspreidt. He-bar, een hongaarsche violint, een der jongste professoren Van 't Conser< atorinm, speelde h«t 6e Conerto van Yienxtonp», een work wat meer blinkt door ?vioDlSA'*aRes" dan door eene breed uitgewerkte g«* cliü, schoon in bet ondante eene medeslenende melodie wordt uitgewei-kt Do violist voerde ook nog een CAacontie nn Bach uit, een studie biykba*r geschreven om in een kamer, in de eenzaam heid, enkel- moeieiykheden to leeren overwinnen. Eau merkwaardige Injzonderheld vu anderen e>rd kwam op 't concert voor. Het koor zong (Hitt Cappella eenige oude liederen; daaronder een. vlaamsch lied der vUftteodo eeuw, op fran* ach en tokst, en een itallaanicb» melodie der We eeuw in t italiaanieh, Het orkest speelde nog dansen van Raneau, en de prechUgaLeonoreouvertnre No. 8, oe mewterUike wijze. Behalve Geeft verloor België korteUnga nog een paar irfvloedrtyke mannen. Aan t einde van 't j«ar 1882 stierf te Gout, op Stiarinn ieeftyd, August Urbain, de btkonde uoofdredacteur vsu het noa meer bekende daxblad ISlndtaendaHce Mye. Hu naakte aieh. nog verdienstelijk, door eenige schriften over den oorloa; bü«oorbeeld: ?Mannd de la guerro d'Oriout" (1853) enz. henuveos o«ne veitnling van> de cceciiiedenU dor N'derlandea, van Qrettom (1831). Ook als musi cus verwierf hy sjah eeuigen naam. In de laatste week verloren do Senaat en de gemeenteraad van Brnsral een ijverig lid, in den persoon dea. heeren BiwshoAhwm, die op 7&jarigen leeftUd kwam t" sttrven. ÜÖ was een der aièaeoprichters van den Onderwijsboud, ter verspreiding van hot staatsonderwjjs. HO is do eerste Israëliet in Delffiö, die eene uitsluitend burgerlijke begra fenis heeft ffo\ren«cht eu verkregen. Van het hittorieca-biographisch woordenboek, dst sedei-t een twaalftal jaren ia afleveringen yoriuhijnt, onder den titel Biographui tfalioncile i« nnlftUKS de laatste aUercring van 't aovcudu deel uUgegeven. Deze aflevering Myat de levensbeschriiviuften van Jan van Glmtelle, Gilles d'Orvul, I, U, III van Brabant, enz. Ue volgende aüevering aal hot favon van prins .Will«m l van Oranje, koning Willeui I, enz. inhouden. UIT PAIUJ3. De sohlm v«n bet Carnaral. De kïcino Siloö». 8tr»h Bornbardt, btro diamanten en haar rn»n. D« «cliuutrburgon j MoH'ititr It tttiaiitrt f fit IH»H; Lu Friuertte il 11 Caitqrltt; Lu PaiitiHt* <J'Oi: Nionn-» boaVcn. Kooit heeft men, met zooveel recht als dit jaar, kunnen se^Rcn dat het Carrmal te Parijs dood ft. Eigenlijk taboefdó het niet m^er te tierren, want het t>e<tond niet meer. Noch 's Zondags. noch 's Mtwindag», nocli zelf* op den eigenlijken Vastenavond, ziu't men masken mesr op straat; nauwelijks dwalen tiuwhon Je menigte op da Boulevards eetrgo afschuwelijke wyou's, gedost in voddeu met lovertjes versimi. Wat men nog het meest ziet, z\jn kinderen, jongens en mei*jc«, verkleed nis herderiuneMes, m?lkboeiïnnen en boertjea, aoldaatjes of markie zen. De arme kleinen, trotsch op hun honte plunje, loopen bibberend aan vaders of moeders band M«n bekykt ze. of liever msn wjjst ee na, en zo zij o tevreden. Vroeger wai er de optocht van den Vetten Os, vooral door de sluffersknecht-» bezorgd, dio dan tot slat hot ongf lukïtis;e dier slachtten on opaten; noch zgn verguldo h&ronf, noch zijn triomftocht redden hot van het abattoir. Thani is de vette os nog slechts een beest uit- da legende. Wel heeft men rog in het Indcstriopaleis eeno bekro ning van vette runderen; maar dat is een ernstige Ifindbonwzaak, die niet meer op arlckijusgrappeu uitloopt. Gebleven zfjo de piiblieks bals, en zij alleen gevon nog eenig leven txau da schim van het Carnaval. Toch moet ik zegden dat niettegenstaande 2üne omgeving, die eenijt in de wereld is, het bal in de opera vervelend en slecht bezocht wordt. Vroeger zag men er niet alleen do vrouwen uit den uemimonde, mea knoopte or vermakelijke intriges aan; men was er geestig; iedereen ging er been. Thans danst men in de opera niet eens meer op vastenavond. Er zQu eenige betaalde paren, die de traditionneele quadrilles vertoonen; al het overige zijn zwarte rokken, menschen dio zeer ondichterlijke avonturen zoeken en eene menigte vreemdelingen, die zeer teleurgesteld i^jii dat zty hun avond daaraan besteed hebben. Daarentegen wordt er veel pret gemaakt binnenshuis l Dit jaar hebben we wel geen ge maskerd Ejal gehad, dat veel vau aich deed .spreken, aooals eenfge, jaren geleden het be roemde ftte chamvetre van M*d. Adams. Toch ontvangt de beminnehjke redactrice dor Nouvelle Beoue nog iederen Vrijdag, en ik heb nog dezen laatsten Yrydag mogen opmerken, dat haar salon nog altoos gevuld is met alle politieke, letterkundige eq artistiek» beroemdheden. Ma dame Adam heeft echter bij den laatsten Krach, meer daa een half miilloen verloren, en geeft daarom nog slechts recepties. Het feert, voor de schilders en beeldhouwen, de salon, mot zijne 2000 doeken en 500 beeld houwwerken, staat ons eerst tcgon l Mei te wach ten. Men beeft echter ingezien dat, te midden van deze werkelijke overstrooming van kunst werken de kunstenaars hun voortbrengselen vaak zagen verdrinken, en dat velen niet tot hun recht kwamen alleen omdat men ze niet zag. Vandaar een instelling, die sedert ecnigen tijd geheel in de mode gekomen is, en die vooral dit jaar een buitengewone uitbreiding beeft verkre gen, die der Itleinc salons. Dat begint half Januari en duurt tot de Meimaand ongeveer. Zoo hebben wij cent gebad de tentoon stel t'ng der fransche aqoarellieten, dio hoe langer hoc meer bezocht Trordt; daarna die van den Corclq des Mirlitons, zeer in de mode en rijk in beroemde schilders; dio van wj}U>n Lehraann, een leerling van Ingres, dio do liefde voor de lijnen soms heeft weten to verccuigcn met de klenrenkcua van Eugine Delarroix; dio der Union des jeunes nrtistea, on nog meer. Party* hoopt ook op dat gebied de hoofd stad der inteilectucele wereld to bleven. Te midden der heftige staatkundige debatten, waarvan Senaat en Kamer liet toooecl z|jn ge weest, naar aatileiding vnn bot verbanninftsoutwerp tegen de prinsen van Qrletxns, heeft het pubuek toch nog den- tijd gehad een ver strooiden blik te werpen up sarah Bcrnhardt, do proot«_ knnatenaros on de groote waan zinnige. Nadat z$ moer dan een millioen ver diend had met hare reis naar Amerika, met bnar zegetochten hier en daar, heeft zij hot Tbéutre de l'Ambign, voor haro rckeniog genotucn en er tweo merkwaardige drama''» doen spelen, Les mêrei ettnemits en -La Glit. Van beide is de let terkundige en kunstwaarde gebleken, maar jsty hebben nog «iet genoeg opgebracht tegenover de reusachtige uitgaven. ' . Vandaar dat thans de gevierde Sarah hare jnweelcn heelt moeten verkoopon, al haro diamanten hare kronen, haar slerajen, al de gedachtenUsen die do bewonderjn» .yan het buitenlaud aan bare voeten neergelegd had. De verkoop hoeft 176.000 francs opgebracht, maar dit schnnt slecht* een druppel te zjjn in