fs* - -J-i&X ??- '-"' ; l^^W^F^^^'V."^^?1* * . * "* 'V' *>*?;-*"?' 'v '**?* ? i ??' ??:.« ?^ ;Üvii l! de ootrtu» otrcgairoaHghoid . af te «ooien, verdiatt tdapTysing. Een der schoonste pW«eo VBB d« stad kan, at wordt dj (jrond TOor l»f«a pry» te koop aangeboden, jaren lang «Btstora worden. Men had dat behooren to Toorkorota, ? en DU wen ten gevolge van een ondoordacht bêeluifon» in M moeiiykbeid heeh gebracht, niet mogen omien tegen kal betakv van de boete op vak een ver* . WACHTEN EN WERKH, Dr. Tbqwen ui veler harten gewonnen hebben door styi hoffeityk aanbod om orde ie brengen in de medische ofdeeling der geoMoi^bibliotheek. Dat, ejdaec B. on. W. dat ttdttd hebben aangenomen,* «onder hem eeoife vergeedtng voor syn te tawyzen dicBftlon toe W zeggen, Verwondert ons ten teerste. .Toor een ? geheele reeks van niet beweten diensten of ? bewecen ? ondienaten kende de gemeenteraad den dkecteup-genèeskundige een wachtgeld van f 5000 'sjaars toe, en na til. het orde brengen in een nieuwe* chaos niet eens worden beloond I De eervolle retraite, door den heer Onessen den neer Thyssen toegewenacht, is dus getonden. Bet zty too. VVy kannen ons beep/ dat de gewezen directeur bezwaar kte om het wachtgeld Ronder er iets voor te doen te genieten. Het al hem aange naam geweest tUn een nieuwen werkknng te vinden. Doch wij vragen of, na alles wat gebaard is, het niet beter cou geweest zijn, doodeenvoudig mede te deelen, dat Dr. Thijssen de UnifeigHeits-bjbJiotfcMjk zal helpen ordenen. Toor het publiek heeft deze geheele geschiedenis wel wat veel van een komedie. .NEDERLANDER", ' Mejuffrouw Aletta Jacobs heeft onzen getneenteraad in zlln ernstige overwegingen nopens de vnug, hoe wy tot gaedkooper en beier kuattiicht zullen komen, gestoord. Art. 76 -der Grondwet ie- haar niet onbe kend* Zij. weet; -dat stemgerechtigde is» elke meierderjariue irigéieton, uederlander, in het voUfi genot der.BncgeriiJke en burgerschaps rechten, en betalende in de directe belastinBen eene som," enz. Natuuciyk heeft de Grondwet bedoeld: »elke mannel yke Neder lander" ? maar da^r ook de vrouw in haar meest vrouwelijk ' bedrijf, naar Hildebrands opmerking, ? niet een maanelijkea uitgang door de , Nederlandsche taal wordt bedacht, kan in .onze sprake Nederlander zeer wel ?een vrouwelijke Nederlander" beteekenen. De bedoeling van Mejuffrouw Jacobs is ongetwijfeld in deze dagen van voorbereiding lot Grondwetsherziening den wetgever op de gebrekkige redactie van het aangehaalde ar tikel opmerkzaam te maken. De dokteres doet dat op praktische wüa. Utermede willen wy volstrekt niet te ken nen geven, dat Mej. Jacobs het stemrecht voor naar. zelve KOU weigeren te aanvaarden, . of. ongeneigd zou zyn het voor haar mis deelde «mets, 'in het -volle genot van burgeriyke en burgersohapeTechteni te vragen. Geenszins. Een weteüischappelijke opleiding en het zelfstandig optreden in dé Maatschappij kun nen er gemakkelijk toe leiden, dat een dame zich door den Nederlandschen Slaat veron gelijkt acht. Doch men onderscheide wel en verdenke baar niet van het volgen van een taktiek, die onvriendelijke geesten allicht als een vrouwetyke zwakheid zouden kunnen brand merken. AU mej. Jacobs kiesbevoegdhetd voor hare ene vraagt, zal zij niet nalaten dat te eischen in den naam van hot recht. De wetenschappelijke vrouw staat te hoog, dan dat tij haar verheven aanspraken als Slaatetwrgwes sou willen gronden op een BTITL. (Qrergedrakt uit De Anuterdamtner, Dagblad . vóór Nederland.) . «LTOST. ' BET AMSTEROAMSCU TOONEEL. : Fidon. Wij 'schrijven de i goede week." Terwtyl in de Amsterdamsche katholieke kerken, dien het zeUs ontzegd is de geloovigen met klokgelui tot den dienst te roepen, in alle «iHle de meest grooische gebeurtenis wordt herdacht, waaraan ooit de menscheiyke ge dachte het aanzijn gaf, terwyl daar, in zyn ingetogen en mysteneusen vorm, het feest van het lyden wordt gevierd, het feest der vteecchgeworden Zuidelijke itjdens-idee, roept ons aan den anderen kant de dramatische kunst, on datzelfde hjdensfeest te vieren, in e openbaring ?nn tttn nwer LgdeB Var', lijden ginds. Uier schenkt ons fcet christendom, in den nagalm tan zijn ver lote» Oeotheid, 4e abstnkte zwevende KbSonhwd TM bet lljdemideaal : Daar biedt de nteawe kunst, in het eerste stamelen van ztyn wordflBf. dé kottkreete, tastbare levende lydensrealiteU. Het christen? eVVUWHtlfVBW w* -^p ?..?- ^. ?_ dom, aan 't eind van zyn roeping, geeft ons 't «elfde tajandere opvatting als het naturalisme bty ctyn ontslaan. Haar du andere opvatting ii de onze, ons'zU het begrip, ons het lUdrons 4e schoonheid van onzen tyd. Hetfyd behoort tot de voornaamste faktoren der dramatische schoonheid. De tooneeldichter van heden tiet in de rondte, en, zoo hu een hoofd en vooral ook een .groot hart heeft, ontwaart hy, in ons Europa van 1888, zoo-' veef Ittden, zoo een machtig lyden van natiën en vnkengroepen voor den fond, die aan zijn werk met ontbreken mag, zoo een van cesinnen en individuen voor zyn voor grond, dat hy stof heeft voor moderne waereUsche tragedie*, in iwarte rokken én fleepjspMnen, wier nüensileit de ontzettende rdigieuxe tragedie van het christendom, met p^.-^ ^»- . v * i i . MI b ^»v-^*?-f^-^«? v ? ? ? ? 1 ?' i ???? ? '( E A M S T? KR'D A M tó Ë R, ' W,'É E k B fc'.A D " V O£ B *H B * K E t A » D. bwr evcnnan. » Wc . live in , tn»u>lous timet*', schreef OiiiOtaugh onlangs in een brie(, dien ik toe vallig ouder do yojsen kieoy. , In dal woord %i de weuk voor den hedendaagfclien draoaatuiv. ( ' ' liy tiet naar Itiisland. De raoscn- en sek ten worsteling. die. i» -dit oofienbtik do bèschaviogskrixiü daar pp, xi| n hevigst in 't. leven " , . roept, bestudeert hij. ïbt woord » nihilisme" is voor hem van een ganiacli andere beteckeuis, dan voor een dagblad reporter; 't is hem onmogeiyt dal woörÜ óp ohvAischillig«o. op sluoliia koastatcoreuden toon. uil ie spreken. Zijn^ geest brengt terstond alles in beeld. tly tiet het nihilisme een volkspassie wor den, hy ontdekt «r ceu der hardnekkigste iQdeusoorzaken in. Hit ziet liet agecron, hij ziot h«t ver-wocisiingen aanrichten in den slaat, hij ziet het als rnoior van ein«leloze rampen onder de menschen woelen, hij ziet het on geluk en verderf brengen in de gezinnen, hij tiet het als aanleiding dei* versctirikkeiyksle misdaden, als ne^even voor don (eisten huitstochtenstiyd. hu bemerkt er een onovertref baar aesthetitwcn motie! in, f>an teekent hy de verschynselen op. Zyn achtergrond schil dert het nihilisme, dat bet volk doet opstaan tegen den vorst, m. a. w^- hel itemokratische tegen het monarchale beginsel, do vrijheid tegen het gezach. Zijn voorgrond schetst het nihilisme ia ,de familie, het stelt den zoon tegen den vader, het scheidt echtgenoten, het maakt den minnaar ontrouw aan zyrie min nares, het verbreekt eodeq, .het doei liefde in haajt verkeeren. Onophoudelijk treft den toe schouwer het gerommel in de verte van de kokende hartstochten der volkspartijen, als een doffe echo van du beroeringen, aangericht in het geslachtelijk- of ander lamilieverkeer der hooge kringen. De dichter neemt een vrouw tot heldin, die den trots harer geboorte prijs geeft aan het ten toon spreiden 'eener onbuteugelbare hartstocht in hare ?omgeving. Dié vrouw bestrijdt het nihi lisme en lijn vertegeowoordigör, omdat het haar monarchalen echtgenoot (óf winnaar) heeft ge dood. Doch haar liefde komt in tegenspraak met haar beginsel, de onversraoorbare kreet van haar hart klinkt luider dun het oorlógsliéd, dat zij had aangeheven. Haar liefde voert haar onweerstaanbaar in de armen van den nihilist, van den 'moordenaar baars echtgenoot^. Haar beginsel (monarchaal) en haar rechtsgevoel (wraak over den doode) komt in opstand tegen haar liefde, tegen naar hartstocht. Zie daar den strijd, den strijd tusschen het t wer kelijk btstaande goed en kwaad," dien Sardou aan had moeten durven, zoo hy zich werke lijk den roem nagegeven wilde zien een groote tragedie te hebben voortgebracht. Nu echter is de oude truc gevolgd. De man, die vóór een nihilist gehouden wordt, is geen nihijut, de man, dia Fédondt haat eerst heeft opgewekt, omdat hy een daad had begaan; w«*f*0g0É> teel haar wezen in verzet móest komen, blijkt dood eenvoudig een in haar oog uitmuntende daad verricht te heb ben. Verbeeldt u Phèdn, waarvan het uitkomt, da't haar geliefde niet haar zoon is l En wat doét ons nu dit alles vergeten op den 