Historisch Archief 1877-1940
DE AM$TKBI>AMME<B, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
501
aiu»iii:.;iN,
..uien, sobouwbargiaadorneo**» en
. ??" . ?' ?-?? - ?_???
i; ?M'rw«i>J*t«i)s' eener ontbinding van den
Ktyksv-l,i,ii, lluitstiiUnd, Men schrijft prius
ck >l.s 1.1 1» ti--«. dat na de laatste
verkievo,.r d,;; (.«"ftdag eeüig gunstift re-ttttaat
voor <t- .mi ? i-k»Me\vn mbb«u opgeleverd, ook
de vn-lTit- -i i J;.'MI voor den R^kadag m denzelfden
am muWMi u t ?.?üUfn. .??'.'' J. .? . ,, '
IK' l'rin t.v i-iueus, toowel als de keiier, hebben
aenc U.v,.lu v -<"k doorvrowUld. lleide gevoelen
oUnlyk <lc ju-1 ivk-n tawdib%óHderdpra. ,De laatste
bon,:! 1 1 u KcApn. echter voor g«»a van toiden
*riH '". ?? < i'/orj; 'lieid. . hi ? ? . .' -:
UuitKlihni'l ia met Spanj» op g**D*imen voet
over <ti- Urtt-vt>n*)c-westie. ?' ? ? ?
In iK-io'.rt'r-lt'SS-trad' het-handerttractaat met
Sbnt'iv v.iii rvclitiwega buiten WelKing en stond
de Wp:i rt'^if leséeruig uit' TÏHe brwogfng aan
[» .il -ohluii i, ".voiirloofrtg' voor dea duur -van C
Bai?int..., i» IB. rechten der meostbegunstigde
ji.tien t. -r. /o dat-nedureadedaonderoandeUngen
in d<; liH:,Ai»:g»erho»ding«n geen stoornis waar
ta aemeu W4». .Thaut Is de tijd tot liet maken
\MI iiituwe voorwaarde» ventreken «n -door b«t
ali-t to»i,tefen-.(der DuHwho .re^eriDg, die de
>paniwohe waren met 60 pGt.lokomepde rechten
?f rhotigd heeft, ep ongeliowrde eisehea , aan
Spa jit ittude, is de Jiandel twMChen d« bwle.
a«.teu vuorloopig geheel, «feobroken en. yoor.de
contracten ziju groote moeie'ijkheden
Zwitserland beeft dezer dagen 'een der
belangrijkste kwesiieujiit aUu.fttwM&venle behandelen.
liet geldt bisxchop Meriuiuod, die thans door dea
Paus tot bisschop v*n Lauuanne ea Gene ve benoemd
is.TrOrg9J;i4s vic*rius-apostQÜp.us.t* Genève maakte
hv: l.e tegenover de rogdè'rioèaóübont, dat do/en
bem verbande. Thans heeft hy, tot bisschop van
dan opengevallen. poefe te Lausaone benoemd,
atutana gedaan van het vicariaat to Genève. la
nu de oorzaak ook der verbanning vervallen?
Eu cal h(j, nn Genève onder lisus tune gekomen
is, dus sond-r bezwaar «Un heerechnpnjj kunnen
nitoefeaea over het gebibd Waarin1 hjS vroeger
de godsdiensttwisten gaande hield? Dellondar.ad
?M s» IrjAKuiiiiile faatttiren BUIL noff mat *A* 6£tt
?*?? ^-*r , -k--»»*WM????*' »J**» "F ^Cj-JM**- J* bn-i *p£J-, as"F" ^r-JT
eindbeshut geunmefi oaifirafit «e door'nfa to
volgen gedragslijn, v ? ! . ?
De pauselijke stoel heeft ookr ra Italiëen Spanje
?en krachtig < -«treden sj«toond; ? In Italte Is He
bisschop van Livorno, bestraft over de
verzoon$n3e woóitfqti t^r BHfigeuheid vau. het io zee
ltte.n..van den Jrfvflnto do$r hw gesproken.. In
Sp.apje_ protesteeme^4e pausflijk* .mantius in een
langdurig .onderhoud met.den.h4er.SaoMtn, den
iniuist*rpre«ide.nt,-ujt.najim vajiieo ?XIII togen
ne.t herstel van. het. burgerlek husveluk, dat in
hejt. putwprp .tot Ijeriiening "aer wetboeken
voorde
komt.
beer
ft geantwoo'rd, dat
tot Run spijt.deze hervorming, dte reeds ia zoo
_^. katholieke landen ia ingevoerd, niet zul kon
nen uitstellen. Het. ontwerp laat overigens den
katholieken volkomen- vrijheid >om te- kiezen
tosaoben hot burgerlijk en het godsdienstig huwelijk.
.Beide zullen ook gellilte'rechten geven voor de
wet, mits sij-.binJDeh iwhooriölten tijd z^n
in?eBcfcrven-.op Q*O registers* die voortaan alleen door
de burgerlijke autoriteit zullen gehouden worden.
Uit deze registers alleen z»l <le wettigheid, gel
digheid, openbaarheid der huwoHjkrn 'kunnen'
bewezen worden. ? De nuntius beeft den minister
gedreigd met een herigen. tegenstand van den
kant der katholieken eu der prelaten, vooral in
den Senaat. . . ;
Portugal is lastig gejalleq.ovor zyne aanspra
ken op Congo. De Portugeoscae gfee^nt. te P.arq's
heeft nu in het Mfmorial diptomntijtie een be
langrijken brief ingvzonden over déze zaak. Hij
haalt daarin de bewijzen aan van Portugals
?irkend ? bezit op de bedoelde gewesten, noemt da
ractaten, waarbij de mogendheden het bevestigd
.ebben, ? en vermeldt leenifte omstandigheden,
raorbty de m4og<inm>»rtügmi ^rftft «mdcrv vpikea
Ie bescherming van het FQftugefcsch 'garnizoen
Dgeroepen hebben. i. ' .'??'.',
Te Weenen zal de Frs'nscoe ^gezant, graaf
DucbAtel vervangen worden door den beer
Waddiugton; t* At bene aal-de heer, Barre .geplaatst
worden, redactéor déf SépvMiqne f'ratifatse, wiens
?voorst*! omtrent het Donau-tractaat de eer g*noot
tot gcond*laa van .de eind-chikkinj? te strekken.
Do Ku»sUcne bladen bespreken den uitslag d«r
DouAU-oonfefentie, enzütiin 't, algomeen tevreden,
met uiiatoiidetiivg. der,. Qaccltc ac Mosqon. Een
nieuw middel oni geld te makeu en het geld in
hoi, land te huudea.is doqr de Itasaische regeeriiig
bedacht. De belasting, .dio door de .Bussen welke
hef land .willen .>enat^n'betaald moet worden,
is .van 10 op 132 roebel».gebracht. Voor de rijken
t>At(«ktmt echter die .som-.niets., en het kan het
laad Die); zeef tot.vc^irdeel strekken, indjen.vooral
tjj pr in biy ven die deze som niet betalen kunnen.
lo strijd met dri vroeger ? vermelde - bepaling,
gullen thans eenige correspondenten van
buitenInmUche ,bladen de, kroningsfeesK-u. mogen bij
wonen. Alle .telegrammen voor binnen-en
buitcnIA wdtche .blaJou . en alle correspondentie!! voor
Russische bladen Over hetgeen bij die gelegenheid
?voorvalt,.zullen door de beambten der rcgcering
vooraf gelezen en goedgekeurd moeten'worden.
. to.O^rLibaHon-kweatie heeft.de Sultanotink«UB
getfaaM.. Gjép ? der.;drie geuojyatie pretendenten is
*6t. gonrerméur ; benoenjdr maar .een': zedere Bib
_ 4ezen neg onbekenden-man bericht men,
"W hüjoaff.ifl CD behoort lot een katholiek
vorHoQgèsGicht' der MJredieten,\oader welken naaiu
-tfl'wi -g-fweon ?is eeoigérbcrgstiimmcn; in Middeo,t
Albaniëaau te duiden. De Porte zou bare keuze
Zaterdag aan de mogendheden mededeelen.
De nieuwe rainUtcr-preüident in Bulgarije, ge
neraal Sobolefl', hooft in züne eerste reaevoering
do lïulitaren aan bnune verplichtingen jegens
Buslnnd herinnerd. Hy «prak; ,,Wfl weten dat er
tegenwoordig velen ., onder ulieden zijn, die ons
haten en ons ver van hier wenschen, doch de vaste
wit van den Czaar heeft'ons gelast aan Bulsrarije
ecüt ataataregeling te schenken, en aan dien
hoogeren wil moeten wij oa* ondenrerpen, Daarom
aollen wy', zonder te letten op do tegen ons
zoovul in de volksvertegenwooroigmtt ->ls in andere
politieke kiing«n gerichte. aanvftjlen, voortgaan
bet Vorstendom met de tot nog toe door ons
aaocewttnde midden te organiseeren: want zóó
luidt de wil van onzen verheven Csaar.''
Allerlei. V ;??';;'
Kiippeyue gevaÜeat ' . '
Te Amsterdam', doorhem met een universiteit
ic^ir-igrl rn dat vau >Hn ministerie bet vorig ver*
Innmlo Rijnvaartkanaal zon hebben verkregen.
UK aclujnt ondankbaar. .
', liet U \ei-8tacdig, kloek, degelijk van de
Amiterdamsclio kiezers. ?
Tlmii^ Kappeyne naar 'slands Raadszaal af te
vunrdigen, nadat hy pas de pogingen tot 'herstel
der 'HBerale party in 'tbewind< beeft verijdeld,
ou ec-n daad zHJn geweest, den Amsterdaoiscben
lilicruicu onwauraig. ? ? ,'
Zij hübben «eto-ind .dat voor hen h*t spreek
woord niet geldt: les pet'its,cadeaus
entretfcnn"nt I' amitio, wanneer die vriendschap althans
f-Apattrd moet gaan met verzaking van het beginsel
dat de eer en de waardigheid der party boven
alk-R gaun.
De heer Gleichman bad Kappeyne een modus
vivniidi aangeliodea.
De ejt-Itidur zou President z(jn v»n de te
bentierneii 8t«atsO'jmmist*ie voOrgrondwutstteraiening.
[lot aanbod zon door elk ander staatsman met
beide tianieu zgn aangegrepen.
Kapptyne KOU daardoor gelegenheid hebben
flc-fcau ayn deukbteldeo te verdedigen, to
ontwikteleu, te verwezenmken'. Hu BOB z(jn verloren
prestige nebben knnnea,
'MtMwoaaa »»a«.iter .tatÉinMit «twéMfa. ? ? ' ? :
Akar dat wat kem%et völftoende. De firma'
Knppf>i»«*Tak->a Co. .moeat tewtoad
(.erehabiltteeKt worden. , , . .
Dat ging nivt ' ? ' ? ' "
En nrt?
