Historisch Archief 1877-1940
?i
i
i!
i
i ?'
H
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 300.
H\'0 Mft ew htsfwlijk
bisgezm ui dra kost
TMI f «M ortMDft M *?* kim* k*MT«|M »re.«.
BK* U** e«-k»i7 Mm* **»?* *?**» »*» «otto
a*n Ut Boreao) «MM* Coorat, Bpnlatr. 21«.
HOJBTSIËH.
ten golmtrd penoon. SI Jaar, P. G. biedt «ich au
al* KOkrraitR.goed van Zadel m Bok kmmeade r+jJen
?? TM de b*»*» toealg** vooetteau ook «w e*a%
hui*work et ktt to wncinztUa, Itelkt IOMT «a Winter vaat
bottod. Oenevo franco brieven Barwn VnH-klaJ «wr
IMtrltrt, Bpntotraxt 8W, te lenden, onder motto ?Koet
eier".
.? Ben vrJJ aWVEütHCVf tam <Ua BoiiBn-Arnatel, nabij
w het Btoti**) van dm BUwpaorMff, aorattond* drie
^! groot* e» twe» klein*. JUrner*. Keuken, Kelder «n Zoltor.
Hnorprtl* / 600. Brl«v«n franco, brtfer» P K, trareau
vaa «ttl.W»*. ' ' . ' ,
gr(J« jaai toodea atatcl; kaau.«a» d* kaai va» Goiaea:
?preekt dnideiyk, met netto ges*Hatu«eerd* kooi;
?;, wegen* v«rba!zi:ttf naar anH*« voer f W te koop.
Erlc^ ven franco, Bureau van dit Btoé% motto .r
van «Ie IiaJeroatioiuftl»
Tentoon?tclilikg t« Anutterdara.
Ew X«ttioU$fc B*.lnit TM l April 1883, Ho. lO.hwft
aan tot- Btrtrrar-drr latwnaHanare Tentoon»t»TTins ti>
Amsterdam ttzgaaaiag verte«i4 wtie Vwlottnn op tp
lichte* wfar pqji**. dta «m* mkrte «u 1^00,900
Gulden Iriiac*», beataaa znllei 'oit ito Biaiitt
wti'pe» ep d» Tentoontteütif tagmwoorös;.
D« MS Toorn*»im»t« pt^MS sjjn:
? p>1fi vsis»
elk i X p*U» v»a
vetst *5,9<ta Cild. t ?
?ea vaam
i*»O*M» «Jnlitret elh.
DE PRIJS VAK EEN LOT IS 50 CBNT8.
D* Loten i^}n binnenkort voor bet publiek verkr^gbur.
Tra *i*vto «Je» vwtragimg ia bot onlvugen der
WIJetton te voorkomen late UMB ti»b V«B nnaf ta*ehrtJTm,
daar do y^fs^milrt*' geliidoliik en naar volgoid* der
asjev ceveb
TM Iskomlng «er bületten t*pa geld, portwiuel of
tlMqna wnd« BMA riek tot Am Ben VflUBlL
Psinillnütilter. Tot hel lwk»««D nn
W*bd* BMU «Ich tot des. H*n
saa h«t PUol»
te
Pracht
Plaatwerk
VIT1XBKOOF.
Laattte Vë«rru*d M
1. TAK LEMNJtP, Compl. Bom. warken, 13Dlo f 12.80.
9. VAN LENKEF. in 19 ?nehtfatHMttn ? 17.50.
3. flBBWiB. Camp. W«Jm, M D!*, veer f tUft.
4, CRKJtEB, In 14 pruchtb. 1 17.80.
B. CBEKER en Tui Lenaep ingen. 97 Dlo., samen
?jvaonwa root ' f 23.50.
6. CREXEB en Y»n Lnnep MUMD ia 37 pnohtb.
genomen voor f 82.00.
7. VAN LENSEP, MOLL, TBR GOUW. K«erl.
Qe«etiivd. M VolkileTeo, 2 tnti gfb. groot «o. dln. met
100 stMlpl. TOOT -f 12.60.
8. ANDBIESSEjrB b<iro<nBd» JongeinbMken, ie»
nraobtbandeo met .pWeo, toot t "!M.
9. BIJBEL DOKE, Bt^bek* gMnhieJ.nle, met 100
pi. TBD Doré, door Heeren», B. X. P? fraai geb. 1 10.
TEN KATE. Dichtwerken, C praehtb«ndon t 6.70.
11. DE MSESTEBWE11KES, BOM. TAK TAK
LMNNEP, Roo» -nm lMk«oa, Bnyuk, Hatcb, neegzoon. 'io
< pnchttanden, roor f 6.90.
12. WYLIE, Proteetantisme, 8 gr. 4to. dln. bui geb.
met pl»Un toor ^ ___ f 17JO.
13. UT PRACHT WKKR 'WTTKAMP'8 4«sohiedenis
17 HederUadea. S kt fulio ptachtb. awt platM, f H.M.
14: TIDEBS. ffirt. dn Connlkt. e JeeJen. f 7.9».
1B, OOPVEItKErB'S Volfabnetoa. 31 doelen, f4.20.
18. -CATS fflUUUUf, door Vto ifor Bnrrfi. f J JO.
17. DE OBOOT éo KSCÏCXOPIBIE, 10 db ia B
praebtUnden s»«t »U voor ? 23.
18. HOFDIJK1» OeMbivdmie «M Hednludsebm
tolkt. 8 dln.,. . 1 4-».
19. -SOf. Wtatototd» Jeod. B fl», t m*cltt». TMr f 4.7».
.< 30..TÜBMAZB, T4ejet« t**
21. CBE1OEB, Sbvell*a «n Vertellingen, 2 dta, pnchtb.
'»«t ph; _ ' f 3.90.
23. WTnUUT, JUtdrttkKk. Wno-denboek, f 3.00
23. BIBLIOTEQtEKvixtTlM- IM«»«chi,7dI)S.TOorf0.40.
24. BOJtAHS T«n CUEMEK; DU»EN HE£B 8M1T8,
El-'s. TM» Cdur, ume». iit ,Bn« »«? f 5.50.
3S. BOSBOOK-TOrSAEÏT en SCHHUtiEL;
voorkunet* ramiw i> i ytMhtk f ».7t.
36. TERBAAB. eotnpl.fttc Di<-Mwerken, S pnchtb. f 4.50.
37 DON QÜICHOTTE, prtcbtwerk «net pltn., door
Bcbnller tot Fennwin, met 82 pi. f 4.60.
26. Dr. BOSSCHA. Het Bo»k der THtrindtogen,
Ambichten «o Fabrieken. urooU- 4ln. f7.60.