'avond der- voorstelling, wat is de oor zaak, dat wy ons van deze gebreken eerst rekenschap goven bij kalme nagedachte den volgenden dag, wat maakt, dat men met graagte Fédora twintig uilvoeringen toewenschl en voorspelt? Och; lezer, ik zal liet u maar niet zeggen, het is het oude liedtjon, door mijn pen u reeds zóó dikwijls voorgekrast, het is een formule geworden, ? bet beiooverónde spel van Mevr. Franke!, bestaande uit een reeks van stembuigingen, gelaatsuitdrukkingen,' gebaren en standen, die het charakter rijker maken, dan Sardou het ontwierp en het ganlsch veredelen. Deze rol doet meer dan een harer vorigen nog hare veelzydige gaven tot hun recht komen. (Dit zegt men trouwens na elke nieuwe kreatie van een bewonderd artiest.) The right wo«ton on tite rigld place \ 't Was een genot deel te nemen aan de hulde van Don derdagavond. Daar vierde de llollandsche tooneelkunst een jubelfeesl, zooals het in geen tijden heeft plaats gehad. Ook de Heer van Kuyk was buitengewoon goed, met gevoelige klanken in de stem, als Jpanof, Mevr. Geytenbeek, de Hr. Vos* de HH. Hesselink, Jurgens en Mej. A. Pool man voldeden ten zeerste. liet dekoratief is prachtig. Een gedeelte er van zag ik van nabij en net verloor niets. De vertaling is niet bizonder. Het stak heeft terecht een verbazend suc ces, ? om het spel. De wensch, dojr het HandeUblad nitgesprokon, verdient uog wel eens ondenchneven te worden: dat wij het klassieke repertoire van Mevr. Frenkel ver wachten. Na is in 't Grand Théutre Dnorfons, on der den naam van Cypritnne, b voorbereiding, het Diwrfont van oen amtueur Sardou, LH~ vorpom, dat ftonkert van geest, en waar de auteur eerst recht in zijn element is. A., 25 Maart '83, v. D. HET TOONEEL TE BOTTEBDAM. De hoop. in uQa vorigen brief uitgesproken, dat het publiek dn tooneelipeleri nog vaak geleirenheid mocht oeven, om De domme Streek btt het Neder!. Toonool en Onnadenkendheid bn Van Zoylen op te Toeren. U niet venrold ge worden, want het publiek iithuii gebleven. Beule directiën, daardoor echter niet van haar itnk ge bracht, seidcn: ?webn, publiek l iril wilt geen Duitsohe bujipelen, hier dan eene andere ipU«i" en «x> braoMen t» beiden een gevallen vrouw voor het voetlicht, bfl Van Znylen in da peiBoon van Lwy Didiert bQ het Nederl. Tooneel in die van FiamtUna .ia fle itukken, naar de hoofdrolllen genoemd. Of de ondernemen fbani beter zullen geidaafl sfja, of het publiek ;dece stokken greti ger aal men? Te oordeelen naar de eertte ooi* die beide stokken by het publiek onder' >f ik die vragen met ja te kannen belde irtokkea m geval len trouw aUJiMfi&auw vexto«Ae>, *Bn att tO«k van «ew vertettlletff gélitlte. Laat ik dit bfon benprokUig der eente vertooninma nader aandoideiu ? ? . Uonderdaff U Haart werd ter benefioe vaa HeTrouw de Gnief-Veretraete Lvey Didier opcevoord c» alt voontukje 17» Caprice Ttn AUred Öo Muleet. Over bet l«*Ute behoef ik ui»t t» tprekon; wie kent bet n iet V liet werd wol wat laugxiian, afnepeeld. Lttcy Dtrfier bchftudelt d«. «Mhtedeu» van «en vrouw, die »ioh xiit liefde voor haren man laat onteerra; een vrouw, <ii« den eoeden naam van haar DMÜ all koopuun wil redden, om daarvoor deeervaa cün na»m ale echtgenoot te bezoedelen. De man, die haar tot echtbreuk dwingt, Sartann* was e«na do vriend van haar echtgenoot en heeft een wUsel van doicu in handen, waardoor by hem in de gorangfuii kao brengen, wat hy ook wil doen. wanneer ssty hare eer mot aait hem opr offoit. wil men meer gegeveot voor een eont melodrama? ' HoowJ hot «tuk al« letterkundig product allee to weiiicben oVerlaat, kun ik bet toch liegrüpon, dat. cou LcgAafde tragédionne de rol van Lucy Didior wil titelen, omdat ?jj daarin volop gelea?nlicid heeft, mot hare talenten te aohitt'ereu. ad Mevr. de-VrMf het recht, die rol voor haar bentfice-a vond te kicxèn? Is «\j tragédienne? Myóa inaien* raoeton dexo vragen met ne«n bennturoot d worden, \raut Mevr. do Uraof ? hare vcrdieunten alicomédi«uue in Reenen deele miv keunon Jo ? bedt niet genoeg harUtocht, heeft niet nweïterahap «enoeg over hare atem en weet niet genoeg te luipoueereu door ha*r fijruur, om on* m tragische rollen to kunnen boeien. Daarbij komt nog, dftt. de toestand, waarin Mevr. de Groef üoh óp" het oogenWJt bevindt, oni alle illusie ontneemt; eon toettand nu ja, die ons den wcwch doot uiteprcken, dat Muvr. de Graef ia bet belang van do kunst zoo spoedig moaolijk oooige maanden van list tooneel verdwuno. De uéer.van Zuj-lcu met zijn .bonhomio in bet eerste bedrijf, ijjn medelydua in do an dera btsdryvoü en syn troti, o m met zyn vrouw te echittercn, liet. biets te wenschen over. Een bjjroudor woord van huldo voor dea Heer Chrispijn. I)e2o tooneobpcler bestudeert zijn rollen door on door en weet ze tot in de kleinste klei nigheden tot haar recht te laten komen. Zóó OOK hier wci-r' in do rol' van Didier. Meesterlijk was zijn overgang van het tragische tot het iro nische, uict. gemaakt, raaar imtnurlyk. De groote kracht van den heer Ghriipgn ligt voornamelijk in d« uitstekende w^jze vun zeggen. De heer Buvibroek, die de onmogelijke rol van Sarianne moeat spelen, leero \nn don heer Cbrispya. dat fcbrecuwen votórtikt geen, daarentegen duidelijk en met gevoel, «preken dea trrootste indruk by het publiek te weeg U'eugt. Ik keur hét iu den heer Van Zuylen coed, dat hy ook eens de min der Roeden op den voorgrond laat treden, hy g» echter daarmede niet te ver en geve deu heer Rnysbroek voorloopig nog geen al te moeiel\)ke rollen, want deityd, om die te «péleu, schyat my voor den heer Buyabroek nog met gekomen. De heer A. van Zujlen «n Mej. Kapper voldeden zeer goed in hunne rollen. , ' Fiammina ii Odette No. 1. want Sardou heeft Fiammina byn» geoopiêeerd, toen hy Odette schreef. Hoewel Fiammina eigenlijk een spektakel stuk ii. -=*? Uchard gaf daarin de in der ty'd Eooveel besproken lotgevallen van zijn eigen vrouw, die Uem kort na hun huwelijk verfiejj ? is het in menig opeicht beter dan Odette. Zoo ii o. a. het slot menachkondig. In Odette verdrinkt aich de moeder, om haar zoon niet langer in den weg te staan; ih.FYammit»a zondert zich de moeder van het were4dtó6ne«l af, om misschien later, wanneer baar'ibon haar kan vérgeven, weer in zün nabijheid to mogen leven. Hoewel Fiammina als letterkundig produot verre boven Lvcy Didier wf ook hier menig melodramatisch Mtten staat, vinden ,mo«ten; .'ook hier ook hier m ? __?._ tebanaeuoaendernooMpersonen. Hen vergeet iter do fouü;$ in het stuk spoedig, wanneer men mevr. Beersman* in de hoofdrol ziet Zy sleept ons door haar spel over alle hinderpalen mede en abi zy den wanhoopskreet slaakt .ik gaf tien jsar van mün leven, zoo hy my slechts eons moeder wilde noemen", dan dringt die kreet door tot ons' hut eb wij gevoelen diep mede lyden met.de ongelukkige, die het geluk moeder to zy'$, zelf verijdelde. Er was waarlijk ook' eene Betr*mans noodig, om ons het onuit staanbaar spel van den heer Lemmee als den zoon vau Fiammtaa te doen vergeten. Wy zouden der Directia iu-overweging willen geven, otu den heer LemmeM in bet vervolg slechts in kleine rollen to laten optreden, daar hy den indruk van een stuk duor zyn styf én houterig spel en zyn harde ruwe stom bederft. Ik hoofde iemand uit het publiek [en: de Haspelsen zijn goed, m/u»r zij kannen ^jeen rol slecht spelen,. Die woorden beaam ik reu~T«Ue; men moge het in een of ander détail niet eens zg°n, msar dte heereu zyn zulke gcrputiueerdo acteurs, dat iedere rol, die zij op zich nemen, tut haar recht komt. Breng ik den heer Le tima hulde als regisseur voor de keurige miseen-Ecène, niet minder lof komt hem too voor de wyze, waarop hij de rol van Ducbateau vervulde. ?.Ditmaal heb ik de vaste overtuiging, dat miju hoop, dit stuk moge nog vele volle zalen trekken, vervuld wordU M. H. DE AMSTERDAMSCHE CONCERTEN. Ein Jkiitschea Requiem, van Brolima werd Zondag 18 Maart H. in de ronde Luthertche Kerk, ten gehoore gebracht, voor een talrijk auditorium, door een koor van dames en heeron dilettanten, met Mejuffrouw Gips als solo* sopraan, den lieer Meri, nis solo-bariton on een deel der Anuterdamsche orkestvcrecnigiug, een en ander ouder leiding vau den Heer Dan: de Lange. Deze uitvoering mag beschouwd worden als volkomen goed geslaagd! My ia de gave niet ver leend, mijne ge waar wordingen en ingno meening in bloemrijke taal weer te geven; by deze uit voering was anders stof genoeg voorhanden om to