De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1883 12 augustus pagina 5

12 augustus 1883 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

8 DE AM STERDAMMER, WEEKBLAD V O O B NEDERLAND. No. 320. 8 M gehawd pereoon, 7. O., ttUt *ük M» MIK* tsfoo NoreeAer of etirfer. Ooed TM kanende BOd«B en TM d* beet» get vnoraiea, Gelieve er. fr. ia U senaen, Uiten .IToekbM TOOI Itaterbod", ftjwMMt tM. b«k T, Bar. TE HUUR: Ben vrU BOVENUVIS sum den HsjUen-AiDfttel, *«»m het Station van «tea Rya*poarw«c, hevattemk» drie croote en twee Uetee Kamer** KenKen,. Kelner e* BeMer. Ilmsmprün f«OO. Brieven fran««, letten P K» boreaa wm dtt klad. ? ?????nnnnnnnnnpnnMPiaMMMia^^^^^^^ Ylaamsehe DEN HAAG. 'Sedert primo JuU la de ZAAK Inde Vlaming?trut OlMiUIIEt'K.'V. Wegens Bterfgeral tte. vg genoodsaakt al de nog overgeblevene Fibrlelugocdowi t* versilveno, «a aangezien mot l Juli JL de Zaak gastoten l», U bat on* nt«t mogclfik hier allee U piaiUen. Zoodoende hebben de Erven besloten om door geheel Stdtrlanil, tegen (wending van Pottwliael of tegen Bembenn vaa / »», »1 d» onderstaande Qoeileren te lenden tegen bovenstaand prjinje: l Stak 101» fllne Medium, 6,4 breod, Scljtg EJ {69 CmO lang, veor lleiudeu, Sleepen, enz. enz. I Qehool at. Vlaamich Vuldicklluaeiii 21 E), uitmuntende qoaUUit. U S tak» praelitlse Lianen Hmvetten. l T*r«ll*ken, 3 El l*ng. A T«AUnkei», l«d«r 3 El Unf, 1 11 6t. Llnnon II>ndieck'en. 13 St. oohta Llnnui Diaunkn O«u«H«ervetlciii mot Ftanje. 13 Jno «uoomae Ea»énle-K»k«»ek«n. 13 LInueu Tlieedtekeu met Hiüden. l Keurig, grö» Lümen DuBMt T»Telklee* met Fr&nje. cn daarenboven nog: l prachtige Ledikant- of Beddeiyrel met Trtiïjn. lader berocgd beoordeel»»r t»l seer goed kannen begrijpen, d»t het huif ccld 11 voor ut dis goederen, en t« me«t dur all» T«D bet ttfi-iitr fabrikaat il; wy i(jn er Zeker V*n, dlo een pik be«ft hteo komen, nlertoe medewerken, om ons tpoedig T«D onzen voor raad af te helpen. Wagenstraat HO, HEN HAAG. H. FLORACK, Schilder, Decorateur en Polygromeur VOOK SALONS, PLAFONDS, WANDEN ENZ.. zoowel ia degelijke OUevas-Ketbode, als ook in onvergankelijk Itallaanicli Frosco. ?VDE*KV«»TCEe Xv. B». Catalogus verkrijgbaar a 15 Cents. Hollandsche Leesbibliotheek T1X J. \A/. DRIESEN, BEERENSTRAAT 24. Catalogus Terkrijgbaar 4 15 Cents. I!f* Bij alle Boekhandelaren in JJcderUnd TCIUriigbaar: n " Ken ware acliat roor de onficlnkliigc slacht offer» der clfbevlckkiug (uniuie) en geheime luiten. UU beracmilo oriRinuela mooïterwcrk van «en dnitwU Rtlccrdo li na den 39>t«n druV in 't nollandadi vertaal J. fiy bet lezen VMI dit bock werpt de lazer : een diepen blik In da harten dief ongemkkigen en zieken. Daarom loza net een leder, die van de vreenetyjke geTolgcn van Benoemde «motten te lijden kwelt Door do oprechte bcleeringeo, dia dit werk bevat, worden jaariyks dnizenden van ««u zekeron dood gered. Bulten de NederUnJaijbe BoekhaDdelaan ia het ook direct verkrijgbaar voor l il 60 cU. door den boekhandel TM KREDTEB te Keulen (DnlUcblaud) Höble 17, en W. BEBMHABDI io Berlin 3W., Bttle-Aülantt-StratM..; ft Z1EKTEH «r ZENUWEN si dsr SPItRtK wOk>u «roaoi» uu DOOK o« ipi§uM PULVERMACHER ?istisi TM Oe »ess>«ctns ?! _ HUM O, enoar vu, v*» S TOT S 'rau ''liÏHHmvBMUCnïia,' ??'