Historisch Archief 1877-1940
S*/'
8
Directie: e. TOOT * BOON.
4 Kaart ?» T*lf«Bd* dajtn»
Op«n Boutf» in S fcearflr»».
Xmu«k «M OHARLW LftOOOQ.
W«u» »*n GUOTATBPaoT A ZOOH.
KlMw. Coatomei Tan KBJSUKIUfiT * 80HTJTTBRO,
FrQiem. AaaTWW 8 «nr.
, bthaiT. du d*»ptr*iran's*£i«&.
*«f*a «S**
Dincüe: J. O. DB OEOOT A COJIP.
Xondag t Maart en rolf«Bd«
IN
9e l*arU»«"»*r la Aw
Blü*p*l la ft fcwbtin».
au» hel Hoogdnitaoh <na Ü.UtL VOS BOLTOI»,
mrfl Tertaald en geTolK* door 8. M.
Het Zang en Ntonwe Coupletten.
H» k** twwte bedrijf rAVTtftM DB «?«<«««.
-vut, gat» «oor Baxaphoko AUo, voor te dragen door
d > H«*r J. BEKAYBNTE.
K» bet dort* Wrijf: AOL» VOOR HUTT, dooi
Jaa BMT M. BKSATENTB.
Aaimng ten 8 ore.
PIICHBN DER PLAATSEN: StallM f l,? t Pwterre
?a Lo«0 f 0.60, Oaanderii t 0.40.
Plaatnn kunnen becprokon worden TUI 10?4 nur, i
10 Omt «tra. _
J. A. HAMTAB, A. LANGENHUIZEN, O. PIK
t KKBT JHL. O. WIEfttND, L. J. NSUUEJJEB,
J. O. J. BOL. J. BIirON. D. L. GEKRLING,
\ J. TAK DER BOOM ?? O. W. YR8EBOX8B
, nBen op MM «** l» *M»t 1XM, de*
?taa* ten *e* ore, in tut VerkoopJokMl Fi-<ufMi, ten
OTaiataaa TM de Hotariraen XoLDKB en
JUKKEMSKtX «n O. TAN IfOOBIK. in TeUIng bnag*»:
So, 1. Ban WÖKKLHCIB met aCMnderHjk wkrode.
BoTenwooiBgcQ en ERVE met daarachtat gelegen Open
Propt. Mat do
Hmrt FliKhtraat Ho. 9T,
bfl d* »*MUn*nd Bol*tra»t, Kad. Beolie B, Ho. 57*7, ter
grooa* T*a l Are, 48 Oentiaren. _
No. S *a ?. Bea WIKKSL- m 'ffÖOSHTJia met
afzond«rUjk T*rhwud «ordende B«Tenwooi»g«u en KR TEN
nn d«
fiimrt ïliwbtraat Ho. 92,
op d*B boek van de coooMiaaiad. Verlengd.
Bolatraèl, Xad. B*«ie B, No. A9W, groot l Are, l
Oenthve.
No. a. IM V700N- «n WINKKLBÜI8 met
atxond«rWk Torbnnrde BoTeawoningoo, Open Plaata en EJÏVE,
" f enUflaid Belstraat Ne. 91,
natst TOorgaaad perceel, Kad. B»ct!o B, Ko. ÜM7, groot
Ho.1 on 8 worden aeeoaderlgk en gecombineerd geveild.
Ko. « * 8. T(|f BOÜWTEJtBETJNEIT, aan den
Haaiieimervc
naast de Toormalige Een Honderd Boe, K*J. Sectie L,
No. 31» M «16, to nunen groot
? Ak^fcam. IfeJL f*,rim* **MiW^r>*»
AraiVf a^v m.'vfaa'^BiriiBia
Ho. 4 i B worden aJkooderUJk en gocombinecn) geycilil.
Do pweeeloB z$a t* bezichtigea behalT. op den
Verkeeödac al* volgt:
NoTldM Wo*n*tag« M Ti^lagt T»» £?4«nr. Ko. t
en 3 da. Dimdag* en Donderdag* Tan S?t «mr. No. l
tot e» BMt 8, dagel^k*.
De Bewgaen van eigendom en d* Vdlconditién liggen
op d*> gowooen öd tor loting- to» Kmtere Tan de
Motaraan »'« van No l O. VAN MOUBDC en No. S, tot
en ndt 8 MULDZB
«V «?. »?« * r lloJJe, J. J.
Kta, 3. w. a VAN BTAA. e. B. NODT,
mml TT. DEOÖHORN, P. PO8T, O. W, DE BÜ1TEB,
~ J.W PAAMEL J.Oza..W.WATTJESJJQCJUC Om.
en O. OIPOK, Makelaar», eoBeo «p itaa»i»g ita 9
Afrit t96t, de* irondi na ze* nro, in bet Verkooploknal
«fraaeatt", ten oTentaan T*n den Kotadt J. F.
HiBBSOHLEB, in Toiliag brengen:
No. 1. Ben WINKKLHTJI8 (VaTken*ljt?hter4j) met
&OTcnwo«Agen, gelegon In de
KoVMtjespoortateeg; BTo. B,
hoek Oude Kfon»str»st.
No 3. Ben WOONHOS mot gtooten TUIN, gelegen
aan den
OTER T OOM,
fem«*ntó Nlonwer-Anwttl no. G3, groot 3 Ar*n. 20 Cen<
tiaren. Broeder by blljatten omaeliraTU. Te don
Dinwlaga en DondordagH alsmede op den Verkoopdac
Tan t -4 ure. - !>'
De TeBeoaditiën «na liggen op dea ««wonen IJjd ter
l*«ing ttm Kuiter» *BB geuoema^u Kotarto.
H.C3BBU7F, Q. B. NOOT, H.
L. A. HEI JE, F. J.BOOTLIEB,
J. E. LA.5TGE, G. POST I. PK
MEIJNINK on G. J. DE JONG,
XaktelMn, zullen op Muindag
? A*>rl» Ififla. ?!** «oud* taai
, 7.CB nrca in bot Vorkooplokaal
Fi-axaall, ton oraritMui vanden
Notari» J. fl. POCW Jr., rcrkoopen:
No. 1. Een becht, aterk oa weldonrtimmcrd HUIS
net «flMnderryko Bnrrawonrngen «n ERVE, *t«*nda «n
gelogan in de
Hasselaarsteeg No.
KatlMter Beetio F, No. 3921, tor grootetan »»C*i»tUr*n.
No. 2. B** hoofct, Bt«* en wcVloorttmmer* HUW
tn JeülVE met B jTeuwouiagen, «tMinfe cu gelegen In do
Hassalaarsteeg No. 10.
Kadaatar Seotle F, Xo. 3093, tor grootte ran 44 C.nUarmi.
