Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 300
do dieUtar ous geeft in xkh-zclf eenharmoniesoh
geheel oplevert? Mag eeu dichUtuk geeu
langlaam zich voor onze oogen ontrollend landschap of
?troomyesicht z\jn, motten de wandelaars of
do echeepjuus personaadjos van een drauia z(jn ?
Ik ou woord, uit rechtsgevoel, neen. Was de
____ eiiis vau Sysaara een voldoende waar
voor ons, dat mér intrigoe" in déze
komzoo kneedbaar voor dea dichter uu
g«, _ en hebben, dat hü-een narnonieach kunstwerk
WM blijven leveren ? Ik aarzel te z>ndwoordeu.
In ieder geval?Fioro della Neve behoort tot
QPM zeer voortreflb'ke zanger». Myoe lezen ken
nen welh'cht den bundel .Ltona"' reeds, t Is dan
ook nkt om eene overbodige aanbeveling to
plaataea, dat ik dexe beoordocliog schrijf; maar ik
achtte mij, tegenover den auteur, er ecnigazins
toe verbonden. Voor die den bundel nog niet
kennen, neem ik dit proefjen van teder schilder
werk hier op (XII):
. * ..... 't I« af til* woorden
T«h ronacn ?jireiciMl, ot VM kJear «n «lol,
'l Visioen «utwQddcii, of «n, toud en dof,
D«n Udmk van Lot Uefltlk beeld verstoorden.
t7» Is blond! C«w.g<K>rt dlcniufQ.oaUérna »««d'*»hl»,
leti VM d» g«Wcn itonhe«kkM H wwf,
Die, annool tut minor mtaMftar,
Hur bjjbloer uit dos UooebJoate (rurdet
om do .ttfd'K .il»p«i
v»u,üe gundaa luren,
'(, hoo
Da xjjden
,
Hoe 't Hclil or g»ame o
p m
ng
d* b«r*a
't Doortlclitlj; golven ng de sinlcu
.Ven «tet het Baf*vU MtOoiun1» Hui.
D»t ti Hecfcn blik tuur cp b«t voorhoofd dulde
En bur beminde; cc n gondrn gloed oindwuiWc
Do wenkbrauw aoot dta bemel »»necd»»u."
No. VI is niet minder een mec'terstuVjcn.
't Zy my veroorloofd enkele vlukjens aan te
wUren. Boven, in het 3e koeplct reeds, lees liever:
Zegt mii, hoe za om."
Dl. 2. iets berouwen.
, S. -heid en -beid, niet gescheiden door
ccn ander rijmwoord. .
" n nOP^nboring daar".
n 4 on 18. klemtoon op «do".
? -? 80 en 65. Met 't deinend" dut 't doo
dend"?drie tondlotters op elkaür. ?
.' 45. Dat't wild*o bioed".
n 46. broozc," 47. ,der ... rozcknop",
.vaa de eikentak".
v 63, klemtoon op den".
71. .schnldbeladeu" voor met sclmld
beladen.
n 79. Stoeit golfje en golfje spartlcnd, lach*
end voort," is «oen alexandrijn.
Krop" en .wiï" vr.
01,
110.
Unze letterkunde heeft in don Ilecv. ... een
oorspronldük dichter nangowonnen, niet ticclits
eeu-rüp talent, maar ech kuoüteuaor vanfromocd
en verbeelding : hQ is rijk aan nieuwe of Izogs
een nienwo z^jde opecvatu idcï-n ; en wat OOK
200 aangenaam aan doet Lij weet veel, hij i)
gemeenzaam met do. geschiedenis der kunst, der
letteren,, der liesch^vicg.
Vreemd, ctat zulk een uitgelezen geest snik
ecu onhandige Voorrede heeft kunnen schrijven.
Van Tollens waren we zoo iets ge woon, ea. ver
wachtende; maw. wühebben hier, meenden we,
met eene dichterlijke, eonezj»r ongeroeeuo natuur
te doen. Ik kom tot de gevolgtrekking, dat «M
ffoftt sur soms onthouden wordt aan de
oor?pronklölcajbo.iflwien, «q,
ook *OB de
poliJSt«. :?.'.
De prijs van b*t welbekena» Engelscbe
«aandMlirift tkt CornMU JffljMKWC zal eerlang verlaagd
worden. Iedere «iflevejfiog aal dan in plaats van
een shilling (f O.Ü), «Iwhtssixpenec (f 0,85) kosten.
Een nieuwe reeksbiogrnOen, getiteld: Emiuont
Woiuon" U in aantocht. Het oersto nummer ral
bovatten een monografie over Qcorgc EHot, idoor
Mathilde Blind, met anuitfegeven Brieven van de
erooto schrijfster. Het tweede een biografie van
JSmiki }tro,,te, door liary Kobinsou. De uitgever
zal zijn David Boguo, Londen.
Dr. E. Engel, die reeds eene GcscliifMc <1ir
fmudsiteken Literator gaf, beeft nu de eerste
aflevering doen verschijnen yan eene GctckicMt
der fnglitchcn Liiemt*?. In 8 ik 9 aüweringen
cal het werk corapleqt z\jn.
In out vorige nummer maakten wU melding
yan eea Mittou'schen regel, die door Swinburne
in de ohfiuun" ontóetto Jbigolsche tragedie Sir
John-van Oldon UariKurlt gevonden was. Nu
ulttkt het volvens eomoBrilvcn van. den uitgever
A. H. Bollen! zelf. aan het JUhenocum, dat die
regel er slechts 1*0 ongeluk in is gekomen. De
plaats in quaestièluidt eigenlijk:
And yon shall find tu»t tho dcaire of ilory
Was the last fraith- wisij men ci\> put of.
,»IochU aan de ruwe
opgevoede en
g*'
28 Febr. '83.
Alb. Tb.
BEEICUTEN EN MEDKDEELINGEN.
Ifen denkt er aan, om «en monument voor
Scliopenhaucr op te ricUten.
Bij Mae. MilLin & C'o^ te Londen, zal hot licht
zien eon nieuwe uitgave van Emerson's compleeto
werken in v$f deelen, waarvan bet eerste ceue
inleiding door John Morley zal bevatten.
Nu Maurice Rollinat gedurende de laatste weken,
ook m ons land, zooveel besproken wordt, ten
goede en Un kwade, moenen wfi onzen lezers een
dienst to bewijsen' mot hot volecnde uit
thcAtheluieunt over te nemen. '
De d«eWerndér Ncvreses ^rordt ffenrotegrecrd
tlpor Sarah Bernhanlt, die zelfs soirees heeft
gegeven, waar KJJ hem voor de verzamelde casten
"fln verzen lezen 'liet, De genbodigden waren
on qn jonrt\aUj**n, en danrontV pok
vrwii, van tfcn Fwaro, die^zoozscr lioar*
fiat Boaderiinifc en EOftiafc in den man on »iin
vork getroffen werd, dat hij den volgenden dag
in eon geestdriftig artikel verkondigde, dat
eteen iiieuw dichter in Frankrijk was opgcataan.
Aan de kennismaking met Sarah Rerühnrd heeft
Bollinat dns ten dcclo zfjn snellen roem te
danken. Voor dien tod, was hjj slechts bëkond
b$, on werd tocR^g nicht door, een club. van jongelni,
atudentH), kuoËtcnoartf en aankomende onvocatcn,
«telende in hét ondo Qunriier Litin, dat nog
niet fféheel z$n karakter verloren Loeft. Daar,
voor de zich noemende Uydropat hen, declameerde
bQ zijne verzon en w«rd bewonderd. Naar do
Lerichtoii daaromtrent te oordrelen, lijdt echter zij a
wijze van declaitooeren aan hetzelfde gebrek, alt
de gedichten selve. Zij is vol uitdrukking, maar
eaat dikwijls do maat to buitoü. Als bij b. v. vau
alatgWB «iuceKt dpét fiff alle mogelijke moeite
«m ook «Qh nchoam- tu' wrtngert in den vorm
eenertUBff.
De uitgever schreef er den andoren regel aan
den rand bij, tor vergelijking, waardoor da zetter
in den waan kwam, dat het een verbeterde lezing
was. Wat oen onverwachte stuun voor de inter
pellatie-woede van pbülogen, die Gricksche
trugiei verknoeien!
Dezer dogen verscheen: MosarFs verllijf in
Nederland en htt mitsicJihven aldaar tn de
laatste ttetft der achttiende ecntc, door D. F.
Scheurleer. ? ('s Uage, Nyhoff.)
Na roods wen-chen wil dit belangrijk en met
voel moeite tn zorg saumpesteldo werlije c«n
goede outvaugst too büallen, dio Mozart
vcrecren en wien het muzioK-vcrledon van ons land
ter harte gaat. liet boekje van Schcnrleur i
" : I. Moiart's eerste
?.se en iietüaagsoho
__ __T. Mozart in Don
lliiag. IV. Mozart in Amsterdam. V. Do
tenten by gclegouhcitl iler meerderjarigverk arinff
VRn Prins \Viflem V. ??VI, Lc ipold Mozurt^
handleiding tot het vioolspel. Til. De door
Mozart in llollund vervaardigde muziekwerken.
VIII. Een .portret van W. A. Mozart in 176(i.
IX. Mozart's vertrek uit Uolland en eindelijk
Aanteekoningen. Vóór den titel prykt een lief
portret in steendruk van Lankhout, naar van
der Smissc, do jonge Mozart voorstellende, terwijl
eenige fftcsirnill'1» vau waarde hot boekje
verhuogen. .
