De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1883 17 juni pagina 3

17 juni 1883 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

***l '« *f * * DB AMSTE.RDAMMER, WEE K B L AD V O O R K E D E E L A Ho, 811 M ***!** tHP^^Jgi brievea ea «?.«gtraf va» Ent*Het loopt vaa Jaauari vaa Lede,; .. i ..wwsr . .a. l MlMftiróttètawye d^okBSja^e^stfftftptBn to va» werken eter OortèWahe taal- n VAN TUDSCHBIFTEN YOOE JUNI. i Aufdtr Bokt. F*rgt Nikit» «HM» Montenegn. OediBBte. Sitentlav, Haltk. In der Natur. JBL Stekeriek. GeMhiohten aas dem InnthaL A»drèThewiet, Baymonde (SehloH). O. F. Meigel. Die Memoiren Kaiser Karl'i des Vil. J.H. 9d>moker. Die Rnmanenfra». Maria Qap, Sndalaviache Franen. Maria Ninen. Au* JtöAadwcber Heide. N. Sai**el$. Shjrlock nnd Mathan. Bevoe de* getstigen Liebens. Bftcaenevae, etc. ^tnselkrftati. Marlt «w* eo S«Ba. £mtt Oktfftstt. Die-fine?«?%?; ah muu^ltor Keteaisatiefe. W» «wWJ*A"jft. * 'flj*)1 preaeaisane* eaaifceaieDen* '-^ A* T. «o» , ^Miiaiii tfünntM. Vom Nattoaalmcaünun, - A«, «««Unaw&ten Unden. A. L. Kit*. ZoW.'öift, Soman I-UI. K.Fren*el. DieBe»Unev Tneater. Zwei none Gemalde von A. Boeklin. * etc, etc. ~ Beate B&e- ?*? de VerdMac. La littérature Seandinave'. -^ <f> Koil. La Charmeuse II. E. D*rand-QrMOe. La prérUion du temp* et U météorologie generale. WiUiam Cart. Jean8eba*tien Bach. Paul Gervait. L'hommede part4, Pomédie de Sociéte. Chrooiqne*. Indische Gidi. De Indische ooriognnariae (ver volg). Een woord over de afschaffing der gouTernem«nt»-koffi»cultnttr door U. De ambte naren b_ het hinaenlandsoh bestuur op de bui.tenbeaittingen, door N. J> Strtuck. Varia. Oorreepoaaêntie. Koloniale Leratnnr. Het erfrecht op Kias. door 0. A. Wüken. ~- Schttaen uit het Volksleven in N. O. Indie, door R. mm Eckt etc^ etc. La natteette JBetwe. JU. M. 8. La réorganisation de Ia préfecture de polite. G. E. Simen. Le travaÜehei k». Ohinoi*. Fo*eker de Gareil. Lat Bara* devant Ie* Chambres. ***La -fante de la Gomtesse in. & de &yon- Un pessir miste ruate. Lew Tolttoi. E. Foratet. Honna. f. d«i«i^.A]^d-eI.Ka4«.--EevnBdttlïht»tre. 1^ i tttmtt at» Stw-Mmtdet, U Comie ff Hautsonritte. La oakMüsation officieUe en Algirie I. E. Gaf». LM' eóhséonence» de I' hérédiie. - Th. SetttMOn. Tètes folies. H. Emataye Le salon de 1883. Le ooogrès de Hontpellier par la dmeJteste d» Fitt-Jamet. A. Geffroy. U'école francaive de Bome I, l1 aatiquitédassique. G: Yalbert. L'expédition d« lidut«nant Schwatka dans Ie* régtons anstique». Revue Littéraire. Bivarol, d'«pres on vre recent, par F. Brunetien, Chrom'que, etc. Nederlandsehe Spectator. Berichten en mededeeUngen. Albreebt Halier in Nederland, door J. G. Frederik*. Hugo de Groot en t{jn geslacht, door J: B. Rietstap. De muziek al* «etenschap. Vlngmaren. De kloostermaagd, ooor .'Elise Fabin*. Levenaraadsel* door Jan C. W. Ising. NIEUWE UITGAVEN. iNeutte uitgavm In Engeland. 4. JltrédH*. .Poeau and Lyrie* of the Joy of Earta-?.3.90. SmiAitme elatory ^Bonnoel* / BJSO. /. Duke. Racoilecthms of tke KabulCa»aign. WJB-SO, ?9.75. W. B. F. HV*M: Pen and Fencil Sketohei, béing r«niawaidanng eighteen jear*'c»videnceui Bengal, 1.70. L, fL Grtndon. Tke Shakespeare Kitutoe uitgaven i* Frankrfk: J. Bonnet.?Memories de la vie de Jeu de Partheaar.Larchevéqne alemr de Soabite, aooompagaèe «e -tettcea »relattvew aui gnerres d'Italie Henri II et au aiege de Lyon (1562-1563). nne préece et des notee. fr. 5.00. Jnrien de la Oravière. Le* Oampagqt* d'Alexaadre. Le Dnuhe maoédonieo. In-lo. avec carte fr. 4LpOL ' ?:" ' " . . . Cte,-de MarteL Le* Historiën* fantaisiste*. M. Xoler*^ Histoijcédn Consulat.et de rEmpire. L<e traiti drAiuié&(. L'afiaue de la rathi.de l'ile ?TAixi. Walkerèn. ^'apre* w* docomeat* inMIti. In-18,' fr. JWJO.. . . ; ' . . E. Mjchand. Louis XIT et Ltnoceot XI -_^.^ An mnwö» de» afaires etrangèrns de France9 voHJa^o, fr. SöSoT ' - .. ? ' J, SaioB. - Dien, patrie, liberté. lle ódition. *^ eriaane. Jeu XXH «evje et *es oeuvre* aWdoennien* inedita. I*HB», ttf 400. er. Italiëet Beaataanoe. PoUüque. Arts. Nonvelle diöon, nfbndne. In-18 J. CaiótteV ' LêDiaUe amonreux. Avec la Mébee Gerard de Nerval ei T eanx-forté* par id. Lalanae. In-18, fr. 30/XX GoqueUn, cadet. I<a Viehnmoriitiqtie.In-1^ Tb: ;de BanrUIe. - Petitts tude*. U saagtqpe. tWte pariaten*. La oo»>idi Arno jon detstn de G.Bochegroeee, In,«rt Jjbebepin, - Miarka laïlleèl'oum. Ia-] ll^Bade. Document* zaatemlin*. Ce* nia*> afawnf.d'amte natnre. Aveo nne prefaoe; ,1 ma* ?cont««i)oSias." In-13, fr. BM, .. . V n* AaAwlMH *<S f BW»»*»» . i» Dutacklaad gebreikt» VoHogt» waren, iMkmd k, ?tetoweoaaMd* .NeurenbtrgereéewiT ?? oatieeaoea d****' aaae* aan hu eivormige f>daaa*e. Téfir zoeter af vaa eea gta* boveft de ?jfsmlaai veortiea vanat u ?alk* WM laaf Biet 6MÜ» bef geval, werd dit verkregen door plette of weirdg bolk «takken kriptal uit te holten c« te pelfst* ep een *owi iMJèsUea, Z& wan* ait dan aard elf «aak zeer kostbaar. Des* ettofmige aakaurwerkea werden verdron gen door afgeplat bolvormige: de glazen hadden de gedaante .v*n bet-aegmeotea. Z, werden vervaardkrd oh kitte, .o£«eg«woae wQse geblazen gUcboUea, welke dootweaaeden werden door middel van twee gleeieade ga*r*a banden. De randen warden vervolgen* gMotyit op een «teen of ook .««t behulp van aead op een gietijzeren plaat .JHfc «MeM '«f* w»er. «a*ta*afif «n kostbaar, «adat men *I0eM* zelden uit «n bel mear dan 1 «te horloge*!** km vertegen; tdvendiea waren, de_gU*ea teer hoog in het oüdden. ? .. Toe* d» ditte beriogee uit de vorige **aw vervaag*» werdea door .dunnere, trachtte men teven» d* ftuna vaa geringere hoogte-afmeting te verkrjigea. Men nam hiertoe dikke, vlakke fthtsplaUn, dia> in het Bidden uitgehold en. aan de einden afgerond werden. Wegen* hunne groote koetbaarkeid^werden date glaaen slechts op.aeer fgue horlogw gebruikt, De thane gëaraikelgke horlogeglazea worden vervaardigd volgen* een methode, die in 1791 door Pierre Royer U Party* werd gevonden en door Oeneefaehe fabrikanten werd verbeterd, «oodat een belangrijke tak van nijverheid ermch uit Ontwikkeld heétt. Voor dat deie indnitrie baar tegenwoordig standpunt bereikte werden er nog andere procédés voorgestel'! en toegepast. Onder date verdient dat van d* fabriek te (Mtzenbrüek .