Nn. S. Zo* ooebt, alark en weMnortfanmord
EB7B met Borcnwoningen, .«taande va gelegen tn de
Hasselaarsteeg Ik 6,
Kadinto» Sectie P, Ko. 3991, ter grootto van «T Ccntlajwi..
No. 4. Twc« hechte, sterk* en wcrldoorUmsnordo
onder oen dak en EHVE met BoTonwoningco,
aod« en «ektjca in d«
Hasselaarsteeg Ko. 5 en 7.
Ka-laetCT Scetio F, Ko, 8920 en WTJ ter
grootte van 0e Cmtttmew.. , t
Oo joreoelen' itjn" 1« bezitihttgen «to* Dirwdag» *D
Donderdag*, alsniüdo op don VnrboopdugTanltotSnro.
Do porüoelen wanlun iotlor aftaadeilük bjj opbod «o
?<blwc*«cUd. bölialro ilo nntnmcr» 1i ea 7 italkc
aftonderliHi geruild worden ra daana i* nambtaatffiD.
T>3 bcwjjzon .T» JUgcndom on ?VotteondWÜD «dien
Vier dagen vóór; il»ms.!ó op <!«> Vor1tóupd«g
de*>oor?iddagH t«r loniug üugoti'ton Kanton* van den Notari*
J. «. POUW Jr. cu Coplo <lere«lre by den Notarb W.
K. VAK DEB LOEIT, te Etaarlcm.
are ïerkoapiig.
bil -»(.nins en afeliu;. ton o-or«ita«ii van de NotaxMuen
BCHiCKN VAK LKKTWEK en TF.BBCHOOB, t* TMUt,
?V BJnn4tc*n K en 13 Kaïlt 19M, de* rr»«nj<l* C twr
prnciea; h» liet Gcbontt der Openbare Verkoopingea aaa
do Voortwiut tu Uultt, ran:
Vn. l. Du Kuur guadUg jjolegon HERBERG <ut
CITBTANNIKO, genaamd ,JlotHk.|rï<ajo8ob!pporF*earlial8",
n«»uuuid« in IfUJS, CUflEBOl'W, BTAl «M EBVEN, op
«en beek vaa don Oo*t*lngel Tan Dolf» en dea Ond«n
HaagadieD Straatweg, in do gdMoaten Delft <m Vrtyen»
bali, ttn. l), liadaitnMtl befcund trmccme Dcltt, *BOtie B,
Ho. il. Kroot 71 «oiitlaron, on R*tno<mt* Trljenban, Beetio
A, No. IWtó. graot 89 .-JMrtiaron. ?
Xo. t. Een KOETSUCIS en ERF met OTEJJÖBOND,
aan tot Twgiu van tl*-u Oonteiuffnl Tin PeWt, niut den
BUI t;n pflt«e.,-l Ho. l, m
dflaemoonteTrytiitaa.ktAMter «Mtlo A, Ko. 101», groot 3 aron IS Centiaron.
De vimlilnatiu rter pereMlen wonM Toerbc'jooJen.
"?«?-W!,';,1
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD TOOR ITEDElIiARD.
Hou W?.
T«l!b« »*Q U tot 4 nor.
. AwaardiDff )>ü do betaUpg d*r k«opt*««*iflM «9
IKel 1883. .,
^?jkw t. BULK cm., j. MOBISON, J. n. DONZS
?nB *B T«rJor op b«t biljet vermolde Makelaar*,
?jlf] xullw op Uatwimg in» ISttm Maart 1963. de.
*?*W avo' d* oa rto ON, In bot T»rk«oploka»l
.Kra»e»t", ra Ttlllng br*nf*n: No. 1. Twee HUIZEN en
BKVBN, te «amen in *en koop aan de Wagonatnat
No. 17 en 10. te Kanen groot SO Ueutlaren. Xo, 3?1.
Drie BOÜWTKBBEISEN aan bet WeBalanorpid to
xaavn groot » Aren, 10 Centiaron. D. pcrcoolen No. 8,
3 «n i worden ecrct ieder atzondoriUlc ou daarna
gecoablneerd ia *Ug gelogd. Bre*d«r b(j bUjttten
om. Te xieu no. l Dinndag* on Donderdag*,
op den varkonpdag Tan 10?4 ore ut no. 3?4,
dag»lpF. D* Tfilconditiun enz. lijr?on ter inzag, van
?o. l bU den Xotari. J. f, HEBB8CHLEB t NieaweT'
AttMtel en vaa no». 3?4 bfj den Notari» O. BDIJ9, alhier.
Zijden Stoffen en iode»
Fournituren.
Wordt geTraagd een «? *utln««nl B«1>lc*r in
ovfHieeiMwnido Artikelen. 8»! ris f W» on proTiaie.
Franco ?Oerten ondor letton T C, Baresn via uil Blad.
VERZEKERINB,
D« ?C É M fc fl", rtr:rlfriiiy»'Xaat*rlHiff\i
Oogtt Itfr» <&* Haftt f TTiUgt r*r* «epluufe
U> ik. Zich te Ttrroegen tot hét BESTTJTJE, Roe du
Oonacil, 33, Brute!.
Bon theoretisch en practiicli bekwaam BOUWKUN
DIGE, Tcle werken al* Architect of Aannemer nltgetoerd
bebbemlo, wamcht zich met oen «olied aannemer van
grooto vorken te rcntaan om de uit roering der werken
op zich to nemen. Ook Is by genegen al«
HOOFDOPZICHTE ' op een werk van grooten omvang of ala
OHET-I>E BUBE.VU bjj «on Arrhitect werkzaam t* z^n.
Prima reterentivn.
Adre* fraue* onder letten G Q aan liet bnrean Tan
dit blad, Spolitraat SIC.
TB HÜDB: Eén Hol* of eeii cedrclte
(Gemoubüeerd of Onff«D«nbUeord) ataande on gel*Ren
te /.andTOort aan de Kerkstraat. Te berragen met
fraaro brleren onder Irttrr* £ C B by den Boekhan
delaar A. J. KNOOP, Zyiitraat te Haarlem.
HIJIJR;
Toor eea klolu jczin,
een aan den Ajutel g«l*(en BOVESBDIB
uitzicht otuf de rivier eu caar de HooffMlm»;
prtJH ?600. BrieTen fraoko, leiwr F, Kad.
Ad.-*rtentieBnre»a, Bokin 2,
AANBESTEDIHB,
ui
Op W»«ni*«« 4en 7 M»»rt 1883, do* Toorraiddag» ten
H nrp, in do nociotoil van don heer A. PBIN8 Az. te
Sliodreoht,
SLOTESAKEK, geTenügd to SUodzw
i*«« 4en 7 M»»rt 1883, do* Toorraidd
Het maken van Nieuwe
Bckaolnc^u en daarmede la
verbantl staande werken op oe
Thomaswaard en den
O«BtelUkeu OiHtlna;» onder de ge
meente Werkendam.
ia loco den i Maart 1883, Jee morgei tem
10 nor.