spreken over: ?heilige gowaarwordiagen, over raelodien, die den hoorder iu gedachten aan den rand van «en graf verplaatsten, o Ver engelenkoren, serofjjnen gezang, enz. enz., doch eilocy. in deze richting weigert mqne pen my den dienst,'ik moet my dus wel tot de werkelijkheid bepalen en begin . hiermede door mijn dank to betuigen aan deu heer Dan. de Lange, dat hy on» in staat gesteld heeft de»e tohoone compositie van den groeten Brahms t* kunnen bewonderen. De dames en heeren Van het koor hebben best gezongen, met vuur eu opgewektheid en zuiver; traden zy eest enkel oogenblik wat weifelend op en waren atf een ander oogenblik (in de Fnga) wat te zwak tegenover het orkest, men bedenke hierbij de kolossale mooliykheden die er te over winnen waren ea hunne betrekkelyk kleine getalssterkte: «r was blijkbaar veel en degetyk gerepeteerd en onder goede leiding, anders bid men niet tot zulk een bevredigend resultaat kun nen komen. Mejuffrouw Gips, iong de schoon» Aria, No.5. ?Tbr habt nun Traurigkeit" zeer schoon, geheel in den geest der oompositie, trouwens dit u men van Mejuffrouw Gips gewend; waar sU optreedt is men zeker iets aohoons te zullen hooren en speciaal op het gebied der zoogenaamde ?gewijde mtutek" oogstte ajj in ditaelfde kerkgebouw reeds vroeger vela lauweren. De heer Mevi kon mU lang niet «w bevallen als sttne kunsteaster, hy heeft het geheel wel niet bedorven, doch hy kon tioh bly'febsar niet in dea geest der oompositie indenken1, de aria: ?Herr, lehra, mioh doeh, dass ein Enda mtt mir.habea maai", bad meer van een krijgsfc , tenrig tesschaert to des* party. Bet orkest was «oer voldoende, .enkele oogenblikken niet bescheiden gtaoeg tegenover het koor, terwQI de hoboë, door valsch en te uarfl to bhuwn eenige echoooe bladaydeit der partituur trachtte te be derven. ZooaJs hierboven geiegd to, is deae gehesle uit voering uitstekend geslaagd: oen groot deel van dit welslagen komt voor rekening van dea heer de Lange, die dan ook met voldoening op dit eoncort xan teragaien. Ka de uitvoering van Beethovens groote mis, door Toonkunst, heb ik op dit gebied dor musWt, niet KOO iets schoons gehoord als deae uitvoering van dit Requiem van Brahms. D« taUoose schoonheden van dit werk op te ?ommen sou mQ hier fe ver voeren ; alleeo wil ik hier nog even w^sen op de meesterlijk be werkte fuga, een jnweoi van eoatrapuniutisohe baw< rklua, op het prachtig gesonnn vrouwaa- . koor in No. 2; JSo teid tam ffeduUigt"-noni^ de woorden: ?Siehe^ ein Ackertnann warttf' en op het wonderoohoon slotkoor: ?teliff tind die fodten r' Al had Brahms mots andera getohreven dan dit werk, dan aou hQ reeds een «ereplaats bekleeden onder de hero«u der Kunst. Strkte. BEB1CUTEN EN MEDEDEELJNGEN. TooneeVeritiek, De nieuwe uitgave der werken van Jules Janin, die de librairi* dea 6Mi»pMles bezorgt, is deler dagen vermeerderd met den bundel Pdtte mtywe. Hierin treften wy, behalve de.oritique litteraire1' en de .critiqae historiqne", ook een niet van belang ontbloot» ?critique dramatiqne" aan. Behalve stukken ovor voorname tooneelkunstenaors : Talma en Lekatn, Fródériok Lemattre, Mlle. Mars en Mad. Dorval, vinden J nog artikelen over Tlotor Hngo's drama's _aHoi* Uelorme en Angelo, dan over Robert Maoaire en de eerste voorstelling van (rtrittaKfM TeU. , Aardig beschrijft Janin höo de classleke wyze van spelen laagwmérhand in de vryere overging : ?Mfl«, Mors zelf stemt or in toe op deu grond te sterveu, haar mooie, frische, blanke kanten to verkneukelen. ... Zal> men genoodzaakt cgn het standbeeld van den grooten . Corneille omver te werpen? Spreek; de groote Corneillo zal morgen aau de voeten liggen van Mario» Delormc, en, ongelukkig voor onsen dichter, eol het niet do eerste keer aijn" enz. Toen heette het ook nog: M. Hugp est pen populaire.:., il est peut-ette trop au-dessus do son siècle ponr en être compriï...." Wat ty n de tydon veranderd! Twee weinig omv tentoonstellingen z'ü in het JUuiéc do» rellen n»»r sant den Heer doch zeer belangrijke onlangs te Parijs geopend: Dfcoratifs, eene van aqnahe gezichten, door den expo» ' van zyn reizen in het teuen en ttuiiso-uuonuuiau uiv i.a gcauuicuuuu het regentschap) .ongetwijfeld welkom zal Ky'D. )e uitgeverj aya Bailuère en Mcssager, te Parijs. Nyiland meegebracht. Thtbe komt er by voor, met het heilige meer en de overblijfselen der hon derd poorten (een fantasia V), de pyramido van Dachara, karavanen, di-ie gezichten op den Nyl, sphinxen, mummies, eu>. Het geheel moot eeU nog juister denkbeeld van don toestand geven, don ooit to voren, zolfs door oriëntalisten als Fromentin en Guillanmet werd verschaft. Do tweede expositie is die der teekeatnnn van den impressionist Olaude Monet Armand SÜvestre verzekert dat het publiek zich langzamerhand ton voordeele van dezen artist bekeert en dat con talrijke menigte, soms verwonderd, dikwijls be wonderend, de salons van no. Q boulevard Madeleine dagelijks inneemt Musieklwnde. In het laatste nummer van de Revue poütiqtte et littéraire komt een merkwaardig artikel voor van Oharlas Léyêque, óver de »stem" der mnziekinstrumenten. Er wordt betpogd» dat n geen ,in hun ^reaat, «elf «gegrond ondeitcbeid bestaat tnssohen de- stommen der mensohen.en der instrumenten. Hét orkest heet in 't vervolg ?de stem der.saumgezworen dementen". Let ehroniyues du Palais-Royal, par U. Saint-Marc, i» een vlag en gemakkelijk geschre ven werkje, dat liefhebber* van toonèel-aai-ditfheden en kunst-anekdoten uit t.'e geschiedenis (het ....... " D< _._ Het museum te Rijssel is vermeerderd mot een fraai portretstuk van Vybrandt de Geest, Uembrandts zwager. Wat de nfdeelinff ?Kucst" betreft, zal onzo aan staande tentoonstelling een niet gering te «uhatten oononreutie zien in Müoiah en irtNaraen, die beiden vtu>r deu zelfden . tyd internationale kuuat-tentoonstailicgcn organimccen. Cavl Schuier heeft de laatste hand gelegd aan het Jiiodel-beeluje, ten voeten nitj van prins Hein- . ricli VOD Prensseu, waarvan Prinses \ictorialiem een bronzen exemplaar heeft besteld. ? Mot genoegen vernemen wij, dat do Soctéttda amis des arts op de Lyonsche sehilderij-teutoonsleUing. ook het werk onzer landgonoote Mevrouw Uonner, do katjeachildcrcs, heeft aan gekocht . De rassisohe schilder Wereschagin arLeiJt aan een reeks tooneelén uit den Kaukazus, waarop veel vrouwenfiguren voorkomen. Ie \Vwnea zullen zij voor l eerst tentoongesteld worden. De stad Napels sticht op de Yia Costantinopoli haren componist BelHni een monument, uit to vocrcu door den beeldhouwer Jetvce. liet zul bestaan uit een groep, waarop Bellini in geKelscliap cener allegorische fignui-, de? Melodie, vooikorat. In vier bas-reliefs zullen voorts eenige tooneelén uit Uelüni'a voornaamste opera'i afge beeld worden. Naar men verneemt, heeft de gemeenteraad van Bcrlyu de Deethovenstrasse vcrdoopt tot Mot het eind dwer maand nemen de socii'Uires Delauiiay en iladeleine Brohaa hun ontslag van het gezelschap der Coi^die Franyaiae. Hel verhaal van deu visch van zuiver goud, die in Zuid-Duitaehlana üöit opgegraven zyn, wordt bevestigd. Het dier moet een kat-per voor stellen, eu heeft ecu waarde van 2500 gulden aau poud. Het is door het Museum te Berlfyi voor ÜOOO Mui-k -gohocht. De gebeole oppervlakte is Ledckt met (,'ogi-aveerde fagnren, van welko eonieo van ffrooto knnstvaardigheld getuigen. Op den kop z«n arabesken ; aan de bovenzpe groe pen van aieren: een hert door een leeuw aange grepen, een zwijn door een tijger verscheurd, en eWderdeondJdeiyhe groep. Op de nnderozude ziet men een aecmoürter een visch verslindend; alles met kleine visohjes bezaaid. Nog andere «ouden voorwerpen möj» by den visoh gevonden, een begraven schat alzoo. De visch gelijkt m bewerking voel op de talrijke gouden voorwerp?, die^an den noordelflken oever der Zwarte Zee van de iniaote PM, d* suster den Koning van Spanje, die mot print FI vaa Beieren gaat trouwen. De termijn van inzending ia dea FarQsck** salon is voor schilderijen eergisteren gesloten, Bedeu, 17 Maart, wordt de jury verkozen. Van beeldhouwwerk, gravures op medailles ea edele steeaea worden deTawndittgeo vaa 81 Maart tot 10 April gewacht > Voor bouwkunst, Kraveerknut en lithograpoie, van 2 toto April * "*"*""' De inzending vaa seuuderijea is reeds veel grooter dan verleden jaar. In het refectoriuBi vaa het klooster Saa Do» menico b<J Fiosole, dat door een boer als veestal gebruikt werd, k de beroemde fresco-echllderij