Historisch Archief 1877-1940
?i
i
i!
i
i ?'
H
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 300.
H\'0 Mft ew htsfwlijk
bisgezm ui dra kost
TMI f «M ortMDft M *?* kim* kMrliiM »re.«.
BB* U** .«?»..» Mm* **»?* tade» ?» motto
MD Ut Baret* «MM* Cowant, Bpnletr. 21«.
KOBTSlf.ll.
Sta gehnwd pwaoon, SI Jaar, P. G. biedt «Ich au
alt KOttraitR.goed *«i Zadel m Bok hmmeade r+jJen
?? TM de beeto trtateea, wottatoa; ook «w e*a%
holewerk e* ktt to wncinkUa, IteM IOMT «a WnMer vaat
bottod. Gelieve fnac» brievea Bweaa VnH-klaJ «wr
IMtrltrt, Bpniatraxt 3W, te Maden, oodir motto
Koetder".
.E*a vrift BjVWKi3aUra9t nm 4iB Bqi*"*- & i*l**^\ fi*^U
Ui het Btattoa vaa dm BUwpeorMt, bevattend* drie
>H groot* e» twe» kleia* JUaur*. Ketikea, Kelder .a Zolder.
Hnorpry» / 600. BrUven franco, brtfert F K, bureau
vaa <*M.k*A. ' ' . '..'.'
grye Mal nadaa aiaJkil; kout «a* d* kaai vaa, Gaiae»:
?preekt duidelijk, niet nette ges<Hatu«««rd* kool;
?;, wegens v*jbu!r.i:ttf ""r bnJM» war ? W te koop.
Brie^ ven franco, Bureau vaa dit BI**, motto ~
van «Ie IiaJeroatloiuftl»
Tentoon?tclllikg t« Aiawtterdani.
Ew X«ttioU$fc B*.lnit TM l April 1883, Ho. lO.hwft
aan tot- Btrtrrar-drr latmuHanare Tentoon»t»TTins ti>
Amsterdam ttzgaaaiag verte«i4 wtie Vwlottnn op tp
lichte* wfar pqjiM. dta «m* mkrte «ui 1^00,900
Gulden iriiac*», beataaa znllei 'oit ito fruiitt
werpt» ep d» Tentoontteütif tagmwoorös;.
D« MS Toorn*»im»t«
elk i
v
lk i X p*U» v»a
atB SS^^OO «a*, t ?
?ea v*Ht
*.*,C«M* «nldrst elk.
DE PRIJS VAK EEN LOT IS 50 CENTS.
De Loten x$a binnenkort voor bet publiek »erkr^gbaar.
Tra eiSvto aJto Ttttrafiag ia k«t ontvangen der bil
jetten te voorkomen late BMB> sieb v«a anaf tawehrtjvm,
da*r de vernndlng geJüdeljjk ea mui volgorde der
«W biljetten topa geld, poaiwiaael of
BOB. ziek tot *m Heer VTllUÜJaASK.
Tot hel bekomen van
tot das. HCB PA0L.CADST,
Palei»
TM
bvqi
sinill
W*bd*
Pracht Snlnii Plaatwerk
VIT1XBKOOF.
Laattte Mwr*id MAT Sf»tprijnn.
1. TAK LEMNJtP, Compl. Bom. warken, 13Dlo f U.SO,
9. VAN LENKEF. tn 19 ?neotfatHMttn ? 17.50.
3. flBBMTJt. Camp. W«Jm, M Uk, veer f ttjft.
4, CRKJtEB, In 14 pruchtb. 117.80.
B. CBEKER en Tui Lenaep ingen. 97 Dlo., samen
?jvaonwa root ' f 23.50.
6. CREXEB en Y»n Lnnep MUMD ia 37 pnohtb.
genomen voor f 82.50.
7. VAN LENSEP, MOLL, TBR GOUW. Keerl.
Qe?ebtod. tn Volk»l«Ten, t tnti gfb. groot «to. dln. met
1«0 stMlpl. TOOT -f 13.60.
8. ANDBIESSEjrB bflroeTBd» JongunbMken, ie»
nraobtb.nd.il met .platea, toot t "!M.
9. BIJBEL DOKE, B^bek* gMnhleJ.nle, met 100
pi. TBD Doré, door Heeren», B. X. P?fraai geb. 110.
TEN KATE. Dichtwerken, C prnohtb4nJon t 6.70.
11. DE MSESTEBWE11KES, BOM. TAM TAK
LMNNEP, Roo» -nm lMk«oa, Bnyuk, Hatcb, neegzoon. 'io
< pnchtbanden, roor f 6.90.
12, WYLIE, Proteetantisme, 8 gr. 4to. dln. bui geb.
met pl»Un toor ^ ___ f 17JK».
13. UT PRACHTWKKR 'WTTKAMP'8 4«sohiedenis
17 HederUadea. S U. fulio ptacbtb. awt pbtM, f H.M.
14: TIDEBS. Biet dn Cannlkt. « JeeJen. f 7.9».
1B, OOPVEItKErB'S VolfaboelUB. 31 doelen, f4.20.
18. -CATS fflUUUUf, door Vto ifor Bnrrfi. f 3 JO.
17. DE OBOOT o KSCÏCXOPIBIE, 10 db ia B
praebtUnden s»«t »U voor ? 23.
18. HOFDIJK1» OeMbivdmi* «M Kednludsebm
tolkt. 8 dln.,. . 14-».
19. -SOf. WtalatoriB Jeod. B fl», t pmcltb. TMT f4.7».
? «I..TOBMAZM, T4*jebi t** TcneMkM* RvMtW,
3dJn.t tS.M,
21. CBEMXB, SbVeUea «n VeTielUngen, 3 dte, prachtb.
'»«t ph; ' f 3.90.
23. WTHUVr, JUtdT«kKk. Wno-denboek, f 3.00
23. BIBLIOTKBEKvooTb»- IM«»«chi,7dI)S.TOorf0.40.
24. BOJtAHS T«n CUE.XTEK; DU»EN HE£B 8M1T8,
El-'s. ra Cclcar. «UMI* )i) .Rn» *w f 5.50.
3S. BOSBOOK-TOrSAEÏT en BCHIlUCtL,
rocrftunMU ramiw i> 4 pcMbdk. f M.W.
26. TERBAAB. Complente Dii-htverkeo, S pncbtb. f4.50.
37 DON QÜICHOTTE, prtcbtwerk «net pltn., door
Bcbnller tot Pennen, met 82 pi. f 4.60.
26. Dr. BOSSCHA. Het Bofk der itrlDdlugen,
Ambtchten «n Fabrieken. urooU-4tn. f7.60.