NATIONALE
Levensverzekering-Bank»
Boompjes Ho- 9, Rotterdam.
Singel No. 119, Amsterdam.
Waarborg Kapitaal. . ...... 1,000,000
Bewrro üko. Deo. '81 2,693,331041^
Ver», bedr. ülto. Dec. '81 12.3*8,748^7
Uitbetaald 1883 tot TJlto. Dce. 'S!... 3,140,115.41
De Bank slnit Lereim- en Kapitaal-, TJitset-
enBtodi*Veneberingcn, Lijfrenten, Ponoioonen enz, ttyra tier
matigt *<» ioHtHrrtti-rndc prouitn. . ^
Agenten te Amaterdam: de Haoren A, O. BBTjlJN,
Xiupoctenr, Singel 110: B. FBENKEL t ZOON,
Groenebnrgwal, 12; KUDTKENBRnO t Co., Warmoeaatraat
; P. ï. MOK», Kctzengracht 518;H J. DIJKEBS,
79; H. DEKTZ, D«tn*traat 8.
mmVOOH
EK «KIBJI
fi. ff. TI ScMt l
HEERENGRACHT 329.
-.,?,?? DB*tM»rf tSSp; SèF'fDlfI»ata,fla>-{lg
1S67, Wtm'tu 1S79 foptiikugtH 1879.
Al* «Awr. tefMi tacU. licht «n tp l>«M
UMr ?JalatMea ??*»«, rokomawndoor fk
?odart lang gunstig bekende
-, Atiiarin-, Bireai-, ïanlotr- en
dio oitaluitond ait ile beate zwarte OalooteA itced* g».
ubrieecrd «on en «orden. _
Xttne Copiêac-tokte» AttUta en maaevtMHi ge
ven ook al» het whrift weken l»ng gcleg*» boeft tot
ri«TOndigo' oopioun.
Het groote laeeca mynor 200 fijn en ungewm
AUeppo- ea Bnrean-tnkten.
beeft Tdoa uibrikanton aatilddlns «ec*t«B tamne
n*ntalwel* mot devnltdo namen te bnt*ek*nen m onder
doz«, «oor «JM kwnütDK-doT Inkten, isM«oa*tlg*b«kena
gomni*»* ntaBM «en o^Unafr jn-odaet 4* torma; A»
Ktiqnettoa daarran a^a op niet te ooder*ob*iden wö»e
Ou b«t Ttdflhk «oor vtUUldiag io Whowtok <m «tt
r*4«n d*t Mwmlce UndcUron om der fiwter* wintt
wiÜ» aam deM namaakMla htrano onAeratemiine
aak ft «plattend, 4»t * müot
taM taat Mg» AoUoUfli «dnklMi
ik venoëk dwuop U Mte».
H. van der £la)él«n,
m «n/f r^rOmnl itr MMi JUfff» ft***».
Engelsehe Alaatechappy van Levensverzekering.
St MILDEEL'S HOUSE TE LONDEN.
Rnccnrsaal: 2 Rue Royale te Brussel*
OBBXALIBBBKD WAABBOEOf ON08 (Iftbl) .... f aMaUia.fi
JAABUnaOH INKOKEN *?» PiwmUn en Intereeaen , T9U.SUM
TEBDKELPE WINBTXM, waart*» a» pCt aan d. Vwm*kerden -
?.MO.OM.'TEÜKKXRIMaEN b*ta«lbaM b« OrorUiden. op bepaalden leeA^I, UftMitra MH.
Pro*poctu*«*n, Tari.Toa «n I n l i e b t i n g e n grati* rerkrögbaar b^ rt. BooM-A(*B4n
Toor üederaod B O L L IS U ét ?16.,
JCtitirtf»??«*« Itf,
en BH. Agenten in «Iko voornam, plaat*.
GAS-ORSAKHTEÏ
?tja !?
Me M>rt«erlBij T««rhaB«1ea !? de ? Ad AB
P KOK & Co.
«J, ««, 99 en
ASFHALTÉ
THE,
DE VAL DR TKAVEK$ ASPI1ALT MUi\O,
Geempiimeerdo Aapnaltwegon en dito Dorschrloorcn. Werken in Aaphalt-Haatlek TOOT Trottoir*, Skatta
Bimk», MemrloereQ, Xeidcn, Kolf- en Kegelbanen, Winkel- en Kagacgnvloeren, Gangen, Veranda'*, Braf- «n Dak
tMdekkingeB, Beton-Fundocringea, Stallen, «SOL. enz. enz. (
Oaraatie voor bet Waterdigt maken van Eeldars en Bnftsnmoren.
Zlndeiyb, l'orlitwer«tnd. »nd«orilrln*ibnnr. KterauuwereMcl.
ASPBALT BFEOUAL TOT WEEISQ TAK VOCHTIGE MTJBBN.
voor InltBAtingen omtrent het lossen vin Vloeren, Bodekkiugen ene. gelior* men ±kli te
au bet Kantoor der nbdek, Damnk 80, Amtttrdam.
JTnnl 1.1. sclielknndiv onderzocht door den Heer
VjtUf HAWEl. HOOS. alhier,
TertreflélQk, filtreert «eer rlug en Euivert het water Telkomen. 2fia steeds ver.
kr%Da*r in het MAGAZIJN TA5 £N(JEL8CH£ AETIKELEX, RALVKK8TRAAÏ 90.
JAM KJLJKTO*.
D
lUkj
lA
abnede «to Mhoonrte ?cnrteeHa«- HABtTLS^HTUS vaa af f aha* «e Vlecht,
wotréto* *crvaa*«ltT*l In dat hiel na Mraatjr, wat maav S nwlmten laa» l* en
Storte IKIcmel heet, ktf K. AWDRIKWSBK. Van t>lt,Tekani« Haar w
U*;e YliBCSITBW «enaalit. VaarffAaalhaofHlire
tn Anaiterdaaa. liet ,r««a op *t Adres en Kaan
"D» «n4*rg*te*keno>, maakt cQne gea«htoTereaniel»aMTan*obll(l«rïBn. fcétaoö
? * - i - .-.-- ..? _^_*^ ndezTOoraVnüanuatca
op de «ntraagit van eealge lieTe «takion waaronder T0oral
?Tan tra Hatc J r., Riegen^
en meer anderen.
WILLEM LEENDERS, Kunsthandel
Paleiaatraat 12, AM8TERDAW.
(r*»m«»s, Oleiignipbiën co
Encadrewenteo.
BROOD
H
van de tobriek CEHES .
guMtlg door zijn» goede kwaliteit; hot blijft
Bysonder lang verach en malsoh; vooral bet
Pannenbrood munt hierin uit. _
Als herk«m»ingflt«eken lette men op net
merk CXBX8, dat op elk «rood ataat.