den Deilloozen-fcolHïarer schalden. latasschen hebben inwendige twisten met haar? echtgenoot, den heer Damala, dezen genoodzaakt den wer weiaig huiselQken baard te ontvluchten,.en weer dienst te nemen in het leger. Als tooneeispeler was hy wel bevallen, ab echtgenoot heeft hH totaal ftchipbreuk geleden; laten wQ hopen dat hy al-soldaat in het vreemdenlegioen meer succes zal hebben. De ministerieebjkrifltissen evenwel beletten even min al* de lange parlementszittmgen, den Parijzenaar met vreugde naar de eerste voorstellingen to ijlen. Indien ik n van al deze plechtigheden omstan dig verslag wilde Beven, zou mH n brief er mee ge vuld zijn; ik ben dos wel verplicht mij te bekorten In het Gymnase heeft een neer geliefd on zeer vruchtbaar schrijver, Jules Claretie, met succes een groot blBspel uit de politieke wereld, eene comMie de tnomrt, gegeven: Monsieur It ministre; Alezandre Dumas beeft haar gekruid met zQn verpletterend geestige woorden. Hoewol hier en daar oen weinig gechargeerd, schildert het stak vrjj getrouw de staatkundige kringen van onze dogen, en de figuur van dien grooten man uit de provincie, die, plotseling minister van Binnnnlandsohe Baken geworden door een der toevallen van het parlementaire leven, zieb laat meeslepen door de liefde voor een geiukzoekster, die hem aan den rand van het verderf brengt Ben zeer tehern crjüous, die indertöd ook dkhtci wne, desoboonxoen vaaTheophileGautier, d» keer EmUc Bergerat, heeft op het Odeon doen ?peten Ze «om, een zonderling stuk, dat veel besproken is, omdat bet niet goedln elkaar gezet ia, in«ar waarin metveci tetent een ttrfjd tuseohcn demo cratie en aristocratie geteekend wordt. Het is niet netwerk vaa den conto den beste, en zoo het met bijaondere gestrat^heid ie aangevallen, kan dat ook wezen omdat ab tooneelrntkus, Emile Bergorat steeds modedoogend is geweest voor de voortbrengselen aüner oontrères. In qo Folie* Dramatiques mag ik in t voorbygaan een nieuwe operette opmerken, van Leeoq, La PriHcesn det Oanatie»; tij is vermakelijk, maar zal z\|n roem weinig vorhoogcn; en in den Vaudevllie de verwerking tot operette, en ge*n zeer luchtige verwerking, van «en oude f«orie, Let I>ommc* d'Or. Aan boeken is er in de laatste veertien dagen niet heel veel van betcekcnis uitgekomen. liet werk van Jules Siiuoo, Dit», J'aMe, Liltrti, i» oer een staatkundige «telling dan een boek van wijs begeerte: de oude repnblikeintcho Iccranr, die in den Senaat b|)n*> oen lid der rechterzttde is gewordt n, «al «soojce hebben om zijn aiVat te verdedigen; bU bepleit zyno taak een weinig onbestemd. La cliimiire (Tamotir vnn den heer Vilbort. Is eva uitmunteade psycbologische studio, die ons cc» weinig vcradeaiiug ?cbuudt na al de uaturalistisolio groflieden en onbeduiUcndbcdon, wairmvdo FraAsrhe letterkunde thans overstroomd wordt. Bemint men wcrkolyk iemand du reeds, als men hem bovaefnllcs verheven on beniuuienswaardig vindt? Dot is do grondslag van het werk van dan heer Vilbort, «n do herrenschim zijner heldin Irèn*. die meent haren man, den geleerden doctor Frou*, te beminnen omdat zij boot vore art en bewondert; tot op het oogeublik waarop buiten haar veten de WATO liefde haar maagdelijk hart binnendringt, ouder do trekken van eon zeer gewonen don Jnau; zü weet niet waaraan ttaar plotselinacn lust iu het loven en de vervoering'vau haar g«uoolo wezen toe te schreven. Ilnai- man echter die liaar tcedurbeuiint. begiü hot ongeluk dat heu bedreigt, ou wordt kran zinnig vau saiart. Het ontwaken h vreesclijk voor Irene; zij schaamt zich, eon >razcu to bomioncn, dat zy veracht. Do liefde echter is de machtigste en do jongfi vrouw is up het punt to bcznryken iu de armen van haren minnaar, toen het gezicht van haren mnu haar weder tot do vrcesclijko werke lijkheid brengt; wanhopig otihvlucht zij, en stort zich in het water. Dezo Korto uiteenzetting kan u slechts een neer zwak denkbeeld geven van den roman van dea heer Vilbort, vol kiesche cu keurige bladzijden," die soms een dichter, meiütal een denker overal ecu uitstekend schrijver ver raden. &1J1VST. ?HET AMSTËRDAMSCH TOONEEL. Dóra, Donderdag 22 Februari had in den Stads schouwburg de 1o voorstelling' plaats van Sardous Dora, de komedie in 5 bedr,, die, vóór enkele jaren, hier ter stede reeds met veel verslagen werd uitgevoerd.' Van 22 Jan. 1877 dagteekent de l ure te Parijs. De bijval, door hot stuk ter dier tijde op het raucfertffe-toonec! geoogst, is voor eea gedeelte te danken aan de aktualiteit van den toestand, welken hét schilderde. De geheime buiicnlandsche vrouwelijke spion» nea, dia goiegd^werden zich, voor, de dienst van hun land, in de diplomatieke kringen te bewegen, trokken toen bizonder de aan dacht, en het Parijsche publiek, zoo verlek kerd van nature zelfs op de onsamenhan gende ItcvMt, waarin de colebriteiten van net jongst verloopen jaar, gedurende de laatste December-avonden, met-fotografische juistheid op de planken plegen gebracht te worden, toonde zich niet minder ingenomen, bij den aanblik dezer portretten, in dramaticsch verband samengevoerd en tot een konventioneel tooneelstuk, van bij uitstek on verstoorbaar regelmatigen gang, verwerkt. Voor liet overige, en dus hier iu Holland geheel en al, is de goede ontvangst te donken aan de werkelijk niet geringe hoedanigheden als zedenschildermg, die het stuk bezit, en ook aan de enkele tooneclen van aangrijpend hartstochtenspel, die in flora voorkomen. -Wil Sardous arbeid den gewenschten in druk bij den toeschouwer wekken, dan dienen er een goed aantal artiesten, figuranten, voor de uitvoering op de been te worden ge bracht. Want het defilceren van hoeveel heden Heercn en Dames in gala-gewaad, hun eigenaardig, hun diplomatiek dcflieercn, door en voorbij de salons, waarin het eigenlijke drama afspeelt, is allernoodzakelijkst om den achtergrond te teekenen, die steeds hetrette/ verleent aan de hoofdpersonen. Het kader vult hier steeds de handeling aan, welke, zonder dat kader, mager schijnen zou. En nu is zelfs dat kader, die achtergrond zóó veelkleurig gestoffeerd, dat de handeling er niet zeer scherp op uitkomt. De handeling put haar stof uit net doen ontstaan en ver nuftig ontwarren van ingewikkelde knoopen, de achtergrond de .zijne uit het voor stellen der lachwekkende omgeving, waarin de personen der handeling zich bewegen. Die omgeving nu, de figuren namelijk van het tweede plan, bevindt zich niet in een rechtslreeksch verband met de handeling, met het drama;'dat wil zeggen: de toestand bleef gantsch behouden, ook wanneer al die Heeren met witte dassen en al die Dames in hun feestelijke kleedlj wechv4elen. Dit zofi b.v. niet het geval z\jn, indien, om maar eens iets te noemen, da kring; welken André noodza kelijk moet freqaenteeren, een beletsel ware voor zijn huwelijk met I>ora; zoo men on ophoudelijk, als bij zijne zielsgeliefde wilde naderen, om hem