P!f*iSl^^ P. u ? ? v' *V'V"\ ' '?'??'''. .-'''_ '. ? , - ? . ?' ; ? ?'? . ? ^ '.??'.'?''.'" , ? ?'??.?. ' . ?:'''- ''.-' ,"??''>'.'.''^'-,^ïi vsfsl'i^1'.-1 DB AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR N E D E B * A N Dl W* meer efceeft naar de gnntt van bevoegde beoor«Mnars en het oog niet meer gerieeïhoudt op iet «entaii vaa hen, wier letterinadige massk u * ?ZttlrikheJil ? 'Üan lettorkoadig Taande! hoog to honden en oabeamet U bewaren u toch ook wta waardl 24 Dec. -82. F. J. v. IT. *f; t i*».' DOODS EN LEVENDE TAALVOSMEH. I» plaat» van 't-Oravenhagt, ?aamgetrokken tot 'fMagc, schrijft, schildert en drukt mea teaanwooraUt wt'4 algemeen den ttaag. Met andere woorden: de ichrijfUal heeft een stap gedaan in de riehting van de spreekt**! Voor zoo ver hier geen veravmiog mee gepaard gaat, U dit in begtiitel noed te keuren. De beschaving gaat voor uit, a iet alleen waar het leven er aaar streeft aio« in st. eds tneer harmoniseho vormen te open baren (w*ar «tjjUdel toeneemt),?maar ook waar de knust telken» wér aan het leven getoetst wordt ea nieuwe elementen aan de natuur omV Ice^t. In eeue maatschappij, die het toelegt op de ontwikkeling van al nare leden ea op hik minder voelbaar maken der afstanden tnisohea ho'jgdr en lager geplaatsten, moet de verzoening. vau spreektaal (natuur) en schrijftaal (kuurt) welkom afyir.r In plaats van 't-GraeenfHigc brengt men das de» ? Haag meer in gebruik. Dat i* naar de hierboven ingestelde redeueering dus vooruit gang. Maar als men zoo ver gaat van dit den avtta eenvoudig als een gemeeute-ctiket te gehraikcn en mot verwaarlozing der beteekenis van het woord te zeggen: iemant woont te Leeutcar* den> een ander woont te Utrecht, waarom zou een derde niet te den Haag wonen, dan misdoet men, men verarmt de taal, men ontkent het levenabeffios-l vaa het woord, men gebruikt bet ala-een conventioneel tceken, men gaat tc-rng. Wanneer men de .Lijst der kunstwerken" opslaat, aW<;lke *4Jn toegelaten tot de tentoonstelling van den jare 18oO, dan 20! die katalogus u leeren, dat J. F. Abel» en van den S.tnde Bakhuvzen in '«- Graoenhage, maar J. W. Pieneman en J. A. Kruscman te Amsterdam wonen, on gükunt er wel op aan, dat, indien een bewoner van het eiland Marken of van den Helder een kunst werk geëxposeerd had, do katalogus u xoüver haald nebben: die schilder woont 00 Marken." die beeldhouwer woont .aan den Helder", In 1848 vertoont de Amsterdam&cho katalogus nog de «elfde onderscheiding, maar reeds in dien van 48 liet da Haagsche de kunstenaars wonen te" 'z Gravenhage, gelnk t,y wonen te" Amsterdam; en ia het jaar 1860 wijst de fcotalogus ook der hoofdstad aan van den Sande Bokhuyzen ea aan Schelf hout huuue woonplaatsen »fe"'« Gravenheffe. aan. In '48 was Is. Warnsinck sekretaris der kom misMe, in 1850 Mr. J. van Lennep. Zou uien aan onzéa schorpzinuigen taalbeoefunaar dazen to-ruggang_to wyien hebben? 't Ware onverklaarbaar. 't Geldt hier een hoog-aangelegea letterkundig becb»-). >Vö, Nederlanden, verheugen ons, nomelQk, in het.beait eener moedei taai van oen zeer klare natuur. De woorden zyn bij ons vod doorzichti ger dan in het Franaoh, bij-voorbeeld. Of een woord M of niet juist gebruikt wordt, valt bij ons veel lichter onder het bereik dés oordeels van den nadenkenden spreker dan bij de Franschen. De woorden komen met hunne beteekenis in doverschillende talen op de zelfde w$ze tot stand: maar ,de eene taal urenen zij meer bjj voortduring ?' «porto hunner gBschiedeni*. In. bet fransen it het. gebruik aioh weinig om déu oorvan bet woord; is er niet op bed*ohtnit dien oorsprong het recht te ontleerien mét het woerd dit en geen ander vmehyniel aan te dui den: in het Nederlandach daarentegen ia men geneigd aan den oorsprong de redelijkheid van het gebinik eens woord» te toetsen. Do woorden hebben hunne geschiedenis. Hunne beteekenis- verloopt. Oorzaken, die niet altijd op te sporen zün, brengen te weeg, dat in den loop der tijden de beteekenis van een woord wordt uitgebreid, of begrensd, of in andere opzichten gewijzigd: zelden echter der-mate, dat net niet mogrlnk, niet nuttig, en niet aangenaam voor den gebiuiker vau het woord eoüzyn de af komst en daarmee de ooripnmkeljjke beteekenis van het woord in de spelling of op andere wijs herkenbaar te maken. Zoo, wanneer men «egt, dat iemant in de» Hoop of tn 'a-Grai'tnftaye woont, wordt d aar mee betuigd, dat men in een haag (metaforiesch voor een laan) wonen kan; men woont daarentegen te Amsterdam, d. i. aan den of op den Amrteler Dam. 't Is bovendien duidelijk, dat het voorzetsel te nimmer gevolgd wordt van het lidwoord de. Heette de plaats Het Steitwcdlep ol' Ter Gou, dan voelde men oelgkelKk, dat te hier niette pas komt en men ceide eu schreef : p K-.pt, Meede voort aag het Nieuwediep"; Sinjeur Wouter Crabeth ter Goude". . .Een keus uit de foor-handen voorzetsels l-wijst, dat de. plaattoaa.n meer ii dan een konventioncel etiket, dat rnen zich bewust 'a van de etymoiogitciM beteekenis. DéFranschen maken het tzich gemaklgk. Een. Parijaonaor ziet er geen bezwaar in te neggen: .votro grand prosateur demenre chez nous, Bue Médicts '9." De telegraafutijl is op weg' om dat verderfelijk voorbeeld te doen voffMB; maar hoeveel zinrijker is het niet te zeggen: *Nicbhtaa Simon van Winter woonde <n de wolTemtraat", -UUderdjjk woonde op de "W aternarkt", .TaUtns een tyd lang in de Nes, oen Plden Nienwoüdijk"; Sampimou (een knnatenaar van \etnr 30 iarsn) woonde het veel be»rekea onlangs bekroonde nationale had de , hnn deed ver winnen," unstoot geleden van den kant van iemant, die bwkbaar zteh-s*lven voor een fijnproever houdt. Er zonden (volgensdea Heer LJmdien regel twee taalfouten o\|n, waaromtrent al de genen, die tot dus-verre overhetladgehandeldhebben, met blind heid geaUcen waren. Het persoonlijk voornaam* woord, hier hun getchreven, had, als in den 4en naamval «taande, MN gespeld moeten ztyn. Ten eer* ?tevraagik:hebbenwghi«r stellig met een akkuaati«f, niet met eea datief te doen? Ug voltrok ten kun nen optickie tenhandeling, waardeer s$ gelegen heid vonden tichhet burgerrecht te veroveren. Die voorstelling siet ernogalderde-naamvalaohtiguit. Maar, ten i'e: weet de Heer L., hoe oud de onder scheiding is van hen en hunf Vondel kendedeonderseheiding, als in de taal gegrond, niet; en niemand Eüner voorganger». Het u Hooft, die, in zijn 31ste namteiu. VOO-WELT «den Datyf te maken hun, om hem te onderscheiden van den Aeeusatyt ej*tdem nuuteri." Men zie het voortreffelijk wei k van W. L. van Hellen, Vonder» taal, blz. 120, 121. Maar ten 3e.' ik meeti mij te herinneren, dat m het bekroonde handschrift stond hen. Het haantjen L. make zich met het herstelde Aen-netjen du» vrcoltflf. De zelfde taalleeraar voelt zich be zwaard door terwiHHtn, in den zin van toinncn, al» of vertoenen taait locxcn, verlrelten naast breken, verkieaen naast kieten, verkregen naast Krffgen geen voldoende analogiën aanboden. Boveudivn eonifuèrir (winnen, veroveren) is zoo na verwant aan vaincre (overwinnen, venrinneu), dat men eeneu dichter, verbeeld ik rotf, het ge bruik van het eene woord voor het amlero m«t te zeer misduiden mag. .Uit de opmerking, dot de regel met Kinnen niet metrietch in te richten zou goweest zijn, maak ik op, dat de Hoer L. nog maar weinig met de» dicbteis boetseerstaf heeft omgegaan. De variant