Historisch Archief 1877-1940
I
l i l - ?'?
l
'l
H
DB
W;E EKBLAD TOOE »KDBBIrA»
KV
O* volgende week mi 4e Motte van de
«VOMltaifTirsalnJl^ hsrvat vonten. Onderde
»4f-«-3ertif ,k*»4inM*»» bevindt tkk een
p eforua v*n, de l* ewtw, la Zwitserland
be«crkt, eea hvnd'henree Tan de Vlaajsueha school
«Union** en grisaille en een
baad""'"'? ' » uit d. school
boeken bevin
?et vcjtUg ssintUnren en grisaille
?ebzjft m2 .TlNMlMr muiatnnn
vaBMewveling. Ostder de gedrukte
den sJeh deelen mei de bandteekeaina
Xen ander hengriflk f«t voor bibliophüen is de
aanstaande uitgave van ee« katalogns over de
Miehiedenie der boekbindkunst. Era Engelsen
kenner. Mr. Quaritcb zal daarin chronologisch,
onder de namen der eigenaars of der binden, de
boeken opgeven, die merkwaardig afin geworden
d«or ds namen en de wapenen »au beroem Ie
veruuneUan, dw iQ dragen, of omdat s(| door
?rkende kunstenaars in hun vak gebonden i"
De Itahaanisebe meesters van de UJo e*uw,
voor Maioli ett Oanevari werkten, siin v.
Woordwd; ettuzoo de Pransche, die -voor
en de kowogen uit het hui Valou bondèu. Men
beeft er-ww* van de Bres en vao Ie Oaseon, en
versebetden. boeken, db) hét eigeotfonuttekeb van
Fnuscbe, fiagelsebe .en Sahotsohe vonten on
vontinnen dragen.
Een belangwekkende, eoboon wellicht niet
ge«whtin, ontdekking heeft «ekere Mr. Walfdrd
D. Selbr, in Engeland, gedaan. Uy heeft
namem. gevonden koningin Elitatxth't Tertaling van
ft v^f boeken van BoeOuiu dt Contvlatio»e
Pkttotophiae, van Horatius Art foitica, en van
fittiarchta de Giriositate, dateerende van 1593
?n 1096. De vinder sal se nitgeven voor d« Karig
E-tglwk Text Society met een inleiding door een
Ergelsch Latinist
?tndent nl * te*. >ttn strtkken
heeften van aQn deae pertxmen to geiev;. jrac
?«over dr. fó71««r. W<| bevelen een' ieder dit
beUagrgk werk aan. De nr^s per veliaopauohte
Een andere verdienstelijke uitgave, sehoon voor
kleiner kring beetemdTwordt? door drateUdea
achr<Jver, bjjvoldoeBde Intekening beloofd. Het
aal een* r^eks wetensobaitpeliik»
over d* tongvaflen-der S^eférbudtthe taal ««n,
?eopeod mei een Qroningsob woordenboekje, dat,
25 vel groot, da som van 4 galden niet tebo
?al gaan. - .
. ff, Skeptord, reeds bekend door zjjne
bibltogttphifin van Rnakin, Dicken*. Tbackeray en
erlvle, door sjjn Tennysoaiaua, en door tijn
editie van SfceHéy, naarde «erste uitgaven geïolgd,
fe.thajss jseraed.wt «en bibliographte
vmSmnwerken.
Onder da^vol^eade d«el«n te d» «wie
4mmcan Jfe» O/bttars, wollen aioh studiën berinden
o ver O. WendtHiMmes, Franklin Outlan Bryant,
en Edgar AUan Poe.
Josevh Seinach, Gatnltetta't secretaris nl een
bloemhuing nit de Discours et Ptaidoyers van
den grooten staatsman het licht doen zien
(Obarpentier.) .
Na veel zoekens, is eindelQk bét graf van
Walfhtr «OM der T<wWC«We, den liefeltfken Dnltschen
?anger, nit de 13do eeuw, terOjfgevonden. Daatow
moge de aandacht wet* Hui yiestind worden
op. sQne saugr^ke lente- en mtnnelledjes, die in
veie oplichten onse hedendaagsche overtrefien.
Ook »tfne overige gedichten zyn merkwaardig, wyi
a^j een treffenden blik doen werpen óp den
godsdienstigen en maatschapnelgken toestand ayoer
dagen. Niet alten is echter hot
Middel-Hoogdnitsch gemeen, en daarom sal de begeerige
lezer goed doen die gedichten te genieten in 3e
voortreffelijke ovenücntinv er van, in het heden
daagsche altseb door dr. Adalbert Schroeter,
die hetzelfde met goed gevolg, ook met het
Niebelungen-lied verrichtte. Beid'! net uitgevoerde
werkjes rïu m'tgegevcn te Jena.bg den bekenden
uitgever osténoble, bet eerstgenoemde: Gedichte
Walthen mm der Ypga*eide, in 1891.
Ter lectuur en «Verwoging voor ben, die in
onze letterkunde belingstellen, z^n dezer dsgen
verf ebenen: ? ?
Het eerste, deel van Vbrstenyunst door WuINs,
«aarin dieper gevoelens, scherpzinniger gedach
ten en ruimer inzichten voorkomen, dnn m eenig
?eortpelljk werk b|| on» geuit sün en de eerste af
levering van het tweede deel vau Busken Hnet's
JLand va» Remin-and, dat veel te bedenken en
ook te bestrijden geeft, als b.v. de meeuing over
de Büenkorf -van Marnix en het' oordeel over
Oldenbarneveld.
Ook in ons Und is deier dagen da pros
pectus verspreid van oen werk getiteld: De
«rouw m de 19e eeuw, dat, eoowel te New York
als te Parijs Librairie FiKhbacher (Sociétv
Arionyme) in het liobt aal verschenen, zoodra
vóór den franschen tekst 500 inteokcningen
yerlregeh' tullen' s^ju. De auteur van dit boek
is Theodore Stanton, zoon van den beroemden
mevr. Stanton, terwijl de fransche tekst bewerkt
aal worden door Léon Girand, dokter in de rechten
«n- schrijn» van net onlangs verschenen; Estai
mr la eonditio» dea femmes, en Europa et en
Amirigwe. rl)e Vrouw in de 19 eeuw" wordt
uitgegeven ra twee deelen, waarvan het eerste
?S**M aal wezen asn Amerika, en het tweede
aan Europa. De inteekenprtys u gesteld op ? 3
voor de beide deelen. De strekking van dit werk
is volgens schrijven eigen woorden: Etudier lei
origine* dn -mouvement, depnis Ie commencement
du XlXe siècle, et suivre les diverses phases, et
consUter en detail les résultats positiTs, aotael,
et par la en faire prévpir l'avenir, voila ce qui
nous a sembló pouvoir intéresser ks espnU
srfrienx et atidet de proRrès, voila eèqne nous
avons entrepris, en.dehoti d» tont parti pris,
polrtique on religie»." ?
Het eetate deal is bewerkt-door den auteur,
Amerikaan van geboorte, doch Jünds verscheidene
jaren des winters te Paris, en des zoosers op zijn
landgoed In het zuiden van Frankrijk. Voor het
tweede deel echter had hg medewerking noodig,
?n in boe groote mate hem die tendeelviel.hinict
vit een groote lyst van medewerkers en mede
werksters, nit alle buiden van' Europa. '
oven
Het Humoristisch Albtnn Is zjfo 30e levensjaar
ingetreden. Er *1}n die .'beweren dat men naarmate
men in oadrrdom toeneemt, somberder enernstW
g«r wordt Het Humor. Atoum teftt, dat bet
pes«maten s||n, die1 seo aorekeu en bewijst n in een
ni het tegendeel. Er.sUn die keggen, dat het
ntot mogellk is, dertig Jaren achtereen vroolük
bn' laehand in het aardiehe tranendal «oor to
bcepgen, tt-Svrnor. Album «preekt van deselWe
pessimisten en beeft getoond dat het w«l tot de
?mbgelgkheden behoort.
; 'En heeft bet Album dan steeds door geert en
humor geschitterd? Was' .het nimmer flauw of
plat? StU, op een jubileum »ls dit. pos* vanwege
cntiejt ea haren stoet van trawanten het
stilzwBgen. -tliw past veeleer'een gelukw'enseb. En die
is verdiend T Ook de jongtt verschenen aflevering
met haar eigenaardige teekeniog van Rochussen
belooft weder voor do toekomst. ZU toont dat
het Httmor. Album in de volle kracht des
levens is. W{j wunicben haar een lang loven toe l
INHOUD VAN TIJDSCHRIFTEN VOOR JUM.