S». CHILLEB. Sammtltclw Werke, 6 prtehtbtnd. f2.50.
80. GOETHE. 8ïraratl!(,-he Werke. 6 praehtband. f 7.50.
81. ANDEK8EN Spro^kj»-», 3 ptacbtbandenni.pl. f 100.
33. 8CHOOLB1BLIOTHESIÏ, W du., «al. kind».
boeken, «amen f U,
WQ lenden alles goed wrpmkt franoo, tegen zen
ding van een Poatwimet waarop staat «kt verlangd
wordt, btJ OEBB«., COHEK, Itacaij)* Van Goedkoop»
Boeken t* Antbem of to Xt|mtg«B.
ie f Aam Graéralos sur Ia m
[B LEYKKSYlRZEKERINti'MAATSCHAPPIJU
kt M ParU. In Uit. .
van
WAABBOBOFONB8
9ftO.OOO.OOa Francs.
In 188) werJetf door <!? Kaatwhappjj YW ateer daa Are. S4.OOO.MtO Terz«k«ri»fea feetote».
ProapectnaMU, Tarievea «» verdere inlkhUafw «tya U verkrijgen by den eenigta Hoófd-Agnt
t. WEMTHEI9 * «OOV te>
GROOTE KONINKLIJKE BAZAR.
Firma D. Boer & Zonen,
Zeestraat 82 te s Gnvenkge.
.DU Magazijn, hetwelk, sedert zijn vestiging wow bijna vijftig jaren, immer een toenemende belangstelling en waardeenng van
alle zijden mocht onderviaden, "heell voor korten lijd het terrcio zijner werkiaambeid uitgebreid door de opening van een grootsche,
nan alle eischen des tijds beantwoordende Zaal, bestemd tot de tentoonstelling en den verkoop van alles wat tot de ttoffeeriog en meu
beling van geboete Woonhuizen en gedeelten daarvan, in den meest uilgebretden xin, behoort «n bevattende een fraaie .verzameling zoo
vn» op zich zelf staande Meubelen als van corapteete Ameublementen ia alle stijlen en tijdperken in de kostbaarste en meest eenvou
dige genres. ' ' . .1
KAS-VEREEJIBINB,
RENTE VOOR 8ELDEH 4
DEPOSITOJMl 4m ttff TMfVOpTffl
Mam. e^kaie^Bk
TOO» tangere terDatfau ep '
voorwaarden.
BEWARING VAM «MARDEN
volgen» BegUaMBt uu bei Kantoer VMtkrUgbstt
Amsterdam, M Mtl 1W9.
SE DQLKCTTJ»
CREfflETVEREEHIBIHB
T K A M H T K *?>«?,
1803.
KAANDELUXSCHB STAAT W « XAABT 188%
: Deelneming . ?15,005,850.-.
BtortiBgett de* Leden (????- 1,917,835.
Betervefond* t ???*??? ? 137,171.0*
Dipoaito v . . i,04«,iS4,4«*
Credit aaldo'a vaa Bekemiw Ceanai- 811,188,98%
Loopcade Credtotoa ....... 8.818.091.8I1JJ
Ia herdiiconto gegeven . . . » ? l,699,78S.-«
D> Ywriitttr MM CtaHMif««j'<>f<i«.
JOH. C. ZIXKEBJUIit
8* Dirtttt»,
BÜCHLB&
SKNOKINCK. _^
ONTONG- EN DBTAlLKiS.
Doelenstraat 99*
8«Bt«-verfee4)s)f voor D e p «si t o «p fatten
wet I dat «pTTt(«ttt ep J*'«pCt.
. 10 d*g«n . . 81/4 ?
Raw*rln«; van EffeoUa «f anitete TTurden ttfia
pei mille per 6 MMndea
Begletnenten gr»td»
inuteriun, U Mei M84.
Adam.
Bechstcin.
Bernharilt,
BlSthner.
Ecke.
He».
PIANOHANDEL
Albert Rdutliaaii,
HEEREXGRACHT 2«6,
AMSTERDAM.
Kapa.
Fleyel
De Pronw Anhert.
Scheel*
SteinwaQ,9e.w.York
U«h«I ft Lelhleiter.
.., Toorlifuidei» een viulttie fceujte
direct «ntTaaiyjeBi otli de v«fl>ruaain«ljt» Fabrieken.
^1 '-^ ?!-----_?.. .-?_*^. ... * ,t
Hoofd- Agentuur van de Hof-Pianofabriek
GBOTRIAX, HELFFERICH, SCHULZ,
opvolger» Tan
Th. STEIXWEG, te Brunswfjk.
De kenniswaking met dit uitmuntende Fabrikaat worJt ten zeerste aaaóevoka. Talrgk «$> 4v
v«rkHringen der eerste autoriteiten ep mazikaal gebied, welks hulde brengen aan de voottraCeUhbeM «i dan aollden
bouw dezer Instrumenten. Soude eonitruotie, a«ng«nauu> .peelaard ea baitongtwoae Tloeiemle; en koMhtic*
tooa, gepaaid-aan biDpeu prQa, doen zoowel de Tiengel» alt Fianlno'e e«n eento plaat, imauneo in de talrijke
rij der bedendaagicb* Piaiiolabrikaten, em reed. meermalen werd bet bea^e gelrard, dat Tleag«l«aitdeBe>Fakrtok
na e*sa t» a- to Jaren veelvuldig cebmtla, mof niets van nnnae
«?r*jpr«nkemia.e clsenscliappen verloren hebben.
Specialiteit voor Verhuringen in alb prijzen. "W
D
e otMlcliibMrate* ««
Korte Kle
«l(e WtBe
ia AtmuttirAmm,
atatBurlHkate PHVIKETV v«oa»
de «cboomate aorteea-la»; HAABVMÏCHTKX va* mt f*.lOAe Vlecht.
"" " IM d*t kleine *trava><Je, i^*t a*m*v fl^hBiipeti !???; !? esk
V«ov Hjiatlböórdlve
op *f Adre* cal
lift
OAS-OBIÜESTES
MHrteevIssf; vmowbmmiea !? de ? AO A XIJHVB9I TNO
P E C K & Co,
G49 «tf, «S en
o * cUe loot,
UVU O
JL ?