gewinnen, door den Heer L. voor gesteld, brqngt ten o t-ervloode in herinnering, dat dit gctci-nnen, in zekere beteekenis, ook door civrieinncn wordt uitgedrukt; een iiiouw bewijs, dat de woorden door elkaar loopen. Nu rk ongevoelig in den Amsterdammer van 18 Febr. verwild ben geraakt, wensch ik ung om venchooning te vrageu aan den lieer £. J. Nova roor het noemen van den dichter van het Kheinlied", waar ik inderdaad dien van de t Wacht am Rlit in" bedoelde, en tevens deutooueelunslenaar Vau Kuyk mynkompliment to maken over dat geno wat door den Heer Nova in hem ge wraakt wordt: namelijk van, in het 2e bedrijf der frinsts van Bayüua, ro*t een demi~saison te verschenen. Dat is juist, in het geval van Xourvody, kiesch gevoeld. Een weinig nadenken zal dit den Heer Nova leeren. Om, ten clotte, nog even t*-rug te komen, op het beginsel, hierboven behandeld, mout ik zeggen, dat het ci-n crrooter voorrecht i», als ^edertandïcli schrijver, eeu schatkamer ter zijner beschikking te hebben, waarin de elementen der woorden op samenstelling wachten, dan, geluk de Fraoschcn, een «chatkantor van woorJgohuclen, met een zoo vobt gestempelde beteekenis, dat er niet meer aan te wijzigen valt De Franscfafln beschikken over een zeer groot getnl mozaïekstaafjons, ter asftortecring hunner schilderijtinten; wy beschikken over de talloze vloeibare ohafceerinRen, waar onze icliilderscbool ons op verlekkerd heeft. 20 Febr. '83, Alb. Th, DB XOtOKO. Ook hlw DM Uttfd roftaa op d» bIa<Ual Htot MOMÜ«w «Irooa» T*« M*O)M mor(«alaeBl Bet hooce Uad ia looier nUbM Ueea, Ba d» aard* moeder ion vaa f»rc vnidbtt XMT MW, wat «ent eauaac WM, knipt AMT bovea, W<Mu> «1*1 «a leven is, iaH ircot, të^ikJota. U ook «»n wonn oat 's Ureu blo» te toov«n . . . (BU beiMwt de aoTftUagwncnti m link») Diar a0a a_, diatl Wal «del Is «n rela, b by dat krJoead volk g«))aat. ZtJ kaacm _ Aan ttder aiad, tot dat m*a 'tkriattwa ci«^ Ea aaoliUMid blo» «a kleur al» weg aiet vafctt. Zoo kwjfa ik door bM wtg «n «l«I»Terdri*if ' DB GEDICHTEN TAK A. PIERSON. *« Grarenhoge, J. SrmuEBO. 1883. L Een booze demon was het efeer, die mtfn ItanJ bestuurde, toen ik de gediciiten van Prof. A. Pierson voor het eerst opensloeg, want de eerste woorden, die mijn oog en aandacht trof fen, waren: p't is sterk l" eene niet zeer dichter lijke uitdrukking, waarmede een der Perzische hovelingen uit de Esther" van Grillpnrzer (door Prof. Piersun bewerkt) zyno verwondering te kennen geeft, nadat Haman de oorzaak Van de sombere stemming des konings heeft meegedeeld; doch woldra was ik dien onaangenamen indruk wcor vergeten door de vele gewaarwordingen, die eene zoo groote reeks van verschillende ge dichten (verschillend iti soort, maar meer nog in gehalte) in mij opwekten, en welke ik zal trach ten hier weer te geven. Zeer aangenaam was ik gestamd, toen inpUats van een gewoon inhow(register, ik vóór m het boek, 16 bladzijden kleinen druk vond: eeni*e wetenswaardige bijzonderheden, geteerde verkla ringen van, een professor in do aeathctica een zoo geacht geleerde, als Prof. A. Pienon l Ik moot echter bekpanen, dat de eerste aanteekoingen my weinig belang inboezemden, daar ik spoedig bemerkte dat de Koran, on Firdnst's wgsheid £leehts uit eene verfaling w.iren (reput; des ondanks besloot ik don Frivmchen tekst van Jules Mohl, waarnaar Prof. Pierson zyoe vertaling bewerkte, en dien hy in het inhoudsregitter mededeelt, eens met het hollandsch te vergeleken. Ik lees dan: Koouto mointenaitt le^combat de Solirab contre lUtsteca: ta as prétél'oreille aux autres hiatoires;pr«te-laencoro a celle-cl: c'est un rccit plein de tarroes. et ton coeur tendrofse reraplira de colère contre liuatom; Si un vent froid vient del'eipaoe et fait tomber a terre une orange avant sa maturité, l'appellorons-nons justo ou injuste, quitable pa inique? Si la mutt est uno neeessitw, quelle injustice y j a-t-il en elle, et ponrquoi exciterait-elle tant de l oria et de lamentationai' Etc. Perzisch ken ik l. ongelukkig niet, maar ik vind de i 4*4t]iiiEY An vinti e déMnnenatraten, in de stegen, op de csc atrttfi <f» de Vfizélstraat De Amsterdamiche tnoden neggen eoina aan da bezoeken, ook als Mevrouw op de naat of op bet aiaitjeu is. of ?B maar i» -deaVkamer witten gaan: natuurlijk, nt de AmsU-rdameohe huizen ligt het zaalifen ?fettoger daa de gang. de ijjkainer geujkvloera. ,.De wetischeliikhetd, om de geschiedenis der woorden levendig te^honden, moet er daarom ook ' toe leiden in-der-daad to schrijven, opdat kerkenbaar aQ de «ara-n-tellinff met het ond ode" d«n 3n naamval beheerschend vooraetteL Poet mm dit niet, daa sjet men de deur open roor het onzinnige metterwoon n mcttertfd, dal natuurlük met der woon of met der tfd beteekent, dei noode door kas-Iiaietjens tot een aamengestekl bgwoord to vormen. Ik erken, dat fonunige vormen niet meer tot bon oorspronkelijke gedaante te-rag e^ntebron? Mn: Ufv. in tniucMen valt mag-gcschiedcn niet Bcht meer herkenbaar to maken; maar ik zou. wetischen meó to werken, om het afttorven van de hi-torisone betoekenis in de woorden zooveel ?ogelgk tegen te gaan. Wanneer men bH». het woörAterstond met c-en scheidingsstreepjen schrijft: ttr-ttond, dan U de uitdrukking gereed, om in here beaUnddeelen ook nog andere diensten te ?oen, en wU men meer nadruk op de bedoeling leggen, dan leent het woord aten tot de nitbrci* . Aag: ter de*er tetfOtr stond. 'Hoe firaal is het ntt de rewalykiog van in-der-daad met «M effet to kunnes) besluiten, by welk volk men meer op to hooge waarde aan heahten.^o« heeft van .Dt «Ing den drbeölcn Utnp. dl» ooit BeoUmn w»rd. Zoo mt(n zuif n 't hut ontw»kdu dort, L«*t dan 'l verte-rderd oog nw truwn vrüonUlo»l»nl Uur Tnuuro-a soa mU" dicht nw erfmmlcheld óatglottiao? WsanMr «ea seberp» wind de bfo«»«m» n ontnam, Wuineer bet 4orre himt verteerd vrordt door de vlam, Wanneer o-* 'trwOend bUd de Inwkt -«rmeatg-ulalgt: Werd wind, of rlim, of dier dan oott door u be*cboldtal Van pU-ltttersniMif N»tunr sehoor-*»mt-jme»n -/at, Haar door een .onverUdd'ltjk r»«dtb«s\nit gexat. D» dood l» titaztict een dienaar de» AJmaohten: Wat-om ontlokt hy n du vragen, luchten, klachten? De aanhef, zoo men ziet, herinnert sterk aan het begin van een epos dor klas-teken; in het fran-cb. geen zweem daarvan; doch dat iemand zoo bescheiden wezen kan, om zooveel oorspron kelijkheid als navolging te. brandmerken, dit be grip ik niet Ik begin echter te bespeuren, dat het mfl, nfl zulk eeae rjjke verscheidenheid van onderwerpen, aU de gedichten Tan Prof. A. P(er*oa bevatten, niet goed mogelijk zal ttyn, altijd een geschiktca overgang te vinden, en stel daarom mune lezers voor, om met my, evenali in een iteeJdeagalcrf} de voornaamste groepen, zoo ook de gedichten ach tereenvolgens to beuaouwen, terwjjl hetiehondsregister ons tot catalogus zal verstrekken: De eerste overgang Js echter nog al geleidelijk: van doo Perzisohen dichter, naar -.EstSer" de gemalia vaa den ferzitchen Koning. De vertaung, of liever de vrfle^ bewerking naar het drama vaa Grillparzer is, dunkt n»H. de kennismaking overwaara; dat mep hier niet getrouw het origineel gevolgd is, zal boot» ik, wel niemand den verta ler toti een venwft rekepea; tal ransoboonarcgeUn biedt het drama aan; «o rnimte, om veel daarait aan te halen, U m| niet vergaad. alatdite een ge_ plaate. Wat bedoelen vw hooM* *n knltjebtren? Lontoipotl Ik «*1 uU nooit vw he«r ra m«e»ter voeten; 'k B«o beer ia na»»* matr rulg«a il mtfn lot) Elk uwer in 't liUzoadcr k»o, ik bwkon: To urnen «ift g(J machtic»r dan n. Ik buor oa Mie door U. Der vulkan »uo*kon Klimt tot myu aomogttrooa door TI «liften Ik ton den leaer echter aanraden om toch vooral het iuhoiidsregister niet open to slaan bfj dit drama, want do wyze waarop de dichter hier rekensuhap geeft, «m welke reden bjj de outkaoopmg heelt veranderd, aal hem niet aangenaam stem men. Do ontfenoouing vau bet dramatische frngment is gehoel va.