FortnigWy Review. Louis Blane, Tbree Sonnets
to bis melnory bij A. C. Stcinliurnc. Thesocial
discipline of- the liberal ptitij, by a liberal. .
blaspbemv aad the commcui law by /. MacdonnelL
Ibe peetry «rf Arthor fluffh Clongb by 'S. U.
Htttto»; .Chlha and fbreign powers by D.
C.Eottiftr. ; Xh« Cbvreh of Englaud. by A. V.
~' acid Katcótm MtieColl. Theduration.
Browning by TT. L. Courtncy. Sorao aspecta
of Lord Ripon's policy, b\j H. ff. Kttnc. Home
and ibreign aflairs.
Aüantic Monthly, Daisy Millec III. Monser*
rat, by (7. D. ^Warnef. O. Johnson. Morality
in the public schools. A callon sir Walter
Ruluigh. Tha biography .of tiyo famous Songs.
Carlj;le and mersou Life in old Siena.
-Autórshi'p in America. Ho w the women went
from Doxer^by J. G. Whitlitr. --. Table talk.
Jane Welsh Uarlyle. Recent English poetry
(Browning rad Oosse). Samuel JohnsoD, etc.
Nineleenth eentiiru.
Croltttetn. Smith. Why «end more Irishto Ame
rica? : G. TT. L'. Husselt. Aproteat againit
whiggerr. Prinee Krapptkine, The
fortressprisön. of St. TetörsSurg. '?ZTrt. Barrington,
The palnt*d poetiy of Watt* and RossetU. A.
W. Finlayson. Falling' trttde and faetory
legislaticn. W. B. Davenport. Forhuntmg.
O, Howell.' The wfellingii of the poor. .Couni
Contiiable, The improvcment of the campagna
Romana. J. lloieard. The Farmers and the
tory parfcr. W'. JE- Btar: The n#w agricultaral
boiaiagWfi. J/.^eMif^ WffaoH. Walfenstein.
F. WiHussetl. The En
ehard Jerrotd. On tb»
opinion. : . ' ?
en van httoikenia in
,8 (Jaoob MoUeehott,
>UWHII ?.......«?.,»,,? 0.85
. Oulda, fiiabi TerUUiagen voorgrooU
en kleine msnsohen ....
Dr. H. J.A.M.8«haepman,HatHooger
Onderwijs en de drie B&ks-üaiv«rsiteit«a.
£w antwoord aa« Mr. J. Baron d' Anlab)
de BouroulU ............ 0,80
, Stot-Tai, ReisebriefV eines
TasenenipieIers. Durch die pyrenatsehe HalbinseL . , 0,60
NIJTEBHEID.
2i2,068
Qeldelffto toettand en tarieven MM
''-Spoorweg. Volgens bet negende i
He van aan Xfotbud-spooiiweg, is
einde vsn ,1880 ten tMioevsTtin. oïei s
den wee, uitgegeven «en som van / V
verdeeloT-ab volgt: '
opmakeat van bet plan;-, i ;'..-.?
kosten gemaakt ter verkrijging vau
het; atnlefrkapitasl ?.'?'--v ..... 4^33,640
hoofcladmtnistratie » 1,440,000
intrest van aandeelen en obligati?n 12,923,376
aanleg en inrichting van den weg. , 87.444.662
? totaal
Het kapitaal bestaat'nit:
subs.-van Zwitserland f 13,440000
Duitschlaud 14,400,000
lUliö. . ..?26,400,000
.
WiHussetl. The English in Egypt.
Blanmanufacture of public
Slacineootft Edwlurgh Magaiine. Stephen's
history of the crimiual law. A sketch from
Cornwall. The death of Rothetoy. A tragedy
in Scottish history. The little world^astoryof
Japan by 11. Lindait. Our occupatiou of
kgypt. The .country, the ministiy aud the
opposition.
Dr, W. Koster, Misverstand
pfreraimd (slot).' Dr. A. C. J. Sttgders.Cb. Darwin,
Z^n leven en Ktjnéwerken. Letterkunde,
Nelaudsch Dichtwerk van den jongsten tyd, Nieuwe
uitgaven en yertatiügen. Mengelwerk, firunings,
De Indische 'kapitein III. .
WetenscJtappeli/ite bladen. Macchiavelli (slot).
Een onopgelost historisch raadsel. £erli<,e
in.zjjn brieven en memoires. Het woud door
insekten vernield. Overzicht vau binnen- en
buitenland;
Nederland. Trouillarl Handen, De Emrelsche
expeditie in Eprypte. B. R. F. van Turnen,
Een warm dagje en .een bange nacht. )r. J.
ten Brink, Moderne Romans. PoBzie, Louis 0.
Erinnering. ?
Los en Tast. J. van Zoenen Martinet, Over
levensmoeheid^ , r- C.vatNicvdt. De zeren jonk
vrouw. A. G. van Hamel. De jeugdige Fransch
jes. A. G. v. S. Bij .Alphonse Daudet.
De Dageraad (Juni). Algemeen* vergadering
van de Vereonigiog 4» Dageraad. Adres over de
schorsing to WiatértWKk. - Ingetonden stukken.
Vrgtnetselartydoar W.'&eng. De toe1com«t der
vrOuwenbw«iU*.;?ludstone over den eed, door
Mr. JE. Hattsse*. De eed en het géfeèhtshof,
door Mr; 'L. Zepers Veeeken». Aanteekeninyen
op een katholieke levensbeschouwing, door Ji>an
aietueenkuis. ?.i.'otto's door Dr. H.H.Hartogh
Htys van Ootttereen. IVee
luvensbeschouwmgen, door Annie Btsant. Berichtéa en
Mededoelingen. f' ? '
Jfüvestigen d» aandacht onxer lezen op twee . Nfdtrtendai&e Spectator. Berichten en meder
t^jdschriftartiVclen dseer maand, die beiden «en deeiogen. Het oude en het nieuwe stelsel in
smoval osKonze. jocgite hollandsebe dichters bn.1 lafe*. Slot,**» && W. BooraatanEysinga.
?proeven. .Het eea» « de fonfftte richting in de] C.,van.Niejelt,;8tot,.door F, Smit Kleine.
fuid-nederlanditche pqMk door. Ma* 'RodfeM * ~8°tai*, 4eor Elite Faltus.
.to'Gidt, het andere Xtdtrla****
**, fttSten-ÜA door een
STiW$peiget. Maar tejelfik tiseson
aüg protest aan tégen de «pperv
*a*.- taken en de onvergefelijke l
.in d
een
ornttenn
waarmede 'beidejlebrUyers hun onderwerp
beban(wm hebben, wg zullen er later op terugkomen.
Aangenamer en vruchtbaarder is het te «fata
ep ee& nieuw werk van Dr. B. E. tot XMf,
waartan het prospectus ons deur dagen gswierd.
Het ta eéne oitgave van Jotef in DoOum «s»
van VondeVs fraaiste drama's, van nlWoerige
geschied- en taalkundige, etc. aanteeekeninmn
voorzien. De onvemroeide en geleerde schrijver
in Effaw aankondiging: -Onbekend *ön de
oneer dichters, omdat de taal niet is
op",'... Ueedkoope niteaven met
santeeIsmaria deb^sonderheden omtrent taal*
[afleiding, versbouw, godenleer, geschie
denis voorkomen, tfin eene behoefle. Zulke
uftfaven vallen onder bet bereik van veler middelen,
?n kunnen daarom velen leerén, wat de geesten
?e bedo«Ung onwr voorvaderan was.... Eeae
nttgaaf van dit werk, in twee deelen, van ten
bogste 80 vel aal *£*** VwJrfalïdichter in
?IKtèiuiste waarde keten kennen. Niet aUeen
riIdtt genot beoMt doe uitgaaf. Haar
.doet fe ota ^aai Wlsaaar <k* taal tot
Aen. TaraatoèM «ren
wtgcnt* in Engeland.
JHandbo*ks of elelnwiary art by M.
Scnlptare. ?PeintmS: oU masten. ~ Faiating,
? modirn.;
. t
f i.80.
of
- w.
tiseon
_.
eaeh. - F. a. Bradley. The
f 19.40. Eminent women
8and ? 030. W. Soteoe. Loreneo
50. Btiranotvtki. Anglo Polhh
Ai Bauam, Arabic sèlftaught
'iftór. The heaveulv bodies, tfiehr
_*inlity / 4.9q.-Kalloi,atreati»e
?Stture of pwsonal 'beauty / 230.
f béfwimming insrructor, a
treaet'iwimming and Oiving / 1.65.
a?.