JU. Kwté. VU
- .
iTMieMtei«Vv«MC tU pu
wuvbvi ? O* K
DEPOTS: te Amrtenram, FUta « C.., Keedipc boek Kolkulnl» K li; fti«»te e> Bewej. Xalrertkraat
*8; «!?>«'? A «'»., Heillgenwef 43; Wakker, Katventraat 196. '?Haft, "iniMH. «ttitotihof «t.-f
Botterdam, V.» ffuten-bl.Hr, HooMrtéeg: t; SiuklHë, Groote Harkt 4. Xreia. tmm «? r ~
Groote Varfct D 110; Wce% Blwn * Sn., Btddvntraat A 423. Gorcnm, B. JTk Bwtk, :
B 729. Bneek, Kef. d» We*, m. W. vu» Oeneen, Leeuwentors C, yymtgtm, ?». K ACewrBnl
straat ««; W. B. Jt. f«« f>taa»«n, Broentr. **.~Qrontegen,J. H. J. r- " '
Juni 188* scheikundig oitdcrxoclit d<Mir tien Heer
HAMIEJL
TAM
OBwTertreffemk» filtreert zeer rhi
kr,gba»r IB h«t MAGAZIJN TAB
JAM
BOOS, alhier,
en zuivert bet water Tetkra .
ARTIKELES» KALT
steeis veiw
STBAAT»
Hotel Place Royale
lïIJ M E G C K.
Table 8'Hole mr.
VLOllAOK,
VOOK
RALOKB, PLAFONDS, WAKlFEN
EHZMow^l ia d*«*ltjk» Ottown-lCetbexl*,
»!»ook in. «nvWfankaiyk Itallaauwb Fiweo.
?CDKStStCflMTKKe No. lm,
Iwr
Gesehiedents der XVII IVederlanden. P. B. WITKAHP.
der.XTB Itëderlinden; de liatorie Tan het beitaan at tot 1880, ven gebel Nederland. Belgi
?a Laiaakorg. «aar do bMto Bf«>»»ft beWerM «Ml VM ftmt^Ufe vlate*, sa 9 boo«t*m»»kvon»Fra«ntb*nd«n.
U«lo-f*He. & plaat. rAO rowTltJM.. * ?
? . .. . Ta» «M ««tk TcTkMhM* vU rolm 18M «t--iaj-f MtaawAeK
Vtt TtrwHien naar de prachtig* aanberellngen, door de rtdaottên Mplaatét, als: Do Tijd", 3 Jan. 1883;
', 3 Jan. 1W1; Leeuw. Ct.", i Jad. 1882; .Vaderland" 4 Jan. 1683; Haarl. Ct.", 5 Jan 1883; «Nieuw*
Dag", C Jan. 1883; Amh. Ct". 3 Jan. 1883, onz.
Dit wark bevat de Taderlandacbe Gesehlodenis in fln geheel* Het is de historie van NeAerlaad, Betgli
?n Ln^enjbnrg, fraai uitgevoerd. Trouw hletorUch geefk het de Ge«obied«ni» van ons Vaderland, vaa het begin
at tot JB80. «m wegtlepend, dat iclfi hjj. die zich niet In geiebiedkundlge werken wU verdiepte^ door de
aanloUeiyke, Oaale en getrouwe albeeldlngen daartoe gedrongen wordt. Voor ledbr eeaebledvoraeber zoowel al.
voor bêginnendon, voor kumtkenne?, schilders en bouwkundigen bevat het een rijkdom va» broaaea en
afbteidlogoo. Zy, dio dit koatbare werk nooit geilen bobben, kannen sicb > pracht daarvan niet voorstellen.
Wetoa?oaap, kaoat en amaak gaan bier getrouw .amen; bet ia ee» reoMuwark dat, «B de kaatoa voor hei uitgeven to
dekken, meer daa f 10U.OOO geeiacbt beeft. Toor aleohtt f1185, ia plaato vaa vflflfff gvldea verkoêpea w{J
WITKAMT. Geschieden!, der Zeventien Nederlanden, in 3 rflke folio praehtbanden, met 786 ech*ont platen.
llebt ge wel ooit een werk, waarin 730 prachtvolto atotea Towrkwamen. l» handen gehad, dat tevens MO
«llmunt door inbond, styt en hiitorlekeoola? Wy voor on* kennen een der£«ltjk werk niet, en anderen «uilen n
er geen noemen. ?
Dtilzonden documenten, geheime bescheiden ta leldiaa» bronnen zfln noodig geweest on «6ó de
OeschK'denls (ot eenv geheel te brengen. ' .
' Hen moet sicb verbazen, ali men slechts een oog staat hl dH koitbu» nttgebreid We*, en. zal zonder
twjjfel toestemmen, dat bier met kennis en wetenicbap, met verkregen InlichtlMta en beicbclden gewoekerd la,
coo*l* men dit nog nimmer bH. andere 8t*nda*rdw*rken heeft opgemerkt B^t.bevat overbeeriyiM afbeelding»
van Coatumea, Heraldiek en Wapenknnd*, tlrriyke afbeeldingen van bud* Gebouwen. Burchten en XaaUelea,
Straten en Fleiaen, sooala die nog be.taan of bestaan hebben. Haar nog meer; w(Jzon u niet de prachtige
afbeeldingen van Stedelijke- en FamUle-Wapen* en Zegel*, van de Fleobtigbedaa Tolksaptlta, AatlqTUteMen ea
Portretten al* van «elf den weg tot de Geschiede»!*? De rterUJke TJlnitratlta a*i vaa Boe, Bosbeesa,
flrtive. Rekking, X ach el, v. d. IC «II en, Leien, Boehnmen, Zureher. ens. en»
Dew Qo«cbiedeni* der Nederlanden in 8 folio praehtbanden met 738 patten sat blijven «t» momuoeat VM
Komt ea Bmaak; het xal tot .Uraad in'elke bibliotheek, tot pronkstuk op de salontafel dienen; ia banden van
elkeen een welkome ga»t, «mr d* *tud**r*a««n van nut, eaa prachtig Prentwerk voor Uefbebbert'van teboon*
Plastwecke» vees aetehtodeni* e* Hkttorle dee Vaderkuid*, kit Ba»dbo«a om op to *1**D, ia Ma wö**d, een
Boek. «*4 Mer dtevt, die ie» aHT - ?> *
' ~ " ~ ttar bt) E. * m,
WITKAMP,* e*a>
NTVANGEN
versch gerookte
are» t s.
et. DOP «ie zooar.
THEHEÖCHATEL ASPH ALTE eOiPADY, United.
. VXeOftl&Bi EilOBN JULXU& -VAM
DE VAt DE TRAVERS A8PHALT HUWEN, ZWITSBRLAWD,
vfrlRMCTd* Atpbaltwegea n «te, Denehvleerm. Wetkea In Aspbalt-lbstM voo* Trottoirs, Bkatia*
Btaka, XonMMnn, I«ldm, lolf- ra Segelbano^ Wlnk* ?? XagMMiaviMMo, OanfeD» Tennd*'*, Brug- «n
DakbedesklngcD, Beton-Pnndeeringen, Btaum, sas, ens. «w.