heen het ijskoude gelaat zijner diplomatieke wacreld waarnam, dat, afkeurend en barsch, hem met den onder* gang, met de verwoesting van ztyn toekomst bedreigde, mocht hy de innige begeerte zgo* harten gehoor geven, JPora, in de oogen dier trotsche liedea op welke wijze qofc on waardig te doen z^jn, dat één hunner zich met haar afgaf, ware het middel geweest den achlergrond krachtiger aan de handeling deel te laten nemen, Dora is een der tooneelslukken, aan wier bewerking Sardou den meesten tijd heeft besteed; ook mag het, uit een oogpunt van in-een-ieUing, koroplikatie en oplosiing van van machioeria In éeo woord, een mirakel genoemd worden. Wat een vondsten linlu ea rechts; welke- slimme wendingen hier en daar aan den toestand gegeven ! Wat kunstig goocheUpel van menschetyke daden! Mies komi te recht naar den wensch van 't publiek, alles loopt rond, aliea past in etkadr. Tusachen de poilooddcheUeit van Purttsche beroemdheden, walke Paul Uahalin verleden week, onder den Ütel Au faut fit Ia lorq*«u«t bij Tresse uitgaf, vinde* wy ook een gesprek tusschen hem en Sardou opgeteekend. Uier worden den maestro woorden in den mond gelegd, die getuigen, dat hy zelf wei inziet, waar de goede *\)de van xijn talent te zoeken is. Hij zegt: .AJor* j'ai ulmliil pondlnt d«i nnit», peoiSint dei mols,. pendant tloa »nn6c», U cliarponlc, l»» trnc», Ie» flccttet. toul co nul fuftiBo roxiat«ooe & unoceuTr»dr*m»tlqiiü... ot jo WUS tfrirü 4 surprondr» lo taciot d« ce mervellIcnx OMseJiiiM, oü Ie» inoindrot roua««« oot l«nr fenuWat ó*e twee eerste bedrijven missen aan eenvoud, aan duidelykheid ran expozilio, aan kracht van daad, dat bezitten zo aan levendigheid en kleur der onderdeden, aan goed gedachte trekjens, aan choraktertinten, aan geest van het woord. Sardou weet raooye liefdoscènea te schrijven. Na het schoonste tafereel van 't stuk, den stryd tus schen Andrt, Teekli én Favrollet 8e bedr., neemt dan ook het optreden van den harts tocht, dio André en Dora 'm elkaflrs armen voert, 2e bedr., met recht onze bewondering in beslag. Is het dan al moeilijk te ontkennen, dot wij ons hier in de dreven van den dool hof der konvenlie bevinden, moeten wij ons ook werkelijk toevoegen: ilaat ik nu voor dezen avond muar een oogenblik gelooven, dat mij waarachtig leven te aanschouwen is gegeven, en dan verder zien", zijn wlf hier in waarheid verre van do woeste pracht der naakte nabuur, ? de doolhof toont verlei* delijke hoekjeus in overvloed, een aantrek* kelijke muziek ruischt ons te gemoot uit ,...htt l»oscb, de zangen wonou", zooals Louisc Stratenus ia het laatste nummer van Eloqucntia, »het idealisme" bezingt, en op enkele plaatsen wordt merkbaar der ongeslu yerde natuur vrij spel gelaten. In elk geval, wat men er ook over redeneerc, kan men dit, dunkt me, als zeker vaststellen: Sardou leverde met Dora een der fraaiste schilderingen van den Demimonde politiqtit, welke het laatste lustrum in Fi ankrij k vóór het voetlicht bracht, een der best gelukte proeven van zijn interessant talent, een der aanlokkelljkste komediCn, waarop het hedendaagsch repertoire prat gaat Het drama zou grootscher zijn geweest, nietwaar, wanneer Dora werkelijk den misslag had begaan, dien haar echtgenoot haar ver wijt, indien .het spel heel en al in de harten der menschen, tusschen de passien, lusschen het in-der-daad bestaande goed en kwaad ware afgespeeld, en alles .niet .neerkwam op de verklaring vaneen misverstand, op bet te-recht helpen ëener verwarring, ? maar, wannéér we in de rondte zien, wie zich naast en langs Sardou naar voren dringen op de planken, in dezen tijd van worsteling tusschen de verschillende kunstformulen, dan zijn wc al blijde, dat Sardou er is, die ons zooveel dramatiesch genot weet te schenken. Op de D.imotjens figuranten na, die niet in zeer drukke diplomatieke gedachlenwisseling met de Heeren figuranten schenen te verkeerco, maar nu en dan, op een i'ijijen, als kostsohool-jongejufvrouwen van de eene deur naar de andere wandelden, was de uit voering pi'incolijtj. De toiletten der Dames de Vries, v. Sluyters on S. van Biene streden om den voorrang. Mej. v. Biene muntte uit door de verscheidenheid; haar rciskostuum b. v. was uiterst- wfcl gekozen. De lijd is voorbij, dat de keus der klceding in de nieuwere salonsiukken tot de onderdeèlen geacht werd te behooren, die weinig bijdra gen tot de harmonie van het kunstgeheel. De kostutncn integendeel staan op den voor grond bij de boctscering der typen. Er is niet de minste reden, om daar meer bij his torische dan bij hedendaagschc stukken notitie van te nemen. Zoowel bij het tooneel der verklaarde liefde, als daar. waar de toebereidselen tot de reis gemaakt worden en zij verneemt, dat het vertrek wordt uitgesteld, was het spel van Mej. S. van Biene, Dora, voortref felijk: hartstochtelijk ch elegant Ook de Hr. Spoormans, André, vertolkte goed den eerlijken, vertrouwenden, lief hebbenden, ver ontwaardigden minnaar en jongen echtgenoot. Mevr. S. de Vries en de Hr. Morin, in hun eeuwenoude, altijd te-rugkeerende rollen, speelden gelijk altf)d. *> De Hoflandsche tooneelspeelkuntt, zooals bet Nederl, Tooneel haar in praklljè brengt, zóó verzorgd en met Ijver beoefend, schrijdt steeds voorwaards tin biedt Ons uitnemende artistieke genietingen. A? 23 Febr. '83. v. 0. Die KaUerliche Gemaelde-Galerie der Ercmitage in Sb Petersbarg. 432 Blatt Photographtön nach den Origioalen in nnverantlerliehem, in Neitcstcr Zeil bedeutend tcrbtsserlcm Kohle verf altren. (AdT Brnun & Cie. Uornach i. E.) Dezer dagen had ik gelagenheid een 30tal photografiën uit de hierboven genoemde verzameling te «en. Ik stond verbaasd over de groote verbete ringen, door Braun ft Cie. na langdurige en kost bare proefnemingen hierbij verkregen. Hunne vroegere reproductief,- hee voortreffelijk ook, laten dikwfli, vooral b|j7Beinbrandt's werken, nog veel te wensolien over. Ilior blgkcn thans alle iwangbedoh overwonnen Om sommige kleuren, die op de photograno soms te licht, soms te donker wordea te neatwlizeren,. gebruiken Brann & Cio. thans prisma's, die verrassend werken. Zoo zag ik op eene phofagraphie duidelijk Bembnndt » naam met het jaartal weergegeven. Bovendien eqn den reproducties van .een hel derheid, een scherpte, die al wat Braun uitgaf, Ja, al wat in dit soort reeds verscheen, verre achter «Jen laten. Ea bierbg tfln volstrekt B __ rctonché's aangewend L Tet nog toe beuton w| slechts teer gebrekkige afbeeldingen van de aan holland«cha_uw«sterstukken aoo rijke gallerU der Ëremitage, öloohts weinigen la het gegund die koetbare vcraameUng (er a\(n meer dan 9009 achUaerjpn!) te kannen genieten en bostndeeren ? tkans nebben. wU ten minste een ui ne oendhuln* middel daartoe oij de hand. Er wer len o. a, door Braun gefotografeerd p. m, i O ?childerUen van Jiemlrandl, O van de merkwaardigste werken van vnn thr tltltt, 12 Dou'a, «tukken