'k! DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 301 XVIII. . A Lioo, in the cooqnering hourt In wild deieat, a hare! Thy rniud has vanisued with thy power, For dauger brought, dwpair; . The dreams of sct-ptrea MOW depart, And leavu thy desulated beatt, The capitof of care l Dark Coriicau ! 't ia strange to traea Tby loog deooits and latt dUgrace. Prof, Xnight i» betüg aau «ene biografie van dcA EugeUchen diohtor Wordsworln, waarin itenige tot: dusverre onuitgegeven dagboakeuTan 's dichten luster Dorothy, «uilen opgenomen worden. Dr. rotort h«e(t het prospectus verzonden van cene Puet-librory, waarin hy voornemens u overdrukken te geven van allerlei zeldzame of tha'iu vergeten boeken, o. a. door Hendrik VITÏ, Lady Anne Bacon den rayitioken alchimist 2'A0m<u Vavgh** eni. Ook sullen er in opgenomen worden eompleete editiei van SktHon, Itawes. «n andere minder beleende dichtere. Als motto koos de uitgever zich .de spreuk: A. tricksy Pack rafcher tnan Juitice bas nresided over the destiny of many books". Taa Joseph Reinach, den secretaris van Gambctlu, ii een geschiedenis van Gambetta's kabinot ter pers*. Yan Browning'» nieuwen (lichtbundel Jocostfia werden ia do eertte drie dagen na de uitgave 1100 exemplaren verkocht De firma Bell (Londen) «al spoedig uitgeven: Ct'NC&* Stwfaspearianae, door B. G. Kinnear. Het doel van dit werk is duistere en twijfelach tig» plaatsen in Shakosp*aro te verklaren door dhallel-plaaisen in 's dichter» eigen werken of in die van sija tjjdgcnooten. Iu 'den lo»p van dezen zomer zullen bet licht kien by Osgood (Boston) een levensbeschrijving van LotigfcÜow, door iljn brocde-, Sarauel Longfellpw, en eene van Jtawthornt, door diens zoon Hawthorue. dog VMeucht worden. De regeeriag aou celfi alleen hot nekt van beslissing hebben van tramw«gM, liggend» op hot gcbiud van meer daa eene provincie. De tarieven zonden aan de goedkeuring tier Regeeriog moeteu onderworpen worden, eu *oodanig worden vMtgesteld, dat concurrentie met de^groote spoorwegen wordt vermeden. De opbrengst der lijnen zou worden verdeeld onder de gemeenten, danvbij tot zekere hoogte rekening houdende met de opbrougst der Ujnen ia. de gemeente geëxploiteerd. Uit het bovenstaande blgkt, dat de Maatschappij geschoeid wordt op de leest dor meeste handelsvennootschappen. Men moet hierbij echter opmerken, dat men hier niet te doen heeft mot een gewone aaamlooze vennootschap ; de eenigo vennooten toch zullen openbare lichamen ayn, on do MaaUohappU zal de bevordering van het al gemeen welaan beoogen. liet Kapitaal der Nationale Maatschappij der Buurtspoorwegen ui onbeperkt ztj'i; het mal slechts bepaald worden door de eisden en be hoeften van den «ftn'eg on de exploitatie dergeoonccserioneerdc Hjuen. Het al worden gefour neerd naarmate er, behoefte aan bestaat, door do gemeenten met medewerking dor provincie en den Staat. Do gemeentebesturen, die voor een aantal aandeelcn hebben ingeschreven iu verhouding tot liet henoodigde aanleg- on oudei-houdakapitanl voor de op hun gebied gtlegcu l^m-u mllou «icli veelal het benpodigde kapitaal vcrschatfon door hctvau pnrticuliereu of nog beter van de provincie of Eeuige lozers zullen wellicht reeds gemerkt hebben, dat er in het vorige nummer een grove drukfout staat. In het vers van Albert. Verwey, getiteld Der sterren mysterie ia hot Cdo couplet natuurlijk het vijfde rad aan den wagen. , INHOUD VAN TIJDSCHRIFTEN. Portnightly Review. H. Barthehmy.Tko Frcuch fby. Earl of Aberdeèn Tho Iiitormation Bil l Ktnan Paiu. The production and life of booka: 'E. Bear. Departement* of Agriculture. It.ü. iïetb A. tour m in the Troad. Henry Norman Lord Laurenco and the mutiov. E. de Lavflet/e. fhe Enropean torror. F. W. II. Mt/ers'and E. Uuttnri/ Phanlftsms of tbc Living. II. Sutherlttnd jBdtftirrts. Gortschakoö' on Russian diplomncr JS. W. Bttxton Workmen's Traina, A. J. The. Budget. Home and Foreign Arfuin. Inhoud van den Nederlandsen?* Sj»«!.'ator van deze week: Berichten en medcdcelingen. Ecu iftnwinst voor de middel-nederlandsche Ic.iicograibie, door prof. J. Verdam. Hen onuitgegeven '" pel van Thomas AgselUo, doorDr.J, A. Worp. kritiek, door Mftrcelliu Emants. Uit liet dagboek van Florentijn. NÏEtJVVE UITGAVEN. Major ff. Cr. It. Foi-ling. Rivers of Life, ehoyring the Evohition of Faith, 2 vola / 83.90,. r)oganTt's Works, with Life and Dcscription'Se Séries /15.10 IV'. J. Ijinton. Rare poems of the 16th hnd I7th Centorfrs /8.SO Wordtieorth'a poetical irorks, by Kniglit, vol 3, /'J.75 Chroiiicle trf James I, »/ Arrngon, tranelated. 2 vols f 18.20. Jbord Ronald Goieet: My ReminUvcences 2 vols ?19.50. S.C. Buil Retroapect of a longlife 1815-83. 3 vol / 19.50. (7, Kcgan Paul Bioaraphieal skctbhes'/ 4.90. //. Willy. Srnopsisof ngïish hUtory / 1.SO,. P. Rolnnsöit. Sinnen and. Saintf, threc inouths amoDg the Hormon*, ?6.85. atiaristan lof Jauti, sixth book, trarislafed ?2.60. Proetor. Mysterie» of Time and Spaco /4.ÖO. J.-Craandijk. Wandelingen iloor Neder- . land Joiian Gram. In den Htvrz den Staat te leenen. Doste leeningen zntlon bij annuïteit worden afgelost; voor het gestort ka pitaal geeft de Maatschappij obligaties uit, wel ker aflossing de Staat kan waarborgen; dezo kan nog meer onmiddellijk medewerken met of zondor medewerking tier provinciën door, in plaats van onvermogende gemeenten, voor een gedeelto van het kapitaal jn te schrijven. Daar particulieren by het tot stand komen van een buurtspoorwegen nog grootvr beUug kun nen hebben, dan de gemeenten, soo veroorlooft het ?wetsontwerp-hun eveneens oen gedeelte Van airndeeleukapitaal te fouruecren; de actiën blijven alsdan echter in .handen der gemeenten ; de par ticulieren ontvangen c Heen een bowüs vnn stor ting, dat hun recht geeft op dmdenu, zonder dat Rij als aandeelhouder mogeu optrt den on /onder dat EU bijgevolg oenigeu iuvlocd op den gang van zakeu kunnen uitoefenen. Destc' bewijzen kunnen bovendien worden afg«lQ»t. tügen hunne cpminalo waarde, zes en zestig jnren na hot be gin der exploitatie. Do bestuurders van de Maat schappij worden, det;I« door de Kegeoriug. deel» door de aandeelhouders benoemd; eui stgonocnide hecjt echter overwegenden invloed. De netto opbrengst, vau elite geëxploiteerde liin wordt verdeeld tussehendc^cmccnte-aandeolhoudstcr en het gemeenschappelijke fonds. De/e netto opbrengst zal worden vastgesteld na aftrek vau de bruto ontvangst: Ie de exploitatiekosten van de Ijjn en 2e een inntii'uio in do aljjeraeeno kosten. ._ ... . Do netlo opbrcngat zul' iüde eersto plasts Vrloch ! worden gebruikt voor do-betaling van intresten aflossing van bet kapitaal; daartoe k-in ann do aandeelhouders een eerste dividend worden uit boeit nemen van ons land gelden, en me bet oog daarop gerakend moeien worden o| een aanval op de Amsterdamsche stelling. In dut geval zal Frankrijk waarschijnlijk trachten ecu onzer zuidelijke zeegutun Ie forcccren en bier beproeven zich ook van het Noord-Zee Kaowil meester te maken. Bij een aanval van Duitscbe zijde, zullen wij er voornamelijk op moeten bedacht zyn dat de vijand, in verband met zyn uit ne Oosten tegen do Utrechtsche en Amsterdamsche linie oprukkend leger, zal pogen ome Noordelijke Zee-gaten binnen to dringen om den aanval van dat leger te steunen, door over de Zuiderzee met zijn vloot mede Atnstordam te bedreigen. t De verdediging -der Texelsche zeegaten, het Noord-Zee kanaal, on den ftoitcrdamschen wa terweg zat voornamelijk oen de daarbij gele gene of nog aan te leggen forten en batterijen moeten worden overgelaten, danrhtj zoovec «ogelijk door zinkschcpcn, lorpedo versperrin gen en ooïloggchepcn ondersteuü. Van de hulp, die ons landleger van de vloot zal kunnen verwachten om ecu landing op onze kust af te weren, geeft de heer inkcs ons tereclil geen hoog denkbeeld, want een eigenlijke izeemuchi" turli, zegt hij, hebben wij niet. De geheele onzcevaardigtiuid onzer monitors bij de minste zee of deiniu;;, en de weinig bestuurbaarheid onzer ramschepen is, helaas! maar al te duidelijk gebleken Nadat de Schont-btj Nacl'it de verschil lende leemten van onzer vloot aangaande jjuawiicii en (jualiteit hee/t opgesomd en aan getoond. aU hel ware de .diagnose van ons «ewezen heeft opgemaikt, gani hij er, als een ervaren geneesheer, tpo over ons de middelen voor te schrijven, die, naar zijne mccning. voor hel herstel rtooilig /uilen zijn. Tot die miJilcIcn bchooren 1o. het vcrbetogen van het beftaande materieel, waarvoor de schrijver f.4,000,000, nooili;,' adil, en 2«>. het oonscliafmn van minslens een viertal, goed gepnniserdc, zwaai1 gewapende, zeer. si;cllc suhojieti, elk gebünvl.