«.«» c*»kU.'pïj!.'* I P l L EP S l ET STtTIPEW, ZEBTVWKRAMPBlf en ZEKüWZIEttTEW ra methode. De beuHna gesehiedt eerat na de berttelMng. BebaadeBog per bdet Algemeene Maatschappij van Levensverzekering en Lijfrente. GeY<HstiK«l te AMSXEBDAM. t>y KoMlnldJk BesOasJlt -ran l MoVesnbor I88O, No. g i ?** , H«ere»cr«oht on HAJMBURO.' HOOJPDKAMXOOKi BUtKAKICOXKKt 8OKRABAJA.I JUATSCBIPPXLUX KAPITAAL, SXK MlUdOSS QÜLDB1T. JOt rs&ZEKSRDSS KUNXSH DKSLSN IN DX Ooamlstmrissan, de Heeren: Ma. W. TA» »ss Vtisr, r. J. W. R. SCHUIT*, Ma. O. VAX TIBUHOVB», Ma. F. W. B. VAX SonnMK, sJIen te Amsteromm; Ma. W. M. BttniAXln, to Rotterdam; M». 3. P. B. TAK VAX POORXVUBT, to 's Qravenhaje; Prof. P. VAX QtM, te Ltiden; W. A. BAXOX VAX DES, FBLTB, to Assen; Ihr. M». L. F. IL MICHIELS VAX KBSSBKICB, te Roermond ; Jhr. Ma. J. H. F. K. VAX SWMDBRWT, te R||s (FrltsUnd); Jhr. M». 3, B. A. J. M. VKRHBUES, te 's Herto$enbosch ; Ma. F. IL J. BABOX !>? BIIBBBSTUX RTOALLA ZAITADUT. ?s Mwstrkkt; Ma. 0. fl. o» Bios en Ma. J. J. O. BXSCHBDI, belden to SoerabsJs, , - Directeuren: D». 3, B. J. VAN SCHBVICHAVBN, B. W. SCOTT en J. P. L. BLANKENBBKG. De Maatschappij gaat controoten aan voor alle soorten vereekeringen op het menschelyk leven, ook voor Oost» «a Weet-IndW. Hare tarieven «yn volgen» de nieuwste statistieke gegevens berekend. ..,., , EKJVE EXTRA OPLAAG JJM UET ZATERDAG-AVONDBLAD VAM De Amsterdammer DAGBLAD l ooi! NEDERLAND wordt alle ZONDAGEN gedmJU in de Machine-Galerij op de Rotatiepers van den Heer ME A RIIVONI, werkende met cenc sncllicid van 18OOO Ex. per unr, welke gratis onder het publiek worden verspreid. Advertentiën voor dit lilad worden aangenomen tot Zaterdags 13 nnr 's middags aan liet Bureau Spuistraat 216. sur la m (ALGEMEENE LEYENSYEEZEKEBING-MAATSCUAPPIJ). Opscrlcht «e ParUa in 1919. WAARBORGFONDS 9SO.OOO.OOO Francs. In 1882 werden door de Maatscbappij voor meer dnn Tn. 84.OOO.OOO verzekeringen gesloten. Prospectussen, Tarieven en verdere inlichtingen zjjn te verkrijgen b(j den eenigen Hoofd-Agent Ij. -«VEnTHElH A ZOOST te Ai £*v ^ot/t ^?*64«Jrttv» VirtV6icl»V loduktv«dU oj»\i*» ttv ? ««Jtfc* As- ^euvvdJTct.Kci--^ - /*x5f -.~~*^L VOMoltM > ftefe Q tart"^^f^ ?X.K.~' O=>> ?&jp< 13 729 -8^eek Moi. de Wed. «. II. va» Dennen, Lecuwcnbïirg 6. NtJmegon, P. II. J.«eerlls«, Broer»tra»t'4C; W. il. M, >»» 1'rlmpeii, Broeratr. il.?Groningen,J. H. J. Kiilleuben. S.Ebbingeatr.O ifl. G. & J. COOL FABRIKANTEN VAN Marnieren Schoorsteenmantels, bekroond AJIBTEBDAM (2 n)), PABIJS, ABNHEM, riüLADELPHIA, hebben in honne Uagazfioen to ?AMSTERDAM, ROTTERDAM, NIJMEGEN, ' Bloemgracht 71 en 77, Nkrawland l, Van BerchemsslraaV voortdurend een groot aantal aCHOORSTEEiniAyTELS voorbanden Ier directe »AeverI«cY De door ona op de Tentoonstelling Ned. AWeeling geexposeerJe MANTELB «8» te vlndsn Me U linke van de HeeMjalerJJ. 6AS-ORHAIEITEH ralsne sorteevlsisj voorlianden In «e 3iA«*.