(1880) vooral vermelding: men maakte aldaar kleine glazen fleschje* met vlakken bodem, dit» or vervolgene wwd uitgesneden om als hörlogegla» '-dienlt te doen. De tegenwoordige W^M van fabrikage berust ?oofözaketök op de vaardigheid vaa den glastdaier. Terwijl de gtdtmassa aich ia vloeibare atoat in den oven bevindt, neemt h\j daaruit een aanxientyfce hoeveelheid op het eind vaii «tjn blaaspQp en blaast daarvan een bol. Heeft deze ongeveer den gèwensohten vorm verkregen, dan wordt hy nogmaals in den oven gebracht eu met behulp van stoom tot een bol van grootere afmeting gefalaeen; alsdan wordt hy van de afgenomen en op Ma houten werkbank geplaatst. In sommige fabrieken maakt men cemakkelyk bollen val» SO tot 80 centimeter middellyu; en kele malen gaat men zelf* tot l Meter. De dikte deier reusachtige bollen i* niet grooter dan l Millimeter,' hoogstens 1,5 Millimeter. Uit een enkelen der^elijken bol worden 000 borlogczla?en gesneden. Oewoonl^k maakt, men ze echter kleiner en siujdt ze ia tweeën, omdat de groote licht breken en weinig handelbaar zün. Het uitsnijden der glajsen geichiedt op twee wqzën. Velgen* de *eue manier wordt op den bol een metalen vorm gelegd, die de gedaante van het gewenscHte horlogeglu heeft, terwu'l langs den omtrek hiervan een witgloeiend stift wordt bewogen. De aldus verkregen cirkel wordt on* middellijk met kond water bevochtigd, waardoor «n plotselinge aamentrekking ontstaat en het uitgesneden stak losraakt. Meer gebruikelijk il in den laats^en tod, de door Veyret téLyon verbéterde en ingevoerde aeogenaamde to»r»ft(e, «jjndéeen gewone passer, aan welks eene been een diamanten «tifrje ia s»'gehecht; hiermede warden on den glazen bol cirkels'getrokken, ter wijl de glazen-worden losgemaakt door tuchtklop pen en tikken over den 'getrokken omtrek. Is et n glas uit, dan kunnen de volgende worden verkregen door hen met den vinger er uit te drukken vaa binnen naar 'buiten. De glazen hebben alsdan echter nog niet den gewenaohtea vorm. Om deze te verkrijgen brengt men «e in een oren, waarin- zich mallen bevinden van fijne klei gemodelleerd en in den vorm die de glaien moeten verkrijgen. Op eiken mal wordt een uitgesneden glas gelegd: wordt dit «acht, ten gevolge van de - hitte, dan haalt men liet er uit en drukt het tégen den mal aan, zoodat "het geheel den gewensehten vorm verkrijgt. Ook wel gebruikt men holle mallen, waarin het sterk ver hitte glas wordt gedrukt,totdat hetdengewenschten vorm heeft verkregen. 'De glazen worden vervolgens geslepen; hierbij onderscheidt men d» flettage, de pontiilage en de bacautagc. Het eerste bestaat in het-afalypen van het bolle gedeelte, zoodat bet glas in het midden dunner wordt -dun aan de einden. De to-*ng*veer hetzelfde, men maakt echter het audden een klein cirkelvormig hol gedeelte. Dèot de Ixseautaffe wordt langs den bniteoomtrek wa klein opstaand randje geslepen, loodat het glas beur vast houdt in de kas, die hét omsluit ? Na gepolijst en gesorteerd te ijjn liggen de glazen gereed ter veneuding en verpakking. Een der «w groote fabrieken van horlogegla««n, die te Troü-Fontaines in Lotharingen, ver vaardigt dagisUjks 74880 stnks, waarvan elk aan vflf en -dertig venehiUend* bewerkingen wordt onderwofpen. ? K. Kotten va* yeu m deotriich ticM. Met l Mei z^n de nieuwe oontraoten voor de straatverlich ting te Ne W-York fn werking getreden. Depris, te oetalen voor gasverliohting in de dkntstbó volktégedeelten der stad, waarin verreweg de meeste lantarens voorkomen, bedraagt f 43.75 jaar ehtwr licht In de schaarsch bevolkte nwttken isoUt bedrag van f 48.75 tot f80. Electrïsch licht «al bg voortduring worden toegepast ia een ?gedeelte van Broadway, met in begrip vaa «eaïg» pleinen ter totale ienirte van oagovew IQ Kilometer tegen f 1.75 per licht en pet «vond. Harto* mhraikt /nión boogiïefRt'van' de firaih-MaataohapBB ea ook van de United' buiten StatM MaaUcha, vangt 6 gaUaw een eleoöteh neer dan '.het min ia bet eteetriseh boogliebt goedkooper té«enten aan het gal, waaneeif men net lichtvermogen in aanmerking neemt, hetgeen echter met gloeilampen niet het geval i*. V : Ik leetriseh licht verDe geeontraéteerde prüs veor ht bedraagt f 560 per jaar, dm bbete vaahet gnslicht. Niette het DuUtoh* bureau' van de patenten werden in 1882 uitgegeven 4131 patenten,: wmaHiin 3886 aan Duitaoher» en 1246 aan buHealaaderé. Er waren 7669 aanvragen .Jajnkomen. In den loop van het jaar aQn er 8ïT3 vervallen en -den '81 December waren er nog £462 geld». De uitgaven van het bureau bedrpe" ? de inkomsten 676.768 gulden. BUIIt«lT« Kaken. IDEALEN. ' ? *' V' ' '? r "*??'?? '': Doe* ** In «!k« milüaiw TM int terrftiwkal plaats grtynea, ea vaa de eigen* behoeftea van elk. wapea of dienst;eea thans oookigelttk u , dat in den regel niet sal worden ontvangen en beantwoord door hen die niet iw^Uiuwks onder tyrie * >Un geplaatst, soodat die briefwisselingen dan ook geheel worden vermeden of slechts in de uiterste noodzakelijkheid plaats vinden. Het gevolg daarvan is, dal b\)v. de Diviaiekommandantea, die in ttyd van vrede slechts 3 regimenten infanterie bevelen, volstrekt niet weten hoe het gesteld is met de strijd.vaar digbeid der regimealed, cavalerie en artillerie en de compagnie géniétroe"pen waarover " in oorlogstijd het bevel sullen' voeren, en ook, geeasiins zich een denkbeeld daarvan kunnen vermen*\daar, hun.niéta wordt me degedeeld vqn Jbetjtéeo bq die verschHlende wapeo§gescfitedt. Vfiegt «ren doarbty,,dat die kommanaanten itóshniend iiii. het wapen der infaaierie wórrftó jflèomSn n slechisteJden m 'de gelegenheid wb'r<3eri'(ffcteld om met déandere .wapens vereenigde oefeningen te houden, dan tal het so. i. duidelijk wezen, boe ongunstig deze rinslandigheid moet wer ken op de bevelvoering van divisiön, welke uit allo wapens bestaan, tiet is dan ook op grond hiervan, dat wtfhel.noodzakeiyk achten reedt in 4ijd van vrt.de het bevel Over alle troepen in de militaire afdeeling aan den Bevelhebber op te dragen en in die afdeeliog de verschillende korpsen garnizoen te doen houden, welke in oorlogstijd deel zullen uit maken van de divisién aan het hoofd waar van hij zal zijn .geplaatst. Gelukkig wordt dit laatstgenoemde beginsel reeds voor zoo veel mogelijk in toepassing gebracht! Over weegt men verder, dat de tegenwoordige oorlogvoering van de officieren der infanterie, cavalerie en artillerie eeno zelfde male van kennis der (acliek van Je verschillende wa pens vordert en deze eisen zich by den aan val en de verdediging van vestingen ook uilstrekt tot den genie-o'ficier, dan zal men met ons moeten instemmen, dat het niet noodig is alleen iafantórie-officiercn met hel bevel over eene samengestelde divisie te be lasten, maar dat het :e'fs gewenschl is. dit commando ook aan officieren der cavalerie en artillerie toe te vertrouwen, en wel in 't bij zonder aan hen die het grootste gedeelte van hun dienst lij d bij hel. vMliger hebben doorgebracht. De officieren.der veslingaitillerie en genie zijn daarentegen in do eerste plaats de aangewezen personen, om hel bevel ie voeren in een unie, stelling, rêsiing of fort; deze koraraandahten behooren, met hunne staven, reeds in lijd van vrede te zijn aan gewezen hel kommando als soi danig ie voeren en daartoe voor zooveel mogelijk hunne stand plaats te hebben daaf waar ty in oorlogstijd zich. werkelijk zulle*, bevinden. Op deze wyze alleen zal hel mogelijk zijn zich voor ie be reiden voor de taak, welke later tegenover den vijand moet worden volbracht. Hoezeer het ons aangenaam