2». ÖCHILLEB. Simmtltclw Werk», 6 prtehtbtnd. f 2.60,
80. GOETHE. 8ïraratl!(,-he Werke. 6 pracbtbind. f 7.SO.
81. ANDEK8EN Sprookje', 2 ptMbtbandenm.pl. f X90.
33. 8CHOOLB1BLIOTHESIÏ, W du., «al. kind».
boeken, «unea f U.
WQ lenden alles goed wrpckt franoo, tegen zen
ding vso een Postwimet waarop nta<t «kt rertingd
wordt, by OEBB«. , COHEK, Itagaij)* van Goedkoop»
Boeken to Antbem of to
ie f Aam Wralos sur Ia m
[B LEYKKSYlRZEKERINti'MAATSCHAPPIJU
h* M PterU* In Uit. .
WAABBOBOFONB8
9ftO.OOO.OOa Francs.
van
In 188) werJrf door <!? Xaatahappjj voor awer da» Ar*. ft4.OOa.MtO v«rz«k«ri»g*n
ProopectMMit, Tariev*» «» verder* inlkhUafen agn U verkrijgen by den eenigen Hooftl-Ageat
t. WEBTHEiai * «OOV «?
GROOTE KONINKLIJKE BAZAR.
Firma D. Boer & Zonen,
Zeestraat 82 te s Gnvenkge.
.DU Magazijn, hetwelk, sedert zijn vestiging wow bijna vijftig jaren, immer een toenemende belangstelling en waardeenng van
alle zijden mocht ondervinden, "heell voor korten lijd het terrein zijner werkzaamheid uitgebreid door de opening van een grootsche,
nan alle eischen des tijds beantwoordende Zaal, bestemd tot de tentoonstelling en den verkoop van alles wat tot de ttoffeeriog en meu
beling van geboete Woonhuizen en gedeelten daarvan, in den meest uitgebretden xin, behoort «n bevattende een fraaie .verzameling zoo
vn» op zich zelf staande Meubelen als van corapteete Ameublementen ia alle stijlen en tijdperken in de kostbaarste en meest eenvou
dige genres. ' ' . .1
KAS-VEREEJIBINB,
RENTE VOOR 8ELDEH 4
DEPOSITOlul 4te Mg vMf
Mam. B^fefWtf^fe
TOO» tager* tora^Ma ey aaAwvMtMtt t* ko*M*
voorwaarden.
BEWARING VAM «MARDEN
volgen* BegUiMa» uu het lanteor VMtkrUfbekB
Amsterdam, M Mtl 1W9.
SE DQLBOTIaV
CREfflETVEREEHIBIHB
T K A M H T K B,* A M,
opgerkat g? Maart 1803.
MAANDELUX8CBB STAAT W « XAABT 188*1
: Deelneming . / 15,OM,MO.?
Btortutgen dor Leden ?????? 1,917^35.?
Beaenefond» t ???*??? ? 137,371.09
Dépoaito v . . t,M*.i34,4flfc
Credit aaldo-a i*a BrteaiBg Coaraal- 811,188,9»%
Loopende Credietoa ....... 8,818.091.83l§
Ia herdiioonto gegeven . ? ? » ? 1,599,78S<-*
D> Ywriitttr MM CeaMNtoMn'mi*.
JOH. C. ZIMKEBXAIk
8* Dirtttt»,
BÜOBLER
SKNGKJNCK. _^
ONTONG- EN BETA1LK1S.
Doelenstraat 99*
S«Dt«-veifee4)s)f voor D e p «si t o «p
wet I dag «pTTtftnt «p
10
Rew*rln«; van Effeot«B «f ancUte TTkudMi ttfU
pei mille per 6 ttMnóta»
Begletnenten gratis
imsterdan, U Mei M84.
Adam.
Bechsteln.
Bernharilt,
BlÖthner.
Ecke.
Hcrc.
direct
PIANOHANDEL
Albert Rootkan,
HEEREXGRACHT 2«6,
AMSTERDAM.
Fleyel
De Pronw Aubert.
Scheel*
ft Lelhlelter.
Toorbandcn een *wlmo kcu^e
otli de v*«ruaam«ljt» fabrieken
Hoofd-Agentnnr van de Hof-Pianofabriek
GBOTRIAX, HELFFEBICH, SCHULZ,
opvolger* van
Th. STEIXWEG, te Brunswfjk.
De kennisnuking met dit uitmuntende Fabrikaat worJt ten céente aaooovokB. ? Taligk i^o 4v
vorktoringcn der eerste autoriteiten op muzikaal gebied, welke kulde brengen aan da voottraMtiblMM «i den Mliden
woBo TloeMndo on kwsbü«*
plula imauneo in d» talrijke
gotewrd, dat Vl«c«l*»itd«B*f abridi
bouw dezer Instrumenten. ? Soude eooatrnctie, a*n«Bn»mo .peelaard ea DaitongowoBo
too», gopawl ? aan bffliiken pnK doen soowri de Vleugel» als Fianlno's e«n eento plula
rg éér bedondaagscbo PknolahrikatoB, om roodi meermalen werd bot bewfjo gotewrd, dat
na eea t» «V to Jaren Teelvuldlff «ebmtlL* mof niets T*U»
clsensclBappen verloren Iiebfeen.
Specialiteit voor Verhuringen in alb prijzen. *w
D
e*)tleda*c« auatnurlljkite PRCIHEIV v«e>r Datme* en Heerert»
de Mbóomate aor<e«a>lsaa; HAABVMÏCHTKX va* «f r**M»de Vleelit»
woreteai vetTtisirdlsrcI IM d*t kleine *tr«a<Je, w«* sn*uai> 8 halaeai I*»)*; l*> es»
Korte Klemel h**c*, »U «. A*jB>aiBMl!*. Vrnst* - ?
«IBW WEiBCBFfBL»; jjeanamlrt. V+av K*i«lltoafdia;e
in jj*»*<er<t«*»ii I«* «jewel op *t Adr«* ess
OAS-OBIÜESTES
te rsslMMB ojfHrtenlsst; vmowbmmiea !? de ? AO A XlJPIoTB^I TNSJ
P E C K & Co,
«tf, «S en
wuvbvi ? O*K
DEPOTS: t* Amsterdam, Cbtk * C*., Zeodijk hoek Kolkulnl*. K 18; ftieete et Bom. Xalrenerhat
*8; «!?>?'? A «'»., Reüigenwev 42; Wakker, Katventraat 196. ? '?Haf*, "iniiini. Bwrtwuhof ?».-f
Botterdam, V.» «teatan-lleHr, HooMsteeg t; SiuklHë, Groote Harkt 4. ? «ro*X tmm «o. naoraerajsT
Groote Varfct D 110; W**% EUen * Bn., Btdawntraat A 423. ? Gorcnm, B. J». Bowk, Hoogctraat
B 789. ? Bneek, Mrf. d» Weel "J.». vu» Don? * ? ^ ""
straat M; W. B. M. f»» CMaipen, Broewtr.
i., Btdvontraat A 422. ? Qorcnm,
DonMO», Leeuwentors *, ? yymt
BTstr. 4*.?Qrontogen.J. H. J. tfii
Juni 188* scheikundig onderKocIit door den Heer
VAM HAMÏEJL BOOS, alhier.
filtreert zeer vlug en zuivert bet water relke»*». .
iBTEKGELSCUE ARTIKELES» KALT
krügbaar IB het MAGAZIJN T
JAM
steels veiw
STBAAT»
Hotel Place Royale
lï IJ M E G C K.