-j mijne vinding; de Oostenrilkechö(lichter is daarvoor ui«t aansprakelijk. Wil men weten, waarom ik liier van het oor?proukelyk stuk ben afgcwekou, dan moge ik .met eeu beroep op »ün periooulyk gevoel Icnnneu volstaan. Aan het rocouleercn van den vorst moest voor mij een einde komen, 's konings gemoedsboMeging leidi-u tot t)«n uitbarsting van liefde ! Acht men die vurige liefdo te p!oU«ling ontstaan? Alsof Uefde ooit Geef acht t riep." Nu volgen een puur amoretjes, die Runstij? af steken büde overice oorspronkelijke verzen, eenige uitgezonderd, dio ik tot het laatste zal bewaren; efcn van de twee ia door zyn kortheid «eer geschikt om in zy'u yehed te worden mede* gedeeld: ",« M» l ile»"??I>e Waarom moet d» worm ,»ohuUin "gel 18) mo«t«« e slangen ook .schuilen' ____ ?langen hangen" ii no rol harmonie. dat men geroet kaa aannemen, da* Vondel h#i niet 100 muur «onder gedachte keefl neergeworpen. Ach, allee schuilt in de veranderde editie, tot d» ware poeeta toe! Hoe levendig toch penseelt on» Vondel .?.u*. _j. __ .1*1. * *. ? . . w «... ** "i» sVaUiPiWsik . vaarde K' -- »nT~~ """"" ? ? ?? ???? «Mur^^wiw flOWWCW * . 15. Wendt «f het oog, wendt af d* hand. Ik volg dien raad en wend mfn oog «f van de Vpadeliana, en nujn hand van de pen, want ik wil Mia den ichtfn niet aannemen »an .Sohadenfreude" en daarom geen voord neer over d* Vondolianal Anut., 5 Febr. 1889, poene toet Boe levendig toch penseelt on» «w parade-tafereeltje, men waant een dier l etsen t» tien ran on*e groote meeatart, w *Sf* b»wnhethoof<rhangen f . . . (TFbr<W Fhilalethu. (1) ICu zoa hl«r haast aan T»J«t OaUgaajideatent dnunt niot. Liefde -pcolnoot, «niienw der \7e«» Bij bat ipel vordmol» za o Tjiofde Bloct uw spel vortnoling tijn?" voor een beeld? Doch wnt rijst daar gindi Vader Vondel, ztft gij dat? Helaes (jij) qoaem(t) nijj niet In die joüelt te Toren l Neen, zoo heelt u Rover niet in het metaal vereeuwigd, zoo een Saadi'avt en oen Koning u nimmer gepenseeld! Prof. Piorson, want misschien begrijpt men dien plotsolineen uit roep niet neot't oenige verzen v»n Vondel in nieuwer hoU.indsch omgewerkt; ik viud dit altijd eene -verdrietige en onvruchtbare zaak, doch als men den d chtcr kan verbeteren, aan lijaa ver zen meer tchoonhedea verleenen, dan is het oog iets; maar heeft Prof. Pieison d t gedaan? O ik wcnschte, dat ik dit kou verklaren, ik wenschte zoo gaarne iets goeds te kunnen zeggen, of er mij nf te kannen maken, geljjk zekere fransche criticus met een: il est trop t-garépour en dire da bien, il est trop «leve pour en dire da mal," maar hiermede zonden de lezen van d'tnmtcr niet te vrodon zyn. Doch eer wy de Vondeliana van Prof. Pierson gaan beschouwen, zullen wy een» zien, hoe by over Vondel zelven denkt. In zjjn voorsWe spreekt hij met bewonde ring en eerbied van hem, en getuigt dat hij dezen 'dichter geregeld leest met onderscheidene doel einden, uoch dan verwondert hot mij te meer, als ik op bladzijde 216 lees (zie het gedicht geti teld: 5 Februari 1879. Antwoord op de noodiging tot pleehtigen omgang van Vondels grof) ; Alleen omdat s» nw Uil, ons marmer, Itebt gekneed, Ali ware 'Ibolgzwro w**, daarom u» gr*ttteaa eena, Alleou otadit uw glqod soms Torzen he«fl gaimcod Uit Holland* ijzorm(Jn, dio eiken tijd trotioorcn, Alleen omdat uw vers tmtw 4rtitnt (l) vol *&ng-a klank Yeriryiea by nw er»f 'n plochtlgo ommegtngen ? Neen, daarom niet alleen, maar omdat Vondel zoo innig met zyn volk heeft geleden eo zoo hartelijk heeft gejuich t; omdat z{jn vors de weergalm is van 's lands rampen, strijden en glorie, 't c.ij Hollands Beste-Voer de trappen van het Haofsoho hofscbavot bestijgt, Frederik ondrit, in blijdor tyden, den Bosch bedwingt, Holland* leeuw niet flauw t, maar blaat zjjn klauw in 't Slaak", of de Theems in brand steekt. Neen, niet slechts om JsiUn mefsterschap over de taal, maar vooral omdat hij den tyrnntien en tyrannetjes van' zijn <yd zulke krachtiao verzen in hot aangezicht slingerde, en prius Manriti durfde bestempelen met z\jn rechten naam d«ringoland, die''t recht te machtig was", en huu nog krachtiger taal te hooren gaf, ond*uks Ilaagsclio dreigementen en ArastctdaKfiche boeten; omdat hij de hclhonden, die Huyg do Groot tot ia zijn tweede kist dor sten na te bassen", met de krachtige en vlij mende zweepslagen zijner hekeldichten nanr hunne holen heeft teruggedreven, en do Smonten, groote en kleine, zoo handig wist to roskammen; omdat Vondel, in een woord, een karakter was. inwicn gevoel, verbeelding, heldtnu.oed harmonisch ver* eenigd waren, l'anrom wilde het Nederlaadache volk zijn hoofddichter cercn; van ommegangen of processiën.heeft niemand gesproken. En was het dan niet genoeg, dat de peest der Smonton ons in het antwootcl van de hecren der Niotrwe Kerk (die het verzoek der feestcommissie, om Vondels graf te mogen bezoeken, uit louter god zaligheid afsloegen) kwam tegen grimmen, moest dan, helaas, ook ton man au profaner Pierson weigeren om Vondel, in vereeuiging met zoovele andere Nederlandscho dichters en letterkundigen to eeren op *$n slerlSag, en zich veronUchuTdigen met een: ik ben niet roomtch; dat behoeft ook niet, in Nederland vraagt men niemand naar zija geloof; ren «eerste bevreemdde het raQ zulke gevoelens b|) een verrichten ea wwtoi sehappeiyken man als prof. Pienon aan te treffen; wat zon het of Vondel Roomscb, da Costa en Bilderdük Protestant waren, wat heeft dit mot hun poOzie te maken l Na de Vondeliann: In Joocf in Egypten, lezen wij aan het «inde van het 1ste bedr^jf. een hcerlUkeh reixang, overbekend by allen, dio Vondel hebben gelezen. Slnit voor b»ffeerto n» gnegh gczlcül, Zy loert, *<J loert om in t» rarnn. Sluik d'oog*D, Toutar» vaa het licht, Indten gy »*'* uw hort be-ra»en. Want oo Bezoerto eon» blnnontlnipt, Züzal b*dorf en Jammer baren, Dat Muwigh smart «n eonwiah drnlpt, D* dlagtn -4» nl«* al* ifl sobQnen: De worm At Mnn»n lecfcor ooft, En levend ktar bedekt renömen, \ dopU leer Uehl. die licht geloof , iUngpn )k»B|«a baren 't hooft, Vatr goode ea blóieod« «ppeU ht&eea. Do» wtchk ttw Tlngran, wacht Uf hint, Noch vat de ?deed niet m«t uw ta&t. Soliooa, hecri'dk «hoon! beeld» en klankrijke poCxie, vergelQkea wQ &n eens de verzen van Vondel met die raft prof. Pierson : R. 2 u by hem aldus veranderd: stf loert om in nw bor$t t* vuren. Wegisdeso&oonelunnonia. door dat herhaald*: *y loert" te Weeg gebracht i B. 7. Eea vuur ontsteken dat nog Jarea . TM i IL «_«kdUf ?*?_ L _U _L Iswiil' KfkaLjaim* M.