van Fra Beaho Angelico da Fiesole, .Christus aai het Kruis," teruggevonden en aan het Parijsoh* Musée dn Louvre verkocht Een ander fresco» stuk, van deuulden meestor, is voor 46,000 lire aan den Rtusischen grootvorst Sergins verkocht en aal in d» Hermitage teateongtsteld worden. e in gra&toden gevonden z^ De Revue tmmimaii$M, wier uitgave ecnigcn Uld «staakt was, a»l met^l April treer uitgeS»v»n worden by RolHn en Fearndent. De heer Waddington heeft voor een der cerate nummers één aïuSel beloofd over zijn Wnige collectie penningen uit Klein- Azië. _ De Parüsche waaierschilder Kees het-ft de opdracht ontTangon do waaiers te leteren voor M Gnttave Doré beeft bepaald, dat aQa naga. bten schilderyen, teekoningeB, schetsen enz. ge durende twee jareu verzegeld moeten blijven; als die tJjdversU^n a, «Jïles verkocht worde*. In het TMAtre Francais to Parijs aal een nieuw drama ia vier bedrijven, SimlÜtTna den. biet to lande zoo gunstig bekenden dichter Jeaa Ateard opgevoerd worden. ? *, . . VIT BELGIË. XIL kruisje der verkiezingen, -a Tentoonstellingen. ? Nieuw mu^ Mum.?Kosmopolitisme.?Peter Benoit ? Yfaaauche «oenen, Paradössoenen, enz. ? Ja* vaa Beera' ?Droom", ? Adam.aou^ der Eva. De verkiezingen sgn voor België een weienïgfc kruis. De politieke -strijd vergt zooveel tyds, dat er bijna niets voor t leven overbluft. Merkwaar dig is het zinnebeeldig toeken Wat by verkiesmgtn wordt gebezigd dm aan zekere kandidaten eeae stem to geven. Alle kandidaten, die dezelfde poli tieke kleur hebben, staan op eene lijst by fUrsiHflr. De kiezer maakt boven de katholieke of deJihe? rale lijst een kruis, en werpt zijn biljet in de bus. Daarmede heeft hy gestemd. De keus' wordt dos uitgedrukt door een Kruis. Maar wee bet stem brief ke waarboven het kruis met één beentje buiten het daartoe bestemde vierhoekjo steekt,,, wejy! met zulke gesmeerde briefkes.... annnlésl Dewijl nn vele pachters, die dikwijls niet kunne* schrijven, de beentjes van hun- kruis wtofengif te kort maken en. daardoor de menigte annvtii alty'd toeneemt, beeft men een middel uitgedacht om het kr nisken af te schaffen.... Nadat de paasch-vacantie ware kalmte zal hebben gespMid over de gemoedereu der Kamerleden, die door de pbillippioa's vóór en togen de aftettafiuig van eonige honderdon kapelanen en andere beeuiniÈogeu in het budget van justitie on cultus nog ?uuchend en met verflenste parlementaire wapen rokken, naar huis gekeerd sijn ? wanneer, zeg ik, de maliënkolders hersteld, en de scharen uit de slagzwaarden zullen geslepen zijn, dan komt de heer Malon met de verdediging van e e a e wet tegen de fcruiskes voor den dag.en zal voorstellen deze lastige teckene ea de daartoe noodige potlooden, door eencn drooven stempel to vervangen. De verkiezingen zullen dan' een kruis richter, geworden zijn, en do rechtveerdigheid aal zegevieren l!'.. uetakkift big ven er hier en daar in onze groote steden toch nog teekeuen bestaan, dat de nsonsch iaU anders 'is dan eene verkiezhigsauuihiBc^iadie riehting werkende'waarin bövott Hirkr.oT'Yan.' rechts wordt ge&tboton. Schuderijtentoonstellingen bijvoorbeeld hebben wij in overvloed U wachten. Hier to Brussel van 16 April tot 15 Mei; te Luik van l April tot l Juli; to Namen van 24 Juni tot October. Te Antwerpen is al mede tot permanente tentoonstelling van moderne schilderstukken eon nieuw lokaal ingericht door den zoogenoamden Ctfde arttsiiquc. Maai' deze stad doet nog meer en streeft Amsterdam waar dig na. Er, zal een geheel nieuw museum wor den gebouwd, waarvan de bovenzalen 810 meters muur zullen hebben. Beneden, waar de. steendrukken enz. zullen worden bewaard, bevinden zich de woningen van den pedel,. lokalen ? tot herstelling vau schilderijen, enz. In het programma tot don boaw is bepaald dat do grootte dtr zalen ongeveer moet overeenstemmen met die des Mu seums van Dresden en der nieuwe museums Vin Berlijn on Amsterdam. . Daar ik de ingezonden plannen niet ken, deel ik alleen, naar een gegeven verslag, mede dat de ety'l van 't gebouw zal zijn ?une fiision de Ia renaissance flauiande et de la colonnade des ordres grccs ouromaiDs'',d. i.?eenerDenfjeUn{{ van grieksche üuilenrijan niet den vloamacuun bouw trant van 1650 ^- waarin, verzekert het verslag, Knbens groot genoegen vond!.... Eten vota fasse, met die ftuton l Peter Bonoit haaldo on langs in eenen brief aan de commissie-eenor muziekuitvoering te ' Angers, waar eonure vau V meesters werken waren ton gehoore gebracht, de woorden aan van Béranger: , >e qu'un Baste lalt rtune, i'un Frin^sis solt frMftls". om tegenover die heeron (welke hem zeer uoed bsddcn ontvangen) zy'no gehechtheid aan ?vloaoischs muziek" in Bolgiü eu .franscbe muziek" in Frankrijk uit te drukken. Och wilden toch olie kouttenoars wat meer denken aau eigen nationaal volks karakter, dan zon meii hier tu Brussel BIC t zulke kosmopolitische tempels, ondor den naam van ?bourse" of ?palah de justice" zFen oprijzen, waarvan 't volk de schoonheid niet kan Vmten; dan sou men in Weenon op deu keuerly'kpn schouw burg niet zooveel vertalingen zien opvoeren; dan zou men in de Brusselsche schouwburgen nog iets anders aanschouwen dan velerlei Parijsche ?edertnkken, on in de huiigeainueu niet zoovcd romans van aUoibehalve gejoude en tccMacbapen strekkinff vinden. ... . . Maar na aan, arpropo» van Peter BenoiC. Wg hebben wezenlijk medegevoel voor het denkbeeld, herhaaldelijk door onzen meester geuit, dat W»gners verdienste onder andere ook daarin bestaat, dat hy aan Duitscbland echte duitscho drama'l heeft willen schenken. . Meermalen kwam ons echter ly 't ho aren van Bcnoit's werfern ebo twijfel op, of zijne muziorf van ?Oharlotto. Corday" dié van ? ?deu'Oorlog" van de Schoonheioshymnè" en andere tverkcn, wel meer bepaald Nederbndsch, J'laamflcb, d»n Itynlandsch 01 Lotharingsch kan gewoenid borden. Wy zullen by eene andere gelegenheid da.u-ov«.-r eens uitvoeriger Echiy'vcu, en balen hier all't-n als voorbeeld <ïen dans der jeugdige i-aren iu den ?tempel der schoonheid" aan, (wolko te Angci*, zonder koor, werd uitgevoerd) en vrftg^n, of di« honderden ?eoentjes1' welke die dansers ftlkantler (iu aanbidding der schoonheid!) uitdeden e u bun ameltond zingen, uiÜoöpcudo in eoneu "?""»?«"? kt eet ? van lust ? Et Joogelln^ca: Litnt i.n-i tüi.lvo, Kelojes: J»! j»! ja'. , kooeen! Ik vranp of *ulke muzikale gcontJL-s wel icgea den üiaken roudon, maar ui«t. raiuder lui r lel ij IK n kui opwogen, vnai-mctU- d« oude Vlanmschi helden en burgers (b, v. t>Q' 't trekken iu den krijgstocht), of bU de meer ruwe dttu xinnelijki) gcmeentefccsten hunne vrouwen en dochteis of No. -800 M zullen rebben omhelsd? En of desokns D (,t veel nationaler ware! U njreek lutr byzonder over dit «vlaam,che'' zoenen, dcwiil het nieuwe inboodrijke (ooouerk vtn den jongen componist en leer ling N na Ueiioif, Jan Bloix, welks eersto uitvvi-i'-»^ lanistleucn Wuensdag; te Antwerpen ,,h»its hud, en \ratu*by wy n > eeaige oogei blikken willen stilstaan, ovk weder eeuen kus tot glamputit hu- ft, iu '?Qinca» Kusso giplett", ton de Uuitsclier «eggen. Noem er den zoen uit weg, dun verdwijnt d« hoofdgedaehte. Hoor maar l ? ,T)e di oom van het parmlfls." Een werkmnn met name Manhard, klaagt dat h j den s arcnketen moet drogen; dat het ?raadsel van het leven" slechts opiclost wordt ia .bet »ndsel van den dood." «a>ir, by 't mauiwht dansende «jungellnuen en mei*j-«V' antwoorden hem: het is ?do Uefde die de aarde her*ebept in cou Parady-.» Nu vloekt Manhard Adam, dat hij bat Parady? verbeurd beeft, en akapt in. (Do wjjrondhcid der r»ieneerinft Taten wy voor Maaitnls rekening). Daarna treden du «geesten des Kuch' s" op, en sporen ?hot Drooroeaheir" aan. .Loseo eu Waarheid" te weven. Daarop Iteorl Mtnhnrd .gwitennezoitg" en vraagt: ?Eng)*»*}, wrlke booa-chap brengb w mij? ? Deao aiud«ren van 't Paradfli" verUare» «JohbmWoBéan UanhaM ternf te geven wat Adam heeft ver loren, diM-h hgzal ?de Fee van t Paradijs" vin* den, sUpeude aan den voet van '? Levens Doom, en .... ?TOo ha** kut, hfl wordl JM doo«Ul" Na vUenn do .paraJysgeesten" met Manhard door Hplo&rend donker," -ofschoon de getichton der «Engelen licht afstralen", eu «dwars door de aarde" . . . Eindelijk komen 1$ aan in de ?toowrtclden" van 't Paradijs. Man hard is bevredigd dook de nPar«dii«g*esten" willen hem in een bootje naar den «boom des Levrti»" va>en, waar 't hart is van Eden, het trlanspnni van allo