is te kunnen mededeelen, dat te dezen opzichte reeds veel is gedaan, komt het ons echter voor, dat nog meer in den aangegeven zin fam en moet worden geregeld, opdat zooveel mogelijk reeds in tijd van vrede worde geliaodeld als in oorlogstijd zal geschieden, alen stelle zich slechts voor pp welke wijze alsdan het militaire raderwerk ingericht is, orale beoprdeelen wal er nog moet worden gedaan om reeds *nu de bevel voering en de verpleging in denzclfden zin te doen plaais hebben en hel ideaal zoo nabij mogelijk ie komen, dal in elke itellfng de kornmandani mei z[jn staf chef van den staf, .intendant, chef van den genees kundigen dienst, plaalselijken adjudant, enz. en de troepen Welke haar zullen moeten verdedigen, asniceiig zijn* Wellicht tal de opmerking worden gemaakt, dal door de vereenigiiig der beslaande be lrekkingen van Bevelhebber in eene militaire afdeeüng en van pivisie-comraaudant drie generaals-majoor zullen komen ie vervallen en mitsdien de kans op bevordering lot dien rang geringer en de'geheele promotie nog slechter wordt dan zU nu reeds is. De ge grondheid dier opmerking, of liever van het verwijt, kan niet worden ontkend; daarom is hel ook noodig hierin te voorzien, ie meer, omdat levens de rpög tan generaal-mdjoor nlel meer weggelegd kan zijn voor de kpmmandanlen der Bereden en der Yesiingariillerie, die -? zooala wij aanstipten op hel bureau van den Inspecteur der Artillerie werkzaam moeien Wezen. Voor het gemis dier vgf generaals-majoor zouden vrij als eqaivalent wfllen stellen eene .uitbreiding van het aantal luitenants-generaal en hoofdoffideretf, De beslaande organisatie laat toe den Chef van den Generalen Staf en den Inspecteurs der Infanterie, Cavalerie, Artillerie -en Genie den rang- van LuitenantGéneraal te verleenenj waarom is van deze bevoegdheid geen gebruik gemaakt en alleen aan den Inspecteur -der Infanterie deze rang toegekend? Volgens de Naam-en Ranglyuder officieren zijn er thans 5 opper-officieren, die reeds 5 jaren en langer den rang van Generaal-Majoor bekleeden en l, die meer dan 7 jaren daarin beeft moeien doorbrengen. .Dij toepassing van bet'bepaalde büArt. t der Wet van 28 Augusiu»1$5l (Staattllad N*. 128) regelende de bevocdering, enz. .van de offi cieren, zoude ons leger 3 luitenants-generaal den Chef van den Oeneralen Staf en den In specteur der Cayateriëmeer tellen en \vellteht nog mér, indien ook Art 42' dier Wet, bepalende dat wegens langdurigen OOjarigen) dienst of 56-jarigen ouderdom, door den Koning jpensioén kan worden verleend, zonder dat. daartoe de aanvrage is gedaan, in acht ware geaomea. Nu dit met geschiedt, wordt aan die otfleieren gedurendeliet aantal avBPOQ "OH zHi HuBBBr ttBu <? Jftr^Jl QwDZB}iQvtt rang asJtteav «èaje. aeal vai /fOO ont4KMWzv.4ev tedraaii het %ua eventaeel toe der» het geval zoude tda. Wg kunnen deae handelw.y«e niet goedkewren en soudea daarom willen tien, dat als regel wend aaa(tenomen om eiken Generaal-Bl*%6rt na drie jaren ia dien rang te hebben doorgebrachl, den rang van Luitenant-Generart toe,t« kennen of te pensiooneeren en het pensioen steeds te verlenen, indien hy drie jaren den hoogsten rang had bekleed. Het getal van drie jaren wordt door ons voorgesteld, omdat hel alsdan mogelijk tal weien, in verband met de indeeUng van ons land in drie militaire afdeeliogén» de Bevel hebbers een hoogere betrekking die van Inspecteur van bet wapen, waarvan zy af komstig .«(|n te doen vervullen, nadat zy zeker eenmaal als leider eener groote ma noeuvre tyn opgetreden. Naar onse meening .tonde hét wenscheUjk tyn afleen uit die personen de Inspecteurs te Benoemen, daar juist de beyehoering over verschillende ,wa* ns eea iotekend middel ,' om te teeren beoordeelen wat elk wapen tor Kei bijzonder noodig heeft voor hel gevecht in v^reeniging met de andere wapens, rnittsstihén zal dit niét altyd kunnen, vooral ni^t voor de wapens der artillerie en genie; toch zal het in 'l be lang van het. leger wezen, indien zooveel mogelijk het aangegeven stelsel wórdt gevolgd. Uit het vorenstaande blokt,,dat ook aan den Inspecteur van het Militair Onderwas, den Hoofdintendant en den Inspecteur van den Geneeskundigen Dienst 'den rang van Luitenant Generaal behoort te kunnen worden verleend. In verband met de voorgaande be schouwingen zouden, naar onze meening, ook deze opparolficieren Bon het Departement van Oorlog geplaatst moeten zijn; en wel de eerstgenoemde als chef der te maken afdeeHng: Ondeneij*, Militie en Schutterij: hij is dan tevens de aangewezen man, om in 'oor logstijd zorg ie dragen voor de aanvulling der gelederen van hei veldleger en van de bezellingslroepen, niet alleen wat manschap pen, maar ook wal korporaals, onderofficieren en officieren betreft. Deze werkkring is niet gemakkeltyk en daarom is het noodig, dat reeds in tijd van vrede n persoon zich in 't bijzonder daar mede bezig houdt'en de middelen opspoort, hoedanig het beste in die aanvulling 'zal kunnen worden voorzien; dal onderzoek zal' levens reeds len goede komen aan hel leger gedurende den rustigen vredestijd en wellicht er loo bljdragdh om een stelsel van opleiding ie vinden, dal niet alleen voor oorlogstijd geschikt is maar ook met geringe wij zigingen in vredestijd reeds kan worden toegepast. . . . Wij 7.ljn overtuigd, dot 0. a.v vóór de sol dalen de beste wijze van opleiding zoude zijn die, waarbij de, óp een vast tijdstip op komende mÜieieni bij >ÖtOmpagnietn', «tadront en lotterijen en déop ?ongeregelde tijden zich aanmeldende vrijwilligers bij de depot» worden afgerithl. waarbij alsdan ook de achterlijken der liichling hunne verdere opleiding ontvangen. Voor de bereden toaptnt moeten die depots tevens de plaatsen zijn, waarbij de remontepaarden voor den krijgs dienst geschikt gemaakt worden; zij behooren alzoo eerst bij de eskadrons en batterijen te komen, als zij geheel afgericht zyn, zoodat de kommandanten dier tactische eenheden zich uitsluitend aan de opleiding van ge oefende manschappen en ? paarden kunnen wyden. Hoofdzaak is daarbij de plaatsver vangers en nummerverwisselaars gelijktijdig mei de overige miliciens hi October te doen opkomen, opdat de opleiding der geoefenden met verhinderd worde door die der militie, welke thms ook nog in Mei onder de wa penen komt. Zpoals wQ aangaven, «oude tegenover hel verlies der 5 generaais-majoorplaatsen be hooren te worden gesteld *ea uitbreiding van het aantal luileunu-géoaraai ea hooJdofficieren. Eene vermeerdering -van het aantal hoofdofficieren ontstaat vanzelve bij de infante rie door de oprichting van de depots, waarvan de officieren dan da aangewezen personen konden zijn voor de opleiding van hel kader, dat 'thans op den cursus is geplaatst. In ver band daarmede -zoude hef 'depot gevestigd behooren te s$n in de garniaoensptaats van den Slat van hel Regiment; waartoe het be hoort, en dezen Staf tevens i« administratie kunnen