Nieitw-uitqctymcn loeJicn. Lcnnard (T. B.) The
paifition in uw of women. f3.90; 77. Jirnieniny,
Jocoseria f3JJ5; (Je Ribanntond (Maranret,
viscountfs* pf Bellaise), Memoirs of, 2 vols f 5.95;
Williams (G. W.) Htetory of the No^ro Race in
America 1619?18SQ, vols. f22.80; Wulxlcu
(Gencrnl Lord) A Memoir bjj C. R. Low f3.90;
Lelgh (F. R.) .ï«öycars on n eorgla planUtioa
sinoe the war f6.85; SophoXtes, Seven plays in
English verse.böL. Campbell 14.90; Eva, a
book for «iris t'ran«l»t«l iroin the
U.utchofAndricssen, M G,?S. Grahame f2.40; llatclhornt
(S.) Sob»s6an Strónie f2.30; Httnt (Mrs. A. W),
Selfcondemned 3 völs. f20.50; Mac. Donald,
Castle Warlock, a homely'Romance f3.90; My
Mvidl Life and Misfortune by a Pioin Woman
3 vols. f16.60', Sludenl's ncyclopacdia of
univerrsl Icnowlcdge rol I f4190; Wooaer (J.)
The Aosthetio ond modern Acathetieism f 1.30;
Battdolf tHrs.) Woodruffe, 8 vols. f 2<f.50. Batlcy
(H. W.) Series.' of Studies for domestib furbiture
f M. 15. Cobk (D.), KighU nt tbc Play, a view of
tho English stage, 2 vols, f 13.65. Vcitch (I.) Sir
William Hamilton, the mdn and his pbilosophy,
f 1.30. Carter (T. F.) A narratiye of the Boer
war, its canses and ist results. Moioc (Sir H. T.)
Düsertation on early law and custom f 7.80.
Mallenen (Col. G, U.) The decisive battles of
India trom 1749?1849 f 11.70. Freeraan (E. A.)
Some impressions of the United States f3.90.
Braune (W.) Gothicgrammarf 2.30. Udanavargha
Vcrses from the liuddhi&t canon, compiled by
DLannatrata i 6.95S Brown (I. U.) Tho Foreata
of England f 3.90. Addison (H.) Reeollcctions
of an Polico Magistrato f 1.30. WhUmnn (Walt.)
fyHtcintt» Dws and CaAlect f 6,65. Carlyle (Jaup)
Letters and Mcmqrials of. 3 vols. f 23.40. Geldart
(E. M.) Guidc to modern Grcck f 4.90. Landor
W. S. Imaffinan' Convercaüotis, & vols (Nimmo)
fl'J.W.
.
, dat, tó vreemde gebarenspel
wn bcwegclök pnbliek vee» tot hot wel«lageh d«
voordracht afdoet. Haar toob sjit er talent, 'en
een groot talent, in de NnvrósM verborgen, or
Jbgt wat van de ^gin" vai Edyur Poe'sjinx^
ea iets van bet wrcede en bittere by Charles
in.
Do-titel van den httndel kon niet aetueelerztjn,
wsnt bat woord *Ncvr6»c"ligt «en ieder in Frank
rijk dagelyksch pp de lippen, en met de uitdruk
king Bïa grande ntrruie worfernC" meent men
het woord gevonden te hebben, om do
«igentI^kp drijfveer on de ziel van het moderne leven
t»
karaktorisceren.In nauw verband hiermede staat de vcreermg
dio professor GfikUvof. de specialiteit in hysterie,
vallende ziekte en andere z«nnwswakten, van de
hedraaaagwbe Fransobéletterkundigen geniet,
die dóór den eene go.raadpleeffd wordt om
bouwatofien en aan wion de ander zijn werk opdraagt"
Mejuffrouw Clsire de Samt-Victor, dochter van
den bomftmden criticus Paul de St. Victor, o. a.
?ohrCvervan liet Mj ook ons bekende boek . Les Awx
Masquc», u bezig de brieven van wülen haar
vader te verzamelen.
Kaar wfl vernemen, aal de Portefeuille
ervoor
versta^ifrtl8?^* d0mï** k0°" toderdm*d *?
BÖB. W. van Marh.ta AnA
v»»;" *"~
b eennieuwe
INUOUD VAN TIJDSCHRIFTEN.
Inhoud \&n Lclit- en IloseJtnappc», No. 39:
Ontmoediging; Handwerken, (Borduren);
Schil.derkunst, (déco'mpósiüe): Aiderncn's jeued en
jongelingsjaren; Vrouwelijki spoorwpRbtambt«n;
Heb lief! (poëzie); KroUraadJtel; Herinneringen
uit mijn daxhoek; Een lelie- en een rozeknop;
-Novelle vaa C. A. T.; Correspandentie,
,',,NIEUWE UITGAVEN.
AIMARD (GUSTA.VE), De rancho aan do
. Lioneubrng ; . ....'. . . . . .? 1.25
Bibliotheek (ProteBtaot«he; lejaarg.,
deel XI. -. j-''..u.-. . . .-. . . .?0,60
GROOT Wz. iflr^p. DÉ), ?Nieuwe keur
: uit do NederUndsche HèdereO .-..?. 050
Klerk 0e arme) en.a(jn gebogen
tieastaivorstukje. Mfltpl. ...... .
KOLSTEE (S. J,}, L^TensschetsvanHugo
de Groot . . '. , , . BOJSO
PIJPER (DrVP.), Jan Uteohove. Zgn leven
en zijn werken'".',. . . ..... .B3.76
PROSSER (Mevr.), Door kruis tot kroon.
Licht en sdmdiw nit een vrouwenleven R 0.60
RAAF (H. DE), DV Iwtfhuelen der zielkunde
op eene aanzchottwel^jke w^ze ten dienste
van het ondenvüs ontwikkeld . . . . 1.10
STEKETEE (A.), De spelbrekers van het
wereldfeest . . * a. ? . ..... .?0.40
BTOT-TAI, Veroordoeld. Eene Andalntiscbo
vertelling ........ . . . ,?0^0
militaire Zaken.
DE IOTENOANT IN DE
VOEDING5
COMMiSSIE.
V'. '? ..
Het voorschrift betreffende de voeding vaa
de militairen der landmacht in Ujd van vrede,
dat in Octob«r 1880 verscheen en een jaar
later werd gewUdgd overeenkomrtig de eUchen
.4er% ondftrviodiagt WIBJ een belangryke stap
ia MM Bsevwft ridbtinf, t«>Jaear omdildese
maairegel de ovqrgong moet vormen om de
van sRyks wege te doen
voedin
plaats
Algemeen werd deze veran
dering met ingenomenheid ontvangen en heeft
nooit tot bomngrljke bezwaren aanleiding
gegeven. Dit voorschrift is vroeger
herhaalaelyk besproken, zoowel ten opzichte van de
daaraan verbonden voordcelen wat de huis
houding van het leger betrelt, als van de ge
schiktheid en voedingswaarde der voorge
schreven rotions, en zou) op dit oogenblik dan
ook niet lol bespreking leiden indien niet
oen nieuwe wijziging van art. 8, ingrijpend
en vreemd, aanleiding gaf lot beschouwingen.
Het voorschrift bepaalt dat in de
garnizocnsvpedingBcommissien zooveel mogelyk moet
zitting nemen, naast een olficter van elk der
wapens in hot garnizoen, een
kupitein-intendani, een officier van gezondheid en een
luileoanl-kwarticnnotster. Voorzeker was bet
ccno goede gedachte om de intendünco te
betrekken in <le voodiugsregcling; de officie
ren toch, die in UJd van oorlog uitsluitend
met do verpleging vao den gezunden sol*
daal zijn belast, mochten in tijd van
lüd
vrede niet langer builen dqzo zoak blijven;
de ccnigsle aanmerking, dio op dit punt kon
worden gemaakt, lou zijn dat den inten
dant in dio commissie geen belangrijker rol
was toegekend. Zulks is wol het geval met
de keuring der levensmiddelen, die jaarlijks
door het M. v. U. worden aanbesteed,
zooals rijst, boonen, crwten. enz., waarin de
meerderheid der commissie door intendanten
wordt gevormd. Een invloed van belang
rijker of overwegender oord zou toch recht
v m bjsuian hebben, immers het is de werk
kring van den intendant, bovendien wordt er
warenkennis door verkregen ol onderhou
den, eindelijk zou de soldaat ryne
maagvercorgcrs aan het werk zien en het ver
trouwen worden versterkt, dat dit lichaams
deel, zoo gevoelig bij den Nederlamlschen
krijgsman, in tijd van oorloj behoorlijk zou
wunion verzorgd, liet voorschrift lieclt ech
ter aati den intendant ia het garnizuen dien
werkkring niet toobeileeld, en in plaats <lat
deze officier, toegerust met warenkennis,
bijna uitsluitend wordt geroepen lot liet toe
zicht op >du inkoopen, werd bepaald, dat een
der twee ulficiuren,$ die per weck voor den
dagelijkschen dienst zijn bestemd, lot een
der korpsan vnn het garnizoen moet
bohooren. De bijvoeging: de andere moet de in
tendant zijn, haüdd zaak ia hel rechle spoor
^uleid. De uitoefening van den dngclijkschen
dien?t dezer 2 officieren bestaat toch hoofdzake
lijk in het keuren der aangeboden levensmidde
len en in het onderzoeken van mogelijke klach
ten. Wie is hiertoe nwer geschikt dan de inten
dant die door opleiding en werkkring tot
bevoegden rechter wordt gemaakt? En heeft
men te doen, niet -iptaedanlen voortgekomen
uit de kwartierme'e^lers. dan is hel voor hunne
eigen opleiding allernoodzakelijkst hen in alle
keuringen ie batrekken, te meer omdat h .t
voorschrift betrefTüade de verpleging van de
landmacht in tjjd yan oorlog de leiding vaa
den dienst der verpleging van troepen en
paarden geheel opdraagt aan de Intendance,
zelis met inbegrip van de benoodiffdhedcn
voor de verpleging; van zieken te velde en in
vei Sterkte plaatsen.