weelde. ,SUmmen uit de verte" roden t hem af, doeh bij Boort niet daarnaar. Hy t-tapt aan land. hoarop Te* schijnt de Fee met hare maagden"; hit orkest .speelt den Paradysdaos"; Manhard bewondert die ?okaachtiae ?cljoonheid"; da Fee i kraipt in den boom; ?De Boom" tegt dat »ijn Tfacnt Bif' Ifl'k majtkt aan God." Dat hoort Manjt . btrd gourno; de Fee aingt lokkend «Koom Koom", to uitroepende dat hy .niet wil ayn ? of God", kut hy haar, zegt de dichter; waarop onmiddel lijk het gebeele paradijs vmtokt Ten slotte itemmen de .huismoodvrs" en de ?wereldgeesten" esoe vermaning aait tot ?wwkan" (en niet tot dioomen I) want, ?het werk hertoovert de aard in paradf^. De Dniteoba vertaler Flinmick, sifft beter: ?A- belt die aaf skd rwget euw Partdiest" De tekst ie vao dwi veelbeKaafdeu dichter dsr ?Bloem «H d* Votttktoss*," dw-Jongelingsdroomen" en veler andere pentest va» dkhtwkunst Jan van Been. Of wy hwr een edelsteen voor oas hebben ttogeii onse leaw zelf beoovieelen. Het is, dunkt, mij onuoodig du aaa te toonon. Men kan het voor eene parodie van Moaes of Milten houden, gel«k mee wÏÏ. . OndtriuMchen verdient de muziek (icker moer Vlaamsch dan de tekst) ouse weceniyke erkent eI Ijjkheid. Wy spreken daarvoor in een volgend artikel. Brussel, 19 Maart 1883. M. A, DE AMS T E RD'A M M E B, W E B-K B L A D YOOE . ÖMrnk op t&g gwauukt, tvepmta tlMbt als zwakke of valscho »tooji<Jcsn aan zon eohtoiyke wedae wjfdt. H<| kan sich niet verontsohnldigen met er op te wyzw, dat ook zün meesters veel gel*verd hebben, wat den tot t s eener rechtvaardige kri tiek niet zon kunnen doorstaan, Want de kunst u voor alles daar, om den mensen uit zyn eUadaagsehen sleur .ia een reinere of hoogere, betere of diepere stemming te voeren, «n daarom i» «e middelmatigheid voor baar een doodzonde, die nooit wordt uitgowischt Wat middelmatig is, kan nimmer tot de kanst sjert-kend worden, omdat het middelmatige g«en andere stemming, dan ui« van vervdiwr, to weeg kan brengen, en de kunst dus haar eigVu doel missen aou. Erkent toen zelfs de heer Docdes van haar: ie BjH. bo« Ik dat Vondf ik voet bat niet: 'i ueoft hoegenuuni f een goed. (bUd». 17»). De Heer Poedes nu is, volgens ayne eigene definitiw, middehnatitr, omdat hJT niet k >n uitdruk ken; wat hy gevoelt, . naar den lener naar dat 'gevoel rafou Kot, {a dikwijls een geheel tegenovergeitelden indruk maakt dan tfoe bedWjnft ws*. Ben dichter behoeft go<w rijke verbeelding to hebbon, on z%h aaa anderen kenbaar toasokeo. Het diepste gevoel verkiest dihwfelt de ?envoadigsto woorden. Bcets heeft in geen zijner wvrken ouit een beeld geschapen, dat ile siel des wwirs nog lang daarna van verrukking doet trillen, xooals SEelley en Swinburne dit met een enkelen penuextreak weten te doen. Maar men mag ton mintte van eon scniyvor verhuiffon, dat hij zich niet bespottelijk maakt, en en die klip heeft de heer D., zoodra ntf der fanta sie to na komt slechts zelden weten to vermnden. Of wat kan het anders dan een glimlach by den loser to voorschijn roepen, als by ?de kim, Dia wol voor 'i oog beralktaar : «toeda iu ncYclcu verJwjjnt" IETS O.VEB KRITIEK EN IETS OVER POËZIE. HL Wellicht zal de eene of andere myner leaers tellüsTW.JUtiejsia^.hs^s.ajk>«ft. aagvp«» viBden, «na«r tiiet de erttieus móet daarvan de schuld dragen. Hy beeft niets ver teld, dun wat voor iedere opraerkuanw ziel, zwart op wit, te lez-n stout eu de beer D. beeft bet ciclizelien alleen to wijten, wanneer zijne losse medcdeelinpeii door don recensent zooveel mo gelijk aan enn wovdt-n geschakeld. Niet rlechts, omdut lui zelf er mr.de begonnen ia, do mysteriën zijner binnenkamer midden op de publieke straat te zcttoo, maar vooral nu hq dit op zoo'n onartutieke manier heeft gedaan, dat de a indacht der voorbijgangers niet zoo zeer naar do voorstelling, dan wei naar de feiten, minder naar liet scboone cu lieve, dan naar bet uliedaagsoho en vermakelijke wordt getrokken. Ik herbaal nogmaals met andere wooiden, wat ik binrboven zeide: Do ho r D. hcoft geen gcdkhton geleverd, w er doel en waarde in henzelven, on daarin alleen ligt, maar hy kou ht?t niet verder brengen dan tot eenige keiinL«gevinRCII en wenken, welke den lozer, die toen iets voor zijn moeite hebben wil, een onweersraauImren lust iahuezemeu, om eens achter üfl scher men te zien, en met eigen oog- n do werkelykhuid te aanschouwen, waarvan by in de verzon zelf slechts een ilu.iwo afschaduwing ontdekken kon. Ku ik eenmaal zoover met don heer D. op «Uvek ben, zal ik ook van deze bewoi ing het be\vys u;et enhuldig blyvcn, voor spover het niet reeds door d; vooraiutndc aanhalingen gegeven il. N.e t dat juist dezo enkcln bundel ssoo'n be> langs t-1 ] ing cu onder/.oek vardicut, maa> tegelyk mei Voorjau en Zoiuer staun «u vallen tal va.i anderen, dia met meer of mndor talent tamengcat-ld, maar toch altijd beneden do eischen oener aikuwgezettd kritiek lilijvendo, jtiar in jaar nit, do markt onzer Mederlandsche litteratuur overBtroi.men mot. slechte waar en gobroddnld werk, «? havr dn-doend^ by oiias wiwriyk kan»t\en-. ncndu en knn-*iltc>enito landgouootenindiscrediet brengen. Huiselijke poëzie is stellig niet de hoogste on kostbaarste, d<u m n zich denken kan, e u het i« te wensehon, dat-onze letteruu yuort mogen gaun ia de rich ing, die zij sinds eenige jaren schitnen ingeslagen te h«b ion on ons krachtiger, verhef fender gecstesvOedgtfl blijven geven, don do uu wel zoo laogzameihanci uitgezongen lof van i<xtlend'> kinders en thee-chenkeudö óades. Maar de felste yvaraara voor hut .nieuwe üoht", zooith ds heer Witlcm Ktoos, zullen toch wel zooveel Ukt bezitten, dat zij aan het door hun gesmade genre het recht van1 bestaan willen toekennen. Doch dan zy die- poëzie óók «oed, zi) inderdaad poëzie, en ik vermoed, dat genoemde heer hier reeds min of meer duideiyk op geamspeeld licoft, loen hy, iu zijne Inleidii-ff tut Perk'* gedichten, verklaarde: ?Toch Hot de schuld efg^nlyk niet waraan, dat de onderwerpen BOO klsin en BDO «n?, maar dat de irensten met ruim on niet groot Reaoog zijn: de blik van een Wordsworth kan n-lfs het laagste en gew .onste onsterfelijk maken. Doch daartoe is een rijkere, vollere ontwikkeling ftoodig .van de vermogens dor ziel, dan den mee*tou tfner eerzame, Ieer4ame navolgers beschoren is." Evenals voor de hoogere soorten, hoeft de Bpnstcling der b(j uitnemendheid ?Uoalandsohe1' Vaxe, zooals Hnet haar noemde, gevoel en verwelding noodig. Alle situaties, ook die hun bestek binnen een engeren kring alen omperkt, moé*en njn gevoeld s0n. en aniver voorgesteld en jui»t nitffoarnkt. Ja ik dm f beweren, dat de juiste uitdrukking, Ie mot, bij deze méez dan by eenigo uiilcre piHjzie een onmisbaar vereixohte is. omdat nier de nir.werking op 's lezers gemoed niet *ooWer van dn conceptie, als wel van de fijnheid der details, eer vah de vlekkelooze nitvoeriutt, dan v»n het diet.e 4fond»,n dat daarachter ligt, afhangt Beets en de Génestet hebben eenige meesterstuk. J** van waarheid en netheid in het bedoelde soort ttn hun volk geschonken, en s^verdi-nea daarom «oor hun volk boog to worden toehonden, zoöloog net zyn eigen taal en leven bTyft liefhebben en (?ren; maar niet to dulden is het, dat d* eerste «» boste huisvader, die zich óók sjjn huwelyks?Jereldje door het lot aiet toegewexea, de lier in ««n arm neemt, en met onbeholpen baad eenige We larpto «tol Hou ik heb nooit gcbeofi. 4s« A»tosi*sdaar«m met prteken «ra kebbea opsj«Wmden. '? H. 8EBA8TIAAN BENIOK. donker door a Van Van Doesburga te Lekte». UoM «» , uitgever: 8. O. een .klank" hoort noemen (bladz. 10). Of nog erger op blode. 73 den Heer D. met stjn vrouw telken avond in de schemering ?rond ziet draaien in (een) kring." Wat, zoo hy over diezelfde Trouw, voor «ij vrouw werd, van baar futur de verzekering ont vangt, dat zy ?zoo Dacht als wof' is?l Ik laat het aan den loaer over, om nog meer staaltjes dezer machteloosheid van 's lieoren ».'s verbeelding op to sporen eu wys er slechts op, hoe de beide eersten getuigen, dat dese man zich nooit voor oojfon stolt*, wat hy neerschrijft, maar de afgesleten metaphorrcche uitarukkingen dttr taal overneemt, Kouder hadenkei.; en hoe het laatste voorbeeld een gebrek aan smaak verraadt, dat ter nauwernood bfl een persoon van Bddordijks kracht, doeh nimmer aan de zoeterige alledaagschlieid vau een ?tamnien hubpoéot" kan verweven worden. Duch het ware niet noodig geweest, dat de heer D. zijn verzen met de lintjes en strikjes eener ontleende beeldspraak had opgesmukt. Laten wy daarom aien, wat hy geeft, ais bH zijn ncntim< nt rechtstreeks on niet de middelen, die hem go«chonkun aQn, tracht uiUto drukken. Dan ook stuiten wij l o. op onwaarheid, 2o. op krachtcloosheid, 80. op bolaiiheiyicheid. Phüartthropie is een schoono znak; leüoHdering M.een verheffend gevoel; vrouwen zijn do zoete melk, waarmede de maunen den klaren dronk hans levens aanmengen, en poBeie is do alloi besto van de vier. Wie dus optreedt a's dicht«r, om te zingen van de vrouw, die hy om haar phila-ntbropie bewondert vaa.,ham mag men verwachten, dat hU de luistercnilo ooren van zün publiek op -ftt BtfJ"»!1"**"^ fBffofc «n-ff»«to«i «tL Qf rf^ han». i), tra één h*rte^tf'la«h!