A. M. BOHWBR,
KOSMOS. Hot boek der Natuur.
Twee flink» . ,
frooto Pa»«,god«elt«HJÏ in Uewodmk en 260 Gra.ur.n,
, a»rtj« f a*.**.
Tan dit uitinunttnda verli zon nog naar weinige Ex.
Tóorbandcn. .
Br. V. C. WIHHJLKH,
Op en in de Aarde.
3 tojal S» deele» met 38 «moto Platen «? tal tan
ander don titel
«ork och te Tertogcen netjM
r*m: __?
OP H* IN DE «ABTDE
t\ «MB Si LUCHT.
P. J. JJKBRIB89KK.
ORANJE NASSAU.
Met 10 plaUn
Gebonden te Fraebtbwd
BoT«MUand«
«n
to b*kome»
door
«B. *oUd*
tuaauxwua» a-e»,
BroLsaèL Hotel de Hollande.
?l, rue de la Pmterle.
Centraal gedeelte. Ood goT«»tlcd Hoi* «eer aanboTolen.
Matige prijzoB. Katten van af 8 frankM.
Eigcnaroi: Wed. J. LEYEAtJX.
KAS-VEflEEMIBIM.
RENTE VOO» tELOEN è DEPftStTffX
__ BEWABIW VAN WAMDEN
TOkjra* Besl»«a MB bet Kaatoor
1889.
CREDIETVEREENIGIHQ'
(??fHleot M Bfeart
TA» 13 DMOBMBBB 1889 AT U UI BBNTZ YOO»
DEPOSITO GEIDEN
T«rboo*d »Mt 14 pet en tin» ftbnMbfc
Xet ién dag onnt*M op. »
? ? ? ?>?«...?<*
H Jebroari 1888,
BMtCMMcat,
? ? J*
llï
Doelenstraat 2t,
? aVcute tog*B rantoT*rgo*dl»|
«?C optt*ff*M op «Vi pOk
. n dagen ?? . * .
en neemt waarden In bewaring Ugïn V» per mille Mf
e maanden oter net aaujcgeTro ? *
Amtterdam, 93 Febmaii W89.
De PSttMtWCTVrnsss», TABWVf!*, cox. 4v
Li CONFIASCE,
?Qn to Anutordatt koateloo* Terartebaar bfl «? HeeMtt
Afen en: O. TAN DtBIT, L. KBOM *n O. J, JTJElttJ
KOB; alaraedo ten Kantore Tan d*a «MlHgrtecketHto
*
Deöireoto
?Ved*
.La Confiaaee*.
SLUïUEBYOET BAMOND*
KEIZER & Co.
PABIJS. M *?'«, Bao Clóry. 89 «i SC
BeUrton aich met Oen.IKSOOP en ?*
Tan ALLB MOOBIJJKE AKTIKELÏM »n i
ter beiohikklng van VB. Inkoopen dU BB!T« Parito |*>
toeken. CorrtifUtttatlt in ie BMomitdtt «Mt.
W»
?amenleggen met Splraatdraad-Matraa.
t.68 maal 0.76 Qtv. 35 KO. Bonlüia. t r&Stt,Odalt{ 14.tr
?«??BI.
Kat Tereiertag , 39 ? ? -14?, ? -B8.M
worden door bet geheeie B$k Teooadem d**r
RUDOLPH JACOBI,
Jacob van Lenaepatiaat S,
«MKTERUAH.
«EDEHYEBKOOFEBS GENIBTBN KAAIT.
«sa BLLERXA5. HABXB
LÏÏGIEH BIAET.
Een Zeereis tegen wil en dank
t» een eelt* Jon«en«-b«ek, zooala er niet wel cihl.
HRNBI HAVABD g«ta%t ndf na M leMnw^n; ,*»
moet ik ytlooet» itat. ondniii* wUn rimprb t* t*fH fryst
kart», tr «og ttn laatste orrrïlyfftt rtmjtufd i» mij
gMecen \f. M had ik tiet tltdtls <Uf* ottgiitJHf te
da»'i-en, dan :ou ilc ctm&bnu- utortftt sffn. Htl 4» atv yoti
sleh MOIJ eeufge Muiia te kuuntu tckrpptH."
Deze TrachtaitsaTe, groot 8*. tormaat aw>t H magmV
fleke gravuren koat rieclits r !.??, Ia lr**ie linne»'
band gebonden rS,4O.
S. BLANDY,
Stephan Paulowitch
U een ultiunitieM HeHl**»**;. «aario
te.apeaeJbMHte op (OM-MOM e» ««'MM* ouilrrknuleagé v^wworJ»
bfkamWa in rf«u tifit»o»rdig*n tnmt fan SGLXa VEBNS,
waardoor ook «ÏIIÏJWB jonge» litt uut M fnetite
ptnoii/i» cal doorleed».
Fost 8' met 21 groots en 41 kleinere gravnen.
Prijs in goïnnatreerdon oiaalafv . f l.»O.
Ketje* gebondon . -. U09.
Brj *U« wliede
HAKfTOOR: H. K. To*>rbvr,pr«l Ho. »O7.
OWBOÜWWG VAT DUT TüKI VAN HET FALEIS VOOR
VOLKSVLIJT MÉT EBA WilTKBL*ALERU.
«emi-del-e
..«,.
allen ln«re«4eM ??» aewamlaar. _ .
Opening M& Mei M88&* ? .
D« ptennen en te*k»«tag«n aerJWinW», »l*m«do de hw»-«*«tWn liggw» tor Inïafft, ton leuter* J?r
KaattaHatipH. Wj rton Beer D. JT. HAKKE1W, Dtowrtew Pawage Bnttert.». Bwrtwir lienedai'Auwca «o. 106
Tan 1Ö-.U wir, aUiwd. bi/*> HMMU TAN L1TH A VAN DAK te 'a Bago, PMMlw» Ko. l, T*ti 10~« «ar.
Toegangbewö»*» t«- UeaiebUitos dor Galerij *(jn te Terkrflgen tm ïatftoro d*r Maat»eh»ppö.
Watergeneesinrichting Marienberg,
te BAPPARD «V*.
WIMTËRKIJR.
aeto 880/1.)
r>e jRaad vaa. Beheert
«T. A.
Dr. C. fi. UOEUiTeaUULllir. PKUPP, I.Mlt..li«l. »p n
MKBL1D
MI)U!H\n.
Kutoor: érpoietnMi
wJ U öt §U* ?!? fwüll«t«
?TANTE SLOF."
TM OATHAJUWA TAN KBI8.
ridl voer l April
M het Btttj- «f WeekMad
DB AMSTEKDAnniR
iboiinirren. ontvaugm van
?e n dag der imerkrning af
Ie nummer», die gfduretide
tfm loi.p d«r maand
vcrscktiINHOUD»
pLAATbtBlVANGnia Oï PaBBOOHUJKB
PITO8Tr T JJ, door Bataaf. ? D» mOVraLBOB,
(«NT|_ BTAATKTJMDIQ OVaMtf.lutiT. ?