Table 8'Hole 5 Bur,
VLOllAOK,
VOOK
RALOKB, PLAFONDS, WAKlFEN
ENZMow^l ia d*«*ltjks Ottown-lCetboxlo, alt'
ook i» onTorganlirtyk Itallaanwh Fresco.
e>*JDBWkv«>iMn(sE« N*, im,
Iwr
Gesehiedents der XVII Nederlanden. P. B. WITKAHP.
der.XVB Rederltnden; de li»torie Tan het beitaan at tot 1880, van gehel Nederland. België
ea taioasbarc, «aar de beate Kiieaelt boWorki sMI (M psowtttJie vlateet, sa 9
?tMn-fefta, & plaat. fAO rowTltJM*. *
? . .. . Ta» .He *o«*> TovfMokteM vU rafcj» !»*? «t.-* -f M*uw4««;
Wtt rerwHien neer de pnobtiire aaabevellnceD, door de redaottên nplaatét, als: ?Do Tijd", 3 Jan. 1883;
, 3 Jan. 1889; .Leeow. Ct.". 4 Jan. 1882; .Vaderland" 4 Jan. 1882; ?Haarl. Ct.", 5 Jan 1882; «Nleow*
Big". < Jtn. 1888; .Arnh. Ct". 3 Jan. 1883, onz.
Dit werk bont de Vtderlandscbe GeeeUadonls in ifln (fêheel. Het is do historie vao Neéwrlaad, Betgli
eo Ln^enjbnrg, fraai nltgetoerd. Troaw hletoriicb goefk het de Ge«obied«ni» van ons Vaderland, vta bet begin
at tot rïttO, ÏOQ wegmlepend, dat iclfi hjj. die zich niet In geiebiedkundigo werken wU verdlepe% êeor de
aanloUeiyke, Oaaio en getronwe albeoldingen daartoe godronfen wordt. Voor iedbr eetcbledroracher zoowel ab
? voor bêginnendon, Toor kamtkenner», eobilders en boawkwuUgon borat het een rijkdom va* bronaea en
afbooldiogon. Zy, dio dit kostbare werk nooit geilen bobben, kannen rich é« pracht daarvan niet voorstellen.
Weteaeob»P, knoet on emaak gaan bier getrouw .amen ; bet Ie eejt rMMnwark dat, «B do korten voof hoi uitfOTOB to
dokken, meer dan f 10U.OOO geeieebt beeft. Toor eloohte f1185, ia flaato TM T^fllff guldoa verkoop*» w{J
WITKAMP. Geaehiodoni. der Zeienüea Noderlandan, in 3 r^jke folio praehtbanden, met 786 achAono platen.
Hebt ge wel ooit een werk, waarin 730 prachtToUo «Utea voorkwamen, l» aandeil gehad, dat tevens too
allmunt door inbond, styt en bietoriekeoola? Wy voor on* kennen een der£«ltjk werk niet, en anderen «allen n
er geen noemen. ?
Dtitzonden doonmenten, geheime beseheldea on leldiaaw bronnen ztjn noodlg geweest on «6ó de
Oetchie'denle (ot eenv geheel te brengen. ' .
' Hen moet slcb verbazen, als men «leent, een oog slaat hl dH koitbaa* nttgebteid We*, en. zal zonder
tw|jfel toestemmen, dat bier met kennis en weteneCbap, met verkregerj inlichting*» en beicbeiilen gewoekerd ie,
coo*l* men dit nog nimmer bH. andere Standaardwerken heeft opgemerkt AiMtat overboeriyko afbeeldingen
«an Coeinmea, Heraldiek en wapenknnd*, eirriyke afbeeldingen van bndi Gebouwen, Borobten en Xasteelen,
Strtte» en Pleinen, sooal. die nog 'bestaan of bestaan hebben. Haar nog meere w{|zon u niet de prachtige
afbeeldingen **» Stedelijke- en FamUie-Wapen* en Zegele. van de Pleohtighedesi Tolksapeloa, AntlqTUteMen ea
Portretten ale van *df den weg tot de Geschiede»!*? De tierlpe Dlnetratita «*i vaa Boe, Bosboom,
Breive, Rekking, X ach el, v. d. Keilen, Leich, Boehnmen, Zureher. ens. es»
Dew Geechiedenl* der Nederlanden in 8 folio praehtbanden met 738 pfckm sal blijven een UioironMSt ta»
Komt «n Bmaak; het sal tot «Uraad in 'elke bibliotheek, tot pronk.tnk op de lalontafel dienen; in banden van
elkeen een wolkome ga»t, «mr do ttndetrenden van nnt, een praebtig Prentwerk voor liefhebber." van tchoono
Plaatweske» voos Goteblodeiiia ot> Hletorie doe VadeAnd*, k. t Bandboe» om op to «laan, ia «én wöetd, een
Boek, «a*
*
NTVANGEN
versch gerookte
are» t s.
et. DOP ae zooar.
THEHEÖGHATEL ASPH ALTE eOiPAD Y, Liaited.
. 3EEa<fl<aBï B110BJN AAR« VJkJ»
DE VAt DE TRAVERS A8PHALT HUWEN, ZWITSBRLAWD.
Oee«Bi«Tiro«cTdo AsylMltwofm s» «te, Denehvleenn. Werkea In Aiphalt-Xistiek voor Trottoirs, Bkatia*
Btadu» XonMomn, loldon, lolf- n. SegelbanoB, Wrake*, ea XafaaüavieoMo, Ganten, Teranda'e, Brug- en
Dakbedekkingen, Beton-Pnndeeringen, BtalloB. eai. ens. en*.
Omrutie TOOT bet watordlgt maken ven Kelden en Buiterunoren.
?latdelHb, Vochtweread, ??doordrlsis;ii«*rt ?9er*M>wei*Bd«
MMAXT BPICIAAL TO* WXBlNO TAB TOCHTIGE HOU».