«* het uitnemendste van allen houdt, valt te betwijfelen: lii) heeft daarvoor te weinig smart gekend. Maar dwu lezer zal het zeker moei'olijk 'uit zyn hool'd ziju to praten, dat WQ bior met den karremau en niet met een der ontwikkelden iu don lande te doen hebben, wanneer hij onzen vriend, in plechtigeu ernst, hoort uitroepen: Matt liet U»ndlen, dit, h 't xraro, Zt) het ooi op kloino «chsal. 'k Kbem nit ülantliropi«ch oogpnat (bl. t»» U das »1« mijn idctal. Als zyn aanstaande voor een poosje op reis gaat, he.oft hij niets andors te zeggen, duii het versje dat op bladz. C3 staat, on dat aldus eiudigt: Mvin liofsto IR wcggotogen. Maar koert toch metdo "' Hoo bon ik dan verMjjj, Alt wo ons liorrimlon mogen ....Maar, myn God! mijnheer Doedes, wat wilt gij toch l Do wereld vindt het erg genoeg, dat go uw dingen slecht zegt, maar houd dan ten minste deu .mond, als ge niets, volstrekt niet* te zeugen hebt l t,n de onw.iarliciid? Moet ik na do voorgaande ontvouwing van 'a mans ziele leven hiervan ifia andeie bewijzen aanhalou'.' Hoe kan er waariiei i zijn, waar iemand zóó voorzichtig in, om steeds zijn gevoel slechts ten halvit tu ui< en, uu /.icli iio-iit' verder uit to laten, dan hij in cenc onzclccrc eu wissalvalliffu toekomst verantwoorden kan. Apaje! Ik mcou don lezer do reet van do/.en buiiJel te mouten besparen. Zij heeff, zoo mogelijk, nog mindcro waarde. In het behandelde goiicylte ko men ten minste eenigi- stukjes voor, ilie zoo mot jtocd, dan toch nardtg kunuun giinm.-ind worticn. Zij zy'n: Een droom on b.u ix.%\ Inlietticyin etui Mnatt op bludi. 29, In de Studeerkamer op blivlz. 37, on vooral de beicto laatste regels van bladz. (j Eindclyk Zitiyyen op blad ü3, dat echter vau een andure hand is. Ten slotte meon ik den hoer Doedes acua beteren raad to kunnen'guvcn, dat dat lijj gedach tig aan zyn eigen woorden, W»&r drooro Jiloozic zich toont,, V?c«« daar vontakerd, Dat liofdo wount Maar 'l l» g»t» lleftlt fritcJt en i-onif Zt 1» Hilytinergtld Kit ongezond. nooit yverzneutig op zyne vrouw moet worden; en verder zijna eigene gezondheid nipt mini er t« vonorgen dan die der fiöfdö, t ot welzijn van zichzelveu, zyn hui-gesin en zUn betrekking. Zoo zü bet! En nu Adriaan de Vrije t llut zon rog bard vallen, lUn werk op een dergelijke mooier, nis dat van den neer Doedes, te behandelen. Wel is h(j ia techniek en oefening verreweg de .mindere van beiden, maar er ligt aehtor die strompelende verwn, aehtor dat schooljongensachtige gerijm, een ziel, die geliefd heeft en geleden, gestreden en gehisat, en daarvoor moet de nardvoohtigste critiek zwijgen, schoon zij duor dat zwijgen zelve het vonnis uitspreekt Of er een dichter in hem zit, wio zal hei zeggen? Er zijn er, die op hun twin tigste jaar alles hebben verteld, wat zy in zich hadden, waar anderen de goddelijke gave vaa het woord eerst ia rijperen leeftyd geschonken word. Laten wy hopen, dat de heer do Vrije tot de laateton moge behooren. Bn nn de moraal van dit stuk? Toen de hei lige Antonius van Padua ook eens voor de vissonen meende te moeten prediken ? wat was agn succes? Dia Pntllft foöndot, KIn JadM ileb wendot, Dto Hwsht* blatbra Dtobt. Dl* A*M VUT Itobra. DU »ndlfft tat (flulra, «is Utïbit wl« alle. De tien noeaendo saMraHiten schijnen als axioma aan te aeaiea, dat aa natuur altüd alles, s«J& do minste harer oadeoiéel«tt, in v«Uo klaar heid vertoont Niets is intaseeaen minder waar. Uitsluitend ala de Noord-ooaeowind waait, mits het oUn nog voile dag dL toekent zich zoowel voorgrond ab vctschiet ia msse lijnen ea schrüU kleuren af. Wel ia waar vtade» velea dat dan ook de natuur siea «p het «oordeeligtt voordoet, maar de artfet des^«aad«rsovv.DeBewenseht niet alles te CrifE?*c zssj» toaar vindt veeleer ia veirasseada __ sehedawen «n treffenOe licht efekton ea"«S"ai aet halfdonker der schmnering. Deae poeve kaa met oareaHttiseh weseo, daar immera do aatmr s»lvA aéverschaft En waaneer au dat teosakdomatel cm aangevaam weemoedig sj«voel k aas verwekt, en de grilligheden van Ikhtutrok ? aich baanbrekende duor donkere maesss, onze j nUsie ?pannen, ion d>it dan onnatuurlijk weaeA ' Zon men niet veel me«r, door deze invloeden vi H sioh af te stooten, uit vreeüo voorseutiinaliteitl ron»uiverh*tid.iyn*r eigene natuur geweld doea > Waarlijk, daar' is S een grooter fantast geen 'Mrhevener poëet dan ti natuur selvo, al kon ze ia haar oanaxrypeiykon hamor ook prozaïsch, gsaiiiunan wreedaardig weien. Het schy'nt een zwak te «On van Ne<lorlaDdsche schrijvej s om aan hunne boeken vreemde namen tu RBTPU. Voor vele jaren neds gaf Hildebrand met zijn Camera O&^cwrrthetvotirbet-kl, entedert hebben wij «phnd: Chemeriana, Coqtiettcric en ', de familie MixptcMt 'en wat niet al l Nu weder: Chiaroseurot Ik vind dit jam mer, want het is dunkt mf eene roeping der mannen van de pen om de nationale banier boog to houden. Nu weet ik heel goei dat weinig bo-ken z <o echt Nederlandsen zy'a als b. v. de Citnera Obsciira, maar ik vraag: bod niet juist daarom ook do titel nodenandsch moeten wez-n? Nu heelt CluaroscurO eea niet zou uitsluitend nederlnndsch karakter. Meer dan e*ne schets te'i'n is o|> vreemden boden genomen, b.v. in Italië. Gen<<eg, ilt wi de slechts, onder een voor behoud vun luttel belang, mijne ingenomenheid mot den naam van, Vt boek nfta;>reken. Wat voor my vooral de waarde dezer novellen ver?hoogt is, dat ze baast allen aan. den titel beant woorden. deptt, Glkir ? obscar ? C*cs» nn mystóre Qol souvent mo troahle rcsprii. ?C1air-o1t*<uir, tuwhen licht en donker, foei," zegt ile staatkundige, ?vooral niet beidrn. één van beiden: hut licht of de doéstt-rnis!" ?Tanschen licht en donker" «egt de Mbeikundige ?hoe zal ik dan de kleine nuances andemLeidi-u, d e voor mij van zoo gmote beteekeui* knnncu üjo. Neen, licbt too klaar als de oW» dat altren kau my tot de waarheid voeren l" Doch de artist zegt : ,licht uu douker utryden niet met elkander manr vormen de heerlijkste harmoBta." Hy zoekt de poëtische waarheid, dm nMJt*> üiawf waar i* dan boiipeln^e, die enkel n tri-Ö«n. wil steunen, of de in do klaarheid baar doel kan Het 's die. Onbegrijpelijk schnona vcrecni^in" van waarachtig realisme en pbautastieko voorHtelliuff, die raii in Hawthoraes romans 7.03 onwi>«i-staanb:iar heeft, geboeid, en 'lio ik hier zoo yank in deze scb«tscn h«b teruggevonden, want vooitlfzende docht ik meer dan eens aan nnjn geliefden AmeruWnschcn romandichter. WannetT ik tny haast er by te voegen, dat het. in de verte met bij mij opkomt, aan imitatie te denk on, dan zul men gnvoflen hoezeer ik met van Nievelts werk ingenomen moet zon. Naar n.ijiw overtuiging is hg eeu onzer beste prozaschreven*. Vooreerct bewonder ik do frisclihoid K(jnor fanta-io. L'es: de Parafiluie van denK-ipe-laan,oen vcis -cbel sjc vol waoi-ochtigen liumor. Jack Bobson'3 poolrti*. Jtitrnionia, e-ne Min in den zonneschijn, erna Hftn in den mist, J>on Juan del Multro, en gij zult telkens uioxteu (trkennen dat hier een ODi'djironkclykp Krc«p wordt gedaan, dat da toestanden uivuw zijn of althans fchyueu, dat go in één w>-o i d iet» le<-at, dat, duor afwezigheid- vau bittMlit«it, verr-iHSeuil mag worden gimuoittd. LJh toch KOU ik niet du'ven bewurcn dat het vt-n o-st nde voornamelijk ligt ann de fantasie, misschien n 'R muer aan de wn«e van bnwerkintf, . . , .