Nievtee uitgaven in Duitachland:
Hezenprediger und
H.
andere Novellen
Wi Jennen,
M- Kontsky,
R. Boatiet,
von Steia,
Wi"
TeafeiinflobUtaeb
Beland.' .
Patiënt .
und Welt.
_Todtenmask»
64,240,000
Ifi ^MSflfYYl
_t ,," " ~ ~ ? ~ ~ " - "?" » ff iW|Ö^Rr|\^/V
obligaten. . » 42^40.000
tofaal ? 112,800,000
bet reservefonds bedraagt f 2,328,060.
Tot. aan de opening van den grooten tnnnel
werd 6 pCt. rente betaald op de aandeelen en
S pCt. op de obligatkin. Wordt het op het aan*
deelen-kapitaal beschikbare dividend grooter
dan 7 pCt.,.dan .wordt de helft van het meerdere
uitgekeerd aan de Staten, die gesubsidieerd hebben,
in rede van hunne bijdragen.
De ontvangsten gedurende de beide eerste
maanden der exploitatie (Juni en Juli 1832) hebben
bedragen: aan reizigers f 361,440
aan goederen 282,240
. totaal ? 643,680, zijnde ? 43 per
dagkilometer.
Men rekent op eene aanmerkelijke verhooging.
vau dit bedrag, wanneer men de zeer hooge ta
rieven zal verlaagd hebben. ? ? ?
Deze tarieven zijn geregeld bij de overeenkomst'
van 15 October 1869 tussohen Zwitserland en
Italië; het Duitsche B4Jk heeft twee jaren later
zijne goedkeuring er aan gehecht; ten slotte is
het aangevuld en gewüxigd Uoor eene additioneele
acte van 12 Maart 18S3.7 . . ,
De maxtmnm transito^tarieren tusschen
Duttschand en ItaliB z^n:
reizigers Ista klasse 5 conts per kilometer
" Ide " 25 "'?? " ?"
benevens een surplus van 5*0 pOt. op tellingen,
steiler dan 16 millimeter per nieter.
Het goederentaiief bedraagt per tonkilometer:.
12 ets op hellingen, steiler dan 15 millim. per m.
" » » » minder «teil n 15 »
Dit tarief wordt 4 en 2.5 ets voor expedities van
meerdere wagens te göfijk.
Elke tarieven reductie moet ten bate komen
van de subaidiaerendo staten, na alvorens aan
hunne goedkeuring onderworpen te aüja.
ie» 'verre af, «l sfyi «ook portefeuilles vol
met voorschriften, eni jWXËst We ^OON
?chriften hebben, wel & w«r lp ntfuiffe
?udt meer «eoheW van opnUing «Brachl
tt er toe geleid, d|t tfaaa» eöTwder weet,
wat hem b|| mobilitaÜe t» <fce» Meat, mu
ook veel tchrijfark tvtevoJ^e gehad, dtt
door noft meer tel wor^ gewild en
wtarvon een groot gedeelte U «nk*n ia ata het
gerni» van itpótt bg eakëp korpeen.
Scbryfwerk nu mo*t. wmr óók, ateods tot
een minimum worde» gjendaeeerdl Dit doe)
kan worden bereikt door eeae doelmatige
orgmifotie, maar nog meer door het verwe
nen eener groote iJfaandifkeitt aaa de
verscbillende Gommanoantev .der onderdeelen
van het leger, in verband met aet «tellen eener
.groole verantteoordelijkneid. Over boe minder
.schUven bovendien een sxihriftstuk M loopen
L " i& des te korter tyÜsal de inhoud
militaire Zaken.
IDEALEN.
Van welke kleur ook eea nieuw opgetre
den Ministerie moge zijn, kan men gerust
zeggen, dat er Telen in den lande zijn aan
te wijzen, die gunstige verwachtingen koes
teren van de leden van het Kabinet en een
ieder in 't bijzonder van hel Hoofd van het
Departement, Waarbty zgne tegenwoordige en
?toekomstige belangen worden behartigd. Voor
het leger is alzoo de Minister van Oorlog de
man, op wien aller oogen, zoowel die van
den Generaal als die van den Korporaal en
van den soldaat, gevestigd ztyn. Gelukkig
zyn het voörnamelhk alleen diens daden,
hcielj deze bestaan m het gesproken woord
of de i mgedJendc wetsontwerpen in de ver
gaderingen der Staten-Generaal, heizij in
geprovoceerde Koniniïltykc besluiten,
voorsehrilten, reglementen, enz., welke die hoop
volle, angstige en criiische blikken hebben
te doorslaan; want, ipdien hij in persoon die
alle met zijn oogen, moest .ontmoeten, dan
zouden zij hem ook des nachts als zoovele
visioenen vervolgen en hem dézoo hoog
noodiue rust na den vermoeiden arbeid van
den dag ontnemen, vooral daar de toestand.
van -bet leger niet U, looals hy kon zijn,
indien steeds rekening was gehouden melde
eiicfien van het krijgtieeson en de blondere
geaardheid^ van land en volk. Ilpe jne&ige bepa
ling toch is er gemaakt in navolging van den
vreemde, zonder dat er op is gelet, ot zij
ook voor ons land, voor ons leger even nuttig
is, o. a. dat eerst bij mobilisatie van het
leger de infanterie en de bereden artillerie
depots zullen verkrijgen. Zoo ergens, dpn
behoort in ons land alles wat het kt ijgswe
zen betreft, zoodanig geregeld.te zijn, dat,
voor zooveel mogelijk, reeds in lijd van vrede
gehandeld wordt als in lijd van oorlog zal
geschieden, als wanneer vun zelf eene snelle
mobilitttie zal worden verkregen.
VporNederland is bet spoedig gereed zijn met het op
oorlogsroet brengen van z(jne strijdkrachten
en str^dniddelen een hoofdvereischte, een
hoofdvoorwaarde voor zijne onaf hankelijkheid.
Daarom moet dan ook alles reeds zoodanig
zijn ingericht, dat, om zoo te zeggen, alleen
de mifiUe behoeft op te komen, om strijd
vaardig te zijn. '
Ofschoon dit, laatste nu eene onmogelijk
heid!«,. moet toch er naar worden «enreefd
op dat onmqgélyke. .dal ideële \t
* ' ai' _ ^!. M*»*'*'*.'.W' o1 T ? f , .? ? ?????'
daarvan aan de betrokken Mraonett ^yn
inedegedeeia, een bevel' van brt.HooUbestuur
aJtOQ de troepen hebbéii beaaikt, Het w «k«
zaak zoomin mogelyk organen te/hebben tus>
schen beiHoofdbwiuur?r bet Departement va»
Oorlog de troepen de
korpscomraandanten en mitsdien ippveal ala slechts mo
gelyk U betrekkingen, diézeer goed
vereenigbaar zyn, aan n ea denzeUden persoon
op te dragen.
Ook in dit opzicht 'zien wy bij ons het
tegendeel; bU de Infanterie ea Artillerie 0.
a. bestaan er twee lusschea-organen: i. de
Inspecteur en 2. de Divisie-commandant of
yyel de Commandant der bereden- of ves
ting-artillerie. Als een klein bewijs hoe deze
regeling werkt, willen w# slechts aanstippen,
dat eene Ministerieele aanschryving,
regelande eene zaak betreffende hel wapen der
infanterie IN of artillerie Den Haag den vol
genden 'weg door loopt:
l o. Van het Departement van Oorlog naar
den Inspecteur; ,
2o. Van den Inspecteur naar den Com
mandant der Divisie Infanterie, of wel der
Bereden- of Vesiingarlillerie;
3o. Van laatstgenoemde autoriteit naar den
Commandant van het betrokken Regiment of
Korps.' , ? ? i ? s
Indien alle organen, even stiel afdoen, wat
daarvoor vatbaar is, dan bereikt alzoo 's Mi
nisters bevel tta drie dagen zyne beslemming
en is, in den regel, ook evenveel malen de
inhoud overgeschreven of verwerkt.