van de Ostade's, 0*yp, folter, Wout«crma*t Sol, Mae», Xomittele, & uitnemende poitrettea van Hals enz. eni. Wat aan dcse publicatie een dubbele waarde vertoont, is Dr. W. Bode's kri tische tekst bg elke sclüidertf. Niemand andera was door langdurige rfcim, grondige studie en scherpen blik beter voor rteaen arbeid berekend dan Dr. Bode. Zyn eerstdaag» te vevscliyoen werk over do ontwikkeling onaajr 17e ceuweche whildenohool zal dtar een vernieuwd bewjjs van aün. Dat er een gretig gebruik gemaakt woide van deze nieuwe gelegenheid om kennis te maken inet aoovele meesterwerken oneer groote schilden. De prijs der photografioen is in verhouding tot hunne voortreffelijkheid zeer gering. Buitqa inteekenmg kosten de grootiten >lecnte IS sranec. Met genoegen hoor ik. dat de K. Hibliotheek te 's Oravonhago op het geheele werk ingeteekeni heeft. Dat ons Ryks Prenten-kahinet, dat menige Bibliotheek dit voorbeeld vuige l Vele dezer phetegrafieBn zjjn uitmuntend ' geschikt tot munrver» sioring; tulle eeno reproductie van een meester* werk is daartoe beter geschikt dan menig mid* ? delmatig origineel. De Heeren Braan & Cie. hebben der kunst* wetenschap op nieuw met dit werk een belang* ryken dienst gedaan. Dat u(j door algemeesie deelneming van kunstkenners en kunstvrienden voor hunnen moeitcroüen arbeid ruimschoots be loond worden! A. BrediuÉ. De familie (te "Fries. Dece week werd te de 200ste opvoering geveven van Ambroise Thomas opera Hamlet, Welwillend had hare (uedewerkiug verleend Mm. Fidès do Vries, cue der bekoorlijkste Opholia's die men zich to Parjjt herinnerde. In den vollen bloei van talent, jeugd en schoon heid had Mevr. de Vries aich van het tooneel teruggetrokken om met den hoer Adler te trou wen. Dit besluit had haar trouwens weinig moeite gekost, want hoe gevierd ook, en b|) het publiek: bemind, had r,ty iteeda eon afkeer van het toonoel. 'Alleen ditmsal, om den componist ge noegen te doen, die haar en Milsson het liefst ab Ophelia zag, had ejj toegestemd nog 'eens d» party te zingen. Mm. Fidès Devriès, (Fidcs genoemd omdat e|J geboren werd tusschen de couuiaen, terwijl bare moeder nog het coatunm van FidesmieiVöp/Wte droeg) is ae dochter van Merr. Roe* do V riet, onte begaafde landgesoote. Manrits de Vries, de baryton die twee jaar geleden in don Haag zong, thans te MaraeiÜe, «n Herman de Vries, mede. een good zanger, zjln hare broeder». Hare cnster is Mm. Jcanne de Vries, (getrouwd met de heer Dereima) de keurige sopraan, die verleden Dinsdag Bosine tong, en aanstaanden Dinsdag Metrgitéritt in den Faust sal zingen. Do Paryconaars hopen dat Mevr. Fides Devriea ? dio geen kinderen heeft, en stch dus weleeai rervelen kan, naar rij meencn, ? zich zal jaten overhalen tot ecu nieuw engagement aan do Opera. Uit Vftesbaden wordt gemeld, da nementsconcert door de directie v» den 17dcn Februari gegeten, o. a. hoore gebracht een Sj/mphontscft Schillers Jungirau von Orleans, .1 landsehen componist Bd. de-lieno voor 't eerst uitgevoerd werd. G door do kritiek de rijke dramatisc kracht en-- de schitterende in»tn muüiekwerk maakte een goeden i levendig toegejuicht. Bcrliot. Te Londen in het C Berlioz' schitterende ouverture S ton gëhoore gebracht. Jleedi i Parijs in de Académie Royale de ( en tusschen het eerste en tweed men de Ouverture du Curnwal bedoelde. Het volgend jaar dot Opera-gezelschap, onder dirccti' deze opera op te voeren. Home. Een gedenkwaardig Rome afgebroken worden, aai uitbreiding van de stad in dei is slechts eene verdieping hoi Via delle Quattro Fontane, te| ingang in de tuinen van hot . Het was gedurende do laatste uuu^w. .. ? tercenvolgeaB de werkplaats der tweoSchadow'A vador on zoon van den beeldhouwer Rauch, van Wolf en het laatst van Prof. Voa*. De oigeoaar, prins Barferini, heofc het voor afbraak verkocht, en op dé plaats vnu het oude, stalaehtigo toe vluchtsoord dor Duiteche Kunst in Rome, zaleen groot fraai modern woonhuis verrijzen. Prof. Wolf, die in Rauch'i atelier werd opgeleid, heeft 07 jaar in dat huis gewerkt. Alle orootc Duitsche kunste naars, die in deze eonw ia Kome gewoond hebben, betraden zQn drempel: Uornelins, O verhoek, Yeit, Schnorr, en «oovcle anderen. Thorwaldson, dia hier dichtbij zijn atelier had, en Canova, wa ren er vaak als gn<teti. In de achterkamers van dit gedenkwaardige hui< hebban de meeste jotige peusionnoirea van de Duitsohe Kunst-Academie* hunne ateliers gehad. Bclimidt. Toor de beeldsn van Icunstenaara, die het Rndolfinnm ? het kunstonaarshuis <? te Pmaff znllen versiert D, heeft Jnlins Schraidt te Muncben den prijs behaald met Apetlis Musaccio. Zyn beide schetsen werden bekroond én hg.lieöft de opdracht outvaogen ae óp grootere schaal .uit te voeren. K«i gouden tnnntstak. Op hoeft men een gouden muntstuk gevonden'in de omstreken van Namen. Het is oen vierdubbele pistool van Franche-Comtó, tö Bosangon, acthmit m 1578. Aan de ccno zijde vertoont het* het borstbeeld ven KareKV, nan de.keerzijde den dndbelén adelaar, niet do zuilen van Hercules ojv zijno borst liet muntstuk is ccnig. f let vr.-rd gevonden in den slokdarm ecricr geshchln 1«oc, die al grazende getracht heeft het door to slikken. Hart, BM de uitgevers Cassell, Ketter, Galginf .en Co., zal dé volgende maand in nflcveringtm 'uitkomen eene volksuitgavo van CasseU's J)o i' G aller y; zy bevat 390 van Doics fraa'ste teche». ningen, met tekit. Bólogna. Dit Bologna wordt gewhrevpn dat het restaaroeroo na beroemde schüderijoh er 'mat buitengewone vrijmoedigheid geschiedt. Drie stuk ken van Franda z(jn geheel begraven onder de verf die een modern Italiaan gemeend heeft «r overheen te mogen leigcn. De rettaurcorder heeft aan eene Santa Cecilia van Raphael kleurtjes op de wangen en allerlei versicwelon oangobraoht. Hy noemt zich voor, thans in den stjjl vau uit hangborden te vervormen, twee Madonna'*, van Perqgino en Domeoicbino, twoe Guido's en nog drie Franda't. Do berichtgever vermeldt or bfl dat de gemeenteraad van Bologna gaarne ziin antieke stadswallen zou ruilen tegen een bou levard. Als na de Engelfche regcering de' acht kiuutjaweelen in kwestie aankocht, zon Bologna zich misschien tegen de kleine opoffering van zijn . bonkva/d Bimmkort M| *? eeue aeer AZSÊafBVSBffam ^^^S> r bajtjigrijke v« . Er ara*&tt io gaeter Ketst fls> ewtAie ewtAiemt ?«> émerteboten «et (rr goeder naam ftoudt aaotogrial va» te Rottetdasa belast - w «a jBBNEnEllLANDSCHE O» oalaag» veres&euan tetzta Anex van U* ^facnrift nitaegevea.db*r deze- wieeaigjiigt ge* nrigd te 's Oravenbage» (to dto uasdel verhzfgiar fatten! voor t LBul vervftcnL ntmw-1 om dea verdient,zWwel oavdaa ? ^ _^ eanigjtiitai \Eitvoerig te gorden Kpsgrekrlf_» tm Un M> ?u)» zt een vet ,w . - ?»?, *«?