^.j.Ja. M 1H v WTMQ> ADs|IU||u ulIQiBllVv WO6Q.V* E<nS6 illfifliMpièliff jjlfliitiiiwihaflff' l* |kiaE*kl0W:TaB leven dekt venQaen." D« meede IwoalU mart 10 't ommeslolpen, «yl 'k m 'tprftel mQn donzen droomen droom; l|e kamperfoelie hangt in dofien droom, ua t u of geuren van de takken druipen. De rapt «ch|fnt loomerlanga haar blad te kruipen, jbn % hof door 't loover heen den blik zoo loom Ion blauwen boog en 't is me of zoeter droom JUga sluimerende zinnen komt besluipen: MIJ hangen blozende appel» boven 't hoof! ±-n gloeien in de droomerige luchten 't Is of hun glimlach zoeten loon belooft lin geur'ga kussen door de blaad'ren zuchten Eén bete ik hef mü& hand naar 't lokkend ooft £<a zie myn droom in blauwe nevels vluchten. FEEËUZANG. Wanneer b\) het gelen der blaren Schuwvoetige sluimring vlucht, Dan lig ik in dorrende Moreo, La staar in de stormende lucht. zachte armen omvangen Den naoejreiwerven knaim: Ik kus z^n bleoke wangen, Ik kus hem in z|ju slaap. En dan vlooit van mijn lippen een zegen» Met dit lied mijner lippen voorby, \Vrmt de zon ziet in 't Oosten m(j tegen, De zon verlangt naar m|j. Do deinzende sterren, cij tink'Ien Hun ve-per toy na, waar ik rü, Tot die tonen mijn voeten hespnnk'len Op de trappen vau 'tzonnopaleis ..., Albert Verwey. BERICHTEN EN MEDEDEELINGEN.l Een nieuwe editie is ter perse van Andrew 9Helen of Troy," een dier merkwaardigst» u, die u de Jaatata jaren in Engeland chonen. ' ten, verse Een van Doré's laatste wetken, nl, een serie illustratie» vcor Poe'» meest bekend gedicht ,the liüYonJ' zal tpoedi» te New»York uitkomen, met by'gevoegden tekst, Voor vrienden van Tennyson is liet van be lang to weten, dat er een studio is verschenen over The Princes, dat eigenaardige, satirieke, gedicht van den meester, en wel te Montreal m Canada, Er is Loon op een spoedige uitgave eener bloemlezing Michaol Drayton, een der minder algemeen bekende grooto dichters uit het tijdvak van Elizabeth en Jacob I, Barber d'Aurcvillr, de zonderlinffe vereerder der middeleeuwen, van wion Zo b zulk een tref fende beschrijving geeft, heeft een nieuwen roman gereed, getiteld: Cc qni w mcurtfas, Een groote sensatie-roman, getiteld Gand fa Fer, van de hand des heeren onri Demeue, is dezer dagen Tcrachenen. Onder den titel van Madame Ridnicff is zoo even by Plas & Co. to Par^s uitgekomen, een verzameling van drie norolien, liet werk vaneen der meest gevierde schrijvers der hedendaagsche Bauiscae litteratuur. Mme, Lee Childa heeft haar verspreide reisindrakken," die indertqd door de Revue werden opgenomen, thans büCallmann Lóvy tot een boek verenigd, getiteld: Un tiewe au Caire. Naar de Portefeuille meldt, heeft Edmund W* Qoate, Amerikaansoh oitffever, een nieuwen dicht bundel ter perse, getiteld: On viol and Flute. .Ons geweten, dat om zegt, de waarheid te zeggen," dwingt onj tot de opmerking dat van On viol atut Fluit reeds 6 j?ar geledeu een 2e editie bei lioht zag, en:wel JB Engeland; In het N.v.ö.D. werd nog arovere slordigheid der fortef. over Angola gegispt Een Dartaea* Tertaling der Lenteiotternilen," van Pol d» Kout, zal eerlang in DütscUand het licht zie». Van Jules Simon's boek: Dtr.u.patricellilxrt {? thans de zevende editie uitgekomen. De aai vorige waron in weinige dagen uitverkocht. Een fraoachedame, avnmmw de gravin Agénoo de Oasparin, .heeft b^. de firma Fisehbneher to ParQs een brochure uitgegeven, getiteld :Hxxeiet juga. Armee du Statw. w'aann zt) uittreksels mededeelt uit de verordeningen «n reglementen dier geruchtmakende, vereeaiging. Verschenen büCallmann Levy: La Vit en Jatme, atjnde een bundi-l geestig* ichetsen en verhalen, door Jaeg.ua Lottra. . Van Max Duncktr1» groote Gtscldchte dt AUerdumu (te Leipsia: bH Daneker ea Hnmblot) aiet thans' het aeveade deel der vflfile editie net lioht, waarmede het -werk tot dusverre eindigt, en dat daarom een uitvoerig rerfstar over al de Etrven deelea bevat. De iunoud van dit laatste doel loopt over 9e oorlogen dar Panen en Kartaag«r* tegesi de HetUnen, en otderaoekt daïrby teven* grondig da eteeaaaidjgaedeii ea den ontwikkelingsgang der criekaoaeataauun. ,doeh zonder B, 9.è. A afeuweintee ep dinelfti» Hei hartig woordje, dat rolgwih vaa gisteren door Dr. VanVWlenta ea deelf wordt medegedeeld, bevind! zich is! OM vorig nnmmer ea wfl weten niet waarom hef attms van oaz wel ieb overnemen w^i «?»» de bron aiet jgaat noemen. INHOUD VAK KJDSCflBIFim JRetwa de» DMU Mondt» U Febr. Mtobei VerneoüIe part, aar A. Theuriet; La Fraooe et Ie proteotorat eatholique en Oriënt, par &. Oharmei; La maladie de l'ideal par E. Óaro; Le Bol des Antmaux, par Ch. Rionet: LM ehemins de {«.e* Ie badge», par Oh. Lavailée; L'ostradame fc Athènee, par Henry Houtsaye; ne nouvelle hietoire da l^art antiaue, par Gaston olisier. Revw littéraire, (l'ËTangdlMe), dramatiqftt Ghroaiqae, eto. * Jp9 VlaamxAe KtuuOiodt, 18 Febr. Tweeoad* vrijerf, schets door fi, P. Oharpnii. PoMo. Wat de wilgen suizelen, door BeUy. Eea akte van! berouw door ,Pol de Moat, Een heateltoge dooe £ri«dens van ugyze, eto. Muzikaal praatje nik Noord-Nederland, door Shac, eto. eta In No. 86 van LtUe- en _ men o. a. eenbehartigeuwaardhi m vindt Aan tnq* wrfwawwt Iceeresten, Iets over het schildereu op houtsatyo. enz. Over de Grosvener-galerii te Londen. De uataur in huis, door Gella, en ala feuilleton. De geit van Menheer Seguin, naat Dandet. De redactie onderhoudt reeds een drukke cor respondentie met hare abounentje*> waaraan in dit nummer bjjna twee bladzijden gewjjd zyn. ? Ook biedt ty zeer welwillend hare bemiddeling aan meisjes, die een betrekking mochten verlangr£ No. 36 van Lclie~ en JRostnbfioppenbeviA: An» teeedenten; Modes, door T. Hovius, Vormen Bio» grafie: Xot&rt, door J. van Iteiaeek; 19 Februari; J)e natuur in huis, door Cella; Het 8t. Nieohas' feest «n tgn oorsprong tn de ttcderlanden, dooe vvii8 «on-t; Lo.at> ?{«^'«.«n jonge abonnéei XXIX. Uennnenr,g\Een lelto-ettrottnknop, ver« volg van de novelle van C. A. T. en Corrctjpondentie, Nieuw» ultgavt». AJlipgh.m (W). Manor. apby f 0.65. Idem. Evil Mny-day f O.fö. W. ifcaant and J. Eice. Thp th« Fleet f lm Braddon (Mist). Mo»i t 1.30. Idem. Tfu Golden Calf S vota 20JJO. Bnchoaan (U) Lom me for ever. (2^0. En-ytAo* fttedta Brttannica. Vol 15. 19.50. Bryant lw. 0>. opular Ilistory of the Onited State» f9.75, Cariyle and Emerson (correspo&dence of) 1834-7%, 2 vol. f 15.60. Miustrelsy of the Scottüh bordeftl (Ward en Lock) f 2.30. HiEUWE UITGAVEN; Alberdbgk Thgm (Jos. Alb.), Temp relde verhalen in proza. Deel III. . , » . f 9.60» Betz (Dr. H. J.), Spinoza en Kant... Buy» {Mr. J, T.), De Grondwet Toolicb* ting en kritiek. Ie deel, 2e stuk . . , Lynn Linto» (E.), Stella (Mg Lovel). ,., Swanneblummen, Jierboekje for it jier 1883. Utj&wn fea it selsktp for Frrske Taal en Skriftenkennisse. . . . » . Borgh (J. A. de), H»sg«ho peukrwwn. No. 67 . Otto(W-), Gelnkskiaderen.2 dln. . , . Fosig (Gustav), Rigberta. Een verhaal uit da dagen der Romeinsche Christenen . Brons (J. M.) Liraburgsche schetsen . . 0.30 0.1Q 0.60 SCHAAKSPEL 7»n G. 7. SUter (Bolt»»), Bekroond In het tornooi d«r LilanM HtrtW «lx beste Problesm la tw«o £«tten. ZWAKT. b- a £ e t ?, . f WIT. , . 1CU «peelt voor en gwft ia 3 zottm mal, (Wit 8, «n iwart a ?takken m»t K E *). vu SebaakpreUtm Ni. 5. B S nl H 7 (a Hl H7 + O 8 O 9 mat. (a) ? *?*«? 