In dezen toestand behoort o. i. verandering
te worden gebracht; voor onze meeniog
zoude de meest gewenschte oplossing wezen,
indien tusschen het Departement van Oorlog
en de korpscommandanten slechte ne.au
toriteit 'ware. geplaatst, waarvoor de. bevel
hebber in de Militaire Afdeeling de aange
wezen persoon is, die «)ari,opk belast moet
wezen met het bevel over alle troepen, in d
Militaire Aldeeliag gcstationneerd. De Inspec
teurs der wapens behooren als de raadslieden
van den minister van Oorlog, in zyne onmiddel
lijke nabijheid en dus aan zyn Departement ge
plaatst te zijn, terwijl de commandanten der
'Bereden- en Vestioguitillerie, als specialitei
ten voor die gedeelten dei'ailiHerie hunne
bureaux bij den Inspecteur van dit wapen moeten
hebben. Op deze wijze wordt vieel geschrijf
voorkomen, kunnen de bevelhebbers als
dan levens divisiecómmandanten zich ge
heel pp de hoogte stellen'Van alles, wat be
trekking heeft op de troepen, sterkten, ge
bouwen, terreinen, enz. in hunne afdeélmg
en zijn zij mitsdien beter in staat om mede
te werken tot de verdediging des lands dan
wanneer, zooals thans het geval is, de be
trekkingen van bevelhebber en divisie-com
mandant' gescheiden zijn en de laatste auto
riteit alleen verneemt, wat betrekking heeft
op het wapen der infanterie, voor.zooveel
dit betreft de troepen, behoorende tot de drie
regimenten, welke onder zijne bevelen zijn
gesteld.
Van alle zaken, welke belrekking hebben
op de huisvesting, den'garnizoensdienst, het
gebruik van terreinen, krijgsnaadzuken, enz.,
en last not least op de linien, stel
lingen, vestingen, forten, inondatiemiddelen^
enz.' enz. , hoo'rt Titj i\\ets of -zeer. weinig,
even^ain als de asjn^h'enrtpegavoegdc. Slaf.
Eene schdone gelegenheid voor het betrok
ken personeel ^ van den goneralen Staf en.
de Intendance, om zich vóór zijne taak in
oorlogstijd voor te bereiden l
Het vereenigen van ; liet i territoriaal level
mét dat over de f«Wr. en l/ezeüing&troeptn
in n persoon behoort tpvens gepaard te
gaan met het aan hem toevpegqa van al die
organen, welke voor de, uitvoeripg der ge
geven bevelen en de nakoming .per
Voorschriften betreffende de aamofring en de
verpleging .der troepen hebben te «orgcn. :
c Maf van den bevelhebber moet alzoo,
bestaan uit. het personeel van' den Generalen
Staf, van déIntendance n van den {Genees
kundigen Dienst, dat nu of reeds aan den
divisie-commandant is toegevoegd of in de
militaire afdeelingen als hoofden! der dienst
vakken werkzaam is.
, Om dezelfde redenen al? hicrvoren is aan
gewezen voor de inspecteurs-«n de comman
danten der Uereden- en der Vesting-artillerie,
achten wij -het weasclieliife, dat al die voren
genoemde personen, wel%lhan5 afzonderlijke
bureaus hebben, hun buifeau verkrijgen in
n en hetzelfde gebouw, «n wet in dat, waar
het bureau Bevestigd is van den Bevelhebber.
De bureaudi^ast zoude aldaar zoodanig gere
geld kunnen worden, dat htj op dezelfde wyte
geschiedt, als in oorlogstijd op het bureau van
den Siaf der Divisie; ra- a. W. het bureau van
den bevelhebber behoorde verdeeld te worden
in vier Sectitn, aan het hODjfel waarvan de
chef van -den Staf,. de-Adiuddni, delatendant
en de dirigeercnde Officier van Gezondheid
Staan,,-.-. ? ;. . ? '?, v.-t ,..,,. , - .
In verbnfd hiermede maften de bevei-..
berelvoering «onder stooraii kanae bKjv«g
platU heb£en e», >»uiee> de bevelhebber
dch aan het hoofd staft der Divisie, bet.
achterblyvende personeel na sgn Stal in stut
?U voort te gaan met de belangen van het
veldJeger, de besittingen eni. te behartigen.
Die standplaatsen zullen alsdan van zeil
'gelegen moeten tite in of naby de steden,
waar in oorlogstyd 6> commandanton der
Unifia en stellingen hun hoofdkwartier rall«
hebben, de centrale Yerpleeingsmagazynea
zullen worden opgericht of de hospitalen
gevestigd iyn. waarop de tieken ea ge
wonden hi de allereerste plaats moeten
worden geëvacueerd; m, ?. w. te Amtttrdam,
Utreoht en Dordrecht.
De kosten, verbonden aan de liienrorea
aangegeven vweeniging van de verschillende
bestaande militaire organen ia een en hot*
?elfde gebouw kunnen zonder bezwaar
streden, werden uit de thans aan
?autoriteiten toegekende geldelijke
voor hureafrtohoelten: De Bevel.
hebber r ja eene Mftttnire Afdeeüng, de chef
.van den staf eener Divisie Infanterie, de
InterJdant in eene Militaire Afdeeling en die
eener Divisie Infanterie toch ontvangen
respectievelijk ?450, /700, / 450 en ?500
voor bureau-kosten, te zamen alzoo eene
som van ?21 00; rekent men, dat elk hunner
daarvan jaarlijks ?200 besteedt tot bestryding
der huur van het bureau-lokaal, dan kan
voor de totale som van ? 800 zeer goed een
gebouw worden gehuurd, waarin denoodige
lokalen zijn om de verschillende bureaus
te houden. Wordt verder; evenals tbans ,,
-reeds plaats heeft ten opzichte van den chef
van den Generalen Staf, den Hoofd-Intendant
en de Inspecteurs van de Infanterie, Cavalerie,
Artillerie, Genieën dea Geneeskundigen Dienst;
niet meer eene vatte som dis tegemoetkoming
voor bureaubehoeften toegekend, maar deze
neld naar de behoefle, dan geloovèn wy
oor de te verkrijgen bezuiniging op de
som van / 1300 het overschietende van
de ?2100, na aftrek der/ 800 bimwü.
enkele jaren de kosten der aanscbafling van
het meubilair, enz. zullen zijn goedgemaakt,
terwijl hei Rijk, behalve dat meubilair, nog ;
in het .bezit zal zyn gekomen van eene
schoone verzameling boeken, kaarten, enz.,
welke thans in menig archief niet zullen
worden aangetroffen, evenmin als in de par
ticuliere bibliotheek van de belrokken mili
taire autoriteit. En toch is zulk eene biblio
theek niet alleen gevvenscht, maar zelfs nood
zakelijk, zal men zich op de hoogte kunnen
houden van de vorderingen op net gebied
van het krijgswezen, zoowel in ons eigefl
land ab in den vreemde.
(Wordt vervolg
BmUOGRAPHIE.
'De Militaire Sjiertator. No. 6.
Het nieuwe Ministerie en do defensie. Bet ont*
worp-voorschrift op het tiraillecren (Wordt ver*
volgd). De Cavaleriomanoeuvres in 1890, door
J. van der 'Wedden (Venolg en slot). Een pleidooi
ten gunste eener dctiere landsverdediging, door
M. H. J. Plantinga. Militaire apiokkeliugen, door
Sprokkelaar. Boekaanktradiginpen. Overaoht van
buitenlandsche tijdschriften.
?Xilitatr Blad. No. 10;
Nieuwe voorstellen voor do defensie. Twee vlug**
schriften van Marine-autoriteiten en de onschend
baarheid van bijzonder eigendom ter zee. JBenige
opmerkingen bet.ïeffende het wapen der
Mare?chausdée. De ' 'tref kans van het infantrrievnnr.'
De kleur der uniformen in' Engeland; De
Laytorpedo. 'De uitrusting van de
Kussischecavaleneregimenten met het veldteleeraaftoestel
vanHerscheloiann. Uitbreiding van den postduivondieost
mot het oog op oorlogstijd in Duitscliland.
Wederinyoerinff van net kuras bq de Fransche cavalerie.
W^jzifjinj? in de bewapening der Cavalerie in
Rusland. De Dnitache oorlogsvloot. Correspon
dentie, enz.
SCHAAKSPEL.
WIT. '
Wit «i>a«U row «n go»n ia 9 i»tt*n a»*t,
(Vfit C, Zmrt 2 sdiliXéa met £ B 1): '
Oftbssing van Sduakprebleam Ne. 20.
i H e H ai - D s o 7 (t
9 D > M l» 8 t F a «t D l of andor».
3 11 2 D 3 of D l nt D 3 uut.
W
t . . . . . W D * tl
3 C S B 1 + K nt D t ?( kuatrs.
8 l! 8 E 5 of D U mat.
l
S
a
2 - O 4
t O «
(S
?*?
D 4 nt F 2+
p t D a nut.