Omruitie TOOT bet wsterdlgt maken VUL Keiden en Buitenmuren.
?latdelHb, Vochtweread, ??doordrlsis;»«*rt «enaauweresid.
MMAXT BFïCIAAt TO* WBBUTO TAH TOCHTIGE MDIUr.
Toer tel)«btfnge» «vrtMnt bet legg» va> Tleerso, Bedekking.» wa. ijaUtl* SH» *h t«
1^ IlBton «tv *M*k^ BWU»* «^ ^J
Ito
TABJCVBX,
LA CONFI1ÏCE,
«ga U lm»l»r*a» kiaiilii <narj<j.iir btf d» H**»»
Actnten: O. TAN DIEN, HENRI FCCH8, L.
KROK?m O. J. HTENIKT73; alimede ten Kantore van den
ondergeteekende, MASXIX8TXJUT, bottn JfaiwM
atntuslttn,
Po Direotenr voor Kederland Y»n
.La Confiance",
SLINliEttVOET B1MONDT.
Het Depdt d«r Orlgliveele
NAAIMACHINES
.?;? '.? m
Singer Maatschappy
(bekend al> de b«ite NaaimacbinM der Wereld) '.
zich te AwMerta» uiltlultcndt
62. Kalïerstraat 62.
?l X. l)t ICachlDM werden op proef geleverd e»
onderricht gratia verstrekt op dat e*n ieder «irli van
d* onovertroffen deugdelijkheid dezer Machine» galf
kin overtuigen veer dat hij keep*.
Wikelijktobf ttbetalisg vu f l-.
Fliikt korting mr CMtaote betaling.
XUBMtMI» BABK8 * Co.
'. 810.
188%
MII H! h Ml.
Verschuilt eiken Zaterdagavond.
Cit£OTcrs: DAGBLADVKBBEN1GIKG HOLTZ * Co
Kantoor: Spuistraat 216.
INHOüDl
DB HADICALE TEttS El DB ACCLTEIT DEB
GOtoÓELïtó'faHïl», door AnpiiU». - 8TAATKDNWO
OVERZICHT. ALLEIÏI.EI. - OVERZICHT DF.B
PER». E*o berucht kwwUer .de No»". - VI' *>
BiMdiopMUd, dooïJnn tw Utrecht. KÜN8T: Dr»»*
of ««lodrun»? door M. H. Vi» België, "XXI, door
JT. A. LETTEUKüNDE: Potgiet«T» rioronca I, door
Een nuttig" boek, door J. H. P*
Berichten en Madedeelingtn. Inlwod
t(mTydi«hrUt«n. Nleowe Uitgaven. - NIJVERHEID.
- MIUTAIBE ZAKESi Marine aaDgelcgwheden, door
Eb. SCHAAKPROBLEEM. FEUILLETON: A»n
Iitt ttation Tin St. Poncran, nit net Duitm-h, I.
SCHOOL: Dia*ik»lia XI, door Q.N.
ALLERLEI.
S»wurkw}dige MededceVingcn. \Tai-mc k»»lctjvB, c*n
'i»tcr4»B»rond pnwtjo IV, door A«i«»rin«. RECLAME».
_ OVEBZICBT VAN DE EFFEKTEUMAKTïT.
Amcri
tiuiicn» Sporen, door J. T. d. Burg. - UITLOTINGEN.
- Burgerlek* St4nd. Vcilingca. Te Uuur iljnd*
Woaiog«n. ADVEHTEKTIEN; Schouwbui-Bïn, enx.
De radicale f erft en «Ie Facul
teit der Godgeleerdheid.
In de Gids van Maart 1882 schreef de
Amsterdamsche hoogteeer Spruyl lerechl:
i hèt blijft eene waarheid, al ziet men haar
gewoonlijk over het hoofd, dat de toestand
van het Ilooger Onderwijs de
allcrgevvicht'igste onder de factoren is, waarvan s'lands
\Vdvaart alhangr, omdat de leidende geesten
op haast elk gebied onder den invloed van
dat onderwijs gevormd worden." Geen won
der daarom, dat zij die belang in het
Hooger Onderwijs stellen, nauwkeurig acht geven
op de veranderingen die het ondergaat, of
welke invloedrijke inannen weuschen dal het
zal ondergaan, heizij roet het oog op den
bloei der wetenschap, hetzij met het oog op
s'lands welvaart.
s'Lands welvaart en s'lands financiën ijn
niet te scheiden, ook al vaart een land zeker
niet alleen wél bij stoddijken voorspoed.
Zoo ook begreep Dr. Sctiaepman liet, toen
hij in zijne bekende motie s pok mei het oog
op s' lands financiën" herziening wcnschte
van de Wet op het Ilooger Onderwijs, met
name vermindering van het getal
Rijks-Univer?iteiten.
De motie van Dr. Schaepman gaf aanlei
ding dat Mr. J. C.iron D'Aulms doCourouill,
lloogleeraar te Utrecht de bezuiniging op
Rijks-Uaiversitcilen in ecne brochure van 24
bladzijden besprak, welke berprcking weder
een L t woord uilloktc van Dr. .Schaepman
van 84 blijdzijden. lu beide gescluillun wordt
ook de eerste der vijf faculteiten aan onze
Universiteit en de faculteit der Godgeleerd
heid besproken. Prof. D'Aulnis is blijkbaar
voor het behoud der theologische lacuUeit
aan de Rijks-Univeriileilcn, r. Scliacprnon
verklaart zich er zeer tegen.
. »Er zijn, die op dit punt korte wetten
maken" zoo schrijft Prof. D'Aulnis. »Zij
willen de theologische faculteiten overal
afschallen," En een weinig verder zegt hij:
? Dal eene kerkelijke partij, welke op het
onderwijs in de godgeleerdheid rechtssreeks
inTloed wil uitoercnun, de theologische
faculleilen aan de Rijksuniveriteilcn wil
afcchnllen, spreekt van zeil. De beoefening der
ihcologie zou zij, zoodra zij door middelvan
het «algemeen stemrecht" in de kerkelijke
gemeenten de meerderheid had verworven,
in hare richting leiden, wel zorgende dat
tellers voor goed .werden geweerd. Hoever
iij daarbij zou gaan in haar exclusivismc, en
\vanr zij al niet de ketterij zou weten te
ontdekken, iaat zich dooi' de antecedenten
bevroeden."
Uier tegenover merkt Dr, S-ihaepman op.