- ««»m» Mer te Ikttde ntetv en meer o*e lost ottHroakblJ& 0«g*!til«e beoefeniug-wn d»hern)dtek»welensefi»nen o>*nneSe verwauto vakaen^ ej) begroeten. too kts».taai*Je e»s i«ré» tfdkctoift ha*. deleaAe QTCT wa»tp, gulaelM-ea legelkiiade wel iou kunnen WOHM gemist, «a dat d» ?Xaveneher** «o de ?HeraldJek» Bibliotbeeh1' voldoende in de be hoefte. vóoraiea; hier kau evenwel met reeht vwrden gezegd: «et de ««a aiat weet, weet ttoandar, «n da» KQ «Ikaadar aanvaUaa, waal d» stof ia oog verte. wo. uitgeput Hat boekaka gaat vergezeld van eea lo» proipecias verklarende het doel vaa de v*roenigiag en bevattende een uitnoodigiug tot deelnemiag doot abaanejaeat ea het twhjehnft, tervsül tevena op de medewerking wordt gerekana van. alle be oefenaren dar wetenschappen ia het programma opgenoemd. Als inleiding, van het tijdschrift wordt eenverilag' van bet Bestuur aan de leden over 1881 gegeven, waaraan wy het volgende ontleenen: DQ de 13 löJen-oprjoht«ra voegden zich in «tn loop van het jaar nog* drie personen, zoodat het geheefe aaataT 15 bedroeg ; In het binnenland mitleii 23 correspondoerende ledeo benoemde, als : ? Tb Amsterdam 2, te Utrecht 6, te Oroningea 2 en te Botterd«m,ttidd«ibnrg>lirHertogenbosch, Awea, Maastricht, Haarlem, Breda, Zierikzee, Amersvoort, Vorden eu Ottdvroenhoven elk één, tem^ ia het buitenbad, met name te Parge, Palormo ea Oeat een. correeuandeercnd lid voor elke plaats werd hanoemd. Van de oprichting d«r Venaaiging werd ken nis .gegejvea aan de bottenlandsehe heraldieke genootschappen: Adler te Woeaen. Herold te Berqjn .en de iecademia araMiea Iteaan» te Pis», waarmede doe hunne groote ingenomenheid be tuigden oader bezeidverklanng van toezending hunner gewariftea. Verder worden vermeld: eenige ingekomen goschenken, de aanmaak van. een stempel en een cachet eu de eigenlijke verrichtingen der Vereenising, terwijl bet verslag besjnifc met «enige opmer kingen welke hier in hun geheel volgen, omdat ty de «pil rzga waarom oe «aak zich beweegt. Zty lnid«n : ,13e voorzichtigheid gebood dat d» Vortaniging uch. aantanketük van overhaaste. schreden ' naar buiten onthield. Vandaar dat c|| iu haar eerste levensjaar weinige uitwen* dig» teekeaen- v«a leve* heeft gegeven. BoVoneiefl jscheen, het . raadzaam vooral eenige cakorheia. te^erlaagtn omtrent dematavaanmai. werking waarop te rekenen Tiet Te dien aaazitn »ffn dé verwaebüngea nog niet orértroflen. Immera vele» ernstige beoefenaar» der herald&bhe, jfenealogiwha en apbngiatisehe vakken, die> ook ep dit gebied waarheid en integriteit als een on misbaar hoofdverdachte huldigen, hebban zich nog niet, ingevolge art. 9 al. S der statuten, voor bet lidmaatschap der Vereentging aangemeld. ?TGeltomia bestaat thaae veKraeade zckerheö van -medewerking, zoodat na langdurige ovetwefing besToten werd tot het uitgeven van een eigen Tijdwhrift. ?Wy koesteren de verwachting, dat allen, op wier mcdewei-kiug wfj priia stellen. in het heling der wetenf cliap znlïen woraen opgewekt om door net leve ren «B mjdrngenaan het Tgdschrift of; door het nemen vun een abonnement de jengdige Vereeniging te steunen on zelfs1 bm-^- niettegenstaande vroegcro onthouding ? tot het lidmaatschap toe te tredtm, wanneer hare strekking boter begrepen ' bestuur zegt lo. het raadzaam to hebben gtacht vooraf eenige zekerheid te erlangen omtrent üo mate van medewerking wnarop to reken viel en dat te dien aanzien de verwachtingen niet *.yn orciiroffen: 2o, de terwacliting to koesteren dnt allen op wier medewerking ? meu prQe fetelc ? n ett*gon*taaade vroegere onthouding ? tot het lidmaat sclrip zullen toetreden. ? llieiop moet worden gerepliceerd dat do Vereaiiigjng duor art. 9 uér statuten zich zclvo den pas heeft afgesneden tet vervulling van dien trenseh, want de bepaling: ?omtrent znne toela ting wordt met algeeaecnc xtcmmen beslist" is niet geschikt velen uit to lukltt-n zich aan to mel den. Wie toch wil uch blootstellen aan een debMlotaae met misschien één stom togen? Zoolang dit artikel van kracht Mjjft zal het aantal leden Mer WMi'scbijnlljk niet sterk toenemen en schiet der vcrecniging uiet veel "hiiders over dan gebruik te naken van bet derde M van hetxdfde artikel luidende: ?Tn-gelgJcs kunnen net algenteenestoainea penonen uitffenoodigd worden, dit lidmaat schap te aanvaarden." Ik wil niet ontkennen dat na de teleurstellingen in dft opzicht ondervonden, de véreemging noode «r tee zal overgaat* de woef te burbalen, doch, op het faiUttö van belangstellenden valt, ondanks de gomoedelijke oproeping, niet to rekenen. Wie met aanéachtdeëtarate»leert:(Staats Crt. v. UI April, 1881, ha 84) bedenkt zieh tvreezwlon ?Ivorens. zieli lutnto melden. Ik bén ,fter férecaiging vobtnkt niet v'njandlg zind, maar heb by da oprichting baar excloiief tnkter betreurd; wél noemt zjj zich de Ntder~ üKrlsche Heraut, .doch is tot nog toe in werfre'Qkheid niet andere dan een club, en wel-eea kleine club in de hofitad, die zJeHsset heraldieke «ongelegenheden bemoeit Enkele oprichtors zün ?ok leden van «der Dentzebe Henu" teBevlHn, kunnen dus weten boe de*e over het geheele r#k u naar buiten werkt. Bg de aankondiging eener veteenlging onder dea ttagegevea titel, beeft ieder belaugztéHende in baar ««roet «n Verszoed eeae ventaigwg weUcezioè, be houdens wr^vooz^kMidszueyensiteldeveorftlIan. dw in Neeerfaid h*rrJ*okbeJ.?m*n, awar dne voorwaarden zoo bezweren** te aMkea dat b^na memnud wfl deelnemenv zie daar een font. *e tezi «at i «>ea nu lohQnt in te zien, maar oorzaak is van "* weinige medeweddat wairvaa het verslag ia bet een miigreep te aeliten, dat eea ««ootsohaa, 't «elk z$i «tetai ~ un de KinUieke. ? «^ST^SLa»^* ~*n sWcemsiissis heeft «laiten. Oanavae tree* doch to reëttheeft het a? _ l«wekt onder 4e nsunMder oprictü-n teoteen we van de Heeren J. B. Biatetap en A. A. Tot«tsrman van &3E& "-""".ÏSS fci ^ istel n^ettm «idea1ve!L>BA> wanti-onwen in hare bedoelingen U bej'igend Do KBdfUJaftdzjahft Heraut heeft na echter teekenen ven leven gegeven en vraagt medewerking. Ut hoop.da* ook van harte dataeznieuwe.t|eV acarift een goede toekomst moge te gemoetgaan, f n i ?lul {y u^^_i : ^ _t^ ".^ a*_Z». ?