Toer tel)«btfnge» «Ktirent bet lonen vta Tloeren, Bede«kinge« en*. ijeUeie SM» Ska te «4ieSMO*a
ifee«B^towe^lbMo^BM
De PBOSPECTKAHGS), TABJCVEX,
LA CONFI1ÏCE,
«gtt U iBiolor*»» kiotiln virtrldjair htf d» H*W»
Actnten: O. TAN DIEN, HENRI FCCH8, L.
KROKea O. J. 1DENIKC9; almnede too Kantore van den
ondergeteekende, MASXIX8TXJUT, bottn JfaiwM
atntuslttn,
Po Direotenr voor Nederland T»U
.La Confiance",
SLINliEttVOET B1MONDT.
Het Depdt dar Orlglneelé
NAAIMACHINES
.?;? '.? m
Singel Maatschappy
(bekend als de beste NaaimacbioM der Wereld) '.
bevindt zich te laMiortaoa ull.lultcndt
62. Kalïerstraat 62.
?l X. l)e Machine* werden op proef gelererJ ra
onderrleht grati* verstrekt op dat een ioder tsirh vaa
d* onovertroffen deugdelijkheid dezer Machine» grif
kan overtuigen voer «at klj keept,
Wikelijktcbi tfbttaliag vu f l-.
Flirtt korting mr CMtaote betaling.
Go.
. 810.
188%
MII H! h Ml.
eiken Zaterdagavond.
ÜJt««Tcrs: DAGBLADVKBBEN1GIKG HOLTI A Co
Kantoor: Spuistraat 216.
INHOüDl
DB HADICALE TEttS El DB ÏACCLTEIT DEB
GOtoÓELïtó'faHïl», door AnpiiU». - 8TAATKDNWO
OVERZICHT. ? ALLEIÏI.EI. - OVERZICHT DF.B
PER». ? E*o berucht kwwUer .de No»". - VI' *>
BiMdiopMUd, dooï Jnn tw Utrecht. ? KÜN8T: Dr»»*
of ««lodrun»? door M. H. ? Vi» België, "XXI, door
JT. A. ? LETTEUKüNDE: Potgiet«T» rioronca I, door
? Een ?nuttig" boek, door J. H. ? °P*
? Berichten en Madedeelingtn. ? Inlwod
t(mTydi«hrUt«n. ? Nleowe Uitgaven. - NIJVERHEID.
- MIUTAIBE ZAKESi Marine aaDgelcgwheden, door
Eb. ? SCHAAKPROBLEEM. ? FEUILLETON: A»n
Iitt ttation Tin St. Poncran, nit net Duitm-h, I.
SCHOOL: Dia*ik»lia ÏXI, door Q.N. ?
ALLERLEI.
S»wurkw}dige MededceVingcn. ? \Tai-mc k»»lctjvB, c*n
'i»tcr4»B»rond pnwtjo IV, door A«i«»rin«. ? RECLAME».
_ OVEBZICBT VAN DE EFFEKTEUMAKTïT. ?
Amcri
tiuiicn» Sporen, door J. T. d. Burg. - UITLOTINGEN.
- Burgerlek* St4nd. ? Vcilingca. ? Te Uuur iljnd*
Woaiog«n. ? ADVEHTEKTIEN; Schouwbui-Bïn, enx.
De radicale f erft en «Ie Facul
teit der Godgeleerdheid.
In de Gids van Maart 1882 schreef de
Amsterdamsche hoogteeer Spruyl lerechl:
i hè t blijft eene waarheid, al ziet men haar
gewoonlijk over het hoofd, dat de toestand
van het Ilooger Onderwijs de
allcrgevvichtigste onder de factoren is, waarvan s'lands
\Vdvaart alhangr, omdat de leidende geesten
op haast elk gebied onder den invloed van
dat onderwijs gevormd worden." Geen won
der daarom, dat zij die belang in het
Hooger Onderwijs stellen, nauwkeurig acht geven
op de veranderingen die het ondergaat, of
welke invloedrijke inannen weuschen dal het
zal ondergaan, heizij roet het oog op den
bloei der wetenschap, hetzij met het oog op
s'lands welvaart.
s'Lands welvaart en s'lands financiën ïijn
niet te scheiden, ook al vaart een land zeker
niet alleen wél bij stoddijken voorspoed.
Zoo ook begreep Dr. Schaepman liet, toen
hij in zijne bekende motie s pok mei het oog
op s' lands financiën" herziening wcnschte
van de Wet op het Ilooger Onderwijs, met
name vermindering van het getal
Rijks-Univer?iteiten.
De motie van Dr. Schaepman gaf aanlei
ding dat Mr. J. C.iron D'Aulms doCourouill,
lloogleeraar te Utrecht de bezuiniging op
Rijks-Uaiversitcilen in ecne brochure van 2<ï
bladzijden besprak, welke berprcking weder
een ÜL t woord uilloktc van Dr. .Schaepman
van 84 blijdzijden. lu beide gescluillun wordt
ook de eerste der vijf faculteiten aan onze
Universiteit en de faculteit der Godgeleerd
heid besproken. Prof. D'Aulnis is blijkbaar
voor het behoud der theologische lacuUeit
aan de Rijks-Univeriileilcn, ür. Schacprnon
verklaart zich er zeer tegen.
. »Er zijn, die op dit punt korte wetten
maken" zoo schrijft Prof. D'Aulnis. »Zij
willen de theologische faculteiten overal
afschallen," En een weinig verder zegt hij:
? Dal eene kerkelijke partij, welke op het
onderwijs in de godgeleerdheid rechtssreeks
inTloed wil uitoercnun, de theologische
faculleilen aan de Rijksuniveriteilcn wil
afcchnllen, spreekt van zeil. De beoefening der
ihcologie zou zij, zoodra zij door middelvan
het «algemeen stemrecht" in de kerkelijke
gemeenten de meerderheid had verworven,
in hare richting leiden, wel zorgende dat
tellers voor goed .werden geweerd. Hoever
iij daarbij zou gaan in haar exctusivismc, en
\vanr zij al niet de ketterij zou weten te
ontdekken, iaat zich dooi' de antecedenten
bevroeden."
Uier tegenover merkt'Dr, S-ihaepman op.
11 ij zult mij daarom veroorloven de vraag
over Je zoogenaamde godgeleerde faculteit
'lier ter zijde te laten. Niemand zal van mij
verdediging dezer allerzonderlingste
ing verwachten, llaar bestaan is een
van lijd. Zclls in Nederland zal men
liet over eenige jaren bespottelijk gaan
vinL«n( er drie faculteiten op na te houden,
drie volledige faculteiten, die in het steeds
alnemend getal van doctoraalexamens en
pi'omaiiün haar karakter van sinecuren steeds
l!nidclijkcr zullen doen uitkomen.