11 ij zult mij daarom veroorloven de vraag
over Je zoogenaamde godgeleerde faculteit
'lier ter zijde te laten. Niemand zal van mij
verdediging dezer allerzonderlingste
ping verwachten, llaar bestaan is een
vraag van lijd. Zclls in Nederland zal men
liet over eenige jaren bespottelijk gaan
vinL«n( er drie faculteiten op na te houden,
drie volledige faculteiten, die in het steeds
alnemend getal van doctoraalexamens en
pi'omaiiün haar karakter van sinecuren steeds
l!nidclijkcr zullen doen uitkomen.
».Men zal ook ten langen leslc gaan inzien
*hi een N'enti-alc Slaat aan een Staatsschool
geen godgeleerdheid, geen godsdienstweten'
scnnp kan doen onderwijzen. Wal geen
Slaat ter wereld vermag, vermag allerminst
"c Neutrale Staat. De holheid der beloogen
l'-Q bate dezer StaaUtheologie gevoerd, *al
Heeds hoorbaarder worden."
De pers heeft zich ? in dezen meermalen
'ten hooren. met name </« Amsterdammer
hl-cfi zich altijd legen liet behoud van «Ie
jjoiilteit der godgeleerdheid aan Aijks- of
«cmccnle Universiteit verzet. Dat bladen als
?"'<; Standaard en de Tijd in dezen met licin
n, mag niet gelden ab een bewijs van
geest ver wanUcbap; als de redenflo waarom
men de facnlteit der godgeleerdheid iwwHilerd
wenschte te zien, toch werden blootgelegd, zou
het resultaat wel ongeveer dit zijn, dat de
clericale partij met het oog op de godgeleerd
heid denkt: in ons isolement ligt onze
kracht, terwijl de liberale party naarmate ze
minder bij de oppervlakte blijft stilstaan er
van overtuigd is: dat godgeleerdheid geen
wetenschap is, en daarom geen plaats mag
innemen in het gebouw der wetenschappen.
Het laatste wordt door vele kundige
liberalen gewraakt, ja zelfs «oppervlakkig
radicalisme" genoemd, Prof. Tielc toch schreef
laatst in het Theologisch Tijdschrift naar
aanleiding van een stuk in een fransch
tijdschrift dat tot onderwerp had: t La
lïeforme de» Facultüde Thtologic" en waarin
een schrijver verklaart dat hij
aandephenomenologie van den godsdienst een eigen
plaats in het hooger onderwijs wil verzekeren.
»Ilet behoeft niet gezegd te worden, dat
deze denkbeelden werkelijk ook. de onze
zijn, en dat zij hemelsbreed verschillen van
het' oppervlakkig radicalisme, dat thans in
.Frankrijk en ze'fc in een deel van onze
dagbladpers zoo hoogcn toon begint te
voeren."
Daar.,^waeeleerde als prof. Tielc, van
oppervlaVEig/Npdicalisme beschuldigd te
werden te geöa^deinieheid. Gelijk te worden
gestejd^ iriët rtjen iradicale pers die niets anders
wil raa aTlfén zonder er iets beiers voor
in dK^rimteXe stellen, we mogen het ons
niet lateirtvelgevallen. Immer?, radicaal in
den goeden zin van het woord, is een deugd;
maar oppervlakkig radicalisme een ondeugd,
waarbij men ten slotte zich zelf belachelijk
mankt.
Wanneer een wijsgeer als Dr. II. J. Belz
zegt: «Of er een faculteit der godgeleerdheid
bestaat dan wel eene faculteit der gods
dienstwetenschap, laat ons tamelijk koel.
Wij wenschen te vernemen of de godsdienst
wetenschap, godgeleerdheid denkbaar acht,"
dan toont hij door die w«ii>ig» wootdan.
een diepen blik geslagen to hebben in den
stroom der theologische richtingen van onzen
tijd. Hoe meer er toch sprake is van
kerkelijk gekleurde richtingen des te meer
er ook sprake is van godgeleerdheid, des te
meer men de godgeleerdheid voor de konin
gin der wetenschappen houdt hoe meer
de kerkelijke kleur verdwijnt, des te meer
er ook sproke is van een kwijnen der
theologie, des te meer men inziet dat god
geleerdheid geen wetenschap kan zijn, dat
zij zich beperken moet tot godsdienstweten
schap, welke wetenschap een zuiver ge
schiedkundig karakter draagt, welke weten
schap zelfs als een wijsbegeerte van den
godsdienst opgevat, uil moet loopen op een
wijsgëcrige zeuekunde.
Als Dr. Belz nu verder zegt: «De theologie
behoorde aan de Universiteiten anders
dan uit een geschiedkundig oogpunt, niet
meer onderwezen, en overgelaten te worden
aan kerkelijke lioogleeraren," dan durven
wij er gerust aan toe te voegen: dit is geen
«oppervlakkig radicalisme," maar getuigd van
een nadenken dat niet maar bij de opper
vlakte blijft stilstaan. Immers als wij de
wetenschappelijke gronden in dezen voor
liet oogenblik eens daarlaten, dan zien wij
dat alleen reeds met het oog op de praktijk
de onhoudbaarheid van de faculteit der
godgeleerdheid aan onze Rij!;s-Universiteiien
meer en meer aan den dag komt, dat haar
bestaan, om met Dr. Schaepman, te spreken
slucltU «een vraag van tijd" is.
Prof. d'Aulnis zegt in zijn geschrift:
«Bedrieg ik mij niet, dan hebben juist die
faculteiten, welke men opheffen kan, de
lillerarische, de theologische en de juridische
in het maatschappelijk leven harer omgeving
de diepste wortels.'1 Aan de mogelijkheid
der opheffing van de theologische faculteit
denkt dus ook deze hoogleeraar, maar let wel
de maatschappelijke omgeving, ziedaar de
hinderpaal. Utrecht, de stad dor recht
zinnige predikanten, der rechtzinnige ge
meenteleden, moet dus een orthodoxe theo
logische faculteit behouden, omdat door
middel van deze faculteit predikanten van de
zuivere leer zullen worden afgeleverd. Welk
ecne bezorgdheid voor de kwijning der
orthodoxie van een liberaal hoogleeraar. Be
driegen wij ons niet, dan zijn olie
hoogleeraren te Utrecht, met uitzondering van de
ieologiae professoren en Baron de Geer, óf
liberale, óf onkerkelijke mannen. Verwon
derlijk mocht het daarom wel genoemd wor
den, dat toen men bij de vaststelling der
Nieuwe Wet op hel Ilooger Onderwijs de
theologische faculteit wilde opheflen, «de
(juechtsche Senaat daarentegen verlangde
hel behoud cener Theologische faculteit voor
de vorming V;HI leeraren der Hervormde
Kerk", en daarbij de vraag stelde «of die
faculteit dan niet zou kunnen worden inge
richt, dat zij en voor hei Roomsen-Katholieke
n voor het Hervormde kerkgenoolschup
gelijkelijk bruikbaar werd".