In plaats dat de gelegenheden tot keuring
worden opgezocht,en vermeerderd, in slede
van de positie van den intendant in de
voedi&gscomiuissie uit te breiden en zijne
kennis van don dagrilljksclien dienst te gebrui
ken doet de aanschrijving van het M. v. O.
dd. 22 Februari II. VI Afdeeling, Intendance
No. 41, een toestand ontstaan geheel afwij
kende van die welke een logische
gedachiengang zou voorschreven. Daarbij wordt art. 8
ingrijpend veranderd, en voortaan zal de
intendant geen deel meer nemen aan het
inkoopen; alleen bij do inkoopen van levend
??> vee K 'zijne tegfeawoordigheid verplichtend^
Verder leest men 'in het nieuwe art 8 dat
do intendant en de officier van gezondheid
den voorzitter in het bijzonder worden toe
gevoegd om hem ter zijde te slaan bij alle
vraagpunten die zich omtrent de voeding
kunnen voordoen. Wat beteekent zulks? Waren
zij vroeger, en met hen de geheele commissie,
met voor dat doel beschikbaar? Minstens
nmaal 's maands.moeten toch de belangen
der voeding in eeno vergadering worden
besproken. Wat beteekent dat t'n het l
jtondtrl Komen er, nadat het reglement 3 jaar
heeft gewerkt en 'herhaaldelijk is gewijzigd
naar de aanwijzingen en behoeften door de
corpsen vermeld,. steeds zulke belangrijke
zaken voor, dat hè,t noodig U den intendant
&an zyn werkkring te onttrekken en den
voorzitter nog .een bijzonderen raad toe te
voegen? Alleen déolficier van gezondheid
staal o. i. in eeno exceplioneele positie, hy
moet den voorzitter _ en de commissie ter
zyde slaan in alle vraagpunten die zich omtrent
de gezondliêid kunnen voordoen; geen der
overige leden kan de voeding met het oog
op de gezondheid beoordeelcn zooals de arts.
Zijn werkkring is echter in het voorschrift
niet omschreven, aan de verrichtingen van
den dagclykscbcn dienst noemt hij geen deel,
hoewel het vroegere art. 8 hem daarvan met
vrijstelde. Wij hebben er echter vrede mede
dat men den officier van gezondheid in de
eerste plaats bezigt tot verzorging van den
zieken soldaat, de consequentie vordert dan
dat de intendant. hoofdzakelijk optreedt als
verzorger van den gezonden. De wijziging
yan art. 8 geeft verder te kennen, dat de
intendant bovendien onder den voorzitter in
hel byzonder men schijnt aan het bureau
Intendance veel op te hebben met t'n tiet
bijzonder belast is met hel toezicht over
het magazijn van levensmiddelen en de be
waring van de daarin opgelegde artikelen;
bij de keuringen, treedt hy zoo noodig, in
de eerste plaats op als de deskundige, bedoeld
in art. 7, waarin vermeld wordt welke
aonen aan de garnhcq*
foorucbüng varleeaen,
Welke denkbeelden bestaan er toch aan
het BI. v. 0. omtrent de magazynen t Meent
men daar dat het op het punt der voeding
instellingen zijn in uitgebreidheid en inrich
ting overeenkomende met Don Marché,
Printemps enz. Ueoft men daar het denk
beeld, dat de magazynen zijn gevestigd in
een gebouw met tal van lokalen, waarin een
aantal oppassers met groóte bedrijvigheid in
korten tyd uit indrukwekkende hoeveelheden
aan elk korps bet benoodigde verstrekken
en dat buiten dat gebouw een file van voer
tuigen Maat om bét verbruikte woder aan to
vullen? En wat is do werkelijkheid? Eén
lokaal, waarin schollen, planken, eénig
vaatn blikwerk enz.; waarin hoeveelheden wor
don geborgen, belangrijk voor een huishou
den, doch die in een magazijn van een
kruidenierswinkel in even groóte hoeveelheid
worden aangetroffen. Op dat magozUn heeft
de gchoele Commissie, blykens déSdo alinea
van art. 8, het toezicht, voorts is de
kwarcrmeesler, punt f van art. 3, de beheerder
dio, art. 28, daarvoor verantwoordelijk is aan
de commissie. Op het einde der maand móet
de Commissie den voorradd opnemen, de
inspecteurs der wapens, bovendien inzonder
heid do hoófd-inlcndaDi, moeien zich bg
inspectie van goede hoedanigheid en be
hoorlijke bewaring oycrluigen en eindeiyk
wordt den kapitein-intendant onder den
voorzitter fraaie redactie, want als lid
der commissie kan hij toch niet staan
boven den voorzitter, een hoofdofficier het
bijzondere toezicht over de levensmiddelen
en de bewaring opgedragen, Wat een over
dreven controle van levensmiddelen, waarin
waarlijk geen gistende werking zal ontstaan.
Op de keuring terugkomende, merken wy
op, dat de intendant daartoe of meer of min
der geschikt is dan de officieren der wapens.
In het eerste geval ontneemt mon het beste
hoofd non de dagelijksche dienstverrichting.
de hoedanigheid loopt gevaar minder goed te
worden dan bij zijne medewerking in het
andere geval.... doch'dat mag niet wordon
verondersteld, want de zeer moeilijke keu
ring van lovend vee blijft hem, opgedragen,
ook moet bij als deskundige in de eerste
plaats voorlichting verleen en. Is het echter
voor hem niet langer noodig zich de kennis
tot voorlichting te verschaffen uit d3 keurin
gen die den dagelijkschen dienst met zich
voeren? Welk intendant durft zeggen dat hij
wetenschappelijk en ' praclisch voldoende op
de hoogte is om buiten de praktijk te blij
ven? Wij golooven dat de intendant, die een
goed begrip heeft van zijn werkkring en
plichten in de eerste plaats dezen maatregel
zal betreuren. Voor menigeen is deze
wljzig;ng, in alle opzichten, vreemd, ook wat
betreft het tijdstip van in werking treden te
midden van hel iniiingiaar; oogenschijnlijk
van ondergeschikt Wang,; tfoefl afièeir wan
neer men de oppervlakte der zaken blijft zien.
Is een intendant een leg er verzorger of een
administrateur?
Men zegt het eerste men laat hen werken
als het tweede. Van de twee stroomingen,
die omtrent zijn werkkring bestaan, drijft
de eene hem tot adoiinislratiewerk, waarin
hy zoodanig wordt gewikkeld: dat de andere
strooming, die hem uitsluitend en onverdeeld
als verpleger van den' gezonden soldaat wil
doen optreden, vruchteloos blijft en gelukt
het haar somtijds invloed uit te oefenen dan
komt nadere wijziging,? b. v.- als hier in
art. 4, de opgetrokken fondamenten omver
werpen. Do schrijver der artikelen in hel
Vaderland, ir. hét laatst der vorige mnand,
droeg zeker nog gecne kennis van den hier
besproken maatregel, voorzeker hnd hij met
ons deze wijziging betreurd. Veel is er in
de laatste jaren verbeterd doch steeds wordt
meer op het papier dan op de zaak gelet,
vóór alles controle en verantwoordelijke
personen, geen zel&Undjgiieid en
verantWbordelijkheid van n^plrsoon, gén vertrouwen
in behoorlijke plichtsvervulling; onbeduidende
bezigheden, dio op papier vcrtooning maken
in werkelijkheid wrevel opwekken, en zoo
sukkelt men voort, terwijl malaise steeds
meer en meer wortel schiet.
SCHIETOEFENINGEN MET HET G13WEEU
BIJ DE MARINE.
Een zeer eigenaardige bepaling onzer zeemacht
is, dat de oefeningen, in het vuren: met het ge
weer klein kaliber u»t ?gfibclbaionet behooren to
geschieden volgens hot Voorschrift betreffende de
waneoon en Sohiotoefcuingon btf de infanterie,"
in
behoudens eenio wn
n die, ingevolge Min.
resol. dd. 6 Februari. 1882, litt. B. No.69,-bijhet
gebruik vnn dit voorschrift voorloopig by de
schietoefeningen der schepelingen, eu van het
corps mariniers, moeten worden in acht genomen.
Zooals men weet heeft toch onze : marine de onde
patroon behouden, waarvan do ko^el lichter en
de ladiocr kleiner ia dan die der scherpe patronen
No. , thacs bij de landmacht in gebruik; hier
door wordt do kogelbaan gewjjzittd en minder
bestrijkend. l!g do verdeeliug van het vizier der
mariue is aangenomen, dat geschoten wordt zon
der bajonet ; de drachten zyn uitgedrukt in pas*
sen ter grootte van 75 cM. Alleen op de
buiten?fjde van den linkervleugel zjjn verdoelsttepen
aaogebracht voor de afrcanden van 400 tot en
met 1100 pas, met 100 pas opklimmende.