».Men zal ook ten langen leslc gaan inzien
*hi een .Neutrale Slaat aan een Staatsschool
geen godgeleerdheid, geen godsdienstweten'
scnnp kan doen onderwijzen. Wal geen
Slaat ter wereld vermag, vermag allerminst
"c Neutrale Staat. De holheid der beloogen
l'-Q bate dezer StaaUtheologie gevoerd, *al
Heeds hoorbaarder worden."
De pers heeft zich ? in dezen meermalen
'ten hooren. met name </« Amsterdammer
hl-cfi zich altijd legen liet behoud van «Ie
jjoiilteit der godgeleerdheid aan Aijks- of
«cmeenle Universiteit verzet. Dat bladen als
?"'<; Standaard en de Tijd in dezen met licin
oiedegaan, mag niet gelden ab een bewijs van
geest ver wanUcbap; als de reden» waarom
men de faculteit der godgeleerdheid iwwHilerd
wenschte te zien, toch werden blootgelegd, zou
het resultaat wel ongeveer dit zijn, dat de
clericale partij met het oog op de godgeleerd
heid denkt: in ons isolement ligt onze
kracht, terwijl de liberale party naarmate ze
minder bij de oppervlakte blijft stilstaan er
van overtuigd is: dat godgeleerdheid geen
wetenschap is, en daarom geen plaats mag
innemen in het gebouw der wetenschappen.
Het laatste wordt door vele kundige
liberalen gewraakt, ja zelfs «oppervlakkig
radicalisme" genoemd, Prof. Tielc toch schreef
laatst in het Theologisch Tijdschrift naar
aanleiding van een stuk in een fransch
tijdschrift dat tot onderwerp had: t La
lïeforme de» Facultü de Thtologic" en waarin
een schrijver verklaart dat hij
aandephenomenologie van den godsdienst een eigen
plaats in het hooger onderwijs wil verzekeren.
»Ilet behoeft niet gezegd te worden, dat
deze denkbeelden werkelijk ook. de onze
zijn, en dat zij hemelsbreed verschillen van
het' oppervlakkig radicalisme, dat thans in
.Frankrijk en ze'fc in een deel van onze
dagbladpers zoo hoogcn toon begint te
voeren."
Daar.,'«ML>geleerde als prof. Tielc, van
oppervlaVEig/Npdicalisme beschuldigd te
werden te geöa^deinieheid. Gelijk te worden
gestold^ iriët rtjen iradicale pers die niets anders
wil raa aTlféÊn zonder er iets beiers voor
in dK^rimteXe stellen, we mogen het ons
niet latelTtvelgevallen. Immer?, radicaal in
den goeden zin van het woord, is een deugd;
maar oppervlakkig radicalisme een ondeugd,
waarbij men ten slotte zich zelf belachelijk
mankt.
Wanneer een wijsgeer als Dr. II. J. Belz
zegt: «Of er een faculteit der godgeleerdheid
bestaat dan wel eene faculteit der gods
dienstwetenschap, laat ons tamelijk koel.
Wij wenschen te vernemen of de godsdienst
wetenschap, godgeleerdheid denkbaar acht,"
? dan toont hij door die w«ii>ig» wootdan.
een diepen blik geslagen to hebben in den
stroom der theologische richtingen van onzen
tijd. Hoe meer er toch sprake is van
Kerkelijk gekleurde richtingen des te meer
er ook sprake is van godgeleerdheid, des te
meer men de godgeleerdheid voor de konin
gin der wetenschappen houdt ? hoe meer
de kerkelijke kleur verdwijnt, des te meer
er ook sproke is van een kwijnen der
theologie, des te meer men inziet dat god
geleerdheid geen wetenschap kan zijn, dat
zij zich beperken moet tot godsdienstweten
schap, welke wetenschap een zuiver ge
schiedkundig karakter draagt, welke weten
schap zelfs als een wijsbegeerte van den
godsdienst opgevat, uil moet loopen op een
wijsgëcrige zeuekunde.
Als Dr. Belz nu verder zegt: «De theologie
behoorde aan de Universiteiten ? anders
dan uit een geschiedkundig oogpunt, ? niet
meer onderwezen, en overgelaten te worden
aan kerkelijke lioogleeraren," ? dan durven
wij er gerust aan toe te voegen: dit is geen
«oppervlakkig radicalisme," maar getuigd van
een nadenken dat niet maar bij de opper
vlakte blijft stilstaan. Immers als wij de
wetenschappelijke gronden in dezen voor
liet oogenblik eens daarlaten, dan zien wij
dat alleen reeds met het oog op de praktijk
de onhoudbaarheid van de faculteit der
godgeleerdheid aan onze Rij!;s-Universiteiien
meer en meer aan den dag komt, dat haar
bestaan, om met Dr. Schaepman, te spreken
slucltU «ccn vraag van tijd" is.
Prof. d'Aulnis zegt in zijn 'geschrift:
«Bedrieg ik mij niet, dan hebben juist die
faculteiten, welke men opheffen kan, de
lillerarische, de theologische en de juridische
in het maatschappelijk leven harer omgeving
de diepste wortels.'1 Aan de mogelijkheid
der opheffing van de theologische faculteit
denkt dus ook deze hoogleeraar, maar let wel
de maatschappelijke omgeving, ziedaar de
hinderpaal. ? Utrecht, de stad dor recht
zinnige predikanten, der rechtzinnige ge
meenteleden, moet dus een orthodoxe theo
logische faculteit behouden, omdat door
middel van deze faculteit predikanten van de
zuivere leer zullen worden afgeleverd. Welk
ecne bezorgdheid voor de kwijning der
orthodoxie van een liberaal hoogleeraar. Be
driegen wij ons niet, dan zijn olie
hoogleeraren te Utrecht, met uitzondering van de
Üieologiae professoren en Baron de Geer, óf
liberale, óf onkerkelijke mannen. Verwon
derlijk mocht het daarom wel genoemd wor
den, dat toen men bij de vaststelling der
Nieuwe Wet op hel Ilooger Onderwijs de
theologische faculteit wilde opheflen, «de
(juechtsche Senaat daarentegen verlangde
hel behoud cener Theologische faculteit voor
de vorming V;HI leeraren der Hervormde
Kerk", en daarbij de vraag stelde «of die
faculteit dan niet zou kunnen worden inge
richt, dat zij en voor hei Roomsen-Katholieke
én voor het Hervormde kerkgenoolschup
gelijkelijk bruikbaar werd".