ZONDAG 3 JTJNI.
De onmogelijkheid van het wtste daarge
laten, bewijst liet gchocle verioek duidelijk,
dal de begeerte van den Seoftat der
Ulrechtscho Hoo^cschool om de theologische
facullr-.t te behouden minder te zoeken is in het
belang dat men stelt in de Godgeleerdheid,
dan wel in hel feit dal de Utrèchtsche
Hoogcschool dan de faculteit zou verliezen, die
het grootste aantal studenten bezit.
Aan de Universiteit te Leiden is het aan
tal theologen luttel. Ter wille van hei kleine
groepje studenten dat de theologische lessen
volgt behoeft dJar de theologische faculteit
dus niet behouden te worden. Uil een
wetenschappelijk oogpunt kan lie Senaat der
Leidsrhc floogeschool dus alteen voor haar
behoud zijn, en om ham* behoud vragen.
Dat hier van geen utilileitsaifumenten ge
bruik worden gemaakt, verhoogde natuurlijk
de waarde van het adres waarbij men op
dat behoud bleef aandringen. Toch wagen
wij het te herinneren dal Leiden eigenlijk
een faculteit van godsdienst-wetenschap
bcgeerde.en wel zoo eene godsdienst- wetenschap,
die godgeleerdheid in den eigelijken zin vun
het woord onmogelijk maakte, hoogstens
deed spreken van cenc yeschi&lenu van de
leer aangaande God; niet meer van een leer
aang.tandc God wal godgeleerdheid toch
beleekent.
Men heelt gemeend door bet aanstellen
van zoogenoemde kerkelijke hoogieeraren
eene scheiding te maken lusschen zniver
wetenschappelijke en kerkelijke theologie,
denkende aldus aan de scheiding van Keik
en Staat te gemoet te kooien. Hoe jammerlijk
is men in dezen ook bedrogen f Immers van
de zes hoogtaeraren in de theologie te
Amsterdam zijn er vier tegelijk
gemeenlehoogleeraren en kerkelijke hoogieeraren, en
klinKl het daarom wonderlijk een man als
prol. Lonwn in de gids vaa Januari i 879
te hooren zeggen: «Moge-deze theologische
faculteit van alle kerkélgken nimbus ontdaan,
van alle kerkelijke voogdijschap bevrijd, zich
handhaven op het haar »
punt en Cch eelTblijFfhée ,
m de dankbare waardeering'v» landgenoot
en vreemde, van tijdgenoot en nageslacht."
Moeten wij bij deze woorden vergeten dat
Prof. Loman ook hoogleeraar is aan het
Evangelisch Lulhersch seminarium, ook dus
kerkelijk hoogleeraar? Moeten wij datzelfde
ook doen bij Prof. Tielen. die n hoogleeraar
is aan hel Renionstrantsche Seminarium &n
hoogleeraar aan de Leidsche Universiteit?
Men ziet het aan de feilen dat scheiding
lusschen kerkelijke en niet kerkelijke hoog
ieeraren, scheiding tusschen kerkelijke en
wetenschappelijke theologie niet te maken is.
En geen wonder! Kurk en theologie
behooren bij elkander. De katholieke kerk heeft
daarom hare eigen theologie, die zij bij voor
keur in seminaria onderwijs, ook al bezit zij
zooals in België, ecne Katholieke Universiteit
te Leuven. De-zoogenaamde oud-Roomschcn
hebben hunne eigene kweekschool hier te lande.
De Israëlieten hebben insgelijks twee theologi
sche Seminaria te Amsterdam. Bij de Protes
tanten hebben de Gereformeerden hunne eigen
Universiteit, hebben de Chiistelijk
Gerelbrrneeerden hunne, kweekschool te Kampen en
hunne eigen docenten, van welke dr. Bavinek
nog onlangs geluide «de tijd der staatskerk
en der siaatstheologie révoorbij." Ook
de Hersteld-Lulhcrschen hebben hun docent,
en de Seminaria der Doopsgezinden,
Luihersehen en Remonstranten bewijzen, even als
de kerkelijke hoogieeraren van wege de Ned.
Hervormde kerk aangesteld, dat men niet
genoeg heelt aan de zoogenoemde zuiver
wetenschappelijke theologie. Beoordeelt
men de waarde der dingen dus naar hun
gebruik, dan kan men ook zeggen, dat de
lacuUeit der godgeleerdheid slechts voldoet
aan enkele kerkelijke richtingen, dat daarom
om met mr. Bichon van Uselmonde te
spreken: t uit het standpunt van het
hedendnagsche Staatsrecht, de theologische faculteit
aan onze staalsiaslellingen niet is te be
houden."
Afbreken dus zonder er iets voor in de
plaats te geven oppervlakkig radicalisme?
De lezer oordeele naar de feilen die wij
mededeelden en waarvoor wij instaan. Mocht
de wetenschap echter meenen schade te Ui
den door het gemis een er theologische facul
teit aan de Universiteit, welnu, dan geve
men gevolg aan het adres van den Senaat
der Utrechische Hoogeschool van 22 Juni
1874 en' splitse de faculteit der letteren.
Behield men eene faculteit voor Taal-
LetterLand- en. Volkenkunde, ea bad men daar
nevens in de plaats van de Godgeleerde
faculteit, ecne faculteit van Wijsbegeerte en
Geschiedenis, men zou er zeker beter
bijvaren ; de wijsbegeerte van het recht en de
zcdckuiidc uuden in deze nieuwe faculteit
zeker eene betere plaats hebben dan die zij
uu innemen.
Angwilla.
Abonnewent per S.'m, f i,_, fr. p< .
Afw>Dder«ke TïwmBse« un de Eiotken vwlrrftbur _ . v._,
AdvertentiëB «a 1-6 regelt f.1.-, elke rogel mScr , . , 0.1K
» tussohen den tekst per regel ....;.?1.?2
Stantkuudif Overzicht.
Voor allen, die het vel meenen met de liberale
partij in Engeland «D haren grijzen, maar nog
steeds krachtigen leider, zullen de mededeeUnnn
door den heer Glnditone den vorigen Dinaaag
iu do r ar t ij vergadering ff*da*n, eene droevige
teleurstelling hebben opgeleverd. De weifelende
houding der rogeering, de onzekerheid, welke van
de vele, in de troonrede genoemde, hoogst be
langrijke wetsontwerpen door haar zon worden
«igedaan, de nederlaag eindelijk, door haar by
de behandeling van de A/ftnuation BiV geleden,
hadden hnt vertrouwen geschokt en in de rangen
der vrienden moedeloosheid doen ontstaan, ter
wijl de tegenstanden openlijk vau onmacht spra
ken en met onverholen leedvermaak weven op
do teekenen der naderende ontbinding eeuer
machtige partij.