. (3)
- i . . . . ". D. H 8 or o T of n. 1 1
? t D 4 F < ?«? Pil. nt t. ot d|i ir. J.
O H a K S ralt. (Du «uJof» rwnisdifiAf
sjteelt wit als ia 'l bootdiittl otKo*(twKiniMtteaauti
IHOKZOKDE.H OPJL03SINOEH.
o« duor
.slet a'n
W. v, H. uD,üft; R.JL
ia
DE
81 B
MM E E, W E fc fc B L A D TO O B E » B B ti A 9 *,
FBUILLETOH.
rtatiii TU SL
Uit het Duittoh.
O. 8CHBIDBB.
(Sfert.)
Voor een rookerig huis met
twee..'ngeir bUjven wy Jtaan, Mtya geleider stoot
i huisdeur open en roept men een
stentoestem: ^
»Hann l" (hy «m gaarne »Amr geroepen
hebban, maar. een onbeschaafd Londensoh
kind gebruikt meestal een^H wier si) niet
behoort.)
Er wórdt-wat heen en weer geefonmelft
Op den a^terriroai. «erschynt «u, Bann
een hooH als Piet Saaeerpoets.
»Nu: Bobby," vraagt z$ mei eea
lijken grynslach, wat wilt ge?
>Die dame wil ontbijten Hann t"
De agent vertrekt.
Hann treedt nader en noodigt mij uit,
terwyl zy haar handen aan haar boezelaar
afdroogt, haar orer een ouden traplooper
naar boven te volgen. Hier opent zy met de
woorden: »de koffiekamer!" een klein onzin
delijk vertrek, dat minder naar koffie dan wel
naar bier en tabak riekt Hier bevinden
zich zes paardenharenstoelen, een leoningstoel
en een tafel met leer bekleed, waarop zich
in ontelbare kringen koppen en glazen heb
ben vereeuwigd.
Hann verlangt nu te weten wat ik begeer.
Ongelukkigerwijze, is haar geheele verschijning
zoo anippetutelljk, datikuithaarongewasschen
handen slechts thee en gekookte eieren kan
nemen. Zy belooft zich te haasten, en stom
melt den trap af. Ik schuif den leunstoel aan
het venster en krijg een goede gedachte van
de vaderlandsliefde der Engelsche dames;
want over den rug van den leunstoel hangt
het eenige: sieraad dat in de kamer te zien
is, een anti-macassar, waarin een kunst
vaardige hand mei fijne steken het portret
van den hertog van Wellington gehaakt heeft l
Groote overwinnaar;bij Watorloo! Hen heeft
n wie weet hoe dikwijls! in steen
gehouwen, in brons, gegoten, geschilderd met
olieverf, hout- en staalgravures van u gemaakt,
maar stellig slechts dezen eenen keer van katoen
gemaakt. Geroerd leg ik myn hoofd op dit
gedenkteken door een fijn» vrouwenhand
gewerkt.
Er komt nu een dunne mist op, toch gunt
lij my het genot alle vijf minuten een neve
lenden wandelaar voorbij te zien gaan. Een
doodelljke stilte heerscht in het huis, die
slechts nu en dan door eenige geluiden uit
de onderwereld, waar Hann myn ontbijt
klaar maakt, verbroken wordt.
Ik zit nu nog eenigen tijd alleen te wachten
en meen nu dat ik achter mij hoor kermen.
Er is toch niemand. Ik zal mij dus wel ver
gist hebben.
Na verloop van een goed half uur komt
Hann met mijn ontbijt. Zy zet een theeblad
op de tafel en vraagt voor den lucullischea
maaltijd die zy mU brengt de somma van
twea^bifling, Terwtffik mijn portemoonaie uit
den zak krijg, hoor ik den huisdeur opengaan,
en zware schreden op de trap.
'Ziezool daar komt nog iemand," merk
K aan. ? ? - ? . ' . .:???? ?
»Het is de dokter,". zegt Hann eenigszins
verlegen naar het mg voorkomt.
De dokter gaat in een zijverlrek. Terwijl
htj de deur daarvan opendoet; dringt weer
een luid gekerm mijn oor door.
i Wat is dat?" vraag ik.
»0! dat is de mistress. Zij steunt onop
houdelijk. Zy heeft ke zij heeft kiespijn
«U heeft h zij heeft hoofdpijn, verschrik
kelijke hoofdpijn," atottert Hann, neemt de
twee shilling ia ontvangst en vliegt met een:
idaj; ma'am t ik dank u, ma'am!" de deur uiu
VWdk een vreemd mensen! mompel ik en
begin een ei (juister uitgedrukt: .een
kiezelsteen) <*p te eten. Kg tooat. een waarlijk
treffend Vertrouwen in mijn eerlijkheid, daar
*|J mij, "hier alleen laat. Wïe staat haar
borg dat ik .niet met de beenen
eierlepel1)88 en; het katoenen gedenktaeken van den
hertog van Wellington-op; den loop ga? Ook
een vreemde mistress, die voor een beetje
hoofdplja dadelijk den dekter laat komen.
Boe verlegen werd hel meisje toen ik" vroeg
wje er. «H> steunde ea ztf kreeg een kleur.
Misschien heeft zy/nu} wel iets voorgejokt?
Jls.'dX, misiresjj eens! in het: geheel geen
noofdpyo,. -inaaii een «-eeseUjke ziekte had
- die ty niét durfde Doemen "-i misschien
wel een aanstekelijke.?gpedVhemelt als
5* :vrouw. eens de' pokken had f; luist in
w gedeelte der:stad elscht die ziekte immers
honderden offers in d*
weekt"Ik stoot het'theeblad van my af, spring
op, vlieg den trap af, het hnw uit en loop
«onder ophouden voort tot ik eindelijk
ademkus in het station voorden ontstelden dienaar
wa het gerecht sta.
»Antwoord rail volgens uw geweten1", roep
u hem toe, >hebt gy het gewaagd mij naar
«en huis te brengen tfraar de polken' zyn?"
Hij trekt zijn wenkbrottwen *n de hoogte,
Khudt het hoofd en. zegv tejwyl hy beleefd
de deur van mfjn kerker ontsluit:
»Uaar weet ik niets van l Wie zegt dat?
nannt ' ,
»Neen. Die beweert natuurlyk dat haar
meesteres hoofdpijn heeft, iy kreeg echter
?«* ? e e ? . , . ;
_»?erlMt eru. eehjer gerust 'óp'.1» f alt hij
nij met fcésfdVuVfc de: rede, *dat Haan'»
meesteres hoofdpijn heeft' wanneer flanu dat
Beton Jiegt nooit"'' ' '
»Zy WM mMen bang, dat het vleesch
zou aanbranden.. Uatn i» een nauwfwet
ineiaje."
Boe ittekkjg z<m Ht iyn, wanaeer ik dat
onwankelbare vertrouw»»..««t den agent kon
deelen, zuchtte vtoefl ik weder alleen in
mttnègevangems zat;1 ?
Maar dat doe. ik .niet Over het geheel
stel ik geen groot vert/onwen meer in de
hedendaagsche .Lendensche menschen. Z(|
zyn niet meer xeo UMWgezet «U hun voor
vaderen in den Vtó, )oen de pest zoo
vreeselyk woedde. Teen schilderde elke eerlyke
burger by wien diéplaag zijn intrek ge
nomen had een Rreot, rood kruis ep zyn
deur, wat zooveel wilde zeggen "als: indien
gy uw leven liet nebt, kom dan niet over
myn drempel.- Heden nbodfgen
de'tletdkindereu dito waardige Ifedenargelooie menschen
met listige wobroen* in Ma besmet-huis,
geveh hïm ty&elte* levensmiddelen op be
smette schotels, enkel en alteen on een
paar schMHng-te verdienen. De aldus bedro
gene eet en drinkt en krijgt de pokken.
Honderd oude verhelen vacr aanstekeiyke
ziekten "gaan nMJ door het hoofd, terwijl ik
als een- onrustige geest om de groote tafel
heen en weer'loop. "Ik roep ze nty van
het begin tot het einde' weer in het geheugen,
en wil ze in verband met myn toestand
brengen, Mijn ziel ondergaat de vreesalykste
folteringen, maar de tyd snek voorbij. Ik
kan mtyh oore$ dan dok niet geloovèn, als
?myn vnend eensklaps de deur opent en my
met een stralend gekat verkondigt, dal ik nu
noch slechts een uur zal moeten wachten.