ZONDAG 3 JTJNI.
De onmogelijkheid van het ïwtste daarge
laten, bewijst liet gchocle verioek duidelijk,
dal de begeerte van den Sertat der
Uirechtscho Hoedeschool om de theologische
facullr-.t te behouden minder te zoeken is in het
belang dat men stelt in de Godgeleerdheid,
dan wel in hel feit dal de Utrèchtsche
Hoogcschool dan de faculteit zou verliezen, die
het grootste aantal studenten bezit.
Aan de Universiteit te Leiden is het aan
tal theologen luttel. Ter wille van hei kleine
groepje studenten dat de theologische lessen
volgt behoeft dJar de theologische faculteit
dus niet behouden te worden. Uil een
wetenschappelijk oogpunt kan lie Senaat der
Leidsrhc floogeschool dus alteen voor haar
behoud zijn, en om ham* behoud vragen.
Dat hier van geen utilileilsargumenlen ge
bruik worden gemaakt, verhoogde natuurlijk
de waarde van het adres waarbij men op
dat behoud bleef aandringen. Toch wagen
wij het te herinneren dal Leiden eigenlijk
een faculteit van godsdienst-wetenschap
bcgeerde.en wel zoo eene godsdienst- wetenschap,
die godgeleerdheid in den eigelijken zin vun
het woord onmogelijk maakte, hoogstens
deed spreken van cenc yeschi&lenu van de
leer aangaande God; niet meer van een leer
aang.tandc God wal godgeleerdheid toch
beleekent.
Men heelt gemeend door het aanstellen
van zoogenoemde kerkelijke hoogieeraren
eene scheiding te maken lusschen zniver
wetenschappelijke en kerkelijke theologie,
denkende aldus aan de scheiding van Keik
en Staat te gemoet te kooien. Hoe jammerlijk
is men in dezen ook bedrogen f Immers van
de zes hoogtaeraren in de theologie te
Amsterdam zijn er vier tegelijk
gemeenlehoogleeraren en kerkelijke hoogieeraren, en
klinKl het daarom wonderlijk een man als
prol. Loman in de gids vaa Januari i 879
te hooren zeggen: «Moge-deze theologische
faculteit van alle kerkelgken nimbus ontdaan,
van alle kerkelijke voogdijschap bevrijd, zich
bandhaven op het haar »
punt en Cch eelTblijFfhée ,
m de dankbare waardeering'v» landgenoot
en vreemde, van tijdgenoot en nageslacht."
Moeten wij bij deze woorden vergeten dat
Prof. Loman ook hoogleeraar is aan het
Evangelisch Lulhersch seminarium, ook dus
kerkelijk hoogleeraar? Moeten wij datzelfde
ook doen bij Prof. Tielen. die én hoogleeraar
is aan hel Renionstrantsche Seminarium &n
hoogleeraar aan de Leidsche Universiteit?
Men ziet het aan de feilen dat scheiding
lusschen kerkelijke en niet kerkelijke hoog
ieeraren, scheiding tusschen kerkelijke en
wetenschappelijke theologie niet te maken is.
En geen wonder! Kurk en theologie
behooren bij elkander. De katholieke kerk heeft
daarom hare eigen theologie, die zij bij voor
keur in seminaria onderwijs, ook al bezit zij
zooals in België, ecne Katholieke Universiteit
te Leuven. De-zoogenaamde oud-Roomschcn
hebben hunne eigene kweekschool hier te lande.
De Israëlieten hebben insgelijks twee theologi
sche Seminaria te Amsterdam. Bij de Protes
tanten hebben de Gereformeerden hunne eigen
Universiteit, hebben de Chiistelijk
Gerelbrrneeerden hunne, kweekschool te Kampen en
hunne eigen docenten, van welke dr. Bavinek
nog onlangs geluide «de tijd der staatskerk
etv der siaatstheologie fa voorbij." ? Ook
de Hersteld-Lulhcrschen hebben hun docent,
en de Seminaria der Doopsgezinden,
Luiliersehen en Remonstranten bc wijzen, even als
de kerkelijke hoogieeraren van wege de Ned.
Hervormde kerk aangesteld, dat men niet
genoeg heelt aan de zoogenoemde zuiver
wetenschappelijke theologie. ? Beoordeelt
men de waarde der dingen dus naar hun
gebruik, dan kan men ook zeggen, dat de
lacuUeit der godgeleerdheid slechts voldoet
aan enkele kerkelijke richtingen, dat daarom
om met mr. Bichon van Uselmonde te
spreken: t uit het standpunt van het
hedendnagsche Staatsrecht, de theologische faculteit
aan onze staatsiaslellingen niet is te be
houden."
Afbreken dus zonder er iets voor in de
plaats te geven ? oppervlakkig radicalisme? ?
De lezer oordeele naar de feilen die wij
mededeelden en waarvoor wij instaan. Mocht
de wetenschap echter meenen schade te Ui
den door het gemis een er theologische facul
teit aan de Universiteit, ? welnu, dan geve
men gevolg aan het adres van den Senaat
der Utrechische Hoogeschool van 22 Juni
1874 en' splitse de faculteit der letteren.
Behield men eene faculteit voor Taal-
LetterLand- en. Volkenkunde, ea bad men daar
nevens in de plaats van de Godgeleerde
faculteit, ecne faculteit van Wijsbegeerte en
Geschiedenis, uien zou er zeker beter
bijvaren ; de wijsbegeerte van het recht en de
zcdckunilc üuuden in deze nieuwe faculteit
zeker eene betere plaats hebben dan die zij
uu innemen.
Angwilla.
Abonnement per S.'m, f i._. fr. p<.
AftonderlAfc Tïwminew un de Kioikm v*rki%tmar _ , v._,
AdvertenÜëB vu 1-6 wgeli f.1.-, elke regel mScr , . ^ 0.1K
» tujsohen den tekst per regel ....;,? l,?}
Stantkuudif Overzicht.
Voor allen, die het vel meenen met de liberale
partij in Engeland «D haren grijzen, maar nog
steeds krachtigen leider, zullen de mededeeUnnn
door den heer Glnditone den vorigen Dinaaag
iu do r ar t ij vergadering ff*da*n, eene droevige
teleurstelling hebben opgeleverd. De weifelende
houding der rogeering, de onzekerheid, welke van
de vele, in de troonrede genoemde, hoogst be
langrijke wetsontwerpen door haar zon worden
«igedaan, de nederlaag eindelijk, door haar by
de behandeling van de A/firnmtion BiV geleden,
hadden hnt vertrouwen geschokt en in de rangen
der vrienden moedeloosheid doen ontstaan, ter
wijl de tegenstanden openlijk vau onmacht spra
ken en met on verholen leedvermaak weven op
do teekenen der naderende ontbinding eeuer
machtige partij.