hebben; do thans bestaande officieren voor speciale diensten z(fn de eersten, die voor de formatie der depöt-öompagnieön in aanmerking komen. Voor «Ik depot zoude -oaar onze meentng een 4weeial dier com pagnieën voldoende wezen ;<wordt elke dier cotnp8$niefing6(jOinroandeérd~tiooreen ?kapitein en Ideeën «en In Idteoaat- wegevoegd, don is er, volgens de besuand* vredesorganisatie, per Regimeat infanterie n Kapitein voor speciale diensten te veej-ej»4étt luitenant te weinig om die compagaieefl te encadreeren. Het bevel.over de depots toevertrouwende aan een Majoor of beter gezegd LuitenantKolonel, daar de Majoorsrtng weldra zal moe ten verdwynea krUgt men aene vermeer dering van 9 hoofdofflaerB* by het wapen der infanterie. Bij de .arUJlèrie zoude bei aantal -hoofdofficieren met teen vermeerderd kunpen worden, indien de thans büelk re giment veldartillerie ingedeelde twee treincompagnieen tezamen^ïteenr«SMn<n* trein werden vereeoigd en «koo ^ea onderdeel vormden van de geheele bereden artillerie. Voor de opleiding van hét kader en het min dere personeel van den trem «oude dit zeer gewenscht zyn. terw^l alsdan de regimenten veldartiHerie konden bestaair ih 2, sfdeelingen, elke van S batiertteéen ,een depot; een veel bet»r»,organis»6e dan 4e bestaande van n afdeeliag i 4 batterijen en n af deeling i 2 b*ueryenen2 lr6tocoB>p»gaieen, ??, - /?/: ? .* ?./ j ' . ^ ? -?-???? ..:..^.tffrr'J:;it^L^.>fi>^ -.-??? ,-...? :.. ..üi't* ?.'' ' *'*'? ^^ ? ? '' "'^''' ' l **"? ^ea«U*ZB«Blzha^^ btt da bij da «rtiBerie eVV- dia mat het owr eea regiaeat stta d» drie Isetètea eDeea . bestaande organisatie dn niet kunn» verkrygen. Waarom fcm niet toegekend, al tl het ook kt met d» organisatie? By dan Generale»' toch U over dit bezwaar tofflfeitantisv tan er thans feitelyk tv* Kolonels v plaats van «M, sooala de vradasorgsnisaHa aangeeft. Zal de Algemeen* Kekenkamer «gat die verkrachting genoegen nemen? Bet ia lahopen, dat sy bare afkeuring daarover t* kennen sal geven, en zoodoende in herinnei ring brengen, dat: sGefaoonaamheid aai de Wet", evenseer plechtig beloofd b aH: ?trouw aan den Konutf'wea. i de Krügstuoht" niet mee/ «oo iiabtvaardif ta^ertr wordm «la b iOTöbfcda rewfaaisatie r oi in een Kr^itshool en in 1880, toen aan de officieren, dk dooreen moaUtfk examen het *>*«« baddeii verkrageo, aUèboi beloofde voomitrichten, waarop xfl door dat brevet aanspraak konden maken, werdea ooU nomen. Indien wH ons niet vergissen, tg» er teven dergeiyie brevetten inderdaa* schoone producten van de Topographiséhe Inrichting uitgereikt; thans zyn het pa pieren «tukken, welke io bet Rtfks MosaosU te Amsterdam opgelegd, meer waarde «uilen hebben dan in den eflectenlrommel van dam eigenaar. open evenwel, dat da bezitters van dat op het oogenblik slecht genoteerde af fect, 'eenmaal Au» ideaal verweienlykt zullen zien en niet te veel slechte jaren mogen beleven. Denzelfden wensen uiten wy .ten opzichte van ome idealen; in hoeverre dete ook die van anderen ityn, moge blijken uit de te ontvangen bewijzen van instemming of tegenspraak. Area, ?? SCHAAKSPEL a». Vui J. P. Le» Bekroond m«t don E«rst«n prih in 'l Tornooi vaa de . Brighton Goarain" la 1*83. , ZWABT. WIT. Wit sptelt Toor en ga«tt In 3 aetten taai (Wit 6, Zwmrt t stokken m«i K B «). Oalasiiog van ScbaakpraMsMi Na. 21 l AD-b Bil P. o 5 «pelt. (a a D 8-Q5 . P. of K. . 8 Dstne cMft mat. (a) l K. nt 9 4 Ck - < ? 3 DS EB K. of P..«p«»H, ? , 3 E S E 3 of op A l mtt. ' : '' ? (b) . ' - ? v i ... .;-. . E4-pi (« 3 08 H 4 + P4 B» S H 8 P 7 m»t. (t) . (C) ;;, l ....... B 4 - B « H 8 F T -t- 'Ad libttu». J ? 3 Dtm» g»»ft aut ? ? , (t) Pion O 6 dient om «en dubbelen Ht van B S t* voorkomen. INGEZONDEN OPLOSSINGEN. Ho, 21 ta JuUt opgéloat door !£?( r'n VUran i« Am« stordjtm; W. .T. B. t« D»lfl. (Bet. to*g«zond«oe *uU0a wötoets»»., y*«l d»nk.) 80HAAEFABTU XRT UVXNDB IOÜBIN onder leiding van .de kapiteins MaOttiatt en Drfwtwv gMPMld te BtoBklyn tl) Hurt «SS In d* Wapsaiiail vsn het 33*to Rtglment. '??? Het denkbeeld, om monsohen de phuti te dönt. iaae* men vut Ivoren, houten of »nd«re schkskstokkaa. is nieuw noch onnitnuritJIt; Immer» de «men van 4e fliraren KoiHng. D»ni'eowoonlijk tocl» Dam* ofEdnlogia gebeéten, der Loopsn «f nudcliMirSB, P(OBD»|B ot Bc>ren ce icbQnan>'(ets weer dtn perttooniTerbeeldlnran. Ho* liet ook «tl,' varmosdBiyk'lt bet icb*k»n rMdt' EOO «speeld in-de gr^io oudheiJ ou ??! U IndlJ. Bent . MVoBdeo, bohlold.het doiikbeoU stfiit stotrokksiyklwUt alle etnrtri door tot op d«a JonnUti tUd.?Nemïn' wjj uae«nlMtkj« tcd« W«ii»ns»»l toErooUjn en stoUsnwtf. ons vooc in 'tcontromdM «Ml«wi««»*ftl>tl(ltoMU*a , SobUkbotd; w»arr»n d* rullen wil en itrirt ro.ldoenae ratinU be»»tten om d» str0j«rs JTta vartetdllMdo klwtr fblMW en tood) p}»aU U v«tl«ea*B. , : Tal v«a gwi«ioaf«deo w*r.n reod* Io d» coieerds s*al aanvcste, torn LaH.-Kot . met Vol antiek wn htt .rogimtnt, .do .In bUtt^r o» rood, fncpstnueerde kampioenen Uunno ttolllpg deed, iaaetnen. Ifaettiult voerd* de bUuwon (wit). Vetmar Aa rooden (iwart) a*n. Aldn» liep ds strQd, dto UB. «lott* onbeslist is.gebleven. t 8 10 11 iz 19 U « IS 11 18 ir M ?t. M SS M tt BUuw E » - K *. D « - D *. D l nt D 4. P 4 ES. O l D't, B l-O S| Bokksert C (8 08-D S E o i-B i ; i oi-ï» ? ?; , 01?041 . Hl O l ,, »i-aa * OS-F 8(4 . DÏ-DSl ' V rat B 7 " , 01.07+ . '., S1 * * J*, o ' DS H 81 k. T 7-ÖS+, * "_CrT+ -,, Bood E T E 5. , E l nt D 4. . B 8 O 0. . B-B4+. . D8-FO. , OS-D 4 (t : llnigl'-* B4-E7.'' . 04?F.0. .,,; "PO -O S + . " RoUteert O' ^ ^ GS-HS. ,.'. . H S at Q 4, . . a», f t. H 5 at T 9. p s 'w i. IS ntlT. O - H S. B T - & SI'Al IJ-i^ -WEEKBLAD V O O B K E D B R L A |T P. sTKUILLBTOH. Dl TBOPI8CHÏLAMH. WeHt ten geesel voor de bewonen van Noord-AvWk* ea Ooet-todie de nabyheid m den ltsjiw tn .den koninasiyger ook iüo moge, -«M stuit tlch tla derde lid van het irio de krokodil aan, die aingroolle en woest heid voor geen der eerste onderdoet. < Er agffl enkele gevallen, misschien onder honderd slechts een, waarby. ket den mensch by uitzondering gelukt» io den strfjd tegen den leeuw of koningattfger «flo leven te red den. DsvJirokodil bat syn prooi eehler niminer vafeo. Wat hy met' tyn e^iherpe. voor^ uiutekeade tanden gegrepen heeft, houdt bQ rast ettSleept bemoei** dJèpU,.., itfnet oensokv ty het dier, het 4s reddtloos veN joren. ?????-? ? ???- '?-.?'