*I*WBM vss* PUCK & Co. 04, «KI, W en 94. , .?._ . ^A'sti-lKCMTKiB vi. «f ??«?«?«« »Ie«"«! tmi*m*4Um* ?? **»* *««««?« ?«vanvOe, tvat msuar ? hnlnesi Isinv l» e» - - ??TB. AWimMWllW. Van ali«Tf>U»m< ««i. V«orMsUtlBeooMis;eaffcr "?* l op *t A d re» en IHsuun. eesilsjr Biertottelarij: De Moussooring". BEIERSCH BIER, uit «e BlerfcroHwerüDB AM8TCJD, * IV Ctosrtn pm ?**»« en ? Gents pes> hs>lve fl«Mb» ?Se soorten BOLLAITOBCBB «n E5GEL8CHZ BHBEN, tCKtn cononrreeMnde prtjaen. De worden ft 8 Oents berekend en Umsgenoawa. Bl«Urs gsuiotin rabaij r d» CeoNirtMip ittsmli m rUOJ TotHlatn door hel Frintcti eounrnimtnt t wortendt In dt Hotpltalen van Parijs. Ditzuiveringsmlddelaangenaam van smaak, gemakkelijk te verteren, gedurende vele jaren niet bedervende, hel krachtdadigste en onschadelijkste van uilen, wordt sedert meer dan 60 jaren met succes door de beroemdste «nocshoorcn van d» «oh«l« wsrold gebruikt legen huidziekten (VwiaKeii, Bettma, eiuj Ziektea van het bloei, Klieren, Schurft, Qeiwellen, Engelsohe dekte, Btankeraohtlge aandoeningen, Melaatsohheld. uTÏT T-TVTïTJ ULLlVlEiil Zekere tn Radicale genezing van allo Besmettelijke ziekten en hare gevolge», hettij van tel ? ottt statu of overgeërfde, nieuio ontstane of'ingewortelde e» van die welke ia» elke Wandeling teeerstand bieden. M MarnkmilH Academie u B' oWUTZBt HM BBLOONINQ VAN 24.OOO Ftt. | lofgekend te hebben drukt zich aldus in haar deel Rapporluit : « De BeieAuite* van « Dr. Ollivier zijn een geneesmiddel dat nooit « bederft, derteleer bereiding is too volmaakt *'-*, zij kunnen dus Atr menscMleid ?? ye,vt<.nige dïeiuten bewijzen, ? Wij kunnen zo n lol genosg aanbevelen; want geen enkel ander geneesmiddel bezit een enkel der onderscheidingen welke aan de Zuiverende Beschuiten van D" OLLIVIER verleend zijn. ft IIU EUtB DOW I» II!CB BHOCaO»B eiVOMD. ^ BÓp&t i 02, roe a» SUvoll, «a, W*MO* Depüt Amsterdam, OLÉBAÏt, Heiligenweg. KAS-VEREEHI8IN0, RENTE VOOR BELDEN i DEPOSITO. Meteen dag vooraf opvragens . . . . j pOi, . tten dagen ....... Slfc . TMVÏMMM tennjjnen op neder or0n«n te konten. BEWARING VAN WAAROEN volgens Beglement UB b«l Kutoor vetkriJgbsAt, AmsMrdsjt, 10 Anfustis UW. DZ - M BETAiLÜS. oeleiftatraat Bente-vergoeding voor Deposito «p htdui mat l dag opvragen* op B pOt, . 10 dep» . ' . >V « Bewaring van Effecten of andere Waarden item Vt p«r mille pw 6 staftnden. Reglementen gratis verkrtjgbaaa Amsterdam, 10 Angnstos 1988. _ ' _' ______ ' __ ^^ _ _ ' - fc. 't De PBOSPECTTJ(fSB.V, TAUEVEV, «M. oef Li G O N FI ANC E, «tja te Amsterdsm kosteloos vedaflgbakr bH de Heettn ?Agenlen: Jb. OHBI88TOFFEL8, O. VAN DIEN.BKNBI OHB, L. KBOM en 0. J. MIENIKUS; almned» 1 «m Kantore T»nd«noBder ten» Maitan Stroueln. De Directonr voor Kederlsnd vuf .Iia Oonflaaee", ? SL1NUERYOET BAMOND G. i. ROOSEBOGf, Binnen-AmBtel 138/40, A. M S T E 1% X> A. M, lieon voorbanden uit alle bekendo Bronnen, slsmede BRONZOÜT en PASTILLES. M E E Ml E Of! Wy bebben eene gehoele fabriek overgeno men, waarby eeno party OVERHEMDEN van zeer solide donglas vervaardigd mot ongeBteven Bont en Boord. Zoolang de voorraad «trekt vereenden we deze Hemden tegen ontvangst vin postwlBsel. 