De rma bitfft insolvent. .
Mpn hooft bet on-dtt" t,eMagMprokea data»
de liberale kabiaeisformeeraer* etV termfin wM
gesteld. , ' . ,
Het is mogoltfk dat ««n aoodanige -voorwaarde
niet uttdrultKelyk.vaii bedo&gen t>y de verleende
opdrachten.
? Do taak koot waartotiyalUk op een quaestie vaa
wöordtfn neder.
Feitelyk is het waar dat de heer (Heiohman de
opdracht neerlegde 'óp -den da?, waarop hfl was
mfatnbodigd atta 'formatie voor te «teHea.
Men noema dit nu hoe men wil, wQ houden vol
dat in deno erisil de kabinetsformatie by wyse
van aangenomen werk" is uitgegeven.
Uoemskerk nogmaals ttetart met de samenstel
ling van een nieuw Kabinet.
De laattta nitvi.«Pht. ... .
llegeerittgiooeheid of Hoctaskerk. Ziedaar
Waarheen/ de aelfonofferqnde, vredelievende hou
ding der Kaxpeyalanen ons gobraeht heeft.
.Ovcmlcht
8I.ADEN. .,; .
De belnngftailiag .'in de pandidatnnr van Mr.
Ka{>iieyne van déOopcllo voor. het lidmaatschap
or Tweede Kamer wafbUJkena onze para, algemeen
uu groot. Me» pr-dttc ' voor 'en tegen met een
warmte, die bowee*, dat-, men niet alleen lette op
de- aanvulling «aq,. «au ? vacature in de Tweede
Kamor en .de ?aatnariéka vèmerkiug der lilrtrale
pwjij, maar dat l teer fcet ander begiftstl op het
spel stond. ??':??;? ..'-?? -???:' , ?? ? ?,
.. -In de jp^fa^aJü^^..?^*.
Kappeyne vooral. oef treoen-om den weinigen ernst,
die uit «rjn SjStaf- Sprak, terwijl men nist héttft
'nagelaten <jgi/ai M ddM Wtkomea, hee W«in% heil
voor de tiuerafo^partüte waCtóen is vatt den
man, wiens vriend»», en volgelingen ateeda naar
zijn voöt beeld, «ea jrpaak ia het wiel steken
soodra do wagen' ook maar eenigizins buiten de
spotvti loopt; die «U -wensohten bereden te zien. uet
'Vaderland* het Ruit, Nieuwsblad, het tftr.
Dagblwt. de Zutf.-&^deQoe*cM Ct., de Ddflscht
Ct.f later do Zaanlandichc en ook ? met een en
kel woord de ArnJt. Ct, ons eigen blad niet
te vergeten ? Waarschuwden tegea de ketuè'iu
het belang d*r «enheid van de liberale party. Het
Ata, Hand. «rdt-digde Mr. Kappeyne
hooWzakolyk op grond, :dft^,ttijü«Is -een dar bfikwaamsta
niHnnén,van'*ajn,fraptJB, niet uil de'lweedeKamer
gemist' mocht worxien. 'Een paar bladen, als
iSümyar- f^Se mehtsch» Ct. en déMid4cti>. UI.
vteieh het Uomleht**! bjj. -
? De strijd vielfen voerdaale uu v«n BurgerpUgt".
KappeiTue verwierf slechts 475stemmeqtteiwyide
catuMaatj die tegenover hem stond, cirt»8U()
sttrhmbn bekwam: 'Vergelijking met het steuimencyfir
iu 1 879 -bij de e«ritè-candidtiinur vfln Kappeyne
hier te s-ede pp hèp nitgebraoht, toonde aan,
dnt zijn nanbang bier. niet. klimt. Laat uus hopen,
dat de ex-pretiiter.eh' vooral' dat, 's mans vrienden
met dit' resultaat hun voordcel zullen doen. 'De
bladen laten1, niet na dit denkbeeld meer in dea
breede te ontwikkelen, ?
De ministerie^le crfajs hoeft zjja geregeld, ver
loop d. w. '*. ' w$[ 'schieten niet op. Do h«er
Gleichman hielt in' 't laatst der vorige week de
opdrarht tot 'vormiag'van een Kabiaet -nedergo*
legd en iedart>bfonM,mea. vaa' nietaj :Giftei*n:
?cltar k Ja« d» tö<a«, d*C Mr. tteefaöSt, die
eerst bet] böfd "gerttwtön héft, tharil op hieuw
±i kranhten obpnuèft, thans aan een gehetil
w Kabinei'1, ,aoo4s de telegraaf »gt ? Men
verdiept ztoh in. gissingen uit welk hout dat
meubel *«( «^Vervaardigd, ?'' '
\ Déverkieaing'te Amsterdam en de crisis hielden
de bladen zoozeer bezig, dat er voor hoofdarti
kelen van meer algemeenen aard weinig tyd en
ruimte beschikbaar bleef. De opnoeming kan dan
ook kort z^o. '
: De wenken, dóór dé' Stand, aan de ant i-revolu
tionaire kiezers gegatea voor de keuae'vaa de
Staten-Provinciaal, ontlokten het Ut r. Dagblad
een woordje van repliek. .' ? ? ?? . ?
't Blad wijt* «yaerzyds op de alles behalve.
*nbelangryke eischen dea leden' der Staten'te stelle'n.'
e'o doet daarbij > uitkomen dat do Gedeputeerde
Staten uit de waan «Ier vergadering moeien wor
den gekozen, iets dat de Stand, sobgut vergeten.
to zQoi , '. - '??.'..'
De StandtMrd verdadigde harerzijds de leden der
anti-rovoltttionairejtart^togen de bcBctiuldiging.ttetr
zij by de btbandefimg der ceasus-wet vau weinig
eenheid haddea dccu blijken. 2y z^jn geheel
eenstemmig geweest, 't Vaderland handhaafde
echter 'de daaromtrent vroeger geuite meening.
De Arnh. Ut. bwurak nog de .indealing der
kiesdistricten" terwj^l in het HnagaeKe Dagblad
dé.kazernes" werden behandeld, et Al ff. HU>.
wijdde eea paar artikelen over de vraag : .Is grond*
wctsherzioning vurkrjjgbaar?" terwyl de Stand.
de r Suiker wet" en de door den minister Van Landen
voorgesteld verscherpte fiscale maatregelen op
heft 'tapijt bracht en bestreed.
Het volgend adres zal Maandag a. s. aan
den gemeenteraad wórden verzonden, nadat
het Zondag a. s. van 11 tot 4 uur ter
teekening beeft gelegen in »hetYosje"op'tRokin.
Aan
dm Gemeenteraad van Amsterdam.
Geven roet verscliuldigde hoogachting te
kennen de ondergeleekenden, inwoners van
Amsterdam: ;
Dat zy mei leedwezen uit de dagbladen;
yernoinen NNwo. dat den 27 Maart jl. op
de Hulpbrug, by. de Hooge Sluis weder een
man ie beklemd geraakt lusechen den Tram
en de brugleuniog ea zoodoende inwendige
kneuzingen heeft bekomen;
Dat dit reeds het tweede ongeval van ge
lijken aard is dat, binnen korten tyd, daar
ter plaatse is gesobied;
Dat de ligging van de rails op genoemde
hulpbrug dan ook van dien aard is, ds* elk,
die de moeite: genomen heeft een bezoek
aan.dfe brug te brengen, niet weet waarover
zich n'c't meeste te verwonderen; of over de
driesüieid eener maaisclwppij, die dergelijke
toestanden in het leven durft roepen, of over
de toegevendheid, waarmede een
gemeentebesjtuur op dergelijke wijze aan eene parti
culiere maatschappij vergunt het
loven'deiinwoners in gevaar te brengen;
Dat hei reeds meer dan genoeg is, dot aan
de Amsterdamsche "Omnibus-Maatschappij het
recht verleend' wordt om, tor wille van hel
voordeel harer aandeelhouders, sommige ge
deelten onxer stad te raismaken, de Vijzel
straten aan ne iyde bijna onbegaanbaar
,te maken, bet fiokitt la een sloot te' veran-1
deren, enz., eni^ maar dat het toch wwtentyk
qta aangaat, aaa dfémastschappyoóknog te
vergunnen te spelen met hei leven der in
woners; ? ' '
Dat het van een teker standpunt misschien
begrijpelijk is, dal eene particuliere
raaatschappy ? op allenei wijten tracht zich te
rerrykeq, desnoods zelts ten koste van het
leven van anderen,,maar dat, in geen geval
een gemeentebestuur daartoe de hand mag
leenen;
Dat door de nzijdige bepaling: > Zoodra
het sein van den Tramkoetsier weerklinkt,
"móeten voertuigen en voetgangers den
Tram-weg verlaten,'' zeker wol is gezorgd voor
den geregelden gang van den Tramdiensi,
maar d, ? . ?*'"? -??--? niet
gewaarborg ; worden,
i wanneer : ? l hooren,
byv. doo : . . ?? ,
Dat ev ?. ,.. . ' <leken on
wil ven ... ? > :? : ? Taymweg
te vcrtat . ??> ?> en Tram
wagen l ' .1 ????.' in om in
dat gev i ... te ryden,
of hem . .. , , ..' door be*
kienunü? . ? . t .,.'
Dal < :,???' - -ten Maart
op de c. i! , ;. ..ijs een is
geschiet' : ? ???? . ..-><.. .wanneer
op den '? ' ''''.. ; ?. reer
langsaam, s- ^ .; . ???.. 'e koetsier'
onmiddellijk remt, wunucci uy u^ den tram
weg iemand ziet, die niet weggaande, in
gevnariyke aanraking met den. tram moet
.komen. : .
Bedenen waarom idressanten.zich totiJfidei
Aciitbareh wend^ raetl"h'èt bètd doch;
dringend vertoekr dat zoo spoedig mogelijk
aan de AnMerdaraschéUtnnibus Maatschappij
worde ? voorgeschreven:
t Ie. De tram xeèfr langzaam, stapvoets te
doen rijden op gevaarlijke punten zooals: de
ILulpbrug bij de Hoogesluis, de Vijzelstraten
en verder overal ftaar de tram den hoek
cencr straat of gracht moet omrljdcn, of de
tramsporen dicht langs hjjtzen,
"brugleunin!gen, bownen of smaHe trottoirs zijn gelegd;
2e. onmiddellijk w remmen, wanneer zich
iemand, onwillig of niet»- op het gegeven
sein niet van'den tramweg 01 een gevaarlijk
punt verwijdert, zoodra do tamwagen is ge
komen op een afstand<'Van iiién persoon,
waarop tijdig renime . ?' .<?-*"'«>« mn.
geiyk is en niol 'dasj
'nonoien te teat is, ? ?>
ken, tot heden gesc ?
is geweeist.