öp I'-IOW.OOO Voor de gehoclc rcorgnnissiic onzer marine, zoude d MS een uitgaaf van fiO.OOC.OUU wor den vereischl. /,il dit bclangnjk kapitaal, aldus aangewend, voor de Natie op hei voonlceligst zijn beleed en de hoogst mogelijk': rente afwerpen? op deze wjjw het beoogde doel, »De verift onter rerdediylaartifM te wala*', ZOO mogelijk worden bereikt? <lezer vragen Jozef vsn Deurme. Schets eenergeschicflenis der ttbd^«n van St. Baafs en 8t. Pietlrs,-tc Gent. " )öMey. D* «Jclziekte. (Tooneelspel in drie. bedrij ven . . . Pla'ncquart. De Frantchen in Vlaanderen . \lhrd. L'airajjnée roae. . .? , . y.' ChérbnlieE. \A ftrir.o du' tïJio'qiiard B.'du Gnsse. Les Kois I'rüres de Napolóon-I. ? . B.'Rampal. Jfaitliüd'Au'vIllïcr . . . E.' Renan. L'Islamisme c-t la Scifnce. Til. Itibot. Les hin'ndies do la volout^ Mgi'. RicarJ, jics premier» Jansénis'cs en l*ort-Royal . . . . . . ... . 1.23 Fr. 1.25 1.-3.no r 10. ii.50 2 ' . If IJ V K It H EI IK . BUUBTSP-OORVr K(J MN IN B L t.Cil E. B(j de Del^i'cho Kamers, is een ontwerp van iret, nnnhangii!, beóogordo do oprichting eencr BKatï«nalémnatpchappij voor den nank'g en tic exploitatie der_ bmirtsnporwcgni; dit ontwerp, door d* regeering ingediend, heeft nis grondslag cle Enmcnwèrking dor gemeenten voor den CAIIJeg en <ii exploitatie van -een lokaalftpobrwegchnct Du-t bobclp van den Staat en- de provinciën. In lic' onderstaande wordt- een overzicht gego ten Van Je algemecoe strekking dezer wet. TVt jrrondd- nkbeeld n ontleend aon ecu wc tk, geput-! ie t o vd door ieh Senator Bisschoffeheiw uu Hen Htor WellMi", InspectMir-Generaiil der Brug gen 'en Wcjrcr' d" mogelijklicid der insteinmiii'j en de detallquacsti^j Eyn door een Commissie buiten -Ac Knmcr» orerwo^en. De Kntionnln Maattcliappij flor buurtspoorwejNn zon. feitelijk «en monopolie verkrijgen voor den aanleg en do goedkoopo exploitatie van lij nen, bestemd om de landbouw-produkten te ver voeren naar de proote spoorvregl^nen van den Staat of van do Maatschappijen. Wt monopolie KOU echter in zoover brr.ci'kt worden, dat de wetgevende macht eich hot recht voorbehoudt om nieuwe «meest iws to verlconon, terwijl boven dien do tramwegen in de steden ? niet door de Maatschappij kunnen wordrn aangelegd' of geëx ploiteerd. Door (Uze be[>uliug woruï-'een kenmerkend onderscheid gr-haodhH.ifd tiis^chên beide BÓiUdélcn T»n vervoer; do tiaauveffe» in de steden, hoofdzakc!\jk bestemd vo-or het i>ri-aononverkeer, niet noodfrebdig op ^poorwogHtations uilloopende, die op bet land, vojr het goederenvervoer itrgericht en dit co ir ile groote spoorwegen leidende. De Maatschappij opgericht tunschen de ver schillende Komeeutcn zon'eeu onbepaalden'tgdsduur verkrggen en slechts door een wet kunnen ontbonden ? worden. I)e conceuies f.oud«« even-. eens van. onbc|]a:<ldên duur rijn eo qeret. mct;dei maatschappÜzolve iudigcn. In «trijd met de jbenatitfgen «l«r wet vin 'J Juli WTlrop de team-.. Vegen zouden de jprovinciale Staten nieïaitrioi' tend bet recht hebben deze coneéwiM'te Terioo-| 1 n*»: In «llr VAVnI rin /l* vnmllninrïnir «l«rtwAH-.' stort. Dit is bestemd um ovcntueele verliezen te dragen, de geEbtploitewdf lijnen te verbeteren of ook de uitbreiding van «wt-net'te-bevorderen. Ook zal. er een volgend dividend ut kunnen be taald worden; de verderling hirrrau zal echter geschieden ria-u' het aantal actiën in het bezit der aandeelhouders en riet na'.ir do net t» opbu- gst' hunner lijnen. Voorts Wordt in het wetsontwerp nitdurkkoljjk aan provincies eu aotm-entcu verboden do con cessies anders dan Icc.-tt-Kioj te verleenen., Het toezicht op de buurtspoorwegen wordt door den Staat uitgeoefend, dio tevens gerechtigd is, enkele er van aan te koopen, ingeval er aanleiding mocht bestaan hen in spoorwegen vau algemeen belang te veranderen. K. Bvgaermachint, Een zeer groote bagfjerraochine ligt te Philadelphia gereed om in het Fanaraakanoal te gaan wei'ken. Do inrichting is aangebracht op een vaartuig van 30 mol era lengte, 18 meter hrredte en 3.CO meter diepte. Zij heeft acht verschillende Btoomnuichir.es, in vier paren opgesteld. . ? ' Hel; eerste en grootste paar bc«ttat uit tweo machine?, «Ik van 2.10 pnardekrachteu en dient om de baggercnuners in beweging te brengen. Kr zijn 38 emmers met oen inhoud van ruim l kubiike meter elk. De or gebrachte massa wordt heeft eeu middelliju vau O.i*0 meter, Door dezen kok 11 kan de maa-u op den wal worden ge! os*. De kokers worden ondersteund met behulp van een op het bagger vaartuig slaande Jtrnan. Ecu tweede paar machines van Opaatdckvaci:-1 Ico; elk kan (Un Inildei1, die de emmers draagt, hooger of Iiigor stellen. Do via- andere niacln'nei-1, elk van BO paardekrachten,' tli"non om bc-1 vaartuig van «tuud to doen v^ntndereu en tot andere doeleinden. De stoom voor ilt»y.o ri;i'.-hincs wordt goïcverd door ilrin 6ff)0ink"tfl-i, wanrvo.ir pngi-vtcr t.wcc ton ftecnlio'oii per dnft Iietioodigd' i». Do golieulc. inrichting wui-dt ffrdrevn door niet1. mc<-r dan man. V.\\ is ij :)t,tnt, tiissclnin de 7 eu ^"^ ?. . kubkko mc'tei'8 op te baggeren. K. ,t. Nn verscheidene mnamlen zbel:t'ii>j hu'ir mcu in 1'eii^vjv.oniw in d«n liodeni ren g.ifStï'oiftin gcvi.ji<l«-u ter iliinitn vau ongüvovr .")ÖO niolfr, die ven %? er aaii<ie»li)ko vin m vooithrengt. Iu <le nabijheid heoJtineu u«n MjiifgolRlasiahriek opgericht mol ceu niaatscliA]>pelijU kapitaal j VA» DJigevopi' C millktnn i/uifiei^. «uariii mi'ii /JfU voor?lcit, dn door dezo vlam vooit^nbiitchte warmte tq uliliccemi en nlduH voor het smelten, citz. (jcen verdero bifludutol' tt- bfhoeven. K. 'MrItltalrc Xakcu. O.NZE VfiaDEOIfilNG TE WATIiU. Koning en naVlo lifliooron iliop ilo(frJronj[co to z(jn van hel grooto btlunpj, 't irclV voor liet VltderUnd n il e Kotouiön ia den bluoi vna licV Zocwezeu ^«Iveon l», Mr. 1. U. I»E Iu Je laatste tieUt van Januari 'üp, een zeer belangwekkende brochure, van de hand van den Kapitein ter Xcu (nu Schoulbij .nacbt) J, W. . Uinkea, onder den titel van : 'De Koninklijke Nederlandscht Marine. Eene studie over, Ue verdediging van Nederland te water en de inrichting der vloot. De geachte Schrijver geeft daarin ols7ijnc meenitrg te kennen ^ dat Wij van Engulund geene begaakle verovering aillen to ducluen hebben, wel echtór een?, blokkade der kusten, ?een bombardement Tero.v«rinp om mnt'liemc inricl^. oveueeeche, bezit , tingen en,..bWleB«i»6ring\ yan oöMHi.,4ian<tel. ij een aapjal .TM' d*>pe ten Bftnkr het midden te brengen. Toon, nu ruim twintig jaar geleden, jn den Amerikaanscnen burgeroorlog do eerste gepantserde schepen van Amorikaansche vin ding de Mcrbmae en do Monitor werden i nangosvcnd, ontslond spoedig bij alle ma'ri1 licme mogendheden een streven om zich eveneens van gepantserde vaartuigen te voorzien. Een reeks van hoogst koslbare proeven werd _ hiermede genomen, zeer uitecnloopendc meeningen omtrent de meerdere of mindere waarde daarvan verdedigd, en felle strijd werd gevoerd tusschcn de pantsering aan óne, ram, projectiel en torpcdo aan de andere zijde. Ttiaus aclilcr schijnt het pleit in'liet nadeel der pantser-bedekking te zijn beslist, ep begint- zich ctaarlogen, vooral in Amerika en fcnjefond, een in het oog val lende reactie te-openbaren. Sir William Armslt ong. de bekende speciali teit op hel gebied van scheepsbouw cnartileric, heeft zijne in hoofdzaak op het volgende nedcrtomendc denkbeelden daaromtrent iL'ing van CivieMngenicurs l,rehüuden; van welke rourdracht een der ngelsche lóvue's, de Eimiweiiiy.