° .,. ? J>^ ^*l:l n~L _t_ ... i Die Krabtj g«bn Dto OttMBBMh bttibea dios* Hoewel de waarheid, letterkundig werk, éea i laadgeaooton niet, gedrukt, 100 doet tijd tot tyd eens iets te aan den eerste, al is * den laatute, wat meer Bijna dagetftknh wordt ten zooveel voorgezet, i manfabriekvn zooveel a vont en inhoud, afi h _ een merkwaardige gelykenie in zooverre beiden sic zekere mate rkuadoea kan worden aaa, van waarin koste van k besteed. tydschnfuit oaae ro^ . wél to weten -f dbt het inderaaad een zekere mate van toSterdient waaeeer iemaad sfl n zinnen wat kunstige* {a eJkaader traoat te aettea, en zijn weadiagM wAsuigfr wikt, dan de meeste ouder het schriveafla güde ant dea BUB toegemeten tyd overeen kpsiMa bmgeB. Deaea lof n mag ik Asilwav Bsehger niet onthouden. BlHkba*? gevor*Ml ft d« sdwtl «an Potgieter, verraadt syn stA ia* beweging eatopa, maar vooral in het gebruik van «eajg* behaalde en telkens wederkeerende maniena vaa aanknoo ping en overganf, eoa J***rJJ«« oppervlakkige bekendheid met de ejgenaardigbedea van 's mees tors werk. Verder echter soa ik in mijn goed keuring niet mogen gaan Want schoon de uiter lijke kenmerken van net model met eenije vlijt zijn nagebootst en de sehrh'ver niet zonder vracht heeft gepoogd in dit opzicht aiobzelven to verlooeheuen ? eoodra het er op aankomt, de vluch tige schets met ziel en leven to vullen en den dichter der ?Zusters" te volgen, ook iu den rijk dom zyner gedachten en de hoogheid van zjjn g«est, in de fijnheid sUner toespelingen en de vin ding van 7.yn vernuft schiet de christelijke liefde by onzon auteur to kort en ttyn oorspronkelijke zwakte treedt aan den dag. Niet dat ik dit werin* daarom alle waarde, voor een zeker publiek, ontzeggen wiL Do schrijver is eon jrcloovige, op de manier, zooals onze Beets en Ten Kate dit zyn, en hij beoordeelt dun, evenals z(J, een dichter niet naar hot gehalte zijner poëzie, maar naar de mate aytier goloovuheid. En wel van die byzoadvre geloovigheid, die uien gematigd orthoaomme noemt. Zoo hoeft hg' veel van iemand, die door de hem eigene iwichtina Kjjner oogen, vooral gestel! zou zyn op do witte kle .r, en daarom de blauwe druiven voor de witte verwierp, ja, die door zyu visionnairo neigingen, zoozeer bevooroordoeld zon worden in syn eigentlyken smaak voor druiven, dat hy de ourypsto witte boven de zoetste blauwe verkoos. Doch niemand dan de volmaakte Christen zelf, zou den schrijver hieruver lastig willen vallen, daar deze geene andere, dan ijue eigene zi«l met die zouderlmite hai delw^zo schade doet. Berooft hij zich toch dusdoende vun een groote hoeveelheid uitnemende goniotingen, die slechts voor fijner prueveude en minder eeuzydige zyu weggelegd. lic weet wcU lat do heer B. voor al dat genot don neus optrekt, on in zijn godsdienst een rjjkere bron van pleizier moent te boiitieu, dan e*nig "onkerkelijk sterveling, met allo dichters dor wereld in ziju boekenkast verwerven kan. Poëzie bekleedt voor hem slechts de twe da plaats onder de levensniHcbtea, «a (ten nog aUsen, voor zooveel zij zieh de dienstbare bekent van de alubA.en ,do oaiet doea onteert den dader, «a aut *ea dader, dé waartoe al |b*hoort, aookng die atotu «t atgea toe doet . Was» h| siea willen leroateeaukügeB net het nadrnnisusls fsit dat «fsj steen de eerste niet wt», oat Bas«a7*.M Beata, besa «oor is.fegaaa bssekimiisst van een Dper aelf ?saaar ssad dek ? ?Mdaar, ato daadeM h»-t huiaoiisti-uliH in 'ion stijl. Dat nik en »>ut uii-t wnt," dat mysterieusfl in don vorm pakrc mij gelic.-l in, e ven teer als de somwijlen kluchtiiri'eulistiiohe wt-ndiiigi-n en die toch nergens de parken van h«t sinaakvollA ovèrsuhrij.bn. Vrnagt men mrj aan welke schets ik de hoogste wnavdu t«ek>>n, 200 zou h«t antwoord moeielyk worden. Du BHVo-litjcte, >le meest poetisclio U KKllicht: Uarmonia, too innig en artistiek, zon op bet puntje at' van sentimenteel to worden, (uu toch non kern-gejond) »Liof zo niet. and ra rlan in hot scherawrnur genchreven is, maar arok: Don Juan del Mulinu is eau R.«d ueeohreven, een /eer raonschkui dign novell», vol van waarachtige liiHuimit-it, ui» het wiireiie verwerking der spreuk vau madame do Stoel: toutcouiproudreo'esttont pardunner. In: eene Min in af.n nust hindert tn(J een wei nig het walgelyhe beeld van den dronken Holwerd, dia bestemd is om d--n rchooiivader van den vorbaler to worden, mei omdat ik er teg«n heb om eeit dronkaard te beschrijven, ook niet om lat do heer van Nievelt ia die beschrijviug onjuist zon zyn geweest, maar omdat, hier geen reuen schunt te ocstaau tot het (schilderen van een zoo weinig aantrekkelijk beeld. Overigens is ook do«c schets vol aardige opmerkingen en lieve details. . Bijzonder oorspronkelijk is het zoogenaamde sprookje (is het f en sprookjH?), genaamd: de Jonkvrouw van HiUegensberg, en toch moot ik hier eene enkele aanmerking mnkcn. Voorgesteld worden: eeu onder meesteren de doch ter van een hoofd .nderwijzer. Uy is een poëtische figuur en dan staat hem by den pedanten «choolvos in den weg, Natnuriyk is de onder meestor iemand zonder geld. ?Wie heeft er ooit gehoord vaneen drogen regen, v.m eene kunde vlam, van een be middelden ondermeester?" Jn-tus, too heet hy, en Marieken dvraepen mat poëzy, met alles vooral, wat in de taal der sproken tot de verbeelding spreekt. Zoo gaat dat eene poos voort, maar ziet, wat later wordt Jnstns cp eeue andere .verliefd, en nn vernemen wy dat de poëtische onbemid delde ondermeester, behalve agne boeken, er ook nog een clarinet op na houdt; dat hU, aio poötiseert, noft daarby nit l»nter liefhebberij oen blaasinstrument beoefent Als ik naga dat meestal de poëet minder opheeft met do beoefening der muziek "n omgekeerd; dat buitendien die clarinet allcrvreemdst uit de lucht komt val' Jen, zoodra de man de oplettendheid moet op wekken tiJnor tweede Dulcinea, dan vind ik dat deze emrinet, in de lieve sympaonie,een0an« doét hooren, die het effect eea weinig bederft. Doch genoeg. Ik bltff met btyna al deae schet sen bijzonder ingenomen. H. Th. Boelaa. hij slfchts bevuegd ia om over het geloof, en nog wel zijn bepaalde geloof, doeh niet over poëzie meu te spreken, zoomin als men iemand, die Biecht» oog hei'K voor eene nuance, eene beslhsing over allo zeven tinten van dan regenboog toevertrouwou zal. Hy had iiua uiet ecu tiltcrari ch-hiografiache, maar eeu tlKohgisch-moretl-biografi*che studie over LonglVlluw uioetrn schrijven, of liever hij had zy'n geschrift zoo moeten noemen. HQ heeft zich met den titel van zijn eigen werk ? vergist. Want ? trcObudo overecnTtorasttu-tscnenmijne theorie cu zgnn pniktyk ? di: boek handelt niet over den dichter, maar over d>-n mensch, neen, over den twiisiihenvriend Longfellow, en in plaa;s vau ons op de hoogte te brengen van diens kenmer ken Ie eigen schappen ali pot-et, nis da-ir zyn: de omvang van zijn *ejitim>;ntr.n, endesamon«tellii g zijner eotteciitiM cu <l« plartioiche waarde zijner beeldspraak, tracht hij om «lucht» to l^wyitcu, dat Ixingiellow ccn braaf en vroom man geweest is, ai' om des schrijven eigene woorden to beüigen'.: ? ?Wij poogden u hot karakter to teckencn uit do werken iles sch'Üvcrs, maar meer DOJJ u ach ting!, eerbied cu liei'de in te boezemen voor den ed«l<!u mei.sclietivrittnd, vvicn ullco gelijk waren, en ilio vuor alle i z»n^, om allor heil en geluk. zoo u>et te verdelerren, ten ininEtetebevorderep." Dit.'zyii doel mi h-ofc iio hucr L), niet voorbyifestieolVI. Hij g:ii' iiidordiiad, wat hij wilde geven, un uit zijn tiili'iJKÓ iianlul.'iigen blykt nog eens zonneklaar, wnt vuor ijiemand meer betoog be hoefde, daf. do nestor der Amerikoansche dich ters ncu der weinigen ouder ryiie bro d-vs wit-, die, in ouze e> uw', do vaan: van het christelijke geloot' om hoop; hiitlil en er ook vour streed. U-n lof, dij hem t.icivoor to>-komt, jan-men dus den auteur uit t outtioaden Maar zijn boek bevat nog liietT. Eeu paar uitweMiimn neot't hy zich vcrourlool'd, waiuop het noudig is. de anndaabt te vestig'-n, orndtt hy zich danrin-dfl op h«in oubek'ndo paden waact, en natuurlijk dientengevolge JHinmeriyk verdoolt. Nu zou l'ct verlorene ranelte zQn, hém weer op di n rechten wt-g te willen brengfln,-m»ar daar hy voor het publiek de bonding aanneemt van poifect goeii te wo t en, wat hij dwit, kan bet geen Kwoa/i, htsm even oen zachte vermaning te ireveu Um to bflffinnen. In de Qursto «er ukweidincten verlaat hy voor een oogenhlik. sijn ondurwerp, om op dichters te wnxeu, di» in levensbeschou wing «n K^estesrichtiiig de antipoden ..van Longfeil °w itQii, Qodlte, dl M*.»tt «* Vietof Hugo. Men kan van eoa oprecht christen ve wachten, dat hy met een soort van sch/oota, van afkeer, zoo ne wilt, blikken zal op dsjpi drie machtige gestalten, aan wier-voeten «wowffoot deel der beschoalde werelj zich nader heeft'»-zet Maareen wnarlijk ontwikkelde, en daatotpi numaan en fn'nK e voelend, gblouvigo ? ook bij|l|rt hamers, vu-r alles, mitnsch ? zon zich vdjUfetgu MÉvoelen, als hy ooit dien grootangeestea?wchdtydueestou van zy& eigen gcxlacht en grooter daa hij - de fiolen vau zyn nyd en toortt ojfer de gekroonde slapen gnwurpen had. Uoop zboter1 sou hy het nooit laten komen. In ieti'fetf «r «-neiging toe gevoolde, de christelijke liefde>a tot *x»be*la des Verlossers zelvcn moeten het b/É» reeds'verbieden. De beer Bechger deukt er echter anders o ver en l ^f m» m 1MI_ ? i ? SH| ? .