IfTIBZICHT
BIB PERS. ? Do OHM*) ««b»
dtog «n bet .Hol", door Aqnariw. ?
m*t*r<lamMh Tooneel, door T. ». ? B>t Toonwj
?MUrdam, door V, B. ? D. «t»»n»*nn«ih«
don,«o*ratriefe ?TJM£4tttX,*MrX.A.
?LBTDB: X*ta ot«r Kritiek M tett oror rootte I,
SabaiHaaa 8*ntor. ? Perej Bj**ho BncBer. door
, wt «Wik Thieme. - T*trHnok-8tett.u. door T.
u. ? Berichten en HadtdMÜBgoa. ? Inbond Tan
dicurlftea. ? Nieuw vrlgekown Boeken. ? B*d«,
C. I. Brons. ? BOHAj|KPBOPTi«?. ? WKJOr
Ken «lakend «*?$( vtt hot ItaliMuMk naar
htttorio Beneslo, XEK-XXI. ? 80HOOL: DtdartaU* IX,
Q. N. ? M-T.pnT.gf _ MTt.n»Atnm
over Tornado1*, door Bat**i ? OYSBZXGHT TAM
l EfTEKTEHMAMT. ? AmerikauMone Bporen, door
t. d. Bwg. ? TJITLOTIMQEH. ? V«Utegcn. - Te
i «flnd«'WoBiag«n.? Burgerlek* Blad. ?
ADTBBSTIEN! Sóbioowbttrgen, taf.
sekkeB
-~
ooi
der gegoede
of
l>lc*m»3tfiUcb4T
O. ? . - . ,.
«^i'- "*J*."« r-"- '???} ?*??? ? ?
op te
de belgi»che minislar-president Pi Ere eens
yroott kracht ton on««n rpW noemde ?
die inderdaad io alle lauden waar de
msus als ecnige moatstif voor hel kiesrecht
IgeMl een overwegenden invloed heeft ?
JBrengc er onze staatslieden als van zeil toe
om zoolang mogelijk; te Termijdcn de
beaoodigde persoonlijke of geldelijke offers
roor 8 lands verdediging ie vragen. Daaruit
ipi'uit bet overdreven opCimfcme voort, dat
?none redevoeringen veelal kenmerkt
uien tot nog l»e teruggedeinsd is
Mor den vad0ilundalieveoden plicht OID de
pWisvervangiott »l te schaffen, is dit pit
wees van de kiezers te ontstemmen, die niet
willen dat hunne zonen zeil zullen dienen,
n die zich. om deze handelingen te
rechtiwdigen, op de vrijheid van bervtp gronden,
v*en als tij rich beroemen op de vrijheid der
' tav, oiu do invoering van verplicht
onwij» en het verbod tol kinderarbeid in
\i* fabrieken te belelteo.
Wanneer de Regeering aan de Yolksvor
;enwoordiging een voorstel indiende waarin
voor du landsverdediging noodzakelijke
ülaire maaire^f kin «o venHuiörin^n ala :
vuHintt v»n hel leger dour uitbreiding
[Vlo h«t J4>«riyk8che ct»uthnienl, afschaffing
pUatyvêrvanging enz. toi één geheel warcü
biuengevat, en dit voorstel werd verworpen,
n zou nog meer dan io andere, vroegere
wllen een ontbinding der Kamers
gewetd zijn.
Wy gelooven - zeker dat het Kabinet, dat
Ka deigelyke verwerping zou uitlokken,
ten gewichtigén dienst zou. bewijzen aan
het Und, maar ook aan de party die het
fertejeawoontigt,
; Hen zegt dut dé kiezers Djooh uitbreiding
M bat jaavlUkicli cootiigent.
nocbpenooapen dienttlpficht vvitlen, en 'l zieh achter dezen
, maar niet Jutettm, tegonslapd
terschuilAuda weigert men hardnek kfe om
Ie nwatragelen M nemen, welke de kritieke
loestand van bet leger vordert. ZU. die deze
niet goedkeurtn, ea die zouden
bet GouveroemeBt na tijo lange
jverkeloustieid handelend pfitrad, beweren dat
de natie lastert ea dat, wanneer men
beroep deed os hare vaderlandafietóe, xy
»Mrdiglyk op die roepstem xeuaoiwoorden.
k dit niet een vraag*) uk van geaoeuzaam
lang om bet aan d« kiezers te
ooderwern? lodieo tan antwoord gunstig: was
o de toestand van het Kabinet en van
IK Wetgevende Jfeobt bwtóogryk verbeterd
, eo bet land zon rQieo io de achting
Europa. Indien, Integendeel, bat
kiezers» de iBticlnen en plannen vaa bet
Kaet veroortleelde, zon men weten dal er
de wereM een klein v«lk bestaat tear
zeer benerd. zeer blootgesteld, dat de
lieefi BAD andaren lessen van
vrQaea voonicbtignttid te gevea, dat
ZONDAG 11 HAART.
spreekt van zfln vaderhadsBefile eo van éee
militairan roem s||oer voorvaderen ; dat dit
volk, opgeroepen om voor de verdediginf
van zyii ^cboorteftrofld, van sya vryhedeo
en van iftn rijkdommen de offers te brengen
die zich lelb de urmste faters opbggea. zyn
steun aaa het Gouvernement geweigerd eo
zyn voornemen kenbaar geroHit-^êeft om
in zrjne zwakheid en zyn zcllzuebi te vol
harden.
Hen zou zulks alsdan weten en men
zon zeggen dat dit volk, weinig bet geluk
dot het geniet waardig, ea niet do plichten
vervullend vaa ptvmptnde neuiralHeii, die het
door Europa zijn opgelegd, niet verdient dat
andere volken daarvoor het bloed hunner
lonen veil hebben, eo dat dU volk dien ten
gevolge rijp is om overweldigd te worden.
Het kabinet dat in een manifest tot het
voHt dit verschrikkelijk dHemna zoo stel
len : Voortbettaa* door het brtngen van o/eri,
of êchandelijt tm ondergaan door friet» t« doen.
zou edele gevoelens opwekken in de hanen
der Belgen , zou toegejuichd en krachtig
gesteund worden.
Is er genn staatsman 'die deze proef wil
wagen en aan zyn land dezeii gewichtigen
dienst wil bewijzen?