3 stuks voor f 2,90, 6 stuks voor f 5,75, franco door Nederland. FostwisMla te zenden aan den Linnanbazir". Amst. Veerkade 39, DM Haag, DE HAAGSCHE MAGARINE-BDTERFABRIEK VAM Dr. J. Th. M O U T O te *s Bleijeuburg, Den KUDtE KEUZE VAK RIEÜWE ER TWEEIMIDS BUTUIGElf, SPECIALITEIT VAN Sulky's, Battlesden en Dogcarts, Beschikbaar voor Hypotheek ten Kantore van een Notaris alllier 19 mille, ook ge deeltelijk te verkregen. Brieven franco onder no. 270 Bureau dezer Courant. MINERVA WATER, Natuurlyk Koolzuurhoudend Mineraalwater UIT DB 1WIMEBVA BBOtf, te Oberlalinstein I>U Eins. TJltmnniend smakel^k TAFEtWATEB, teer belli&am tegen alle soorten van «lymtandóenlngen l wegens z{jn onlossend venoogea «a tevens tegen znuroprUptngen «n andere maag- en ademhaUogaongesteldbeden. ?* Volkomen vrfl van aUe (jzerdeelen Isat het sloa met wyn en spiritualiën vermengen, condor de kleur daarvan te veranderen. Verkrijgbaar bij alle Handelaren hl HlnenaTwater. Hoofdagenten voor Nederland en Koloniën M. BEHEKS « *>., onovertreffelp, filtreert xeer vlug en zvivert het water volkomen, zyn steeds ver. in bet MAGAZIJK VAN ENGBL8CHB ABHEK1KN, KALYERSTI1AAT 90 DOK QUIJOTE, voor f4,50 ia plaats f 14,50, BOV 4VIIOTE, ds pt»eh»I«» nttg»v«, direct alt hel BpMttsok vtrtssld door Xr. BOHOttEB TOl QaHote «onder verkortingen, teal, ah prMbtirerk vHMMven, mei SI fraaie pUt»rf, rv«*oop« «ïtts»s voor d.n spo^rfis vt» «ke » seri«ke messterwerk niet? VU» héft neolt Jjfcootd JjaJOcci QoidMto «au HAMCHO PANZ1, vsn let mMrterïeA vïmensobeltfk g.uit door OEBVASTM & 'MAtBn*. _fl*sn MtWhb^B^MnW* and heeft «oit «M sehrflver kunnen noemen als Spsnts ntet «Ba TeryaariUgeei iissi «j« DOQ Qo^te. 't ft etik boek «a werk dat most geleMn en berlsnn worden, dss totteifcadig. ysstooTssl TJ <to wer«U in PETJR8Ü1C. de beste Don QaHote 7W bUWJden, fetissTkl. *>!, «er f- *B m» cedaante doen beschouwen! U opwekken en vrooffik disib|) "* a%ootirvoorraad viïdU pradThreriTlea.?.*! sJoh.na «y» oeMea faen e*rtert« maar ^eUete vertaling die «..is van dei ftude preekt»**, vol platen, voor f 4M willen tMJsW eMndiOfl TsVA ' Goedkoop» Boeken te'Arnnesa ef ie ! Don N°. 821. A*. WEEKBLAD NHIHtHMI. nt «lk«n Zaterdagavond. TOf«v«ri: DAGBLADYraZJWIGDIG Hom * 00. Eaatooi: Spaiitraat 210. INHOTJDf PB INKMMmO TAK HET BBZZTTE OIB1ED OP IIJEH, door X. STAATKtTKDIQ OVERZICHT. OTÏBZICHt DEBÏ-BBS. KTIMBT: U» Belgil, XXXn, fri *. A. Uit JPtrüs. LSTTEBKTJHDB: Henri OTcr Mtbovcn, door P. J. T»n ElOil ThUmc. iets over Qeorge Eliut, door Dr. J. de Jong. TM* novellen, door Btiae 8ow, beoordeeld door J. Btt Unkter vsa Persen, door Jan Willen Prengen. lama, door ZUse Knultel TsUiu. Beriebtea «o Uedeicdiageo. Inhoud van TfrlsohrUUn. Nitawe Vitnnn. MIJVKBUUD: Bet eeawfeeet der nitvioding ,» den luclitt)4llon, door v.T.?MlLITAIBB ZAKEN: Xirokkaaoscb* l«ger, dooi 3, T. 8CHAAXPBOBLIEM. FEUILLETON: Uiil.'s ttd, scbeU nit ((«.York, door BOSBNTHAL-BOHIN (slot). - flOHOOL: p&tUli* HffP, door Q. JT. Av_.t.tttttJP. C BjïBPOHDENTIK. RBCUUCB3. Warme kadetjes, M Z*terd»f«.Tond-j>i»*t^), ZIT, door