De heer Gladslone moest, nu zelf erkennen,
dat het regeen'ngsprogrnmma grootelijks diende
te word' n besnoeid en dat er van de hervorming
van liet stedelijk bestuur vnn Londen en van
eene nieuwe regeling van het kiesrecht ten platte
lande vooreerst geen sprake zou kannen zijn.
De ophelderingen, door de regeering gegeven
over de positie vnn den heer Errington bg het
Ynticaan waren zeer onbevredigend. l)e
ofiicieele verzekering, dat de heer Errington geeuerlci
opdracht had en peen bezoldiging genoot, vindt
niet vete geloovigen. Binnen- en buitenlandse!»
bladen zhn het er vrij wel over eent, dat ge
noemde heer het werktuig van bet Ëngelsche
Kabinet is geweest, en dat door zjjn toedoen do
bekende circulaire van den Pao» aan de lersche
bisschoppen in de wereld is gekomen. Watter
Suott heelt eens gezi^gd, dat een anoniem schrijver
gerust /ij n auteurschap ontkennen, en dus liegen
mocht, wivnt dat een ontwijkend antwoord altijd
als «-ene bevestiging zou worden opgenomen. Het
heeft er iets v»n, of de Eugekchc regeering, by
hare beantwoording van de interpellatie van den
lieer Cowes, dit eigenaardige
moraliteitsbegineel vau den groot e n romanschrijver heeft toege
past
De circulaire zelve heeft in Ierland veel kwaad
bloed gezet en ai de Yertoogen van de
Panselijke organen beletten da Ieren niet, de circulaire
van den U. Vader nla eene hoogst ongepaste in
menging te beschouwen en hnnne meeniug kracht
by te netten, door vermeerderde bijdragen voor
het FaraeH -fonds en verminderde offers aan den
Pieten-penning.
reedei* en
tatpi. MM tweed* SaezJkMMl
aan te leggen en daardoor een einde te maken
aan het voor de scheepvaart zeer dnre monopolie
van den heer de Les$eps, hobbcn in Frankrijk
veel ergernü gewekt. N iet ten onrechte beschouwt
uien danr het Suez-kanaal ab een nationaal werk.
Doeh dit nationale werk heeft een internationaal
karakter verkregen en de ei-chen van de
Engelrhen, die de grootste aandeelhouders zgn en uit
wier beun 80 pet. van de ifttrlylnche inkomsten
vloeit, ?.ijn zeker niet onbillijk. De heer de
Lesstps znl daarom eieren voor zyn geld kiezen en
het govaar voor een concurreerend kanaal trach
ten ai' te wenden, door aan de eerstvolgende ver
gadering van aandeelhouders voor te stellen, zeli
een parallelkanaal aan te leggen of het bestaande
op al'docnde wijze te verbeteren.
Alles treedt echter op dit oogenblik in Frank
rijk op den achtergrond voor de
Tonkinquaestie. Weinige dagen geleden werd de expeditie
naar dit ryk nog beschouwd als eene soort van
militaire promenade, waarmede veel eer en glorie
en voordeel t« behalen was, doch die in geen ge
val gevaar kon opleveren* De uitkomst heeft deze
luchthartige verwachtingen op droevige w|jze be
schaamd ea een bedenkelijk licht geworpen op de
lichtzinnigheid, waarmede de regeering de krach
ten van den vijand hè- ft onderschat, of op de
oneerIqkheid, die haar aan de vertegen woordiging eene
zoo onjuiste voorstelling van de toestanden in
Tonkin deed geven.
Bij een uitval, klaarblijkelijk in den uitersten
nood ondernomen, werd de commandant Rivière,
die maanden lang in Uanoï ingesloten wo» geweest,
met een aantal zijner manschappen door een
overmachtigen vijand gedood. Admiraal Mever, dien
men in z(jne nabijheid waande, bevona zich te
Saigon, op minstens vier etmalen afstand* per
schip.
Na het veniemtu van doie ongelalatyding wer
den in allernl méér afdoende maatregelen geno
men en stond de Kamer met algemeene stemmen
? een ongehoord verschijnsel ! ? een orediet toe
van rnim 5.000.000 franco. .
Bluft de oorlog nn tot Tonkin beperkt, dan
ui u« gaasohe zaak waarschijnlijk afloopen met
eene krachtige ?tnchtiging" der Aimaititen, die
da Fransche indringers niet ato redden en ver
lossers hebban begroet. Doch indien China rich
in den twist mengt, wat men voor zeer wel
mogeiyk hondt, zou de onberaden poging der
Franscltc regeering om door bnitenlandschè expeditiën
de binuenlandscbe spanning te verminderen, aan
bet land nog vele manschappen en schatten geld*
kannen kosten.
De dood van Labonlsye, eene bekende figuur
op economisch, staatkundig en letterkundig terrein,
beeft Frankrijk weder vmn een zjjoer beste zonen
beroofd. B\) ons ta lande was de geestige schrflver
bet best bekend door ZQM wtirisoh» gesehriïten
Pari* en Amériqut «n Ie Princt Caniche,
In Italië hondt d» pen zich bezig met het
«sestMTCn van de verdiensten van de beide
nteuwbenoeade ministen, Giannuezi Savelli en Genal*,
die de portefenHles van justitie en van openbare
werken nebben overgenomen. De algeaeene indrak
il gunstig. Hnnne beide voorgnngers, de heeren
Zanardelfi en Baccarini, hadden zich door hnnm
bonding fcfl de bwtate dffctasiöo in ket kabinet
DepretS onwcgelijk gemaakt. Toch wordt d»
eerste betreurd ; do tweede echter schtjat in oflne
betrekkingen met de direotttn der groote spoor
wegmaatschappijen niet altijd die stipte
eerttjkbcki en onpattydigheid ia net oog te hebben ge
houden, welke men van een hooggeplaatst
regeeringsbeambte in de eerste plaaUmag verwachten.
De onderhandeliBgen tuuchen DnHechland en
het VsAicaan worden door den Dutceben
r^k*kanMlier op knneUMtimw^Milepsnklegehanden
en deze taVtiek M! wel worden voortgeiet. tot
dat het centrum het wachten moede wordt en
zich voor goed vaa Uiimtrek afwendt. Thans
be. wö*t t*t ? op hoop TUI ieg«n ? der regeering
' ^
me en dan nog eeni goede diensten; zoo hielft
bet m de vorige week de wet tot ttand brengen'
op de verplichte deelneming dtr to-beidentandc
vewekeringskasrsen voor tijde van ziekten.