«_ 'it «eer belaagtffl: «n geeft vooral i* bat ,oBetel .Toestand tal Tl«nds adet- «du rende Jut best«»A «aa> het kouuagr^k HolUnd" bifoadefhadaa t» lesnn, df»Üechti aan weinigen >h den landa bexaad s\in. ? D* genwhgia van het «slMat Feitaw» geeft uu aanleiding aan opmerking t* aerhalaa reods door uieerdere Mhrttven bj) andere, gelegeakediui gemaakt, dat over het algemeen b^j do correctie der drutaroeven niet genoeg wordt gelet op het JUBU gubtoik vnudeyin eigen- en familienamen en dase dikw^li ton oareolite door $ wordt ver vangen. Zoo vindt ik: Sybvaad an Sy braad; liniun in plaats van Bruyu, om bij deze twee voorbeeld*» te Uüveit. De druk k zuiver, met een duidelijke en fraaie leiter op stevig hollaudsch papier, zoodat ook in opzicht het work te urüzen volt, jammer datiiict hetifilfdo getuÏRenis kan wordea afgelegd van den geïllustreerde omslag. Hiar hoeft de poging iets moois te willen leve ren ongelukkig schipbreuk (teleden. Met opzet heb ik eenige dagen laten verloopen alvorens m^n gevoelen lnorov«r op te stellen, in de hoon dat het eonigsziua gunstigei' mocht wordtu, doch belaas te vergeeft. Wel toont do heraldieke voorstelling doideljjke n au vnu den invloed van Warneeke'a Handbuch, laat de toepassing in de onderdeden te weuscheu ovov. Deze afwijkingen hier op te sommen zou mf) ts w^dtoopig doen worden, woshalvo ik roy tot een paar hoofdzaken bepaal. Do meeit in het oog vallende figuur is een he raut, vermoedelijk een conterieilsel van dien van den stempel in het verslag genoemd, das een personaadje uit Set Oosteni'ükscli'BaurKondi»Qsi tijdvak, naar een afbeelding op het stadhuis te Haarlem. Als zoodanig heb ik op t$a kostuum niet* aan te merken, alleen moet ik met leedwezen coustateeren, dat de leeuw op *y"n wapenrok niet van deuzelfden' tijd maar zeer modern is. liet is mij niet 'duidelQk waarom de koms is gevallen op die oude voorstcllinR, terwijl er een oifidQcl kostuum bestaat voor een Jfedtrlandschfn herawt; ik herinner mfr nog uit de daffen mjjner j«ngd by de inhuldiging van U. H. H. M. Koning Wülem- II en III to AmstenLtm prachtig' «rfJjfedotchtft wapenkoningon to hebbeu zien rondi-ydcn, höWJBia^gpeuBJngen onder het Tolk strooiende. De opperceromonietneeater- run het hof val wel in do _ gelegenheid ZJJD, zoo noodig, hieromti'ent inHchtina te geven, misschien- vreï een exemplaar van het kostuum kunnen laten zien, De raveur 'teen het spraSottU van de heral op dwx waperwfc geh«ai ' '? ?,?,?;-' ' '? ? . . /? ?%.-: ' <?>*?;' '.*.? ' . "'' -?*' «»; ' ~ ?'-? ''??'? " " ' ''"'?' ?' ??" - *' '* ? ?' ??>«.*..*: 4eee> tfi M voeri in 4sB ftif«ktu ain vettisslijiag ea het ft-Mal nok Se «Sr z«esea,.z Maar tofwf> Is] . aai hi door naaeal keab&r aakea. Ia ?ienstmeid -Ook de ?eur maar , ? ->-*-. searijvmf *-w het geaet ., ?.? ,.. wetrosohay hem- sitheiilrt; a|n wesit «t itoftnammd De werken vaa daa gttaarêi ae-^ttga een kraehUg^UsAsait .|iiSai; awsw «t k g*sn integrearead deel v«n dik . Leeen wij-nn hel TolgeaéT al«t dea. teen «n-gt *,sei at4e.ta.ea. «Min Kef «Ut aaen vat T m& 4* ataitisw \ ? ....... NMB a^jn U*f «n* noen wat «avcaa f Ie 4s (Men. [Klanaei.} GaUtht* t' i* (Ma miniMhlJn 6»l»ta-e». Hoe V i* Mek IMB ««n nektfen ?Wat «mul »' da-m? Hoe? l' U noch g«»s. ean, t'ta ou4wd«chai«t ?&&> [X l n n a ? r J Gslalbea,' ««nichoat du a*u*l »i]* Oala-tliea. Ls«sl fek ?!« den daf«rmO* f ODMT ichade, L»e»! iek tle dea tla«g-xa-4t de UJt is Enz. «r tmftatiu bet'»aui'»trllTfcn-teTnak»ii. Over het geheel is ollw^veel te haarfija en te voor?ichtür bewerkt en mist ü» teekening kracht. Hetzdfde onderwerp ht krfit beaaadslóTzou veol beter hebben voUaan. Afgezien van het tecTuritche wil n>y geenszins de wojwnroorstellLtig met de gtii&oenra oevaluen. Deze houden een renaissance, schild beladen met een fftoote. Qud-gothischo II en dsarop een lifti'ttchira met een gothische N Tan een later tijdvak. Onwillekeurig schoot m{j bQ de oanschouwuiff dezer combinatie het refrein vaü een humoristisch Duit sch liedje to bfftoeh: ?Es ist kein Fuchs, ea ist kein Haas, Sappermentski! was Ut AAS?" Bet is geen monogram, bet is geen wapen, wat is het don? Wil da Tereeaigiaff een wapen aannemen, het stunt haar vrij, maar kiczo zij dan een neer he raldisch onderwerp, büy. d* «taf van den heraut rechtstandig in het midden vin hot schild, ge flankeerd do c r een oud-gothische N en U. Men mag; wel als zeker stellen dat het ontwerp vim den ontslag door do \ereeniging is gekeurd, alvorens het aan elcö Rravear tor bewerking te Reven; bedvoevviul is het dan 'tot de gevolgtrekkiajf 'te komen dat, ondank» tentoonstclUngen en moUellcnbooken, het. begrip yau echte heraldiek bij do leden iwg zoo \>'.-iuig is ontwikkeld; men luid van h?n ioiu butors uiogcu verwachten. Het i-s daarom tu bipen dat. do goi'Hustrcerde etuslag welke, vohcns den Prcupectiu. by ieder deel van h«^t Tijdschrift zal woi«l«n afgeleverd, ie(s in def tiger en beter styl zal te zien gereii dan nu het goval is. Ton «lolto wcusch ik dat de vcreeuïginjr, door goede krachten gesteund, tn staat moge zUn het aangovangtu werk voort te zetten on zich over etn Ri-cot aantal geaboneorden op haar Tydachrift uioge vorheuffcn, O Pebr. 1883. 3. A. Koopmana. VORM EN INHOUD ZUN ÉÉN. Eene Stadia naar aanleiding van JTan J»o. .. .? - , IL . ' Teronderstel, dat Nederland onbewoond was, maar wat kanalen, steden, dQken, scholen ons. betreft, ware ingericht, geluk dit bet geval is, dus zeer goed. Aeein aan, dat drie aüllioen Laplaüderz hier eene kolonie wilden stichten, gelfik aan het Btooven-ylc", dat w(j thans bewonen. Alsmade, dat ztf eenon Nederlander,, die nn gedacht wordt elders te zjn en uit den aard zyuer ge boorte onder die Keuen zeer goed voor god kon «pelen, tot directonr-generaal van het ?tooverrjjk" kozen. ' . Daa zou die Nederlander, anden gewoon geniale dingen te deen, zo» au en dan «ngetw9lold vttlegea zijp. De maateoteppÜ toon k «ea keel kunstig inge richt iete. De directeur zon daa. ook eene ffmkeJaakhebben te verrichten, wanneer hj(. aan elk nauwkenriffwilde beduiden, wat hij te doen had. nat b.v. zou nB aan. eenen scbrfl ver van hoofd* 1^10099 zeggen? uc bedoel er nuuurtyk een vztt het volbloed ras, aiet den «oodanbren, die de aebrniken der broederschay met voeten treedt. kaa ten ÏB On» acbrjjf «o ««w u*Am~l heb woordn? it m*^^m^£**^*^o* n^fr m tin * ? T- ______ ----zn tasjszoBtwien* IMP» znue nugecen rat* tMéelr Heteisate kut «M tot hem zeggen: , maaf ook niet: onrentandig, Een dergelijk gedicht werkt op onze en ons gevoel. It er verstand nooJig om het te schrUyen? Zoo weinig dat de meeste dtoUten iaM* bq het bespreken van degelijkwhe zaken op .kaboe omstaodcrs den indruk maksn duVwerf van kin* derachtige, bijna altijd va» pedante lieden, soms van .... gekrenkten m hunne henenen en celden van ?een verstandig mtnaea". Hunne 4antaaiez»t zoo veel, hun govoet werkt zoo krachtig, dat anderen in het minst niet begrgpen, vaa waar toch die houding, dje ve»f»d«ji.