Langzamerhand verschijnen er nu vijf
dames, een oude, twee van middelbaren
leeftijd en twee jonge meisjes. Zij drageA
alle vijf kapolhoeden en hebben hun bijbel
in de band, een teeken dat zij heden slechts
van het spoor gebruik maken, om een voor
middag-godsdienstoefening in een der voor
steden bij te wonen. Zij nemen op vier
kanape's plaats en zien m'y, hu ik eindeUjk
op de mline weer tot rust gekomen ben,
stilzwijgend stijf en verwijtend aan, want
dat ik niet met datzelfde vrome doel reis,
kunnen zij wel aan mijn ronden hoed en
mijn réistasch zien.' Vijf -minuten onderwerp
ik my aan dat kruisvuur uil die'tien oogen;
toen begeef ik mij naar den man der weten
vraag hem of htj mij zoo spoedig mogelyk
wil laten instappen.
Op het perron is het nu ook* levendiger
geworden. Wyn vriend heeft gezelsciiap ge
kregen. ' Hij treedt mij uit een troepje
kruiers té'gemoeir Instappen kan ik'wan
neer ik wil, want de Wagens slaan toch
voor hét perron, maar het zal nog wel eea
half uur duren eer de trein vertrekt.
«Nóg liever n half uur in een coup
dan nog een 'minuut langer 'in de
wachikamer," is myn uitspraak.
ulijn vriend opent het fraaiste "coupéen
verlaat mij met débelofte, dat hij mij zal
komen waarschuwen, zoodra ik mijn biljet
kritaen kan.
tyd' vergaat wel langzaam, maar zij
vergaat loch." Eindelijk nadert de locomotief.
Een paar Zondagreizigers stappen ietwat ver
legen in. Daar komen ook do Vijf
kopothoeden, die mij nog eens een verwijtenden
blik ea passant toewerpen; zy verm'yden
elke gemeenschap met mij en stappen in
een ander coupé.
Na verschijnt weer myn trouwe vriend.
Hij heeft mya koffer bezorgd en meent, dat
het nu hoog .tyd is dit' ik tntjn biljet ga
nemen, daar de trein over zes minuten zal
vertrekken. Ik waag het nog eens die goede
ziel een fooi te geven. Tot mijn vreugde
strijkt hij haar zónder blikken of blozen
op, wenscht mij' aangedaan, gelukkige reis
en gaat weg. Ik snel nu naar het loketje.
«Een biljet eerste klusse, enkele reis,
naar W.
»Een billet naar W.l?Naar W. W.?
Dat spijt mij. De sneltrein naar Edinburg
houdt niet te W. op. Gy zult tot 5 uur
moeten wachten.
Een. oogenblik is het my alsof ik het te
Keulen hoorde donderen; toen vliog ik naar .,_
hef coupéom ' nUjn reistafich, paraplu'enz. horloge'uit den zak:
in&' er uit te halen/ ? ' "* '-w»*
;-?-<-Jtlostappenl instappen!" fóebl nu de'con
ducteur.' ; .
Door angst gedreven, vlieg Ik op den
eerste den beste kruier toe en bezweer hem,
.myn koffer zoo spoedig, mogelijk uit den
weggen te halen. De man is bereid mij ie
heften, weet echter, niet of hy in den
go&ferea waggpn No. 4 achter, de locomotief
of ;in No. 2 aan 'liet' einde van den treinv
Ik weet,het ? ook niet; drie zijner
het lot dei mg treft. Bfl dete renoeïjke
bezigheid overvalt my de slaan die trooster
van alle smarten. UQ geeft müechter
betere troost, den een langen, mgewiki
droom, waarin ik hemelhooge bergen moei
beklimmen, om den trein v« vjjf uur te
bereiken, die, eb ik dit gedaan heb, my ter
gend voorbijstoomi. Ik geef een gil en ont
waak ontwaak en vlieg ontsteld in derhoogte.
In de kamer heerscht een diepe, ondoor
dringbare dniiternis. De agent heeft my zeker
vergeten. De trein van vy f uur i» zeker reed»
lang voorby.
Als door den bliksem getroffen zink ik op
myn' kanapéDe agent heeft raU vergeten,
by mijn beschermengel, die m(j den
geheelen dag behoed heeft, de agent op wien ik
huizen zou gebouwd hebben. . .
i ^issehien ligt hy thans wel tehtds op tfla
'zachte legerstede en akapt!'den slaap o>i
; rechtvaardigen diehaairi der fprechllffheid en
denkt zelfs b zijn droom niet aan de onge
lukkige, die hy gedwongen heeft (ot morgen
Vroeg op de steenharde kanapéen in de
verschrikkelijkste aller wachtkamers te ver
toeven. Tot morgen vroeg! Vreeselllke ge
dachte l Neen dat houd ik niet uit. Laat er
van komen wat wil, ik klop zoolang aan de
deur, totdat ik hulp en bevrijding gevonden heb.
Vast besloten spring ik op en zoek in het
duister naar de deur. Ik vind die natuurlyk
eerst nadat ik tegen alle kanape's en ontel
bare malen tegen de groote tafel aangeloopen
ben, en mijn hoofd geducht tegen den schoor
steen gestooten heb. Een flauw licht schUnt
door het sleutelgat een heldere straal der
hoop in myn hart; want brandt er nog licht,
dan is de agent ook nog niet weg; is bij
nog niet weg, dan Ipopen de treinen ook
nog; loopen er nog treinen, dan is het immers
niet mogelijk dat een van hen zich by nacht
en ontijd over de kleine stad W. ontfermd,
waar men by dag zoo trotsch voorbij stoomt
Ik klop, schud en rammel zonder eenig
gevolg ik rammel, schud en klop en
hoor in de verte een zacht gelach van een
meisje. Het nadert langzaam. Zacht wordt
au een hand op den deurknop gelegd en
deze langzaam heen en weer bewogen,
»YVie is daar?" vraag ik en houd mijn
adem in.
ilk," zegt de stem. ' '
Niet veel wyzer geworden,-ga ik ?voort
> Doe, als 't u beliefd de deur ópen."
De onbekende draait weer te vergeefs aan
den knop en lacht weer.
i Dat helpt niets," roep ik. >Wees zoo
goed en zoek den agent van politie, die mij
hier heeft opgesloten l Hij heeft een v
urrooden baard ach vraag hem toch of hy
dadelijk wil komen, om de, deur open te
doen!"
Er wordt niet meer gelachen. »Agent van
politie opgesloten! Ach! hoe vreesólijk!"
niompelt de onbekende. '
Dat mankeert er nog aan. De onbekende
schijnt te denken, dat ik hier in verzekerde
bewaring gehouden wordt. Het een paar
woorden tracht ik mij van die verdenking
te zuiveren. De onbekende lacht gerustge
steld, belooft aan mijn verzoek te voldoen
en gaat heen. Ik moet nog langen, langen
tijd wachten. Eindelijk naderen zware, lang
zame, welbekende schreden. De deur wordt
geopend en de agent staat ,voor mij.
: In plaats van toen hij. mij ziet terug te
deinzen, zich met de hand voor het voorhoofd
te "Slaan, zich aan te klagen van
verbeeldelooze vergeetaffatigheid, mij door een knieval
om vergeving te smeken,, lacht hij onschuldig
als een kind en zegt:
i Ach ja! gij verlangt stellig licht, ma'am?
Vergeef mijl Ik heb er niet aan gedacht
ik was juist ingedommeld." Toen streek hij
een lucifer aan en gaat naar de gaskrooa.
Ik ben Over zooveel gemoedsrust diep ver
toornd, toon hem dit echter nog niet dadely k,
maar zeg ernstig tot hem:
»Wees zoo goed, eens eren op uw horloge
tézien!" ;
? Dadelijk," antwoordt hij. steekt met de
grootste kalmte drie gaspitten aan. werpt den.
[uctffer weg en haalt vervolgens n groot
.
geworden.
Over een
op eigen
van daar
misschien
het Rein ódk niet zeggen. Méroaud kon dit
dan .raljQ v-riertd-da-afOTt en-die is
trendste zien. Bij dir - aanvragen is het' ó<jk tost
Alle wagens zijn reeds gesloten.
halve minuut reist mUn kuiler
gelegenheid naar Edniburg en
naar Thulen en kryg ik hem
over .een jaar, misschien wel
nooit terug. Toen vefdchünt eensklaps als
myn reddende engel, de welbekende agent
met rooden baard, ziet mg onder den last
van myn verdriet gebukt en vermoedt
dadeIjk het geval rOp' den conducteur toeloopen,
hem iets onverstaanbaarsióeroepen, een wagen'
opentrekken, een koffer, er uithalen, is het
werk van een oogenblik. De trein snelt nu
weg. Verlicht: blijven wij staan. Déagent
maakt veel-vcronttditrldigingBn,- dat hij mijn
eigendom aan een- Verkeerden trein heeft
toevertrouwd, ik beo-overgelukkk'. dat hij
het nog tor rechter tyd er uitgehaald heeft
Ifet een jreurig. getogen. hoofd kerf (k
naar die vervelende wachtkamer terug, ife
egjent volgt mij met ;de' sleujels. Het
»V(jf minuten over drie ma'am."