? ? - ? ' . Oe Krokodillen komen in den Indischen Archipel. aanhoudend voor. Men vindt hen in site-'grootere rivieren, vooral dicht aan den mono daarvan. Nu en dan vortoonensij zich ook nog in sommige kleinere binnen zeeën. .WaarschynUJk werden de eieren daar door moedwillige hand neergelegd of in het eerste stadium der ontwikkeling uitgebroeid. De een of andere vrome legende levert dan den sleutel tot die raadselachtige verschyning. In sommige landstreken, by voorbeeld in de provincie Falembang aan do Oostkust van Sumatra .cija zy een ware landplaag gewor den, hetgeen de ^ollandsche regeering aldaar reeds lang er toe deed overgaan, premienuit te loven, voor eiken gedooden krokodil, even als dat op Java met den koningslljger het geval is. Zelfs op hel opzamelen dereieren tn het vangen der joogo broedsels i*» een belooning gesteld. De eieren hebben de grootte van een-ganzenei en een weeke, ondoorscbypende schaal; men vindt hen lot het getal van zes tot tien stuks op drooge oeverplaaisen in hét zand verborgen, waar dan de ver zengende zonnestralen liet werk van het broeden verrichten, liet jonge broedsel, dat ongeveer ees duim lang is, gaai dadelyk na de geboorte te water. Een geheel volwassen Indische krokodil bereikt de ontzettende lengte van zestien tot twintig voet. . Evetials de köningsiyger slechts in den hoogsten nood, wanneer de hongerige maag. geen ander gebod meer kent, een.aanval op den mensch waagt, evenzoo eerbiedigt ook de krokodÜden heer der schepping, zoolang rtln provMekamer flog andereu voorraad aan biedt. Deze pro«ajekamer is een verborgen jjlek in het diepe .zand op den bodem der hvier«^Urlitin bnit stepea atf daarheen> Deze bestaat grootendeels uit de lijken van gedoode of verdronken' dieren, vooral van honden die de stroom medavoert. In zeker opzicht ver vullen de krokodillen dus de plichten der gezondheidscommissies. Elke geweldige bergregen voert een nieuwen voorraad lijken naar de sterk gezwollen stoommonding. In grootere plaatsen aan de kust, zooals bij voorbeeld te Balavia, drijven zij soms met dozijnen aan en bieden een afschuwelijk schouwspel aan» waar zooals gewoonjyk aan den mond oer rivier de snelheid der stroom tot niets geredu ceerd is. . ''."*.. Ten gevolge eener bij. zulke eenvoudige natuurkinderen, als de |ndj«chc Archipelbe woners licht verklaarbare begripsverwarring tusschen oorzaak en gevolg, vindt men onder ben een zeer verspreid bijgeloof, dat hen in de krokodillen stamjrenooten, ja zelfs bloed verwanten doet herkennen, Honderden mannen, vrouwen en kinderen gebruiken ten minste tweemaal per dag hun verfrisschend rivierbad.en bekommeren er zich tolstrekt niet om of er misschien dicht in hun nabijheid een krokodil rond zwemt. Hij heeft immers in het dorp of in het stadje een vader, een grootvader, een broer of een zusier, en zal hun daarom zeker teen kwaad berokkenen? Slechts een vreem deling moet voorzichtig zijn en liever, hier geen bad nemen. Off grimmige" broeder res pecteert geen gastvrijheid.; Daarentegen -ver? niime men echter ook niet doodde honden, en allerlei dieriijken afval in de rivier te werpeu, den Südara (broeder) ten spgze. Ten eerste is dat een groot gemak on tweedons jwrdt de vriendschappelijke verhouding met broeder, krokodil daardoor het minste ver«loord. Maar wee het monster, wanneer een «echte'Mm hem soms ingeeft een levenden broeder of zuster uit het dorp voor een doode bond *an te zien! Dan verklaart men hem janslonds den oorlog en men rust niet, eer aet doodende lood den weg naar zyn oognolte gevonden heeft, of tot men beminden ?jaap beeft kunnen overvallen en zUn beweeg?racht verlamd is door het doorhakken *»n een zyn slaartschubben. Op zekeren morgen werd ome attentie pande gemaakt door een ongewoon leven op den anders zoo stillen straatweg, die door ten laan van overoude tanurind.dboomen be«chaduwd, van de woning van den resident te Tpngkil naar de stad Gheribon, de hoofd plaats van de aan alle koffiedrinkers bekende provincie van dien naam, voert Een groote yolkshoop, ouden ea jongen, en allen wild door elkander schreeuwende, bad aan den ingang ran het park voor het huis van den resident post gevat. Benige soldaten, die elk jwident dag en nacht te zijner beschikking heeft, ylden aanstonds naar buiten en keerden *eldra met .de boodschap terug, dat men *n groeten krokodil lerend gevangen gaBoroen btd. Deze, een dier vin buitengewone en ontvang bg op het ondentuk van gende verJba) 't Het groot de meest hen Wy trad» nader. .Onmtddeliykverttomde, bet gedmb w d» geheele hoop ging m eerbiedige hoodmg met de beooen over el^^ dew>>ad ritten, torwtó woord aam ea het vol _. iraaiUa (des sprekers) jaren bad grootvader * '"ke verhouding jegens en onder bet baden op.de mannen toeeer xU het konden meisje, »yn kleinDaaron had 1 Men WM geschoten en vermoeden, een dochter, gevat eti men hem ter dood er tn gestaagd, hem levend te vatten* Z|j kwamen nu dea resident verlof vragen, om den mWbdkef, atvorea* hem te doodea, ia de stad rond te rapgea voeren, »4tn hem het schandelijke vaa tQn daad recht te doen ge sae. lange towpraak scheen het dier al heel slecht t& bevajlen. Misschien was hel wel, looaU de overwinnaars meenden, uit «cbaamiegevoeh genoeg, met een geweldigen ruk had de krokodil reeds eenige der bam-, boestammen, waarmede men hem op de kar ;bevestigd .had losgerukt en verschrikt liepen de dames reeds op het huis toe; een .nieuwe slag met den klewang deed den groot vader echter begrijpen, dat er geen kans op ontkomen voor hem was. Hel verlof weed gaarne toegestaan, onder aanvoering van eenige soldaten xette de trein zich nu luid Jubelend in beweging, Het ging- dien- dag vrooujk toe in de goede stad Gheribon. De geheele lieve jeugd was natuurlek -op de been en dat wil wat zeg gen in een land, waar nog niet voor allen scholen zijn verrezen! Over zooveel schande en verachting schaamde de onnatuurlijke grootvader zich bijna dood. Dat was duidelyk merkbaar aan het afnemen van zijn krachten. Eindelijk, tegen .vier uur in den namiddag werd net doodvonnis onder een grooten toe loop van het volk, aan hem voltrokken. Hen sneed het dier voorzichtig den sterk gezwol len buik open en waarlijk, daar vond men de arme verongelukte kleine als lyk, bijna ongedeerd, in haar natuurlijk graf, de maag van het monster. Het eend handje hield nog krampachtig een snaar aangeregen Genitripitten omklemd, waarmede zy op het oogen blik van liaar dood, naast haar moeder ia de rivier staande, gespeeld had. Men vindt do krokodillen talryk vertegen woordigd in de Tjitandovj. Aan den oever dezer rivier beeft onze regeering een Centraal koffiedépdt opgericht voor de koffieoogsten uit de zuidelijke districten der provincie Preanger. Nu twintig jaar geleden was die plek nog een wildernis, -waar meer lygers, rhinocerossen ea wilde .