Er was er een, en wel een dor uitstekendste,
waarvan men zeggen kon dat hij het karak
ter bad van een Romein uit de schoonste dagen
der republiek, en talenten evenredig aan zijne
zeldzame hoedanigheden. ZUn naam was
Puul Devaux. Hij was roet Joscph Lebcau.
de Belgische Staatsman die het meeste belang
stelde in de militaire aangelegenheden. Hij
had dienaangaande de inzichten en do gevoe
lens der groote vreemde ministers als :
Palmerston. Cavour. Bismack, Thiers en
Gumbelta. Het was hem niet onverschillig of het
leger op dqze Of gene wijzo was ingericht,
o! het tevreden was of niet, of betalofniel
vertrouwen bezat op eigen kracht.
Uy volgde met de grootste belangsielling
de vorderingen en de bewegingen van dal
leger, en het was «Öo. ovatüiging dat niels
-.
prestige cfeorvan kon t vierhoogen. Innig
overtuigd van de noodzakelijkheid van oen op
hechten grondslag berustende tniliiairc orga
nisatie, om de onafhankelijkheid dei- natie te
verzekeren, scheen geen offer hem te groot
toe, wanneer het er op aan kwam om dit
doe! te bereiken.
» Bestrijdt ? zeide hij tot de Kamer, dat denk
beeld, dut België zwak is, dat het zich niet
kon verdedigen, dat het geen uitkomst ziet
dan door de hulp uit den vreemde; dit zijn
betreurenswaardige dwalingen. Dat bet Gou
vernement het volk verlichte, dat liet 't zijn
eigen kracht leere kennen, dat het alles
anntoonc wat de nntie voor zichzclvc doen kan,
en op die wijzo zal men den nniionalen i geest
opwekken en tiet belang van het leger dienen.
sL:iat in Frankrijk ol in Duitschlaud het
denkbeeld veld winnen dut België logen een
poghig tot een inval geen ernstigcu weer
stand wil oj( kan Meden: van dut ooycnblik
af zal elk der tw«c oorio^voerciirJc pailij--n
trachten er het eerst te zijn. Dan i.i liet
met onze neutraliteit gedaan, onze zwuklioid
trekt buide vijanden lexctijk nnar ons L-ind.
i Het onafhankelijke Üelyio i^ nictontftunn
om steeds op een bed van rozen te rusten.
liet zal misschien weldra moeten toonen dut
liet bestand is tcgcu beproevingen die elk
volk moet ondergaan. Op dia proef moet liet
bedacht zijn en zich voorbereiden om die
ie doorstaan, op stnifle van zijn rechten, zijn
bestaan, z>jn eer in gevaar to brengen."
Do minister Fróre heelt in "crschillende
omstandigheden tot (iet land ccn
vadurlandslittvende laai gericht, maar hij is niet evenzeer
als Paul Devaux doordrongen van den plicht
die op elk staatsman runt. om tegentvoordig
do vorderingen der militaire 'wetenschappen
te voljiCD, en te maken dat daarmede by de
IBI khtiitg der landsverdediging rekening wordt
gehouden.
Onder die vorderingen is de gewichtigste.
die welko zooveel beeft bygodragen toi de
grootheid van Pruisen, ea die Napoleon, in een
geaenrilt op Si.-lieteea gevonden, noodzake
lijk oordeelde voor de samenstelling der legers,
de pertof olijke dietulplicJa.
Hel zou der liberale party, waarvan
M. Frère het hoold is, en die de woorden
vwruitfftmg en Vaderland in baar ramde!
voert, waardig zon om eindeiyk dit juuta
en democraüscbe beginsel te doen «gevieren,
dat aMeen fa stoet is om aan het land een
waarirjk nationaal leger te verechafTeo.
In dut opzicht staan wij ? ia gezelschap
van Holland en Portugal ? by alle Staten
van bet vante land ten achteren, en toch
aweneB wtt een volk te zijn dat anderea ten
voorbeeld kan strekken! Ongelukkig strooken
ónze daden niet mét de guostigu uiecning
die w| omtrent ons aelven koesteren.
JfeMtea na(e ais er «en nteawcredietmoet
gwnwgd worden voor de landsverdediging,
boadt awn ta de Kamer en in de pers vol,
dat de naife g*en oflers meer brenx*- kan,
dat xQ tikt vereer «al gs«a eo dat irj haar
stean aan bet leger iat ealtrakfcen, als men
haar dwkgeo wil ' .
Te vergeefo beweert mm, «ia sioh aaa de
DOüdtakdtjklicM vatvdea porsoonlykeo
dieostplicht te onttrebksm. dat a>*9 hervorming in
strijd is roet de zoden en de iraditie's vaa
bel land. ., ./
Deze zelfde tefoir .vffT* Ï8 gema»!11.
te'kens als ntfgi^ Jibngr^ verbetenng
wilde let stafOTï oBgen oi nieuwo
belastiagen wilde htffen.
De insiellinu der staande legers, de invoe
ring der conscriptie ea andere nuttige her
vormingen hebben in den- beginne den tegen
stand der onwetenden M oflbe<tec»itznraen
opgewekt. Men beeft er daarom echter niet
van afgezien, en men beeft gelijk gehad.
Evenzoo zal het gaan met den dienstplicht,
wanneer het waar ia dat óns volk er afkeerig
van is, helpeen nog volstrekt niel bewezen is.
Toen na den slag van Sadowa, Napoleon
zijn maarschalken en ministers te Compiè/ne
bijeen riep, om hun verschillende militaire
hervormingen voor te stollen, -waartoe ook
de dienstplicht behoorde, maakten zij de
tegenwerping dat hel laad niet. op dit offer
was voorbereid, dat daardoor de bestaande
ontevredenheid nog zou toenemen, en dal
de afgevaardigden voor a!*es rekening hou
dende mei den peest der .bovolkiug en met
hunne eigene heckiezing, si1 nooit m zouden
toestemmen hun stem aai. eeii zoo
impopulairen maatregel te geven*?
De Knmer der Afgevaardigden toonde zi«*n,
inderdaad, vijandig van naliuire uitgaven en
lasten. De Luxeinburgsche queatie had hen
de ooeen nioifgeopend omtrent Dutachlands
bedoelingen en de MinisWrs zeken schenen
met blindheid geslagen. Weinige dagen voor
den oorlog zeide M. Emile Ülivier uov;: In
dien het gouvernement de minste ongerust
heid koesterde, zoo het dit jnar geen ver
mindering van bet contingent van l QÜÜO man
nebben voorgesteld
Uen weet wal gebeurde! Frankrijk
verfctterd- doe* AeeUlast fciitt iwd*rb^o
ende minderheid van haar? leger erkennende.
nam in 1872 den persponiyken dienstplicht
aan, zonder dat zich in hét Parlement één
enkele stem verhief om deze hervorming te
bestrijden, die in 1866 beweerd werd zoo
impopulair ie zijn.