»Dfie uur T' roep ik ontsteld. »En dat
zegt gij zoo onverschillig, en zoo kalm, alsof
het zoo van zelf spreekt, dat gy mij hebt
laten slapen, toen de trein van vijf uur en
wie weet hoeveel treinen na dien voorby ge
stoomd zijd? ? **
«Heb laten slapen?" zegt hl) en etaartmlj
verbluft aan.
.' »Ja, mij te lang hebt laten slapen!" '
' «Maar royn tuuwl, .bet iy immers rst
drie uur." " - '; ? ' .....
» En
de trein ii gtstoMR 'middag om vijf
" < ? ? - ~. T
: De -oscnt'zlBriaif mot ,
schijnt te vreezen,- dat ik myn ventssii
terlóren heb.
Langtaam en met nadruk zegt hy an;
» Vergeef mij ma'am de trein gaat Aede*
middag om vijf uur dat is te zeggen over
twee uur."
» Heden middag? Om 's hemels wil; h«t b
immers nacht, pikduister nqcht. Gij wilt my
toch niet wijsmaken; dat de zon in dit jaar
getijde voor zeven uur ondergaat t"
Bij deze woorden komt er een vroolijke
uitdrukking op het gelaat van den agent.
«Meent gij hét daarom?" roept hy uit op
een toon 'alsof- hem een pak- van hét hart
genomen was. » Goddank.! Ik begon al Ie
vreezen. Wij hebben mist, ma'am," gaat
hy glimlachend voert, een zoo dikken mist,
dut men hem wel met een mes kan
doorsnydén.''
" «Krampachtig lacliend zink ik op mihi
kaiapé. Ih afent Ucht ook: en'
mt
t%:hödacht niet anders of ik W In
?elijke e
verstand v.
Nadat ik myn oog«n aigedroogd heb, be
geef ik my naw buiten en neem dien be
roemden, oihetmilHsi nist oqk eets ta
oogenschouw, die to tonda* uu k ' '
en alle mogelyke andere toeroegaeis
wordt, en met het onschuldSe
in den herfst bosch e
dtt by ons _ _
dekt, alechti dea a*am geneen heeft; want
hy vertoont rich niet m een bleek, grauwen
sluier, maar in donker, zwart hrainw klee
deren. Als hy eens even optrekt, dan U
toch steeds een geel» eehtenpMa zichtbaar.
Eea pw uur later zit Ik b den trein,
stoom naar hesjNoorden en gemet het
xerfnme aetirarspel vaa oil een s^ikdonkeren
nacht te. komen en de zon in '
?uilen Ie «ien ondergaan.
S«?JI««» I»
?DIDASKALIA*
Bet getal Gymnatifin in ons land staat met Mn
vermeerderd to worden : Gorinohem nameUJk dat
vroeger een bekende inrichting, van dien aard had
toen deae onder de rectoren Romevn en Holwer*
da ceer bloeide, wU wederom eene Latynsche
sohool in 't leven roepen ; de raad heeft daartoe
reeds het besluit genanten, en in n aUsier laat
ste aittingen een vflflal curatoren benoemd, wier
namen waarborgen voor een flinke uitvoering van
bet raadsbesluit. Ook te Groningen is een besluit
genomen, waaruit bujkt, wat men daar voor het
Gymnasiaal-onderwö» over beeft: er is namelijk
bepaald dat er naast het Gymnasium een
plantentuin cal worden aangelegd om te dienen bfl het
onderwas in plantenknnae; 't Is seker seer "
zenswaardig^opdie royale w$se te handelen,
onwillekeurig rflst de vraag op, of men te» _._
nuigen daarvoor geen gebruik kan maken van
de planten m den tuin der Rjjk* Hoogere' Bn>
gersohool, of celfs in den Academisohen
plantentuin, looals op andere plaateen seker gesohitdb,
als men voor de weinige uren les in dat vale,
planten of bloemen in natura noodig heeft.
Aau een ander Gymnasium, of liever
Progymnasium, heeft men onlangs den Beotor «ien
ver. trekken tot smart van allen die hem kenden, ik
bedoel Dr. Rgsewijk te Harderwijk, en wijs a
nogmaals pp dit feit, omdat er over dit vertrek
een stuk in het Overveluusch Weekblad heeft
gestean, aooaU waarschijnlijk celden of nooit b
't scheiden geschreven werd; 't is vol waardeering
van de goede diensten die htf jaren lang aan
«ijne school -en aan de stad beweoi, en vol droef
heid over tgn vertrek. Voorloopig heeft men
geen rector benoemd, doch slechts een leéraar
voor oude talen, die R\jsew)jk's klassen overneemt
De benoemde is nog niet gepromoveerd, m
geHjk dus dat by latere promotie eene benoeming
als rector volgen aal.
In de buurt van de laatste stad, in Amersfoort
beeft men tn den Baad, in overleg met de Com.
r. Toeucht de traotementevwtoogïpgviven *U
leeraren der H. B. Sohool besproken^t was daar
hoog noodig; er zal evenwel eene naar m$ne wijze
vs>n tien zonderlinge regeling plaats hebben:
da leeraren in taal en letterkundige vakken
krygen ?100 meer voor elk uur, dat söboven
de 'M uren lei 's weeks meer geven eüdie voor
wis- en natuurkunde, evenveel voor elk uur boven
de 20. Waarom er. verschil wordt gemaakt is
niet zeer duidelijk, want voorbereiding voor lessen,
verbeteren van work, en al zulke caken meer, die
buiten de gewone lesuren vallen, staan toch voor
beiden tamelijk geljjk; of huldigt men soms in
de keieutrekkersstad nog het Stelsel dat bij het
middelt), onderw. de wis- en natuurkundige weten
schap veel hooger staat dan al wat tot de letter
kunde behoort. Misschien is zulks wel de schuld
van 's Lands regeering, die nimmer andere In
specteurs beeft aangesteld dan .doctoren ia de
Philosophie; de vtnbje week werd daarian 't
bewas weder geleverd door de benoeming van Dr.
A. T; Van Aken in plaats van Dr; Step Parvé.
't Is geen .gemakkelpe erfenis, welke de nieuwe
titularis aanvaardt : moge hn door aün omgang
dtrecteuren en leeraren van het middelbaar on
derwijs lóó aan zich verbinden als zijn voorgan
ger deed, dan kan dit niet anders aan aan dien
tak van onderwijs ten goede komen ; welwillend
heid en gemeenschappelijk overleg gjjn daarbij
ft II 68 1 . ., ' . , _ ,
Ik Jjon» nog eens op Groningen terug ; daar
is A18000 voor bouwterrein besteed om een nieuw
'gebouw te stichten -voor de middelbare meisjes*
school; en dat men er in onze oveneesehe be«
zittingen ook nog al iets voor over heeft blflkt
uit het bericht van Samarang, waar de II. B.
School gevestigd is in een huis; dat men van-een
weduwe ,in buör ,iad ; thans heeft de regeering
dit huis voor .ruim /4500Q aangekocht, doch on
het goed te maVeb, cal er thans nog voor /80.000
aan. .verbouwd Korden; hoe dat laatste oyfbc met
bet' eerste cjjfer te'. ruisen is, Klinkt. wel een weinig
fabblaobtrg, te meer als men nagaat dat déH. B,
School reeds enkele jaren in datzelfde hnb m*
vMtigd is, AI voldeed het dus wellicht nieTia
allee aan de behoeften van een goed georgani
seerde school, dan i* bet toch aondêrUng, dat
msa, om het gebouw góéd te maken, nog^5 van
een ton gouds daarvoor noodig oordeelt. Ook
op Curacap begint men te praten van een mid
delbare school f ? " ,
GU hebt dezer dagen seker ook de punten van
beschrijf ing gekregen -voor de aanstaande
alge- c HeatachaDDÜtokJint'v
't A? 6Q~fnlt metlnU ekwbTvoorstel heb-'
ben .toegejuicht, hetwelk .het-hooMbestour
dcarop gebracht beeft nauelMk; »dar deoi1 de
?HaatwhappU abi^fewteve (by het aanitMMtde Genten...
ntmn) Man bet Nedertandf chèvolk, te Hsarlem
?al worden gevestigd eene kweftkschS»! voor.be*
wsarschoólhondereseen met daarbjl behoorende
oefensebool." Bravo l Het hoofdbestuur, nal lÜn
ledetien wel hebben om joist Haarlem,vo»r, te.