^tieren buisden, .dan menschen. Nu ontvangt het Centraal depot te Bantjar jaarlyks gemiddeld zestig duizend Gen tenaars kolfifl, die van hier uit te water ver der gezonden worden, naar den honderd twintig Engelsche 'mylen verwijderden zee haven Tjilatjap. Oe afstand naar Suomdang bedraagt tachtig mylen, kon echter gelukkig geheel per rijtuig worden afgelegd. Allerlei dienstzaken nepen mij dikwijls naar Bandjar en van daar verder rivieropwaaris naar Kali Poörtjoog aan den mond van den Tjitandori, den uitersten grens van mt}n gebied, honderd veertig Engelsche mylen van Sumadang verwiJderd.Te Kaü-Poenjang bevonden zich eenige zoutmagazljnen der regeering. Détocht rivieropwaaris nam twee volle dagen weg, en werd in kanoe's, uit uitgeholde boomstammen vervaardigd, afgelegd. Wy vonden een nachlfcwartier te SapuAngin, een dorp dat uit eenige ellendige Indiaansche negerhutten bestond, het eenige dal wij op onzen tocht aandeden. Een dient oerwaud bedekte de beide oevers, die ove rigens uit moerassig land bestaan. Een doodsche stilte heerecht in het woud. Overal een angstig, huiveringwekkend zwijgen, dat nog akeliger werd, toen de roeislagen van onze lieden plotseling verstomden en de «anoe's zacht, dóór den stroom gedreven, daar heen gleden. . Dit intrekken der roafepaóen ir een zeker teeken dal men; genaderd te tot een van die gevaarlyke plaatsen, waar, naar de mare zegt, booze geesten hun kwaadaardig spel dry ven. Menige kostbare kofflelading is daar reeds te gronde gegaan l .Weder liggen de nrójpanen stil. Hun scherpe blik heeft eenige krokodillen ontdekt, dje, -geen kwaad vermoedend, aan den oever hun middagslaapje houden. Slechts met moeite kan men hun tang, bruin, lichaam van de ge velde Wammen der omgevallen woudreuzen onderscheiden. Langzaam gigdt de kanoe op hen af. De haan dar, bok» is gespannen. Maar een kleine beweging van hun lichaam 'verraadt het men-leeft' ons reeds opge merkt Op hetzelfde oogenblik knalt het schot. De spitse kogel roft onverrichter zake langs hel harde schubbeopaotser aan den kop. Het een woesten sprong duikende dieren in den bescherraendeh vloed en zyn weer aan onze blikken verdwenen. Het zelfde schouwspel herhaalde zich dien dag wel drie tot vier maJen. Het was wel geen eigenlyke jacht, maar toch de eenige afwisseling op den tentonigen, vervelenden watertocht Slechts een enkele keer gelakt het eens btt uitzondering den krokodil onberaerkl zoo dicht te naderen, dat de kogel zeker de kleine oogholte raakt, De inboorlingen be dienen aich bty bet. vangen van een touwmet een' haak, waaraan lokaas bevestigd is. Io de provincie- Pwurnan, in het oosten van Java, ligt, Hefeigk aan den voet van het gebergte een kleine '«eer, het Oratimeer ge naamd. Met da attVof een* rivier staat dit meer te aal bttat er een bloeiend dorp. Rykdom en woelde leid den tr tot aOBdt en maakten den toom der goden gunde. Htt dorp verzonk in de diepte. De groene vloed verslond buizen tn hoornen tn meueheo. Bat meer ontaiond. Deiondke bewoners werden IE krokoollen vtrandard. flat naburig» dorp GrttJ had onder de venonkenen veel verwanten |ehad, hetgeen eea nkaro gehechtheid der dan vloed be wonende ampWbieea SM tementenen teGra verklaart. ? '?' ' Een bysondere vriendscbapsband 'ytrUndt dan ook de beide oudste vecfegeowoordigers van bet voorgeslacht. Zoodra de oude te QraÜstin roep doet hooren; kómlpalriarchkrokodu aam wemmen. Vraeradèlögen, die fassurnan bezoeken, verautmen nimiaèr een vUstapje naar .nat naar ta*maken. ? ? ?' Oe oude man is dan dadelk by de nand met eenjtkteln vlot atamman. Op het of eeo hotdF met a«b^d|i|f%ootei|hJDe oude betreedt nu oen $bta ka»* ei|. roeit met het vlot naar het meer.. Op p roep: Kj'ati! Kiaüt (grootvadary'e). komi grootvader af spoedig uit de diepte opdagen, nadert het vlot en slikt dankbaar de hem aangeboden lekkerny in. Het gebeurt evenwel soms dat de geroepene, trots alle siueekingen en al het geroep van tyn ouden vriend niet verschyou Dan, «egt hy: Kjati slaapt, of: Kjati is on passelijk, of: het bezoek der vreemdelingen is hem niet welkom; 't geen echter den ouden man volstrekt niet weerhoudt om den vreem deling om een kleine gave te verzoeken, in het belang der gemeenschappelyke tv»ee- en viervoetige ménage; Men ziet het, edele zielen vinden elkander in Holland, zoowel als aan het meer van Grali. SCHOOI.. DIDASKALIA XXIIL Ik begin ditmaal, waard» redacteur, met n te wtyzftn op bet Gidsnommer vau d«M maand, waarin een tweetal aeer levenswaardige artikelen voorkpmen, die op sehoolgebied te hui» bebooren: het eene is een stuk van prof. O Bellaar Spruöt orer het teetimoniumsielMl, hetwelk hem in de welvenneden pen gegeven werd door het advies van de senatoren oef veMohilIabde unireniteitea over vragen, welke baar voor' eenigen tod door Z. E. den minister van Binaenlandfoae aakee go* daan werden of men ook andere wjnigingen in het Academisch statuut verlangde", Behalve bet afaohaffcn der juridische dissertatien. y zult bet u herinneren, want in een mj)ner vorige brieven deelde ik n dat mede. De UtMchtscUe senaat heeft in baar antwoord er op: geweien dat het wenioheUjk tou z«n de te^iwnia weder in te voei-en n nu w<jstpnf. Sprufit er op hoe onae universiteiten door d* a|enwe,w«t gewqrdmx. ci|n va.kabhölen, terw|jl inén vroegtt. bewgiett van be'kwaamhetd geven moest in verfebbülende rakken, wier bestudeering in reohtstreekabb verband stond met de eigenlijke studievakken; d« examens worden er door verlicht, en men verkrijgt door 't met vrucht" bijwonen van colleges, waarrbór tcstimonia worden afgegeven, een meer akrameeoQ ontwik keling. In helderen en duldelflken st^l is bet onderwerp behandeld. Niet minder leaeaswaardig ia het artikel van Jhr. W. H., de Beaufort de antirevolutionaire partij en de sohoolkweitie'', 't welk gescbrevon werd naar Mnleiding van een brochure van Jhr. Mr. A.F.deSarorninLohman, Wat wil de anti-revolutionaire partji?" getiteld. I>oordat de achoolquaestie nog altjjd de spil i», waarnaar de bewegingen van alle partyen sich regelen, bujkt het meer en meer dat de liberale party geen schoolqu»e«tte meer kan regelen xondèr eenige concessie aan andere ptrtjjen, waarop trou wens prof. Spruy't in een artikel in de Tijdspiegel ,ons reeds wees, waarin hy »de liberale party en déschoolkwesti*" behandelde. Deaequaeatie staat geheel en al in verband met de staatkundige vragen van den dag en het is daarom des te merkwaar diger, dat w<j aan den vooravond der verkiezingen dat lezenswaardige artikel van den Tielschen af. gevaardigde onder de oogeu krijgen. Er is treden nog |een anHer tijdschriftartikel verseheoen, dat evenzeer de aandacb vraagt v»n allen, die in 'tonderwjjs belang stellen. Dr.F.H.B.vonHotf, vroeger leeraar aan 'türfanaaioa to.Zntfen, heeft in de Vragen des Ttids een stuk geschreven over overlading aan de Gjrmnasiën, hetwelk in'tnommer van Juli nog ial vervolgd worden. Hy ver oordeelt «t«rk het vakonderwijs, aan de Groju»aiCn.en betreurt het dat men met meer, aooals in den goeden ouden t(jd, de jongen*, de klassieken Iaat leieu en begrepen, maar u thans vooral zoo geleerd megeujlt gramaticaal- tracht te drillen. ZO leereabovenenbebalrede .o*de taUn «fe«mntótw aliquid, en dat juidt betreurt h$. Er is reeds dikwyls genoeg op geweten dat de veelheid van Vakken de leerlingen pp de Ovmnasien verrtelpt, want behalve h»t kleine beetje itaata-en handelawetenschappenr moeten &übehalve de klassieke talen, die het leeuwendeel der uren in beslag nomen, de, BoaunüV ,.Hot stuk v*n Dr. voa ^_ . doch de geleerde schrijver'had tieh wet wat kun nen 'bekorten. ???. ??????? ?