&Q. v&slau gaf. De aanwending van .stoomkracht op de oorlogsschepen, waardoor daarmede gemak kelijker en zekerder gemanoeuvreerd kon worden, heeft eene groote verandering inde zee-taciick ten gevolge -gehad; dezeeman heeft gedeeltelijk zijn plaats aan den werktuig kundige moetun aisiaun. l>e invoering van het getrokken geschut en von granaten met perciissie-btiizen, was ccn tweede schrede op dien weg; en hier van was hel gevolg, dat de vroegere houten schepen belangrijk gewijzigd of door andere vervangen werden. Vaa toen af begon de strijd tusschen het kanon en het pantser, een strijd die lol heden toet heeft voortgeduurd ea die nog niet-ge indigd is. M dit ooit het gevul zyn? D hoop op een afdoende oplossing von dit vraagstuk schijnt ons een hersenschim toe. Sedert do uitvinding en aanwending der toj-pcdp's zijn do zwaarste" panfserschopen evenmin meer veilig als de lichtst uigeruste vaartuigen. Dezo onophoudelijke veranderingen in de wijze van aanval en'verdediging brengen de marine-autoriteiten telkens in groote moei-. lijkheden, wanneer er cene beslissing «ten aanzien der fchopen ol hunne bewapening moet worden genomen. Is het al onmogelijk hierop niet het oog te houden, zoo zoude het daarentegen xeur gewaagd en onvoorzich tig wezen, om die beslissing naar onvoldoende en onzekeae gegevens 4e hemen. Hét nood zakelijk gevolg hiervan was, dat de type's en modellen der schepen onophoudelijk veran derd zijn, en dal vaartuigen, die enorme .«ommen hadden gekost, nauwelijks voleindigd, niet meer op de hoogte van den tijd werden liet is niet te verwonderen dal, zoolang men de algeheele onkwetsbaarheid der sche pen door middel van pantscring meende te kilnnen verwezenlijken, men >sich groote op offeringen «etrowt hêtt, maar mot de thans * "OpgróTie Qftttahr: **- eett-entó en zonder Vrt&wrr daarom proef en te veroordeelen, meenen wy nu echter met zekerheid te kunnen aannemen, dat de gezochte onkwetsbaarheid onbereikbaar is. Niet alleen is het bewezen dat het pantser onmachtig is tegen do uitbarsting van torpedo's en den stoot van den ram, maar bovendien kunnen wij «r stellig van overtuigd tyn, dat elke poging aangewend om het weOrstandsvermogen der prutsers tegen de projectielen te verhoogen, onmiddelUk door een overeen komstige machtsontwikkeling der artillerie zal worden gevolgd. De eerste panlsci'-scliepen waren .gedekt met paaiser-pfalen van 11,4 cM., een dikte; die thans door granaten uit veld-geschut zoude worden doorboord. Tegenwoordig zoude men platen van 60 cM. noodig hebben, om het zwaarste geschut te kunnen weerstaan. Boven dien is men, om de sleed» toenemende dikte der platen in overeenstemming te brengen mot het natuurlijk begrensd gewicht dat het schip kan dragen, genoodzaakt geweest om het gedeelte der oppervlakte, dat gepantserd wordt om den romp te beschermen, tot do uiteiste grens in to krimpen, zoodat een groot gedeelte van het schip onbeschermd geraakt. Bij de monster-schepen, dio de Italianen legenwoordijg bouwen, wordt alleen de bat terij gepantserd, en dan bestaat die pantsering nog slechts uit een smallen maar zeer dikken gordel; deze schepen worden roet stukken van 1Üton gewapend. Alle belangrijke onderdcelen van het schip worden beneden de waterlijn aangebracht, om buiten het bereik der vijandelijke projectielen te zijn; een mode beneden die ll|n aangebracht tusschendek en een ruime al'decling in door schotten vau elkander gescheiden c compartimenten beletten het vaartuig te zinken, zells wanneer het door artillerievuur deerlijk gehavend is. Het schijnt dus dat de aanwending van panltering gaande weg vermindert, zooal niut geheel verdwijnt. Mnar zoolang mcu die nog toepast zoude men er geen beier gebruik vmi kunnen maken, dan do bekwame en doorl:iM«ndo IlaliaanscUe marmc-auiorilcilsn hobben gedaan. : DJ liookliedenen, die tol het pantseren dor j schepen geleid hebben, waren: om zooveel mupülijk te gemoet te komen nnn de ver- | schrikkelijk» uitwerking, die een te midden \ coner lalrijko; bemanning springende grannut i teweeg^ brengt, en om te beletten dut de j rook, zirh tiisschendcks ophoopcndc, het bc- i dienen der stukken belemmert. Men heeft echter verzuimd oh do vraag to stellen of er geen ander middel bestond om die geva ren af te wenden of te verminderen. Uuven<!icn werden die govaren in den regel over dreven, hutgecn blijkt, als men slechts nagaat dat een groot godcclto der werkzaamheden, die vroeger ? door de equipage werden ver richt, llians door machines worden volvoerd, waardoor het gevaar voor het personecel zeer verminderd is. Bovendien slaan ile stuk ken nis het ware op een open dek in de vi Ije lucht, waar de rook der granaten spoedig wegtrekt. Welke der twee soorten van vaartuigen, gepantserde ol houten schepen, zullen het spoedigst voor hel artillerie-vuur moeten on derdoen ? Het is zeker niet onnoodig eonigc. onnauwkeurige en vrij algemeen verspreide deiikbccldea daaromtrent te bestrijden en in een juister licht te stellen. Wel is waar is een niet gepantserd vaartuig gemakkelijker te doorboren, maar toch kan dit zoodanig worden ingericht, dat het binnendringend water een zekere grens niet overschrijdt, tenzij de voornaamste deelen er van op te veel plaatsen te gelijk door de schoten zijn doorboord. Hiertegenover staat dat de ponlscrinjj, zoo lang die niet doorboord is, een nuttig verdedigiusmiddel zijnde, eens doorboord, een zeer ernsiig gevaar wordt. De Fransche admi raal Fouchatd zeide hieromtrent eens: Kunt u een voorstelling maken van de uitwer king van een daarbinnen dringend projectiel, eeu moorddadige kegel van stukken hout en ijzer Joswoelende en voor zich uitdrijvende. L>e ruimte is beperkt, en de kanonnen zijn op een dubbele rij rechts en links opgesteld, de bemanning is talrijk. Alles zal weggenaaid, neergeworpen, vernietigd worden. Waartcyj dient dan dio pantsenng, van'het oogenblik af dat zij doordringbaar is? In plaats van een bescherming to zijn, wordt , een groot gevaar en zij belemmert slechts de bediening der stukken, dio zij niet in staat 's te beschermen. Werkelijk hebben dan ook proeven, op een iis schijf, opgesteld fregat bewezen, dat een enkel in de batterij doorgedrongen projectiel C9 mun gedood en een kanon gedemonteerd had. Door beneden de vralerlijn eniusschendek met watervrijc afdeclingen aan tébrengen, door sommige deelen van den romp van een voe» ?ing van kurk lo voerzien, ten einde hel bin-. nendrmgende water tékeereen en het schip zyn drljfvermogen te doen behouden, door iindolijk do .steenkolen voorraad opoordeeltundityc wijze to verdeoien, is het mogelijk eeu niet gepantserd vaartuig bijna onzinkbaar e maken; men moet zich dan. ook verwonleren