Historisch Archief 1877-1940
ham, werd den overgebleven» Atjehen meden*
dseld, dut zg binnen v\jf dagen het eiland hadden
téverlaten. Deu volgenden dag sag men ««n
lioot aankomen, en daarin bevond zien de kapi
tein van de Kapid" die mededeeling deed van
Lilly'» vlucht met Von Biirghauien, waarop de
kuminaudaut zoo spoedig mogelyk het anker liet
lichten om naar Montjay onder zeil te gaan.
IU>t 7do hoofdstuk doet zien, hoeveel ook maar
«Jon nlowtig officier, hier Munk, in die «treek voor
de Hollander» bederven kan, en werkelijk bedierf.
Kn teveni hoe Van Urwleu'i verliefdheid hem
dwaasheden zou hebben doen begaan; zijn con
ti ei e Rcnckers voorkomt ze echter. Daar de
kouimandaut overtuigd is dat, zooals de zaken
nu staan, diplomatieke liandelingeu de ernige
knni leveren om het mei»je te bevrijden, zeilt de
Dolfyn aanstonds naar Simonie. Aldaar aange
komen ontbiedt de kummandant de naburige
kiimponghoofilcu; onderwijl wordt Munk door
v * ??"* «««i' 'l« onwaardige weet uich
Danrop wordt do
I '» «l
j.» f
i J
»door liegen er-uit to redden. ,
lezer bekend gemaakt met de particuliere zaken
tuaschen den kommandaut en Lill.v's vader, die
wanhopend is over de vlucht «Öuer dochter.
Vervolgens meldt zich een djoeragan vau de te
Simonie gestationeerde kruisboot büden
kommandsnt aan, die be'm waarschuwt gén tobliud vertrou
wen te ttellcn in deinliv.tlersdiuir dezede
vrieridachap der Hollanders oo min begrijpen ah verlangen.
Het was hun een raadsel waaruni de Hollanders de
Atjehers «rei en de Malciëra niet als vijanden
beachomvdeu. De djoeragan beloofde lyu hulp tot de
ontdekking van Volaman's woonplaats. Deu volgen
den dag «achtten verscheidene kaïnponglioofden
den koininandnnt op, die zeer diplomatiek met zete
wei-k- ging, hij kwam niet aanstonds met z|jn
verzoek voor den dag, maar bc;;on met te werken
op hun gevoel en op hunne ijdelheid. Daarna
vernam de kummandant van ecuige omstanders
waar Polassan zich sclinil hield.
Kiettege&staande de bc Ireigingen van den kom
mandant was er toch ziekte aan boord ontstaan
en zelfs de officier Renelcers door koorts aange
grepen, zoo lat Van Urselen voor hem naar wal
moest met een zending. Dit hoofdstuk sluit met
des kommandaut's kritiek óp de
NederlaudeclieKoloniale marine.
Do lozer leert ou Tolassan kennen.
«taakt. Mijn vader wee» mij er echter op, hoe
weinig met schrijverij te verdienen valt, en
tegelUk hoe uitgevers rQk of wel gegoed werden, maar
niet de scUryveri zelve. Natuurlijk dat ik, dit
inziende, liever uitgever werd, van mijne capaci
teiten koude ik dan even goed gebruik maken.
Zoo gezegd zoo gedaan. enig geld werd mu
voorgeschoten en mjjne induatrieele ouderneming
gelokte goed. Ik had de gewoonte aangenomen
by beroemde of gezochte schrijvers boëVen, die
ik verlangde uittegeven, te bestellen. Ik keek
nauwgezet naar de oogen van het publiek en
richtte er mjj naar. De onderwerpen moesten in
den geest vallen en de schrijvers de gevierde
letterkundigeik van den dag wezen. Ku had ik
opgemerkt, dat iu ons land de werken van Zola
druk gelezen werden, omdat zij op waarheid
steunden en niet zonder onreinbeden waren. Ik
meende dus het vaderlaudsch gevoel to kunnen
streelen door een werk te laten o pst o) U' u over ds
Xederlaudsohe Zola's van de 17o oeuw. Allerlei
uittreksels uit de gcscbritten dier glorierijke eeuw
moesten het werk aantrekkelijk maken. ('als
coudc er, als dr Zola van zijnen tijd, iu verheer
lijkt worden. Ik meeudo echter tot de samen
stelling van dit boek geen berormd letterkun ii.;;e
vnu noode te hebben. Ik had in mijn dienst oen
schranderen pakhuiskoRi'ht, dio nog al geslepen
of viezisiheden was. Ik zelf deed er het ruijue
brj eu ziet zoo kwam het boek in do wereld.
Maar nu die elletul&c recensenten. Zij denken
er niet aan hocrfcl arbeid, ?moeite en geld e*n
boel );o$t. Ik ben een huisvader, heb volgens bet
laatste systeem drie kinderen, bon lid van allerlei
nuttige inrichtingen, Kef geheel iu den geest vau
inünoa tijd, ben gematigd modern, volg de regels
van de oukonoraie, zooals die iu 0113 huid geleerd
worden, verkeer veel ouder mijiie medeburger*
bij hen door vour cou net man. Mogen
wg
het
en
I
ga
nu do recensenten mij Wnadeeleu iu
Wat heb ik hun gedaan? Wiiiuom verv.'lptn /-.ütuvj?
Kan ik geen actie u-gc'ii hen instellen'.' /ij
/.e>,'dat het boek. dut ik uitgaf, zonder waard*
toch ziiüei' zulke mooie, zinnen
gen
is. cu
Ik
die het
UU 1U&CL ACV*. uw - --, --,
type van een Atjcher is .wreed, zinnelyk, met ceu
groot ouatliankelijklieidsgeyocl. IIji wilde
heerichen en wie zich niet onroidtieliilt door bom liet
bchecrschen, jwerd gedood.'' Ijlly en haar
niinWucvmuuo.., n..?p
naar zijn in Polassan'ümacht on worden te /.urnen
bewaakt. De Atjebrr van mecning, dat hij de
Hollanders in bedwang hield, zoolang die gevan
genen levend in zijne handen Waren, doet alles
woor Jaromir's herstel, die werkelijk weldra ztfn
vorige krachten herwint, en Polassan tevreden
mat de lielkoozingcu zijner veroverde vrcuw,
laat Lilly ecnige dagen met rust, doch juist als
aan dien toestand een eind zal komen, gaat er
een woest geschreeuw wit de hut op; oiuiidilelijk
verwijdert Tolatsan zich eu ontvlucht I.illy; toe
vallig in het bezit van ven stüct gekomen, ijlt zij
naar Jaromir, die ecu schildwacht vermoordt, hem
x(jn geweer outreeiut en een bcnda iulanders
weerstand biedt. Polassan is door de zijnen ver
wittigd hoe df Hollanders op hetvrater huishielden,
en tegelijk vau het voornemen der Arjehers om zich
geweldig te wreken indien zij een Hollander iu
handen kregen". " ' ' '
10, l'U IUUJI U.IU *.. ... ^-.
lijd door hen dus schudt* aan ccUl eu goed, want
ei- :'.iju nog steeds menaclif.n, die aan vcccusentcn
flelooven. Ik doe dit alleen aan hou, dio
lofredenen houden. Dat 2'iju de rechte, 'die hol
pen ons aan ons brood, niet de nijdigaards de
kUibbisten, de partyduren, iiio het jmbiiek ttgon
ons opstoken. Doch de schade, die ik later leed,
was nog groot er. Ik btitoMe weer een boek.
Nu over de Alchyroie ot don steen der wijzen,
want ik had gemerkt, dat men er bij ons nasr
ging zoeken. De I-citn-kniidiije, dien ik aau'.uuhF,
was beroemd cu lig liet publiek zeer gevierd. Ik
weet daar uiots van. xejde liy eerst nogecihjk
maar toen bood il; beui een zvcrhoog honorarium;
natuurlijk kwam ik nu klaar met liem cu daarop
ging hy snuffelen in Imokv'n ovor Alclivmio.
las er zelfs cenige gelu'd ca weldra kwam <>eu
??!.- li'ii mii uit nvpv den stesu
vau de
voor het objectieve (Iwt naïeve van Schiller)
hoogste, ju het goddelijke, in de kuust hou
den, met don naam van onnatuurlijkheid brand
merken. B\j het Icz. u der beoordeelingen van Sarah
Bernardts snel, kwamen oua weer in den zin
verichilloude uitspraken geuit, tijdens Alma'ladema
hier te Amsterdam een aantal zijner meesterstuk
ken ten toongostold had.
Zg laten ons koel, i wp men, wij gevoelen te niet,
zooals meer rnodarue voorstelliugen eu vormen.'
Deze, letterkundige meeoingeu mogen tot nadtm*
ken leiden, al is ceu volledig oordeol daarmede
nog niet uitgesproken.
LENTE.
Wat blozen en gloeien uw wauj^kens,
Wut branden uw lipjes, mijn kiud'.J
Dat komt van de zon, mijuo moeder,
Dat komt van de zon on den wind.
Wat klopt en wat h(jgt dan uw boezem,
Zoodat ik het. hoor, o mijn kind V
Dat komt van de snello beweging,
U moeder, ik liep zoo gezwind.
Wat. uiddort en beeft in mijn handen
t w handje! g«en sneeuw is zoo koud.
Ik doopte toon vingers ia 't beekje,
Iu 't beekje aan den zoum van bet woud.
Wat vonkelt een traan in uwc oogen
Zo j dlauw «lüdo hemel omhoog?
^?Ik kreeg op den c-tiiivendcu landweg
Ecu koneltje. siuiid iu mijn oog. .<
O geef vftu uw blozen, mijn dochter
Aan wind noch aan /.onno du schuld.
Nog nooit heelt ceu stofju 7.00 lustig
Uwe oogen mut tranen getuid.
Ik heb hst «l lang reeds bezrepen,
Die rilling, die kou en die jflootl,
't Is loven en lijden: 't H liefile
. 'k Herinner 't my xall' no^ zjo jjoel!
BiusseU UóK'ne Swnrth.
Het ecds- vraagstuk
en mededeelingen.
door J. lluhbcl. Berichten
NeilcrlanJisehe Boeken. (Indiii.)
Mr. N. P. van den Berg. De handel van Java
gedurende de laaUche acht jaren. / 2.40.
Proeve «ener populaire
herzien door lirnest
De plant.
Uotanie. '.'e uitgave,
Hurrenioh. /' 1-&0.
Vrouwe Courtmans,
geschenk van den jager.
gel), nerohmani.
f 0.02» j.
Het
BKRICHTGH FA' MEDEDEKI.INGEX.
dou luop 'var*^ dit jaar /.uilen de
voltroUch gestileerd werk bij mij uit over dcnstesu oor«nronkelyl
der wljüen. Ik had mij ook ver/ek> rd vau do
hulp djur akolythen van deu g routen man on liet
Kendu dctleil vau de pas begonnen soi ie I
\Voruen'' verachijnin. Min'»/ .umb door Mrs».
(iilulirist. Mtiriu K tgeworlti do u- Mias /immerii.
(icoi-fic "(«»</, door Mits Tliuina*, eu Hturyaret
l''ulter door Mrs. ilowe.
Ynn dfc Short !/istar;i af iJie EnJilish pcoplc
door deu onlmigs oïerl"den Jotm Jlicltc.ni 1-ireen
xyn sinds du eeis,lc editie vau lüTl.
no^ruti^diii«xvinpUion VLM kucht en wel uilen vuurden
voiikelijken [irijs van W sh. O d. (/ .üjl.
LUU «UM.U.. uy v^..
Dit maakte de tocstaud vau
Jaromir en Lilly nog hachelijker, maar cou aan- j
va) van iulnndcrs op do Atjehersbracht^/iioi
voorboölc giny glad weg.
Maar ook nu kwam weer zulk nou oageroef.cn
beourdeelaiir cu ontdek'u ik> vritoouiiig. ?- Het
bock was gemaakt c» niet geboren, xeidc liij eu
scheen daarmede een smel op den geijkten naam
*e wrijven. Mag mon dan n'ct luneor boekou
laten maken, dacht ik. NVaailij* dit il de dood
voor een eerlijke kostvviuiiirg.
In ecu land, waar de in lu.trie IOR
niotinxrooten bloei verkeert, is liet plicht deze te
bevordeAls uen voorbeeld hoftveol Ko'-'dkoopcr dikwijls
de Ainerikaanscbe wntruMicn van in l^tig
werken dan do oriRiiici'le pditiis
i
uitKckoiiicii werken dan do oriRiiici'le pditiisxelvo
zyn, halen w'üanu dut. de fifJlem and MfiMfialu
van (latlylu's vrouw, Janc WcMi-Cariylr. <lin kort
eledeti in Engfliuul het licht ziigen en '\'2
shiln kort
(jeledeti in Engfliuul het licht ziigen en '\'2
shillinsjs kosten, tui ih' do Vcrcoiii.^dc ^t.itpu
verkiijgbaai1 zün gosteM voor t(i »h,', (i sh. en Ish,;
ja er U zooeven bij llarfii'i-.-t anil Hr(>thcfn, een
uitgave verschenen, dio, slechts oO At}tcrika:(u;ulie
centen ll'sh., d.) van '
koopt» s beurs vordert.
w dieiiüar
Klans DurlwoL
Jlet.
r * ..... IC 11 U1VC1 iv» nv**> v» ??* ? ?*??.? ...»
loopig redding en Voltissan gevangenschap, l ren, niet te belemmeren cu daarom verzoek ik u,
rofassanwori.lt in ketenen geklonken, terwijl J«- i waarde lezer, die grimmige, vitterige. alle indiutria ,
romir en Lilly bijna volkomen vrtf worden gebv j bedreigende rceeiisciiten te vervolgen en goovecl ; liowk liitorij t>/ LaUn *..
ten en ook best hadden kunnen vluchten, waren ; mogelijk voor hun vorwatenheid te *? l ra tien. '?? latid ?',?> sUiliiuzs kost-, iu Amerika voor de lüll't
Ȇniet terecht beducht geweest in banden der ! L'w dienaar ?? dier som te krijgen.
Atjehcra te vallen. Polassan werd ter dood ver- !
oordeeld en door een Godsgoricht uitgemaakt i
dat men zijn leven zou eindigen door middel van
den kogel. Daar'cen terechtstelling b
dcinlandei-d steeds met een fet-st gepaard gaat, laat de
heer Van Rees er eeno vrij uitvoerige beschrijving
van volgen, en zooala to verwachten was eindigt
het met Polasjan's dood.
Urselen en Munk tot opsporing en
bevryNitwee uitgaven in Frankrijk.
K. Gunt. Les Uienfaiti de la Kévolution
frant!c Odition. In-18, VI-120 p. 3.50.
l'nnce de Meltcrnkh. Mémoires, document» et
critk iliveri lai^ïs p,\r lo prince de Mctternich,
chaiU'dier de cour et u'Etat -.publiés par son f'ils, Ie
prince Kicbard de Metternicb, classes et réunis par
A. de KlinkoH'straw. '2c partie: L'Ere de paix
(1810-1818). Tomcs VI et \1I. 2 vol. in-8o, Xl-715
ot VI1-Ü62 p. 18.00.
A. J. fttni>f"-'lie. Cours d'liistoirc nationale. 4e
partie. Periode umtro-espagnole. Tomei IX.-X. 2
vol. in-ft>, pp. UT742U b.OO. Een Belgisch werk.
A. BoucH-r. Amour, misère et Uic. In-l&, <)20
p. ?..W.
(t. tYAi'.cwrt. Contcs de Gotlard d'Aucour,
fernvoe günóial. Mémoires turcs. (Publiés par O.
l'zanno.) In-8o, XX-21U p. aveu vaux-lbrtes,
tleuTut i-t enig dulampe. U'.IX).
Lubert de Xaint'Amantl. Le^ Femmes
desTui...j-ips. I ia Jcnncsso de l'iuipéi'atrice Joséphine.
In-18, XXX.V-218 p. 3.50.
L. Lncour. (iaufois et Parisiens. I.abicbi-. Henr
Meilhac et Ludovic Ilalcvy. Edmond Goudinet
In-18, ;!27 p. 3.W.
L'. Hcfinart!. Los Himcs de l'rancois PC-trarque
Traduction nouvelle. In-lS, 858 p.
l'\ (jodtfio;/. Diutionnairo de l'ancienne langue
fran^aisc et de tuus ses dialectes du IXo au XVe
sü'clu, coiiiposéd'upivs lo di'[iouillemcnt du t pus
los plus imt>ortants doenments manuscrits
ouimprimés qui ae trouvoot dans les grandes
bibliotbiqucs de la Tiaiico et de l'Europe et dans les
prinripales aroluvea dópartcmcntitles, municipale),
liospiLaliérej ou privces. Tome Ier.
(CaeteillonDvvij). In-Ie « 3 col., 1V-792 p. fr. 5000.
l\!rHH'e uilijttri'ii in tinjelatid.
?f. isithfll. ('reed of a 'modem agnost ie. f 1.05
N. Siai/llt Orthodox ttieölogy of today. t'1.65
ltl l'iiniiture, cxemples li'oi'u tho b/st-knoivn
d'-.sifftuTS, from tho rJih to löth ceutury. l'O.bTi
F. II". Ftirrur. M'ith the poets, a scleution of
pootry. f-I.9U U. 1)ft/mmond. Natura! law
??---'' '-> ''' '>'<''' " /iicrtflii
['rplcgomc" iord
.. . .. ussiana
ut Merv and llerat. and tlieir power of invnding
India fl.Miii. iHoistèr. The Wtst hulios enslaved
mul frco f ;!.30. J. Bare Infhience of raiud on
mimi t'S.K',
NinrlfCfttli (Jetitiirif f''nrl Coirper. De-üiUory
reiU'Ctions of ft \Vlii'. SVr Jslia» Uoldsmi't.
Qucstiuii.i ol the ilay in Iiidi>i, ]?'. Kan IloWaon. The
man ot' the future. 1\1. Laing Mfitssn. Detec
tive polifly. Mattheic ArtinM. Isaiali of
Jcruzaloiu. Gcti*rti{ ScliMH'mrg. Sbiillv.e
retaintbomai'ine>V J. A. Fruitde Au uusolved lu'storical riddlo
(coi.chidr.d). f,'. W, Ifi-nimir.if. The past and fu
t ure ol' (.liunbriiiga L'niverdity. ' ' """
oiigiisrt poeiry. i !.;?« n. ,,, v,?,.<>,,,?..
intlio spuitual wolrd f-t.i'O T. //.(JT?n»Prolegoin
n:i to hthif». 11.75. J. (J. Jtnffreson. Tlie Ucal La
Uyrqi. vol. f l!).,*iO. C. Mtrvin. Tho Hussia
l LirU l'i \.uiuiui **-»?," v' "? ? "?? ".' ? -----
.
Evenzm il (?',. A» SimMtx's /oer vei-dienstcnjk. 'l'be Biibjo-liv* ditTiciilties in religion. Mn. W<
' *'» Liturtttwre, dat iu Kng«- '< llvnhrx A Riimpse iu _tp tlits art of singi
: Dr.
' persors
l muel
"Autoren dr Vere.
iitfs
singiug.
nmc><m. The law » respector of
/). C. ttoitii/i'i-. l'tance and Ctiiiia
SaSoeial reform.
Cliartcs G
/). C. ttoitii/i'i-.
Tiiu Urselen en un ot opsporng en evr
ding von Yon Bürhausen en Lily naar wal ge
zon'ien, woi-den door hunne gidsen misleid; z'üvalle
x terwil Munk ewond wordt. Eei
KUU'.^u, ww. «w.. ~w. ri
in een hinderlaag, terwijl Munk gewond WOL
mrcügke tijd volgt en drie dagen later zucht Van
Urselen er over dat hij nog even ver is als toen hij
vertrok. De marsch wordt echter voort geXet; cu
011ven asSt-ta t Von Büvghausen^n Lilly voor Van
Urseloa, dio liet inoisje nauwelijks herkent,
zoofceer is zij in weinige dagen verouderd. Lilly
neemt de zorg der verwonden op zich en Muuk
aterlt nan zijne wonden. Van Urselen drukt Vou
Blirgbaiisen de hand zeggende: ik bewonder uw
nii'ijje.
Inuiwcbcn hebbende kommandant van de Dol
fijn en de kapitein vaa de tUpid ruimsclioota tijd
aan hunne gotde en kwade luim bot to vieren;
daarop verueroen zy dat Jaromir en Lilly leven
en veiligz\jn. Zeker van het behoud.zijner doch
ter, scheldt baar vader ah vanouds op Jaromir,
maar de kommandant in het botit van panieren,
?wuavntt hU kwade trouw kan bcwyzeii, belooft
Lilly's vader alles te zullen verzwijgen indien hij
zijne- toestemmiDf; geeft tot haar huwelijk met
Jnrpmir. .
Vau Urselen komt aan boord van de Doljvja
terug en getft verslag van het gebeurde. Lilly
gaat naar haar vader en Jaromir moet den kom
mandant naar atjc hut volgen, d:o hem daar do
geschiedenis van zijn hart mededeelt, wanri'n do
moeder vau Lilly nauw betrokken i». De .Vlinder"
komt in gezicht en brengt belangrijke order?.
Op Surcatia's westkust woa een opstand uitge
broken; een expeditie op m oote eohanl word
uitgerust om de macht van den vijand te fnuiken;
ook do Dolfiju werd opgeroepen. De kommandant
verheugde er zich niet weinig over. Ook wordt
h->m ofTieit'el medegedeeld wie en wat Jaromir is
en dit boeiend boek eindigt met de toestemming
van Lillv'a vader in haar huwelyk «et den ge
liefden Jaromir, die niet Yon fJürghauecn, maar
Slahitzky heet en met vele andoren genade ontving
van den Czaar. .
AVy noemch dit boolc boeiend, maar kunnen
het met evenveel recht interessant noemen, wjjl
do nuteur blijkbaar de kunst vers! nat om,
mcestentijds niet weinig woorden, zoowrl een
natuurtoonee) te leekenen ah een karakter- of
zedcnbe?chrQving vnit Atjeliers en Maleiërs te geven en
een verkenningstocht ie sohetien, zoodat de lezer
vau dit bo*k na voleindölectuur zich werkelijk
een voorstelling zal kunnen vormen van de streek
en den volki&tara, die Nederland in de laatste jaren
zooveel goud heeft gekost en nog kosten zal.
Dut dezo inhoudsopgaven voor velen een
spoor?lag roogo wezen om met het geschrift zelfkennis
te maken i» onze oprechte weusch. E.
VERONTWAARDIGING VAN EEN
INDUS' TRIEEL OVER DE BEOORDEELAARS
Is er nog recht in Nederland te krijgen? God
dank, dat wij er niet aan behoeven te twijfelen,
nu zelfs h^, die als getnige den eed niet wil
aflegffen,tottuchthnisstraf veroordeeld wordt. Er zijn
rechters te Amsterdam, en daarom wend ik my tot
een' Amsterdammer blad, om het onrecht, dat tny
Mngedaan is, bekend te maken en herstelling der
?ch'ade te vragen, die ik geleden heb.
Ik hen een uitgever, wijl het recht «onder
aanzien dea persooni gehandhaafd dient te worden
noem ik mijn naam niet. Ik heb een volledige
opvoeding ontvangen, ken de nieuwere talen
en weet «op Jets meer van alle» dan een jongen,
die zjja eindexamen gedaan heeft. Ik moest een
?leroep klezon. ik had wel lust om een schrijve*
? t« worden, ik (ton al «ardlg-rtymen en verhaaltJM
uit het ri«gel0kaoh leren ud ik reed* vele
geTWEE LETTEUKU.NUiGEX OVHR
SARAH BERNIUHDT.
Twee letterkundigen van wi schillende sexe, hisr
tor stede, hebbcii ons huu o^rduel over hut
«pel van Sarah Bonmrdt niüdcgedücld en wij
me'enen onzen lezers gtun oudicust to doen, dit
hier ai' te drukken.
Do letterkundige dunio schre'j! het volgeiide :
nln de vorige weck bracht het ari-tocrntische
spel van de vorstelijke Sarah Dcrnardt uh
priusesse Fódorn tn'üjn verrukking.
» vo >r dien enkelen keer
mv stille studeerkamer luid verlaten o ai iu do
schouwburgzaal de chai-iuea-e vau Sat'cuy te
JiOtiïP.n en te zien.
nik druk het meest op dut iisoren, omdat voor
mij onvergetelijk zijn de intonatie* dier rijke stem,
waarmee zijrgekniold voor liet bud van Wladin.ir,
l ,fuli zal het Citraliill 'Htnyniiif, <>en
maken mat de reeds vrocgor door ons
vermeld» prgsvérininderiug. Alen cgt ook, (Ut
tuvcna bet Retal der illustmtii'S zeer vcrraccrdürd
worden «n 1-1 iu iedere ninulidolijkscho a'iovcring
bedragen zal.
In bot laatste Zowltigslluti van het N. v. d. l)ag
i^ hot hoofdartikel, door deh h»er \Vtllcin l'atn>
geleverd,
A'un (ie Handleiding' tot de Gtn-fi!fdrnia;der.
Letterkunde door Dr. \V. Doprciibos (ddi> druk)
is do 11 il B adovering (Ie Ainlinn bij IMcrker en
Ybes)' verschenen, uaaiin wor<ll over d« ^paan«
sclio Portugeowtho cu Kiigelsolie LetU-Haindo in
de Ititk eu'ntte eeuw geluiiduld.
De lieoi' A. Hnegfr beeft nu wezenlijk een
opstol over AQ-NcderlttndiH'lic
ri'oK/t'cwiuln'tiiiloi1natiunak' Tijdschrift
IJ V U RH E l
Atif' der Itiüie geschreven.
haar geïoövèn, en hopen, eu weten, x.oo duidelijk i. Wy'twijlVlen war of die hoor wel op ll°ll.°?tf
,.»o.. __ ^i ^^^.i... .i..t i.?.,,..,;..?? ?_ ".?.. ..::.. onderwerp, en zien nu uit iiasir fliej.
to verstaan geeft, bijna zonder dat men
Haar demouisch cu toch weer zou vrouwelijk :
koketteeren met IpanotT: haar droefheid, k'ts '
lat^r baar too-ru. tils y ontdekt dnt NVludiniir ^
baar niet liefhad en slechts huwde om haargi-ld; ?
haar aug&t, als zij met ld dat Ipanofl', diu
oris-chul(lig is, door haar in liet vcraorl' is gi-lukt, dan
is vau -?.j,, v,,.»?,,._.,., ... _..
C. A-lboidingh Thünj, dio volg«ns bare belolto.
ilcii -- Maart II. iu liet JhtyMwl gegeven, gereed
is iu hot. btrijdpcrk te treden.
Wie 'M\\ niui. 'wru^ehen dar. zij. den schrijver uit
de langlo uittir boven brengt V
DK VlSïJCHliKU TKNTOONSTELLING
IK LOS DEN.
Groots toebprcidêlen worden to Londen
gemaakt voor de groote vissuhcrij tentoonstelling,
waarvan de opening op 12 Moi is bepaald. De
gebouwen hiervoor bestemd besïaan ongeveer
". Hectaren in de tuinen vau het
TuinboiiwUuudijj cnootscliüp.
Uit Engeland /.yn rijko iuzcn'lingon gcltomen,
lanv ook d? meejfa audero Stah-n lieten »ich
veiiegenwoonli^en, vooral de Voreenigdc
i ouiLeii van Noord-Amevika, die voor do/e
tenj toonstelling een bedrag van /'110,000
bcschiki liaar stelden. Der.o bckinnstelliiiR is 'e verklaren
! uit bet groote liandeNbclan? dat de Republiek
i bij de visscbcrij beeft/ /Cou klom de aanvoer vau
i do kust der stille Xuukec naar tfngeland van
voor het vangen van snoek en andere et»
raeene vischsoorten mot toebehooreu 5. t'uikeil
CD dergelijke inrichtingen tot het vangen vaai
paling. 6. Yiichhaken. 7.
reediuhkp. Schuiten on touwen.
Ktasit II. Etonomsche poü'ie dtr
1. Peisoonlyke uitinstingen. 2. Voedsel en
medicjjnkisten. 3. Modellen en teekeniogon van
woningen. ?!. Contracten voor coöperatie, Ie»
venszekering, enz.
Klasse IL Ilandeklclangtn.
1. Het bereiden, bewaren en benuttigen van
visch als voedsel en tot andere doeleinden.
2. liet vervoer en den verkoop vau visch.
Klasse IV. ViscMeclt.
1. Modellen en teekeningeu van inrichtingen
tot het aankweekcn van visch en het vervoer
van eieren. 2. Voorstellingen van de ontwik*
keling ou den groei der visschen. ?- S. Modellen
van viichladders en het doorlaten van visch door
?luizen, enz. 4. Wetenschappelijke
onderzeekingen naar de ziokten van visch, middelen om
ze te genezen en te voorkomen, het reinigen van
rivieren, physische on chemische onderzoekingen
naar zout en zoet water met htt oog op do vis);
scheu. Waterplautiu en dieren. b.
Acolimatie van visch.
Klasse V. Nahinrlffie historit.
1. Aquarin. - 2. Werken over icthyologie.
:!. Toelichtingen van de betrekking tus-.cheu uit»
gestorven eu bestaande vischsoorten.
Klsase VI. De geschiedenis en de lilleraluur
der ristftvaitgat; visschei-gicctlcn ea handel in
viseli.
1. Oude viucher^j inrichtingen. 2. Vissclierjj
wetten in verschillende landen. ?. Afschriften
vau overeenkomsten cu tractaten omtrent inter
nationale visschern betrekkingen. 4. Rappor
ten, Dtatiitiek en literatuur betrekkelijk visuhea
vischvangst. D, Kapporten omtrent accüma*
talie van visch. -»-V
Klasse VIL Geleende versamtlirgen, rcrl(an»
delingen. . <
Meer dan / 12000 is beschikbaar getUld tot hot
bekronen v«n verhandelingen, op de vireoherjj
betrekking hebbeude. De onderwerpen, waar
over deze loopen, z\jQ *a twee klotsen verdeeld;
de eerste klasse tevens de gewichtigste bevat d«
volgende:
1. De natuurlijke historie der zaevisscben van
Groot-Brittanje eu Ierland, voor zoover «y voor
den handel vau belang zijn, met het voortleelen
van de zalmsoorten. ',
2. De gevolgen dor bestaande nationale en in*
t.ernntiouale wetten voor de regeling en de be<
schending der zceviascherüeu met voorstellen tot
verbetering,
;!. De betrekkingen vnu den Staat niet visschen
en visschoryen.
4. Verbeterde methoden voor het vangen ea
overplnnten van zccvisschcii. '
5. Over verbeterde inrichtingen van
visschertfhavent iu Groot Drittanjc on Ierland. \
(i, Over de bosto methoden voor het breken
van de kracht der golven van havcumondingOB
en elders. ' ,'.
Voor elk der onderwerpen 1?0 is een prgi
van f 12':0 uitgeloofd. > ..;,;
7. Over vischvoedsel iu zout eu zoet water.
(Prijs vau f COO). ,1
Voor de be^tc vcrhaudoliug over elk der vol-:
gpnde onderwerpen werd cea premie van /300
uifgeloofd: _ ;''
1. Over de wetjjoviug op du zalaivisscliery ia
Schotland. ? \
i 2. Ovor do wetgeving op de zalmvisschei'üin
i LnffcUnd'eii NVales.
3. Over de wetgeviog op de zalmvisscherühi
lerlard.
4. Over deu invoer ca accUinataüc vau vreem
de vischsoartcu.
B. Over da voortteeling van z^etwatervisschen,
bohalvo do zalmsoorten.
(i. Over de voorttücling der zalunoorten. '
7.'Over ziekten van zalm, dcae te voorkomen
en te genezen, ., ,^»»i_Wl^rf^ '
8. Over oestercultutir. ****
'J. Over do beste middelen voor het
aankweekou van schaaldiercu.
maav
weer-haar ?fomiue onUcttiuL', hnarw'auhoup, als. ,c ? .
zij met alle krachten getracht heelf oui goed to l -Maait Amil komt e*u onstcl Voor vau den
' ' "" ? " ' "?i -? l..*- li*,.**li»Ati.nf]r. PLU
I?),ct ?Alucmtf»
vau Nederl. Indic,
tiusken Iluet over het iïeiiicliedciiocl; ecu
dat ratit liet opstel va.n Mwt Rooros ovor
en Attti-gcuseniied'er'cn in hut Nieuw
" te vergelijken is.
maken wat ze misJecid, inaar toch het noodlot j heer
niet kan keeren, dat ze zelf heeft opgerocjieu, | ttutr,
bet werd alles 200 keurig en stout-tevens, xoo
lijn genuanceerd, eu toch weer zoo breed door
Sarah vertolkt, dat men büaa zintuigen en gevoel
te kott kwam om alles te In-vatten. .
Te sober noemden cnkeleu baar .«pel. Maar is
do uiting van smart niet itiiliridiieclV Is hut
voli-trckt noodig, datelko vrouw linndun wringeudliaur
leed klaagt en, als -m lijdt, de kamer op 'cu uet-r
holt, ja /elfs niet «til unn zittcnV \Vaarlijk men
doet Mevrouw Freukcl fieen dieust duor haar
naast Sarah fJernbardt, dus zeer in do Nchuduw j .
te plaatsen. .Hot is in oiue Holliiiidsche
kunstenarcs te prfoen dut züeen eizen» opvatting van
Fedora gaf, en al deed zétianiuiuo naar mtynu
meening het atuk van SarduU guun g.tcd, toeli
erken ik dankbaar dut ook luav LVüora mü; "w»-»»» r >;?v« . ,
sommige oogenblikkeu bewonderinK aWwong.'. l paleoetbniquo par G. de ftavortn. Les noiivoaux
Hoe iïhet echter inogclük ilut c-eu nciriuumct ! ?«?««««"«or» amuricams par Jti. Btntsnn. Cluncet
zulke onbetwistbare gaven met toovtul Roeden ! Toiikiu pnr K. Plttnchut Poesio par Jcif)tics
Nor-n ^ .?«,*!?» studiën er niet iu lUgcn kan om ! mand. Commctici-ment d'uii Ki-and pwto nar F.
INHOUD VAN IJDSCnRIFTEN.
Inhoud vuu den ' Xtilfrland&chen Kptctntpr.
lj?rii'luc-n cu Mvdedeuliugen. Briefwisseling
vuu 'l'. Smit Kleine. - Spiuozu nis nihilist, door
dr. 11. .t. Uerz. OpvoediiiK en onderwijs, door
Lolewijk Mul'ler. De'Bi-hildpi- vau Arexzo enz.,
door NV. l'. Wolter». Pluksel.
de
boi i<
Iteritf des T)siir-Mondss. La nrcmit-rc campagne
Cotidó III par te duc (t'AuiMilc. Lc J uit' de
T'. ItonnluM. l.' n essiii de synthese
lca
wil, on ernst
is ceu wczonlijkbesuliüut'dt;'vrouw to vertuonenV
De auJore lutterkuuJiye iiittu ziuli itldiu;
,Sarah Dcrnardt is mij thans gubeol anders
verichcnen. dan ooit vroeger, Ruwundurdc ik
toen vooral den eenvoud, liet zoogenaamd natuur
lijke, van haar spel, zooals b. v. iii L'rou l'Yoti,
verleden week meeudu ik. een e godin te tien
optreden. Hot was mij als of ecu antiek stand
beeld, van het zuiverst, marmer, was gaan leven
en zich rythmüch iu beweging (.telde. Alles was
muzikaal, alles harmonisch. De antieke rust
als do Apollodienst dit voidert laat niet toe,
dat zelfs de boviasle hartstochten den meiisch
buiten zich zelven brengen eu hem vcrwitrrrn. Zoo
zag ik de hoogste'kalmte bij de geweldigste be
wegingen en de hevigste uitingen vitn hartstocht
en smart; kortom een zoogenaamd roman iek
stuk, op de meest klassieke u ij 7.0 vertoond.
Alle» wns fijn ou vorstelijk, l tij de godin, die /ich
voor ons bewoog, heriuuerdo niets aan hot lager
menschetykf. Zoo moet Aphrodite li&nr wee
klucht geuit hebben, toen huar geliefde Adonis
gruwelijk gedood was; zoo Antigono gojamraerd,
toen zy tot «fe vroegen dood geleid ?uxird, dien
&Üdoor liaar uT^en adel en stoutheid zich berok
kend had. -?Maar juist die klaarheid eu helder
heid, waarmede de T'runscUe tooneelspeelstor de
geweldigste hartstochten, liefde en haat, daarna
den hevigtten angst na de ?Imitvei-ïchèurendo
tijdingen uitdrukte, schijnt strijdig met het schok
kende natuurgevoel, dat de sentimentccle Ger
maan als Schiller wüeen hoofdelement
van het dramatoeh schoon noemt.
»Vreemd vinden wj) het dua niet, dat velen, wat
Urnntiière. La triple alliancc rier^Cr. Yalberti
lïevuo draraatiquc, cbroniijue. etc.
FortntffMle.il Jtcnctt: Ely»li's uiantle bij 7?. ft.
('Intrchill. Carlylc in Society and at home bij R. £j.
Vi-nnUes. Nirru^lvcerine and Dyuamitebii Colouol
Miicndic. Henry J. Stephen SÏnilh by J. W. L.
GttiisJicr. A. politician iu t roublo .ibout hissoul büA.
11er ln'rt. Reform of local goveraement in connties
bij tl. C. flrodrifk A.ple^fovanritshinstitutcat
Atliens bij II. C. Jtbb, The politicnl coidition of
Italy büF. N. Vitdte&cM. John Uichard (l reen
bij T. L. Geil. Englands duty iu Mgypt. Home
and forcign aiVairs.
l'aden. 1. tiet tweede gezicht:
. Mnrous
AuroliusAuilaata vau
las... .len railicaal in'
r>. De dinumut. C. U verzicht van
biuuonen buitenland.
'rar/en des T{j<h. Aurora Leigli, door Mt-juff,
Sl'crcier. Kapitaal en arbeid door Dr. S. >SV.
. . De wiskunde on het middelbaar onder
door Dr. V. . L. M. K. Fractort.
in IW.;. Ook voor Canada en Newfoundland is \
de/i tentoonstelling vin'groot gcwieht met het '
OOiïop do uitgHtrclcthcid van IHOO kilnmtten j
kust waarlangs gevisrht wordt cnecujaarljjlct«cUe
opbrengst von liO millioen pulden, terwijl in Ca
nada 00,00(1 personen door d*zfn tak van bedrijf
in hun levensonderhoud voorzien, Van veel be*
huig is nog de expositie voor Londen, wair veel
vibcli wordt verbruikt, doch waai- zij nis
volksvoedsel van veel grootere beteckanis zou kunnen
worden, indien 7.\\ beter en gocdkooper werd
aangevoerd en toebereid.
Viin het buitenland zijn het best vertegen
woordigd: /weden, Noorwegen, de Verecnigdo
Staten en Car.ada; hierop voleen Spanje, Ituslaud,
Nieuw Zuid Wales, Nederland, Newfoundlaud cu
Denemarken. .
ItelialvA de tpntoonstelling'-zalei», aquaria,
pavilliocna, enz. viadt men pp net
tcntoou^tclliugstti win een keuken, waarin praktische voordrach
ten worden gehouden óver het goedkoop ou sma
kelijk toebereiden van verschillende vischsoorten.
Iu de daarnaast gelegen .restauratie vindt men
gelegenheid den visch, dio voor het betoog heeft
gediend, te roiisnmeeren.
De avond;vêr1icliting geschiedt; met electriscli
licht van do' meest verschillende utclsols, op zoo
groote «chaal «l-i notf nooit op eenige tentoon
stelling voorkwam. Dit licht wordt zonder ver
goeding geleverd door dn vei'sc.hillcnde
belanghatibouden by de onderscheiden
vcrliclitiogsysalleen clo bewcogkracht wordt bun vaa
bestuur der tentoonstelling kostelooi
10. Over de bêite middelen tot vermeerdering
van den voorraad mosselen en andere weekdieren
(behalve oesters) voor aas en voodsel. '
11. Over de beste middelen tot veraekeriug van
visBclicrs-materiëol.
12. Uver do hcngclvereenigingen in Loniled.
ly. Over de stroorningcn, temperatuur en an
dere physUcbe ei{;enscbnp(ieu der zee iu verband
met de vuorttseliug, groei en verplaatsing van visch.
U. Over do geschiedenis der Kededaadscho
vwscberijen.
15. Over de hatïngvissc'licrij.
Ue vcrhaudelin^nu over deze onderwerpen
raocslën voor l Mei bij den Secretaris der
Tentoonstelling iugezoudun worden. Da bekroonden
en waarschijnlijk ook anderen VHU da best
COhonden worden gedrukt en /.uilen zeker veel l>y
dragen tot de bevordering van kennis en
belaug: it: Hing in deüe gewichtige tak van het Engelscho,
l zoowel als vau liet Noderlandsclia volksbestaan.
. SCHAAKSPEL "^
No. 18.
TUD Het z'ii viuron te \outcnUui.
2WABT.
een psychulogische (studie. 2. Mnrcus
tuuinus. (>. Uut water, de geboortepla
tigrt iiiicliton. 4. MncchiaveUi. 5. he
11.
DagurAad . Mei : K ar l Marx door F. Domela
Nieuwcnhuïj. lleueliche" Prototypen door Dr.
II. tlartógh Hevs Van Zoubevecu. Littru door
P. J. Vau Eldik Thioue. <3nde en Nieuwe
Wei-cldbeccur^ving do»r Dr. F. Gunst. ? Dirbring'e
biwctumwing vaa >et Christendom door Dr. A.
Kottner. Oude "en nieuwe godon door Dr.' H. C.
.Muller. ' ' ?-*?J?»-'-
--\ teems,
j wcgc het
i verstrekt.
i De kosten der tentoonstelling geraamd op
on] gevecr f 1,200,000 worden door particulieren
gel dragen.
i Uut programma der . Expositie is zeer breed
l opgexet en omvat de volgende afdeelingen:
Klanae L fitctie A. Zeevisiclierfl.
1. Materieel als netten, lijnen, haken,
harpoenen c. d. voor de vischvaugtt beuoodigd. 8.
Inrichtingeu tot het vangen van oesters en
Hcbaaldiereu. 3. Inrichtingen voor stoom-viischcry,
hot verplaaUoa van schepen en booten. 4.
Touwen en zeildoek.
5.Toobohooreu:alskaap| standers, kompassen, kijkers, kaarten,
signaalI inrichtingen, oléctrisch licht, enz. G. Modellen
van havens, havendauimcn en scheepshellingen.
i 7. W'üze van vervaardiging vanviscUnettene. d.
i 8. Ueddiogsbooten on andere toestellen tot
red: ding vau menschenlcvqns. G. Inrichtingen om
i de kracht der golven te, breken uan havenmon-,
i den eu elders. K'. Ondcrzcrschu
tele^raafkai bcls, telefonen en andere clcctri'clio signaalin'
i nuhtingeo. 11. Methoden tot bescherming van
' oiidérzeesche kabel* tegen beschadiging door
' vist'.lltuigCll.
i Sectie S. fihiièrvissclicry^
i 1.. Netten en niet verplaatsbare inrichtingen
? voor de «almvisscherü. 2. Zalmhengel» en.
inriehUagêa/oin mét vlieden 'te viwcheb. ~ "
d
WIT.
VTit «p«uU voor en geeft i» /olli-it nlit.
(Wit 6, Zwart 'i Blakke:i uit<i K L> ?!?.
Oplossing van Schaakproblesm K 3. 13
511
nde'enieüwe goon oor T. . .. : t vliëge
AUieiit en Agnoiucus door AndriMMn. IjfeU voor foreUenvkiigtt en toebehoorcn.
Hcn
4.HenA 7 - A T..
A ti nl B T,
AJ li'jttuui.
H 4 - O. S'.t
O 7 0 7 ?»
ol D mtt.
aa. t» Amsterdam.
FEVILLETO1T.
HÉT HËIDÈDORP.I
*** j i
v***
iDKLBKRT'STIFTKR.
Uit het Duitich door BeitluU
DE HEIDE.
Strikt genomen is het geen heide, waarheen
ik don lezer en toehoorder geleiden wil, maar
een treurig liefelijk plekje grond ver van onze
stad, dat de heide genoemd wordt, daar er
sedert overoude tijden slechts kort gras op
grct'idc, en Uier en daar een hcïdeplantje of
een schrale berk te zien wns, aan wiens stam
nu en dan een wolvlokje hing, afkomstig van
Je weinige schapen en geiten die hier
voorbij'^viunen. Dan zag men nog op verschillende
phmueii den iuncverboom. terwijl verder niets
do fentooni^he'ul der heide verstoorde; aan
dou gozichlcindcr verhieven zich hoogc
ber;cn, die als een malblauw lint het sehoone
arulsuhap omgaven.
Uucds dikwijls heb ik opgemerkt dat diep
denkende menschen, en zij wie de natuur
allerlei wonderlijke poözie en bijzondere ge
voelens in hel hart gelegd heeft, jui?l derge
lijke plekjes opzoeken en lief krijgen, daar zij
daar kunnen stroomen en hun gedachten een
'vrijen loop kunnen laten, en zoo ging het
ook hier op deze heidevlakte. Dikwijls kwam
hier met zijn geiten en schapen een knaap
van tien of twaalf jaren, eigenlijk alleen om
de schapen te hoeden, wanneer de dieren
zich echter verstrooiden de schapen om
bel korte mollige gras af te knabbelen en de
geilen voor wie Haar eigenlijk geen goed voeder
root hem uilvlogcn ea lich weer neerzetten, o^n kreeg tij medelijden met den knaap ea
wanneer hy hun gebied doorwandelde, 5- ; wekte hem met een Warmen kis.
verder hun tallooze neven, de groote en kleine Zoo leefde hij menigen dag en menig jaar
Sprinkhanen, de in bleekgroen gekleurde kevers, op de heide en werd grooler en steiker, en
die'zoo rusteloos'en lustig zongen enspron- ; in zyn hart steeën dupe, duistere en stille
gen, dal men op zonnige dagen langs de j machten pp en «ij werd zoo weemoedig
eansche heide hun gonzen kan hooren; dan \ en hy wist niet wal er met hem gebeurde.
* » T. . __J--l,.._ ! *fil?-_.._-Jï_?l.-J 1*11 ..AliMnSjl jhw» «iml /la
waren er nog de slanken met en zonder hun
bruine en gestreepte, ronde en ptolie huisjes,
die zilveren sporen achterlieten op hel heide
gras en op zijn villen hoed, waarover hij ze
gaarne liet loopen don de gonzende,
'/iju opvoeding had hij voltooid en wat de
heide hem had kunnen geven, dal had zy
gedaan; zijn ontwikkelde geest smachtte nu
naar brood; de wetenschap, en zijn hart
naar wijn : de liefde. Zijn oog zweefde over
, J . ... l .1. l!Tl_._...T ..-- k.l
piepende, zingende, blauwe, groene, door- j de ver verwijderde lichtstrepen van het
schijnende vliegen de hommels die slaperig j moeras en dikwyls nog verder, als moest
voorbij vlogen, de vlinders, vooral de kleine ; daar datgene zijn, waarnaar hy dorslte en
met hemelblauwe vleugels, aan de binnenkant i als moest hij eenmaal de lendenen omgorden,
zilvergrijs met zulke lieve oogen, dan nog , den staf opnemen en ver, ver van zijn kudde
een kleiner soort met vleugeltjes alsof ze j weggaan.
alleen uil avondrood geweven waren ein- ; De weide, de bloemen, hel veld en zijn aren
J.litl- J_ 1. *^l_ J!? -.»AUÏII«n.lA ^lAf.»_ ! LiAl 11 A* Al t A*h n tl ft AnesitlllMïiVA llAU'AnAPfi TÜfl HA
dellik de Koudvink, die op verschillende plaat- i het bosch en zijn onschuldige bewoners zijn de l men ware, zou hij uit de weinige opflikkenngen
sen zoo lusliz zong; het roodborstje en de ' eerste natuurlijke speelkameraden en opvoeders j die van lijd lol tijd haar geesl
verlevendigder dradea spon, waaruit hy eerjt «JJR het
degenoegcns weerde,toenlünhaneneindelgk
degenoegcns -_.. .
zijn geheel toekomstig lot. Re«d« ter de grefts
des menschelljken levens overschreden bei>>
bende, zat zij als een schaduw achter teg-elf
het huis in den tuin in de zon, altyd een-'1
zaam, en alleen in gezelschap harer dooden,
steeds verdiept in naar eigen levensgeschie
denis. Zooals zij daar zal was züniel het
beeld van een angstig hoogen leeftijd, maar
wanneer zij dikwijls plotseling de een of
andere persoon aan wie zij dacht, aansprak
alsof hij leefde en voor haar stond; of wan
neer zy glimlachte of bad of in zich zelf»
sprak, wonderbaariyk verzonken In herinne
ring en verward geheimzinnige klanken uitte,
dan zag men in haar een grootsche ruïne
die op een gedenkwaardig leven wees. Ja
indien een mensehenkenner hier voorbij geko
men ware, zou hy uit de weinige opflikkenngen
heideleeuwerik, die de lucht als met kerk
muziek vervulden; de distelvink, de grosmug,
de kievit en moer andere. Al hun nesten
hart naar
zocht en beschermd. Ouk zag hij menig veld- ' bereiden. Als dan het rijke
muisje angstig voorbijsluipen, maar deed het ? wetenschap en gevoel dorst ontsluit dan de
geen kwaad, wanneer het plotseling stilstond ( grootheid Gods, die der wereld er. der menschen.
en hem met zijn schillerciide verschrikte ' ' ' ~' 'J .1?1
oogjes aanzag. Van wolven of andere gevaar
lijke booswichtcn had men sedert onheuge
lijke tijden niets gehoord; slechts vervolgde
hij te vuur en te zwaard mgnig eiersnoepcnd
wezfiltje.
Te midden van al deze heerlijkheden stond
of ging, of sprong, ol zat hij een echte
zoon der heide: uit zijn donk«tbruin, goedig
n, dat Uier een
zi
door do omgeving niet vermoed, door de
van het kinderhurt. Laat den kleinen engel slechts j den, dadelijk gemerkt hel
nan zijn eigen innerlijken god over, en houd > overgroote male"""""
slechte de demonen verre van hem, en hij zal l door do omgev _
lagen in zijn rijk en werden door hem ge- zich zelf wonderbaarlijk opvoeden en voor-1 bezitstcr zelve niel gekend, een groote
L. .?L-":...!-...^ j n..t. 1.:: .?:?,,?M_ ! i,?.,?:.l<,?AU A**i l.ai ,-lllrn l.nrt nam' l mal6 pOfiz'lB in llCt IlOOfd CH het ? hart
eener heideboerin. Haar fantasierijke dochter,
de moeder van den knaap, was slechts flauw
0CHOOL.
DIDASKALIA.
XYI1I.
Toen ik de vorige maal u schreef, ifisrde tie*
dAOttuT, evir de ongesteldheid fan deD Hoog'
iMrar obet te Lulden had ik Wlrftf feflriEf
dat de dood fteds too spoMit een der grootst*
sieraden dwr Ijeidiche UniTertitélt soa wegnemédj
en het trof aU een donderslag toen de mare vaft
het overladen van Dr. R. P. A. Oosy door hal
lantt weerklonk. In Ow weekblad h«bt gQ reM»
een opmerkenswaardig artikel over den geleerd*
i..*.* 't ,jQi n;et noodig dat ik tt nog veel
, ^L t. _t _.. ^.1 __irï? ». _i* .^i.. _jf>~*
haar evenbeeld,. De oude vrouw had in haar
lang arbeidzaam leven slechts een boek ge
lezen, de bijbel, maar in dat boek las en
: studeerde zij zeventig jaar. Nu deed zij het
! echter niet meer, verlangde ook niet dat men
J huar zou voorlezen; maar zij kende geheele
j plaatsen uit de profeten van buiten, cnzeide
Een goed uur von den Rosberg stond ccn l ze dikwyls luide op, en in geheel haar wezen
hui< of beter gezegd een croolc hut. Zij ' was de geest van dit boek doorgedrongen,
' ' ?? " zóó zelfs dat haar dagelijksch gesprek iets
" " " ...... ygpiejjg jcn
Uut on? nu afscheid nomen van .den knaap
op de heide.
.1.
ilKIDKliriS.
gelaat, schitterde onbewust in heldere klaar- stond aan de grens der heide ver vau alle zóó zelfs dat haar dagelijksch g
heid zijn pikzwarlc oogen vol Holde ?n moed, , mcnschelijk verkeer; zij stond geheel alleen vreemds, iets oslcrsch had. Zij \
die nu reeds dat gevaarlijke clement, dal < en het land er om heen was ook f-!J- -1- n'*1-»1-"1- n».«i..«H»n,
hem RCRevcn en in tic eenzaamheid der heide '. maar anders al» die waai- de kn.inp zij
gegeven
reeds vroeg lot omwikkeling gekomen was,
lielen doorschemeren, namelijk: een rijke,
gloeiende fantasie. Om zijn'voorhoofd golfde
hot donkerbruine hnar, ktmslcloos aan wind
n was, meer inut iiuiiucfbuuumuguu i
de frissche lucht overgelaten, nu en j en' v'a'tlc prijsgegeven. Indien het mij
versprietje grazende leerde hij al j ooiloold ware, zou ik mijne lieveling gaarne
;ens kennen, die de heide bevolken vergelijken met den herdersknaop uit do
~-«. k?»» u»»Knn^ jaP vKiamicnhnn ! IleiÜKC Schrift, die ook op de heide bij
meer voorhanden was, op welker top over
hangende stcenen, als het ware, een preekstoel
te vinden was, meer aan hun beschouwingen
n aan
dan een .
die wezens kennen, die de heide bevolken
en sloot met hen een verbond der vriendschap. , -?.-«?-, , , .. ,
Er bevond zich daar een hoogte, waar de i "ölhlchem zpn haii, zijn od en zijn
droogrljzc steen, ook een medceigenaar der heide, ! men van toekomstige koniniisgrootheifl vond.
-- -" l /oo arm als onzo kleine vriend, is die
herdersknaap zeker niet geweest, wnnt den
gchcclen heven langen dog had hij niels dan
een stuk roggebrood waarmee lilj zijn gezond
lichajim en zijn kracliti^en geest voedde, en
een fristche teug helder water, dal dicht hij
den Rosberg ontsprong, ccn bron vulde ca
(fan ijlings langs de licidc voortvloeide, om
met andere beekjes vcrccnigcl naar het verre
moeras te snellen, waarover wij hierboven.
spraken. In voordeeltje tijden luid hij ook
wel een of twee geiler
Maar n voedingsmiddel
iets waarop de rijk-te stadbewóner zich tor-h
vormden. ok tierde de jcncverb'oom
\vcli?r en breidile /.ijnc lommerrijke takken
uit over mciii^cn schoon bloeienden d
lcl.Booluen waren deinde en ver niet te zien,
waar(k>')i' men ceu schoonci' vergezicht had dan
op andere pletsen, vooral naur hel zuiden,
war.r ver vet'wijderde veengronden, zoo
ongezorul voor zijne bewoners, zoo schoon voor
jicl ver ziend oog, nevelachtig schemerden
iu du onafzienbare verte. Men noemde deze
pl;i::[s de Rosberg, waarom U niet bekend,
(tr.ar hier sedert menschen geheugen geen
pnanl te zien was, dit zou voor de heide ook
ccn nl te kostbare schal geweest zijn.
hierheen wandelde onze Ucinc vriend het
licfsi; zijn pleegkinderen mochten zoo ver
fil willen, om hun beroepsbezigheden waar te
nemen, als zij wilden, daar hij toch «il onr
dcr.inding wist, dal niemand ooit hel gezel
schap verliet en hij ze ten laatste toch alle
weer zou vinden, hoc ver hij dikwijls ook
naar hen zoeken moest. Op den Itosberg
«tiehlle hij zijn rijk. Onder hol overhangende
Rotsblok maakte hij langzame)lumd, duor ver
schillende stukken er nan toe te voegen en
of weer andere met spitse slcenen uit te
houwen, een zitpluals, in hel eerst slechts voor
ken persoon, Inter groot genoeg voor drie:
$pk liad hij hier ccn bergplaats ingericht,
\V3aiin hij zijn linnen heidezakjc legde on
zyu brood cti de tallooze hcidcscluucn
be'wuurdc. Gezelschap had hij ook in overvloed.
Allereerst de vele groole rotsblokken die
zijn burcht uitmaakten;.hij kende 7,0 alteen
gaf elk zijn naam, elke rotsblok svas weer
anders van kleur van vorm, om no^ m'cl eens
van kleine te spreken, die dikwijls 1103 bon
ter en schooner waren. IHj'rangschikte de
groote in verschillende ajdcclingcn, al nadat
ze htm door hun hizunderon vorm in
verheen was ook heide,
zijn gei
ten hoede, liet hui» wus geheel van hout
ebouwd en bevatte twee kamers en ccn
knaap de Bijbelsche Geschiedenis. Hij zat
dikwijls des Zondagsmiddags onder den
vlierboom en als zij d.tn van de wonderen,
^"«"..« v.. , de helden, de vrccselijke veldslagen en het
acluei kamertje, alles door bruhuwartc balken Godsgcricht verhaalde en als zij dan in
gcdrnycn, waaraan menig (oesikniik hing, met vervoering over de dagen harer jeugd sprak
Iruaio iliiokspi'cuken versierd. Du licliie en met ccn wezen dat hij niel zag en in
bcgrootc vensters hadden het uitzicht op de ' woorjingen die hij niet begreep, maar toch
heide en het huis wjs door een stal en ccn ' inflinktioaiig meevoelde, en wanneer zij dan
solitair ingesloten. Voor hel huis was een alle helden uit haar verhaal om zich heen
Imiiljc wniii'iii groente groeide, een vlic-rbooni verzamelde en haur afgestorvenen met hen
en een appelboom sloud verderop waren herdacht en allen door elkander liet spreken
no(,r diie kct'scboomcn en, aaiuienlijke prui- dan werd hij eigenlijk erg bang voor haar.
menstiuikcn. Ken koel beekju vloeide voor
hel linis.
In dit huis \vns het nu zeer stil en
ccnznaiii geworden; hel was slechls door een
ouden vnder, een oude moeder cu nog ccn
oudere grootmoeder bewoond ;V.ij allen waren
treurig; want hij wns weggegaan, ver in den
vreemde, hij die door zijn jeugdige
frischheid het hcis vet'vroolijkt had, hij die steeds
hun ulier vreugde was ge\veo.<t. Wel speelde
over leg", wtnt het son slechts eene herhalitfg afttf
van 't geen daar cóó goed en zdüwaardeerend
is opgeteekand; ik sehrQf bet evenwel den
inzender van dat artikel gaarne na dat Dozy »en vorst
was onder de geleerden, en dat ifoe plaats all
Oriëntalist] moeïelgk te vetvallen| «alf ajjn. Ik
geloof evenwel niet dat men die als zoodanig1
vervullen cal omdat hii hoogleeraar in geschie
denis en niet in hét Oosterseh was; gewis eed
zonderling verschijnsel dat een geleerde juut h '
meest geroemd wordt om het vak, waarin
geen hoogleeraar is.
Gjj «uit u herinneren dat ik u ia een mijner
eerste hrieven schreef over het voorstel van ree
tor en leeraren van het Hoagsohe Gvtnnasinm
om den cursus zoodanig te wijzigen aat conigc
vakken voortaan plecht» gedurende eenigo maan
den van het jaar, doch dan ia dubbele mate
zouden ondanrozen worden; Curatoren waren
genegen by wjjze vnn proef isulks gedurende de
tweede liellt van het schooljaar 1882/a too to
staan, doch zij wilden vooraf zeker s$jn dat dejie
regeling niet in strijd was met het kon. Besluit
van 20 Juni 1879, waarby bepaald werd hoeveel
lesuren aan het onderwijs in elk vak wekdübs
moeten besteed worden. De minister fan
liinnenlandache zaken, daarover gehoord, bcrichtto
dat bedoelde wijiigiug wel met hot leerplan in
strijd waa, en dm niet kon worden toogegiann.
Een en ander vindt uien in extenso in het ver
slag van Curntoren over de genoemde inr.chi
dat dezer dagen in den gemeenteraad dor
dentie is ingezonden.
Aan de Militaire Academie te Breda hobUin
in den laatsten tyd onaangenaamheden plaat*
gehad over het gedwongen korkgaan der
ka<letten, die allen, hetzij lidmaten of niet, genoodzaakt
werden om met de muziek aan 't hoofd des
zondat;» kerkwaarts te gaan. Eenige heeren te Brnd»
hebben tlians een adres aan Z. E. don miriistor
van Oorlog opgesteld, waarvoor zij adhacsio vaa
de ouders van kndctten verzoeken, en waarin /
te kennen geven, dat het hun aangenaam zijn
?.ott als het reglement zoodanig gewijzigd werd,
dat allén die jongelieden, wier ouders of voog
den daartoe hét verlangen te kecnen geren. o{i
?/.on- en feestdagen de kerk zouden bezoeken.
vooral wanneer hij haar gedachten volstrekt. .._.. ... - . . . ... ,.
niet meer «IgonW- toch onulooi hy j JJ^ ^fta^Ko^Sri^
alle deuren zijner ziel, nam de lanloslische ; teur en' CMl pBrticiiliDr; of 't bateu al?
yroep iu zich op en nam ze den anderen : ' ? --?.??»-???<*? -?j--1?-»
morgen mee naar de heide, waar hij aÜ33
nog eens aan zijn oog Hel voorbijgaan. Hij
wilde nu aan deze grootmoeder zijn plan
voorleggen, opdat zy hem niel onverwachts
zou missen en zich gekrenkt zou gevoelen,
Ut\UU* tlt «Uut U l. v. 11 f, v t,»|M'-" "».« .... » »sM»m i», w- ?
'l een of twee geitenküasjos in den zak. ; er nog een klein zusje aan 'den deurdrcmpel. !
.ar óén voedingsmiddel had luj in overvloed, ; /y was echter nog zoo klein en zij was nog »;
alsof hij gestorven ware.
'
In Amsterdam heeft op ecu vergadering der
leeraren van het M. . do hoer N. YV. Fosthmnu»
Directeur cener H. B. Schoil met 3 jftrigen cur
sus. de wanverhouding der tractomenteu aan da
verschillende inrichtingen iu 'slands hoofdstad
besproken; liij wees er op hoe er aonu te ver
geefs oproepingen werden gedaan by bestattndo
vacature, en dat, niettegenstaande bümeende, .
zoo zelden beroemen kan. namelijk een gchcclc
oceaan van de verkwikUendsle lucht om zich
heen en een zee van licht boven zich, die
zoo"duiir;<'\vanr^7ra;iijdc sreedi,J wanneer i do deur "stond, in zijn"armoedig linnen kleed,
loch broeder Telix terug kwam. Daar de i den broeden hoed op liet hoofd, den stok m
10! ,?| gesiorvcn ivure. ......... ;?/pn ? da^ nren er in den rogel wn eer in stefd9 on, ti
En ZOügebeurde hol dat hij op cenvroe- j Amsterdam eeno betrekking by het M. p.tevor
en morgen rcisvaardig naa3l zijn ouders voor
vader voor veld en weide moest zorgen, had l de hand, den heide-zak op den rug, waai m
hij een anderen hcrdersknaap genomen, maar j kaas en brood en twee licrntlen gepakt waren,
hem een fris^chc kleur en goede gezondheid ; déze spande vogelslrikkcn op tic heide, dreef; In den borstzak was het weinige geld genaaid,
~ >_ .i_ i.ii ,u..!_ i .? «_ ! i- !. .n:-..l ....«~~ nnn» i.,.:.- n?clUn An- : »l-il dal lliilO(TP7m inn^n l;nn.
I1VIII CCII IUBS\J|1V ni^M" »... (,v.^-- p^u»..-..-.- ; i»vtt, t,t,?,,?.?o_., _.. .
gaven. Des avonds als hij thuis kwam, en j jc geiten allijd vroeg naar huis cu sliep da- i dal het huisgezin missen kon."
dnn had hij een verre wandeling achter den ] (lelijk na het eten in. Alle bewoners der' De grootmoeder die allijd het eerste o]
rug, kookte zijn moeder hem een melksoepjij ; heide treurden om den schoonen knaap, die | was, knielde reeds zooals zij altijd gevvooi
,. L..,. ',.. ii,.. i , .....v..?I.AJ I.M.M in /In ivnirlo vnni1 Im.ir li.llllf.n stOftlti
,
of wel ccn schoteitje rijsienbrij. /ijne Ueo j hen verlaten had.
op
gewoon
was, in de weide voor haar houten stoeltje
Het was oen droevig schoone dog geweest l dat zij daarheen gedrjRen had en bad. De
ding was van half gebleekt linnen. Dan had
Toch was hij steeds
wijls uitgelaten vroolijk
iroon uil, hcerschtc hij
tls opgewekt, ja, dik- j hij zoo dikwijls en zoo gaarne geluisterd had,
ijk. Van zijn kbnings- i had hij dio zachtheid en die rijke fantasie geërfd
i[ over de heide. Dnn i die ook haar eigen was, maai' die zij lot niets
voor mij !
«Kind, pas op de sclvipen, het dauwt nog
zoo zeer en het is nog zoo koel!"
Amsterdam eeno bütrekking bjj het M. O. te
vorkrügeu. Dit Kit in do slechte of middelmatig»
tractciuenten welke in geene verhouding stonden
tot de dure luvenswijze, hooge huishoren en
belasting, enz. Hij wenscht normale iaarwsddeti,
gerejirclde verLooging en hooger bezoldiging voor
boa dio twee of meer vakken onderwezen Volgen»
ziju berekening zou 't gebeelo bedrag van ver-r
hoogingen slechts flS.ftX) bedragen, terwijl liet
budget voor M. O. te Amsterdam over de 2 lou
bedroeg. De vergadering werd bggewoond dooi
de vroegere cu den tcgcawoordigcn \vc-thouiioc
van onderwijs, den voorzitter en secretaris dar
com. v.
. . Toe/.icbt. De- wethouder vau
deelde mede dut het dagelijksch bestuur niet
deze zaak bezig was, duch wachtte op ecn.idyie*
van de com. v. Toezicht, waarop de vèrgadëriug
besloot iu deze peen conclusie te nemen.
De zaak Van den heer Foppink to Winterswijk
heeft al heel wut pennen in beweging gebracht-,
allo dag- cu weekbladen maakten zich daar druk
over, cu 't zal wol niet bevreemden a^s ik
baweer dat do mcesto onderwijzers vergadarragen»
hel gansche vergezicht een net van gedachten j heide gierig was en bij hard werken, slechts
en voorstellingen ?'.on hoe langer hij dan stil ; weinig vruchten droeg en deze dikwijls in
..?t h,m m..pr hom nllflrlai voor den "eest lint «elmel noïniet. wanneer God door de
tellingen uu »vc iuuöv. ..y «... -... , vmip _
m-im Ml-f. roKhlük WK weer ' ?l- h^e mcer liem allerlei voor dc? g,ccsl ' lict *e[^ "«S,11'61; «'anneer God door de
naam, eiuc IOISPIOU was ucci , ^^ to[^t ^ ^ )cn ljja|,!c m;u.illc|oos j wuwwnfa sirulcn der zomerzon den
heidey.clf onder hel net inspon. Vrees voor de , grond in onvruchtbare ns.ih veranderde.
eenzaamheid kende hij niet, wanneer er ? Daurom leefden zij gelukkig en tevreden en
mdig
immers alles uitgelegd heb".
? Ja, gij hebt het gezegd", antwoordde
, O.j hebt hel gezegd mijn kind mei smarten
heb !k u Ier wercM gebracht, maar ook heb ik
u gaven gegeven om als een der profeten en
zieners te worden ga met God, maar
«??-? « ., , __ ..... ., keer terug Jacohus"!
heinde en ver geen menschelijk wezen te | hadden elkander hartelijk lief en stonden elkan- i Jacobus wa? dj naaiu van haar zoon, dio
zien was en niets dan de wurmp midilagszon ! der in nood en kommer getrouw bij. Ue knaap: ook eens wcggegiian was, voor meer dan
over de heide trilde, dan begonnen zijne j had daardoor ook nooit dit vrccselijk gil ! L'- '??
voor kinderharlcn, twist en iwcedrachl,
lee^~ - .
zestig jaren.duch die, helaas! nooit wederkeerde.
«Moeder!" reide hij toen nog ns, "geef
rukking braclilcn, of door hun alledaagse!*- ,
. . . ?* , . i i « t: ?? _t i i ,, *
LffWCT^Vai-MTSr».: j-S *i£V^3gXÏ?Z?!Z
\yeg ; zijn lakken waren door stekels omgeven
on Logen onder den last der gastgcschcnken
der millioenen hluuwe en groene bessen, die
zij jaar in jaar uit hun lieideguslcn
vopraBlten. Dan vundl ge er de vele prachtige
lieidcbloemen zoo diep van kleur en hemels
blauw getint in het zonnige RI'ÜS tussühen de
steenen en die talloc70 kleine tusschen de
opschietende bloempjes, die haar
wille snavelijcs open doca en een klein geel
tongetje laten zien, ook menige aardbei, zelfs
twee frambozenslruiken en ook con lusschen
de iccncn groeiende hazelnoot. Slecht ge
zelschap was er ook te vinden; zijn vader
had hem daarvoor dikwijls gewaarschuwd, al
kwam het hem ook nog zoo schoon voor, bij
voorbeeld zag men hier en daar enkele
woudbcsscii, die hij daarom slechts spaarde omdal
ze zoo schitterend zwarl waren, zoo zwart als
niets op de heide, zijn oogen uitgezonderd,
dio hij echter zelf niet zien kon.
lüigunlljk moest ik nu van hel levende en
zich bewegende gezelschap niet meer spreken
daar ik er reeds zooveel over gezegd heb.
Ik wil dan ook niets verhalen van de duizenden
gouden, robijn- en smaragdkleurige diertjes en
vormpjes, die op steen, gras en halm
kloutcrdcn, liepen en werkten, daar hy zelf geen
en bekeering en allen luisterden naar ! \vccr zijn beschermer en getrouwe kameraad
hem; hij beschreef hun dan hel beloofde was. Ook de vader bcmiride zijn zoon, en
land, vertelde hun dal ze eenmaal nog hel- voorzeker niet minder dan de moeder, maar
dendaden zouden verrichten en zeil wonscblc i door de verlegenheid dienstend eigen, liet
hij niets liever, dan dnt hij wonderen doen hij deze licIJe nooit merken en'wel hel
alkon. Dan steeg hij van zijn preekgeitoclte Icrmiiisl zijn zoon;?loch ifcraaWe die dooi
en voerde ze aan naar de ver»l afgelegen i in uc onrust waarmee hij uil en inging, en
gedeelten der heide, die wel een kwartier < in de blikken dio hij dikwijls naar den
Hosvan daar verwijderd waren toonde hun berg wierp,-als» de knaap eens later dan
gedan het geheele land der vaderen en nam i wooulijk thuis kw;im, en de knaap voelde
?? "-- ' i ? - ?? ? ? ....-' n...j «i ..:,,. _:?>.?,U?A
het in met geweld van wapenen. Dan werd
het onder de stammen verdeeld en elk zijn
deel ter verdediging aangewezen.
Of hij bouwde Babyion, een groote ge
dal zijn 'vader hem liefhad al uitte zich deze
liefde ook niet. ?
Van zulke ouders vernachtte hij geen
tegcosUmd toen hij den wcnsch .uitsprak in
weïdVe stad, hii bouwde hel van de kleine «Je wereld ie gaali.' daar hij oumocelijk
lanV ,' r* l A. .»rtUA.IJH l .. ? , -_ II', - l- -l» .....!.... l.«h*I UA| ..AAy10
steenen, van den Rosberg, en verhaalde
sprinkhanen en kevers dat hier ccngroc
rijk ontstond, dal niemand dan Cyrus over
winnen kon, die morgen of overmorgen wel
ie Kieine «Je wereiu IC gaan. naar HIJ UIUIIUUVIIJK
MHalde aan j K«r thuis kon bliivcn. Ja, de vader had het reeds
grootsch lang bemerkt,- 'dal de !;nnap^zich in dingen
..._,,* .-_ ^...l!?. ,,. ...^.?vMhAH l.lt n/wAÏt
ander goud, robijn of smaragd kende, dan dal
gene wat da hemel en de heide hem nu en
dan te zien gaven; maar er is nog zooveel
waarover ik «preken moet. Daar wemelden
bij voorbeeld zijn gunstelingen de
gonaeade.purperkleurige lorren^. die
zou komen om den goddeloozen~ koning
Belzazar te^ luchligen, zooals Daniel immers
zoolang geleden voorspeld had. Of hij dempte
den Jordaan, mei andere woorden het beekje
dat naar de bron vloeide en deed het ccn
anderen loop nemen of hij deed niets
van dit alles en sliep op de open vlakte in
en zweefde naar het land der droomen. De
zon keek dan naar hem en riep op zijn
slapende wangen een kleurtje te voorschijn,
zoo schoon en zoo getond als op rijpe appclan,
en zoo donker als de lichtzode der hazel
noten, en als ei) dan eindelijk groole
drupjoelen ogj^a ^voorHoofd ted «lea komen J
en voorstellingen verdiepte, waaraan hij nooit
gedacht had; hij dudil dal /e door de een
zaamheid der heide wakker geroepen waren,
en vond het daarom wel goed dal hij eens
,
hem weenend op beide wungen, en gaf hem
nog een geldstuk dnt zij eens als peelgCochenk
ontvangen en altijd bewaard had, maar htj
hel. niet aan. Den nam vuiler reikte hij slechts
de hand, daar hij hem niel durfde omhelzen.
Deze maakte hei tccken des kruizcs op zijn
voorhoofd, om mond en borst en toen zijn
ruwe hnnd daarbij beefdo en om den stren
gen mond een zenuwachtige trek speelde,
toen hield de knaap hel niet meer uil. Onder
luid snikken wierp hij zich aan zijns vaders
borst en diens arm hield hom een oogcnblik
krampachtig omsloten, toen liel hij hem
los en schoof hem zonder een woord te
spreken, naar de heide. De moeder riep hem
nog eens lerug om afscheid te nemen van
j ffc-w
neke schrijvci's van geen verdacht allooi de
g«i incriininccrdc zaken door Poppiuk moilegedeeld,
nog vrii witt krachtiger voorstolbn da:i deze deed;
zou er desuo'.ids hot boekje ouEcr vad
r.?liöRcsüliicJenia van Vurzijl en nog zoovel»
van katholieke schryvcra by kunnen
aanhiiieiï'bm de vcroordecIiDg vau den vorigeu mi
nisier van Bin. zaken, bij Kon. besluit ^uitgelokt,
af te keuren. Het schijnt nu te W tut ar» wijle
tuoh wat beter te «vordun, nu men van
Burgomecstcr veranderd is. (icdcputeerde stalen vaa
Gelderland luidden, daar de oprichting van een»
school voor U. L onderwijl bevolen, omdat er
eone bepaalde behoefte aan bestond; da
antircvolutionairc partij in den raad met don
ex.burgemeester aiw het hoofd, hoeft alles gedaan
wat mogelijk U om de zaal: uit-, zeis af lo «tellen;
doch de beter gezinden lielitieu de zegon behaald
en 28 April II. i", hoewel mst eene geringe meer
derheid, in de Itaadazitting tot het bouwen van
zulk eene school beiloti>n. .
Te IJUt heeft ook iats plaats gdhad dat der
vermelding overwaftrd is: Ue gemeenteraad welker
meerderheid van 't zelfde kaliber U nis de min*
dorheid te Winterswijk, mun onlangs het uuiek
besluit om do weelderifflield der onderwijzer wat
iu lo toornen, jsooals beweerd werd, door haun»
tractementon »ot / 50 te vcnnindereii, PU du»
on f 500 te brengen; gelukkig traden Gedepu
teerde staten va u Friesland tusscheu boiden en
weigerden dit besluit goed te keuren.
Nu moest er onlangs, alweder evenals itt ft
voel besproken Ocldvrscho plaat-jft, oen-school
van U. L. onderwijl wotden opgeritht; voor cnti
hoofd dier school werd een bezoldiging van /1
voorgesteld, doch dit voorstel voiidal weder{
,
oeuano In 'sltands oogen, en het tractem-nt \vcicl
dus
us met f 140 verminderd,: terwijl tevens «na
cerin-je tegemoetkoming voor huishuur bepaald
werd; 't waa jammer dat do deiiutecrdcn
wodorom een hinderpaal waren voor de uitvooruig v «n
op andere gedachten gebracht werd. De en breng liet kleinood terug, dal gij zoo
?-??----? -»-- ?-»?- j ?--' lidilzinnig wegdraagt!
Toen hij aan den Rosberg kwam, ging de
zon op en zag in Iwoc trouwhartige, ver
trouwelijke, maar roodgcschreide oouen. Zij
,
scheen ook in de vensters van hel Heidehuis
en op de zeis van den vader die ging maaien.
(Wordt
»IV(j vwt»u> »-v> »D »... .,
het zusje, dal men geheel vergeten had. Hij j cén b«hiït7waardoórTut aantal" leerlingen P d«
sloeg driemaal een kruis over den slapenden > cbrUtelukc nationulo school zou 7.|jn toegenouiun;
-?__ ._,.?i j?JA..» i£i Aan i tij mankten onder anderen do vrocJe mannen er
opmerkzaam op, dat zij ook gehandeld h.iddenv
tegen de wet (ar!\ 26 al. 0) door ile vergoeding
voor huishuur te bepalen, want d»ftr^un
het hedrag_{loor dft Oödeputcerde Staten »
engel, en ging
toen snel de deur uil, den
weg op naar de heide.
Ga nu met God, onschuldige jongeling
moeder hnd wel nicls bijzonders aan hnar
zoon bemerkt, diiar eigenlijk haar hart in
het zijne .klopte; toch schonk ook zij haar
goedkeuring aan zijn wcggann, daar zij als
door instinkt gevoelde, dut hij nu datgene
volbrengen zou, waartoe hij geroepen was.
Nog een persoon mocsl door hem gerand*
plccgd worden en wel: de grootmoeder. Hij
hiold wel niet zooveel van baar als van zijn
moeder,'maar eerde «n vreesde Iroarfnieer,
HUL UUUI«»K «wvffc »... w.vg ,
?hegaald. Zjj gaven dns den Hand iu bedenking
<mi, wat dexe overigens van plan WM tn doon.
deze laatste bepaling in te hekken. Ik vcrmosd
.?yenwel dat in dezu taak het Isatsto woord nog
niet gesproken is.
Vry wat liberaler handelt mon Ie Ouderkerk
av'd IJtel waardoor de kerk voogden welwillend *en
gedeelte Van het kerkgebouw voor dm maanden
I. .» , _ ;?_ ;, .p^..f,.., rtmj«l.
voor het openbaar ouaorwya is
een'der openbare scholonmoctverbouwd worden.
Het .verhaal heeft in- vele bladen do rondte
K<>maakt dat op «en dorp ia Friesland, Oostoi-biwuoj,. ?
eenige leerlingen van een bijtondere itehool. dia
M .vergadering naar hui» gaande oponbar%
'?',*
'