- ' .' »?»? Door Dr. Kan, rsotor teKotterdain.taeenadre* aan dea minister van,Bmn. £ak*a ingediend ia zake' 't eiad-examéu aan zjjn Gymnasium, waarvan door Z. E. zes dagen waren fngetrokken. Met overlegging van tabellen bewees Dr. San dat dit examen in korter tfyi kon afgenomen worden, en dat dit noodig was om dea goeden gang der letten niet te ?toren. Uit het besluit van den minister, dat dezer dagen verscheen om de gecom mitteerden bij die examens aan téwijzeta en teven* de dagen te bepalen, bl«kt bet. dat het verzoek schrift niet geholpen heef». Waa^ het in-'t vervolg .van tj}d been nwot. met al die. ezamea-oommi*siéD, welke bet aohoone jaargetUda qns als rijpe vrnenten ait het torenkamtrtje" in den schoot werpt! In d* meeste bladen stonden er de vorige week 'niet minder dan vterüen onder elkander; acht voor de Gymna*iön en ze* voor de examen* voor de hoofdoaderwjlxercaote. Voeg daar naeeosb^oommistien voor apotheken, artsen, vroeitvrouwen.telegrafistou, oadetten, adelborsten, oaadidaatnoUri*aen, stunramerairs, elf eindexamen oommisaieit. enz; eos. dan verkrijgt men een aardig getaL waarbfl bet niet vreemd is dat menigeen déversnehting ?laakt of de ooaieotuur slaat dat' de eene helft der eer* tame Nederlander* de* Zomende andere helft examineert En na i* bQ dat JaMe»-oók da partkwliare iadaatrie aan dea gaag. waett 6 en 7 vaa «laa i* om «eaiodtstfieeAogl TOoraieUMti ?ttehlen, om daardoor ««k aa|L £sw*ttemlMlft de* meaeoadoais a^ddalaa aa« aêlaad s» dei» Q« *-? ..... -??---^ --?Si?-.^-^ '?^." A^m ?»!?£ boiiaea verdèaoait, M 'd«s aM ?Mer af te haageu va»" kat b* kare helft s b^hmdia. teel eaa. *paleÉ4a^4*lo3dr4 aaagaat, werd> er ta et« " wen waareM ao» swi Te ?ealo« is yar»o«wiH tn vermrootiii» l-rw*t JSRJ?* i? ??»« gevter / To.OOOnoodif rek* neeft afta over et» «a andat wiagoJ? Braven bouw, oj^fm Tenloo wil het oade febovw Mvwa ' geen goed ' tot :/:? «e . : B^torÜaa» Jaar wardl qnV bouw eener gekee) aiearo Keen, daa . *|n de, ? he*»D vJtjfeVig.» WDiTlèt T*eos. uagfieei eau . gegeven ea teek i* er bare koetelooza whoot,- eeae toatokeasdjjool, eene voor gewoon L. O. ea twee bewaar»oholen te bonwen. Hen aal zeggen, daar 4wU«t de wet eeaignin* toe, dod» dft kan men teek niet «eggen van de beid* lautgeaoande (attoatiagio. ttiaog* wee* ik er a on koe ta Wittterswjjk eene klacht was ingediend over boekje*, vooral voor gesohiedenis, welke op de openbare scholen aldaar gebruikt worden, doch bebt g|) wei genen geachte redacteur, dat er zeil* in den Fmuehea Senaat op 31 Mei eene vtrmaketyke historie van diezelfde soort heeft plaat* gehad? Voor hen, die het soms niet gelezen hebben, deel ik u mede dat de bekende legitimist, de hertog de BrogUe, de regeeriog beeft .geïnterpelleerd over het gebroik van tohoolboekea als van Paul Beo, Compayre, Mad. OrivÜle, enz. Met hetgeen inde boeken stond werd de onzijdigheid van het on* derwjj* geschonden. De muii*t«r Ferry wee* er in z|)n antwoord op dat do strUd tegen school boeken meer van staatkundigen daa van godadieiutigen aard was; de regeering bewas, looide en nandhaafde godK het cedehjk onderwas op de scholen omvatte be ginselen van hnmaniteir,aan alle godsdienstige o vertuigiugeh vonder onderscheid eigen.Ravignan stelde toen de motie voor dat de Senaat protesterende tegen de beweerde schending van godsdienstig* oniJjjdigbeid op de openbare scholen en overging tot de orde van den dag: en er werd overgegaan tot die orde v. d. d. mee 170 tegun. 75 stemmen! Dat het onderwas hier voortdurend algemeene belangstelling vindt, (ik bedoel htor \vaarljjk niet in politieken nn) dat bewocen bericnten, welke men aoo nu en dan in de bladen Itest over persojien, die aioh in onderwijszaken. laten hooren en gelden, van wie men 't nn& verwachten ion. Zoo trof het mg dezer dagen dat de l«t« luite nant der artillerie H. Oolgaardt over school en leger'1 ecu spreken in eene te N\jme«en te houden gewestelUke vergadering van het K. O. genoot schap. Zoo wil de Ie Li. déMeester van het Inslractiebatanion te Kampen op' de vergadering van dit genootschap spreken voor 'de betere aan sluiting van het openbaar onderéjj* büdat van 't leger; bravo i xuike mannen «jn het, die wy met eere mogen noemen, omdat cjj rich niet allénbewe gen in hetkriuge^ewaarinnutf betreVldog hen riep, en 'Je mag jatot yentoisBsn er da^.Mani.vitR%a kapitein van Dam van Isselt van 't utraetiebataillon nog by te vermelden, die ia woord en schrift meermalen reed* tuonde dat hij een warm hart en een open oog had voor elf*v dat be trekking heeft op ons openbaar ondevwgs. In Amsterdam wil roeu eenigeraate op de Engebwhe, en 'k geloof van op de. Anenkaansofae manier, dame* in de commissie vaa toezicht op het L. O. hebben. Althans genoemde com missie stelde voor om eene dames-commissie te benoemen teneinde toezicht te houden on het onderwas in vrouwelijke handwerken, iett waar de heeren hoogstwaarschijnlijk weinig competent voor ciin. Dr. Lttbach, onze beroemde hygiënist, heeft de zer dagen eene eeer leienswaaraige brochure uit«regeveu, waarvan de titel reed* -doet ileo wat hji er mede wil; ie heet:?Ue liehamelijke ont wikkeling der jeugd in de school", fl schreef dit behartigenswaardig woord naar aanleiding van- eeae spreekbeurt, welke hfj verleden Zomer over dit onderwerp in de Ned. Oaderwyzerivereeniging hield. Het wiens »o«<i in eorpore sano speelt er natuurlek de hoofdrol-in. Ik las dezer d«gen in een der schoclbaden eene aankondiging of Uerer recensie van een leesboek in 4 stukjes door den heer ttatwnides, oaderwjzer in O. Indie uitgegeven, en bestemd voor bet L. O. daar te lande. In den regel wys ik u nimmer op dergelijke uitgaven of recensteo, doch deie trok byzonder de aandacht door de J dirize, ongerümde, en aelfs niét van grove fouten bevryde gesprekken, welke daarin ah modellen voor het leesondemcht sjjn opgonomen. .Met ?nlke boekjes- aal het Indiioh «uderwij* niet ge baat worden; dan «al men d4ar maar beter doen van in het moederland venoheaea leathoekje* in te voeren, b. v. eenige van Leopold, quoiq«\m en dise Ariatote et ia aocte Cabaie! Ik eindig ditmaal met u alleen nog'te vertellen dat de Gedeputeerde Staten van FriesUmd deaer dagen afw^aend hebben besqhlfct op het, door in gezetenen van HaalerwQk ingediend verdoek om a« benoeming van den onderwüxrr Haraveld tot hoofd eeaer school te vernietigen, omdat 4e. oom ?jjner vrouw lid van den raad van. Haalerwyk was; gy «uit n dia «aak uit een mijner vorige brieven herinneren. .'