dat men zoo weinig aandacht en gewicht leeft gehecht aan de maatregelen, waardoor ncn in staat wordt gesteld dit doel te bereiken. Wij overdrijven niet wanneer wij aanne men dat oen enkel panlscr-schip evenveel kost ils drie niet gepantserde schepen, die echter ncller vaart nebben- en die elk een'eren ;roolc bewapening kunnen voeren als hot cntel pantser-schip, dan zal men gemakkelijk nzien dat afgescheiden van hunne meerder heid in aantal, deze nog andere zeer belang* yke voordeden opleveren. Daar zij een klci-^ ner oppervlak aanbieden worden zij moeilijker ;etroifcn. Sneller vaart hebbende, kunnen zij lunne positie kiezen om aan te vallen of terug^ e trekken. Aangezien zij sneller kunnen wenden zal hel hun gemakkelijk vallen om op den vijand jn te rnMaen of den ramstönt de tegtrapanu te ontcufh Eindelijk stelt nemendheid in staat tot de aanwending van torpedo's $n ondcrzedsche project i ilon. Hoedanig zullen dus de beschikbare gelden op de beste wijze zijn besteed? Dut men zich in gedachte voorsielle dezo drie schepen tegen het enkel pantser-schip' in gerecht gewikkeld. Bataaf. (tt'orJt JViofy./.) ttlLlTAIRE-WETKNSCUAP. Eu Fi-ance, oüjouvent lei lólog soul ititec* vertw, on volt de» «ourlieutei.ftuts utudier dun niarone» do corps d'armée, itüaginez dea cuubaf», discuter de» campaguei, faire de la urande taxtique j tnndia que de* ffénéraufaeooutcntcntdetoinpuror leg massoa individuelies, d'exig«r quo les uiarqa"i» do la trouuo coittttt comfoimeu u tel ou tul modle, etc," V.Riwea*tftan.Je ia wal wat lang om al* motto te dienen, mant toch wqnsuhte ik het te gebrulkcu, om er mee iu te leiden eeu woord vun adbucsio, met het ffïschryf van Aros iu hot laatsto no;nmer van de Amsterdammer. Moge 'tJotirnal d« la libr. mil., waarin ik 't aangehaalde las, over~ dry ven of niet, voor Nederland g?ldt 't holiww, maar al te Beer. lin juist om aan deze ellendn te ontsnappen, geloof ik dat men do door Arun voorgestelde richting eeus zou moeten inslaan. Elk poaon toch, om aan dio facultatieve weteuichappclijke bijeenkomsten," uooals zo thans bo«taan, euu einde te mak«n, verdient toejuiching. Ben ik al niet van meening, dat Avos remedie radicaal aal blijken te zu'n, omdat zgn punt. vim uitgang niet volkomen zuiver is, daar de tegen woordige bloei van de kr«'gsweten»chap" zal 'It kortheidshalve maar zeggen, niet zoozeer aan pure belangstelling is toe to kchryveu, dan wel »an een zekere mode, en aan een gaarne isieu'1 door chefs, wat vooral gunstig werkt op 't toe treden van leerlingen aan de kriigsschopl tol officieren ik geloof toch dat het goed zou doen. Maar men zorge dun vooral, dut diu bijeenkomsten gehouden worden, geheel xooals die v .in de krijgawotonschap" zyn ingericht; namelijk '«win ters eeumaul in de maand en 'a zomers iu 't ge heel niet. Welke toch, is hij de wetenschappelijke l-üeen. komsten der oflleieren de crooto oorzaak \au ontüenuwincfV déveelvuldigheid ervau. Zoo diende ik o*uu?en ty'd güladen in eon pro vinciestadje, waar betrekkt-lük teu nog :»l sterk garnizoen ligt; en 'n winters was daar gm-egold door gebrek .aan manschappen vr|j wel overuand van niet in te deelen ofh'cieien: mot Jïit gevolg ten slotte, dat we er 3, ze/fgo rfr»'cnnaleii in <lh wcük welcHsehappelijle b\| elkaar kwamen. Oioot» goden, wat 'n wetenschap! dat 'k er niet tft-k vun geworden ben, bogjyp ik nog niot; venuopdelijk i« dit zoo geloopen, doordat Ik er maar u winter beleefde. Maar waren we 's Maandags bezig de nlaoulta-> tiovn" weteoBchap van een luitouunt ol' tmdti-« subalterne mee door lo ziolten, 's Woendags werdvn we wotenschnppelök in de gcheimuusen vau de Uugtcmonten hwewij.J; om 'a Zaterdag* na do sjicctie,' trctenBchappeliik te krygsspeleu; ad i uu; ore m I'ntrido gloniim kon dan. torwyl de eeno party in ccn lekker officierslokaaL la SprokkeInw, bezig was, de tcgunparty zich ophomleu in de Cattnljona próviiiekauier, temidden vanbruino boonun en groen-s ci'wtuu, van de gemengde gouren . vau worst en komy'nenltafts; eu,^ulks eeu innnnd of zes KhtereeuU T.iyf daar ns ambltia ondor houden! Voonil in kleine garnizoenen, 7,ijn de weteuschappelöko-bijeonkomBtca-proporties Meercnbergiaansch! een gevolg van Ue zucht der dctachemcnts-rommandanteii, om toch maar veel werJi to kunufcu inleveren al rooge men rtiin ook achter tfcrJi wel een tütt perous&ie" motnpolen. Echter blijf ik met Sprokkelnv von mccning, dat bij verreweg het m'eercndc&l der officieren, de «goede wil" bestaat; al zou 't my ni^ts verwordoren, indien het eerste jaar dat do rrgeling van Aros werkte, er maar weinig presenten zou don zijn; eu hoe vooral de hh. luitenants door hun afwezigheid zonden schitteren. Dit zou ech ter olcchta een gevolg der reactie zyn, en in feenen deele tot het beiluit mogen doen leidon, at^de instelling slecht wns. Nevens het donr Aros voorgestelde, zou ik clan willen bepalen: dezo bijecnkoinsten hebben plaats nmanl in de maand (of tiecc malon, daar sta ik niet op); en wel op WoonadaR; en, om den ijver on to wekken, hebben alle sulmlterncn, ge durende het .heerschen van het winter-tableau, dllc Woensdagen vrij van uitrukkende diensten. Zoo er nog een klein bepalinkjc bij to maken wnre, dat er geen hoofdofficieren hy'konden zijn, tenzij op eigen verzoek, welk verzoek op de ecu of andere wijze overtuigend motjat blijken door ware ambitie to xijn ingegeven, daa zou dit dip bijeenkomsten uict weinig iu waarde verhoogen. 't. Is alleen omdat A'vos vraagt naar bespreking van zijn voorstellen, dat ik 't waag met het Ijovenstaando voor den dag te komen; maar m^n ideeën niju te radicaal, dim dat ik zou durven hier mijn naam onder te zetten; zo konden over. . mQ roepen, al» de Joden in Matth. 27: 23. In afwachting echter van do dingen die komen zul len, en daar gaan denkelijk oog wel'n paar dagen mee heen, roep ik den H. H, Officieren toe, de v.oordoii va:i Lucas 21: 10. SCHAAKSPEL. No. 16. Van E. A. Scbmltt (Delfaü»T»o). ZWABT. * . 1> e d « f g h WIT... . : Vit «noelt voor en poolt in 3 zo t U-n niut. (Wit S, gw»rt O «tulüiaa mot K U SV Oplossing van Schaalprobleem Na. 13. l O B F 71 D. T. dt'Jt. it-itnt. B F 6 H C + ?»? IlB--Ci» U » .H C U U m»t. l . ." . . . H S d 7 a P 6 F * (? K, -tno»;i. ? VY4 - Hirant. No. 304 DE AMSTERDAMMER, W E E K B L AD V O O U N E D K U L A N D. FEUILLETON. TANTE SLOF. NOVELLE TAH S) OATlIiRINA F. YAN BEE8, doorW. v. U. l» LM u ..-.-Ik weende noch zuchtte, de laaghartige Goonrad wau er my te min voor. ik glimInchtQ verachlelijk en gaf tante zoo kalm mogelijk den schandelyken brief terug. Ze hield mijn hand vast. *- Laat 't u een les rijn l sprak ze zacht Dat was ie veel, ik rukte mij los en ijlde naar mijn kamer. Ik hoopte, dat ze mij volgen zou, 't was nu het goede oogonblik, om haar aan 't verstand te brengen, wal mij, benevens Goenrad's bedrog, als een mes in 't h.'irt stak, dat te namelijk een vreemde be gunstigde boven haar nicht en peetkind, en ja ... ze kwam.. Allereerst vestigde ze haar aandacht op het geopende vensier en hot plein, waar juist eenigc jongelieden voor den {toekwiufcul zich luidruchtig onderhielden, misschien wel over mij, want .ze zagen naar boven, maar zoodra ze tante bemerkten ver dwenen ze in een zijstraat. Jetle! Zo school den stoel van 't venster naar de tafel en ging zitten. Ik volgde gedwee haar wenk op en kwam voor haar staan. Wal moei er van je worden f Eiudeiyk kwam dan dit onderwerp ter sprake. Ik knielde naast haar en zag haar zoo dank baar aan als 'tmtj mogelijk was. Als men nog zulk cene goede Tante heeft Dank je ^?antwoordde ze zeer stroef. Maar vau mij is geen sprake. Alleen