De heer Gladslone moest, nu zelf erkennen,
dat het regeen'ngsprogrnmma grootelijks diende
te word'n besnoeid en dat er van de hervorming
van liet stedelijk bestuur vnn Londen en van
eene nieuwe regeling van het kiesrecht ten platte
lande vooreerst geen «prake zou kunnen zijn.
De ophelderingen, door de regeering gegeven
over de positie vnn den heer Errington bg het
Ynticaan waren zeer onbevredigend. l)e
ofiicieele verzekering, dat de heer Errington geeuerlci
opdracht had en peen bezoldiging genoot, vindt
niet vete geloovigen. Binnen- en buitenlandse!»
bladen zhn het er vrij wel over eent, dat ge
noemde heer het werktuig van het ngelsche
Kabinet is geweest, en dat door zjjn toedoen do
bekende circulaire van den Pao» aan de lersche
bisschoppen in de wereld is gekomen. Watter
Scott heelt eens gezi^gd, dat een anoniem schrijver
gerust /ijn auteurschap ontkennen, en dus liegen
mocht, wivnt dat een ontwijkend antwoord altijd
als «-ene bevestiging zou worden opgenomen. Het
heeft er iets v»n, of de Eugekchc regeering, by
hare beantwoording van de interpellatie van den
lieer Cowes, dit eigenaardige
moraliteitsbegineel vau den groot e n romanschrijver heeft toege
past
De circulaire zelve heeft in Ierland veel kwaad
bloed gezet en ai de Yertoogen van de
Panselijke organen beletten da Ieren niet, de circulaire
van den U. Vader nis eene hoogst ongepaste in
menging te beschouwen en hnnne meeniug kracht
by te netten, door vermeerderde bijdragen voor
het FaraeH-fonds en verminderde offers aan den
Pieten-penning.
Eogelache reedei* en
k*pl. te. MM tweed* SuezJkMM}
aan te leggen en daardoor een einde te maken
aan het voor de scheepvaart zeer dnre monopolie
van den heer de Les$eps, hobbcn in Frankrijk
veel ergernügewekt. N iet ten onrechte beschouwt
uien danr het Suez-kanaal ab een nationaal werk.
Doeh dit nationale werk heeft een internationaal
karakter verkregen en de ei-chen van de
Engelrhen, die de grootste aandeelhouders z|n en uit
wier beun 80 pet. van de iAtrlylnche inkomsten
vloeit, ?.ijn zeker niet onbillijk. De heer de
Lesstps znl daarom eieren voor zyn geld kiezen en
het govaar voor een concurreerend kanaal trach
ten ai' te wenden, door aan de eerstvolgende ver
gadering van aandeelhouders voor te stellen, zeli
een parallelkanaal aan te leggen of het bestaande
op al'docnde wijze te verbeteren.
Alles treedt echter op dit oogenblik in Frank
rijk op den achtergrond voor de
Tonkinquaestie. Weinige dagen geleden werd de expeditie
naar dit ryk nog beschouwd als eene soort van
militaire promenade, waarmede veel eer en glorie
en voordeel t« behalen was, doch die in geen ge
val gevaar kon opleveren* De uitkomst heeft deze
luchthartige verwachtingen op droevige w|jze be
schaamd ea een bedenkelijk licht geworpen op de
lichtzinnigheid, waarmede de regeering de krach
ten van den vijand hè-ft onderschat, of op de
oneerIqkheid, die haar aan de vertegenwoordiging eene
zoo onjuiste voorstelling van de toestanden in
Tonkin deed geven.
Bij een uitval, klaarblijkelijk in den uitenten
nood ondernomen, werd de commandant Rivière,
die maanden lang in Uanoïingesloten wo» geweest,
met een aantal zijner manschappen door een
overmachtigen vijand gedood. Admiraal Mever, dien
men in z(jne nabijheid waande, bevond/zich te
Saigon, op minstens vier etmalen afstand* per
schip.
Na het veniemtu van deze ongelalatyding wer
den in allernl mér afdoende maatregelen geno
men en stond de Kamer met algemeene stemmen
een ongehoord verschijnsel! een orediet toe
van rnim 5.000.000 francs. .
Blijft de oorlog na tot Tonkin beperkt, dan
ui u« gaasohe zaak waarschijnlijk aftoopen met
eene krachtige tuchtiging" der Aimamiten, die
da Fransche indringers niet al* redden en ver
lossers hebben begroet. Doch indien China zich
in den twist mengt, wat men voor zeer wel mo
gelijk houdt, zou de onberaden poging der
Franscltc regeering om door boitenlandschëexpeditiën
de binuenlandscbe spanning te verminderen, aan
bet land nog vele manschappen en schatten geld*
kannen kosten.
De dood van Labonlaye, eene bekende figuur
op economisch, staatkundig en letterkundig terrein,
beeft Frankrijk weder vmn een zyner beste zonen
beroofd. B\) ons ta lande was de geestige schröver
bet best bekend door ZQM wtirisoh» geschriïten
Pari* en Amériqut «n Ie Princt Caniche,
In Italiëhoadt d» pen zich bezig met het
«sestMTCn van de verdlenttten van de beide nieuwbe
noemde ministen, Gianntuszi Savelli en Genal*,
die de portefenHles van justitie ea van openbare
werken nebben overgenomen. De algemeene indrtik
il gunstig. Hnnne beide voorgangers, de heeren
Zanardelfi en Baecarini, hadden ueh door bnnne
hoading by de hwtate dffctasiöo in ket kabinet
DepretS onwcgelijk gemaakt. Toch wordt 4e
eerste betreurd; do tweede echter schtjat in gflna
betrekkingen met de direotiën der groote spoor
wegmaatschappijen niet altijd die stipte
eerttjkbcki en onpartijdigheid ia het oog te hebben ge
houden, welke men van een hooggeplaatst regee»
ringsbeambte in de eerste plaaUmag verwachten.
De onderhandeliBgen tunchen DnHechland en
het VsAicaan worden door den Dutceben
r$nkanMlier op knneUMttimw^Milepesklegehaaden
en deie U&tiek M! wel worden voortg*Mt.t«V
dat het centrum het wachten moede wordt en
zich voor goed vaa Uiimtrek afwendt. Thans
be. wö*t t*t op hoop TUI ieg«n derregcering
' ^
me en dan nog eeni goede diensten; zoo hielft
het m de vorige week de wet tot ttand brengen'
op de verplichte deelneming dtr arbeiden tand*
verzekeringskasrsen voor tijde van ziekten.