Adressanten hope' ?
verzoek door Uwe.
overweging zal ge
langen van Amsteu ? .. . ? ? :..
beschermd, ditmaa ? . ??? . ,"?,.-.
van eenig geldelijl ' ' ?? ?:
Omnibus-Maalscha-?-, ?.
'Hetwelk;.:uit
HET AMSTERDAiiSCH TOONEEL.
De
Et*
der Kanut,
: Drommels, wat heb ik het deze weeüwe
derom ^ipet de Heeren te kwaad, met de
Heereb vW het dagblad D« Tijd ! Niet slechts
vallen zij mij aan .óver de uitdrukkingen,
waarmee ik, vol eerbied \gelljk ik meende,
het Christendom aanduiflde verleden Week,
maar ook, vae mihi, als ongeteekend auteur
van een berichtjeo, m hét Dagblad
den^msterdammer van,29.daKer geplaatst, een gantsch
onnoozel berichtjen,- over de kleedif der
kunstenaressen, dte in fYdora de hoofdrollen
vervullen. Op het terrein der
Christendomqualitikatie zal ik de Heeren' niét volgen.
«Platheid van opvatting, en grenzeloze aan
matiging, onophoudelijk in wedstrijd met de,
schuldigste onkunde en het meest .volkomen
gebrek aan redeneervermogen," ??eens heb
ik mij de moeite gegeven in lange bladzijden
aan te loonen, dat ik hét recht 'had aldus de
vermakelijke studiën der Heeren te kenschet
sen. Bij een herhalen' dier vérklaring zat ik
het voorloopig laten, maar in stille neem ik
mij toch voor, in 't vervolg, vóór ik iets
schrijf, aan het kantoor van den Tyrflegaan
informeeren, welke denkbeelden het my ge
oorloofd is te hebben, en .op welke wijze ik
diéte uiten heb. Zoo een onfeilbare inrich
ting wor zuiveren denkbeeldengang, en ware
gedachten is eenigi,.,fc« aiag Biet over 't hoofd
?worden gezien. . . ?
Met het kostumeH-vraagsluk is 't echter
iels anders. Eene tgelegenhcid my geboden
ota daarover eens te spreken is' een" weidoende
verrassing. De Heerch van den Tijd maken zich
duohtif vroohjk ik zie het van hier over
de gedachte, dat moffemaakstcrs en
kleedermskefsw.it de lleereo een >aesthetisch bedrijf'
noemen zouden uitoefenen. Naï've lievelingen,
welk een ongelukkige zet ! ik zal u eens «en
los jen trachten te geven. Ailc vvijsgeeren, die
het wezen van het loven hebben onderzocht,
hebben de harmonie opengelegd, welke bestaat
tusschen inwendige en uitwendige
levensopenbar'mgcn. den samenhang doorvorscht
tusschen slof en kracht, vorm en inhoud,
verborgen binnenste en uitwendige verschij
ning, en in het beetaan des menschen geen
onderscheid gekend tusschenrvorm en inhoud",
maar in den vorm alleen de uitspraak van
den inhoud, of liever den inhoud-zelf gezien.
Zij komen tot de gevolgtrekking, dat iet art»
somptuairet slechts déuitdrukking en de be
vrediging zijn van de direkt lichamelijke
behoeften des menschen, geadeld en verheven
door de behoefte aan schoonheid. Dus een
kenmerk van dea aarxi (Her behoeften, dus
'een uitspraak van hel inwendig, van het
ziekleven. Jacob Kalk* b.v. zegt, in zijn
Deuttefu
!? lbr«
&uu«roiif*n in Ikr elf Mthanujoh* nnd <Urom
nothw«ndl» FonttM. IB deo-D oia g*abt»r Anf» alrabald
orkraMa muM, wou Oeinte* Zinder «ie «lad. Ia (U»»«m
Slaa M Moh HM OoaUw alltaul »U Klatf MhMT Zelt,
?tn» Vorm, w»loh» dl* Züg« dw h«rr»\)U«nd«o
gOMau&tcMraktNt ?ikMtabar «n «oh trigt."
Trouwens, ik schenk bier klaar water, maar
deze praemUse had ik noodig, want, eenmaal
vaslgejteld zynde, dat het kustuura een
iatógreerend en charnkteriseerend bestanddeel
van het leven uitmaakt, rUst de vraag van
welk belang het kostuam. s m de dramatische
kunst. Wat is de akteur? De akteur is een
beeldend kunstenaar, die zelf zijn eigen
materiaal uitmaakt. Wanneer hy eenmaal heel
en al buiten zich zelf getreden is, zyn
lichaam beschouwt als de te kneden stof,
waarin zyn ziel liet leven blazen tal, dan
verschilt zijn kunst van dien des beeldhou
wers hierin, dnt deze voor de eeuwige,
onveranderlyke, onbewegelijke schoonheid.en hy
voor de tydelyke, veranderlUke, bewegelyke,
levende schoonheid werkt Welke kunst
hoogèr staat hebben wy hier niet ie onder
zoeken, wij hebben slechts voor zeker aan
te nemen, dat de akteur een beeldhouwer is,
met deze kondtltón. Hij zal dus uit zichzelf
een beeld houwen met leven en beweging
begiftigd. Daar de natuur, de een of andere
metischeUjke natuur, dóór hem wér te geven,
vóór alles en-en-al leven en beweging is,
zal hy meer dan welker andere kunstenaar
ook, met zyne ongeëvenaarde middelen, na
tuurgetrouw téwerk kuaneo gaan, zal bij
't naauwkeurigst de illuzie van het leve» weten
te geven. ...
De grime en het kostuum, die de gelaats
uitdrukking, het gebaar en den stand waar
schijnlijker en rijker maken, treden hierby
op den voorgrond. Daar' hét kostuum nu
onafscheidelijk van het leven is, hangt de
juistheid der voorstelling' van dat leven voor
drie vierden van .de waarachtigheid der
kleediogstukken af. En zoude de keuze der
kleedij van stukken, die in de hedendaagsche
waereld spelen minder onze aandacht vragen
dan die van stukken, welk? vroegere tijden
afbeelden? Integendeel, zoogenaamde «histo
rische" islukken loopen altijd veel meer
gear in marionettenspel te ontaarden, dan
oëerne stukken, tintelend van denzelfdei
««t; waarin de toeschouwer leeft. Hier
an de kunst ook veel grooter zyn, hier
eeft men het levend model voor zijne studie.
leent gij, dat een held van Thebe, met zijn
raditionèet valsch nagebootst harnas,
vooay belangrijker is en meer r het beschouwen
vaard in zijn konveniionMten -handel en wandel
>n bleffen en schermen, dan n volbloed
jankier van den dag, van 1883, wiens
zwar-.e rok j en veilaktfl ^choencn .trillen van
leven en die een taal ^pmkt, welka ik
v«r*tat Bn jbuiienyÜen, d6iuktheid, op te toerken
by de kosnimffl/WWfföde nieuwere
lonstukken worden gespoeld; is wel deugdelijk
even 'zeer » historische1' juistheid, als die,
welke bij het vertoonen van Grieksche en
Romeinsche daden en feiten worden in acht
genomen. De historie volgt ons op den voet;
net tegenwoordige bestaat niet. De laatst
vcrioopen nunliten hebben hunne historie
gelijk de laatst verloopen eeuwen. Als ik
zeg: »dit is", dan, is 'het reeds niet meer.
Zoo kan zekere daad, door zekeren
Parijzenaar in 1883 bedreven, met evenveel recht
«historisch" op 't tooneel gebracht worden,
in » historisch kostuum worden afgebeeld,
als de handelingen der Trojaansöhè'krijgers.
Het .voorbeeld Van Zylaas AuommoirtmAo
Ambigu vertoond, is, ook wat de waarheid
der Kostumen betreft, vermaard gebleven in
de annalen der hedendaagsche
tooneelspeelkunst. Van den Coupeatt, den dranken lei
dekker, b. v. zegt Adolphe Jullien, in zyn
uitmuntende Histoire du cottume au tft&itre:
» jamais acteur ,n'a cómpris mieux que M.
Gil-Naza combien un costume exact contri*
bue l'illusion absolue et donne une vie plus
intense au personnage^ . que celui-ci s'appelle
Philippe U, roi d'Espagne, ou Coupeau."
Zoo is een akteur, . die volmaakt de figuur
van een Pafijach gentleman .van 't laatste
jaar voortbrengt, een grooter beeldhouwer
dan hij, die zien aflobt om met onmogelijke
oogen en baard een ideaUn Elfenkoning te
beitelen, en getuigt de volmaakt natuurlijke
houding van een witten handschoen
entnandiette, op een soiree in den tegenwoordigen
tijd, van een minstens gelijke vaardigheid in
't. boetseeren, van een even groote kuhste*
naarsnatuur, als de grillig fantastische stand
eens jongelings met golvende hairen, die een
cither bespeelt op een rots te midden der zee.
De eenige taak van een'tütoeelver&gflèver
is: te zeggen, wat hy gezien heeft, hoe het
kunstwerk zich aan zijn oog beeft vertoond.
Tot het achterwege laten van eene beschrij
ving der kostumen, hoofdzakelijk- in ^e
meest moderne spelen, kan hanrslechts de
beperktheid van zyn bestek dwingen, Ea dit
geschiedt helaas, maat al te vaak.
Nu over iets anders, don Parijtefon familie'
ronttm. Ik heb verscheidene . stadgenoten ge
sproken, die zich, evenals ik, hun avond aan dit
jongste drama van Feuillet geofferd, niet
hebben beklaagd. Het stuk heelt wel is waar
weinig verdienste als geheel, het »valt" min
of meer aan 't slot, daarby komt, dat er
niet veel hevige scènes in -worden aange
troffen, en zoo is een gedeelte Van net
publiek slechts half voldaan* Maar hoe wei
nig vervelend is deze komedie! Welkeen
schat van fijne zedeschilderingen, van
menschkundige en met meesterbuk waargenomen
levensbizonderheden worden ons te aanschou
wen gegeven! Het gebrek aan uitwerking
der toestanden wordt opgewogen door de
verrassende wendingen. Wij herkennen de
typen allen als echte, als levende menschen :
Den fielt van eea .baaider baron
d«n fceraoedelQkeo: dótcler CM*et, 4o» kn.
ven jongeohuwde. waarvoor de Hr. de fat|
ietwat iklaa8"-achüg optrad, en al de Ov*.
rigen. Van den Heer de Jong gesproken, hy
heeft aanweodeli, die htj moest laien varet,
Dat zoft hem zeer ten goede komen. Zoo
b.v. het »sundtje". dat hy steeds in'tlo?,ea
roept bg het verlaten van 'l tooneel. tty
legt: i Adieu, tot straks!", dan andwoonta
de anderen: »adieu, tot straks, adieu, tot
straks". Dan herneemt de Heer de Jong, op
vriendlyken toon: ladteu, tot strak", daa
zeggen de anderen: »tot straks", endoReer
de Jong: ttot straks, tot straks",
En telkenmale we?r heeft die teer d.yvttie
herhaling van afscheidsbeluigingen plaals,.e«
daarna wordt onder zeker teer komiek ei
teer traditioneel aanloogjen het tooneel
terlaten. ...