9 t-ïOmai Q 7 nt H 7 OPL088IHGKK. Tan No. C v»n v. a. op Toxel; Jock«y te Middelburg ?n G. B. H. J. Ont.. ta Anuterdom, VM No, 6 ont-ia» gaa wQ goede oploMlngon van B. te Helder; E. t» Ul| «K Henrl te Amsterdam i X. t» Oond*; W. d« V. MK Het »'n tieren t» Am«t»rdamj W. van Et. t» D»U\ ia dea retel eena goed» oplever, a**ft denden k**-* ml««ohlen In baa»i vergi-i VfU toch kan op O 4 .niet» nemen. Vaa Ne. o vaa v. H. op Taiel; i. Kt Proeüqiartel to Amiterdam. Dl» van No. < vaa A. r.Z, te A. v»U In dnlgea by JuUt tecentpel vta zwart, BBtEPWISaKLIKO. W. d. V. Anwterdara. Tar golagener tfl« wordt het (?plaatst Hel l» ToormJad-rgooofcndeneMriMteaofU*, A. A. te TT. De bette manier om de'stelling-«A problenu/i aan te dolden U, deoropUltaoodUnammoa d» «taod der »tokk*a la t» vnllcai ttU met Umnr- ea tuitrt aut rt»t potlood. De verkorUafMi »ün: K **W konlag, Z> voor daa» jTkonioala), T root tocen (lts»t*»l), R voor naash-M <m F voor pion (boer), Bty «nu». TM bltaoo dlaarammen; kost bei wéuiXz'mbett» (a d» biitf het «chaaöwrd albohu met mam dildcl^k voet te ?tellen. ? - ? ? , at»t «*a -teren. We aaOta het lotUea. . . a te BeMer. Ia daak oa^-aacM. P» iaülaUa nw«atfa c6A onJiila»U3k> d*i wj »»Jo»Al dal&pe* ? * veneekia. -f Het Ing»-ondefl4 zollm «tf ( etaal «wart. K 4 i^toea). XB Atf^TEBD AMMBR, VBKKBtXD TOOI N E D B B I» A K XJU. ft hoopt» aay tn(jto woorte <fe len* ld v^rkinnzl, dt* m te^ icbaeB t» twww», hodtw 1UIW VM dat iMwiyk cht der poêtie, dat vertttad ea rntia hart voelde opE» toch scbmndiB ik my over my *" * ferb?1» ' «S ] Wik te ?at d» IOMI VW IMOaOd di» f«r%«ft IwUW d» wereJd M tam eo ipot mocht ontvtB(«ot M toeb no VOt dte vUfM.... Ik Mf aWnaihoreal... Ik bemind* 9 «w 40 fdsffpingM tnyoer zW, ?»^.^^,f1«Wf«iwrjewL Ikbwiinde 000 OIOttB ftüodmO rWc; de osaebi der «vhoOBboJd, dei aAri harér Temtofeo, ooa beschaafHaar teilen was yn nab«ha»(l te haar TI «lief wboort»; "*0 t& ODt' , over al Twt geaebapjtte «rokte tieh en offiBrvjafdig mya tiefd» «ik lUo «nje? fomflie begon niet dièfferde niet te Beantwoorden. Myne iboeder ver* ttaat gy my myn moeder schaamde *ich luik een monster ala ik was, ter wereld gebracht te hebbent" Ik maakte een beweging vaa schrik, bijna IM ongeloof. »Ja, dat Khynt u niet mogelijk toe. liet is een zoo eware bezoeking, dat God die niemand op meest leggen; xoo iets moest niet voorkomen op do lijst der smarten deter wereld. Een- moeder te bezitten en haar kussen, baar liefkoozingen niet te kennen!... En toch heeft dat ongeluk my leiroOen. Uyn moeder verachtte my en bracht al baar liefde op myn broeders over, en toen de dood hen haar ontnam, hen allen, ?m haar nkel den verwaarloosde te laten, Kheen zij" mij de wreedheid van haar lot toe te schrijven en werd haar verachting, haaf!.... Tijdens hun leven, hadden myn broeders \ mg, geduld en mishandeld. Myn schoolmakteri verfoeiden en mishandelden my evenI zeer. Ik was bun mikpunt en daar ik de ! zwakste van allen was en mij niet kon ver dedigen, werd ik door allen voor den gek gehouden en beleedigd. Wie kan zeggen, hoeveel smart zich op die wijze opzamelt in het hart van een gevoelig kind? Slechts mijn goedig karakter bewaarde er my voor eea menschenhater te worden. Ik weende in stilte en vergaf telkens weder. Op zekeren : dat vond ik onder al die vervolgers een ver dediger, dien ik tot mijn vriend maakte..... ! Groote God, ik legde mijn hart voor hem bloot, l ik stelde my hem ten voorbeeld, ik maakte l een afgod van hem. Toen ik hem zoozeer dat ik mijn leven voor hem zon zelf.... ik moest I... Hi} bedekte zijn gelaal met zijn handen, | bewoog xich niét, maar zuchtte diep. Daarop ' liet by zich op een stoel naast mij neervallen, toonde mU zijn stuipachtig vertrokken [gelaat en vervolgde met zwakke stem: »Htj tras schoon, sterk, vlug in allerlei chaamsI oefeningen, stoutmoedig en dapper. Hij had j medelijden met den armen zwakken stum* wrd, die het slachtoffer van allen was. Onder zijne krachtige bescherming genoot ik een weinig rust Ik beloonde hem daarvoor door lal zyn werk te maken en beminde hem zooals men de verwezenlyking van het goede en schoona bier op aarde beminnen kan. Ik was zijn slaaf. Wanneer hij gezegd had, werp a uit dit venster naar beneden, had lik het gedaan zonder om te zien. I Buiten de school ondervond ik ook van l hem dezelfde verachting en haat, hij schaamde l ich over mij hoewel de beleefdheid vorderde [hierover te zwijgen, en ik kon müniet tegen over hem verdedigen, want ik had hem immers Kef met al de macht mijoer ziel!.... Ik kon en ik wilde bet niet gelooven.... Hij echter had mij nimmer bemind; aUes was slechts medelijden geweest. Toen hij in het wakke wezen, dat hij wel eens verdedigd oad, een meerdere van geest moest erkennen, baatte hy mij. Toen ik jongeling was ge worden, maakte eene nieuwe onbepaalde bezieling zich van mij meester; hot was die gevaarlijke geestdrift die de ziel naar het Ideale trekt en het genie tot grootheid roept. u was bevreesd en verwonderd over mij zelf, ik herkende mij zelf niet meer. Tot nu toe ik mij zelf als den laagste aller stervebeschouwd, nu voelde ik het vuur der Ie eerzucht m mij ontwaken. Ik duiMlde er van; ik verborg die buien van dwaas* beid zorgvuldig in een beschroomd ewijgen. Haar mijn droomen kwelden mij voortdurend, liet verleideiyk geluk van een glimlach van ?choonbeid, van roem, stond my voor den geest. Op zekeren morgen kon ik mijn geestdrift niet langer bedwingen, ik zag plot* Kling mijn geheeie wezen duidelijk voor ?ogen, myn toekomst werd mij geopenbaard. u was een dichter l Een dichter. Een koning oer- aarde, een konine der gedachte l Een bevoorrechte onder de menseden, bezield met een vonk van het goddelijk licht; Ik gevoelde in mijn wezen den omvang van «en scheppenden geest; ik was in staat het Heual te begrepen, het bovênhatuurlyke te verstaan, het wonder der Schepping te be* Peinzen. Ik was zwak en ziekelijk, de leelyiute aller ménscben en ik voelde mij iaHaat de schoonste kroon te dragen I Begrtypt (tj na hoeveel zielsvcrhefCng en geestdrift «n zorg en onrust mijn hart bestormde in dagen mUgcr jongelingschap f... O, myn Me gedichten! Zy waren de uiting van «en hartstochtelijke liefde, zy waren het lied [an het genot der levensvreugd; zij waren «t gecang der natuur in overeenstemming was ik g** rojf dichter te gevoelcu, voor haar wilde ik in du» stralenkrans verschenen; aan haar voeten fijde ik den nog niet ver worpen lauwerkraai neerleggen. Ik had van do prinses gelezen die den ge bochelden dichter kuste, ter wille van de zoete woorden, die zyn mond onlyloeidcn; ik droomde dat de zoele harmonie mijner venen het afstuitende vaa myn persoon zou den wegtooveren. Dit kon niet langer zoo voort gaan. Ik vond dat ik mijn hart behoorde'te openen voor den eenigen vriend dien ik bezat. Alfredo ontweek mij, hy scheen zich over mij te schamen, hy was overal ge-ien om zijn goede manieren, gevreesd om zijn lichaams kracht, hij was een aangenaam prater en een volmaakt ruiter. Alfredo had succes in de wereld. Hij speelde met smaak en gevoel, hij com poneerde ballades en liederen die de dames des winters op de soirees met genoegen voor droegen; hy schreef losse verhalen voor feuilletons en kranten, maakte verzen in de albums der dames. Hij genoot eenigen roem als lilteralor en liet zich hier en daar don titel van homme d'esprit welgevallen, (lij be hoorde tot hen die succes hebben in alles wat zij aanvallen, maar die daardoor ook in alles oppervlakkig zijn en blijven.... Ik deelde hem tegelijk het verhaal van mijn dubbele liefde mede, die tot de Muze, die tot het meisje, ik reide hem dat die twee mijn geheeie beslaan uitmaakten; dat zij mijn ziel vervulden, het licht dat mijn ge moed bestraalde het doei van myn streven waren. Hij glimlachte en schertste er eerst over, daarop scheen hij m|)a bezieling te deelen; hij zweeg een oogenblik, werd toen ernstig, ook zyn oogen straalden; hy biet het hoofd Jip .en «JwdoV. bet trotsch, als wilde hy «eggen: >0ok ;ft ben dia gunst waardig.