__ _11^. J l_ t fan kei deaeUsoper ? ia leven ea in lied? 1) Daakwi' ??MB op ten veel doerhseatifer voorbeeld beroePM, en ska vaa saaald vrteaaea, omdat ook Peten Btyt saesMer verlcoehend^eft. Ffetor H»* kosat er Iwt beate afi die feskehta .nalistiesdi ea sjoaJeoeaesMad" (bJadz. 78) ? ?on zeer kaajas SMasoaea, die jak4 act tegi pv«rsj<sstek1eE«wensi ? awar de JttussfT oaielakkti eluk in de was wereld lieve, arsse Mumt, die aoo «ya leven en toen tooveel geluk in heeft gebraebt, omdat daiaeade aielea trooat ea tranen en vervukkinff, tranen ia h -n troost, ea verrukking ta bun trenea W hesn kebben gwoaden, Al/red d* itiuiet ü eiete BMBT dan ---.een feronselutt §e*it*\ (WadV'64). Ea 0oaJAev Goethe, boort M. > g rj*eid m in jeugd ten» Ooeth» tieh gef&ïde o*k keer Uufts«*a»9*9 leefde, eenTT. dartel 9mk*r Hoe zon de hese B. bat vwAra. ala eea Dmgenaadsmaa kern en sfiu aansteUwe poften eoas>' voor kwesels en bangstts '«m stowaéi^kenuit eveuMer geUk hebben ia stta. taataaatieB, ate onca vriend in de afse. Doeh 4a aaisielwijza soa vóór genen evenseer *w .«wstse* utmardif «tja, abt voor dezen miehrntelfk ie. Om met dea ashrijver isjlf to spreken: ?Eea extreme dógout weerhoudt ons"aanait,gedrochtelyk en onBntfe^jk" gedrag nog verder de aan dacht to schenken. Dat hu de laatste quaUfieatio letterlijk nit Loufffellow vertaalde, wascht liem niet schoon. Hy had beter gedaan, den meester, o er het algemeen, wat meer ia mijn voortreffe lijkheid, en wat miudcr in sjn mensehelBke en dichterlijke tekortkomingen te schetsen. De slot* som «ijner ?studie" o.a. schyat hy in een uitdruk» kmg van Kardinaal Wiseman te leggen, dat Longfellow ?da gesehilute dichter zou zijn voor de opvoeding der werkende volksklasse!" Als do groote Amerikaan echter geen ander brevet voor >|jn roem kon aanwijsen, tou hjj ook aiet 'waard xijn, door anderen geleaen te woruen, dan door ?de armen van g«est". Indien ik de mg* toegewesene plaatsruimte niet reeds hadde overMbrëden, aoa ik nog oren do philosophie hebben ondenooht, die de schrijver. van blad». 7? 1& uiteen iet. Thans moge slechte de opmerking volstaan, dat op bind*. 9, bet ideaal van een eikenblad gezocht wordt in de mest, waartoe het zich vervormd heeft, tor wijl men ons op bladz. 10 verzekert dat ?waarheid, schoonheid, volmaaktheid" de eigenschappen zyn van ieder ideaal Ik geloof, dat dit boek slechte door diegenen onder de beschaafden in handen dient genomen te worden, die nieuwe bewijzen willen verzamelen, tot welk oen grsad vaa onverstand en inhumnniteit het geloof sommige hunner natuurgenooten ver leiden kon. S. S. 1) Byron. . ? , Liana, door Fiore JcJfo A*«v. Sneek, H. Fytteraen T& In eene ., Voorrede", die niet uitmunt door smaak, deelt de gunstig bekende J* fofe dt&a Utre óns mede, dat by (deza bloem ü een man, w^nt 1686? IfÏÏ Correspondeert met x$n ?stndenteattyl"; noff verscbilltnde stukken en portefeuille heeft, die nttaandaiat al* austera vnn AMoarn, ea \» ~ noemt hen.,.. Natuuriyk, o^Hat as alle drie ia één bok bij elkander gooit e*-» met den titel van realisten, naruralhten ra fcalerialisten, wat voor hem hetzelfde schy'ntteafLjaeentffebnindrae. kt te hebbeu: dit b*wfl-t sleew^datèr eigentiyk niwt met hem te redeneeren, valt,«tidathii ouder syn woorden eone andvre taetstttm schuift, dan die door het taalgebruik f»Mttgd word. Zijn gedrag in deze is wel ten baoMto owetenscbappeiyk, doch behoeft nog nietaujstrijd te komen m >t zijne eigene moraalT * "v? Dat .hy echter atoenm werpt, «K pp gevallen vrouwen, maar erger, «peeaigen dei begaafdston onder aUne broeden, mannen in allen gevalle, ? die in talent en ontwikkel ng >ijn me>-nlercn, en l slechts in het geloof ?' die Jftve (ïndsl ? 'tij» minderen au», kan wel dja mSwsdcreu uiet raken, \jo bundel, ónder dien naam door den oudcrnemenden Heer Pijtter»en oitgaurveo, bevat 38. nommera,' meestal stiofische gedich'ten, in ver-" schillende maat 't Is naauwelyks verklaarbaar, hoe een jonkman onzer -dagen tieu jaar heeft kunnen wachten alvorens gedichten het licbt to doen zien, die toch ongetwijfeld door zjjn, vrienden wel t er- stond als alszins de openbaarheid verdienende zullen ijjn toegejuicht. Maar ah Wij need lezen, leert do Voorrede ons eigenlijk niet, dat de verzamelingen ?Eene liefde inliet Zuiden" en ?Liana" sints 10 js*r gereed lagen, maar veeleer, dut er 10 jaar over de uitvoering van de schemaas gearbeid ie, die de dichter, aLj een echt ingenieur, alvorens op te bouwen, had ont worpen en vastgesteld. Wanneer hy dus zefft -een bundel dHgteekeiit nit het tijdperk GS? 72," dun bedoelt hij ? in dat tijdperk werd het plan gemaakt, het ?schema". Ik moet bekennen, dat dit een eigenaardig licht werpt op het dichterlijk charakter, dat hiervoor ons optreedt. Zonder die voorrede nou ik be* paald gedacht hebben» dat vooral de te^euwoordiffe kumpozitie .Liana" in groote trekken voor den geest des dichters verrczeu, ter- stond in een» reoka van lirderen was uitgeschoten, die wel na-der-hand verschikt, uitgooi ëid, besnoeid, met anderen aangevuld » aren, ? maar toch de eerst o ' . eteenlüke f<irmnleering van 's dichters kunstiiioo bevatren. Daar ia ZOQ veel teOrlieW, zoove Izanwrigheid. wo ^ on'^ig;^,», 9|\gSj«kga> , db meeste dezer^ Jiwltfron, THfTBcu befvrftriyk bêgfypt, hoe zij bearbxid zijn als ccn mu%tt!ukwerk, komparlimfut voor kompartiuiont, naar een doordacht model. ?Liana" is eene redaktie (het woord is na vcrgceflyk) van het verhaal, in verschillende oudnra en nieuwere literaturen voor-baoden: vaa don afgezant, die vuor den bruidegom do geliefde zul gaan halen, die op haar verliefd wordt, en ? al o? niet de hem opgelragen taak volvoert Do tegenwoordige zangen, van de torziaen t r inleiding af tot aan «*e vyfvoetige &tro£m van zes regals, die , kruislings slepend en' staand» rijmen, waar het boekjon mee sluit, hebben wo zacht weemoedig ehnrakter, baast iets mystteïch; van niemant afgezien, geheel en al timbre van Fiore dulla Kevo. Het ontbreekt niet aan gloed van grtvoel, noch aan kleur vau schildering ia deze vaenèn. Men beeft ?Liau*" boven .eeoo Ltcfdo in bet Zuiden" gesteld; wat het harmoniaehe dor deelon betreit kan ik aiQ met die uitspraak fiereedelfik vereenigen; maar voor de kompothio, voor den knoop air gabeartenissea, is in ?Liana" veel minder gedaan. De dichter houdt «at.op zyne reis met haar, die hfi bemint, coader het haar to zeggen, aangenaam bezig; hö winrit hei» tafereel van zyn aieletenn, met enkele epische ea- lyrische stukken nf, dia ieder ook op zich zelf een geheel souden zijn, maar zich uitnemend leenen om in de groote kompositie te worden opgenomen. ? ? &n der laatste ideletoeetenden, die do dichter ons hut voelen, voltrekt neb to midden van een storm, die schip en schepeling zeer ernstig met ondVrgang dreigt Gedurende de reis heeft vol strekt niet gebleken, dat JWawa, wier naam tot «en graooUjke woordtpeitag aanleiding geeft (I?) eeniüsaini beandwoonit aan de onuitgesproken liefde van haren geleideT. Ware dtt.weThet geval lwustende bede ,God helpt wta geweest wa-e de^bbnuiwuD vm» .uuw iwi^v «» ?trflded* (XXIV) uit* voor den diAter alleen ge?ohreven. matf had ?ohreven. strydent" eens, ? thse» nef In s* zelf «*t, «o» wat ndea «tod» «al aawlMia SSM' ons sag to ?sass." Maar hebben wQ recht méér to vragen, oU 't. i ?; ''l. l !K' ??- .? "f ?J* ? V', M' - '.l- ? . ??* . :;.? afi geWonkon ?God! wie hetot en had ae als een noodkrt*t voor oV de taak vandendiehter beide reaugen gefoMeK, ware niet verbeht; maar «ijn drama had «r in belangrijkheid ««jndig Mj gvwcmnen. Nu atoj*t het bleek af asj tgefal v*n Tritttn en AoUe, dat hij in den «oedea toon. besiagl. De dfeatet brenjrt Liana bfl dea broeder, voor wien aa be stemd is en het loopt zó» «f, dat do dichter zijn liefdasgeschiedania kas aan vangen met detaorzon. .Wö r M