Moet België wachten tot ha.ir een dergelijk
ongeluk overkomt om het groolsch en vrucht
dragend denkbeeld toe te passen
datScliarnhorst en Stein io hun land ingang deden vinden
na den ramp van Jena, en dat ztj aldus uit
drukten : De kracht van hel leger zetelt voor
namelijk in het volk en het is slechts door
dit to onderrichten, door den nalioualen geesl
en de vaderlandsliefde op te wekken endoor
de milkie deugdelijk te oefenen dat men een
krachtig leger kan verkrijgen.
Zoo handden zou de grootste dwaasheid
zi)n, want alleen de groole volken bezwijken
niet onder hun tegenspoed. Da kleine
vertilctlerd en onteerd, hebben geen toekomst.
Voor hen belsaal hel wonder opstanding niet!
Wij hebben liet meermalen gezegd en wij
herhalen liet hier voor hen die liet willen
begrijpen: Er is een rechtvaardigheid en
straf waaraan ontzenuwde volken niel lang
kunnen ontsnappen; hol is oin veroordeeld
te worden om m den dicnsl van den over
weldiger bewljsen te geven van manne
lijkheid, zelfverloochening: en offervaardigheid,
die hen ontbroken hebben toen het er op
aan kwam hunne onaihankelijkheid, hunne
vrijheid, hun eer te verdedigen l
Voor hen die gerust en met den bestaanden
toestand tevreden zyn moet men onophou
delijk herhalen: Gij wilt geen persoonlijken
dienstplicht en gij weigert de noodde gelden
voor de liindsvérdedij»ing, welnu, de dag zal
komen waarop gij yerplieht zult zijn om in
hot leger uwer overwinnaars to dienen, en
waarop gij om hunne gevloekte overhecrsclüng
te steunen het drievoud zuil moeten beblea
der sommen die men thaas van n vraaglom
uwe eigene entftraoketykheid te verzekeren,
De generaal Briatm >nl eindigt zijn merk
waardig en vaderlandslievend werk met
onderstaand opwekkend woord tot het Bel
gische letter, dal ougeuvijleid ook in het onze
Wccrkluiik zal vinden.
Het leger heeft tiet recht nier, ann den
peiitieken strijd deel te nemen of de minste
pressie Op du Rcgectirttf ol do Wftt^eyeiide
macht uit te oefenen. DJ rol vaa het le^er
is du wet te gnhoonamen, de gestekiu mach
ten te eerbicligcn en to doen ecrbiedige.i.
Ücl de opdracht oin de inwendige rust te
bewaren un> het land Ie verdedigen, is. liet
tikt verauturoorriclijk voor de beuaotido
*;ebrcken üio,. b'j hel 'uaiivdarden van deoslrijd,
do J)e\v«ut»^cii van het leger zuilen belem
meren of verlüinmcn, Zijn ptichl is vervuld
en aan du eer is roMrinn, wannwi- het ;»xn
hot land die mulo vaa kracht ta *ck-;rhcui
?Va*.
?MtV
TM 1-6
schenkt die het btt machte fa te leveren.
M«o bedt bet recüt aiet er neer van te
ektthea.
OM bet voor gevaartyke afdwaUafea te
behoeden, geven wty hei dea raad niet trit
hei oog te verlieten dat i_ne verantwoorde
lijkheid bij de bevrediging vaa bel laad atet
alléén in het «pel en dat die «elto niet de
zwiiarste is.
ludien. inderdaad, de vorming van het le
ger gebrekkig, het jaartyktch contingent on
voldoende, de organisatie onvolledig, de dienst
tijd te kort is; indien de tartische eenheden
in vredestijd niet de noodde rterkto hebben
om die behoorl{jk te kunnen oefenen en om
het kader een goede opvoeding te kuon<m
«even; indien, bij gebrek aan een
aeagdeItjke nationale reserve, het grootste gedeelte
yaa bet active leger gedurende den oorlog
ia do forten moest achterblijven, indien
dientengevolge, het land niet afdoende bevredigd
werd, zon de verantwoordelijkheid van dk
ongeluk nmen noch op bet teger, noch op
den bevelhebber, die het zou aanvoeren.
Hei is voldoende dat het leger geoefend,
aan krijgstucht gewend, mei een vurige
vaderlamlslieide bezield is, en dat bet op schitte
rende wijze sijn plicht doet op bet slagveld,
opdat men het geen enkel verwijt kan doen
en dat geen gewetenswroeging bet kan komen
verontrusten.
Het gewicht der nederlagen drakt altijd op
hen, die deze kunnende voorkomen, niets
doen en zich over niets verooirosien, hetzij
door onkunde, heizij uil «nbodachlttorohiad;
geenszins op de soldaten en op de aanvoer
ders, die doen wat eer en plicht gebieden.
Wij willen dus onze kameraden toeroepen:
Laat ons wenscl.en dat de militaire toestand
van ons land moge verbeteren en laat ons
door ernstige studie trachten onze medebur
gers voor te lichten; maar welke Ook de te
leurstellingen mogen ïijo die wty nog tullen
moeten ondervinden, men wij niet mismoe
dig worden en vooral laat ons nooit
twtyfeleo aan het Vaderland! J.
Indien wfl «tecfata of ajet laMoiaJ ïaga»
riehte torten hebben, fetea w^oaa 1$ «oa>
schappen die deze missen aanvullen door
onzen moed en onze standvastigheid, en in
dien onze soldaten minder in gehalte zyn
dan die van den vljnnd, laten wij latenten
ontwikkelen en toonen wij een
krygsman»geest die deze minderheid aanvallen.
De slechtste wapens zijn goed voor hem
die er zich vaa weet te bedienen, en er is
geen lijd meer tot klagen en zuehten wanneer
hel uur van don strij.i slaat!
Liilcn deze grondbeginselen hel richtsnoer
zijn van oo« gedrag!
Laten wij raenschen en zaken van een
verheven standpunt heoordcelen en laten wij
ons nooit op het lei rein van het eigenbelang
begeven, hetgeen lot verbittering leidt bij
verschil van meening, de rechtvaardigste zaak
dreigt te benadeelen en de legers verzwakt,
door de verbroedering der verschillende
wapens en den geest van kameraadschap te
schaden.
De stand dio wij gekozen hebben zon
niel een der meest eervolle zijn en zou
niel de voortdurende achting die zy geniet
verdienen, wanneer die stand aan ben die er
toe hehooren dezelde voordcelen verschafte,
die aan burgerbetrckkingon verrjonden zijn
en indien men daarin niet dikwijls zware
beproevingen moest ondervinden en in hooge
mats tot het brengen van groote offers be
reid moest zijn.
Al wal de militair kan vragen, in ruil voor
de diensten die hij bewijst en voor de zelf
verloochening die men van hem eischt is in
de maatschappij een rang in to nemen die
nem toekomt en om, by dat gemis van de
genietingen der fortuin, die hij zich moet
ontzeggen, do algomeene achting en
waardecring te verworven, de ccnfce bcloonüif
zijner en zijn edel beroep waardig. .