EindeHjk M de rizierkorrel zoowel lager als minder
scherp dan dio dor landmacht, eu tevens onbe
weegbaar.
Ton opzichte dor oefeningen mot draagbare
vuurwapenen is bepaald, dat op olk schip moeten
worden gedaan gedurende do eerste KCS maanden
na do in dienst stalling, met elk zoodanig wapen,
tien loste en veertig scherpe schoten ; elke vol
gende zes maanden, zoolang het schip in dienst
bluft, dei tig scherpe schoteu. Mocht het om
tyjzondere redenen of in buitengewone omstandig
heden wenachelyk geacht worden, dan kan boven
dien hetzelfde aantal losse schoten worden godaan,
als in de eerste zes maanden.
Ontbreekt ten ecnenmalA de golegenhoid om
op reglementaire w^jze aan wal schijf to scheten,
dan kunnen , aan boord of in de sloepen schiet
oefeningen worden" gehouden, mits daarbij alles
zóó geregeld worde, dat de oefening werkelyk
praoUseh nat opUverfa en zooveel föogelük geleid
word* in den «eet*4er
wal
No. 300
DE AMST E RDAMMËK, WEEKBLAD V O O B NEDERLAND,
B|j het corps mariniers volgt men, wat het
aantal der schietoefeningen aangaat, zooveel ma»
gejw de bepalingen der landmacht.
Gaan w{| thans na in hoeverre h*t.Voorwar»
betreffende de wapenen en schietoefeningen ba
de infanterie" toegepast kan worden bil de ze»
macht; in détails kunnen wij echter niet trodea,
Het bepaalde in de iuleidmg is reeds dadeujh
uiet van toepassing te brongen aaa boord onser
oorlogschopeo. wel echter b|JTt corps mariniers. De
plaatsing van het jaartal van indienststelUng en het
nummeren der wapenen,bet onderhond der wapenen
in handen van don gebruiker, de algemeen*
bepalin-ren aangaande de behandeling en het onderhoud der
Jraagbare wapenen: dit alles geschiedt volgens
nadere, bij de marine vastgestelde, voorschriften, Pt
ving der patroon is slecht* gedeeltelijk yan
,?ing op die der zeemacht. IndeleafaenUnf
de theorie van het schot" vindt men vvrsebillenat
opgaven betreffende bestreken ruimte, tref kans,
enz,, die in 't geheel niet toegepast kunnen wontea
op 't geweer onzer marine. Wat uu aangaat de
Ce en 6e afdeeling de voorbereidende oefeningen*
«n het schieten naar de schijf' maken *$ de .
bemerking, dat voor zooverre ons bekend is, en.
sommige onleidingschenen hiervan uitftezqndejpL
op geen enkel oorlogschip onzer marine, noch M ,
het oorpa mariniers, een stelselmatige opleiding
yan schutte»s plaats -heeR, in den geest als dit
bjj de landmacht genöhiedt. JDe cdtkomsten' bjj hat
vuren z^n gewoonlijk dan ook alle* behajra
schitterend. Bjf de marine bestaat echter eene'
bepaling, die de landmacht ons beneden moet;
wy bedoelen hét volgende: ><,
De staande oeteningen op afstanden van SOU
pas en kleiner moeten bouitelinin «laat* bebhea
zonder en met .opgezette sabelbajonet, zoodat elk
schutter tweemaal aan de voorwaarden van over^
gang moet voldaan hebben alvorens hij aanvangt
met eene volgende oefening, en wel ns mflt m
ns zonder opgezette sabelbajonet , ,
B<j de overige oefeningen wordt geschoten zon»)
der sabelbajonct"
De infanterie schiet nog steeds met bajonet op,
alsof «\j niet bewapend was met een snelvurend
aohterlaadgfcweer.
Het individueel flchjjtschieten, het solvo-vulM
op bekende afstanden,. en. het gevechtsschietmi
kunnen büde marine niét uitgevoerd worden^
zooals voor do landmacht is voorgeschreven,- In
de eerste plaats ontbreken meest goede sehietba*
nen, en in de tweede plaat s mageer geen voldoend
aantal patronen verschoten worden. Een en andw
is deels niet van toepassing op 't corps mariplerp,
Het is ons bekend hoe of de voorwaarden vao
oveigang b\j 'tscn|jf;chieten wordon vastgeattld]
wy vermoeden echter op wiskundige gronde;.',!. Ia
dit geval zj|n de voorwaarden van overgang voor
de landmacht onjuist; en misschien te zwaar voor
de marine. De bepaling, dat, wanneer in de 4ri«
laatste afdeelin^rea van het voorschrift, de afstand,
voor de oefeningen' in meters is aftnge;'
daarvoor bjj de marine steeds een oelyk
passen gesteld moet worden, 'u wiskunati
te verdedigen. ? l
Elk reglement moet zoodanig ingericht» ?
dat het. in vre<JfStyd de oorlogstoestanden ..,
veel mogel^k weergeeft. Als het oorlog is strijdt,
de manna aan boord en slechts bij uiMsondorïDg.'
aan den wal.
De Schietoefeningen onzer zeemacht moesten
dus voornamelijk- aan boord of in aloepen..plaab|
hebben. De bepaling, dat dergelijke oefeningen
alleen mogen geschieden als er niet aan den wil
gevuurd kan worden, komt ons onjuist voor; -Zon
derling is 't ook, dat c r< niets nadera omtreÉtdags
oefeningen wordt voorgeschreven; de uitdrukking,
dat ze praotisch.nut moeten.opleveren is zeer" ~~
W« hebben wel officieren 'oatmoebdaa' ' '
vonden om i& dbn ttórtsïmoge^keq
cisohte aantal patronen to laten vcrsohietenjiF ?',.
Op het. vckersohrift <l«r infanterie terug koawn4*(
en wel op de.7e.afdeeling, zoo ia hetgeen biervat
gezegd woedt over, do wij», waarop men bjj T
schaticn van afstanden met vrucht den vizièrkórnt
kan gebruiken, niet toepasselijk op 't geweer dct
marine, waarvan de korrel lager-is. ,;?
De Site afdeoling -?registers en staten", wordt
alleen bij het corps mariniers «evolgd. ' '
De opgaven onUrent het ballistisch vernjofca
van hot geweer klein-kaliber der landmacht tab*
ben betrekljjk w«itii/ waarde voor de zeemach^
Thans heeft de marine geene opgavon b^trefjendp
de ballistisohe t {genschappen van haar geweer,
Wüweten wel, dat alles wat deze eigcnschappBa
aangaat voor b^jon iedereen ceii gesloten boek'is,
waarin nimmer gck>-keu wordt. Officieel mtig zoo
iets echter niet. aangenomen u orden, a.in.#ezi»a
men dan vele vooi'deelcn wu^werpt, die verbonden
z^n aan het bezit van een juUtUoirlswapeo."*
Het vooraaanile beknopt sauien vatten do komen
wy tot het besluit, dat onze marine gebrekkig ia
't schieten geoefend wurdt, rujgonseenroglementi,
in hoofdzaak niet van toepassing op haar geweer.
noch op de toestanden waarin ztf gewoónMJk zal
strgden. Wil onze marine echter de taak, -dte of'
haar rust, onder nllo omstandigheden goed yer>
vullen, dan moot zjj ook voldoende geoefend 'pjjt
ifi het gebruik v»n h<* goweer als schie^wnfe
De'invoering van n Voorschrift betreffende dl
wapenen en schietoefeningen by de zeemacht" 0on
daarom geen weelde z(jn.
SCHAAKSPEL.
No.ll.
Tw> Ifetz'h Vloren te Aastotdsm.
ZWAUT.
a b cd e f g
WIT. .,
Vit spoalt voor en geen in l 'zetten m»i
(Wit O, Znrt O stokken met E O 4.)
Oplossing va» SehaakprtUMn N», l,
l D 6 E * V 5 nt. B 4.
S H C O 6!! K * BS,
8 BS A 41 K nt T.
« O 8 D 3 nut. '
.Bcvenstasnde gplosiing » voor aevt&optoMins; '»*?
btor, ootls de HU. W, d. T.; Met x'ïriercn, .!? Jri*
n de Jafiroaw allon- ta Arastfrdttn «a B. t* HeldM
btbbon aanffitoood. Alle«n do HH, W. v. H, «n Hsnii
lo A. fcavan do bedoelde oplo»»iag. latDHvboaArsoholll
moer geoit ia dit probloom »U mm oppervlakkig i'*
denken. B(Jcoort«eld^ Koeiut het patrd woj, dtii. gt'eft
wit in da oorspronkelijke poiiUo in vier ssoUen iu»t «f
twee Twsehfllend*' «peolw^s'en. En Iwt mon ;S'«M*
orsl «peloüen bol paard'f(Mt "P B 4, dan Rooft *l>
op den derden t«« nut. 'tb w«rkelilk Icenwum d«M
TViMI«« D* te svarett. Oune aallen w^ da 01
TANTE SLOF.
NOVELLE VAN
CAT1IARINA F. VAN REES,
J.
't W«4 op dea elfden Januari, nooit zal
ik het vergeten. De straten van ons stadje
zagen wit Van de sneeuw en de wind blies
de menseden 100 vinnig in 't gezicht, dat
20 er paarsch van werden. Bij ons in de
voorkamer hadden we de kachel gloeiend
gestookt, en mijn vader pookte dio nog ge
stadig op> De koffiedisch stond gereed en
zag er leer sraakelyk uit, maar welke
begeerige, blikken myn broertjes en zusjes, vier
in getal* er ook óp wierpen, ie moesten ge
duld oefenen, dot zagen ze wel aan de deftige,
afgemeten houdinjr mijner moeder, die voor
het kofttjWad {Jvengzat te breien.
M^ dunkt, de .trein moest toch al, odri
zyn, Reroierl > telde ce, eindoiyk de
d'rukkende stilte verbrekend.
AU er sóeeüw ligt, komen alle treinen
gewoonlük te laat," vrouw t.~ oatwoordde
inyn vttHir, weder druk d« pook handteerend.
't Zal hier te benauwd worden, vrcos
ik, Reinier. Gij hebt vandaag de stookmanie.
Zy lachte.
De goode Jet zal wel wat warmte kun
nen verdragen na die koude reis. 't Is wel
hartelijk van haar, dat ze zoo midden in den
?winter eens naar mij komt omkijken. Ik
had dit' eerst met 't voorjaar verwacht. Wal
ik zeisgen wou, Jeljel myn vader. zag
mij zeer ernstig aan gij houdt nog al veel
van lachen, maar tante lacht ge niet uit, dat
verkies ik niet. . ?
En waarom zou zo tante uitlachen?
vroeg mijn moeder min of meer bezorgd
is er dan ipt? belachelijks aan die goode vruuw ?
2tf heelt haar eigenaardige wijze van
doen r- antwoordde myn vader hoofdschud
dend daar moét men eerst aan gewoon
raken, Mimi, en dan... wat haar uiterlijk
betreft... niemand geeft zich moeite om het
voorkomend te maken. Ze houdt met kracht
yast aan al het oude, ook wat haar kleeding
betreft en maakt volstrekt geen complimenten,
om alles juist zoo te zeggen als ze 't meent.
Dat was naar van jongs af eigen en toen ik
haar voor een paar jaren te Neuwied opzocht,
deed ik, de ervaring op, dat het er met do
jaren niet op verbeterd was. Maar dat olies
belet niet» dat ze een degelijke en bravo
vrouw is, zooals ze 't in allo omstandigheden
baars levens getoond heeft.'
Dat hadden vrij kinderen al dikwijls go-,
boord zonder er wel -gewicht aan te hechten.
Zelfs onze moeder scheen het koel te laten;
van de braafheid en'ftegetljkheidharereénige
schooaiustfr- Itöri "'a$ ook Weinig1 fesbf heb;-"
ben. Nooit- tod ze tante Jet gezien, en nooit,
eenig bltfk van hartelijkheid vaa haar ont
vangen, voor een ongehuwde tante, die geld
genoeg sc.hcen te,hebDen om de wereld rond
te reizen, was het dan ook, volgens mijne
moeder, alles behalve liet, dat ze het gezin
va i haar broeder zoo geheel voorbij zag. Als
er kinderen zijn,' 'ligt hét 'toch in den aard
de>- zaak; dat de ongehuwde familieleden er
miit of meer de hand aan houden. Een kin
derhand is immers gemakkelijk to vullen!
Ik begrijp niet zeide mijn moeder
na eeriig zwijgen hoe die Jet nu zoo op
eens uit de lucht komt vallen.
Dat is toch nog al gemakkelijk te ver
klaren, Mimi, antwoordde mijn vader haar
strak aanizende. De dame, die zij jarenlang
verpleegde, is immers gestorven. Niets houdt
haar nu meer donr ginds terug.
.?Ah zoo, en daarom herinnert ze zich
nu ter elfder ure, dat ze nog een broeder in
liollmd bezit, die predikant is te H. 't h
niet vóójwjen 4ij<J, dal moet ikcjBcgjstinJ..
'?NeSiif,', dat is 'het ook' niet -r^moai-j
pelde myn vader verdrietig maar wie daar
do meeste schuld aan heeft, weet ge even
goed als ik.
Mijn moeder werd purperrood, en omdat
ik dit bemerkte verwees ze mij barsch naar
,het venster, waarvoor do andere kinderen
post hadden gevat, om naar de met onge
duld verbeide tante uit te zien, dio door onzen
oudsten broeder Willem, een gymnasiast, ran
het station werd gehaald.
Zooals ik reeds aangaf, waren we met ons
zessen tónderen; de jongste, Johanna, had
juist haar! achtsten verjaardag achter den rug.
Henri was ecu jaar o.uder, Mina CA Fiiis
waren .tweelingen, dan volgde ik. twaalf jaaiV
en Willerti, die reeds in zyn vijftiende jaar
was. .Met. zulk een troepje en met veel meer
dan .bet' matige predikanls-salaris mijns vaders,
zou «en milde ongehuwde tante goed te pas
ziju gekomen, en was hat dus zoo onnatuur
lijk niet van myn moeder, dat zo feich bij
wijlen ergerde over do vergeetachtigheid van
een schoonzuster, die bij mijn vader
onvoorwaardelyk voor braaf en degelijk te boek
stond. Haar nu kwam ze dan toch,,en ieder
onzer bouwde er zijne lucbtkasteelen op.
Johanna wenschte zich een pop die praten,
kon, Henri een bouwdoos, Mina een nieuwe
schooltasch, Frits een kleine velocipfcdc,
Willera een kistje met fijne sigaren en ik
eon 'fluweelen mantel, zooals Cornelie van
den Burgemeester er een had, want die vond
iedereen prachtig. Dat mijn moeder zich pok
't een en ander wenschte, geloot ik zeker,
ofschoon ce 't niet wou laten blijken, en zelfs
kwam het mij voor dat myn onzelfzuchtige
vader iets in gedachten had, wat met tante
Jet's beurs in nauw verband stond. Eén
nieuwe schrijftafel zou dan ook op zya stu
deervertrek uiterst goed ie pas Komen, de
oude zag er immers uit,'dat het schande was?
Daar komen zei daar komen zei
riepen we plotseling als om strijd, toen bleven
wa een oógenblik als verstomd van verbazing
ste* **i*uïi> ? A« aVjtBkvH?sVtdun ???jfc tft 2*h d«BK«i«i m*nm
opstond en naar de voordeur liep. Torwy,
li(| de nieuw aangekomene verwelkomde
stormde Willem de Kamer binnen en drukte
de beide banden voor den mond, om niet
in lachen uit te barston. Dat moesten we
hem weldra na doen, toen zich als 't ware
een wandelende hoop mantels en doeken over
den kamerdrerapcl bewoog, waaruit een zoo
zonderling toegetakeld hoofd stak, dat men
er naar moest raden ot 'l van een dier of
mensch was.
't Wijsie wat we doen konden, geschiedde,
we namen achtereenvolgens de vlucht, alleen
Johanna bleef achter, mogelijk wel, omdat
mUn moeder haar handje vasthield.
. Eon half uur Mater kwam myn vader bij
ons binnen. Willem kreeg or het meeste van
langs, lig trachtte zich to verontschuldigen,
omdat de mensohen óp straat.zich ook zoo
vroolyk hadden gemaakt over tante'4 zonder
linge verschijning, en er een zelfs luid ge
roepen bad: »te drommel, daar habjevreuw
Winter, nu krijgen we er nog een laag
sneeuw, .bovenopI" maar mijn vader /achtte
er volstrekt niet om on eindigde met do waar
schuwing, dat dg d> strengste straf zou toe
passen op .de eerste, die net weder waagde
tante uit te lachen. Dat. maakte ons wat kalmer
en maar goed ook, want ik werd in do voor
kamer geroepen; als petekind van de vrese
lijke tante, kwam mij dit voorrecht van
rechtswege het eerste toe.
(k heb je cowaaradiuwd fluisterde
Willem my nog haastig toe nï«t te dicht
bij haar neus of je. boot een oog kwijt!
. Ik ging met loodc schreden, muet ik zeggen.
Ik had al genoeg van eea tante, die men op
straal uitlachte en voor wie wc ons dus te
schuwen huddcn. Is er wel iets dal men <chcn
en kinderen meer afschrikt dan bespuiting?
Tante zat op de sofu, recht als een kaars
en zoo schraal van figuur, dat mijne moeder,
die toch ook nog al tenger was, heel wat
vertooning naast haar mankte. Ze zag uit het
raam en wondde «erst 't hoofd naar mij om
.toen ik op een wenk van myn moeder, dicht
bij haar ging Maan. Klaar toen ook week ik
verschrikt terug. Was ze zóóleelijk? Ikweet
'hot niet, maar ik dacht het, omdat ze mij
zoo geheel van streek maakte door haar
doordringendo bruine bogon. En dan . . . ja, die
akelige kromme neus, die zoo kwaadaardig
vooruitstak, alsof ze met de oogen samen
spande, om geniepig te zijn en dnt geelbleeke
verwelkte gelaat met de vast dichtgeknepen
mond, de lange, spichtige hals, do stijve,
Qtrderwetsche klcediajj, 't was alles even
ontmqedigend en akelig; ik geloof, dat de tranen
er mij van in de oogcn drongen. Wat zouden
mijn kennissen wel zeggen van deze
afslootertde tante,, over wier komst ik mij zoo uit
bundig taut aangesneld l 't Was ellendig l
? .Dus ben jij, Jcito? vroeg tante even
«roef ea. oaaaageaww abrJiaar.geuchu
;"' '~ Ja, tante. ?'??... ?.?'??,.,.'-. :
ik waarom die zooveel kracht kon uitoefenen.
De bruine oogen zaten taaie min of meer
scheef in het hoofd. Ze kon mij dus van iweo
kanten bekijken, geen wonder, dal het mij
door merg en heen droog.
Vond je mij zoo belachelijk, kind?
Wel noen, tante!
Neen? zeg liever de waarheid, dan ben
je oprecht. ,;
; Maar, lieve zuster, kwam myn moeder
bezorgd tusschenbeidcn.
Leer je haar dat? .
Op hare beurt werd het mijn moeder ang
stig te moede onder tanlc's scherpen blik
en haar dreigenden neus, ton minste ik meende
dit duidelijk to bespeuren.
Jet heeft van haar vader to veel goeds
van u gehoord, zusier, om . . . ..
Dank je! -r- klonk het ijskoud van
tantc's lijno lippen..?Ga, kind, xc hief
liaar langen mageren arm op.cn wees naar
de de»ir;?ab.je j.wöt^ \vjlt ,zijnc?kun je
terug komen, anders'. .. blijf maar weg. .
Xuo w#rd ik ontsla gen en zoo ging het
mijnen jongoreu broeders en/.uslers eveneens,
/ömoesten alluri hij t.'intc komen, ondergin
gen 't zcUde verhoor, en werden wegens hun
onoprechtheid weggezonden. »Met glans: ge
dropen voor 't eerste examen," zooals Willem
het schertsend uitdrukte, toen hij 't vernam,
want hij kwam" o'crfL togen etenstijd van
't gymnasium. .
Tcifen onze gcwöonio, woren wc zeer stil
aan tafel; de schrikkelijke tante, die tussohen
mijn oirdera zat, zoo,-kond als- ijs en zoo
hard als een steen'naar 'l ons voorkwam,
benam ons.zelfs dik» octtast .:, : .
r- »Du«, bea ije niet van pion,' om in
Holland te wonen," vroeg mijn vader haar
bedienend.
'Neon.' ?.'.".' .,,'., .'
Ik had er mij toch mcdo gevleid.
Wel vriendelijk.
Ik ook, zeidc myn moeder
werktuigelyk.
?- Gij ook? ei ei!
Ze vertrok haar mond tot een grljnstach
en mijn moeder-, wierp . in haar blijkbare
verwarring een glas wijn omver.
Drink eens voor don schrik, ried
tante met hetzelfde hartelijke lachje.
Zijt ge 't dan nog niet vergeten, Jet,
mompelde mijn vader verdrietig.
Als ze zoo liegt, herinnert ze er mij
aan, anders,.. 't is vargeven.
Mtjn vader drukte haar de hand. Hoe bij
't doen kon begreep ik niet, want myn
moeder had betraande .bogen.
Pon je zóó rijk, dat de kinderen wijn
kunnen drinken t, In haar voortdurende
verwarring had mijn moeder Willem in
geschonken.
Mina zal meenën, dat 't op dezen
feestdag wel eens kan geschieden ant
woordde mijn vader, wiens goedig gelaat
nu ook duister begon te betrekken.
?U moet denken tante, dat ik al bijna
baar doordringenden blik. Wy wisten niet
waarover wij ons het meest moesten ver
wonderen, over Willera's stoutmoedigheid,
of over de plotselinge verandering van tante's
strenge trekken. Bgna met wolgevellen zao
ie mijn broeder aan, wien de rondborstigheia
op het gezicht geschreven stond.
Zoo jongen, dan rook je zeker ook al.
Wat graag, tante.
Haar wij verbieden het hem toch tot
zijn achtiende jaar zeide miln moeder
haastig daarom laat hij het ook na.
Tante hield haar oogen onafgewend ge
vestigd op Willem, die in een zeer moeielUk
geval verkeerde. Als hty de waarheid sprak,
viel hij zijn moeder af, die hem voor tante
in bescherming nam, en jokken had hij maar
niet kunnen loeren.
Zeg eens jonge,?zeide tante, alsof
't haar plotseling inviel, hoe zo zich op
andere wijze licht in doze' fcaak kon
verschallen.
Heb je mij ook zoo uitgelachen
Willem keek van zijn bord op. Hij stond
voor 't examen waarvoor we mei glans
gedropen warün; er op of eronder, hyaar
zelde niet, ofschoon nlj zoo rood werd als
karmóztjn.
Ja (ante, u zag er zoo potsierlijk uit
en dan....
En dan dien gekken neus, niet waar?
Ja tante.
Maar Willom, 't is ccn onbeschaamd
heid zoo iets lo...
't Is een waarheid! viel tante mijn
moeder barsch in de reden, Rcnier
wat moet die jongen worden?
't Liefst wou ik hem predikant maken,
Jet! *"
Om hom uw leer to laten verkondigen?
Nu was het de beuit mijas vaders, om
in het nauw te zitten.
Tantc's nous bedreigde werkelijk zijn
zacht blauw oog; zoover bad te zich naar
h.'m toe gebogen.
Over dit punt zijn we 't nooit eens
geweest, Jet, antwoordde hij evenwel
vastbuiMden. Ieder moet spreken on handelen
naar ?.ljn overtuiging.
Dal was den spijker op den kop geslagen;
tante week terug.
Juist, zeidc ze kortaf en daarom
heb ik er mij ook niet roede te bemoeien.
Beide mijn ouders zag ik verbtaeken, ook
Willeni's vrooiijke glimlach maakte plaats
voor een misnoegden trek. Als tante er zich
niet mede bemoeide, kon hij onmogelijk
studceren voor wat dun ook.
Er werd maar weinig meer gesproken.
Allen voelden we ons uilerat ontstemd,
behalve Johanna, die dan ook ten sloue
alleen het woord voerde en tot olgemeene
verbazing, een bitonder zwak voor de schrik
wekkende tanto aan den dtf-tegde. ??
Daar bob je nu de proet op 3e som
hoorde ik mijn vader dien avond bij 't
naar bed gaan aan mijn moeder zeggen,
want ik lag wakker en peinsde op de
geschikste minier, om don begeerde fluweelen
mantel van tante machtig te worJen, de
reine onschuld trekt ze aan, omdat zij zelve
zoo rein van hart is, "
Met al die reinheid is ze tegen mij
zoo giftig als een spin, antwoordde mUn
moeder heftig, en als ze haar wil niet bij
u kan doorzcUen, krijgt ge niets van haar
gedaan, daar ben ik al achter.'
Gij hebt haar nooit verslaan, Mimi,
en verstaat haar pok nu niet. Als ge die
ongelukkige geschiedenis uit bet verleden
maar eens kloek weg met haar woudt be
spreken, zou er een betere verhouding
lusschcn u beiden ontstaan. , (k ben zeker,
dat ze daarom alleen hier komt.. Na myn
laatste opheldering is zo aan 't weilelen
geraakt, of de zaak wel zoo is als 't haar
werd beschreven, 't Is geen kleinigheid om
.zoo door iemand gedupeerd ie worden, als
zij 't fjeloovcft moet.''"1 ' " *'J
Kan ik instaan voor de daden van
anderen? Laat ons liever dit thema niet
verder behandelen. Ia ieder geval, hebt ytj
er u toch niet door laren lei-uu houden, om
hem als den man van uw schoonzuster de
hand te reiken. Met u heeft ze dus de
groóte rekening te vereffenen, rabar dut wilt
ge haar ook liever niet bekünne», denk ik.
»Afs ik or heil inza£... O j»! de beken
tenis moet echter uilgaan v»n degene die
haar levensgeluk heelt verwoest of... 't
bast niot,
Ycrdor hoorde ik niet; de tusschendeür
werd toegestotcn en ik kon nog slechts eeoige
onsamenhangende woorden 'opvangen. Nu
dat deed er ouk weinig toe, -want ik begreep
er toch niets van-en bekommerde er'mij
dua niet. verder over.
Whrilt, en bemerkten we'tin onze ver- . .
ring niet eens, dat m|)n viëer l»wtiivi;»1Jfti«a jawbeöi Wilton trotseerde moedig
SCHOOI,.
DIDASKALIA.
? XL . ? ;
Voor een paar wekon dceldo ik a een en ander
modo uit eono redevoering van- prof. de Geer te
Leiden op don die» tiatalu der academie gehou
den, ooala oaderacheidene groutu .bladen OM dat
hebben modpceavold.
Do hooggeleerde spreker meent dat die berichten
verkeerd waren, en dus mjjn uittrekael dnarnit
onjuist was, zoodat hy boticlit werd van het tegen
overgestelde gezegd to hebbeu van hetgeeu hij
wcrkolyk «prak. Ik ben djor zjjnéwelwillend
heid in staat gesteld, zijne woorden gehuel weer
te geven, en um dus geen onwuarhedeu te ver
kondigen, deel ik woordelijk mede, wat h|j gezegd
heeft. De vijfde faculteit heette die der
PoliosopUia naturalis", teide h^: thans is dat niet
meer zóó. De nieuwe wet liet dezen naam ver
dwijnen. B4 prfjkt niet meer op-de serie
iectionuin slechts; als overlevering bluft hu ia de taal
der, studenten voortleven. -Da alf^meene ijtel is
gesplitst in ik weet niet: hoeveel aTzonderiyke
dortoraten en daarmede de eenheid .van weten*
schap, de eenheid van studie verttrokm..
itMage slrcUU die veranderi«K van naam. niet
het voorteeked.zjjn VM d« daa^ Mog*vde tapt
heid van wetenwbap blijven voortleven, want d«
kennis der natuur bat zich niet kunstmatig
ophitaen naar de voorschriften eenav gebrekkige
wet Donker is het voorztohtaicW voor de studie
der wit- en natuurkundige wvtsntduippen aan
de hoogesehool; de nieuwe wet heeft aan ban
beoefening groot nadeel toegebracht, Beeds zien
wij het aantal beoefenaren op oanutbarende
wgze afnemen; gaat bet zoo voort, dan zal weldra
da laatste student in hare faculteit eensaam
door de straten van Leiden ronddwalen. Doch
laten w(j onze stemming op dezen feestdag, nkt
bederven door zwartgallige verwachtingen I Wer
pen, wfl liever een bqopvoUen blik inde toekomst.
e studio der wis- en natuurkundige wetenschap
pen steeds met gonstigen uitslag in ons vaderland
beoefend, zal, niettegenstaande de betenmeringen,
naar aanhang behouden en niet ondergaan.
Slechts moeten wtf den duisteren tttd doorleven.
Doch wanneer de gevolgen zich ook naar buiten
doen gevoelen, zal deze een einde moeten nemen
en de studie der natuur aan de hoogesehool haren
vroegeren luister hernemen. Al keert daarbty de
oude naam niet terug, toch tal de richting dezer
studie stoeds worden aangewezen door de
I'ltilo' >hla natwalis\ haar voste gruaAsUg gelegen
ven in de pmcfpta ma<fle» rtica/"
'p 't gebied van het hooger onderwas valt er
du» weck weinig anders te vermelden dan dat
d« hoogleoraar W. Berlin te Amsterdam
eerstdaags zQn ontslag schjint te willen nemen, n dan,
zoo men zegt, opgevolgd zon wordVa door prof.
YYeber te Utrecht, dat de Anwterdaipsche
hoógleeraar Chtntopic de la Saussavécurator gewor
den is van 't gymnasium aldaar en dat desolaatste
inrichting eeu nieuw tijdperk tegemoet treedt.
nu door het dagelgksch b stuur der hoofdstad
aan dea gemeenteraad het voorstel gedaan is, om
eon nieuw gebouw te stichten, dat voor 400 leer
lingen zou worden ingelicht.
flot zal gebouwd wordt n aan do Leidscbekade
in de Manaxstraat. Men wil .e een gebouw voor
zulk een prooi getal leerlingen zetten, omdftthct
getal in de laatst» jaren zoo iiijwnder toenam;
m 1878 waren «r ICb', in UMI W>«n in 18&J zelfs
264 leerlingen.
Nu, een nieuw pymnannm te Amsterdam is
waarlijk geen weelut»: die er nog aan twyfelen
mocht, ga het oude, slecht mgoriohie gebouw op
't Singel maur eena zien.
Eene anticre, vraag evenwel is het of eene
Latyticche nchool van 400 leerlingen ook te groot
zou zijn, om door n persoon te worden be
heerd, en of- men dun mot beter zou doen twee
gymnasia, elk van 200 of 250 leerlingen op ver
schillende punten van Amsterdam te bouwen.
lij}, die buit nlwndsche inrichtingen kei.t, zal
hierop ontkennend ant woorden, wantiie Kealschnlo
te Leipïig, Druideu, Keulen eu Main*, Athonées
te Buuaél ou Antwerpen, Lyooes to Parjj», Lvon
en Bordeaux tel>en reeds^ zooveel of meer disci
pels en staan toch onder n houfd.
Voor «-en veertien dageu is or te Asten een
vergadering gehouden, wnar dr. Steynis als de
bater optrad over do schooiquaestie. ui) verde
digde daar «ie beide volgende stellingen: lo. de
openbare neutrale school moet hebben een
trodsdienstig karakter en o. de naam: scbiol uiet
den tijjtml, geelt geen waarborg voor het
tfodsdwnstig ka;ai»ter oi«r school. Volgens do
ProViiiciate JJr. en A\ser (Jouiant, weike een zeer
duidelijk verslag over di« vergadering geeft, is de
discussie er zeer belangrijk geweest; op duidelijke
eu welsprekende wy 40 verded gdo de sprektir zijn
steilmgen, waarna jhr. mr. .u. A. de Snvorniu
Lohumn tegen den sprrker inhet strtydpeifctntd,
eu even duidelijk, als later du predikant K. van
Goor, van de urtsrelijk» Oerofor«neerd*( gumaento
to Assen, van zfln stand uut deü?Lear;St, yn^s
trachten to Wudarlcgg'u." rlyt 'Bpii&'Jil'' ^aW ^Jf
dat de<o loatate liet antwoord nut schuldig bleef.
Kveu als ik, in een mjner vorige brieven, .den
humnuen gtvet rocmil-, welke doorstraalde in
het dowr i)t. Uugfiihultz van 'a Hage ingeleide
debat, 200 ichyut het te Asneij ook weder het
geweest to ziju; de door müreeds
pando cjui-ant zegt toch o «p.eken traden
up mrt open visier en wisten hun wapens goed
to hanteeren. K u en dan kwam er een hartige
stoot, maar die al'jjd inet wekere hoffelijkheid
werd toegebracht, en zoo had de belangrijk* strfld
verdiend d.it Dr. U. U. Meljboom, zoowel al.» do
voorzitter, de heer Mr. A. Jolles, de hecren
Steynis, de uvormn Luhnian en'van Goor hulde
brachten voor het voeren van een strijd in «oord
en vi.rm, zóó dat ieder, die eene andere meênmg
respecteerde, daarmed'j vrede kon hebbon. Het
vrtf talrijke publiek luisterde met groóte aandacht
naar de spreker» en juicht* net slotwoord v&n
den vo «rzittur wolgemeend toe.
Uit Inditi wordt ous bericht,'dat daar op 5
Febr. de acte-examens voor onderwaters en
onderwijzeressen zouden beginnen.' en dat zich
daarvoor 20 dames en slechts VQf heeren hadden
aangemeld, liet schünt dus, dat in Ibsulitido op
hut fjubied van 't onderwys het mannelijk element
door bot vrouweluk verdrongen wordt; welko
oorzaken daarvoor bestaan kan mon gissen, doch
mueieigk met /.ekerhriil weten, doch 't verschijnsel
is kuieu op deu molen voor hen, die y'vereu voor
de eüuncipiitie der vrouw.'
Nu ik van examens spreek komt mjj eene
oproeping voor den geest, welke dvzer dagen van
wege het hoofdbestuur van de Maatschappij tot
het Nut van 't Algemeen uitging. Op de laatste
i vergadering der Uaatschappy werd
besloten om .gedurende vfjf jaren teiken jare
duizend gulden toe te staan om hét Hoofd
bestuur in staat to stollen ouder de leiding'van
deskundigen eenmaal 's Jaars een examen te doen
houden voor wie «en diploma erlangen wil,
waarb\j de bevoi-gdheid om aan het.hoofd oener
bttwnarschool te staan van wege de Maatschappij
v o dt erkend." , ? . ?
In den considerans bjj die oproep'ing zegt het
juidbe.iuDr zeer to recht dat nu hooger,
middelbaar en lager onderwfia nior te itando ge
regeld en een. voorwerp, van aanhoudende zorg
der regeering uitmaken, de bewaarschool helaas,
«og alrjjd van die z$de met do grdjttite zorge
loosheid behandeld wordt, terwyl er weinig voor
uitzicht be-taat dit daarin vooreerst verandering
komen zal. 't Is duz zeker uitstekend gtzien dat
een maatschappij, welke trouwens op oaderwyf
Rt-bted hnra sporen reeds dubbel ea dwars
verdiend heeft, zich deze zaak uu gaat aantrekken,
en daardoor wellicht der UndsreMëring'den weg
wijst, hoc in deze aaak te handelen: moge deze.
van zulk een gids spoedig gediend willen zijn l,
Enkele dagen geleden werd
de.besehrijvingzbrief voor de 38sto algraeene vergadering van
het Ned. Onderwijzers gmotftsehag (31 Juti" l en
2 Ang. a.«. te 'a Oravenhoge trf hóaden^
rondgezondco. Behalve de punten yan besóhrij,nng bevat
dat blad eenine veraoékschrilten aan den minister
van BIn. 2nken n Financien gezonden; bat eer
ste van Nov. H. is om viermalea 'sjoa'S de
normaallessen enkele dagen te schorsen o» de daar
aan werkzame leeraren gelegenheid to geven
ondorwyzenvergaderingen bti to wonen, het 3a van
18 Jan. "83 om finaneièelen steun voor het on
dersteuningsfonds' van het genootschap ;het 3e van
21 Jan. V3 om vrtfdom van «g^j voor de
quitantiën die door den adminiitrateur van genoemd
onderstenningsfoöds worden afgegeven en ont
vangen, en eindeiyk een van * Pebr.: *88 om
hetzelfde to vragen voor qnitantttri voor de stor
ting van bijdragen voor't zeilde en andere fondsen
dea genootschap, en aan 't einde van ieder van
die verzoekschriften staat telkens hetzelfde, ant
woord to lezen van: nul op het rtquent!
S«d*rt k'irt is nu-ook het toezicht op-bet
christelijk nationaal onderwas, geregeld; .hot r|jk
is daarvoor in 18 diitrietln verdeeld: Gelderland,
Zuid-Uolland ert Frie»l»ndt«lk«iselkori«di»tócton
in Nuoni-Hollandtwec, Zeeland, Ut«oHt, G
gen «n Orerijselbeetoanuitelfc^eaajstr&N
Drente tancnen de belde UaUte provlno»» (|
verdeeld, en Noord-BraUnt ea Limbwa vormsB
saW,7*o.ts «fa district. In «Ik te ?«? distrieta.
raad die uit drie of meer tod» betUat; dehooM.
ooumkaie voor t gehe«léland benoemt d* 3«
?Wcts-eeeretarasen. dte f 100 traetoment «
jr«rgoeding voor tmr««akes4M ffmietw; ««?
baanyes dos!
Het Niaae» SeMKtd maakt liohvrooMikMl
?we leesmethode van den Leidtonen «ndwidjte*
Hunatrt, doch t VoikMad wü«r* wacfateio/
da beriebten daaromtrent waaHMM bentte«;w*
doe ook ik, en daarom wacht ik cnM medi<U»
UnMn daarover tot «m volgend» keer.
Geloof mg steeds, U,
19 Maart 1883. Q. &
Gomlastieken ballen in dt et*. Troeger
de bemanning van een in nood verkeeread ««
menigmaal dTeht gekurkte fleschen in aee, oin<
die wüse de kustbewoners van het gebeurw
to onderrichton. Ye«l pnktbche» echter agn di*
bontgekleurde elattiakaa AaBao, die nèn tom.
woordig gvbraikt. Z$ worden feoakkatiftcTïa
vlugger aan land gearórfoVwi nok veel «enter «p» ???"?
gemerkt. De mot een Brief voorzteoen bal, onLtnflS
door «n van Londen ^aarOotheBbnr»; vatend»
stoomboot m da Noordzee «worwm, wW ne«V
vier dagen later/ aan do Sleenrijkjche kost
«avonden.
Een arm naaistertje to Milaan, GiuwppïmV
Doda, bad door ziekte en tegenspoed gedwongen.
langzamerhand al haar bezittingen moeten
verkoopen. Eindol|jk bleef baar niets meer «ver
dan eon klein schilderijtje, dat door ouderdom
zwart berookt, het bijna onherkenbaar beeld vaa
een heilige voorstelde, en dat z$ al« een soort
van talisman tot het laatste toe bcwaa <1 had.
Do nood «teeg echter zoo hoog, dat z$ besloot
hot heiligdom naar een uitdrager to brongen dia
het met e«n franc betaald». Benige dagen l ter
bracht do uitdrager haar een bezoek op u«t
armoedige zolderkanutlije en vertolas ba ir dat
het schijnbaar nietige schilderijtje eeu veizoekiaz
van den B. Antonins van Caracci was," en dac
een liefhebber het den vorigen dag voor 40,000
fr. van hem gekocht had. Hy gaf haar bet g-ld,
dat hy niet als zyn rechtmatig eigendom wild*
beschouwen; zU mocht hem naar goedvinde.icen
deel er van schetiken. Het zoo ooverwachts uit
den nood geredde meisje gaf den eerlijken man
uit dankbaarheid de helft van den au uit dm
wolken gevallen schat. '
De gcboortctfaatt van Paut Grcgorius TIT.
Dezo machtige heescher op den Stoel van Pe»'-nt>
dio eenmaal to Canosta aan een keizer de diepst»
vernedering deed ondergaan, was geboreu ui net
stadjj Soiiana. Wie van Bome komende de door
moei-Hskuonien "berucbtèMaremina doortrekt.
slaat bi} Orbetello «en weg in, die dieper land
waarts voert om na- een stevige dagreis de his
torisch merkwaardige plek te beruiken. De daken
zijn in puin gevallen en de wind zucht door d»
hallen," kan met volle rechttan bet armzalige ?'
stadje getuigd worden. Vroeger wat het een .
vesting: nn liggen de muren en wallen in pnm ?
begraven onder zand en su'dgtrpUnton. In. dea ,?
zomer is het verblijf er gevaarlyk wogen» 'df :
heerschcnde malaria; slechts in den winter vindt
men er enkele bewoners, arme herdora en aller lei ?
JwdvoJk zoeken in de ^vtBMl^ hj^on \LfBchiib'
tuig togen r«-geu en konde. Niemand bekommert*1'^'
zich om de instandhouding van de plek en geen
mcnfioh weot iets ran den machtigen paa» .%»* "
vertellen. Zyn naam zelfs is er onbekend. Ook
het eenmaal zoo s'erke slot Canowa is een schil
derachtige bouwval geworden, en geen van de in
bun achapeuvacliten gehulde goitotthoeden breekt
zich hot hoofd met aertesehicdkundige hcrinhêV
ringen van het jaar 1077.
Een profeet wordt nooit geëerd in z£n eigen ;
Taderiaód. Op e«m schoonen leotcmorgen van
bet jur lS4o trad e«a kleine brulloltostoet he>
g-meenteboüLinnen van een klein dorpje in d» "
buurt van PATQÏ, om daar het haweUk»cöntraet
te ocdertcckenen. Wel was het een kleine, maar
tevens een uitgelezen kring; de' bruidegom was *
een talentvolle joiige schilder, die tegenwoordig
zeer beroemd is, ziju getuigen heetten Ingr*s ea .
Paul Delarochc, twee meesters der Frar-Bchc school.
De sehoono bniid had %twce vrienden van baar ?
overleden vader als getuigen gekozen, hun namen . .
waren Victor Hugo en Alexandcr Dumas. Nadat. *
de schrijver met veel omslucïitigheid de namen,
voornamen en stand van bet bt nid-paar opg«*
schreven .had, ging "hy tot de geuiigen over ea :
wenddu zich bet eerst, tot Victor fiugo mét d*
vraag naar zijn naam. , ?
UugoVJ herhaalde hn toen weifelend. Hoo
wordt dat ge&chreven. Mitachien wel met een t
erachter?" .
Do dichter spelde nu letter voor letter, toen.
richtte de schrijver met verhoogde waardigheid
de vraag tot hem: '?;....' . ' ?,'?
Wöfc beroep oefent rij uit?» ' :*.
Geen," antwoordde .Viotor tfugo lachend. '' '^
0a«, ronder beroep? Dz hoop toch dat m' ''
ton minste schrijven k«ot, om uw naam hierouoqr _
to kunnen zetten." ? ? ' "??; ' -V
Onder groóte vrool(jkheid kreeg bQ hierop eea
bevestigend antwoord, en nn kwam de beurt aan .''?
de anderen. Toen Ingres en Delarorte autwoo'rdden .
dat z4 schilders waren, keekde«hrij>e.r Heninjèt ,
veen minachtende blik over zijn bril neen an zeidc:
kamer of plafoudsdiiilder?* liet Ucben
aanwezigen verdroot hnn z«er en bg brumc
iets vaa: nonhehoorl9k goarag" voor zich
terwijl Ingres hem antwoordde: ggtt kant
alleen schilder schrijven* ? ? ?
Akxander Doroas wi»t er ztoh. beter uit t*
redden. QQ vertelde dat nfl rentenier w«s. wat
bem zeer in de «ohtiögdessonröv«sd ed.stijgej»,
die van toen aan slecht» tothrtn hét wouru ristte,
en hem met eerbew8z*n overlaadde. De» man&^
stonden toen toch reeds op net toppunt van hjua
roem en toch waren hun namen in de baart vak
Parus nog zoo weinig bekend, tenrttl zjj reoda
in bet buitenload gewaardeerd en bewunoünnl
i't;
??,>?
? ' ? ' ', A' ' ' ': " '"/''?"
In het jaar 1868 werd to ParBs in het Tbéatn,.
Francais net schoone n aandoenlijke stuk ^1»
joie fait peur" gegeven. De keizer en de
ktizarin woonden de voorstelling -bj} enEngéniohad
diep geroerd reeds eenige keeran met eea mipr»a* ?.
copisch kleinen kanten zakdoek haar oogen af-..'
gedroogd. Het wak duidcl^k, dat dit klein» vier- .
kantje van Alencon kan> van minuut tot minout
onvoldoender werd bQ.de steeds klimmend».ba-.
langstolhng voor bet stuk. De keizer, die zonder ?'
een woord to zeggen dit kleine, stomm» schouwspel
naast zich bemerkte,- draaide glimlachend ? ifcuj
zijn inorbaard; eindeljfk trok h(J voorzicbMg a^B '
eigen zakdoek uit den aak en bood hem zyn'
buurvrouw aan di» er zich haastig van meester
maakt». ? ? ? ??'?
Er werd intussohen vrrder gespeeld, d» intrige'
werd steeds ingewikzteider, e bedrijven item.
aandoenlijke, ieder in d» keizerlijke toga wat aan
gedaan en bewogen. Eensklaps bemerkte d«keè>
Berin, dat de algemeene zennwachtigheid zich ook
au net opperhoofd. van jlen staat mede ~
nog een oogehblikje, daar tolde een ?'
keizerlöken baarï^:>-- -^*
-"".'C;
>'('
'i