van zelve hangt uw toekomst af,, bedenk dat wél. Al uw gedachten bepalen zich op een enjvcl punt; dat maakt u zot en wel't meest in- do ooKon van degenen, die gij denkt te behagen. Als go u niet wijzer gedraagt, zult ge juist gevaar loopcn datgene te worden, wjl ge niet worden wilt een oude jutter. Dat kan mij niets schelen, Tante! '?' riep ik geërgerd en daardoor mijn rol ver getend, ik zou dien Coenrad nu niet eens nieer willen hebben. Dat komt dan goed uit, Jette. Oogin u nu eens toe te leggen op een andere beschou wing van uw toekomst, dan zou uw teleurstelliug u tot zegen worden. Als ge u eens wat meer wondt onderrichten, zóoals uw va* der 't u herhaaldelijk heeft aangeraden, daarin zou ik u nog van dienst kunnen zijn en dan hadt ge in ieder geval later uw bruod. Alsof Charles er nog niet was, dien ik maar n wenk behoorde te geven ... t Ik hield mij rustig, o/schoon 't mij bespot telijk toescheen, wat tante met mij voorhad Luister eens goed, Jetje, hoe men nog op andere wijze door de wereld kan komen Vervolgde tante, terwijl haar neus mij nu we der onuitstaanbaar toescheen. Ik ken een dame; eens was ze jong en schoon, baar vader was notaris en ze had maar n broeder. Ze kreeg veel aanvraag, om te trouwen, maar ze wees alle aanzoek van de hand, want in 't geheim had ze trouw ge zworen aan den klerk huars vaders. De no taris wilde in dit huwelijk niet toestemmen, bij Joeg den klerk weg eu ondersteunde met alle kracht de huwelijksuanvraag van een rijken bankierszoón. Er ontstonden hevige tooneelen, eindelijk ontvlood de dochter, ze nam een betrekking aan bij een ziekelijke Barones en wachtte rustig en moedig den tijd af, dut haar minnanr in slnat zou zijn, om haar ie komen bevrijden. Te Leiden, waar haar broeder studeerde en de zuur verdiende penningen zijns vaders zoek maakte, woonde een weduwe met twee dochters. De broeder verlooluc zich met een dezer dames en huwde hanr jsondoi1 zich aan de tegenkanting zijns vudcrs to storen. Hij wist alles van de gegeschiedenis zijner iuslcr met den klerk, die iniusschen in den handel was gegaan, om spoediger zijn doel te kunnen bereiken, eu hij was pok zoo goed bevriend met dezen ouden kennis, dat hy hem dagelijks bij zich aan mus ontving en in kennis bracht met de vvoduwe en haar nog overgeblevene dochter. Kon en goed, de vrouw van den broeder, spande haar nellen uit, om den trouwen maar ffchtjseloovigen minaar harer schoonzuster voor naai- eigen zuster te vangen, maar dal gelukte eerst, toen ze hem met een eigenhandigen brief van den Baron,, bij wiens vrouw haar schoonzuster in betrekking was, kon overtui gen, dat deze haar trouwgelofte verbrak". Tame was, dit vertellende^ meer en meer achterover gezonken In haar Icuningstool, en nulag ze daar met half geloken oogleden en de lippen vast op elkander geklemd, alsof ze Pli« leed en 'l wou verkroppen. Dal braclu mij voor 'teersi op de geduchte, dat de ge«cluedenis haar van nabij betrof en ik had naast, om er hot einde van te hooren. ~- En toen verder, Tante? Ze spulkte de donkere obgen 'wijd open, bezon zich, wreef zich cenige koeren langs oen karakteristieken neus en ging voort. ."- Die Uaron was werkelijk een lichln»u en tevens cou valschaard. Op die wijze M htj gehoopt de schoone verpleegster van zijn vrouw navii-'zijn wil ie buigen, maar ze oniYt'cuk naar een ziekenhuis en vervolgde daar een jaar lang haar zware taak/volstrekt {"et gissende, welken alag haar boren 't hoofd ning. De op het dwaalspoor gebrachte min naar, zwiert' in dit jaar vol wrok op haar de wereld rond, verliet het pad der deugd en laadde zich een zware schuld op 't geweten. »oor zijn vertrek had hij zich aan kluisters geleed, daarom verbrak hij't gemakkelijkst flen zwakken band zijner onwettige wrbintonis.met een goedgcloovigo Barones werd nog zieker en wilde in sierTön, liever ftn b|j haar. - l slechten tnan, die haar voordurend helleven verbitterde, maar h{j stierf en niet zty. Dat was in den lijd loon de notarisdochter het bericht ontving van het huwelijk, dat haar levensgeluk verwoestte. Weder hield tante op en kneep de lippen pljnhjk samen. Het huwelijk van den klerk mei de dochter der weduwe? vroeg ik maur... waarom had ie hem dan niet beter ingelicht, Tante? Wijl ze meende, dat 'l vertrouwen de grondzuil moei z\Jn der liefde antwoordde tante zich hoog oprichtend en met fonke lende oogen ze versmaadde het, te ge» wagen van een blaam, die ze niet verdiende en waarvan ze zich niet anders kon zuiveren dan door haar woord. Ze zweeg, gaf gehoor aan degene, dip tty verpleegd Iwd met zorg en liefde en volgde haar op haar reizen. Dat duurde jaren; ae notaris stier/ en liet geen vermogen na; de broeder had een betrekking, maar ook een gezin waarvoor hij zorgen moest; zijn schoonzustor leefde reeds lang geschei den van haar man, die te laai had ingeziuu, dat hij haar geen liefde mode ten huwelijk bracht. In een groote stad waar hij in Ue zieke weduwe van een tóoneelspeler zijn doch ter wcdervond, lag hij stervend in een hos pitaal, zijn laatste gedachte gold de geliefde, die bij zoo wreed miskend had en op zijn biddende brief, snelde ze toe, hoorde vun z(jn verstijvende lippen de bekentenis vun zijn berouw en débede, dat zy zich zou ontfer men over zijn kleinkind, aan armoede prijs gegeven, wijl de moeder ook op 't ziekbuüIng. Hij stierf gerust, de diep gekrenkte vergal hem alles en nam hel toezicht overhel kiiul op zich; een jaar later was ook de moeder dood. Langen tijd bleef het kind toevertrouwd aan een brave ziel, die de notatisdochtcr in 't ziekenhuis had leuren kennen en waardee ren, toen hoorde de iJarones ervan en van de treurige liefdesgeschiedenis harcr gczulscliapsjulTrouw, die zij als een zuster be mind»; ze was goed en edel, eu toon ze stierf zorgde zo niet alleen voor een jaar^elu voor deze, maar bfldacht ook het kind. De alleen achtergeblevene kreeg nu te doen met de erfgenamen der Barones, die door een min der goed gekozen woord in haar teslauieut dezer erfgenamen een wapen in de hand gaf, om den nolacisdochter de helft vun haar jnargeld te bdlwUUen. Kr volgde een proces dut slecht ulliep voor de eenzame; maar 't kind was bezorgd on zij l,o:i werneu, ook voor degenen, die hulpbehoevend \vjren. Dat was haar nieuwe levensroeping, die zij verheugd aanvaardde en met (.i<.uU hulp ver volgde. En nu, Jdje, denk er eens over na, hceveel wegen er zijn, om nuttig werkzaum te zijn voor anderen, buiten hut huwelijk. Laat bel komen als het wil, maar strekt er niet reikhalzend de armen naar uil, als naar uw eenig toeverlaat, wnnt die ullccii huwt, om getrouwd te zijn maakt er vaak vele» onge lukkig, die zij als oude juffrouw lol imlp on troost kon verstrekken. Dat was nu al een zew zonderling besluit van dit verhaal. Ik stond er nog verbaasd over, toen tante allang heen was en Murlha binnenkwam, om mijn kamer in orde te brengen. Ik had mijn best gedaam, om Marl ha V genegenheid'te winnen door haar in mijn vertrouwen te nemen. Ze wist reeds alles van Coenrad, Chni les, V;m Salsen en kon ook dapper meelachcn, als ik haar van de voorbijgangers vertelde, die altijd naar mijn venster opzagen en van den jongen boekverkooper, die er reeds drieun.d geweest was anders kwam hij slechts eenma.il 's weeks, of in de veertien dagen omdat hij wel wist op 'welk uur hij mij op het portaal bij de boekenkast kon betrappen. Nu, ze begreep ook wel, dal hel met hem geen ernst was. Trotsch hen ik'volstrekt niet, mnar boven zulk soort vnn holuiükers voel ik mij toch verheven: Men geelt hen een aardig woordje, ecu vriendelijk bükje en daarmee is het afgedaan l