^. van jelaat»nMruk» king, die gesticulaties komen. Jjes noodt heeft de aun.drr wetenschap vol doende aan verntand en fantasie, .gepaard aaa één sentiment : liefte voer zjfae wecenjcaap, ? ., de dichter aan, gevoel en verbeelding veteeniga"* ?met het weinigje ventend" dat noocb'g is, om. redelijk wel zonder fouten te loeren schrijven. Vandaar dan ook dat er dichten; *4jn, diegéen drie regels goed redeneerendprOTA binnen vinden, en daarentegen sehoone verten, ter vertolking hunner fantasieën geven. Staat de man der wetenschap hooger dan die dtehter, of ü bet oiagekeerde het geval? Geen Tan beiden! Mea kan. even 'goed vragen, 'of kanatett vooinamer e^n dan. staten, de sterren dan do maan. Een groot onderscheid bestaat er tnnchen beider voortbrengselen. De geleerd» achrQft, wat klank en rythmus betrefK even gjuroe: n De som der vierkainten op de reehthookrAien'' enz., ah: ,De som dar kwtdnta*,". TejaüSr itaarcntegea m do verzen van Hooft Qalathea in Petronella, en het gedicht i* gevallen. De zciirSver gevoelde, dat hg tn de vertolkhig Eijner fantasteen en stemmiag niet slagen zou zonder acht to geven op klank en rythmnr. De eonaok van het verband op te sporen zal even moeOyk zon, als te zeggen, waarom tenen ons in eene bepaalde stemming brengen. Aioeten vrij nu van deze dichten ? en verre weg de moesten hunner staan alleen in verbeelding en gevoel boven de massa ? dé resultaten dar wetenschap en gedachten vragen, de vruchten van bet verstand? Prof. Sprayt zegt in een Gids-artikel : ?Als de go^chiecT-chi-yver vau Grie kenland de periode van Perikles kenschetst als een tjjdvok y«n verwonderlykeu bloei van weten schap, poëzie en kunst, en van even verwondcrIQken achteruitgang op zedelijk gebied, dan ge bruikt h$ eene phrasc, die wet niet geheel en al onjuist mag heeten, maar toch veel to algemaen en to onbepaald is, en daardoor nagenoeg nieta zegt. Eerst wanneer hij de beteekenn zjjner uit spraak kan toelichten door eene nauwkeurige \ar§ël\)king der poöiie van Aeschylua met die van ophocléz en van Euripides, der wüsbegecrto van de voor- Socratische philosopheu met de denkbeelden der zoogenaamde soplüsten, der gcschiedschrgviog van Herodotus met dio «au Thiioj-dides enz. enz., eertt Jan wordt bet <krro geraamte van zijno nlgcmeeue formule uut vleesch bekleed, eerst dan verkrijgt zii leven en l j. l ? 11 *ï»Tf beteekems. Ik' schreef dit af om aan hen, die er onbekend mee BÜn, do bcteekenis van het woord wetenschap beter dan door eene bepaling dnidelifkteniakuii. Hebben in verband met de omsclirüriug vaa Prof. Sprnyt ih-amatisoha werken, die in vroegere eeuwen geschreven zKn en dus fouten dnigen tengevolge eener miudere ontwikkeling vau de geschiedenis, hunne waarde verloren? volstrekt Immers in die werken zoeken vrij geen ge* schiedeois maar karakters, hartstochten, schilder achtige tooneelcn, de vruchten van verbeelding en ««voel. Wanneer een tegenwoordig dichter mot eeuo kennis van een tijdvak, die redelijk juist is, maar geenszins aanspraak op da» naam van wetenschap mag maken, een drama schrijft, ku> dit een der hoogste kunstproducten zQh. Wie gesehiedenu wil leeren, ga derhalve niet naar den dichter, maar naar ge-fhkdschr^vcrs, misschien hoe ?dbrder boa beter. Tfimt zoodra de hntoricus zich dóór een sterk gevoel kat behearsekezh zal zUo werk «ubjactief worden. Wio natuurkunde wil leerso, oa naai* den natuurkundigo. J>e dkhier kau nut alle weten schappen grondig be.tuu'eeren, en vrenscht er geen handwerk van te maken om met weten schappelijke beuuluzei'U nutstezingon to bonden. Keen. zal men zeggen, geen dorro nutslezin», maar hier een beetje .gloed" en daar wat ?beel dende kracht !".«. .. Voor 't laatst Aaa! wetenechae draagt naar eigen gloed in zich voor ieder, die haarTjegrijpt en gevoel heeft. Wie- dit gevoel ontbeert, «eene niet, dat do dichter t hem met eenen bazuin in de oorcn kan toeten. Wie eindelijk wijsbegeerte wü leeren, ga naar den wUsgeen Wat teek Je büne, att$l de.witabegee-to;' «e dichtere mitapreken iohannetohter^ke werken? Niets nieer dan eene Tenametiug r*ntextlme*ten. Waarde ab toetetaehap bebbea zQ niet. En evenzeer als bnaae weteaacbap wantronwe zaen hunne ?oeifaeite*»": zeur zeld«u*>jttziji«teandera dan tentlmwten. " Verlies. BA Shelley in waarde, WltDiuer men het «at zQne w$sbegeerto aiet eene is? Mag MQton toegevoegd woraem. dat hg trooat bad moeten geven veor wanhopige moderne thealena? Neen! Knastkricwkl k «neem nugelQE tsn bet dat iveds) zentimenten ea fkntaaieia. de cajazt oza züpea tn>aat; SWTejr b v«n ."dfcl* dea ktteksaaUzer te fteaea au-», . heeft wel e? de» dag Wnez* -HSW akte fn>aieel '^^ ' _. staat baitea ban ziet, esTwtê to het* yeval ak s4 awebt vetkeitea, zig»» nietï .TT» wilka iet» teer net verstand, we- M hart," zonder te bedenken, dat de bedeelfeg k: .ik wil iete voor *tf* ventend. v»or men hart." Tot nog toe TCfoadenteUea wijb^dendkater boofdzakatfk gevoel en wbeïËoag ab -ter* werkzame factoren zite*r ziel. JUaar «k hij n behohw eeae scherp ziend» fantasie en een krachtig gevoel nog eea ventend bezit, dat daarmede eveeredig izw waartoe zal dan het laatste hem van dien-t3n7 ? Na door vele ea vetertet stuiMèa zkh voor zgne groote taak te hebben voerhereid, zal >Qn' ventend de gebreken zien?Dry spreke» »4e* vaa Nederland, maar b.v. van AitagoniV ? in de inrichting, in de zeden van szja>landje; zjfo ge voel znl hem vervollen met eeae smart, ak v-are de wolk van wereldseben weemoed alken on hem neergedaahf: de fantaeicea zijner verbeeVMug zat h9 doen flikkeren b eene taal, die de hsaaia wordt, waarmee de wachter nept: .Ontwaafcl" En zgne roepstem zal niet Daten, en bitter zal z{jn gemoed worden Die man zal bijna altijd aetirieu* zjje. En een zeer onawgenaam nteasch zal hsj voor velen wezen; want voor de ptaatiek vaa zga sarcasme «Üent ng eea voorwerp te hebben, els de leeraer der genoeskund» een eadaver. Gelukkig hebben wij tn Nederland geta satire en niet zulk» o*pleizienf*e> mensdhea noedig. Bier gaat alles heel goed. Hiar worden all» zalen uitvoerig beredavoerd. AÏ3 menheer X heeft geredevoerd, dan tree* menheer Y «p en redevoert .over 8e redevoering van mijnheer X, en als mjjntieer T nitgeredevoerd is, dan treedt mönhoer Z m en redevoert over de redevoering, dia mijnheer Y ever de redevoering van müaneerJk heeft ffBreoovoern. v Neen, neen! hier » geta satire noodig l Maar in een land, waar satire eeae behoefte is, daar zi! de dfehtoivhnmeriat den sluier rukken van de zeden zijner broeden ea zaaiers; daar zal hij trachten sj}n volk of to rbepea ten strijd tegen den leug«a, en z«e stezx z» ztaiten op eenen muur van donihet$ea geveeBooebatd en bedreg; ? hij zal geeszelen; de- makt zat dreunen van zijn aweepsla-K tsfia woord zal knet teren nog eeuwen iui ziin dood;.? vrwnden zal L.I1 ?? r-!- .. .-. J-e.. ^*-« *^~ .*;.»?. -«. . f. -.