??.? , .Geloof mg steeds gaarne U Juni 1888. / /Jfe., "v Eenkmttenaan-avonttHir. Een l naar te Buda-Pest is- ket volgemie avontuur dezer dagen overkomen. Qjj had voor een openbaar gebouw, waarvan d« s/fahtiog hem opgedragen was, en daf'net beetóeit ver sierd moest worden, modellen noodig. Al* aw danig naat hQ een blondhaiig, aardig, n^ejaje .aan. Dit «m denaelfdén dag te l iroriB atfn;i komen. Na urea lang vergeeft te hel' «1de h|J beea om het model in kaar op te zoeken. Daar ^aangekomen "~ dergang tartend door, mykte.et, op, klopte, daaraan, doek bekwam ... ket norsohe besebeid, dat daar gaten hetwelk Model heette. Toen dete deur had toegeslagen voorzin neus en van on slot gedaan, begon de kiuuteaaar va» voren aaa> de deurklink te rammelen, daar hy in de kamer nog twee jonger* vroowea had-meenen WM en ziel» voor hem wüde ?chttilooodw, «telde bJU al heftiger en heftiger pogingen in het werk om de deur te openen. De bewoonster», bK wie men reed* tweemalen had ingebroken om te stetoa, hielden den knnatenaar voor eea dief en ' ' in hoa angst de ta« en stoelen voor het Dook dit deed utm itaraMr «ma* tajaB l epvattam, B^| wer<bjN»t*»*»^««taail*iat VOlitiMè^BBBaizBzzL «aal ^jlj aatl jfnafiÉzl &Bk^BjL£r^.j JC^"*^'!^'*'1»! **??*. W*"^*. aWPzZzWS» B*aaBBBBBBBBBBBBBB| BSaaTttkAntt DÉzzïaV laABBaa^zaHazzaal «^.Miauh^téaBti zzzazaU J^^B^'^^** '?^W*' Ba*w«zziHz1P1*avps3 J^BsTWMawwzai «zaavH daar ook jtfja awdel, dat kzliddal* ? VAB dan kuatemaar aa* k«vee4ea ! anderen in d* hand of ia d^n monl droegaa, béwoeien. Er waren eea honderdtal stak* va» kruipeode gedierte, waarvan de helft rate*aUag«at en vele zoo groot, dat de aCeqa&»ze*lecfa«svo een deel met hua mond kuodea ovanpaanen Eea alang, na eea w^dea. cirkel te z#n reaigedragm onder de tonen van aombare Uedarea, werd gezet ia ew .gewijde, met eea bisoa*vel be dekte doos. Daarna Behaard* de optocht ziok kt twee gelederen tegenover den hoogeprieetsr, dia recht overeind ttond voor de gea^d* rot*, dk* een dertigtal voeten dien i* en eeaigmia* dan vorm heeft van een oieuschel^k lichaam. Aan dav voet i* een nis oitgehouwen, vol van offers uden, die de geloovigen brachteo, om den afgod " " te ?temmen, ea overvloedige regen* er krijgen. De hoogepriwter .oeearoeit dt en oe aanwezigen met een ia een pot water be vochtigde arendSTeer, torwtil eea geoeataeer een bQzonder iactnuaeat (jjverlg hanteert, waarvan het geluid dat van het vallen van den regen na bootst. Het eerste gedeelte vaa de plechtigheid wordt met een gebed van dea hoogeprieeter be?loten. Het tweede tooneel begint met een maathott» dende wandeling der dansen, die aich paarsgewijs ? < b|) den arm vasthouden. ,, ? <? Van elk paar draagtde indiaan, die rechte loopt, ? e«n half d&zljn alaagen ia de hand, of een in den '. mond, ea hy die links gaat bewaait ze. De stangen ??? sissen ea kronkelen aich, en het gebeurt vaak, , dat eenige aan .dea man, die se draagt, ontanap- . pen. Telken* al* een der dieren valt, *preiden'. ' de sqnaws er maismeel vooruit;veleMoquinsbe- ? waaien haar haastig, het beest kronkelt aich ineea " om toe te *ehieteo en te bijten. Maar op i**-oogenblik dat het kfin vaart wil nemen, wordt' het van achteren by aea kop gegrepen en weder ^ geplaatst in den mond van denIndtaaa, aattwi*o"'' het ontsnapt. De «langen worden ten laatit* «a- .' der in de gewijde kast geplaatst, en de boog»» * priester doet eeu tweede gebed. Na een korte ., tusschenpoo* worden de Hangen weder gekaakt' * en ia een kring geworpen, die de annaws vooral met maismeel henben overdekt Eea teeken wordt "*.? gegeven. Een zeker aantal jongelieden stórtan -; tóch midden tussoheri de slangen, grijpen er veel au maar knnaen,:, nemen n * ' y v * : i alle «Miclage* *e* op aefcèvwi _ laten ze los, en komen, zoo zael z)) kan nen zich toevertrouwen aan dexorgen.der M ea geneesheeren, en de draaken iaalikken, ?_.,.,beten,, waarmede zjj Qverdekt «({n.beletten eea*> noodlottige uitwerking te hebben. ? .-, ,( Een wouw alt bUjarttpeelstèr. Een laodeige- , naar bracht eenige wagiuiM'met graan naat een,. ongeveer, twee .muien -van zün woonplaats gelegen/. Stoa, ter markt. Nadat hy het graan verkocht ep de ledige wagens naar bui* had gezonden, ging hjj met het ontvangen geld naar de sociëteit, waar hu eeuige bekenden aantrof. Nadat de hoeren .verschillende kannen van het edele gentenat geledigd hadden, begonnen zjj biljart te spelea. Daar de inzet altijd verdubbeld werd, werd het spel steeds interessanter en duurde ten slotte tot den volgenden morgen. Toen had de landeigenaar . piet slechts zün geld, maar ookxgnboidepaardea, ja ojn geheele eqnipage verspeeld. Maar tiet, daar verscheen de rtdder in dea nood. De vrouw van deu ongelukkige, die d* dochter van eea hotelhouder was en daardoor de edele kunst vaat het biljartspel uitnemend ventond, trad ten hoog st* vertoornd de biljartzaal binnen, eo nadat zjj alles omtrent het verlies van haar man had ver* nomen, greep zg de queue en sloeg da winnende partij voor met haar verder te spdwj. Des* koudeu dit wel niet goed weigeren en heti spel werd met nog booger inzet voortgezet Binne* . twee oren had do epeelster het geheele verlies) vaa haar man teruggewonnen en zonder een woord te spreken nam zQ haar verbluften echt genoot by ae hsntl, natu met hem in de terug-., S wonnen equipago plaats 'én reed naar huis. Hoe " t daarop volg«nd. tete_atót«. mag uitgevallen >jjn; bleef.een iMnUiegekeim. De landeigeaaae wa* echter grondig, van zyn tpeelwoede gencaeiu , De aardappelen werden tn Frankrijk op eea . eigenaardige wflie ingevoerd ea 'verbreid; het . gemeene volk bad' nameiyk in het begin 'eea grooten aftchuw van aardappelen en wüdeM niet i eten, daar z|} meenden' dat zij attriaR eaT alkrW0 ziekten .teweeg brachten. Toen beval de koning in overleg met zfrn sluwen oppertmnman a« -aardappelveld, dat midden in zjjn park ug, door een eóh^ld wacht U laten, bewaken. Het tukt»;.voortaan werden.er. zooveel «Art^n uit den Uin geztolen, at' meft al Moedig: i meen aan het geBraiK daarvan «wend g«rau__ -Eau merkwaardige .boom, diékW en daar Ter«l«Ttaa«»5fcW bedekt,: «5^ '?''.. * f ? i' ?' 'tI.' -^"# ontdekt. grond bereken, pl*n?S» «8 er zlob ia va*t| '* . ?cHiéten er taktöCdki weder lóektwotta.! ? fcweeken, en *oo vormt de'booiB eeii rfvaa ?*$ , verbonden takken,, die allen te mmon hangen e*l -. ondoordringbaar «traiJcgewas lerorea, , ? ;. Sport Met medewerkiajj ea onder "widinffvazl 4 den Adronant Ifaxmilin WoUT oroadde men ta v' BeriMa een vereeaifUig voor loohtbaUonzport. Bet; v' doel dez»r vereeaïgiig i* hrt aaikireeïeB hare* ^ .fadea tot praktische aeronantea, om in geval vaa ^; oorlog Heden van ondervindiiig on' auaógaaaÊ^: materieel voor baUon* en Inobtnlzonln voorraad^ te hebben. De ^efkende lede» er irer*» ^ ook Biet-werkende aant*nemen - genietM «r ?;? koeten der vereeniipnff grondig oucUrrient m, phvaka, ekemie, kennis van instrumenten en apnaraten en inpUtograjplu«.PraktitcheoefemB & eeapleet imUorm l<op*lz de vweeaknng vopnohnüt), vinden eiken Zondag plaat*. Dei eeniftingt a reed* ia hetbeaitvanceBi lootttbaUon voor vflf jeréonan. vierhonderd jaren TOOT ?«£*.?! 'Ï&A Si ,

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl