J v ?t Op een paar plaatsen vond ik het lidwoord ?' dat .op zich f fit kort i», tang gebruikt, b. v. pac. 808, vs. 8 en 10; zóó ook ?het'H p. 567,2 en ?een: p. 567, 14; p. 568, 17 en p. 571,"18, terwylomgekeenl p. 669 l*at»te regel: fi'én" (met klemtoon !) fco>/ gebruikt wordt; vgl. hierover Yosniaer'e ver taling dor luw, luleiding pag. XXVll, 2o. .Toch" iiioeteu wil p, 067 voorlaatste rrgoUwt lezen, zoo ook ?h«eP' p. 667, U en p. öOS voor in ,üte regfl, evenzoo ?thans": p, 5G8, 10 en p. B7:>, 13 (»ie Vosmaer, p. XXVI. 4o), vorder ?zwart* : p. ">73, 5 en ?«acht": p. 569, 9 beido kort . ? l>o voor voegsels «ge"en ?be'1 zynsom»fttftp,b.v.p.r>70,9 en i-O en p. 571, 11 ; daarentegen b ?ge" : p. 571, 13 in ?yt'btinuil" wel kort gebruikt, maar evenzoo ?Uaud" ! In ?te midden" ia ?te" p. 568, i i. o. /ie. «7, in «altaar" p. £68, 4 de eerste syllabe kort eu het v torzt-tsel ?met" p. 670 eerste regel : kort. ? J,angc eit.dayllaben in plaats van korte vindea wij ia ?lunte' p, 087, 8. in ?gestreepte" p. ÖG8, 3 v. u. en verder p. 572, 7 in:. wilde" en ?werkte." ? Om^-ket-rU Bjjn i" «derwaart" p. 573, U en ?noordv. :urt" Je eindsyllabeu kort (vgl. Yosmaer's Nanno, p. LTi, vs. 12). ? ?Dus" met klemtoon vond ik p. "'70, 16 tor/, 100 ook .nu" hoewel met klem de," i als een draad door het gehcelo boek heenloopt. Wel wordt deze vraag nier niet voor het corst gesteld, maar iy o ut vangt van deze on derzoekingen een eigenaardig licht, en wordt hare hetwelk de God der Christenen Kjjne zon laat oiifliuin over Iconen eu gutiltiu, tcrwyl lij) uiets lievor heeft te w rasenen dan d-.it allen aali« «or den. Een der t roostrüksle Im-Hngeu dos CUmtcn. toon p. 671, 21 (met weglating van bier <te mant hersteld). g van ?aan wordt Ten sïotto nog «en ?paar opmerkingen: p. 568, 14 moet of ?de" of de middelste lettergreep in ?rusteloos" latig gelexen \vordt-n, wat beide niet veroorloofd is. ? Minder goede hexametors vond ik p. 569, 8 v. o.; v. r.72, 4 v. o. (drukfout?} en 078, Sr v. o. Munr genoeg! ik hoop dat de rorrn mijner op merk i ugen Jen heer H. niet tot do gedachte bren *t, ilnt ik ae uit kleingeestige bt-dilzucht heb gemaakt; ik noteerde eenvoudig wat mg, ouder het lozen, met hot oog op den vorm minder goed of onjuist toc-acheeu; maar juist het onverdeeld genot, dat do inhoud my schonk, noopte my tot net geven va u rekenschap, waarom, mtins intiem, de vorm bic- r nift altijd, zamen met den inhoud, uéu ha» moniscli geheel tot stand bracht. Overigens: .... ubi plura nitent in oarmine, non ego paucis Offondar maculis. S. 21/3,83. Dr. W. G. v. d. W Natuurlijke goilsdienst. Naar hetEngelsch. Met een voorrede van Jhr. Dr. H. B. C. K. van der Wyck, hoqgleeraar te Groningen, Haarlem, De Erven F. Bohn 1883. Compleet in 5 afleveringen a 60 cent. Eerste aflevering. De naam van den Engelschen schrijver is Sei-ley. Waarom wordt die hier verzwegen 't Uet werk heeft niet slechts in zyn vaderland, maar ook ouder ons eenigen opgang gemaakt. De heer . J. H. Maronier gaf, er een aanprijzend verslag van in den Tijdspiegel, on het prijkte op de agenda der vergadering van moderne godgeleer den voor dit jaar. . . Om het onsen -theologen en- belangstellenden niet-theologen meer toegankelijk to maken, heeft de Haarl«uuohe firma Bohn het doen vertalen; de hoogleeranr van der Wyck voegde daarby zyn naam óp hot titelblad. . . Dit is alles uitnemend. Do hooggeleerde vlag, waaronder hot hoekje zeilt, is ep zich zelve reeds een aanbeveling. Jammer alechts dat de heer van dur Wy«k niet- heoft kunnen goedvinden, de beloofde voorrede er aanstond» bij tv voegen. Zy schijnt eerst later te zulten volgen, en dos in meer eigenlijken zin eene narede te moeten besten. Dit is o. L minder goed- gezien, ook is 't een fout dat het werk in afleveringen, in plaats van ineens bat Ueht ziet ïoyrtl, wanneer die afleveringen, g*iykTtet^fBvaT ioSpt, elkander met lange tasöchenpoozen opvO%on,D»te eerste afle vering breekt midden m een hoofdstuk, in den volzin, ja zelfs in een woord af. wat voor den lezer ver van aangenaam if. De vertaling is redelijk wel, mfcat niet schitte rend. Het werk laat zioh in het Engelsen veel beter dan in het Nederlandsoh lezen. Zij, die het oorspronkelijke 'kunhen genieten, zullen zich noode met deze overzetting, te vreden stellen. Het komt ons voor dat de vertaler te .weinig .de kunst verstaat om dea «ohry ver zoo in het Ne derlandsen te laten spreken als hy zich waarechyniyk zou uitgedrukt hebben, wanneer hy zich van onze taal bediend had. Het boek draagt nog te zeer de Engelsen* kleur, dan dat het onze landgenooten, die geen Engelsen kennen en mot de Êngelsche terminologie niet vertrouwd zyn, ?terk boeien kan. Reeds de aanvang is voor hen vrij onverstaanbaar. Do schrijver begint met te genstellingen, biv. tuMchen de natuurwetenschap en de geleerdheid* Tot do laatste rekent hij o. a. de zedelaer, do staatsleer, de geschiedenis, do metaplysica (hier: metqphvtiek vertaald) en de godgeleerdheid. Daar Üe Nederlandera .gewoon Jtyn,- godgelopcdheid, itaatweer,-geschiedenis enz. evenzeer tot dé wetonsoboj» te br.entcen, ala de natuurkunde en andere exacte vakken, is het moer dan 'twijfelachtig of de terminologie dezer. biadzydén, en diensvquoao.ook de gang .van het betoog hun hier b*yzonder duidelijk zullen worden. D« irijze van schroten u verder zonderling. De vertaler onthaalt ons op uitdrukkingen als: ? ?bedi-yvige lediggwng". ndoodeudo leugen", ?on,eiU'lmi>udiK genoegen", «meest uitdagende goItalte", -doorkueeq in bronnen", «diskrediet", ?ijverzuchiigo behoedzaamheid", ?de niet volgens euiu vaste methode geslaafde denkbeelden", ?het nuakte'méóschciyke verstand", .het waai genomen ding", ?waarzeggers-hovolingen , -r- proeven, aan de perste negen biadzydén ontleenot én die met tot van andere vermeerderd zouden kunnen worden. . Ik begrijp wel dat déze vertaling zeermoeilUk wns en dat er een b@zonder talent toe vereiacnt werd, doch bet ia tevens, dm'deiyk, dat degene, dié het zware w»f k ondernam, er'.niet recht voor be rekend is. Zelfs in kleinigheden worden fouten gemaakt, die gemakkelgk halden kunnen verme den worden, aooals .?zonder pit n.ocji (in plaats van: of)* merg); .geen wisselingen noch ichwkfceu ton allou tijde". - . r ? . De ii^l is va&k stroef en daardoor duister. Wie kan zich vinden als deze:, dat de eene measch bereid is in butaogelooze zelfopoffering te sterven; voor dat: in welks bestrijding een andereven geiroed zon aün bet loven op te ofleren, dat biyft een treurspel, hoe dikwtfU het reed*t>p onze onvolko men wereld mogo zün afgespeeld geworden"? Even onuelluidend is: ?Op dat alle» antwoorden wy, dat de kanker dt-r theologie Bteédwgewoost is, dat bet ieder verschil in leer veel to breed .werd uitge meten," en ?hoe >yn de bescheiden lieden," die ?lek nooit verder wagen dan eene nauwkeurige ervaring hun geleerd heeft, dat *y veilig kunnen gaan, van nu gezegd kan worden, dat zjj tot op «sne zekere hoogte het meest voorspoed in deze wereld genieten. Met het taaleigeu en ton deel* net .de 8j>raakleer in strijd zijn regelen als do volgende: ?Al mogen wy. aarzelen de natuur goed ie noemen, zü is toch oneindig belang wekkend, oneindig schoon;" ?het treedt meer en meer in het daglicht," ?zjj streven er naar alle opvoeding, olie onderwas te hervormen, ? o b d a t do wetten dor natuur aan iederen mensen mogen,bekeud bekend worden;" «bet.is vorkit-eluker van den p r e c i e s e kennis... hot overvïoedigst mogelijk gebruik to ma ken, en veel dergeiyk*. , Veel gunstiger dan over.de vertaling kan ovet het vertttalde weck aalf geoordeeld worden». Dit hoeft nog. groote, BOOT groote verdiensten. Hot behandelt een «eer beUagrök *r*a«Uk, en op oitnomvido;. wy»,., ?KAt.uttrltffee, BA4*i ,d i e n * t" (naiurd religion) fode.titel; doch hq geeft het ferafctejr oa dwLMioud van-hotg* chrift n e* volledig terug. Dk i* rijker dan men vaw, :.idUfi*ii..,.Ii..K Tormomng mogelUi; Mooi on wetenschap ?. Ziedaar da vraagt do hoofdstukken t«a gruodaltg ligt «a z^n doorgaans scherp en logisch; 7ijnc g punten verrassend en nieuw. Wie sloch'st mate onder dea invloed van don gt est de/er e ,uw 1-oft en dergelijk» miacstivs uit-t mot onvcraehilligheid heeft loeren bejegenen, «nl xich do lezing en herlezing van bet werk niet beklagen. Ten eiudc- te doen uitkomen dat «ods.tienxt en wetenschap, met name de natuurwetenschap dezer dagen, niet zoo vijandig tejfenovarellinmler stmin, als velen vermoeac-ii, begint Seeley Riet een neu traal terrein ti> veroveren, wnnrop beide olkitnder ontmoeten zonder noodzakelijk handgemeen te worden. Waarin zy ook verschalen, zy zijn Uet eciis, zegt hu, in afkeer van alle ingebeelde wüsheid, valsclie:\jk dusgenaaiude kennis. Zjj hechten geeu van beide veel waarde aan hetgeen door menschon beweerd wordt, veel moer aan hetgeen volgens den een God, volgens de anderen het heelal nan den iu«iwoh openbaart. Ook in methode van onderzoek komen zy veel meer overeen, dnn men oppervlakkig zou meenen. De tot heden nu-ost geldige, alom aangenomen begrippen zyn Kolu'k men weet, aan het wankelen gebracht, siiuU do wctenschnp hooft leeron inzien dat ze* op onvol ledige ervaring berusten ?(leest en stof, vecht eu plicht, deugd en ondeugd, goed en kwaad, al zul ke termen, waaraan vroeger een werkelijk heid scheen to beantwoorden, maken thans den indruk klonten to zgn, die, in il c \rctoiiscliajipelijku smeltkroes geworpen, zich in niets oplossen". Hiermee valt niet alleen de oud*, middeleewvsche wijsbegeerte, maar ook de algemcou geldige wereldbe-chuuwing. Doch weinigen vinden dezen loop der dingen zeer aangenaam. Het pessimttue onzer dagen spruit meei-endeels voort uit het gevoel dat de begrippen, dl» 0111 dierbaar waved, ons zijn ont vallen. Vandaar dat velen ze cok waar liever ?aanhouden. Er .behoort inderdaad veel zelfver loochening toe, om met de nieuw» wetenschap mede te gaan. Doch wat is dat anders dan hetgeen ons ook de godsdienst, met name het Chris tendom . predikt, als. het on* den eisuh doet hooren, om ten koste van ons zoh en slechts de waar heid te zoeken V Ook de Bijbel voert op zijne voortreffelijkste bladzüdun strijd tegen hut conventioncele en traditior.eele. Hij is om zoo to zegeen vol ketterijen, i-n tegen de geijkte wereld beschouwingen, ook wanneer zij zien een air van rechtzinnigheid geven. Houdt hier do overeenkomst tusschon den gods dienst en de nieuwere wetenschap op V Men zou het byna zefrgen. Eenstemmig-in het bestrij Ion van den gemeenschappelijke!!' vijand, z\jn zij het toch schijnbaar in de hoofdzaak oneens. ?De we tenschap- wil alle hersenschimmen prqs geven, doch bet geloof kan juist zonder de groot"!» aller «-ff ?*/s-j?c..i,?.?r?j?. ,??,?LJ U QCS ncniCI-i IU uer «mm-HVH "".*!.?*?? i»-.? ^--ir, moer dan een aardsch vader r.iju kroost bemint. Wordt dus door do nieuwere wetenschap tw* «reloof aan lïods voonsu1 luiheid ei» goedlicid on'dmuijnd, dan ?/!»! diurc-ndcr zc'Kt-r die godsdienst Hjden, welke der mensclien hoogden troost uit üods liefde pitt, «n de selirijvcr aolf, dio meent dat do echte godsdienst ecu christelijk karakter moet drngiw, k»n uiet wel volhouden dat zonder di- leer V.-M» Gods goedheid aan de gelooUovertniaintr «iet» wezenlek* ontbreekt. Dit is cuno tegenstrijdigheid. Kr il wel meer in het boek, dat tot critiek uitlokt. Is bet punt van uitgang j"ist, vraagt «en, dnt do natuurweten schap zooveel terrein oai\ het geloof heeft betwist als iluor den schrijver er. h-vsteld wordt? Do natuurkundigou zelve owtl:. nnen dit. Zy verklaren zich in zaken dca Kélaofs incompaten»; z'(j WÜMII op de onzekerheid hunner resultaten, het wisislvalligc hunner hypothesen. Wat heeft b.v. de ex acte wetemchai»' aan bet l eht gebracht, waaruit npodzakelUk volgt dat de goedertieren, liefdcrijko Irod der christenen onmogelyk ia V Dit is HOR niet recht duidelijk, 't lud «?|>1*I'B wel 'wat nader mogen aangewezen worden. Lioch met dat al is Sccle.v's boek ze^r merkwnardi». Het lokt, Rel^k wy zeiden, tot nndeukeii uit. liCdenceiiuj{en als deze vallen niet in ieders smaak, en buiten het bereik van «eer velen. Maar dit vermindert, in het oog van meer ontwikkelden, hare bijzonder» waarde voUlrekt niet. N. M. BEIUCHTEN EN MKDEDEELTSGEN. Do heer Henvy de Chennivrères heeft reeds 42 atleveringen van zijn groot werk in folio over de tcekoniiigen in hot Louvre nitgegevon en tot dusverre ? nog nooit do woprd«n qui of que ge bruikt. Zijn doel daarmede is, zoo kort mogelijk te wezen. HIEUWE UITGAVEN. J. A. DE BERGH. Haagsche penkrawea*. ?0.10 Bibliotheek van Noderlandscho klassieken, ten dienste va u het onderwas . . . . K U-w llüdragcn voor vaderlandsohe gosohiodonta en oudheidkunde, He reeks, He deel. . » 1-2» Dr. P. J. BLOK, Eene Hollandscho stad in de middeleeuwen. 2e gedeelte ...» 3.? Dr. JULIirs JACOBS, Eonigen tyd onder de Baliërs «9-2» A. U. VAN HEB HOEVE, Fredwik'i Grootvader « 3-90 Dr. ü. A. TEBBENHOFF, Studiën en scheUen ? ? ' ? n *-TO ITlIIKalre IDËA.VL EN WERKELIJKHEID. hersenschimmen, een God en Schepper der wereld, niet le.von.lvjZoo spreekt men. En de schrijver, die, gelijk w|j weten, do hndeudaaggehe Btrydvhtgen goed kent, geeft dadelijk toe dat er geen verzoe ning tusschen wéten en goloovcn mogelijk is, als de godsdienst niet'bestaan kan kouder deze drie leerstukken: «dat een persoonlijke wil de oorzaak van het heelal is, dat die hoogste Wil of God de oneindige Liefde iü, en dat Hij soms door wonde ren de orde, van.h»t heelal heoft verstoord." < .Dook bJlJintkant tevMt datkdit .essentieel beatanddeelnt van liet goasdienstig geloof,aUHtoouanig, of, gel^ hjj'bet .uitdrukt, van elke theologie behosven te «ijn. B? de ontwikkelfng van deze stelling. verkohaïgt 'h^j leeringen, die ^elffl by de meest geavariceörden ónder ons, voor zoover «ü .niet met'alle geloof gebrpken liebbeu, nu wat -bezwaar zullen ontmoeten. Hot derde, do^ma zal Een derde editie is ter perse van hi>t bekende werk over Shakespoare's leven: Oiillinfs uf the Life. of Sh'ikespeare door Halliwcll rhillipps. Deze nieuwe uitgave is verrijkt niet. twee afbeel dingen vnn den Jteldür in het huis, waar Slialcospcarc geboren is. Dio kelder ia namelijk het eenige gedeelte der woning, dat nog tot in onzen tijd onveranderd i) gebleven, Welter Scott'a tweede editie van Swift's werken in 19 d« ' " ' '? '' " neheelo oplaag zal eclil ? v ojcomplaren tollen, ^ ' jeslemdzijn. leden volkssa nan c> Portug ringen mnand Surn nttgev Jung, zooalf staats dio kort goPortugeesche thans bezig } 1'opHlarcs jhc ovorlevcUgeh, weken, il- binhen kort wQlen So/or lar Jung was, immedaansche büval; en voor dezen is natuurlijk het Ijoek niét geschreven. Maar da< men ter wille der weten schap ook zyn geloof aan een persoonlijk God moet opofferen, zal er bij velen niet in willen; en slechts weipiRen zullen vermoedelijk toestemmen dat desniettemin de godsdienstkan gehandhaafd blijven. De schrijver tracht dit echter in het licht te stellen met het volgend betoog: ?Volledige persoonlijk heid werd eigenlijk nooit aan de goden toegekend. Want persoonlijkheid sluit, naar onze opvatting sterfelijkheid, in; en de goden werden meestal voor onsterfelijk gehouden. Persoonlijkheid onder stelt een lichaam; maar de hoogste godsdiensten beschouwen God als onlichamelijk. Of zullen wy zeggen: «lle godgeleerde stelsels kennen toch den ?goden eea iru toe, aan dien dor menschon gehjkvonnig? Maar'.juist'de voornaamste godsdiensten leeren ds*-de goddèiyke wil boven den mensobelyken-staaken ondoorgrondelijk is. Zij verkondigen dat, gt-lijk 3o'hemel'hoog boven' do narde is, zoo 'ook de vegen van God niet onze wegen en de gedachten van God niet onze gedachten zyn." Zonder te beweren dat deze opmerkingen geheel juist zijn, kunhen wij niet ontkennen, dat ze overwe ging verdiepen. Nog stouter echter schünt de volgende redeneerin?, die aan het bekende; leer stuk van G.bda liefdevolle goedheid is vastge knoopt OOK hier is des schrijvers doel in het licht te stellen, dat dit gewone geloofsartikel, hetwelk'volgens hem. met de nieuwere wetenschap ~*-"-"i, geen onmisbaar bestanddeel van den n»t mag heeten. Terwijl b, v. een bekend jjk lied zingt: O goedheid Gort», nt.oit recht rolprozént Is by »*n rncniob, ilien gij plet tri'ft?... «betwijfelt Seelo.v, of van diezelfde goedheid iets «ichthaar to, On evenzeer of zy den vrome behoeft AeJreffeD." ? ? : 'Wei erkebt hu 4iat 'dip ?goedheid" «en grond beginsel van het christendom mag hoeten nttatt bybeltekstoh: kan i bekrachtigd worden. Maar zy is, meent m}, ?niet onontboer14*> voor dèngidsdionst all zoodanig. Vele volken hebben aan goden, geloofd van een gemengd of wel-vsm o«rn boosaardig karakter. Anderen hebben aan hunne goden alle mogolyfce voOrtreffeiyke eigenschappen toegeschreven, maar. .(teen welwillendheid. Zy geloofden aan goden, oio schoon machtig, on sterfelijk, zalig, maar niet goedertieren waren. Zdft do b(jbefen het christendom hebben volgens Seeley God niet, zonder uitzondering als de volmaakte liefde voorgesteld, In het Oude Tes tament wordt' Hy afgeschilderd als rechtvaardig, oa als zonder genade voor de boozen en hun geslacht Onder de vele vormen van het chris tendom is or oen, het Calvinisme, dat een gods begrip verkondigt, hetwelk Goda oneindige goe dertierenheid bulten sluit." Vooral dit betoog aal velen niet slechts vreemd, maar ook Tiard in de ooren .kilokeq en tegenspraak uitlokken. Bet hoeft inderdaad meer dan één- cwakke zyde. Niet alleen op zich zMf, maar ook op het standpunt dei schrijvers u aqd bewflskraeht twijfelachtig. De vraag {? niet, wat al moi «ek»r» lagere geloofstormea Toreenigd was of tereènigbaar afi; maar wat volgens den hoogtten idealen godsdienst moet worden aaageaomon, cal deze .behoefte dor men' sohen bevrediginR1 vteden, .Nu erkent de schrijver aelf op oóoó aadoro bladtydn van ftan geoohrift, dat ha. aioh ,ge«n godsdienst kan danken, dio bevreduwnd iJs en aoflhthans bij hot. ehriiteadou ten HChter MJHV'; avaiw. hy ootloeat aan, doMn ,iaa«tstaf, voljrens wolkoa «y hot '.rr-r ..!,_ A.-?^ j5t«**o». .net JMHibar ea Set GaUmiame niet* bewijst De » , :. , den ?pvix de poesie," die thans dOOÓ francs bedraagt toegekend aan Jean Aioard, den ook- by ion*, bekenden dichter. Het opgegeven onderworp was Lamaitine. Dij Hiichette & Co, Pary % is vM-solienen het eerste deel van ks Chroniqueurs de l'hi-itoirc de France, depnis les origine» Jutqu'an ccizième seèle, texte abrégé, coördonné et traduit par Mme-de Wilt. Het werk zal in 150 afleveringen of 3 dèelen com pleet zijn en versierd worden met ongeveer 35 chromolitbographiën en 1000 gravure». Eene uitgave, ?de luxe," getiteld Silliothique artistiqtte moderne, a thans aan het verschijnen by Jouanst; zü eal bevatten de hoofdwerken der voornaamste nieuwere schrijvers in Frankrijk, ver* sierd met etsen door beroemde artisten. Het Thédtre van Alfred de Musset zal gevolgd wor den Hoor Stendhals Chartreuse de Parme,ae Cantes van Théophile Gautier en About's Hoi des 2fontagnes. Bij Rossetti'i leven werden van vele zyuer schil derijen photograpWeöa genomen. Een ieder, die nu daarvan een of meer exemplaren wenscht te hebben, kan zioh daartoe wenden tot Mr. W. M. Bossetti. 5. Endsleigh-gardens, Euston Square, N. W. London. Nicuu uUgetcme* boeken. Cervantes(M.)Journey to ParnassuB f750.. Evans (G.) Essay on Assyriológy. f 3^5. Gaf (8. H.) HistoryoftheUnited States, vol. II. f 9.75. Hershon (P, G.) Genesis with a Talmudio commentara.f6.50. Lowe, The Mishnah. on wbich the Tafmudical coramentary rests. f 13.65. Mawnn (G.i Manit«ba. f 7.80, Miall (Prof.) Charles, Darwin, His Life A work. f 1.00 MoUey (J. F.> Whathastthomdone. 8 vols-f 2050 Maller (E.) Ancien* maoriptionsiinOeylonf 13.65. Pbibp. (iflogrwphjf ,r»nd, Athw «f beland f2.30. Stepnik (M-) l/niMgrtiu^ Rus««fa.90. RadcUff (Her. ö.) Aratebnailia ihe Girondt,its advontages asa Health-resort. Wtj vermoeden dat Mejuffr. A. Alberdingk Thljm niet geheel Bp de hoogte van het Tijdschrift Avf der HOht ut, omdat wij ons bericht van'den Hoofdredaotenr «elven ontvangen hebben. Het was genomen uit een brief aan een onzer Letter kundigen, die Nederland vertegenwoordigen zal in dat Tijdschrift. INHOUD VAN TIJDSCHRIFTEN Inhoud van den Ntderlandsclit» Spectator voor deze week. Berichten en mededeelingen. ? Henry Cruse Morphy, door dr. M. I. G. Campbell. - JÓanna Koertiö, door ds. W. Th. van Griethuilen. ? Nieuwe bijzonderheden uit het leven .van Heinrich Hein*, door A. A. Ganderheyden. ? Onderwijl in Csriekenland, door Sandalos. ? Parlementaire poëaie, door X ? Pluksel. ? Briefwisseling. .; meisjes; over vrouwen au pianosiemKers; eene vertelling van een ztylen koordje, naverteld door Betaf Perk, en»' «to. ,. Onder dea lilel «Twee hoofdvoorwaarden voor ons leger" bevat de onlangs verschenen tweede aflevering van De Militaire Gidt een opsicl geschreven door den heer G. J. Vaillant, Ie Luitenant dor Grenadiers en Jagers. Üc strekking van dit opstel is de volgende punten aan te toonen: 1. het j u i s t s c h i eten voor de manschappen van alle wapens is in meerdere of mindere mate een levensquaestie; 2. het aankweken van zelfstan digheid bij de aanvoerders is van niet minder belang te achten. Indien wy punt één nader beschouwen vereenigen wij ons er, in theorie, geheel en al mede; in wer kelijkheid echier schijnt het ons een ideaal te zijn: dus iets onpractisch. De heer Yuillant wil; dat onze cavalcrislen good schieten en stout rijden; dat de veld en vcsling-artillerislen, benevens de pontonnier$, met een geweer bewapend worden en door aanhoudende oefening juist leeren schieten; dat eindelijk onze infanterislenvol komen goede schutters 7ijn. Hoe is het echter mogelijk, bij den korten diensttijd onzer militie, cavaleristen, artillerislen en pontonniors, behalve dal men hun'respectie velijk rijden, het bedienen van geschut en biuggen slaan leert, nog tot goede schutters te vormen? Kan men -, onze inumlcristen, onze manschoppen in 't algemeen, wel tot dat soort schutters ? opleiden, waervaa in den oorlog groote verwachtingen gekoesterd snoeien wor den? Het ia gemeld artikel aangehaalde voorbeeld van de .waarde van goede schutters bij het verdedigen van bepaalde punten, namelijk in den strijd der Transvaalsche boeren tegen de Engelschen tijdens de jaren 1880 en 18H1, gaal volstrekt niet op voor ons land, Wij mogen .onze miliciens, die vörmoeilelyk zelfs nooit. op. ? oen haas ge schoten hebben, 'niet '?vergelijken' by de Transvaalschp boeren, uiimuniende jagers, die bovendien door hunno oorlogen mot de Kaffers practiseh tot krijgslieden zijn gevormd. Do nederlagen der Engelschen moet men niet alleen w\|len aan het feil, dat de boeren goede schutters zijn, maar ook. aan hun numerieke overmacht (gevecht bij Bronkcrs ! Spruit, 20 Dcc. 1880), en .aan de slechte j tactiek der Engelsclien ((roiUaanval met een kleine macht van1 den Langnek-pns, 28 Jan. 1881; het bezetten van den Mnjuba-berg, dié te stijl was om door het vuur der Engelschen bestreken te kunnen worden, tervvyi de boeren bedekt konden naderen, 37 Febr. 1881). Vooronderstel dat vi.\j, door herhaalde oefeningen in vredestijd, iliet.zoover hebbon gekregen, dat onxc manschappen zeer bedre ven zijn in 't schieten, zoo idoen zich .nog in den werkclijken strijd onastendigheden yoor, waardoor het de vraag zal zijn of zij dan deze kgnst zullen benutten. In het gevecht vuurt de soldaat te midden van krijgsrumoer, rook, in der haast, «zenuwachtig door het steunen .zijner gewonde kameraden, zooals Lyord zegt, en in 't aangezicht van den dood, die zich aan hem vertoont". Doel en geweer bewegen zich. Met moet karakter beziilen om onder dat alles geschikt te blijven tot het toepassen van zijn kunst; men moet een Ijzeren borst, een groote wilskracht hebben, om te schatten hoe groot de afstond tot het doel is, om aan't vizier te denken, en om zijne geheele aandacht aan 't stellen der vizierklep te wijden; men moet een kalmen blik, .eea vaste hand bezitten, on den adem inhouden om re richten. Doch een zenuw achtig measch heeft óf ia 't geheel niet, óf in slechts gering* .mate (wat van de vastheid van aljn karakter, afhangt), geschiktheid qm helder te oordeelen, om op te letten, om zich iets te herinnerea. Eveneens is, op physiologische gronden, een beven van de han den en van liet geheele lichaam, een onre gelmatig ademhalen, onvermijdelijk; het uordl duister yoor de oogen; het geweer ligt niét stit in den band; de vinger drukt haastig tegen den trekker. Dit is de reden waarom zeer dikwijls beste schutters, die in vredes tijd prijzen behaald hebben, toonen, dat ty in >'t gevecht onbruikbare lieden zijn (Alla, MÜ. Zeit. No. 11 1883). Op grond van bet voorgaande is het per cent treffers der verschoten projectielen in bijna alle oorlogen zeer gering; slechts dan als de eene partij boven de andere een moreel overwicht heoft, zien wij dit percent toe nemen. . : * In berichten uit Alieb leest men soms, dat ónze troepen, ofschoon zQ geen gebrek aan patronen liadden; tooh den vijand met de bajonet aanvielen. Dit feil laat zich alleen verklaren als men aanneemt, dat dexe man schappen de noodige kalmte misten om hun geweer aU schietwapen te gebruiken. By Montebello hebbea d* Oottenrykero op lederen builen gevecht gestelden Fr«n*cnnun 300 tot 400 patronen verschoten, wat een v*n 9,25, tot 0.88 'ÉMftT Ia ' «'B berekeningen heeft het Pruisische leger it Bohemon» in 1866, 9,6 pCt. treffers gehad, d. i. op 39 schoten één raak schot; het Maine-leger telde 0,92 pCt. treffers. Ia den Fransch-Duitschen oorlog worden de ireüer» der Duitsche projectielen op 0,3 |>Ct geschat; in sommige gevechten, bijv. bil Drie, Chainpigny en Gravelotte waren de uiiliomstea veel geringer. ? Omtrent den verleden jaar plaats gehad hebbenden oorlog in Egypte wordt gemeld, Jat de Engelschen op de 750 schoten één raakschot hadden, en de Egjptenaren één op de 1000 schoten. De gunstige uitkomsten aan de zijde der Duitschers in de jaren 1864 on 1866 moeten geweten worden aan 't moreel overwicht dezer troepen, die hun snelvurend achktlaadgeweer tegenover den tromplader ge bruikende, bewust waren van hun overmacht, en kalm op den vyand vuurden. Het moreel der Transvaalsche boeren, die voor de vrij heid van hun land streden, en vastvertrouwden op de hulp van God, was ook veel hooger dan dat der Engelsche huurtroepcn. Dit alles is, dunkt ons, voldoende om nan te toonen, dat ijuist schieten" in den oor log weinig voorkomt, en bovendien een fac tor is, waarop vooraf niet altijd te rekenen valt. Wat aan de juistheid der schoten onU) breekt, kan echter aangevuld worden doorf het zenden van een groot aantal kogels naar den vijand; met andere woorden: wij kun» nen onzen troepen een eeer snelvurend repeleergeweer geven, en een kartelspatroon voor het gevecht van nabij. WIJ, als verde* digers, behoeven niet bang te zijn vooij munitie-verspilling; in de verschillende for ten achter onze stellingen kan o. a. een groote voorraad patronen aanwezig zijn. Geeft men bovendien dit repeleer-geweer het kleinste kaliber, dat voor oorlogsgebruik ge schikt is, dan wordt het gewicht der patro nen veel minder, en ieder man kan er meer medevoeren. In verschillende buitenlandsche tijdschrif ten kwam niet lang geleden hel bericht yoor. dal het Duitsche leger weldra met ecu rcpeteergcwccr bewapend zal worden. Volgen wij het voorbeeld van Duitschlond en van andere mogendceden niet, dan zullen \vij,l>ij een loekomstigén oorlog, evenals de, Denen in 180-4, in de .minderheid zijn wal het anntal, de bewapening en het moreel gehalte onzer strijders heireft. :,: Naar onzcj mecning is de stelling, dat. er alleen .juist geschoten moet worden in, den oorlog, .op dit oogenblik voor ons land ge vaarlijk;' neemt mon. toch deze stelling, voor juist aa.ii, da» h,ëbben wij geen, zeer, snel vurend-'wapen nóodigl, Heeft,men echlei'cei repeteer-ge weer, dat 'priz'e trojepen.'in staa stelt voortdurend, of wel alleen ia de b$ een .?r?._, ?_..?.,_.? __,,...,staal stelt voortdurend, of \vel alleen IQ de be slissende ooienblikken'.. van den strijd, een hevig snelvuur lè kunnéa openen, dan kan incn toch met. dK'wapen ook juist.schieten. Kortom het juist schieten, door helgroot ste aantal onxcr 'mapschapben .beschouwen wij als een ideaal, lid veel schieten als ieW dat in de werkelijkheid altijd kpn plaats hebben. Dringend noodzakelijk komt het'ons daarom vuor, dat. de Nederlandsche .strljdmacht bewapend worde met een rcnetoer;eweer van een zeer klein kaliber, J. R. G. BIBLlOGBAPmE. Militair Blad No. S. Over de sterkte .en sa* mnnstclling der troepen in Suriname. Sprokkeliugeu op Marinegebied. Nieuwe Italiaansche Batumboot. Het nieuwe Engelsche Infanteriegeweer. Groote manoeuvres in Frankrijk. Eepeteerpewtren by hc-t Nooi d-Amerikaan?che Legei. Hepctecrgeweron in Duitschland. Becoeraingen.enj,. tolgen» SCHAAKSPEL No. 18. V«n O. W. en F. Mcslty. (Manc>lic«t«r). ZWART. o £__ e * 6 ?) WIT. Tfit speelt voor en geoft in 9 letten tuit. (Wit 9, Zirirt O stukken met K £ 6. (i April). : va» Schaakprobleim No. 10. E 8 ? G C D 7 ? P 8 (ft B 9 ? A 3 +. C 7 ? O 5. B 5 nt C 5 i. p. op C C m»t, F6-DG ET-r-Dfi (h II 8 ? K 8 tD S nt D ü rust. (b) ..... F C ? rt 8 (o H 6 nt O 8 I-d. Hpeolt. T ? Q 7 of op £ 8 of D ep D 8 mtt. C 7ipo«lt. W»t zw. «U. 'B j rit F 6 + T of D zet nut. INGEZONDEN OPLOSSINGEN. CkMd neï»noploMintt no. 9 door v. H. op Textl Heul t« A no. '10 jalst haefl opgetott) xoomede KM «'a vltna; O. B. K. J.C.sa. de 'm*uMfrif miiwlar lai«t), beiden to Amsterdwa. W. v. B. U Drift l&mlt; No. 11 door B. v. W. to düembors; B. te H»ld«r Mi J. W, t», to 'Itovantor 11; Brast;'W, dl V.'; fienri hlfM «? AsutoMUm Mo. 11.: ' ' ?? ? ? -?---?<*, do drie ?? d» Juffroti», No. 301 TANTE SLOF. KOVELLB VAK CAÏHA.UIN4 F. VAK REES, 1. da De volgende liin de vuriue. Icdiir tluur IM'ïi U'»cn 1. 1 1 te mei g was nog onaangenamer ur kleine overtreding werd mijn liiüccler met de meeste strengheid ui. Dut iiuiukio ons zeer ballorig,vooral innio, nsm wie wij deze veranderde huid on/or gewoonlijk zoo toegevende r aütjun koudon wijlen. Nog erger werd toui men ons op school begon , over onze jonge mooie logee den. Itomcintfdien neus en haar Sparkarakter, 't Spreekt van zelft dat \vc er /olvcn, door onze prutcrij, de meeste .iimluidiri}! toe leidden gegeven; maar die uit nieu\v-gicii,theid onze woning voorbij ging, en vele ^ymntisiiiten vooral, lieten dit niet nu, konden toch uit eigen aanschouwing meesprckuu, over de oude juüer, die bij dominé Sfiiiber uit de lucht was komen vallen, of op een bezemsteel van Duitschland door de luc-ht was kumcn rijden naar hem toe. 01 tanle iets bemerkte van al dat spotarhtitte bekijk en heen en weder gedrentel voor het venster, waardoor ze in al haar S[üirta:ui£die manhaftigheid te zien was, kan ik niet hoslissen, maarzeker is hel, dal ze du gordijnen altijd hoog opgetrokken wou hebben en de voorbijgangers of voorbijgangsters mei haar scherpen, onderzoekenden blik vereerde. Op den derden dag van haar verblijf, was de sneeuw genoegzaam van do straten gedooid, om zd weder meer begaanbaar te maken. Tante wou wel eens rondloopen, ze had behoefte aan beweging, zeide ze. Mijn vader bood zidr ogenblikkelijk aan, om haar te vergezellen, maar hij was zwaar verkouden en »'t zou jammer zijn" beweerde tante op scherpen loon, »als hy Zondag zijn moderne preek niet kon kwijt raken, aan diegenen die zijn dwaalleer toejuichten. Daar myn moeder te veel in het huishouden te doen had en niemand onzer zich door haar liet overhalen, om tante gezelschap te houden, zou ze alleen de proef nebben gewaagd, maar daar kwam Willem met zijn rantsel óp den rug van 't gymnasium, vuurrood van een woedende vechtpartij, waarvan zijn verwarde haren, en zyn gehavende kleeding de beste getuigenis aflegden. Ik moest er het mijne van hebben en spoedde mij naar de voordeur. -r Heb je deknulstengeweerd,jongen?,? vroeg* tante' hem in \ voorbijgaan op haar ion de Maiéchal. Willem knikte toestemmend, bleef staan en scheen besluiteloos. Om den hoek van een zijstraat vertoonden zich zijn vijanden, aangevoerd door Coenrad van den Burgemeester, de guitigste jongen van de stad. Willem aarzelde niet langer; de strgd die hy daareven gevoerd had, was ontslaan door hel woord »oude tooverkol" waarmede Coenrad onze waarde tanle bedoelde; de' ongens hadden voor en tegen Willem en ~ eorad purtij gekozen, totdat ze door de politie uil elkander waren gejaagd. Willem scheen nu nog verder te willen toonen, dat hij de hesp'liters van de oude tooverkol ver smaadde. Ia een oogwenk was hty haar op zijde. ? Mag ik meegaan, tante? ? Wou je er nog meer voor mi) oprantse.len? 'Ze wees met haar parapluie op de luid lachende jongens; zonderling, dat ze 't zoo goed giste, .wat er aan de hand was geweest. Dat moest Willem ook weldonken, want hy z<ig huar vernist ann, ? Liiiit ze maar lachen, jongen, dut doet geen pijn. ? M.iiir ilie hnrde sneeuwballen doen wel pijn, taille. ? veiklnarrle Willem heftig en.... ? En de/e puriplitie ook! ? viel Umie hem in de reilen* terwijl'20 dit wapen drei gend legen de. jongens ophiet. Ik ben zi-.ker, dat deze bedreiging den moedigen G'icnrad nog meer tot zijn ondeu gend voornemen zou .hebben aangespoord, om de fiiiiikliiitli^e verdediKster van haar eigen persoon, inetvoi lies terug Ie slaan, maar twee politie-a^ritsn naderden en de burge meester was neen gemnkkelyk Vader, de jongens verstrooiden zich in de zijstraten en alleen GtKjm«d kwam, op een weakje van pMj,. umie ea Willem voorbij. De grappige C en nam s^n pel zoo riiiip mogeiyk voor af, dat ik mij onmogelijk ernstig kop houden, loco bukte hy zich snel, nam wal van de natte sneeuw op, kneedde die tol één ductitigea bil ie zajhen en wierp dien met kracht op tanle's rug. ,. Sriel weken we nu terug achter, de voor deur. Dnor de reet kort ik nog even zien, dal Willem tich gloeiend van verontwaardi ging naar ons huis omkeerde, maat dat tante kloek voortstapte, alsof er niets gebeuid was. ? Zie zoo, ? zeide Coenrad voldaan, ? fin zal 't wel volslagen oorlog tyn tusschen Willem en my. ? Over lente? ? vroeg ik, . Hy verleide mij wat er gebeurd was en « gaf hem groot gelijk, wijl Willem zich 100 gek aanstelde, om van een gewoon papje een ernstige zaak te maken. Eigenlijk gaf ik Cuenrad aliyd gelijk, omdat hij de guurste jongen van de stad was, en OOK als zoon van den Butgeraeesier een streepje bij mij voor had. ? Je moet 't hem ook inpeperen, «al 1 ? vroen,Coenrad mét de'band in zijn Neen, hoe kon ik dat, na al de verma ningen, die ze mij bezorgde en de weinige aandacht die ze mij verleende1! Maar de fluweeten mantel wou mij niet uit de ge dachte, ik moest het dus voorzichtig aanleg gen, om haar niet nog meer legen mij in ie nemen. En gelukkiger kon hel nicl treffen. Mina en Frits, die ook goede reden hadden, om zich teleurgesteld te voelen over de goede tante van wie ze zoo groote dingen verwachtte, hadden van haar afwezigheid gebruik gemaakt, om haar zitplaats op de sofa, behoorlijk van spelden en naalden te voorzien. Toen ik de voorkamer binnen kwam, betrapte ik hen op hecter daad. Doodelijk verschrikt wilden ze de zaak herstellen, maar ik hield hen daarvan terug door de waarschuwing, dat er ieder oogenblik iemand binnen kon komen. Weldra verscheen dan ook mijn vader, die zich met een boek in de hand, op zijn lederen leuningstool bij de kachel plaatste In groote spanning tegen wU nu naar tante's terug komst uit, want 't kwam er voornamelijk op aan, dat geen ander voor haar de gevaarlijke plaats in bezil nam. Voor mijn moeder be stond daaromtrent geen vrees, maar Johanna baarde ons de meeste zorg. Ze had een groole voorliefde voor tante's hoek. waar ze meestal schuilde, dus beijverde ik mij, om Johanna elders bezig te houden melden ouden bouwdoos van Henri. Gelukkig bleef tante niet langer dan een half uur weg. De vleier Willem beijverde zich om haar van haar langen doodgravsrsmnntel en van haar vochtige laarzen te bevrijden, en haar de vilte sloffen aan te trekken, die zij thuis droeg. Mei welgevallen werd dit door mijn vader aangestaard. ? Jongen, ik dank je! ? zei tante, en ik moei zeggen, dal ze er bij deze woorden zóó vriendelijk, ja, bijna ontroerd uitzag, alsof ze plotseling een geheel ander gezicht had gekregen. Nu naderde ze de sofa: ? \\i{ ik het maar liever zeggen? ? fluis terde Frits mij toe. ilij en ook Mina zagen bleek van angst. Maar ik wou de grap hebben, ze kon immers geschieden zonder 't minste gevaar voor mijt ? ? ? Uil Meer .zeide tante niet toen ze nederzonk, maar haar ? gelaat -vertrok vreeselijk van toorn. Mei bliksemsnelheid tastte ze naar haar slof, die suisend op den neus van Frils terecht kwam. ? Wil is er? ? vroeg mijn vader ver baasd. ? Niets van belang, ? antwoordde tante. Ze nam haar breikous en begon ijverig te breien. ? ? Den volgenden dag vertrok ze. ? ? ? " ...*?... ......i.. :... jon Coe Ze had ons niets' gegeven; uit wraak over deze tekortkoming, en over den gezwollen neus, die Frils nóg dagen lang behield, gaven we haar den bijnaam van tante Slof, H In tien jaren tijds kan er al veel gebeuren. Twee van ons, Mina en Henri lagen op het ? Hoe bedoel je datÏ,- vroeg ik, ? Wel. all ja tante plaagt, pbag je hem, «?l jll je twee vliegen in oen kl;<p. Je toch nitl veel ««ods, doe'je. wel3 kerkhot; mijn vader had, na weder een zware verkoudheid, eijn stem verloren en zich zijn emeritaat moeten getroosten. Bezuinigen, was het eerste wal hieruit voortvloeide. Wij ver huisden naar een dorp, waar góéde scholen waren. Willem kwam te H. bij een leeraar in de kost, totdat hij klaar was yoor de academie. Op dat tijdstip hoorde ik voor 't eerst, dal tante .Jet de kosten .van zyn op voeding geheel voor hare rekening had ge nomen, dus zon ze hem ook laten stüdeeren, maar niet yoor predikant, daar had Willem geen lust in, hij wou geneesheer worden. Ik vond 't zeer onbillijk, dat hy alleen door tante geholpen werd, te meer omdat ik toch tante's petekind was; ook mijn ouders schenen hierover teleurgesteld, waarom ik altijd op een extra kon rekenen, bij de driemaandelijksche toelage van tartte Jet. Nu, dat kwam mij van rechtswege toe, zou ik denken en voor mijn toilet, kon ik liet best gubiüiken. Johanna, dio niets om haar Meeding geeft, als. ze er maar zindelijk uitzag, misgunde het mi) niet en de anderen wisten er niet van. Wijl het extra van de toelage voor Willcm's studiön werd afgehouden, behoefde ik er eigenlijk niemand dankbaar voor te zijn, en dat stelde mij nog al genist, want ik heb niet gaarne .verplichting aan de mensclien, vooral niet aan zulk soort van tantes.' Dat tante Jet zied niet meer by ons- ver-' toonde deed .ons. albo, -geloof ik, evenveel genoegen. Frits kon de.slof maar niét ver gelen; en voor zijn vertrek naar Kampen, hij werd tot officier opgeleid, had ik hem daarom .nog eens vast laten beloven, dat hij mij er buiten zou laten, als deze geschiedenis; waar over myn vader zich. zeker geweldig boos zou maken als hij er het fijne van wist, ooit nog weder ter sprake kwam. Ik had er wél geen schuld aan, maar ik wou er ook dea naam niet van hebben. . Aanvankelijk kon ik mij zeer slecht schikken in ons stil dorp, en was ik te oprecht om er een geheim van te maken. Ik vond alles even zaai, vooral de meisjes, die nog geen flauw begrip hadden van alles wat ik reeds in de stad beleefd had met de jongens die mij 't hof maakten en bovendien wel vier jaren met de mode ten achter waren, 't Was mij dan ook geheel onverschillig, dat ze mij teen nuf noemden" en Johanna verkozen, die ook vry wat beter by die dames boerinnetjes paste. Ik ben lang niet trotsch uitge vallen, maar myn eigenwaarde heb ik toch en er was geen enkele reden waarom ik die zou verloochenen. In dien eersten vervelenden tijd te A. drong mlja vader, ef op aan,'dat ik yoor myn examen. «MI leeren, maar waartoe? dacht ik. Btemeoi) zeu |a^te Slof toch > we» sterven en... .het let 'van eea oud» lachte mij niet We; H'al» ik óf als tnyo'mofldér v, «eker om my té pingen, een toespeling op maakte, werd het my zoo angstig te moede, dat ik er niet van kon slapen en onophoudelijk het schrikwek kende voorbeeld van tante Slof voor oogen had. Ongehuwde tante's zijn toch ook eigen lijk ültlju cariruturen; of ze geleerd zijn of dom, gewoonlijk stellen ze zich belachelijk aan en als ze 't niet doen, worden ze toch voor belachelijk gehouden. Ik heb ten minste al wat van die menscuen uitgelachen, o foei! en nu zou ik zelve.... Sinds mijn vader tot het besluit kwam, om door kostgangers zijn inkomen te vergrooten, en daardoor de handen wat ruimer te hebben, kwum er gelukkig een einde aan de verveling, die mijn humeur totaal in de war maakte. Ik ben niet ligt ontstemt, maar zulk een saai, eentonig leven zou toch het beste humeur kunnen bederven. En wie kwam er nu op een dag bij ons inwonen? Coenraad, de guitige knaap, die weder^op den besten voet was geraakt met Willem, door zijn gulle bekentenis, dat hij 't wel wat erg met onze tante gemaakt had, zonder er echter iets kwaads mede te mccnen. Coenraad zou op 't Ge meentehuis 'l Durgcmeesler's werk leeren en duarom was hij hel beste bij ons, meende zijn vader, Ui] was nu volwassen en zager zoo knap uit, dat 'teen pleizicr was, om met hem uit te gaan. Later kregen we nog een proponent bij ons, die de preekbeurien van den zieken predikant waarnam, maar bij meende het zoo ernstig met zijn beroep, dal hij er geheel naar uitzag; stijf en deftig en met een gezicht zoo uitgestreken, alsof men het met de el kon uitmeten. Nu, ik was veel te goedhartig, om hem daar een feil van te muken, zooals Coenraad en Willem en ik ging dan ook altijd naar de kerk als hij preekte. Dan volgde er gewoonlijk een redetwisten van Charles ? zoo heette onze proponent ? met myn vader, die, volgens tanle Jet, niet zuiver in de leer was. Dat had ik toch nog van tante onthouden en om Charles niet voor 't hoofd te stooten, ? knikte ik hem altijd goedkeurend toe, als hij zoo met vuur zijn godsdienstig standpunt verde digde. Op een dag werd dit door Coenraad opgemerkt. ? Wel, Jetje, ? zeide mj lachend, toen we met ons beiden alleen in den tuin waren, want ik achtte het altijd mijn plicht, om onze commensaals de noodige opmerkzaamheid te bewijzen, ? valt de appel nu zóó ver van den boom, datje 'lover den bijbel eens bent met van Dam? ? Ben jf mal? ? vroeg ik ? waaruit maak je dat op? ? Uit je lieve knikjes en'blikjes als hij zijn rechtzinnige preeken verdedigt, die je tevens niet moe wordt aan te hooren. Hoe kon Coenraad, ? dat ir» zoo verkeerd opnemen? Ik was er recht'verdrietig over en antwoordde, dat hij niet scheen te'begrij pen, wal de beleefdheid hier eischte. ? O zoo! ? schertste hij ? dus als je 't met mij eens zijt, kan ik er hetzelfde gewicht aan hechten? ? ? ? ,, ? Ik begreep, dat ik hem van 't tegendeel moest verzekeren, want hij liet zich niet wei nig aan mij gelegen liggen. ? Dat stelt mij gerust, ? antwoordde hy met zulke van blijdschap schitterende oogen, dal ik op allerlei aardige gedachten kwam. (Wordt vervolgd.) men weet vut or door dsn minister gejwtwoord werd kan men duideltik begrepen nit wolken ho«k de wind wedor met dat eerste bërïoht woei. Btt eene onlangs gebonden raadsvergadering bleek uit de voorgeleien notulen volkomen wat er ge beurd was. Het gemeentebestuur had Z. E. ge* vra«4d wat er waar was van geruchten over net Opheffen der school, waarop ae minister geant woord beeft: ?dat de geruchten omtrent de op heffing der Hoogere Burgerschool ongegrond «Uu. Kr oestoud ook volstrekt geen reuen voor, want 't onderwijs levert goede resulUten, en 't eetftl leerlingen is voldoende. BQ lijn installatie heeft de nieuwe burgemeester Uoitama Muiier verklaard, dat hy de Rijkswetten overeenkomstig Btyn eed stipt zou uitvoeren. Dat klinkt anders dan ónder den vorigen titularis l Op eene onlaogi te Rotterdam gehouden ver gadering van het departement Znra-UoUand der Vereeniging van leeraren b{j het Mid. Onderwas heeft Dr. van Oven uit Dordrecht een zeer belaogijjk punt besproken, dat op verioek van de aanwezige leden onder de punten van beschrij ving voor de in Aug. te houden algemeene ver gadering zal worden opgenomen, en dan nogmaals m w^der kring ingeleid door deaielfden spreker. HU heeft namelQk de wensohelgkheid besproken van eene gelHktUdige regeling van het Gymna siaal en het Min. Onderwijs. £r bestonden vol gens den spreker groute beawaren tegen de tegen woordige regeling, én omdat er te veel onder wijs gegeven wordt, én omdat beide soorten van inrichtingen op twee gedachten hinken. De mid delbare school, tuoct algemeen ontwikkelen en tevens jongelieden voorbereiden voor de Poly technische sehool: het Gymnasium besteedt byna al den tijd (6 jaren) voor de studie der klassieke talen, en wil toch aanstaande geneesheeren en plulosofen vormen, die vrij wat meer aan de exacte wetenschappen der H. B. School dan aan Latjjn on Grieken hebben. Thans moeten de ouders reeds beslissen wat hun jongens zullen worden, als deze ternauwernood twaalf jaren oud zijn, want van hunne toekomst hangt hot af of zg op eene H. B. School of op een Gymnasium moe ten geplaatst worden. Dr. Van Oven zou het daarom weqschelgk achten, dat er eene school met vierjarigen cursus werd ingericht (eene mid delbare natuurlyk) waar jongens algemeen konden ontwikkeld worden, om daarna op een school m e,t tweejarigen cursus voor wis-, natuur* en scheikunde, of op een gy mnasinm met 3 of 4 jarigen cursus geplaatst te worden om in oude talen en aanverwante vakken onderwjj.* te ont vangen. Wanneer liet plan van den spreker in vervul ling kwam zou hek zeker de middelbare scholen ten goede komen, daar deze in vele plaatfien zeer lydcn door de concurrentie met het gymnasium, waar de nieuwe wet N. D. wil, dat m 32 week uren voor deze klasse alle vakken van het M. O. en 'bovendien nog oude talen zullen onderwezen worden. Bij al hot verkeerde hetwelk in de wet op het H. O. voorkomt i», dunkt mij, dat het ergste, dat men zooveel en zoo velerlei op ouze Gymnasia laat onderwijzen. Moge de wénsch van Dr. van Oven in vervulling komen, al is foet dun ook met eenige wij&igingeil, wor4t zeker door alle leeraren van hot middelbaar, WAarachjjnlyk zelfs door velen van het gymnasiaal OLderwjjs, met den spreker gehoopt! . ? ? i tiet lid VAU de 1ste Kamer, Jhr. Mr. van Swinderon, brak ld Maart in de afdeeiing ¥Balk en omstreken" van de vereemgmjr.?Volksonderwijs" eene lans voor bet bUJvead bestaan dia* tèreeig; hy schetste het gevaar dat er f oor, ons DIDA8KALIA. XIL Voor een paar weken berichtte ik u, waarde redacteur, dat het Progymnaaiunt te Harderwyk gevaar liep van opgeheven te wordon^de beschre ven vaderen van den gemeenteraad aldaar hebben de zaak evenwel ten gunste van de eeuwenoude inrichting beslist, en met 9 tegen 2 stemmen be sloten, out het progymnaamm, niettegenstaande allerlei protesten en ontwerpen ao* blöven be staan, eoodat gij in de vorige week reeds eene oproeping in de dagbladen heot kunnen zien voor een nieuwen rector, ( ?. . ' '?" Ook werden in dia week sollicitanten opgeroe pen voor de betrekking van Directeur aan 5e Hoogere Burgerschool to 'ti Gravonhage kort te voren evenwel u bericht dat Dlr. Groenman, leeraar in do natuurkunde aad die inrichting tot plaatsvervangend Dtoeteur is aan gesteld ; of daarom die oprpepmgsadverttmtie wol gemeend ^_«al_dOjdVmoeterleeren. *ÏIU*V«$ £»»»- f doch er gebeuren ia de residentie'on 't gebied van het middelbaar onderwfls somtijds rolke vreemde zaken, dat bet mü nteta verwonderen «on, zoo men toch een andertn Directeur aan stelde: of do verhouding van die üetiw te benoe men diguitaris togwiovw e«tf wer«ol''onUlagen Directeur en eed ex-waan«omea«WWreoWur dan bijzonder aangenaam stfn «at ?f ' " ?? ? ? ? .De Amiterdamsobe universiteit is weder twee hoogleeraren rijker, n.m. do betren Dr. Max Wo* ber en Dr. P. K. Pel, beide in de faculteit der geneeskunde. -? ?? . . ; Al was het een nederig persons», «riem dood de vorige week werd aangekondigd, moo berok kende do dood van den Custos der.Leidsche Universiteits-bibliotheek, Emeis, een, ik zou bfjna ?eggen, onherstelbaar verlies, want hoeveel jaren zal liet duren voor een opvolger in staat zalzjjn al die titels en staauplaats der boeken, onx. ge regeld in .'t hoofd te hebben; 't is waar de oude, bravo Emeis bad die bibliotheek als 't ware zien groot worden, in do tientallen van jaren dat b|) er werkzaam was, doch niet iedor, wien zoo ieU to beurt, valt, is gelukkig genoeg.«r zulk eene voortreffelyke memorie op na te liQfldetf; hij wal reeds do vraagbank van den nooit vplpréüen Jaoob Geel,dereohternaud van Bergraan,Uaeenberg,Plnygen en zoovele andere ambtenaren aan die instel: ring, maar voOrat van de jongelieden, die' Uit de Leidsel» boekerij hun wijsheid trachtten to putten voor hun studie of dissertatie. Z|jn asfcche ruste in vrede on bljjve voor velen in dankbaar aan denken l Evenals to Amsterdam gaat m»n te VHago een groot nieuw onderwüs-gebonw zetten; yoor de, nieuw op te richten H. B. met driejarigen carsuf, wordt een gebouw in de Raamstraat gesticht'dat /67000 kosten saL . <Wintm*wyk Iaat ook weder eens van,alct ?preken; de dagbladen vermeldden dat do Hin. van Binnonl. ZaGon op een daaromtrent door hot gtfueentobettiaar gedüae-'waèg aoto-Mkntwbórd Eobbrai<4(t'omtveeit oVopbël i BurgenotuMl >by do aaii wet op. bei Vt O.- jM. is gohoU buMÉsM de wawbti ea was, dat de vcreenigiag haar taak, nóg IfWg bfet' had afgebeeld, en hare leden dim jtaijnoestcu blyven staan voor de zaak der .opeu&are, SflhooL; hij wilde, zooveel in zijn macht ftioncL. Ibujven strijden voor de wet OP het L'.'O. en voor iiet veelbesproken 194ste artikel onier erondwet. ' De Leidsehe onderwijzer, W. Haanstra, over wiens nieuwe leesmethode het Nieuwe ScqpotMaA zich de vorige week 200 vrooiyk maakte, Leeft ook gesproken; uit een briefje aan de reductie van het Volksblad geschreven tilijkt dat de uieusre leesmethode ?nog in bewerking is", en er dus door den heer W, Versluys eene onbeacheidenheid hegaan is, daarover te spreken, daar hij er nog niets van kan gezien hebben of van weet. ' Overal hebben de examens voor de normaallessen wederom plaats gehad; het getiU to> ge laten aspiranten is groot j uieer en moeri kan men daarom de' verwachting koesteren, d^t er binnen betrekkelijk korten tijd geen gebrek aau onderwijzers-personeel meer bestaan zal. en dtti de oproeping van sommigen (vooral plattelands) gemeenteDesturen niet meer zün za] ?een stemme des roependen in de woest^n. Ook de vereeniging Tesselschade heeft den IGen dezer maand haar verdienstelijke exameotaak weder afgeaponnen; nu de wet van 1878 bg het (hulp) onderwijzeres examen ook- kennis van nuttige handwerken vereischt, en dus' bet afzon derlijk examen daarin afgeschaft heeft, nam gnnoemde vereeniging die taak over; van.' de 69 candiUaten slaagden er 25, en kregen'het ver langde diploma, zoodat sommige gem^ente'be^iiren thans zulk conc gediplomeerde, dame op. hunne lagere scholen . kunnen aanstellen, en .nj^t meer in de noodzakelijkheid eullefi verkeeren van het. onderwijs' in nuttige handwerken aan.onbevoegden op te dragen. BUjkens de berichten in de dagbladen hebben zich voor de in April te houden artaegampns voor Sulp) onderwijzers en onderwijzeressen een zonder groot aantal aspiranten aannmeld.; een verbljjdenid teeken dus, vooral als men nu en dan van zulk een gebrek tact datj>jjv. in ' Friesland (volgent de bladen altgd) er gemc«nten «on: waar sinds een a twee jaren vacaturen, igu, en dat, hoewel men.tot. f 660 traotemenfluitlopft; het onderwijl wordt in Bulken g«meent(|i) dan ook maar al te dlkwQls aan kweekelingea opg«dragen. Zeer behartigenswaard is.bj ^*Ag(fotea toevloed van examinandi by de oormMUoston on op de ondcrwgzers-examens een woord dat, tne«n ik, uit Hoqgesand geschreven wordt ^Üs die Het verUngei» muur huiseUjk geluk I»id4» hem tot een vroeg huweJök, met een suhoou, goei ea vtrstandiit me^e VIA Spaansche afkonuC dij toen te Mantelll* woonde. Dese «tap wat vuor Offenbach «eu geluk «n M| oteft er nooit berouw van gehad. Zfi was hem een gids in het leven, «en steunpunt m nood, iQn goode engel in huw. ?tin deelnemensta vriendin in de moeieMjkste aan» gelegenheden des levens, de schoonste beloonirur voor een scheppend genie. Offenbaoh was eea uitstekend huisvader, die sjju vfif