Monïnu had ik andere muizcnncslcu in 't hoofd. Ik moest weten of tanlc's verhaal haur/.clrc belrol of een qnderc. Betrof 't haarzelve, dan was dit tooneelspclerskind ongetwijfeld de akchüwelijkc ooquetle, die mij Coenrad had ontstolen en dan zou ik van 't wapen gebruikmaken, dat tante zoo ter rechter ure in mijn (mnJen had gegeven, om mij duchtig te wreken. Alartha zeide ik klockweg tante heeft mij daar een verhaal gedaan, waar ik maar half wijs uit kan worden. Is Maiïetje door tante van de straat opgenomen? , Martha boog hei Irevende hoofd nog lager naar den grond en antwoordde; Als 't waar is zal het wel zoo zijn, maar daarom is het nog niet gezegd, dnt het waar is, jonge Juffrouw, niet gezegd, dut het .waar is! /ij giegelde bij zich/elvc, dat deed zij dik wijls, ten minste als ze met mij sprak. Ze vond mij, geloot ik, nog al aardig en ze hnd pok meer ontzag voor mij gekregen, nadat ik haar zoo 'teen en ander van mij verteld had, vandaar zeker, dat ze bel. familiare j»schat, lievort en schaap," minder gepast oordeelde. Ik heb hoegenaamd geen ver beelding van mljzelvc, mnar 't is een waar* heid, dat ik iedereen gemakkelijk naar mijn hand kan zetten. Maar jij weet toch alles van tanie's ge schiedenis, Martha ? hernam ik en klopte haar op deo gebogen rug. Genoeg, om er mij buiten Ie houden, jonge Juffrouw en doe jij dat ook maar, hoor? Doe jij dat pok maar! . . Als ze er zelve over begint, kan ik er toch ook wei over pralen? Als te er over begint, weet ze wel waarom, en als je er niet wijs uit wordt, jonge^ Juffrouw, dan blijf je evenwijs als te voren, ja, even wijs als te voren. . -r Hoor .«en», Jttrtlja, ilc ben piet zuctuip, maar ik wuu toch wel, dat Mariolje my niet all(Jd zoo in den weg gezeten had bij tante. Men .is ioch meer belangstelling verplicht aan zijn eigen furoilie dan aan een vreemde. Voor verstandig wil ik mij niet uitgeven, maar dom ben ik Tang niet en daarom denk ik, dat tante maar iets verzint van dat proces en van dat jaargeld vaa Marieijc, is niet zoo? Wel zeker is dot zoo! antwoordde Maiïha zich zoo hoog oprichtend als zij ver mocht, en met zulk een vroolijke tinteling in haar lichtgroene oogen, dat ik er niet aan twijfelen kon, of mijn scherpzinnigheid vond weerklank bij haar de Juffrouw is zoo rijk als Crocsus, wel zoker, daarom houdt ee zoo goed boek, ja, ja zoo goed boek! Zy drukte de handen in do zijde en gleE&lde van pret. Toen nam ze >éen luisterende onding en fluisterde: fly is er alweer; als je geld noodig hebt... hoor 't eens klinken, maar alles voor uw broeder, alles voor uw broeder! Ik ben niet inhalig, maar dat ging my toch aan 't hart. Ja, ik geloof, dal liet op mijn gezicht te lezen stond, want Martha wees het lachend raot den vinger aan en mompelde bij 't verlaten van de kuinar nog eens op weemoedigcn toon: Alles voor den broeder, voor haarzelve... zooveel als niets, ach, zooveel als nicis!.. Ik volgde hanr tot op hut portaal, waar ik in de boukeuka^ lang moest zoeken naar het tweede deel van een buienden rusnan, ge) titeld: »llut hni^ezin van den predikant, j duor Monrieltu." 't Kwam mij voor, dat er i veel wuars en goeds in was ca ook veel ' ongelukkig?, dat ik van nabij hud keren 1 kennen. j Soms verbeelde ik mij, dat ik mijn eigen , vader hoorde spreken, en dan weder her: kende ik duidelijk ulle streken en grillen 1 vnn de coquutlc Marie. i Ik lioonlc, dit tante haar bezoeker uitliet ; on wachtte, voordat ik omkeek, tot zij «iet 'kracht ilc kamerdeur, dichtsloeg. Maar wal ? hn.ir c.ïniyo miütitmi bier bezielde, weet ik : niet. \\'cl had ik Marllia bij haar zien biuuun ! gaan en had ik tn^i dun bockvci kooper cun^e : bolccfdlieidsvvouidcn gewisseld, die licrti tut de ongcpastu scherts verleidden, om mijn ttnnd ; te vullen, waarvoor ik hem echter loonde ; met een kord»al: nlat gaal te ver, Mijnheer!" l Moer was er niut gebeurd en toch.... toon ; ik bij. tarito binnen kwam, gclicct onliwiiagen, ; zoi>ols hel iemand met oen zuiver fc'oAx-icn 1 beiaaml, en met do woorden: sik huopniet, ! beste Tante " | Afschuwelijk! Ik kreeg de slof, juist waar j ze Willen) hnd geraakt ca reisde nog dien* ; zelfden dag met eeu gezwollen neus itaur huis. i ' (Wordt ? verotilQd.) DIDASKALI.V. XV. Ik begin ditmaal mUn schrijven, waarde redac teur, met een treurig bericht; con der herot:n vau ons ouderwij» is niut meer; onverwacht outvi'ul oiis Steyu l'arvé, de oudato impectrur van het ! middelbaar ouderwy», de vndcr als 'twaic van { de wet, M. O. de baanbreker op dat gebied. Ter l nauwernood berichtten ons de biadeu dat hy ernstig i ongesteld was of reeds was hij niet muer; eeu ! hovi-<e ziekte sbepte hem binnen enkele da^on ' ten gnwe: wio bad dat gedacht dat do stevige,' krachtige, levenslustige P.irvéons eoo rpoedig ontvAÜe-ii zou, dat de werkzame hand verlamd, da veelom vat tonde geest uitgcblnsebt zou z^jn 't \V«s voor velen zijner vrienden zekev onaange naam dat zij op Kik en Duinen uan hun gevoel Kt e u lucht mouhten geren, dat zij 't niet teu aanhoora van zoovelen konden uitspreken wat het land in hem moest missen, wr.t hot onderwas iu hem verloor. Eer.1 wuar woord schrenf Dr. Salverds, d'.-üer dagen in 'tScfiooIbtnd', 't Was r.v'tet ? de uiting v«n ziju diep geschokt gevoel, \vc-lkc wij da»! in loxeh; wat hty op dun uUllen doodsakker niet h.id mogen zeggeu, is nu binnen een brcefloii roMwr.uid téjczeu: wij winnon daixrby zc!:«!-. [n het tiental jaren" swo schrtscf hij du(Ier anderen, dut ik met hem mocht samenwer ken, heb ik de gelegenheid gehad te loeren waardei-ren wat h$j voor den tak vun onderwijs triauvens iniuiuia voor eeu groot deel zyncr schepp:t:j{ wn.<; hoo grondig hij het. kende, hoe ouufgelu-okim zijn Kodachte met de bevordering en vorbe.turinf; er vau waren vervuld, liuecoen moeite huui ooit te voel Wiis, indien het gold do lielangeii er va-i to bevorderen, met hoeveel welwil lendheid lig atecds bereid was allen ten dienste te stiiau, di« dHiiriu zünc medewerkers, waren. nLlu \vuikkracht dio hij by dit alles ontwikkelde, nioj^o kunnen worden geëvenaard, ik acht het o .minlijk dat züwordt oyertrolïeq. ? De achtini{, die de overledene genoot v«n allen die hem ki'iitlrii, was léa vullen verdiend. Ilan Iml't bloedt bij de giidachto dat ook deze wakkere atiydcr vooi- de ontwikkeling van ons volk moest wordi.-n w-K^onoiiien. Met eon bezwaard gemoed staven allen, die geroepen zijn te arJbeidïu op het gebied, waarop h^ werkzaam wa», den man na, in wicn zij rechtens bun aanvoerder erkenden". Ik. herhaalde deze woorde, omdat zij zoo tref fend, K')O waar, ducli tevens oo opwekkend vrijn! Aaugüxian wy, al vergeten wij onze dierbare domk'u uiet, toch vooral op het levende, het hnMiiunde, moeten letten, zoo begin ik weder niut u rond to leiden en te wüzen op 't cou cm ander wat er op ondevwü»gebied morkwa:trdixs voorviel: 't allereerst treft bet ons boa mua in 's lands hoofdstad allerlei pogingen nnnwundt om te laton zien wat men niet wil, eu, gu»u eukot middel aangrijpt om te toonen wat men' K'cl wil: Uurg. en Wctb, zouden de zaak vun het nieuw te bouwen pyinnasinm opnieuw onderzoeken, doéh bleken m do laatste r'aadivergndriring bij liuu gevoelen gebleven texijn.om een gehouw voor 40U leerlingen aan de Iioidscbe Kadu te atichten, dus niet net oude gebouw to vuriiieuweu met annexatie vnn de gévangenii op den Heiligen weg. (Een fraaie naam voor cene straat waar zich de gevangenis bevindt!) Do be kende dr., lierhns stelde voor een gebouw op 't Itukin te stichten, aigsstemd met 1G tegen Ui fitummeii, Dr. Texein stelt voor er óén naast het Maison Stroucken te zo't.en, afgestemd met '£i tegen 17 stemmen, en eindclyk het voorstel van hut llagelijlctck bestuur afgestemd mot 16 tegen 13 stommen, zoodat men na nog ovenver is als by 'i begin der kwestie; wie cal nu de Edison zijü, di»liier het licht ontsteekt V ? In de residentie is do zwtk van hot Directeur schap der U. B. School een andere nhaso inge treden,, wel zyn er sollicitanten van andera plaat sen, -doch 't schü'ut hun niet ta tuiten gelukken die betrokking te var krijgen; aan vankel^k. toch solliciteerde geen der Ht^fcbe leeraren, " ; do gctameolyke leeraren hem een briof geschreven ? waarin iij hem, Dr. K. 7i. Gi'oemaan, verdoeken j om naar do betrekking van Directeur mede t* dini gen, daftr B|J dit in het belang der instelling rekenrn j t>u het wenbcheujk «cbtïBj net osut up de goede verntaudhouding, welke tusschcn teu en den wflarnomciulfii Dirtcttur bestaat. Naar ik hcor heelt deze laatfto zich daardoor latt<u overhalen om te solliciteeren, en 't zou dua wel een wonder zjjn, »ls bet Ungclijksch bestuur in overleg net de Comioia.sie van Toezicht en gehoord den In specteur, Dr. Groenman niet uu den gemeente raad ter definitieve bouocraiog voordroeg. Evenals op zoovele pltiatsen in ons land is ook de Ilaagsche aftiteling van Volksonderwijs, 12 April U vergaderd gewoost, om art. 194 der rondvvct te bespreken. Die -vergadering onder leiding vau den heer Beliufante, werd nog al leveudig, door eeno discussie, welke ontstond, toen do heer F. Bomela Niouwuiiimis, beweerdt dat de kinderen op de scholen voor miovormogenden recht hadden op kostelooze voeding, van wege de gemeente, eu hij er dos op aandrong dat er ia dien geest een verzoekschrift van wege de ver» gadmtig aau den Haad zou worden* ingezonden; nyiio «reeütverwanton «tonden hom trouw bjj, en toi-n 'top stemmen aankwam, won hu ilja plei dooi, niettegenstaande het protest van het be stuur der vergadering. Dit laatste za! nu wel moeten aftreden. Uit eeu verslag vau die vergadciing, hu ik dat er to \ ilago nog 1300 kinderen van oaderwü* vorstokwi zijn, omdat zy geen plaat* op da scholen luiuncn vinden. Nu do Hottci damsche Uandelsvereeniging Mer* cui'ius" boekhouders-fxamcns heeft aangekondigd komt de concurrentie reeds m 't spel; in de Amsterdamscho bladen t^ot-h verschijnt de hoofdj ondtrivij^er W. vaa Nes, v*u du IJcerecgwcht^ l met het bericht, dat hijaaiiz^jneprivuat-itirichting j reeds in Januari II. een handi-lsklnsse heeft toej gevoegd; aan 't einde vaa dien cursus wil hy daar l een examen lateu afnemen en diploma's uitreiken door eene coiumUsie, welke door de oude» der j leerhngcn tuoet benoemd wordon; 't is trouweni l geheni iets andorj dan Mcrcunus" zich voor; bLUtt; deze vercnn:ging wil behaald auustaande , lic-ilicaJet) eu boekhouders cxaraincocen; de tieor i van Nes doet hot alleen voor de haren; hoel wel," zegt hij toch, mijne leerlingen in den regel . uii-t bestemd yn, bedienden te 'bltjvtn (diarvuor i i< zijne school ook te aristocratisch, d. i. nog al 1 duur), meen ik toch, dat aanstaanden chefs de ] bekwaamheden Ituuiier bedk'iidcu tiiet mogen : ontbreken." , _iil«n ziut het, 't is iets anders dan to U>>tterdnm. .' Keu audero Quuourrcnt is de boekhouder «n ; leéraar in het boekhuudi n," J. A. Slii-cke, die j reudt j.'ircn lang, naar hij zegt, tot «p zukere ? hoogte; «i met goed gevo'ig'dei-jrt-Jijko hrnuk-lingen ; ; iri praktik bractit, rn diploma's uitreikt; hydced i , (lit echter nilt'-tn, omdut d» onderwijzers tot wie ? hij Kich richtte, hem uk-t wilden helpt-a;.nu brongt , ! hy bul-de aan Mi-rcnrin»," en racent dat, het op den ; weg van de onlangs opgerichte handels-vei-eeni- i giiijf YooMvaarts lifff, om op dezelfde wijae ro ! i werk to gfian; zoo dut niet bot geval mocht zijn, | 1 d;ui nuodigt hij onder\vij«ers in Urt buekliuudun ,- en aanvcrtviibtc vakken nit, om, als zij met zijn ? iilai'. Kun ingenomen, hun aiiivs up. !o gcsven, ten ; cindu namen tn werken, opdat AmMetdant ocr, laiig Lft pt^de, yuoibceld fan Uottc-rüam volge. ! De heer Si itckc is overigen! op boekuouders-ge! bied, cver.als te Amit-rdam. gcuoeg bekend, ; wiurtou ijno gioite advcrtentiën iu hetsttdulyk j adresboek wel znlicn hebben mcdeqeweikt, j Xog iots vau AmsUrdum: de «Vuraeniging- tot J verecleJiiig van hot volksi-ei-maftlc," doet eeu boro^p ! op do mi.du hand liarer «t id^t-aouten om ii-U- liij i te dragen tot on-.lcrhouddei-oijeHharcspefltuincn . on hut oprichten van evn derdt'.i. In t afgeloupoii juni- wcrdea de lu-ido bcituutide tuiucu door ' llir^c.ii) l-indcrcu bezocht; ilat is weinig als men :n iiitiimcrkiiig noemt, tlat «? migereer 40,()0(> soboulgnnnde kinderen K|jn, die op 't voonccht hopen van een to*gangi;kaartje machtig ts wor| de». Er i* eene beiiuigryke som noodig ozn aan j 't verzoek te voldoen, doch Amsterdam heeft zooveel goede haiten en rijk voorziene heurzeu, dat. Jict licr<>op op do mildheid der bewoneis va» de hoofdstad, wol niet te vergeef* zal worden gedaan. 'k Heb op 't oogenblik niet meer tévertellen ; vergeefsche oproeping vaa sollicitanten voor on derwijzer, schenkiog van rijksbeurzen «oor norniaa|k\vi5(fkclitigcn, vei-gelijkcude examens voor hoofden van scholen, miitulion van onderwijseer» "--?".benoeming of outvau den exleeraar wereld, maar ook over zich Belvenl" Durey trok by tij n sabel en bieuw mot i-va slag Ireasj het jeugdige hoofd vau den romp. Xensclwnltaar. tfet middelpunt van deiifian* del iu tncnschentiftf.r is i'«ry«, w*nr volgens offi. ciëele opgaven jaarlijks ccn omzet vau ongeveer 100.000 Kg. haren nhuts hcoft. Dit haar dat voor het grooUte gedeelte to Parijs zelf wordt bewerkt, komt gedeeltelijk nit Frankrijk, welks viouwog «ich o» eeer zacht en fijn hu-.ïberoemen, deeli uit ItaW, dnt lang «wart hsw leverL deels nit ftoord-DniUohUnd, vnnwtvi\r do blonde en over het geheel lir.htg Si-hnkeci'ittfen afkottu'i» tijd', Oostenrijk, Hontfarije en Knsland dragon slecht* voor ccn gering deel bij tot het hairverbraik'. Sedert ongeveer tien jaren vocit Cbina, waar milliocnen monschen met knslgoschdron hoofden rondloopen, ook groote hoeveelheden baar uit, dat intussehon niet voel waardo beeft, 3Aar het de eigenschappen mist vanhetEuropeesche haar; lenigbeïd,''fijnheid eu zachtheid. D«t oo.k haar vatf Ifiken In den hand-1 wordt ge bracht, u een rrij algemeen verbreid doch ongegrond vooroordeel Kerst bewerkte men meuschonhaar alleen tot chigaoi», krullen, vlechten en andere versierselen van een vrouwenhoofd, evenals tot pruiken. Onlangs echter is men, daar hot zulke stevige vezels bezit als nauweljjka c«n and«r produkt, begonnen het tot andere doeleinden te bezigen. sc« aan z(jn medeleden cenige uit i>»n»>,.»uuaiBu vervaardigde artikelen voorgelegd, b.v. een stof, dia veel overeenkomst met linnen heeft en door hem Filol" geheeten. Diezelfde heer deelde ook mvè, dat zijn zuster het plan had uit 3500 pond haar een fijne en lichte stof, op Alpaca gelüiend, te laten weven. Mca hoeft sinds reeds ettelijke shawl* gedeeltelijk uit katoen, gedeeltelijk nit mct»chenhaar vervaardigd, dio buitengewoon licht, warm en duurzaam moeten znn. Wie weet of met* tertijd de menseden niet aldus deo merino's en anderen woldragcnden dieren een geduchte con* currentie aandoen zulten. mutsen meisje, nau een ban melk voor de woniug van een rijken Amerikaan gezien, waar: ? een inelkboer hem had laten staan. Door honger gtiUrcvcti, kon zij de verzoeking met weerstaan, iool met 5-jarigen cursus, tot schoolopziener te Harderwijk!), be noeming van extimeccommissici», sclioJcn vour huisvlijt, bewaarscholen, Frübelscholen, byzoadcre Eeholsn met en zonder bijhei, kortom 't 13 alles het ottdo thema, eu 'k zie geen kans u daarover j wat nieuws te vertellen. | Ich wels's wie man den Geist der Volks versöhtst: Ducii KO verlegen bin ich nie ceweseh; Xwar sind sie an dan Rpsta nicht gowöhnt, Alhciu i«.hüb«n srhrecklieh viel gclesen. Wie mac'ncn wir'a, duss alles frisuh ml oen Und mit Uedcutuug ouch gefillig sey? Vaarwel nu, en geloof mij steeds, 17 April 1833. . Q. N. Roem en liefde. De iuneming van Constantiiiopel maakte in 14Ci3 een einde aau het Criiekschc Keizerrijk. Mahomet II, dio als overwinnaar de veroverde stad binnentrok, en haar tot residentie des Sultans verhief, werd b(j de ver- ? dceling der buit op zyn beurt weder overwonnen l door do oogen ouncr gcvaugene joui(üQriekiD, j Irene geheet en. De/e beheerjchto bet hart van j Mahomet zoo snel on zoo volkomen dat bij ; geheel vau aard veranderd scheen. Xljn roemzucht mm van dag tot dog af De betangr\jkste regoeringszaken liet hij zyn ministers over. liy nieuwe kriigsondorneraingen brak hg het laatste op, en hij was de eerste ook die buiswaai'is keerde.' Z|jiio Jauitsnren begonnen daarover to morren; en eindelijk waagde het de Ucy Mustaphn den Sultan mede te doelen, wclko stemming onder de troepen betrachte, en hoe zeer z\j er over geërgerd waron, dat de groot^ebc plannen van l Hun gebieder aan diens hartstocht voor eene ( vroiuv werden ten offer gebracht. Gelnteu hoorde Mahomet de voorstellingen .van yu trouwen dicoaar aan en antwoordde: Ik vergeef u uwe stoutheid, maar draag nu slechts zorg, dat tuorgon de Janitsnmi iu slagorde zijn geschaard." Do Iii-y vottfok, zijn heer begaf zich naar Irene on gelastte hanr den volgenden ochtend zich met j haai- kostbare klccding tn rijk>ta sieuiden te tooien. 7.oo pelciddo hij Ac Gricltin bij do h.ind j j langs de Reledcren. yicclits utteist gering was i het aantal dt-rgenen diu de bfkuurlüke trekken en. gestalte der geliefde huns hocrsi-hers van nabij huddcu aanschouwd. Op allen maakte de liefelijke ver»c.hyniug don (Uepsten indruk, Mahomet merkte dit xeer goed op en vroeg met luider «tem: Heeft. «Ie natuur ooit een vol- j uiiiakter werk _ gewrocht 'i" Een eenstemmige : ! donderende toejuiching was het antwoord; waar- j i vau de bcteekcni*. den Sultan n\et ontging. -De {'officieren vielen hem te voet en betuigden dat j Ireun het schoonste sieraad dei r(jks was, «n dat ? Mahamet's litidc voor haar aau E|jn veldlieersroem geen afbre&k-kon doen. .,6n tóch," hera»m \ de Sultan met venketendcn bhlc, ^is het diei-oera waarnaar, ik levenslang streefde. ?' Ik verneem ? dtt |fU rnüa Ueltte laakt. Weet eohtef oofc dat j Voor het politiebureau te San-fransisco had oulaugs het volgende geval plaats: Een arm IKutsch meisje, had een kan melk voor d* woniug een g«Ur . , ^ zich aan den beerlijken drank meester te maken'! De mvlkboer betrapte haar on hcetor daad, liet' hanr arresteeren en naar het bureau van politie brengen. Op dt>-'vraag van den rechter, wat ajj t-,t haar verdediging kon annbrengen, zeide beat het van an^t en si-lmari'ite "halr bewustelooze mei^jr, dat zij démelk genomen had, omdat «g h'Uigorig geweest, en geen cent bezeten bad, om iets to koopen. Toen de melkboer dit hoorde, trok hij dadelyk zijn aanklacht in, en do rechter veroordeelde de diefegge tot oen kwart dollar bottp, dfl minste naar (Ie tegenwoordige wet, en een der aanwezigen betaalde het terstond. Da rechter steldit nu voor dat men voor het arme kiud iet.1 moest doen, en hield ten haren voordeel* ecu collecte, dio hij zelf met oen dollar opende. Binnen weinige minuten werden er twintig dollars in goud door de aanwezige Amerikanen opgebracht, welltp som de rechter aan het arme, weenende nicUje overhandigde on haar zonder strenge woor den verliet. Vreemde naties haten gewoonlijk de schouders op nis or van den hardvochtiani,gierïffeu Yankee met zijn almachtige dollats gesptttketi wordt. Hoo zou hot liet arme meisje in ons land echter geg:iau zyuV ? Wie durft den eersten steen tegen dieu Amerikiunwhon rechter op te heffen V ?> Toen de koning van Spanje, Amadeua, in Madrid binnentrok om den troon der verdreven our^oflf te bestijgen, was de opgewondenheid der bevolking teu top gestcgeu en allen spraken er van hem'te dooden. Een Spnnjnatd snelde naar huis en riep arfjne vrouw toe: ? ecf mij dadelijk mijn geladen geweer van den -miuir, de koning zal onmiddellijk bet paleis binnen! re Jen*'' ...-?? ? ' \Vat wilt. Rij met het geweer doonV'4iemainde vrouw Keer rust,ig; tegen'dat fjy terugkeert is de köniuüreed?) lang in zijn paleis aangekomen!" Werkelijk, ge h*bt gelijk, vróuwt Geef dlfn m\)n jna, dan ga ik heen om hom mjjn geluk' wenicnen te brengen." Als een bijdrage tot oplossing van de vronweuqnncstie niet in het algemeen, maar voor zoover het de vraag betreft of een man zijn weflerhclft in gewichtige onistandiBheden moet raadplegen geelt een Turksche Uilenspiegel het volgende verhaal ten bekte: Codschii Kasreddin woonde iu een KleinAziatisch:.- stad, die door den bekenden verover aar Tamn-lan ingenomen werd. Met het doel den tiran gunstig voor zich te stommen, wilde hij in navolging zjjncr buren dezen ceuigc voort brengselen vati z|]u huis ten geschenke gaan aanbicdei', en vroeg aan zijn yrouw of zii hem rad'-n zou vijgen dan wel pompoenen te kiezen. Na eonig overleg ried zij nem pompoenen te. nemen, omdat die veel meer vertooniug maakten dan de kleine, onaanzienlijke vijgen. Dientengevolge koos Masrcddin vijgen, wantsen man moet zUo vrouw wel raadplegen, mnar «ütijd bet tegendeel doen van hetgeen zij zegt. De Tartaar was juut bij zonder vrooiyk gestemd, toen Nasrcddin.hem het korfjo oreihandigde. Hij liet den Godschn tfgeu de deur plaatsen en hem de vijgen stuk voor stuk om de ooren gooien. Telkens als eett der rijpe vruchten tegen zijn.voorhoofd to plett f sloe?, riep Naxrcaditt overluid: n Gedankt zij Allahl Gedankt zij Allah'.''. Nieuwsgierig naar do beteekenis van die woorden, vroeg de Ohan hem wnt hij er mee zeggen wilde: waarop U>leni-piegel Nasroddin hem zijn geschiedenis vertelde en met iunige-dankbjwrheia aldus eindigde: -Hoe zon mijn -arm hoofd er- nn wel uitzien, au ik den raad mUner Vrouw had opgevolgd!" ? Eenige onderofficieren, dio in een kleine «bid ia garnizoen lagen, haddon met toestemming van hun Kolonel ia de wintermaanden ccn liefhebberij couiedio opgericht en gaven uu en-dan voorstellin gen. Op zekeren dag gaven z|j aan een menigte boeren uit den omtrek vrijbiljcttcn in de metnu.g hun daarmede een groot genoegen te verschaffen. Maar integendeel; toen het stuk uit wat,scharen onze landlieden zich aan dédeur der zaal, terwijl een vnn hen uit nllcruaam tot den ehef dor dramatische t toep du volgende rede houdt: Hu nu mijiihetr, indien gij oen greintje'eerge voel bezit zult aü'ona.ouzan verlorotr tyd terug-botaleu; wij hebben tot het einde uitgehouden en KÜhcpi'ijpt hoc verveli-nil dat vooron»wus. Ver der nioogt go ons nol; wel ccn goede fooi tot-govf», want jgij moet gevoelen welk oen beboette wy bebLcu ous uu Cons wat vrooiyk te rnuken." In het .afgeloöpcn jaar vonden op de zeeën van alle wcretdüecJoii 1790 «chipbreuken plaat n, (effen " i ISfeC». IC "? '' "l ' . f O* , 1030 io IS80, lCa« in IST'J en 1094 in If- deze schipbreuken, waarvan 576 aan de ritscho kuU voorkwamen, was con vcrlic» van 1129 menschenleveu te betreuren. 'Het getal der in het janr 1882 in Amerikaaut* Kéknme» hridTcrhurzci'i bedraagt"iurohdct'ijfera T20,()00. Dnittclüiind ' zond' daarvan hut gruot>te contingent. i>o 'toevloed ;uit Ierland is mhitfejr geworden. Zweden en Ierland stonden ia dit óp1 ' ' ' ' t'i ?int deokti taér i«