*1 Hy droeg een zUner ballades voor. hij vond den lof, dien ik hem gaf te koel. Hij poogde nu het gesprek te doen veranderen, hij scheen onrustig en gejaagd; plotseling vraagde bij om hem mya verzen te laten; ik beefde vol angst gaf ik ze hem, en hy nam ze mede naar huis. Ik zag hem verscheiden dagen niet weder. Ik had hem wel kunnen gaan opzoeken, maar ik durfde niet. Eindelijk kwam hij eens tegen den avond by mij. Door het venster dat op het Westen uitzag, zag diep aan den horizon een bloedklcurige wolkenstreep; daar waar de zon zoo even was onderge gaan. Het schemerlicht van deze w< ' " scberminff van c$t naua to fe wfpeW wiMe J Al de Utfdo dit ik zenden, daar die raada in * letterkundige koesterd bad, werd wereld bekend was en «eriy namden genoot u zweeg, matr myn ifal taaTOrUftcbtif bewogen, MU» venen ia exÉnetto uitgave, daar voor my te zien, was «en gedacht* die my toelachte ea opwond, % tonden daar door een nieuwen woade/lÉreo vorm voor o>U verkrijgen «n do aeM| rQntea zouden mU daardoor nog zoeter fedBooron klinken. Ik ug d* oogen dor menigte ilralw by het uitspreken vu myu ifcua. ik boorde myn venen voordragen voer de bewonde rend» ooren van rotfn sia4raooten, ik hoorde de echo der bergen vol feyiticbing myn naam weerkaatsen. AlfreÉV had my willen overtoizea dat ik hot naUb dat ik aanbad, onwaardig wat. Eea M» gekende troti deod iaufeiidwl a^o Mik zwoegen. O fokio, Ast n raD woowtiS-on immers myn wezen verheffen, nog hoog*'dan deze engel l» meMeheoeorfoimte. IfM» werken zouden net uKwfeen; ik legde In bet geheim den duren eed af haar daarvan te overtuigen. M{jn vriend vroeg my. ajet geheel zonder durnst, of ik in zijn aanbod toestemde. »Ja" antwoordde ik zacht, met geveinsde onverschilligheid, terwijl ik mijn hand die koud en bovendien gevoeloos in de zijne lag. losmaakte. Maar hoe anders liep alles dan ik gedacht had! Mijn verzen werden kort datrna met Al fredo de zijnen in n bundel uitgegeven, en verschenen onder zijn naam; zij waren gepubliceerd ;ooals ik zo hem gegeven had, zonder dat er een titel of jota aan veranderd was. Toen ik ze daar voor mij zag, wekten zij een mengeling van tegenstrijdige onover winnelijke gevoelens in mij op. Zij schenen mij verheven, zij «dienen mij^elachelijk; tk voelde mij irotsch noch beschaamd over mij» werk; ik gevoelde alleen een diepe treurigheid, dat zij onder den naam van een ander in druk wuren verschenen; een vlymeode jaloesie. ea maakte mij dan neer wijs, dat het zoo toch beter was; in mijn kamertje opgesloten, dacht ik met een demonische trots bezield, dat mya werk een gunstig ont haal had gevonden, en tevens dat ik mij in staat voelde, binnen kort oog iets beters te voor hem had, werd weerteveodif ia mUi siel; ik wierp my ia- a(|a armea en weende. »Heb my slechts eea weinig lief AJfredo," «eide ik, »en gy xutt alles weer hebben goed gemaakt." Ik zwoer hem to swygea. Hief *üiitauatiemoetg«f«A twee {««B, de owêaMie Wverlengd worden. bevat ELECTRISCH LICHT IN EHQELAHD. De voorbereiding van de toepassing der eleotriciteit, voornamel||k tot verlichtingTdoeleiaden, heeft w den laaUten tyd aanmerkéiyke schredea voorwaart» gedaan. Ia de vorige ritting is een Parlemeht»-«te aangenomeo, waarbflaan den Board of Trade onder bepaalde voorwaarden de bevoegdbeid u toegekend aan plaatselijke autoriteiten, parbenJMren en maatsoh geven electrieiteit, tot vergunning to doeleinden to «atnbneeren; eea aantal gemeentebesturen en particulieren hebben .reeds aanvragen om con cessie gedaan en voor n deaer u door den Board of Trade een reglement opgesteld, dat alt leveren. Alfredo's naam werd door dezen bundel gunstiger bekend. Men reide dat hij zich een nieuwen weg baande, dat hij een nieuwe zijde van zijn genie had geopenbaard, een nieuwe machtige snaar in zijn laatste ge dichten had aangeroerd. Hy Was vriende lijker voor mij, dan ooit te voren. Ik bracht geen twee woorden by elkaar, zonder ze hem mee te deelen. Hij besprak elke gedachte, elke opvatting met Jött, hij schrapte elke te heftige uitdrdkkingrélk beeld Set vende wolken, spreidde een geelachtige tint orer mijn kamertje en over ons beider gelaat, terwijl wij' bij het venster stonden. tiy Alfredo's binnenkomen was ik bleek ge worden, zooals een man die over zijn toe komst het vonnis zal hooren uilspreken; mijn hart klopte onstuimig. Wij garen elkander de hand; de mijne gloeide, de zijne was koud als Ijs. HIJ scheen mij een weinig be wogen, hij aarzelde alvorens hij sprak, ja hij was zeker even zenuwachtig als ik. XIY. iDaarop sprak hij, maar niet met zijn ge wone duidelijkheid en gemakkelijkheid. Hij had mijn verzen Relazen, en ook het voor werp mijner aanbidding gezien. Hij sprak vol verrukking van haar; hij rond liaar een der schoonste vronwen die hij kende, en was overtuigd dat haar trokken de uitdruk king waren eener echte begaafde natuur; daarop deed by mij heel handig, onder een vloed van woorden begrijpen, dat het een dwaasheid van mg was haar te-beminnen, een onvergeeflijke dwaasheid, indien ik op wederliefde hoopte. Ik begreep, hoe ik,-vol gens hem tot ongeluk geboren was en dat net onrechtvaardig EOU zijn,-indien ik mij over mijn lot wilde beklagen. Ik voelde mijn-hart zwaar worden; ik ver g l*bracht mei de woorden eo de zuchten van Kmewchelük hm Wat faid ik niet wil«o Miaa on zénuöhüji in het oor der $*tU te. do« wiBwUtdua en voor te versch^mea in eet* bleekte, en bloosde beurtelings; de ademhaling werd mij moeielljk. Eindelijk ging hy tot mijn'verzen over, Ik heb er mij met u in verheugd. Zij eijn lang niet slecht, f lier en daar wat vreemd en niet altijd een goeden smaak verwonende; maar als ge eens goed naziet, hier wat ver andert en daar wat wegneemt, eil er wel kans bestaan er iets meer dan middelmaligs van te maken." Ik had het hoofd op de borst laten zinken en zweeg. i En dan heb ik nog ergens aan ge dacht:" vervolgde hy. Om onze literarische producten zelf goed ie kunnen .beoordeelen, moéten wy ze gedrukt zien. De druk is voor ons wat voor tooneekuukken het voet licht is; als gij erin toestemt wil ik uwe venen laten drukken." Ik zweeg steeds, v AHrèdo zeide my vervólgeM at hy Juist eea bvodei zitner poeaïcn aan de pers bad JL -l * *..- __ ' ? -~» . ?*?