?tellen, dat anders door de maatsohappy al
dnbbet en dwars bevoorreeht wo*dt; op die
Maataande vergadering tnllen wödie radenen dns
knaaen beoordwlen, doch da vra** kwam
oMrOlakénrig 00, waarom nist te Dtrecbt inT< ttodden
de» buidsTof-nell» te Eaam'in h,fh«is'vaHw
Nieawenhoilien, dat door aankoop van penden
er «?*?* «f er achter wellicht daarvoor wel WM
in t« richten ?
Er zal dos, al is de Mak kostbaar,
eene iets degelQks gedaan worden voor ^datvc.,
bereidend onderwas; mogeljk dat de
hooM.r«geering sich nu ook niet onbetuigd nl bten ab
etnmaal de Maat» " ^r*- ^^
ven hoeft; er is .,
? dat bewöst'ook de ....
a.» waarop bet beetunr vau ,...,.
O|>riohUng| en InsUndboodioc VU)
oplatdingshnisen voor mstsjer' '(w'at
4u overleg met ehiisteUjke bewaar»
resten en bestaarden van oh*' '
?oboleri 4e traag beprekea wü: »,._.
P>*D-worden voor de vormtog van
b«w*Aj-Mhoolboj>4er«ffsW ?
ehappji het
op dat-vet
i te HaaMrUt eb fat re»
l?«^j^. ? ?? y- S^ j__*_
£f omtrent het getal der balpondu wjnsis. H4
isiaer to wenechV dat 4» v£nUl iTde
«Jf*S??»? 2?!Pd?ril« »"!*? Mil»iioz««« «jTli
«? wtuwna CM*» «w mwa. neaoMn tot
boa wen eener nieuwe school TOOT tomen eni
mnwpade, welken/«^OO koet*» «J. O»
beUe bestaande opeaUre armeiuoholen w«4 i
wel wat plwts/ doet binnen ieer kor
froow nteerderneia genomesu
Er ts in den loop vu de laatste
de Haatsenanpff vsa t Nut en \
een ondenoek? ingesteld naar t gel
door
avwr
gemaakt n om middelen te beramen in den be
standen toestand verbetering aan to brengen;
bet uitvoerig rapport is deser dagen verschenen
en aan 't «nd geelt de oommissie do volgend»
wensohen ten beste: '
lo. dat de UaatsohappQ tot n«t van "talg*- '
meen en de vereening Vofksonderwtfs de aandaeM
harer departementen of afdeeUngen vtetimn op
bet bevorderen van bét schooIbeMek van
schipperskinderen door de invoering wn een Uvr%
ten-stelsel, en se nitnoodigen, met inaobtnemi
werkzaam to afn ; .
2o. dat door beide op ha» jaarlyksohs
begrootangen oen som worde uitgetrokken, tenein
de daarmede sobsidiën toe to kennen aan
vereenigingen, die onder voldoende waarborgen,
tztfvoor n provincie, 't«fl voor enkele pnn
vinden to samen, het nttbesteden van schfppet*.
Jonderen, opdat dezen geregeld de school k^ïw
bezoeken, mkleUjk steunen.
Voor heden beb ik verder zdetx Geloof «9
steeds, t.t.
4 Jnni 1888. Q. 5.
iwe Jan".i
het.terrein een
ipt) te stichten.
Immers aan
MAATSCHAPPIJ TOOR DEN, .
WERKENDEN STAND.
Bet onde gebouw der ttaatscbappfi voor den
Werkenden stand, aan den O. ZTvoorbnrcwaL
was sedert jai-en te klein gebleken. Ookwaêbe«
te afgelegen, zoodat er van de koffiekamer
nagenoeg geen gebruik werd gemaakt. Het bertiujrhestt
daarom voor een patr Jaar de. tnseohen
Xloveniers- en Groenebnrgwal gelegen gebouwen, be
kend onier den naam van BB
kocht, om ie te sloopen en
nieuw Huis Voor de Mkatseha
Dit was geen gemakkdUke
beide kanten van hét gtka
btiiMn, die bet maken van1'1
maakten, en toch moest e» voor licht
worden, daar de Maatschappij b$ baar t,__
den werkkring velerlei vertrekken noodig had.
Ook wilde men met bet oog op den kostbaren
bouwgrond vnu den bouwstijl eenig werk tien
gemaolrt, en daarom besloot bei Bestuurder
Maat?chsDpy een algemeene prijsvraag uit te schrijven.
teneinde «oodoende verscheidene bonwdeakbeel»
den te ontvangen. De jury kende aan het door
door den heer L. fieirer ingezonden ontwerp d«n
eersten pr(je toe en belastte hem teven met de
uitvoering. In 't laatst van 1881 werd met het
afbreken der oude gebonwen begonnen: thans ut
men loover, dat het gebouw den 12 Jont e. k. ml
geopend worden.. . - .
nét is in den st||l Her vroege renabsance
opgetrokken. .In den topgevel,«iet««n de sym
bolen van den arbeid dei werkmans, waaronder
de spreuk: nviribus unitis" (.met Tumnlgdn
, . . de meda^ons boren deeeMb"
verdieping wordt het bewerken de» grondstoffen
voorgesteld. De gevel aan den Groenenbnrgwal
is leer eenvoudig.
In het sottsierrain vindt men de bergplaatsen
voor de straatreiniging.
In het parterre: aan den Kloveniersbttrgwaldej
koffiekamer, de bitjartkanier, dao arondscholen
en aan den Groenenbnrgwal bnreanx: ?
Op de eerste verdieping: een kleinere saai vooe
100 personen, dan de groote taal door 2 verdie
pingen gaande, voor 1000 personen, voor
lethtgen, die gedurende de wintermaanden iedere maand,
tot leerinff vandenambacbtsstand, gehouden wor
den. Beide zolen znUen tot verschüleude doel
einden, voor vergaderingen, mntiek- en gelang*
uitfoeringen verhuurd worden.
- De venstm van de groote «aal zyn niet be*
schilderd glas bent. waarin emblemen van
Klvtru tid, Kunst, Handel enx. '
Op de tweede; verdieping vindt mm de kaste*
[eins- en.de c0nct£rge>woniag. * : ? *?*
Op de der.de. verdiepimi Ai
dag-teekenscboolvoor damea en de indnstrieschool. .
Een eigenaardige waaltoeferitg. Ben eigen
aardige wraak oefenden in een dorp van hef iu»
rondfisement Tsoherbin. in Rusland de boeren as*
een paardendief. ZQ blinddoekten hem, bonden
rfn voeten samen, «a veddae|dm hem dat tg
besloten hadden, hem. van de over de rMer «e»
- ia&'JI^*JS&** $$ »%
en smeeken stootten. t$ bem over den rand
va» den «tetar, «codathï(n 4e lncbt«wèslde>
on ^ejQïtt in de
«aa een''
bet bem gelukte den
vu de oogen af télóhttiten. Vol ontsettkur
bUkte MJ in den gapeoden afgrond beneden h«i
easag... ..v^n gronde^ een Pfar voet afstaade.
D* boeren badden hem gebracht aan den rani
ledigen kuil, waarin tf te
?*§*__ _
Set eerrie rettattrant. Eet is thans 118 jaren
geleden, dat het n^ttrantte Parfis werf
g«?ohapen en de taveerne de kroeg verving.
Qp een goeden dag in M maand Mat bleve»
de mannen van saken.ea leegloopen en etrwajt>
?Ujnen van elke soort aan den
5ws^s._« Taalenlrt^sais
nithangboed aan, da£ vaaiMt'
. der .rwtr
en .roe ?Baalenl" stilstaan «n staarteer
' '
wM.en watrw^ aetTooeVkttict
iet Evangeli*,!
verbaasd een i
mi spfeeflt aft MTBvangeliel naar; de behoeft»
gnHitlgd. feeohrtT» .sïond: .Ventte ad nje, te-,
iet qni.tom«cho labor»t^. et efo restorabo «ef
(kont allea tol zaij, wie de maag Jesikt, eaOcatlv
a verkwikken).
P*
. i
?? A
W,
aeaen