De Bebroeden Alexander en Wilhelm v»n HumJ
gldt hebben elk in Berljjn een standbeeld ge.'
n«gen. Wjj behoeven onze lezers zeker de «root*'
verdiensten niet te herinnei-en, die de een op n*^
tnurivetenscnappeiyk, de ander op literarisch ter.'
rein heelt verworven. In deze lelde hoofdrich*
tingen der mcoschelijke kennis vertegenwoordigde»
zg nog eene encvclopaedische wetenschap, dia
b(j de onzettende uitbreiding van het nuueneeL
voortdurend meer voor vakgeloerdheid pluta
, De kronragtfeesten in Moscon z|fn «onder stoor»
nis algeloopen en alle bladen zijn gevuld geweest
met beschrijvingen van de ongehoorde pracht ea
de schitterende weelde, bij die gelegenheid ten
toon gespreid. Armoedig steekt daarbij aft wat
de Czmr op dien gedeakwaardigen dag aan rijn
volk meende te moeten schenken. Kwgtscbeldintt
van achterstallige belastingen, geldboeten en lich
tere itrafiea, verder niets. Geen enkel van*
de zoo lang gewensche en vurig verlangde her
vormingen ; geen enkel bemoedigend woord zelfl
voor de toekomst. '?
Gunstiger is de indruk, door denCzar gemaakt
met een brief aan Von Gien, waarin h|j dezeft
rijzen staatsman dank zegt voor zijne trouw*
iensten, en het duidelijk uitspreekt ,dst Rosland'f
buitenlaudsche politiek eene vredelievende mo
zyn, daar er in 't binnenland nog genoeg te
valt. Als die woorden .ernstig gemeend zijn, n*
nen z\j de afwezigheid van befoften ia het mam»
fest eenigszins vergoeden.
Allerlei.
Prinses Marianue, de Uatst overgeblavane aef
kindereu vau J^eerhttd» eerstel» Koning, ii over:
leden. ^
De Staatscourant heeft dit echter nog niet
medegedeeld.
Wel had de Regecriog plan de aankondiging
in het officieel orgaan te doen opnemen, m
even vóór het afdrukken kwam er beticht
de Staatscourant zwijgen moest.
Waarom?
Was de Prinses, wier bnwe'ijk met een Duit)
schen vorst ontbonden werd, geen Nederhtndecii
Vorstin?
Zoo niet, waarom werd haar verjaardag
door parades en ander vertoon elk jaar in .
derland gevierd, gelijk die van de Groothertogin
van Saksen- Weimar, die gehuwd is met een
vreemd vont? )
Dat er nog geen hofronw is berolen, ii 'Ui
uak des K«mngs; dat de Staatscottrant nog
niet heeft gesproken ? een tekortkoming des
Regeering in Eet betoon van eerbied voor d*
nagedachtenia eeuer Vorstin, die, hoe men overigens)
over haar moge oordeelen, ontzaglijk veel goed*
heeft gesticht voor het volk, dat zij heeft lief*1
gehad.
Men verhaalt algemeen i» politieke kringen
het spreekt van zelf dat de handelingen der Kamer
het niet kunnen bewijzen dat de Miotet*r vani
Financiën by bet jongste financieel debat in d»
Tweede Kamer zou heliben verklaard : f
dat hij zich beijveren zou te zorgen voor ver?
sterking der middelen voor begroeting vau . . . 'i
1882-831" ,
Zulk een terugwerkende zorg" zou inderdaad
iets nieuws en niet genoeg te waardeereu zijn. j
Men verwacht van den neer Grobbse niet veel
voor de toekomst, doch als hyjde tekorten van het
verledene nog weot te dekken, Kil bij ten miustei
in joolitieken zin niet te vergeefs hebben geleefdJ
De Tweede Kamer heeft een subsidie vanl
f 100.000 toogestMn voor de in 1834 te AnuteM
dam te houden Internationale Landbouwteatooa»
stelling.
Uitnemend.
Doch zou het niet wenschelijk geweest zijn aan
die subsidie de voorwaarde te verbinden: mits do
expositie op den dag der opening gereed, toe-'
gankehjk en het terrein begaanbaar zy?
sat.
Overclcbt der JPcrs.
De retroipectieve beschouwingen over den uit
slag der verkiezingen voor de Provinciale Staten
hebben plaats gemaakt voor artikelen over da
op handen zijnde keuze van leden in onze Tweeda
Kamer. In de meeste districten zijn de
candidaten reeds gekozen of ia eerstdaags de defiuitieva'
keaie te wachten. De aftredende leden zijn goed»
deels weder eandidaot. Wel laat zich hier en
daar in de gelederen der liberalen oppositie hoo-.
rei:, als te Groninoeu,. te Haarlem, te Hoorn, maat
't blijven uitzonderingen. De anti-revolntionnaircn'
en Katholieken kiezen de aftredende leden' vooc
zoover' zij zich weder beschikbaar stellen ea ijve
ren met de meeste opgewektheid tegen do aftre
dende liberale leden; de liberalen hebben eenigtt
nieuwe matten ia de, vóór nu twee of tier jaren
verloren districten ia 't veld gebracht. Hoede»
looi zjjn zij met.
De aanbevelingen van bepaalde candidatcn
kunnen hier slechts pro memorie worden vei-meld:
Wat de hoofdbeginselen betreft, dient gewezen
op een strijd ttutohen de beide hoofdorganeu der
anU-revolutionnairepertH en de bonding der Katho
lieke bladen. De Stand, achtte het noodig zich
Ie -verdedigen tegeu de besohuldigiog va* het
Waa. WttlMad, dat EU. hy de aftubeveling van
canch'daten voor de Provinciale Staten ookKatho»
lieken had aangeprezen n betuigde, dat «g geheel
consequent had Behandeld. Zij cleed
daarbtl>tkomen, dat bet Wag. WteWad hoor telken*
speideprikken toediende ea hot voor haar zeec
ooaaagenaam was, aldus tegen bevriende rodactiën
te Velde te voeten trekken. Bepaalde
verkiezing*artikelen behelsde bet blad nog niet.
Alt voorbereiding van do lease bezuiniging
die ongetwflfeld bii de stembus weder haar kracht
zal moeten doen gevoelen, werd con viertal arti*
kelen gewöd aan onzen finandeelcn toestand, enz»
uitmven Vóór dertig jaar en nu". Dat t resul*
taat onguutig ia ot' Juister «zegd gunstig Ui
voor de verkJetingt-agftatie, behoeft nlat geaegdi
Voorts bevatte het blad eenige wenken voor da
«nti-revoltttjonoake kdtn der Oronttvetoeom*
mifljje.
' ,'?'»!*