* ' _ ?._ .l. . ?? _" _ _ toevertrouwd, dat M er de inynen aan toe wikte voege* M K. op dto' wy«e onder befdoor mijn fantasie te vurig was voorgesteld. Toen ook die bundel geëindigd wapt noemde ik te zonder aarzeling tusschen ons beiden, de onze, in het publiek, de.zijne. Toch had ik, zooals gij denken kunt, bij deze zija handelwijs, geen vrede, Ten siotte scheen mijn verdraagzaamheid mij zwakheid en laagheid toe; Alfredo's op treden kwam my voor een roof ten mijnen nadeele te zijn, Ik heb u nog niet gezegd, wat er in het huis van mijn aangebedene gebeurde. Haar vader had mij, daar hij medelijden had met mijn zwakke gezondheid, en mijn nrmoed, een nederige betrekking gegeven by het be heer zijner groote kapitalen, en van zijn ruime bezittingen; ik was weinig meer dan zijn dienaar in dit prachtige paleis, maar ik werd er met een soort van gemeenzaamheid bejegend, die te kennen gaf, dat men mij vertrouwde. Op zekeren dag, trad ik het salon binnen en vond daar Albtna, geheel verdiept in de lectuur, van dit bundellje. Haar wangen gloeiden; uit haar oogen vloeiden tranen. haar boezem zwoegde, God in den Hemell erj las mgn verzen. Albba vluchtte als. om haar aandoening te verbergen. Ik bleef als vastgenageld staan, een onverwachte ongekende zaligheid maakte zich- van mijn hart meester. Myn verzen hadden immers tot haar hart gesproken. Plotseling echter wondde een ontzettende gedachte als met de punt van een dolk mijn hoofd en mijn hart. Myn verzen waren voor haar en voor de geheeie wereld immers, de mijae niet; zij schreef die gevoelens, die verheven gedachten, die hartstocht aan een ander toe; zij meende' dat een ander haar zoo had doen ontroeren, baar hart sneller had doon kloppen. Zij zou ray immers niet geloofd hebben, indien HE haar had gezegd, dat zy mijn bezielde gedichten las? Een geheime woede maakte zich van mij meester. Ik verlangde dal Alfredo mij als den . dichter dier verzen bekend maakte, bovenal dat hij mij de ontroerde sympatie en misschien de bewondering van Albina terug gaf. Ik gevoelde op dit oogenblik den eersten aandrang van haat in mij opkomen; ik. dien de wereld en hot noollot zoo wreede paften had gespeeld, en dien haat gevoelde ik voor hem, die mij vroeger altijd zijn medelijden bad waardig gekeurd. Ik ging naar Aifredo, en dreigde hem diep bewogen het geheim van onzen gemeenschappeiyken bundel aan het publiek bekend to maken, (ly werd bleek en zyn oogen wierpen dreigende vonken van verontwaar diging; daarop kroop hy in zlju schulp, zooals ik dat nog nooit van eenig sterveling had gezien, zooals ik hem met zijn trotschen geest daar niet toe in staat achtte. II y zeide my, dat ik dan al zljogdukzou verwoesten, du ik zijn dood zou verhaasten, daar hU zeker die schande niet zou overle ven; hy smeekte my mettfanMindeoogen; bij zwoer ra$ dat, waaieer ik zw,eeg, hy alles voor myiioudoenrw«tikniaarwenschu-. eer-u oiting op dit nbied een hiitwiseh __ ment van onbetwistbare waarde moet geacht worden, >y het ook ceer waarschijnlijk, dat de ervaring voor latere eoncessie afwiikuuen van deze eerste tal noodzakelijk maken. In het geheel ayn 104 aanvragen by den Board of frade aanhangig gemaakt; biervan sjjn er 22 uitgegaan van lokale autoriteiten en gemeente besturen, onder de/.e van groote steden ah Glas* goir, Manchester, Bradford, Dunde*, Brighton, ristol. eto. Het uitgebreidste project betreft Manchester met een ramiuR des kostea van ace millioengulden; dan volgt fils-go* met/ 2,400,000, Dundee met ?1,380,000 en tirightoa met/ l^OOloOo! e tofale oauiesjkosten voor deie 22 aanvragen bedraagt /IS.348,000. Over een veel grooterbedrag strekken xich de 25 aanvragen uit vaa de Metrapolitan (Bnuli) Elöctric Light and Power Oompany. Omtrent de aanvragen door K-moento-beaturen valt weinig op te merken. Men heeft hiermede klaarblykotijk een nrorfnemiDg op het oog; de plann«u sullen in huu geheel woraen uitgevoerd of met al naar de verkregen resultaten. De cyfers opgegeven door verschillende maatschap* pijen vertoouen datrentegen de zonderlingste deokbeeldon en contrasten.Slechts enkelen sehgnen op een redelyken grondslag te berusten. Zoo heeft do Eduan-maAtsuhappy een aanvrage icgezuuden voor de verliclriug van de Londensche City; zy stelt «ch voor met een aanleg-kapitaal van /7t$0,(XJO een aaotal van 1194hnuentevorlicnten, elk met 12 lampen; de Fcrranti-, Thompson- en Ince maatschappij beoogt de verlichting van 1881 huizen in ampstead, en de Swan-maatschappij in het geheel 8000 huizen in Londen, w&artoa zij vier projecten inzond. Daarentegen ia het door de ri'oïmoial Brush in coniessie aangevraagde vermogen niet grooter, dan om in steden ala bedford, Cambridg,-, Ipswioh, Yaraonth. en». 93 huizen van licht te voorzien. Dat van de SouthISn-tern Brush niet meer don gemiddeld 6t huidistrlbuüe aelve ?wwte «KHwer eer ekctrieülL De man moeten den aanvoer van abctrial gebroken, dag en aaoht, doen phita hêbbw* «« mogen deceieehter geneel of glTujél^TASi gedurende hoogsteas twee urenpar dag; me» «leidingen tTondeBoeken, l«nte kfetSltea, de ntacbuiee schoon te maken ea te reparetreav eu. De ondernemei* afn ook niet verraoht d« Zondags aan te voeren Maivhew. een hatf nur na lonsopgang ea een half uur voer sonsondeirgang, ten«tj de toeftend van het weder knuskautige verlkhtang noodaakeÜJk maakt De> verdeeling aal plaat* hebben onder eenooutant* en vooruit vastgestelde ?pannmg: dese miff nietkleiner dan 80 en niet grootwdan400votttaüev Hen mag ia deae spanning sleehts wöwgia* brej«> gen, na eea maand vooraf tehebbeng»w-2rseWd; 14 behoeft niet door het geheeie net deaelfde u zyn, Baar moet op een setrde plaat* oonstanh wezen; vartaüos van 10 ten honderd a|ja geeav* roofd. . D/, verblndingslflnen van de huizen met d* hoofdleidingen moeten zoodanig berekend n8n. dat by de jrrootste cooramtie (xflude het nadeel ligste geval) de spanning op de plaat» vaa ver* bruik nooit meer dan 6 ten honderd kleiner alt dan die ia de hoofdgeleldiog. Indien bilvoorbetw de flpanningop eenig punt van de hoorageleidina bedraagt 100 volts, dan moet die in de draden! welkt van dit punt uitgaan miniteni 95 volts]' bedragen. afwisselende stroomen mag bat verschil ia !ing niet kleiner dan 45 eu niet grooter dan -'*- 8(jn mee gelijke toegelaten afwijkingen aantal af ' - -: -*'^ 'i i "'?'-W ? ???'.':£& ' ? , . au by de constante stroomen. Het afwis nen in steden als antei-bury, Margate en Man chester. Do MetropoUton Bmah-matitaoaappn weuschte ven al* de TSwan-maatichsppij te voorcien in de verlichting van het Stranddutrikt; rij stelt haar aanlcir-kapitaal o* ? 120^)00, tcrwfil uatttgenoemde maatachapp(j dit op een tienmaal .grootere som meent te moeten ramen. Het is dan ook niet twlJfeUchtt* ó rs hebben miitder aanvragers itder on het et«nd brengen d«r voorgestelde i , dan wei het te gelde maken der eventueel verkregen vergunning. Dit moge voordeelig voor de maat* schap|)ijeu zijn, zokcr ij het zulks n!et voor de belastingschuldigen en evenmin is het rerleenen van dcrgelyke concc-siêa iu orcivetMtemraing t» achten met de bbdoeunged der Wet op de fileotrische verlichting. De eenige raüoneele weg om met dergelüke aanvragen te handelen, bestaat ia het verjeeuea der ooucewie voor een gedeelte, evenredig met het beschikbai-e aanlog-kapitaal. Lang* dc-en weg kunnen speculatieve bedoelingen verydald en de beiangeu van het publiek beschermd worden. Do verhoadiag tusschen het iogeschVevoa ka pitaal by verschillende maatschappijen tot de to tale som, die zy cich voontellen uit te geven, is zeer vcrachillend. Een maatsotiappy met nog geen f 1000 kapitaal doet aauvrag<;n tot cori bedrag van fölü.OOO; eeu andere met een kapitaal van f 180.000 stelt zich roor ongoreer f 860.090 te verwerken^ De meeste der gedane aanvragen verdienen nauwelyks ernstig in .overweging ge nomen te wonien; het is dus to verwachten, dat E|J weinig znkelijks zullen tot stand brengen. .Het door den Board of Trade vastgestelde regelemmt, betreft de concavsio oanvrago door de outh Eotteru (llrtuh) Electric Light aud Power Cumpany voor de verlichting >an liravoiend. De boolube|ialiogen uit hut tecani-che gedeelte van dit re-rlsui-ut, mogen hier worden, door loopen. lioel der electriciteits-verdetUng. Hoewel het reglement meer in het bizonder het eleciruch liciit op hot oog. heeft, zoo zijn de ondernemers niettemin gerechtigd óók voor alle andere doeleiuden elecinoiteit. beschikbaar te stellen, dtu ook om gebexigd te worden als mechanische beweeg* kraclit, vour eleotro-chcmische wetkingoa, voor het smelten van metuleu, enz, Wgien van cerdceling. Deze zijn de volgende: a. Dtrtct sgtteem. Hierbij wordt de electrieiteit aan eiken verbruiker toegovoerd door geleiders uitgaande van twee hoofa-geleiddraden, die reepeóttcveUjk aan den positieven en den nega tieven pool aan den jrenerator z(jn verbonden.' b. Aanvoer M Uepaildèhoeveelheden. De stroom, die aan eiken verbruiker wordt toegedeeld, gaat uit van accumulator», «taande ia lokalen van de Maatacbappjj en onder haar toeaicht; duze accumulator» worden door den generator geladen met behulp van geleiddradeD, de lading kan oontinnoel of by tnuehenpooien plaate hebbi.'n en behoeft niet juist op de urea vaa electriciteits-verbruik te geschieden. . Door dezen maabregef worden de verbruiken ontheven van de moeite om aeenmnlatoren te onderhouden, xoodat dit Malsel beter aokOJnt, dan dat waarbij elke consument r.|ja aooomulatorea b| zica aan hou heeft. . c. Directe aaneoer of net aecimulatoren M toepauing van aardgeleiding. Dit systeem ia een combinatie vaa bovengenoemde a en b, waarby een reeks geleiddraden door de aarde wordt vorraugen. , d. Aanvoer achter ctt&nder. De verbruiken ?taan achter elkander met een zelfde doorgaande geleiding in verbinding. ? De ondernemer» ag'a voort- ftereeatigil nieuwe stel-el» toe.te puien of bekende te'óombiaeeren naar het hun wen»chol[jk voorkomt, in over eenstemming met de behoeften dar verbruikers, onder nkere later vastgestelde neerVe. De oadernemen zorgen voor de verdéelifg tot naby het hais: de inwendige inrichting van lamSelingen moet minstens 800 per minuut bedragen» Aaneoer bübepaalde hoeveelheden. De drade bfittemd om de accnmulatoren te Uden blijven uit» sluitend voor dit doel bestemd; geen v*rbruike-j zal het recht hebben te eischen, dat hij door deze)'' draden zijn directo electiiciteits-aanvoer erlangt. De spanning van den atoom bestemd oma* accumulatoren te laden wordt niet door het Re glement begrensd, wanneer de lading en ontlading met te geQkerUJd plaat* heeft; u dit wel het geval, dan mag het verschil ia spanning tutschen de aarde en de plaats van eonsnmtie nooit grootev zrjn dan 400 volts. Mocht deze roaaning grootev worden, zonder dot zulks te verniaderea u, dat» eijn de ondernemers gehouden om de verbindin gen tuMchen de accmnulatoren en de verdeelingo geleiding te verbreken gedurende'de lading. Gebruik der electridtett. De ondernemen meetel* zorgen voor de electrieiteit benóodigd voor da straatverlichting met gloeilampen op tijden en tegen kosten au aal worden overeengekomen. Zw Ianiginrichten7dat»ijbinnesi moeten zich ook zoodanig i een niet te lang tijdsverloop in de openbare lichting door middel van booglichten knunen ' rer* zien' onder dezelfde voorwaarden wat tydea en kosten betreft.. Zjj moeten de verbindingen meQ de hoofdgeleidingen tot «tand brengen vaa de verbruikers, die tulka wenschen, TOOT zoover de te verlichten ruimte niet verder dan 16 Motec Tan de hooCdgeuiding i* vennjderd. Deze verban* dingca zullen worden gemaakt op koets» vaa dn' verbruiker», die de mazonuo-electricitoit " OBgeveo, die cübehoeven, « . kotten in den aanleg. Sehgnft l ._ den ondernemen te groot^- das'-t ring weigeren. Wanneer de boeveefibeidtéleverèai electrieiteit zoo groot wordt, datdestroonist-dctei 50 ampère» overtreft, du zal deze aan veneaillend» paaten van de geleidhw moeten ontleend wOrdeo, «ood«t in geen «ter egg«l-idingen de strooasterkte grooter wordt dan deze hoeveelheid. Kosten. De oadernemen mogen, zonder bijzon dere vergunning, geen anderen grondslag aanne* men voor de betaling der te leveren elcctriciteifc dun ec« der vier volgende: l9, de hoeveelheid verstrekte elecbtscho kracht; 2'. de hoeveelheid geleverde elektriciteit; A3, het aantal yeibruiksuren berekend voor het maximum verbruik; 4*. een raste «om per jaar. per drie maanden, per maand, enz. gebaseerd op den sterksten stroom, dien een consument kan verbruiken. De verbruikers mogen geen electrieiteit opia* molen om deze te verbruiken gedurende den tyd, waarin geen electrieiteit wordt geleverd; alleev is dit toegelateq zoo de afrekening geschiedt naii die hoeveelheid electrischo kracht of naar de hoe* veelheid geleverde electrieiteit. Eenheid van electrischo kracht. Kosten dtf eenheid. De als grondslag van de kostenbereke* ning aangenomen eeuheioi van electrisohe kraehd ii uit, welke overeenstemt met een stroom vonv 1000 ampère» gedurende edt unr meteenelootromotoriacne kracht van l volt. Deze hoeveelheid de unit van den Board of Trade. Zfi komt overeen mot 263,000 kilogrammeten of l paar* dekraeht jgodurende 80 minaten. De kosten voos het distript Graveieod «ijn berekend op /, per drimnaandén voor 100 units of minder; j per unit boven do honderd. ' Welke dn> het verbruik van den consumentaft' h $ betanlt hiervoor minstens ?37.80 per dm maanden en verkrijgt een ver mogen gel^ntaandé; met dat van 133 paardekracbten gMnrea^e eea nur. Hiervoor kan b!j branden gedurende 188 are* 8 a 10 Edison-Uinpen.'(type van ld kaarsen) of' ook 4 n 5 lampen gedurende 306 uren, enz.' " ? B|j grooter verbruik komen de keften (fQM per unit) hier og 2% cent per Edison-Utup vaa; 16 kaaraan per nar verlioSting. tfen ziet 'all deze'berekening, dat de ptisragelugntetOBVoot* deeUg 'ÜVoor den v-rbWlker( dto^kieiiie gloei* lampen aaawradt of di« steeds een kleine beweegr , kraeht. ter nj«ar lieschikking wil bebbea en flechU electrioftelt verbruikt, zoolang deze peweegfcraolt ' '£' ia actie is; pen Dit a * n enx, ligt buiten hunne verantwoordelfikheid. t is een soortgelijke bepaling ab:by de gaa» ' van fcraeht u.' De ondernemen tdjn gweehtigd- in de straten en op de pUiuen aoodaaige inrichtingen te maken ab aoodig ajjn cal om de geieiddradea en de eleotricit«t»-verdeelmg to beproeven, to regelen, to anten, to beetorea en te oontroteerea, D«a« lef Trede1 moet **?'4i'^ goedg*kenad,' ataan nia? der oadernematn 'en blgve* eett nantat voorzchriften omtrent de opstelling eay het onderhoud d-releotricOeitar«omiteandoórd« ondernemera te verkbopen of te verharen, ove» het toexioht «it te oetenen door dan Board off Trade en de proefnemingen die deze zal mogèi. doen, de toe te pacten boeten, enz. a. De fioofd- en aygeleidingen moeten zoodanltl berekend zijn, dat de grootste stroom 8000 ampère*' niet overtreffe per vierkanten Enmlfcaen ttui« den doorsnede van den geleider, berekend.Baai'' de geleidbaarbeid van zuiver koper.. 67 Da iaokering per mfitOSsf meten) M! niet minder mogen afin dan 0009 ohnw par volt asua-ranffMiMiinincr. ^^^*3fc ? .. ** . . , *M£ ~J ' ^.^.It e. De onderaardwhe gcMNradea anUea over* dekt moeten worden met eea oado«rdnBgh*rf isoleerende «tof en opgeawteQ i<jn tn bui-aD «f koken, die hen bejeherïaan tegen alle nadeeüge) Invtoedeit. ? ' «l.- Een sttuomwisselaar zal fat efle hnta m«zUt| worden, geplaatat, tea tlnda de ia»talUtie,4a{«. nenshaui van bet algemaene net te knaneai isoleeren. . ' ' ? ' '" . ?: e. Smeltaare et t* '? )