.;? Bataai
De nie iiwc lens.
Wie op de leekenen der tijden let kan er
niet aan twyfoleu o( de liberale party is
bezig, met bet oog op de aanslaande verkie
zingen voor de Tweede Kamer, zich een leus
te zoeken, die de sieiubevoet;den tot waak
zaamheid en ijver moet aansporen.
Ze is, by de groote verdeeldheid, die ia
de gelederen beerschst, nooit byrónder rtyk
geweest aan idealen, wanrvoor de gemoede
ren ccnrti'achligUjk blaakten. Integendeel.
Laogon tijd zelb heelt men baar verweten,
dat het onmogelijk was, behalve de openbare
school, iets aan te wijzen, dat allen
geltykkclijk tot een boaebeiden mate vaa geesdrift
kon voeren,
Eindelijk echter scheen er betenebap te
komen, liet neutiaal onderwijs van
staaUwcge gegeven zou niet langer het kort beflpj
xijn v;m der libcmlco sneven en eyropatbie.
Euti poliiiuke reveil kondigde zich aan. De
lihcfiilen woagdon Iwt, zO 't ook met tcbromn
<?» WLititruuiscnde omzichtigheid, dea vuetle
antakatyëri
ft-. IV. B. «. f
^^^^jp.^a^^J' V
i v^Bvaw^l^VaBaw ? g
settea bdtea hm gettefdtooed terreb, da
openbare schoei Zy overtenreden den dreo»
pel van bet gebouw, waarin s* zo4
baddw vertoeld, dat iy werkclyk t
zichle vaa enderw^Mruaestiea^ volleerd
ten beetea. ra aaascbonwden de wtykt
wereld voor zien.
waar nn been? Boe te begtaneal
«JA peffeea der gro*Mlwet« reoeiBje»
wandeld. «m daar al va*t u doe» wat voor
de band b'gt, en de kracht door oefening to
sterken, ? of op eens den verren tocht
ondernomen; daorgestevand tot betgeenaakv
ter de kin sfeh verbergt? IV* oud» giumaia,
werd bun voorgezet: het halve ei «i dé
ledige dop.
?feu kent de bktorie. ZQ die de aohaol
verbeten om baea recta de aienwe veelal
tegen te ^len. brachten net niet verdevAai
een paar pn. Storm en ty weven den rei
ziger ongunstig. Al hun verwachting werd ak>
wwcfit, even ploioeling als zy wat
En de anderen» die zich ntet een
de grenzen der grondwet nuar begionea
wilden de kieswet te verbeteren, zy kwaoMa
na tong wacbwn evenzeer bedrogen ak.
En dat is te begrypeo. lianen OOM Irfae*
rale Kamerledea en een deel der pers, wrauk*
ten de ballheid van dit onthwéad pugea.
Wet de ledige dop. en evenaial bet halva'
ei ; wdk een gave zon dat z^n voor bet
haldankroost, zo* kloek gewassen onder
grootschen strijd! Wij, dus klonk bet, als wgona
met iets tevreden zullen stellen zal dkailean
kunnen zf)n net een tetk in
overeesutMBming met onze fareede opvaltiagen, onze
beproefde beginselvastheid, met ons
dchlUerend verleden en de echooae toekomst, waar
van wij droomden, zoodra een eukete nacht
de sluimering onze oogen sloot.
flet is zoo. de liberale party was te flink
om aan tüibreidiog van da ktesbevoegdheid
binnen de grenzen der grondwet te'begee*
ren. Zy moest iets beters vervwrven. Ea
daartoe spant zg zicb BB ia.
herziening'. Zoo foidt de" Jèaa. De tegaw
ders worden opnieuw vtrmM met onltag
voor de party. Zg weet wat zij wil; zQ
durft, ay eischL
Hen ziet net : Zij zal de school verlaten
. . om inderdaad te arbeiden. ? Zoomoet
het schijnen; maur hot is zoo niet Immers
aan deze klinkende Inwe' voegt zij loo . . .
i mits met behoud van art. 194," Ea dat ar
tikel luidt:
i Het openbaar onderwijs is een voorwerp
van de aap houdende zorg der regeeriog.
>De inrichiin|£iran bet openbaar onderwijs
wordt, met eerbiediging van ieders
goddfiinujge begrippen, dour de wet geregeld (Sb.
1857 nu. 103; 1858 no. U; 1*03 oo. 5U).
» Er wordt overal io hel Rifk van overheids
wege voldoend openbaar lager oudcnvys
gegeven.
»Uet geven van onderwijs is vrij, behou
dens hui loeziclu der overheid, en bovendien.
voor zoover het middelbaar en lager onder
wijs betreft, behoudens het onderzoek naar
de bekwaamheid en zedelijkheid des
ondci1wijiers; het een en ander door de wel ta
regelen.
>De koning doet van den staat dar
boogercmiddelbaro in latere scholen jaarlylw een
uitvoerig verslag aan do Stalen-Gonèraai
geven." ?
Grondwetsherziening dcrlialve: ' mflt ktiiho*
licken en antirerolniionairen, la samea min
stens de hcllt der bevolking uitnukeode^
beloven aan do school niet te snlttia raten:
m. a. \v. grondwetshenieniag miti anUrevo»
luüonairen en katholieken liberaal salleii
worden ; grondwetsherueoing mits bet on
mogelijke mogelijk bltjke ? ot nog duidt»
lijker gezegd ? ge«n grond weuhercieniogv
Zoo vertoont zich dan de liberale parttt Si
nieuwe kracht. Het raadsel is opgelost, nef
doel, van de nevelen bevrtyd, prijkt in hel
volle licht Zij staat weer met haar roet op'
den drempel der neutrale schooi, en decanc'
hand koortsachtig aan dea deurpost geslagBD.
strekt zij de andere uh en reikt suo ver baar
mogelyk is ? om de wereld te veroveren!
Do nieuwe periode verschilt alleen hierin
van de oude, die voorbijgegaan is, dat de Ubarale>
partij, gelijk te voren, niets anders bedea>
kende dan de neutrale school, nu borcnelesi
de houding aanneemt VOD een party vaa
hervorming en vooruilgang. HetaUernieuwaxe,
dat men aangaande, dttt Hboralo party kan
getuigen, zal zijn, dat zij bezig is eieh be
lachelijk te maken. .
Wij zijn zeker de SUatsschool niet ariaslar
genegen dan haar warmste voorataadera. ftoek
deze liefde wettigt geen dobbebdaafgheid.
Wy kunnen begrepen, dat iemand geen
grondweksherziening wü om de neutrale school
niet in gevaar te brengen; ofdalmengrooóV
wewhemening wil op die puntaa, we»e de
politieke beginselen niet raken; ook «ttmea
grondswctsbersieniag vraagt Moder bet bebovM
van art. 194 te ?wehea; '? muf sioastwi
??M
\ ?.