Ofschoon het fort van Bouwmeesters talent
niet in moderne Heeren-roUen steekt, had h|)
onovertrefbare oogenblikken en speelde hjj
het sterven van den bankier, te midden~ee^'ér
toost op de materie, in gezelschap van licht»
vrouwen aan een gastmaal, met w de macht
van een «roof kunstenaar.
A. 30fMrt.'83. T.'D.,, '
EEN PROVINCIAAL IN DEN SCHOUWBURG.
Wanneer men buiten woont, ? aooals ik, la e*a
streek die den trots nit zou maken van een-
Oelombus, pmdat men het gewoonlijk laad noemt
waar geen land meer achter is, dan sist mea
met verlangen de oud-vaderlandsohe diligence of
de traditiobeele trekschuit te gemoet, die b((
wijlen een pakje brieven en dagbladen medebr
afrt,Da notabelen steken de hoofden nieuwsgiewg HT
elkander, pastoor eu dominé, dokter en nutari*
vefeehigeh sich, tea'spijt van* kleinstisedtahe
veeten ei 'goosdiéasttge geschillen, aan de ff»
?ellige thoetafel, wast het nieuws, van stadsal
land gretig, verstonden'«n wijdtóopig
gedcisaesiöerd wordt , ? . ? ?
II y en a pour tout Ie monde.
De behandeling van het Billlton contract biedt
een schoon e gelegenheid aan' sommigen onzer
om bun-beetje WQiheid; betreffende ministerie ea ? l
kamerloden, te luchten; do verslagen van dea ge
meenteraad wekkeünu en dan een glimlach,
vooral de kelderachtige stellingen van zekere
godzalige leden; terwijl dokter Berus de
algemeene btlangstolling verwerft, want wQ buiten»
menschen houden" van mstroou uit een stak,
die er niet tegen opzien hnn patiënten een bittere
pil te doen slikken, als het nood'g i». .Men over
weegt het pro' en contra van pretendenteowet M
UeberbUrdungskrfcnkheit. Wat een bruir«ea
worden er verlaagd l'(De Amsterdammers lijdea
tegenwoordig voel aan asthma, zegt men. Zoo
dat wellicht de rode -stfn V)
De ??mtoonstelling-pAleizen; rijten als champig* *
nons uit den grond en, last not least, slaan w(j
de handen in elka&r over de wond're volmaking
die ona nationaal, tooneel mocht ondergaan.
Wat eoa wierook gezwaaid aan tóonoedspele»,
decoraties en toiletten! '
Ja! 't moest?celdcnam Schoon >njn. dat
Nedfirlandsob tooneel l oen tweede thi'atre Molière! En
aooals we daar met ons vieren aaten wenschtaa,
zoowel myn collega's,' de twee zieltnartsen, als de
waardige financieele autoriteit van onee plaats
en ik zelf, die wdüdVea-met eigen oogen te aan
schouwen. , .
Voor hen was de kans zeor klein, maar voor '
mij deed zich onlan$* de gelegenheid voor tot l
eon .reisje naar de hoofdstad; ettelyke jarea '
gdedm f ewMsht f" " ? ' '?' '
*«)MU ScbouwbuTg, taaar:.keerde meest «eer
onvoldaab buiswaarta. Men" onthaalde u daar op
een Hollandsen. BOO erbarmelijk verminkt, dat uw
sohoonhetdaliëfde er gevoelig onder leed.
Ik wist dat' .«* »&ts dien t^d veel veroadérd
was, en nam dan ook nieuwsgierig den eersten
vrjjen avond te baat om Dora" van Sardon U
gain uien. .
Myn verwachting was hoog ge-pannen, te hoog,
moet ik helaas bekennen, op gevaar af dat mea
m^ voor eea verren neef van Bobertus Nnrki
aauaict.
Do fantasie rjjtt zoo snel, zjj toovort ons b
het lezen -van een 'beschrijving dikwyis een .beeld
voor, dat de .werkelijkheid vor'aohter ««h Jut'
en tooit de overlevering vaak met al te schit
terende kleuren. IB nüja verbeelding was zulk
een fictieve voorstelling van liet Nederlatfdsob
tooneel ontstaan; wellicht is het daar aan toets
eohrtyven dat ik Bijn volmaaktheid nog niét «o»'
ten eenenmale opdoifchnijf. ? ' - : ?
Ik beo als huitenman niet gewoon m^n nieoninffi
in het kleed der conventie to hullen, maar spreek
haar gaarne met echt buftenachtige openhartig
heid nit.
De beoordeeling van een twoeda Auvergnat"
kan misschien te midden der algemeene
loftuitingen, aan -het toonvel ten.goede Icomon. , .
Ik stel ztfo roeping BOO oneindig hoog; aya
taak ota aan de mensohheid een spiegel voor t«
honden, stempelt hem tot den moralist by uitne*
menheid. Ook hier echter is het Noblesse oblige!"
van toepassing.
Hoe schooner het doel, hoe zwaarder de plicht
wordt! ?
La critlqae est aisée, maïs l'art est ditficilel"
«ucht de ontmoedigde kunstenaar, waaneer -de
pen hem lUa tekortkomingen onder het oog
brengt. Zwaait M hem een alte kwistigeu lof toe,
dan viyt hy zich neder met den eeropalm om ds
?lanen en nut «acht in het bewustmjn van z|)n
grootheid. .
De kritiek tracht aorgcaant deze twee klippen
te vermtfdea op den weg naar volmaking die z$
der kunst aanwijst. Zff ia het die de publiek»
opinie leidt en de grooto verantwoording, die op
haar rust, maakt haar omzichtig.
Wat mU betreft ik bea.slechti «en provinciaal
ea .een leek. .,,:., - ' , ,'
< 3e, ne veux pas ntor ttre, ni tenter d'avaataffa.
e»hat au mft-ett» aoodantg vergund eea wootdj*'
mee te spreken, ?
^ïeittaTouw yaa Bienp vertolkte de titelrol met
Veel talentj. haar'spe] -mii bevallig eugratieuatm
de twee eerst* n^nveü,' vooral aan het eindt
van het tweede beftrijf gal eb de liefdes verklaring
op wegslepende W(|M weder. In het .tooneel van
den str(jd met haar echtgenoot wist ze Men klaar
genoeg tébrengen; het viel haar hiykölnk«wast
de afwisselingen van hartstochtelijke liefde en
gekrenkten troitt ten toönécle te voeren, en re loom
wat al te kwistig liaar heil in tranen en Kuchten.
Haar toiletten waren over 't geheel goed gekosen,
se il geen schoonheid;'maar men kan kaar zeker
aan beminaalfjke aangename verjohyuing noeme»
ea M brengt ons onwillekeurig het woord r«*
Cröthe op de lippen. '
'Die Schone bleibt sich selbcr selig.
Die Anmnth macht anvriderstehUeu.
Men ion haar echter wilton doen opatérkta
dat er nn en dan iets zangerigs in haar stem il,
een gewoonte dia men haar raden ton af te logge»
In Mevrouw Slujjters bezit het geielsohap eon
?eer gewaardeerde actrice; liaar spel is Ion cu on'
gekunsteld, maar' haar Hollandsen is niet dat ras
een markietin. Ware het haar niet mógelHk eenig*
oefeningen ta wtfdan aaa een meer verfijnde
uit?ipraak7
De heer Spoormani «ondigt door dezelfde (out,
ofiwboon uit «en andere opmaak; *(jn tongval u
niet plat Amsterdamsch, eooaU die van Mevrou*
Sluiters, maar Vlaamsob, en leidt ongeveer tot
jfttt geluk rotaltMU
ITo. 301
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD V 00 B NEDERLAND.
De uitspraak van d> klanken «l en jl is nn
Momaiil de maatstaf waaryair nwa ia oac« taal
de menathen reAalVk Wrl al kan neten.
Om on dan k4W ?poonanas «anf t» kcmm,
sUa sp-I was vo'geas rafe aardaeiawr awak,
« vertolkta gaeasaina atkaraktv vaa Ai>4r4.
De harts.ó0.it<*Itjk« jonge man, al dadaltik tot
daden geprikkeld, wat niet de persoon om
Herbsalde ataha ia ban«t mg t» smehen, en ia
?yn droefheid bsartelmga tajm aai aatean, dt
tafel en al de staelen aa» ta vattin.
De acteur, die 16X1 pCt geeft in plaats van
doet ziohcelr een ocreofct.
Hebt g» h^ vaorheeid1 opgelet ia w**a boodiajf
de driftige aahta-jaoot de awttuaViiiiaea vaa
?* _ . ?* ? . iï* w t> iii « ttif * i. .
Teckly aanhoort? HU spreid* d« vftf vinger;
van i{ju aan weerazgde uesUrhaagende hand
naar alle hemelitreken nit om ie nu en
dan aenuwaehtig ra te «rekken. Ho laat zijn
banden ii«a alt een kwaden Aur, «u wiagt zijn
oogea tot een sport van tohriliaelitigeB
tritpailenden blik; het geheel was een weinig «esthetisch
effekt.
Verder viel het mg" «p dat bj h» om naton.
waar awrkieziiiasB e* priBaiassaf Wkeere», bij
hot usnetekea van a|o sigaar de» aslgabyaade* k»
eifer op het tapMt weryt. ^ ' . .
Mevrouw de Vries en de Heer Morin zQa te*
t- ranen tn het vak. Zij komt «onw eea weinig te
kort aan goeden toon, hij i» dik wgfe wat plechtig;
maar beiden voeten zich te hui* «p het tooaeyl
en wetou do illusie te beware» van de rol waarin
xo optieden.
Ik zon alleen witten vragen waarom de Heer
Morin in het tweed* bedrtyf zrjn overjcu oaophonde*
Ijjk mede naur biinen sleept en op een Moei ne*
d ilegt, BÜparticulieren vindt uien steeds een
fl.ini-ewt'zen plaat* dwirtoe in vestibule of gang.
De Jong vervulde ztjn rol naar wensch ; het
«pel van ae Weener diplomaat daarentegen wat
koud en kleurloos.
Wat do iicjuranten betreft, elk zal mij toegeven
dat zij een parodie op de werkelükheid zijn.
Als Do ra iten getrouwden man, die haar het
hof mankt, verontwaardigd haar bonouet achter*
na werpt, staan ae te kijken, *goali men hij wij
len een troepj» mensaben aan den wallekaut sict
staan, wannér er een pet in het water is gewaaid.
Ze voelen zich niets op hun gemak in het sa*
Ion van root} en vergal l en Maden den somber*
«ten pessimist een glimlach afdwingen, zooals
ie dom- drie aan drie op de sofa's achter
elknnder zitteu, een levend beeld van de dngen onzer
jeugd, to n we met onee broetjes «n zusje* op
die wij*» dïistencetje 'speelden.
Hiermede heb ik den indruk beschreven din tla
n'r ot'riii/? van Hora op mij maakte. ]k xag uiet
veol «eaocgen welk een (linke stap er gedaan is
op den weg naar volmaaktheid. De toonnelscliool
zal zonder twtffel emis haar doel bereiken :
voorwnar een schoon doel en waarvoor ieder Neder
lander baar dankbaar iu»g zijn.
Zij zal er zeker in «lagen haar leerlingen
zoodnnig te bc'flhaven, dat sy in de rollen din zij
vervullen evenzeer door geknechte aitspraak en
door verfijnde manieren al a door zeggingskracht
en gebarenspel schitteren.
Kunstenaars en kunstenaressen mogen lich het
schnoiie woord van lïoilean tot leuze kiezen.
Ilittuz vons lentement, et san* perdra conrage,
Viuat fois snr Ie ttniUer reinette* votreouvrage
Polisse» Ie saus eesee et Ie repol.wez
Ajoutez uuelquefois et souvent effaceu."
^ * 0-8?83.
DE AMSTERDAM8CHE CONCERTEN.
DOIW.
..** h» h«t Paleis
voor Volfavltft een tsoncert gegeven, door de
Amsterdamsobe orktntvereeniging, waarop uitsluitend
werken van Richard Wagner uitgevoerd werden
en wel do volgende :
Ouverture .Der Fliegendc Hollander."
Siegfried Idyll.
Marche religiense dn Lohenf-rin". (voor orgel).
Trnnermnrsch heim Tode SiegfrieJs.
Waldweben,
aus ilem Mu'ik-Drama Götterdümutemny".
Vorspiel Uie Muisterpinger von Ntirnbcrg."
PUIT i r il, ei n Bubnenweihrfestspiel.
B. ei ut il' et Romance dn .Taunhüuscr". (v.orgul.)
Albuoiblad, Solo voor Viool, ?
iJooi- den Heer Jos. Cramer.
Ouverture ^Tahnh&nser,"
Door dit concert ia het bewijs geleverd, dat
ook ous Palcis- orkest, uitstekend de werken van
Wiigner kan weergeven, want er was irelukkig
op veel uieor punten overeenkomst met het orkest
van het Wagner theater te bespeuren, dan alleen
in het opstaan der, de koperen bluarinatruoi^n- en
bespelende, heeren in de finale dor Tauuhiittser
ouverture, ja zelfs vele oogenblikkon, klonken deze
koperen blaasinstrumenten beter dan bg' ouze
Dtiitsche kunstbroeders. Er was blijkbaar vee! en
met zorg gestudeerd en deze moeito werd ruim
schoots beloond door de stille aandacht waarmede
men luisterde en door de warme
bijvalabetuigiuSen van het taltak auditorium, dat den heer
uencn, zoowel na het eerste als na hot tweede
duel herhaaldelijk terugriep. Ik breng deti heer
Gocneu liierby mjjn dauk en geloof uit naam van
ftllo paleiabezuekei s, die het waarachtig met de
kunst meeneo, te sprukeu, waaneer ik -zeg: we
houilen ons voor sulke concerten aanbevolen !"
Mijn verslaggeverstaak ia dan ook veel
pleiWut klonk dat koper (ik telde onder anderen
8 hoorns) prachtig m het vorspiel zür
MeiVerlinger! Dit nummer was zeker het glanspuut van
dun nvond.
De; violen, met vela goede krachten versterkt,
?cliitterdeu vooral in het Waldweben" en in de
Tnunhiliiser ouverture; het Waldwebeu echter had
ik my -.vat zachter gewensoht en over het tempo
v.iii h 11 Parmfal- vorspiel ben ik het met den
dir C:'uur niet eens; dit vond -ik te snel genomen..
Ik't, minst bnviel mrj de uitvoering der Traner*
marsch eu hos we l altqd nog beter uitgevoerd,
tlan wy het in den hvatsten tUd gewoon warfln,
wu« de rijthmns van vete hoofdfiguren nietgenoeg
gemarkeerd. Wio de Tannh&user ouverture ou
hoorde en voor eenige weken, zal niet hebben
kunnen g-looven, dat'dit hetzelfde orkest was <>n
onder dezelfde kiding. De heer Cramer speelde
het , Album blad", met vollen, praehtigen toon,
alle technische moeilgkneden, gemakkelrjk
overwiiiDonde, zooals wÖdit va» onzen tauntvollen
concei tnieester steeds gewoon s$o.
In ójn woord: het Wagaer-concertii uitstekend
geslaagd.
, De orgel solo's droegen weinig bty tot opluiste
ring van Hit conoert, de uitveonag wa*..., doch
neen, niet verder; n verauchting kan ik niét
weerhouden: o, voordracht) o, trentelo?'
Btricto.
IMPRESSIONISTEN. ARTISTES 1ND
PENDANT8.
Ala je werk niet bet weergeven van eene
imsSMe is, ia het geen kaast," antwoordde de heer
l«sdng eena aan iemand, die. hem een impressio
nist noemde. .
.Zeer w*ar. Alle sebte ksaeteBaara s^a
impres'lonisten. Gemakshalve aoemea wH echter allén
die kuiihtenaar» imp»essioni«t«a, die er minder
na ir stieven de détails weer t« geveav ab wel de
stemming van het geheel: den indrmk, dien de
natuur m b'aar geaèe} geBonea maafci.
Onder de fransen* sebildcre sija er eenig*n,
we men bij voorkeur de lüija«BSius.aten noemt.
Bi» ziob relven m«t d«B naata naa Arfistea iatU*
Pendaati bestempelea, dia veer 2 jaar esna
testtooDstelling hiüldem in eaa aaaltja tf de*
Boaleud des Caytwaaa, an dia t variga jaar ca dal
weer bon werk tssslaeaMtesaVn ia de
bovenvan het Panorama ia de n* 8t Betwre.
lir
M
De Ilaliauen hebben als toouvoerder in deze
richting ueu zekqrcn De ISittis, die verleden jaar
teutooustaW» net larméls, Btevea», Dupré, Knaus,
Gérome, Dandry, Bogolubon', Pokitunow. Tadema,
Mülais, Wcasel, Ma«r«o, Cüarlemont, Wabibetg,
in dai. mooien ssrton van den b«er Pedtinderue
de 8«te.
Oe vooitiaMuste namen dier franscho
independeutea sjja aillebotte, Oauguin, OuiUanuiin,
Parteta, Monet, Mme. Morisot, Pisaaro, 8»ley,
Keiiosr, Viguaa.
Huu werken worden meestal in witte Hjatea
goncadreerd: ZQ vragen groote sommen en begiunen
ai heel aardig qn den mvloo medsUJee en diploma ?
weg te balen.
JÜe richting dringt vrij goed overal door.
Boe die Viohtihg' ontstaan is, en wat hare ken*
merkende eigenaardigheden zijn, wil ik trachten
aan to toonen.
Toen de ttfd der goede, brave arbeiders begon
te verdwijnen, en de geestelooze arbeid, gevoegd
aan een .eoa* en h&rtmartelende uitvotirighoid
plaats moest maken voor eene frissche opvat*
t»gi die OM BOB tprvken van de poëzie der na
tuur, «ooal* die ziob bjj een flinke beschouwing
aaó 's,saeMebeii oog voêtdoet, zochten -de buon*
breken dier nieuwe kunstopvatting naar een ge
schikt miditel ter vertolking van huu gevoel.
fioomen, wier blaadjes men tellen kon, doch die
zich van toon nkt hielden, muren waarin men
?ag, hoo de steentjes gevoegd waren, doch die
geen gewicht hadden: water, waarin al de
kabbdingtn der gvltjvs gepenseeld waren, doch als
geheel aicro ze«le weg er mede l Geef den in
druk vau blaadjes, van steeneo, van kabbeliugea,
maar zorg er voor, dat gg boomon, uurcu «n
water mjjikt, zoo rijk van toon, zoo btevig van
hpudhig, zo» wuardig als de nntunr z'-lve; die er
niet uiixiet als een merklnp, maar ón van
toon, n van stemming, rijk vau kleur, stevig,
soliede eu bovenal frisch i,i. Het curste werk van
Cuurbet, HOUSSOMU, Trojoo, Dupró, Vollun, Uiaz,
Corot, jlanbigny, 2i«m, gvtnigt, dat züopgevoed
wiireti iu de pen te v theorie: dut züop de
ouderwoti-cho wrjie uitvoerig konden zijn,-uistkouden
teekenen eu voorzichtig Schilderen.
Doch het ware licht ging voor hen op. Er
werd niet meer gecenterd ... de groote indruk
vaa de natuur, werd wowgejeven, en nieuwe
procédés werden gevonden by 't streven. Met het
lompermes opgezet, werden ds touen niet zoo
spoedig mat eu zoet uls bij het schilderen met
kwasten alleen; ceno zekere soort vau uitvoerig
heid, die zou licht allen geest uit het wirk houdt,
werd 01 geofferd, om daarvoor cent) andere
uitvoengbeiü, den grootcn rijkdom uan touen in
tinti'u töverkrijgen. De teekcning werd niet
meer zoo consciëntieus omgetrokken en gespaard
maar do bt-kwume en buiteuuewoon geuel'euda
baud wist het karakter (qua teekuniug) in enkele
ti-ekkeu to geven.
Zoo ontstonden de meesterwerken, die onster
felijk zyn en die nllceu de tweede helft der
nege>itknde eouw heeft opgeleverd. Men zou b(j
de bovengeuoemdo Fianscben, schilders uit andere
lauden, vooral uit het onze, uit Uclgiöon
Duitsclilaud kunnen nuemen, inüiun het uoojig ware
namen als die van Mesdag, Mevr. Meidag, Isroëls,
Bosboom, Allebó, ttilders, lïjsfchop, Mnavc, de
Ijock, Maris, Nouhuys, lUkbuyzen, Uoelofs, Muain,
Dubois, Verlat, Inijieiis, Wauters, Hen-f, Jacpbsen,
Muiithe, Scbwala «n anderen in heriuneriug te
brengen.
En vele jongeren volgden den n-eff, dio naar het
govde doel moest leiden. Om van de Ilollandflis
alleen te sprekas, noem ik Poggeubeek, ll.inmth,
v. Eswn, KetTWvMrjwfrouw Vcegcns, Oppenoortll,
Mejuffrouw Alieo Runner. BI) de Franscben zijn of
waren de jongere volgera der nieuwe richting,
vooral vele.
liet genre had succes. Do schilderijen wcrJea
vlot verkoclit: du ouJo richting bud uitgediend ?
alleen do een of andere En^olsclio Lord kocht
nog voor hooge prijzen het werk van hen, dia
vijltig jaar geiouen uuam maaktoo.
Alles nu wat tcliiider werd, werd impressionist.
Uit geldbej-ich dun, doch sloclits ten duele ; hoofd
zakelijk echter uit ^enukzucht.
Het waïzoo gemakkelijk een schilderij 'n de
nieuwe richting to maken l Teekeiicn ocli
bqzaak; dat uddci'üu was een keuteuken van
't génie.
Alsof dat impressionisme" maar een kunstje
was, en iedeiveu, die nu met 't mes in stuo van
metjdo kwast schilderde, eeu kunstenaar was, dio
iets Te zeggen had. Alsof het niet uoodig warn,
buitengewoon goed te kunnen teokcuon, om met
eenige Jijnon het karakter der voorwerpen, the
men teekenen wil, aan te geven. Alunf du ziel niet
eene echte kleur eu toonsymphonie iu zich moen
omdragen, om een gedicht in kleuren te kunreu
geven. Alsof er geen buitengewoon fijn gevoel
vereischt werd om juist ie kiezen, waar de verf
niet ruw mug en waar sto ruw moet opgezet wor
den. Men vergeto niet, dat het onderscbcid groot
is tusscben di-n man die bet grooto ziet en voor
wicn de taib bijzaak zyn, eu hem, dit) geen ge*
voel voor het groote heeft eu dit deukt t e krijgen,
door opzettelijk détails te venvaarloozen. De
indépeudauca is dan ook niets onder» dau een
ztekelüke uitwas vau het impressionisme.
De nieuwe impressionisten, de artistea ind
pendants, munten dun ook uit door dat de m eea t o
huliner niet teekenen kennen, d^t zij 't njue gevoel
voor toon missendu, uiet in don gemaakten,
hruineu of grijzen toon van vroHgcr wjilmulo
»cb.lUeren, in bet geheel geen toon hebben in hun werk;
dat zij geen kleur gevtn, munr kleureu, zoo veel
mogelijk tongubroken; dat zij, oitgunuUo van de
stelling, dat de natuur altijd B-iioon i*, uiaar
schiideren wat hun te voi-uu kotui, iJuoJut zij
blijk geven gnen tmoak t» hebben^ eu o u» de
meest wonderbare voorstellingen tt» slikkru goven.
Muor is de weg verkeer.1. omdat hetgenu op
dien weg geleverd is, niet deugt ?
Och, lke weg is goed, als bij maar niet be
wandeld wordt om den wille van d£n weg, maar
ter wille van bet dool waarheen bij voi-rt.
Een weg, die ten duel heeft, ons de itatuar
weer te geven, zooels zich die aa» eeu denkende
münacheuzéel voordoet, kun onniogelük verkeerd
zijn^ Doob o)» men aicb«J)ij hét kiezen vau «eu
weg niet door die gedochte Iaat leiden, maar
doür ae gedashte dat die weg zooveel
gemakkviyker is, dat hjj nog niet begaan is en
daarom door.het publiek zal geliefd worden,
dan ia het geen ernst mét het doel, dat voor
den kunstenaar alles %yn moet.
Als ik iets te zesfgen beb daa tal het mfi
weinig kannen schelen hoe ik bet tt>g, mits ik
het goed zegge. Maar als ik ga denken: «laat mn
zien of ik mijne gedachte (aaugeaómea dat ik
nog eene gedachte neb) op zoo vreemde on nog
niet gekende wijze kan uiten, dat ik de mens-een
tot mij trek, dan i* bet mümet ratfae gedachte
gaan ernst, behoor ik tot de charlatans. Israels
zeide vaa dea Italiaanacben ironresaonist de
Niltrs, die verleden jaar in de Kue de Scze
exposeerde, dat is flauw." Ik e>g liever het
ii mis, het is verkeerd." Do hemel beware ons
voo» dka wansmaak.
In do kubst.uu.1 vaa 't Panorama Mesdag ia
den Haag hangen een paar atillevens van een
zekeren Hnvgens; ia dtj knastaaal van t Panorama
hier aaagt aam aesaUergtja vaa Steelink,aetit«a.fc
La fraaïih-n dispata, dat mat aitaoaderiiBs; va»
t vroaweakopje in de T^i-f-fifinffT thuwfioort.
Ben paar der jongere HaOandsohe sokUdsn, die
sterk gjsfveecgeertl Benpaeii'ta' worden, begrajicsi
Het asUHetM dat bij dea katstea wedstrijd ia
Arti van 't Waiiafcfoads, dea tweeden prijs be
haalde, Is ladéttendanea tonte pare.
De hemel behoede oev voor bet ongdak, door
* ' da l»As>iadaaea nionainT
te maken: daa nog liever de oudbakken kunit
met
ateliertoon,geeH»lt»((aJpotaciMi«Bii»cbe».aiiden, valsch gevoel, awtorifbvid, pOrseieiiiigheid,
doch waarin mea ton laJanta aas eu auoveel bra
ven arbeid kas) btmaneWaa, en als meo wil,
betalen.
?Aan die ioet«. «tereotypsoaaige stadsgeaichUn,
porteleiuen gladysgeaiotn«n. nitvouriijB bosstben
met tuoveel dqjassjd Vak^jas aan do boomen,
of oie andera stadsgiisMatia, met te t«Ileu Rt-entjcs
u» «e muren, k ui man tt» oikuto tien dat de BCI.
aun, iwo ag al geen kaastsaaars agn, dan toch voor
't minst bun best g«Uan w ttvarig gewerkt heb
ben. Z0 hebbtn dw toch eu« quafteit, die den
mensen eert. De qo«liteiieB dor ludépendance
|ütt ik Braag een plaatsjoguauftsi iu nTlubook of
ouobs.
J. Züi ober.
Vrijdag 30 Mrt* was da eerste uitvoering van
de Minnares van den Alchimist in d«n &tlvn
des Vurtvléa. Hst stuk is van da Mootepm en
Peypers. Ik heb hetMlve" s*öf bevolkte .alen
io*-geweasebt en, tot ik b*t gexiea heb, k»n die
hw>P aog oadenehrevati^iMrden. Moge de aaal
d*<r Vunétêt gord netvffVrardea door hen, dit-,
als ik, dea Hr. Wsti^fcn Hr. e» Mevr.
Tartana, Mevr. van \fci-steriman en den llr. Kiehl
elk in ifln soort uoogHtv«t4iemsto}4l.e kunstenaars
achten, door hou, dte gaarM van moord en bmnd
en vergiftiging mtt tégeagilt hooren, door hen,
die den Hr. Da Uroot a» qveiig tooueeldirekteni'
een goed hart toedragen en hem een Ufyk
huuner sympathie willen geven. v. D.
BERICHTEN EN 1ÏBDEDEEL1NQEN.
De katalogus is verschenen dor vijfde tentoon
stelling gebonden door da. Socictéa'ai)uarelltste.i
frangais, Paris, 1*0. Op oud HoUndscb papier
gedrukt by JouaUat, viudeu wij er do vluchti«o
impressiouistischu ? schet-eo van Jules
LtastienT'<*page, BLe Colporteur," «Nüit Torubante", etc;
twee aardige jonge vrouwua-^tudies van E'louiiV'l
de Beauinoiit; acldaten vau John Lewis Brown;
een waiibogig meisj» en ettn aigeunerbendc, door
G. Doré; voorts vürjchillende schcUen vau Ernest |
Duez, F. L. Francais, Hesri Harpignies, vei-teifeu- j
woordigd in teére boomgtaciehteo, F. Ueilbntb,
L. E. Lanihert, met Lat^;s£i-o«(/eD, Louis Leloi:- [
in tyu ideale, cu Maurice, Leloir in. >gn meer i
betp-yiiclijk» tiintasie, Muvrouw Lemaire met haar |
gracieust) .planten en «lauke jonge dame, enz. j
Meviouw Kothschild^hoeftjiich verwaardigd dol
nVetoriag Singel" hier in;ons goed Amnterrlaui >
te aqani-elleeren, en nog meer hollauduche gezich- {
ten. l)e geestige Tissot, Vibert en Worms sluiten i
den katalogus, elk op z\jue wgze. |
De eente afleverine. is uitffekomen van bet j
lïeal Lexikon der Ktmstfjeteerbe, door Hrano i
Oucher, uitsti-kcud ter-bevonleriug van hot begrip j
van technische termen der kunst-industrie. !
VIT BELGIË.
? . ? l
XIIL '
feFaraó:Qsdroom£-mnzieh. Nieuwe cu '
oudo knust | »Mari«. MaJeleinc." ?
Vei kiesingsgaatjes. Clericule bo- j
noeming. ' l
Geen ,!iemelsch }iaradg>,"tgeen »aardsch para* :
djjs," maar veeleer een lustoord naar de verbeet- !
ding des dichters sckildam-Iu van Rers. De i
mdnsett gaïft' (In den ttitfe») "beproeven of bij '
beter ?wcdei'stand
, "beproeven oi
kau bieden aan de verlokkin
gen van den Uooze in het parades" dan Adam
en Eva indertijd. Doch, al heet bij ook
.Manhard," hy valt door «Ie be» il donne flans Ie
panncan en de slotsom is : wij inoeieu Ailain
ti iet vervloeken, dat hu door innen val deu arbeid
ia de wereld ueeft gebracht. Wy willen (na
gedano ondervinding) het werk moedig
aauvanrden gclyk het is.
Iu de moderne muziek zyn de verlokk
iuRstooueelen zew gezocht. Wagner geei't daar
van hut krachtige voorbeeld. Do muziek der soms
wat al te laag opgevatte liefde is toch dikwijls
niet wulpscli, maar wegsleepcnd schoon, en daar
door iu tegenspraak wet den tektat. Benoit is
niet minder gelukkig in zijne z o e iitobneelen, al
eeft het danB-rythinns daaraim ook een
olieaagsch karakter, waart ogeu de concert-comoiisaio
van Angers al- 't ware proteitteerde » daar
z\j N^. tlanse sacrée au tomple de la beauté"
(zie ocs vorig artikel) liet aankondigen.
De verlokkiugsmüzieh van Blockx (als de fee
iu den boom '/U) is een der best geslaagde deelcu
van zyn werk. De Compositie heeft grooto ver
houdingen, en ia bij eeu e opera in v «f of
zesbedtüven te vergelijken: zjj getuigt van
outegenzeirgelgk groof en aanleg, welken Blookx reeds
toonde in zijne «yroplionie De kermindag", eeuo
toont-ohililoriiirf ei la Teniurs. De schrijfwijze des
jongen kunstenaars herinnert ('t is niet te
verwondorcii) meest aun de aclieppkigen van Bettoit.
Doch nde droom" lydt aan lunydi-adicheid, vooral
daur waar nht-t droofnenheir" optreedt.
Hot inlciJingskoor daarentegen, waarin het
geluk van een tevreden gemoeid wordt geschil
derd, behoort alweder tot de best geschreven
brokken. Daarenboven klinkt hier eene melodie
door, welkrt uh troostende toon herhaaldelijk
iu het werk terugkeert. Dat is eene gelukkige
greep. De uitvoering was >n beu algemeen
zeer prijzenswaardig. Uc geestdrift en offeriin
dor muzikale wereld to Autwei pen voor het werk
hairr zoneu verdicut deu hoogsten lof.
Het is niet te ontkennen dat velen onzer
comSonisten aicli los weten te maken van den invloed
ei- . fi-Aüsche oféra-comuiue- muziek, welke aan
duia«iiden Belgen nogjultuos het beiteschynt wat
er ia deze knust kan «eleverd worden.
Het is uiet téontkennen, zeg ik, dat meer na
tionaal gwinaangobe lounscheppingen door een
aantal VTaaoHche Componwbin in ae laatst o jaren
zijn aan 't licht gebracht. Wij hebben, behalve
lienoit, Uul;crts eu IJlockx, te Antwerpen
\Vambach en Croeoaert, leGent Wue'pnten van-D.uyse,
te MüClieleu dgai-d Tinol, te ei-gen (itons^ Van
dra Eeden. te Urugge Mestdag en de Cuaiuek,
en». Bij gelttgcuheiU anllen wtf een algemeen
overzicht hunner werken gevan. Zooveel is er
in 't algemeen van to zoggen, dut de oompoaitiên
deaer kunstenaars, al laten «ommigi-n voor de
diepte der gedachte 'ook soms te wenschen, door
rijkdom van kleur en verscheidenheid van tinten
aan do oudo ncderlandseiie schilderichool
berinnorcu, waaraan ook wel eens de juistheid v.in
tcek«uing en de keurigheid van vinding, maar zel
den *de krachtigo toon ontbreekt.
A-profMiil Kr anUén don 17n Aprüan -vol
gend» dagen alhier (Qua* au teüabrükr, 3.)
eeu aaatalooda sdulderstukken worden verkocht
uit da vemamelingvanBdniondRaeten»; Inj «oor
beeld van Avtereaaip, Barchatn, Branwer,
Everdingen, Fraaa Bals, PiaUr da Hooge, Maas, Mui^n,
?uz. aaa.
Vittat dawr maasterwmrkea aqa Bekend nit de
jaarlijksche nederlondicha tentoonstelling ytus
weldudigbcid, welke in bet paleis der schoone
kuniti-n'' U. najaar werQ geh«u>len.
nMari« MatMetna* vaa Ma«twnet it rm te Gent,
aset aeer goed mvotg nitgeroerd. Ofschoon dft
aaartorira a) na* meerder* teren teH wórdt bet
wencm
da«r v»)e» tot
van don Fraa*
da beate
' flVTCHW1fe«
Mendehwohn'sche Cotapoattiêfi «He
Wajpnrfi»nacht.") Ja mea verkiavt .Marie Madeleine"
dikwerf bavsa ,H«rodiade," ea & «loaf, mot
graad; want bat sutces daaar opera haugt voor
oen groot fsdeatta af vaa de opvoerLag, en sulka
atteriskbadui soist aaa toasntstuk gebaeL Kana
Mkere dama MaUui«ttX Loag is de hooiUpersooa.
Gewoon te -idderan (ehavrotteeren) gslyk d«
meesten, wist «ij aieb fwèlUaM 4o«r
aanweiMndbeid dos oompoaisMt) aa* weèaisi tabebeeischen
dat die soogtnaaada «akant
sneu teganwoortÜM da» aavawaebtsj la
?eer enphemistiaab «laact ta aoemea.
ia eeae soort van Mtoiokolvmgv waarby saen
soms moeielyk daa een*a te*n vaa dm anderen
kon onderscheiden. O wi*«M aM«bt de sotapoaist
met koor en orkest aUaaiini tevredea af- A*0
weinige coropoaittaa vaH etM aoo herbaalde
hulde ia Belgrt t«a 4«al al» aaa Mssatnet wordt
gebracht.
Alvorens aog d« kiainMthoda daor dan boer
Maloa voorgestagea ia btdiscateard,ko»t alweder
eeu ander denkbeeld alt daa boek, om te trach
ten de klip om ta aeilea, waarop aoovelo stem
briefjes to gronde gaas. Da Aeerüro»b**,redw
t«ur vaa «ea Vlaamsoh bl«d ia bt.-Nieolaas
(O.- Vlaanderen), stolt vooc, k<*sbiUett«a U doen
vervaardigen, waarmede mea steatssen
saldremfortt fièce; nasoel|k stoet de kieaer eea deel
van 't biljet aftcbeurea, vatfens de daarop
aange, luide gatlyntjes (sooati de postsegeb) welke
zioh nevens de oarnea der «aaiHdatbn bevinden.
Elk wetujereten stukje aal ttv4èV beduiden. Do
d.igbladpu aoudea seggea: «Gela ssérite d'etre
''
De Comuii«saris des Konings vaa West* Vlaan
deren, de he«r Ilevvaert, is gouverneur van
Z.-IJrabant geworden. Ia school- en andere
delicate zaken WUB hy ia do oOgaa der rcgeering
nit-t voor/ichtig goiioepj, «n aaa de Katholieken
vos hy eon groote, groota doorn in het oog.
Thans ia oen zekere heer Brouwer tot gouver
neur VAU Weit- Vinanderen beaoend. Daarvan
beloven zich de- katoliukea mo*tt tl nie>oe((.e«,
.... uindat hu iu Egypte, (waar htf laatstelg'k
vern ijlde) des /ouda^s .... naar de kerk ging."
Do Lhsohop van lirugge is hem «ijn comiiiia»«nt
gaan maken ! Ol' <ie heer Broawer ia x«ue vuist
gelachen heeft by die begroeting .... dat weten
do goclou.
l'o beer l.aurent, prof. te Gent, welbekend
door iine uitgebreide studiën over het.
Volksreeht", liaeft onlangs het eerste boek uitgegeven
vau het hevzieuiiigsontwerp onzer burgerl\jke
wetgoving. In het tweede gedeelte van dit w«rk
worut gehandeld over horgerlyke of zedelijke
liei-soDeu (j)e>'ii)ntit5 c i wies), de ^rechtspei-souea"
tegenover de eigeulüke personen. Duar het bij
ons gebruikelijke wetboek van Napoleon over dit
punt r.wijgï, bad hier de heer I*arent vrge baad
tot zij u u vci beteringen. De sehryver komt op te
gou de veriueerdering van onwettige rechtsper
sonen", die niet <en behoeve van den openbaren
d en1 f' in 't leven zij» geroepen ; b^ bedoelt
n«mjJyk d« kloosters. Deze kunnen, geene rechts
personen zijnde, niets b«zittea, geene geschenken
uaniieuien, enz. Wil men na verhoeden dat dit
toch geschiede, cu de zoogenaamde «doode hand!' '
dot n opbondeu, zoo B' el c, de scbrgver voor
i"ergelyke geacbouken goederen als tnee>terloons"
foedorou te beschouwen en aan de gemeenten
ot recht te schenken, in naam van den Staat die
bezittingen door de rechtbank terug te eischvn.
k pat iiculiet e v^raonen zullen der elrjken
eiscb mogen doen, alsmede de Staat tel f, wan
neer de guuieeutu daarin achterwege bbjff. De
opbi'ciig^t der goederen cal vóór het otficléel
on t«r\vys worden gebezigd. De burcer dia het
proces zal hebben uitgelokt (Ie ftetaawfeMr) worde
schadeloos gestold door «en vierde van da op
brengst der goederen. Zoo luidt bes voorstel van
.r-.~jri~??- * -
" ""?"?. -A*
Brussel, T Maart, "83.
OIT PARIJS,
Een schooljongens revolutie. De
vustun en een tweede winter. *
lioede Vrijdag, voor do fcérie.
Fvrntosa. L'os de iréfle.
Le premier baiter. I^e fond
i/u tac. Les eria de la chair
tt tk i'iime en andere boeken.
Parys 28 Mnart "83.
Onze afspraak ie, dat ik u nut over politiek
mng Kchtgven: maar het is wel onniogelük niet
ecu klcitic vergelijking te mukou tuiseheu den
ojiitand, dien du auai cbisten op straat bedroefd
hebben, en de muiterij der schooljongens in liet
Lycée Louis-Ie-Grand.
Ten eeuwigeo doge zgn er in de stanfeinriebtingen
ran etiderwijs, die met hun mil:taire tucht, hun
uniformeo, hun tromgeroffel volkomen op ka
zernes gelijken, nu ca dan opst inden gnweest
wegens de strengheid der inwendige inrichting,
wegens de eene oi' andere straf die niet
rechtvaii'dig scheen, wegcus alles of mets. DeFran»che
schooljongen is dril tig, zenuwachtig,... irriUbile
genus. Ken kleinighc J brengt hem buiteu zich
zelf, drjjl't hvm t ..t wanhoop. ZeUeu toch was h«t
?verzet zoo eicbtig al-i thans in het Ly*e
LonivIe-Grand, waar, na oen betreuren» woardigen maar
niet zoo heel misdadigen opstand tegea den pro*
viseur, een honderdtal leerlingen weggezonden z^ju.
/eker is do adora van anarchisme die over Parys
gestormd beeft, niet aouder invloed geweest op
het uitbarsten van den gloed dezer jouge
heraenen; niets is zoo aanstekelijk al» oyro«r, \ooral
te Parys, waar het als eenloopena vuur verdergaat.
En toch was nooit een voorjaar treuriger, nooit
een maand Maart killer, vochtiger, rijker m sneeu w
en hagelbuien . Alles beguu int te botten iu il e
vroolijke square onzer sta J, iu de Champs Elysccs
eu bet Bgis du Boalogue, en na een betrekkelijk
zuchten, winter, was men reed* bezig de kachels
weg te nemen, de pelzen op te bergen, de raoren .
wijd open te zetten voor da leutezon. De vuretizyn
weer aangestoken, het bout voor den dag j*eh>iaid,
de voorbarige voorjaars-toiletten naar de
klet-rkaat verwezen, en te vergeefs wacht men sedert
een inaand met dan neas ia de lacht, een
wezenlykeu aonnestraal. Da rnke Parijzeuaara, wiea hun
middelen toelaten zkh op een reisje en e*n
verbluf te Nizza of te Monaco te traoteeren, zyn
daarvandaan teruggekomen, moer veikleunid,
meer vorkouden dau wy, die tenminste te Pargs
nog de gelegenheid hadden pus ta verwarmen,
terw jj), gelijk gij weet, in bet Zuiden tan Frankrijk
«n in Italiöniets zoo gebrekkig ia als juist .de
stookplaateen.
Voeg nog by da koude hatvaatea, het preeken,
de onthouding van alle vermaken, en ge zult
voldoende gesticht z^n «ver de trearigo maand,
die Pargs beeft doorltwfo. Wil dat keggen dat
Parus vroom is, an mat godadieastigen ver den
eerodien.t der Katboltaka Kerk volgt V Geloof
bet niet... da vroomheid verdw^nt, vraag hot
maar aaa de biaeehoppea ea da pradiken zelve,
die ur dagel^ks over Uagea. Zaïfa da niiarlgke
sohyn verdwijnt boe hun-er boa Beer, caaarbeti»
nog eene aaak «aa mode, vaa gooaea tooit, d« gads*
dienstulichton in deze dage» te vavvulsaa. Da
rüke cerken, do
Madeleiua,8atB*-ABgustia,8aiBtUotilde, SaioVThosass d'Aoaia afn da sreaeete
woek overvol geweest va» getomige». Voor oea
vreemdeling, dia allee» aan- dan sobtjs. rekms*,
moext Parga wel da vraomaia stad r wereld
?chUaen, mettegaastaaad* bare repaaotie ala bat
moderne BabeU De -ram, ea voan.1 d* potitioka
oppositie «|n vaar aan goed daal daaraan schokt.
De laatste week vaa da vsatasi.ajj» d»
acbavwt
fruitvcrkoatien SMOSM wwkek n
bwwn, ^flar da Mg, bsaèetïooaa baavsa,,
toonselMtaUra, die »-MOT |Ma knaiakiïiiop"
dim dag sp*Usi «aaasti. Pit ^
tat eea heiisjen
g«*nbsidioerd wordt ? n dezen gemeenteraad
aalvaa. i>« asMun waste de» ?>» uu ti^n VrB.1 .g
tv speha ia sta l*tr*s La <J*M« <.M L'M. rKt
was desao vetd«stsMra vaa o> raobttw der k>rk
«a HI a«B
das ven.** «verteren bana«rjma
da aisobes) van dm nm). D* «Mik is
door bet g*v«a vaa eaa «tmetrt tfituel iu «ka
De groote ffemUn va» ia laatate veertien
dagen ia .Forma»* een diaaia vaa August
Vacquorw, redastew vanden Umwti ??? «e vurigste
««?«-* «eaetae leerU-ig vat. vStOr Uogo.
Het stuk speelt m sle v$ftuade eeuw, w finge
land, tea ts>le der Uoed«e twinte., ttuschea de
twee koaidgebai-Ma vaa York «a Lane*»»«r, toen
de maefaiig* ttteha-d Nevit, vaat «au Wart»wk,
de ,konüiginaae»'',-.a Ueadrin rl vau deutr.x>u ow
stoote»ea£AaardIViDdietHplaitt'g^rt«idt'< heb.
beu.oek dexesi beeft verworpen,en aren uu atvrnogt,
waar h|) een derden tuiarui sai via leu voor >i«ae
kroon, waarmede bq ala met een s uk «peetgiied
oaiKaatZal b||eau aivaa-au koning zo-ken ut weder
Heudrik VI Miaea? De heer Vecuuerw heeft
toen de velgeede baodeliaic be*ia«h W ai wiek
heeft de seaeuae Utly Foisaes*, <ie dochter vaa
dita graaf *aa> Ean« omu-oet. U g livmot haar
h>rbto«htel|k, MMS* bet hart van hut jonge
meisje klopt voor*een ander, voor baren bruide
gom, hertog Jehn van York, ook «en
ktvonl>rt>ntendea£ ea wiens voor-itaicbtfn.T«(J Warwiek
afhangen. Dese kertog John ia iii«ts dun oen
eersuelitige. lis) vernoemt d«n hurt»toobt vsn
Warwiok voor aijne vwlooldv, en ziet t-rstond
in, welk vourdesl hem dva* tuentaud kan
oplwVeren. YYarw>ek voor aieh winnen, i-i koning wor
den, en om Warwiek te koopen, «»l|iilj hom Foruinsa
gnven. Twstoad vraagt hertog Juhu uan Warwkk
de hand vsa diean iiioht Uel>a, opdai do/e hem
begrijpen zaL Maar Foiamui verneemt deze
scunmlelüka trommluosheid en wil et-a laai sta
poging wagea om den eerzuchtige tot den eer
bied van de beaweren trouw terug te voeren.
Warwiek is ui} baar; hertog .John ouort, ae ter
ceia gordga, «at er gxtyrukeo wor.lt, eu Foirnona,
die weet dat hg duar ve-boigeu is, en hem uit
zyn achailhuek wtf doen opvli.-g n, al mo-t zj
hem daarvoor met woaideu geeselea, «eelt mot
be-vigbeid aau bare gevoelens Ueht. llertog John
komt niet voor den dag; de eerzucht wint het bij
hem vau de liefde en zelfs van du jaltM-rtchhaiU.
Foi mosa schoft met e;ue verrassende beweging
de draperie open, en dwiiigt don verrader zit U'te
tertoouen, maar in de laatst e acte, haar gekwetste
Heide niet knnueade overleven, vergiftigt zij zich,
otider de ootpat «an Waiwiek, terwijl deze, den
dood van bwt seboone meiije wrekend, bet kó->
ning.cliap terogg> eft aan Hendrik VI en mei
een wenk hertog John's verwachtingen den bo*
dem inslaat
Niets is heerlgkeY dan de metrische taal Wivartn
Formosa ge-chreven w. Het ie een veik-rikkend
bad na de naturalistische str'oattaoJ.
Ik zal iledits met een enkel woord melding
makea ? vaa de drie andere nieuwe -takken, hoe
wel züaueces bebbea. In bet. Ami-igu, //Vrs da
trèfle van eeu jong tchryver, Piei re
DecuureelIM, i» een goedërama, goed gvspeeld, bmirteKugi.
vermakelijk en aandoenlijk. Dezelfde Kïbrtfror
heeft het geluk gebua1 tegelijk in het
Palais-Royal een eomüdie-vaadoville te doun spelen, <fia
allernrappigst K Le fond d* toe. De zak is vol
pn4iu«*, uie in benkWljatt-m van lOOOfr. gewikkeld
nijn en als rieuwjam-^e-ehenk door een bankier aan
sijne Julia wuraVn aangeboden. De bewuste Jnlia is
verstrooid, en"gee(t dwtonbona cmverscMJKg weg,
an rts notiiris kiietif bist«n> ?? <->» -iJi**»' »»e>
volgingstocbt om den wk prahaes terug- te kra
gen die eindelijk tsreebt komt in banden van da
vrouw vaa deu baakier.... Tabieaai
liet deukbeeM is niet geheel oorapronkebjic,
maar het stuk is vroclgk.
Le prem-er baixr ia een aardige operette, van
don componist Jonas; in de Vmriétes heeft da
bekoorbjke M lle. Margnérite galde zich er zeax
in doen toejuichen.
Er is voorts een ware sneeuwstorm van trieowa
boeken, vooral romans. De beste zjn Lm baronw
van TuniioBse (att^e\'er Havard), eene nogal
pikante ttudia, naar naar bet leven geteekendi
vau die nfseaawel^ke afd eopg der farijsdta
courttsancs, <ita ia de paifumeriewüikets haar
bedrijf uitoetereu; La Comteaae Burah van
Ueorges Obset (bg Ollendoif) een verhaal vel
hartstocht ea beweging; en «indeiijk een bundel
verzen, LM erts 3e la ektrir et de l'dmt, (by
Dunt n) door den heer AJexandre Parodi, den
zoo gFvierden dichter van Home Vaineve. fa
dit werk. BorgvuWf-^ in twee dcefen afgedeeld,
worden welspreken>t de Vflrrukkrog en razennj
van het genot, zoowel sla o geestdrift van hart
en ziel, weergegeven.
Do vorm is sierlgk; zonder zeer oorspronkelijk
w «ijn; a(j is vaa een verstanüijr elassiowt. en vaft
een man van aandoeningen, die geroeid heeft
Ktgeen brj segt, en dat is vrij zeldzaam in onzen
tijd van navolging en pastiches.
WANGSADIPA
(fragment vit «en epieseh gedicht),
door W. J. Hofdtffc.
(Gidi, Maartraflfrveriog pag. 567?573).
Vergun mtf, geachte Redacteur! voor onder
staande regelen evuige plaatsruimte in BW veel
geleien blad.
Toen ik, kort geleden, boyengenoemd gedicht
las en herlas want dat is het óverwa»rd
was het genot, dat ik daardoor gesmaakt had»
niet onvermengd en met een niet geheel bevre
digd gevoel legde ik den Gids" ter «ode. Ik
beproefde «8 rekenschap te geven vaa mgne
indrukken, gjoc sorgmldig inhoud en vorm nog
eens iia en laHeegs KWnm ik tot de overtuigii-i",
dat niet ta den mbcmd, maar in den yorfci, de
oonaak lebnUde vaa mope onvoHaanhrid. Wat
den inhoud aangaat het meestencbap over
onze taal, de frettende joi-theirt ea wa> mte WH
armede de Keaaetaer «eiBtreel" oua beeJden utt
DOtnnr eo roeatdiealeven weet te schilderen, db
OoKtersche gloed, die «H dit fragavsot oua togea»
straalt en eaa -erboogde -aaar beilsarae
spaakrnefat aan gevoel «a vrrbvelding verleent -»t
alles is boven iagB lei verbevea en wft gevneleB
warm en diep, dat bier eea waar diohter tot om
spreekt. Betreffend»! dea vorn» eebter wensdi ik
eea paar afmatkiacea te maken, by m^J opgeko
men na een vergetjaiog vaa de pisene versmaat
der Oaden aoo voartreffelük uagevolfd door
Vossaaer saet Ae ta Wii-w-ndwa.
De Hexaoeter waarvaa zieb d» Heer Hofdpc
bedieat, setwnt as^ intwma-i>re*p«'«hteadea toett
dier vergel*jliiaiT wet te koaiifti deoniaasb 't Ia
«aar: adkne sub jadm Ik eaV' ea vaste r*g*t
bo bet gebrsak die* ventnaat ia anee tasd
laien aieb neeb awt aHfld g«^*-> nwar wanneeiV
dankt mü, btt ieder woerd «wees. tnogei#*èe bef»
ing ot diW dte Isst b« de fetoene **$prn**m.
hst d'mHJ-rT3'- levesi beeft, ia acbtgenovea wordt
en bet stek ngiittnnjT* *oeltey Aepba a, 4e het
in den hexwneter inneemt, daa set, ««toaaetaat
aanKaat, ons oor zkh bevredigd gevoelen en «aaa
beaataetsr dia» d«t Ooduny «ei» auaate wat de»
?vi m. bet-resv* ?assiBiasaiiaw jk SOHBO* HiMOvwa
dhe^asi %N«ïoer be
'mi.alg»atg. Vlr Us»
<UV «ssata *?* Uavew m basosMerhedn «st t»
wekiasi sas
gerigheid, «easi
<UV «ssata *?* Uavew m
* wi ets» *adel
?r ^
O* MH ?*??