De «ebrpeden Alexander en Wilhelm van HumJ
gldt hebben elk in Berljjn een standbeeld ge.'
kregen. Wjj behoeven onze lezen zeker de «root*'
verdiensten niet te herinneren, die de een op na*!
tnunvetenschappeHjk, de ander op WeriurisoU ter.'
rem heelt verworven. In deze oeide hoofdrich*
tuigen der mcoschelijke kennis vertegenwoordigde»
zü nog eene encvclopaedische wetenschip, dia
b(j de onzettende uitbreiding van bet nuueneeL
voortdurend meer voor vakgeloerdheid pluta
, De kronragf feesten in Moscon z|fn «onder stoor»
nis algeloopen en alle bladen zijn gevuld geweest
met beschrijvingen van de ongehoorde pracht ea
de schitterende weelde, bij die gelegenheid ten
toon gespreid. Armoedig steekt daarbij aft wat
de Czmr op dien gedenkwaardigen dag aan zi)a
volk meende te moeten schenken. Kwgtscbeldintt
van achterstallige belastingen, geldboeten en lich
tere straften, ? verUer niets. Geen enkel van*
de zoo lang gewensche en vurig verlangde her
vormingen ; geen enkel bemoedigend woord zelfl
voor de toekomst. '?
Gunstiger is de indruk, door den Czor gemaakt
met een brief aan Von Gien, waarin hjj dezéÉ
rijzen staatsman dank zegt voor zijne trouw*
iensten, en het duidelijk uitspreekt ,dst Rnsland'f
buitenlaudsche politiek eene vredelievende m
zyn, daar er in 't binnenland nog genoeg te
valt. Als die woorden .ernstig gemeend zijn, n*
nen z\j de afwezigheid van befoftea in het mam»
fest eenigszins vergoeden.
Allerlei.
Prinses Marianue, de Uatst overgeblavane ae*
kindereu van ^eei?l?udJl eerstel» Koning, ii over:
leden. ^
De Staatscourant heeft dit echter nog nitf
medegedeeld.
Wel had de Regeci-iog plan de aankondiging'
in het officieel orgaan te doen opnemen, m
even vóór het afdrukken kwam er beticht
de Staatscourant zwijgen moest.
Waarom?
Was de Prinses, wier bnwe'ijk met een DuiW
«chen vorst ontbonden werd, geen Ne
Vorstin?
Zoo niet, waarom werd haar verjaardag
door parades en ander vertoon elk jaar in .
derland gevierd, gelijk die van de Groothertogin
van Saksen- Weimar, die gehuwd is met een
vreemd vont? )
Dat er nog geen bofronw is bevolen, ii 'Ui
zaak des Konings; dat de Staatscottrant nog!
niet heeft gesproken ? ? een tekortkoming des
Regeering in Eet betoon van eerbied voor d*
nagedachtenis eeuer Vorstin, die, hoe men overigens)
over haar moge oordeelen, ontzaglijk veel goed*
heeft gesticht voor het volk, dat zij heeft lief*1
gehad.
Men verhaalt algemeen i» politieke kringen ?
het spreekt van zelf dat de handelingen der Kamer
het met kunnen bewijzen ? dat de Miotet*r vani
Financiën by bet jongste financieel debat in d»
Tweede Kamer zon heliben verklaard : f
dat hij zich beijveren zou te zorgen voor ver?
sterking der middelen voor begroeting van . . . 'i
1882-831" ,
Zulk een ?terugwerkende zorg" zon inderdaad
iets nieuws en niet genoeg te waardeeren zijn. j
Men verwacht van den neer Grobbse niet veel
voor de toekomst, doch alt hyjde tekorten van het
verledene nog weot te dekken, Kil bij ten miustei
in joolitieken zin niet te vergeefs hebben geleefv
De Tweede Kamer heeft een subsidie van]
f 100.000 toogesto*n voor de in \BBl te AmsteM
dam te houden Internationale Landbouwteatooa»
stelling.
Uitnemend.
Doch zou het niet wenscheljjk geweest zijn aan
die subsidie de voorwaarde te verbinden: mits do
expositie op den dag der opening gereed, toe-'
gankehjk en het terrein ?begaanbaar" zy?
sat.
Overclcbt der JPcrs.
De retrospectieve beichoawingen over den uit
slag der verkiezingen voor de Provinciale Staten
hebben plaat* gemaakt voor artikelen over da
op handen zftnde keuze van leden in onze Tweeda
Kamer. In de meeste districten zijn de
candidaten reeds gekozen of ia eerstdaags de defiuitieva'
keuze te wachten. De aftredende leden zijn goed»
deels weder eandidaat. Wel laat zich hier en
daar in de gelederen der liberalen oppositie hoo-.
rei:, als te Groninoen,. te Haarlem, te Hoorn, maat
't blijven uitzonderingen. De anti-revolationnairen'
en Katholieken kiezen de aftredende leden' vooc
zoover' zij zich weder beschikbaar stellen ea ijve
ren met de meeste opgewektheid tegen do aftre
dende liberale leden; de liberalen hebben eenigtt
nieuwe masmen in de, vóór nn twee of tier jaren
verloren districten in 't veld gebracht. Hoede»
looi zjjn zij met.
De aanbevelingen van bepaalde candidaten
kunnen hier slechts pro memorie worden vermeld:
Wat de hoofdbeginselen betreft, dient gewezen
op een strijd tnawhen de beide hoofdorganeu der
anU-revolutionnairepartH en de bonding der Katho
lieke bladen. De stand, achtte het noodig zich
Ie -verdedigen tegen de beschuldiging van het
Way. WttlMad, dat «ü by de aftubeveling van
candidaten voor de Provinciale Staten ookKatho»
lieken had aangeprezen en betuigde, dat «fl geheel
consequent had gehandeld. Zij cleed
daarbtl>tkomen, dat bet Wag. WteWad hoor telken*
speideprikken toediende en hot voor haar zeee
onaangenaam was, aldus tegen bevriende rodactiën
te Velde te moeten trekken. Bepaalde
verkiezing*artikelen behelsde bet blad nog niet.
Ab voorbereiding van do lease ?bezuiniging
die ongetwflfeld bü de stembus weder haar kracht
zal moeten doen gevoelen, werd ccn vwrtal arti*
kelen gewöd aan onzen flnancieelen toestand, cnza
uitcaven ?Vóór dertig jaar en nn". Dat t reaal*
taat ongwutio; ia ot Juister cezeffd gunstig Ui
voor de verkJezingt-agftatie, behoeft niet ge«g&
Voorta bevatte het blad eenige wenken voor da
«nti-revoltttionnake JedtB der Orondwetecom;
mifljje.
' ,'?'»!*