kinderen hu-teluk liefhad en zün arootst geluk aan den huis*IQken haard vond. Zijn voorliefde voor den farniliekring,dien tchoonen trek in het joodsohe karakt er had hy behouden, hoewel h« voor zg'n huwelijk reeds tot het Christendom overgegaan was, zoodsA niemand in den Offenbach van liet tooneel des huisvader Offenbach zou herkend hebben. Hoe lang heeft hy niet met armoede te kampen gehad! In 1848 moest hy met vrouw eu kind Parijs verlaten, daar niemand zich in dien t\jd te Parjjs om muziek bekommerde on hy by de op gewondenheid, die daar toen beersohto geeu kalmtt en rust tot werken vond. Op goed geluk reisde Mj met de <ynen naar Keulen; onderweg in den .trein overhandigde lijn lieve Hvrmioe nem een volle beun en zeide eenvoudig: «hier is geld, Jacques, dat ik gespaard heb; bewaar gjjliet, opdat ik het niet verliet!" Met dat gold kwam hy echter lang'niet uit Offenbach kreeg een oproeping om te Frankfort concerten te peven, .maar toen hy daar aankwam, was heel Frankfort in opgewonden «panuing, zoodat er van concerten geen sprake kon «yn. De nruie kunstenaar reisde nu in zg'n wanhoop naar Ham burg, beproefde zün geluk aan de spe, Ibank, zette zyn laatste Louis d'or op en won aanzien! yke somroen, waarmede hy gelukkig naar Keulen terug reisde. Eens, voordat Offeubach getrouwd was; redde een gelukkig toeval hem van den honger. Als kunstenaar kende hjj te Fnrjis verschillende families, waar hij zonder plichtplegingen tegen etenstijd komen kon on zich zelf tot net diner uitDoodig.de, Toen hij dus op een goeden dog tot de ontdekking kwam, dat hd niet meer dan drie francs in kas had, besloot hy bij een zijner vrien den te diueeren. Toen hy in hot salon trad, vond hij den heer en de dame des huizes in grqpt toilet; zij hadden ergens anders een uitnoodiging aange nomen. Het speet hun zeer en Offcntiach kou op elkcu anderen dag der week terug komen. Da arme man sloeg nu den weg in naar een audcren vriend, maar die familie woonde ver af en toen hy daar kwam, was de maaltyd afgaloopen. Hy moest, nu een uurtje blijven praten en ging toen, hij wist zelf niet waarheen. Ter neergeslagen, door honger gekweld, liep hy in de Passage du Panorama op en neer toen er een heer op hem toetrad met de woorden: ? Hot verheugt me dat ik n hier aantref. Uw broeder wat zoo vriendelijk mg* voor eenigen tyd to Bordeaux een lonis-d'or je leenen; daar ik slechts kort in Parijs donk te bljjven en ik niet weet of ik hem wel zal aantreffen, zal ik hen u maar over handigen; gy zyt wel zoo goed hem aan uw broer temn te geven." ........ 11 ij beloofde dit gaarne on ging. «nel naar M* restauratie om te. «ten. Offenbuch vertelde later die auccdote zelf w»l, want hy kon haar toem glimlachend meedcelent Zijn gastviijo woning ?? hij woonde in d* Rn» i.afittc met ver van Hiothschild ? stond iedei»n Vrsjdag voor aUe-JkennisseK .open en ibdere »-*»kTprüftteeldeajsWi etni» vrienr den om zyu wel voorzUnejulijch. Offenbaoh? salon had veel opwekkelylw, «aar bleef strean burger,lyk; het tooaeel w«*« wwit vertegenwoordigd, danr HermtM 1n_dien?krip| U IC1 U &ltU|^ WKI^W «Hir^»^ . ... . Pes 7.ondag« was er familiodiner, want tnilie Van mevrouw Was groot genoieg om mer en salon te ?vullen. TUb wat een drujkto" wai er, wanneer de levendige Spaansche familie e*. ; de' kindereu .bij elKander. waren ? dxen kon rijm eigen woord .-niét hooneb: de huishéer liet zioh echter niet storen, maar werkte rustig voort in zijn studeerkamer. Hy toa by hét grootste leven, componeerén, j», terw^l zQn jongste kind, ,«ett lieve blonde knaap, óp zyu schrqflafel en «yn kleinste dochter, op yadé'rt knie zat. Hy werkte van 's morgens zeven tot elf uur, en ontbeet dan in het Café Riohe, waar hy daq tevens met z\)n dichlers fle onderwerpen besprak, veranderingen in versmaten'of scènes voorschreef, met uitgeven, toqneèldrrecteuren en zangen on derhandelde en Parysché nieuwtjes opdeed. Dan. ging hij naar do repetitie in den schouwburg, werkte nog eenige uren yoor' het diner, bezocht het théiitre, waar zijn stukken opgevoerd werdé» en werkte des nacht». verder wanneer hy het druk had. Zoo wydde Off«nUach tien in zün hui» te Parys en in ziju allerliefste Villa Orphèe aan het strand te EtreUt aan eyn werk en zg'n hitiseh^k geluk; hier heerschten slechts de goede gemussen eu niét dé uitgelaten geesten, die in zyn stukke* voorkomen. ' * . In 1882 maakte dé dood een einde aan zy* werkzaam Icveu. Iloe men in Engeland al etende rechtsgeleerde wordt. De rechtsgeleerden. of barristers worden ia Engeland goed lietaald en maltin dikwijls een 'aohittereiide carricre. Hoe z^j het zoover brengen wanneer zy niét als Ifferling t>y een rechtagolcpnie :hnn loopbaan beginnen,' cal u uit het yohjedde 'blDken. ? -' ' ?....???? " Daily Newi heeft reeds meer over dé mystisehe diners gesproken,1 die na afloop'der Paawhvacantie voor Een dio barrister wnUn worden, weer een aanvang nemen..Deze diners in de «alen van Lmcoln't Ion behooren onvermijdelijk tot de voor bereiding. ' Men weet tooh reeds lang dat do studiosus juris ? ? ? -l -i^-»-i?---n,i »;r fnnffolat^n vnrd^n wat het aantal .betreft, spoedig overgaan. Of: echter . de salaru»e»f thans ver boven 't minimum, zioh dan .pok zullen rt^ande honden, ü eene andere vraag, wel oe'na..(o>,overien voor de aanstaande onderwazen." ', ; oor' ditmaal wederom genoeg. 'Wie op de Academie oen graad beh __ . min driemaal in een aaal TOB dat wil «egge* ia let s'ol Uil Offenboclit hvitelyk Icceff. Ja«n,uefc 'Offehbaoh. de componist van zooveel opwekkende, overmu--? ?rr<jij"/jT^ij.t*i-d: zooals OrphSu» in de^dèrwjSrèTdïidettóioonë Hrfena en nog'veel andere, «oer iteapbreugst wa»van hy 'lïter 0.n f jjk ?^S^»*.^ veelbewogei levett en langu «ë"*"?^»* ontberingen te kampen K«~d.J9p^* «S,^ff jaar ging hij reetó .vM^i^'.vtóeiSfaiï Keöen naar ParyÉ, waar t leiding dfcjnniij*^ ,???...?,.??. ? '""? """"""'ija'iVooTfiiwiè Opdat die maaltyden met fle i Eenouden kunnen woWen, hè* zijn eigen '»aal in Lincbln's In De kteediDg voor üe bjjjee loven van aUtf zflden loerde «QTVU «*??» ? ? ^ ----- _ . voor had do'Joige UunstéBaa*. die'in kring»» «HUwrtén gafWali vtrtüdo*-ï-1- *-s-t- * nadat M thui» <to drukkendste nadonkea moet leder térmyn driemaal Lincoln'i Inn gedineerd hebb ?jaarlijks twaalf maal óf zee-en geheel, vóórdat dé oftde.lieden ' zyn. vorderingen. .tevreden «yn. *** ... , 'academjschen graad heeft, kan met ?at the , '(tot- de' bnlie) geroepen Worden, voordat bj twee »n zeventig dtnert achter den Toch moeten die 'gaan en verschi T&un goede beanl iken der voorle het aantal d»».. _... -? die maaltijden met de noodige - ^^ ?"- heeftïêti Inn. ?_ . _. jeenkomst der dinen komt met die der colleges overeen; iedereen verschijnt in een zwarten tabbaard, de aspirante» met htm vierkante mutsen,de barrister» en b«w>tori met hun pruikjea. Hier irt Hnoohi'i Inn ziet men mensohen van eiken leeftyd en uit alle tanden onder dé studenten. De grijie baard, die de wereld kent en jdch geen illusies meerièüept, eit daar naast den n&nw aajuiekomeiM wie» Londen nog een Uitgebreid terrein vaa genot voorspiegelt De tulband vut den Hindoe, dié eyn eigenaardig costuum niet wil opgeven, en hè* fluweelen kapje van een,' ander, die hierdoor oefcBfln nationaliteit wü toonen, vermengen «iefc onder de menigte.' Dikwyh ziet menpaelb «ét ? ? - ^* ?- -?? **HLL*!W'lHl_J_J| É*. ->_,_ Vj^l^ ^t en kun****** . mót\etrfaé1UM'Kb«trd kaMo «t IWUMMtH» »?"? ? W^^uffi. mah ' to r«t¥ "word** OM hft oUa na '