^ tal hu ontelbare nebben; i» HeWa ht- Het ks«k«lb __., _______ . ___ en wQl «ö de Huze ontwmreir, £e ban ?! die gril len ia 't hoofd heeft gekn$, lachen ij met den zaehten glimjach van den diohter-hnmoiist. AvHterdiD, 20 Fèbr. 1863. Wülem Paap. EES BEISYERHAAU (in Nederland). Beisbc8chii{vingen ? wtf hebban ze in over* vloed en hoe kan het anders, on het genot vaa 't reben zoozeer gemeengoed is geworden, atein onzen tod, en men dsartfl eok algvauNo, den treurigea moed aantreft, am awh op d« baan der letterkunde te wagen «onder (ênoagzuM Toorheradiofc. In wa geval ia dia ownaoed misEchien vergefelijk; immers Men zal het den reizigers ia nog onbekende zeeën of lauden niet tot voorwaarde ttellen, dat 19 da resultaten voo hun ervaring, onderzoek of stad» ooa meedeelen in een' vorm, die aan de eisene* der strengste kritiek voldoet, dat z\j oorspronkelijk heid oi vernuft ten tooi» spnidêa of on» boeien door rijkdom, of onVierispêlijkheid van heelden: ra.iar ? wis indrukken wil awedeelea vaa eea tochtje, dat byoa ieder, dia de reisathoenvn na eu dan aantrekt, ondernomen beeft, die Atfote dan ook indrukken gekregen en wacht» er gich vuur, ons Ijlidzüdeti uit Maedekar, naast ander» uit een geschied- of aardrijkskundig handboek, doorspekt met gaateenplaataen. ea t rerhaal der meest onbeduidende ervaringen, ala reisindrnkkea te leveren. Wö ziJu 't uut d* eer oaaar Nederlandtche letteren verplicat, er tegenop te koven, wanneer men ont zulken kost vottxet, en bjerhQ heb ik hot artikel In Ztcdseriiutd («e het Tyfr schrifl Nederland van deze maand) op ba* oog. De sfihijjver bezocht Laoer», waar hf. den Leeuw ng en eea orgelconcert ia de katitadraal hoorde, spoorde den Bigi op ea «4 sUomAt nanr lirunnen, wandelde naar FmeJaa en vna daar naar Altorf heen «n terag ea ging datxnst per boot terug naar Lutern. N* eea aitatefjaapdea Riei werd Zflrich aaagadaaa ea tot slot de B^javal bi) Schnffhausen beuoht. Aardig mjftl wgt menigeen, 'stof te over voor Indrukken ea epmerkto«», dia mea wet «ok i» Baedektc vinjt, want al to het geen Baraer Oberhmd wat dieman gezien heeft, t ia toeh ee» Befitfk srnkje natuur; Zwitserland lang niet ia xfr ancEt, manrtocheenvoonmaabgaveitdawadagrwttchhoid der Alpenludaehappea. En wat kasten wÏÏ?^ HerhaaMdiJk wout ia het artikrf «ver hotels .waar nwn raat ea gemaKta» »ewaarborgd vindt" of .die alle mogèlBke verkw»king aanbieden," van .eea goed ontfcjjt, dat zfch kostclfik Het .amakon," van .eetzalen, die haren invloed zelfs op de maag doen aeroeïen,** taa restauratie* en JohannisbcrRer.kofneBonaer room, somper» on cotektten en». MoitekBefhebbar Hhgnt da schrüwr ook' te zün, ten minste dn* blaaxf* den wydt hQ aan «en orgdcooeert m d» k*Uwdraat van Lucaro, waarin, bedenk eemvdv w&kt huilt, de regen kbtUrt» da donder roauoeA ea dan eea zonnig latdscbap zich vertooat ? -wat to verstaan ? niet in de kathedraal, ma#r m d» orgeTmuiek! Verder, in Fraelea onder een veranda gneten. zingt hj eea DttttKa' MMi liedje «a herhaalt het nog eeua op venoeit va* liedje «a herhaalt het nog eeua op den botelbonder. ? merkwaardig, «Bjdt etanab dat ia de nrotestantHcheThntk te Zurtoh het orgel just de Lorherhymn* ^Beia» f«zta Bont" sposidd. ' , T v*a t reisbodt yfa Karfltèrooay e nMQedeeUagjsa omtrwt den UMOW u vooral de MtoiQde, die aanvangt; drie sftlen óVxnr menn omzuouïéX vu ÖBt7Zwftser»thflt«i*en boven Flaa »we»! naasan aMW ais* ???«« 4oea»sat «sséaa, «w ww»»»» zszszszWft slaesk^^zsBzsiW^ Vze^szszsï Vsftaat dszsztszenatt ^?**. J1*' ^?wtW^^WsW T«K IsBjzW 4Uft «bw HMhft V^B ^^V aszBsszszszszsL tbetet Mi ?ih»,Tf e» maar aaawetoenv-elwreveaf een Toeh heeft dew nirt d»a aarè v«n irnga nn digd», ara hi) t volste reeht hehèea te heht ge dan miht be*ohrfli<ag«s> MI «aV ever h«t hooft* gassen, waaneer ik uit: juist dat deel vaa uw werk beet. ene^ da ioea raivttea, juist die helft geeft kmaea] etne letteriMaoe esa Med hart^ ? * reden tot ktan. ? Boeknat g« aldee otzcurfieu: nwaat sehooa wze w IBO* ~~? sier^ke, edtJe, Hoeit yefünef votwenj; dazr .«?* tefes van Holbeine M-^enneiadatnl-^wauaw» de oogea, die met bel Uanw dee beiaek ke-ides» wedijveren, terwflt de lar^^ blende kratten, welkev ImngideM^-MkngoÖÖeiimdee"' ' die het voortaof^! fooïleii, eesn «i' de BefHJkjte zaenthejd gaven. DaarbQ wat v - ' ~ van baar hoofd bevaffig ea har» ztesa i aan de fox Ang-Jica» Hel wat eest. gewroekt, wwtrvandes«ke*iBerdea«mztterztozw ne> hare acbepping moet verbi^teU. bebbe», aai '? naar geen z-eoeditagster te laten." Boveadtea maakt gy ven dat aHe» een taawfteaejn, ft versjsker n, ge stelt onzen adem tegdjjk met «aa*» goeden smaak op eene harde proef. Waar de bekhrflring ratboenroiug wordtf heeft vooral onzo t-naak het zwaar te verant woorden ; opgeaehroefiUteid, die tot vsiseh vuiauA leidt, aieehto- en versleten boeiden, e^ezeagdbosi ea onnatnnr dingen om dea voorrang. D« bcgrjfp, dat zaen zonder beafzea zóó niet: zaag veroerdeelea; ze «uilen dan ook gegeve*v worden,' maar vooraf eene uyinwiing. Om njeft eena te ivnfcni van MBten, o» Costa, de .Mtezely oago en Byreïi, d!e 9g hunne i ien stempel vaa huum zaen bdtoeft geert f-ente t» e^a, om l Dv » Ntevatt, vaak eoo gebrkkig m wat hsa ?"-""?» "' «z»>êi .-"V in earnest11, zoadea de ? ?Ia Zwitseriaad" komt bet mg voor, u» *ni doen hebttea met iemand, die niet epreekt ern-t'', verste tttf wel, b|{ iz t-^j« gwoeg, vats^ zeaerte geen «poer, maar toeh, &| iz niet .in earnest*, niet overtuigd van wat u] zegt, in éèat woord ? tnj geeft aienzelven nwt Ia uieorie is van ZwihMrland* zehoonbeid' overtuigd, door schoonheid in de- ziet gegrepen to worden, tot is beo niet te beurt gevallen. ? En na Mwiycen* . Algemeene en niet* zeggende nofle ph toepja-elyk by> elk ander bergachtig " pZe itoti lanu i Roem vaa nat ï'ijt gü grootseh, w*t ayt gtt bevaffig, wat z$t gi b'efeQkt TTat a a*t BÖmel wovderblaaw, wat laowzenaewondermSoi wat zQn nw wateren kristal gehjb, paarlen tpatiende vaa de raderen-dex booten, dft snel ol% een hizde over aw oopervlakte vliegen, wedQvërendo met de «Jerh^ke. kanen, door de -neb-paan in be weging gebracht, waarin de dobberende in zich. nelven verzonken, nw hoerbjke koeltjes goatet. Wat iz nw bodem wonderHjki De diepste uiepte . verbergt ge niét aan het starend oog, de hoogst* bergen doet ge aanschouwen, (waarom la dezea niet banalen. aiat ook niet hoogste hoorten -naast diepttc diegten?) Land: van wonderea der achepsiagt Dw mobt iz zoel (?) en babemachtig, uw ratereit doarfuh^ttend, (boven hadden we ?ICrUtal 'Uk"), in nut vredig, in «terra woett. (\Vonrlfjk?) uwe bergen onbegr^pelyk; hier aoc en ut, daar grazigo weiden; nier stcif, daar groene aeuvelea met Eeflyke dalen, wnar ftv den metrtten overvloed uw vruchten r&pen." (!) Maar genoeg. Tolsch vernuft: B|} dea zoniopgang, aanscboawd op dan Hlgi, luid bet: rhoebna Apollo, gff «Dge, alziende en alk» genezende Qod/die met fichteodW Wik de landenoravattende schaduwen vaa den^Mchtver-. dryft eax, Pheebos ApoUo, zaBffeGedJ^ISaisti ~ verder: ?Met purperen «a goudat klenMn gelft ' de aloade eeuwige zee ea ri» ea rutscht n teger*. met doizend1 tOBgen d* morgenfcjmne; Pboeoas » ' 'h. Met parperen ea gooden verwan zlaar*. k*fr ???ika???! niil. uMÈ^ *^ fy. -?- _?> » ? .nee feieeien genergie ea oevena door wolken oragaveaendoorbeooaenc da tei&gtt'KQA-awa-g vaa den, Pantaaws: ea aoo gaat tui voort, ntgejuiaei ?.' 't. ? vojrti m SmomV waarf b«zó««-ii tri Jr^rtSft.i.ïa' aeaaaaaaza; .Weft eau echou-ao-ir Met di*»t '-; derend geweid Donken y " vliegen tot haar ktata, A , Maat, man atneUdtaa ladiD> «a*kt d»^.^ aiet; iu waai. daar tfln op aa,de dmierutai ^S^^&L^S^13»**«-*»*fr.hwft.gele-a», ma«r.wie * %&£??? (:: > waar maken, waardoor, üat nwt ieder en «ttsfft» tot knar in 't »idile«w dan s*wqr«