A^naiiu. orbMriBgtn I, BaMl, «ace Xstor. BBITVEMOTKBZIOHT TAM DB KFPBOTBNMABKT. Bporen, dooi i, v. i. Burg. THTLOBSQEN. Bargtrlrjke Btttd. Telingen. Te hunr WonOgen. ADT2S'i'£MTlXM s -BonouwburEIUBJUIT, BA8M8 tnkrlmping vmn het bezette gebied op Atjeh. b do ItAraerdttiif tw den Sisten Juni LL richtte de heer Ratgers van Rozenburg; jaar daartoe bekomen verlof, eene interpel latie tot de Regeering over het beleid te Blijkens zijne niededeeling lag het niet in s^ae bedoeling om nu althans na de ervaring, den 29sten September 1882 op(edaan, de Kamer wakker te schudden uit de tevredenheid en gerustheid -ten omzien ian Atjeh, waarin zit met de toemalige repering verkeerde. Evenmin was het zlja wensch de interpellatie met eene motie te dm'len, noch op het daarvoor zeer ongeichikte tijdstip een Atjeh-debal uit te lokken, maar stelde hQ zich alleen voor, den Minister TÏB Koloniën inlichtingen te vragen'omtrent het tegenwoordige beleid in het Noondelijke fedeeite wn gamafaa; JnUdHingea dier, naar tijne ovenuiguig, door duizenden in'den lande met hem werden verlangd. Bet gold in hoofdzaak de voorgenomen reis van den Gouverneur-Generaal naar Atjeh, waarvan door den Minister eenige weken te Toren aan de Kamer was kennisgegeven. Na de, ook naar onze meening, zeer juiste ODmerking, dat er op zijn uitreis naar Indi oor 'g Konings vertegenwoordiger gelegen heid had bestaan zich en passant van den toestand aldaar te vergewissen, opperde de geachte spreker een welverklaarbaren twijfel omtrent de resultaten van een dergelijk tochtje, wanneer namelijk het doel daarvan zijn mocht, in loco rechtstreeks een beslis sing te nemen omtrent de in Atjeh te volgen taktiek. De ondervinding in 18*7 opgedaan beeft geleerd, wat zoodanig tochtje beteekent en welke min wenschelljke gevolgen daaruit plegen voort te komen. Daarop zegt spreker Teraomen en gelezen te hebben, zonder dat dit olfiriüel ol door iemand weersproken is, cat de raad van Indie in het bUzljn van den beer Pruys van der Hoeven, den man, die er bij zijn afscheid kort te voren sich op beroemde, dat door hem Atjeh nu eindelijk Toor goed was gepacifieerd, eene vergadering gehouden beeft, waarin besloten werd de door den tegenwoordigan Gouverneur van Atjeh dringend aangevraagde versterking van troepen met te zenden, maar wel het nevel nit te vaardigen, om zich te concentreeren tn de troepen uit de buitenposten op te roepen naar Kotta Radja ea Oleh-leh. Deze tijding, welke nader bevestigd werd door de later met de mail aangekomen dag bladen hadden z. i. opnieuw onrust in den hnde verwekt Die concentratie kan, naar illne meening wanneer men althans geen versterking zenden wil wel noodig zijn, vooral omdat uit de tegelijkertijd ontvangen tijdingen was gebleken, hoe door den vijand uifg Oleh-leh reeds was aangevallen, en door halve bevolking uit vrees voor uitmoortljdelyk of meer duurzaam was verlaten. at daarvan zij, zegt de heer Rutgers van Rozenburg verder, t concentratie beteeunt b de taal van militaire rapporten men weet het reiir*rt*\ ea ia de oeteekenis, die zulk retireeren of de tlay ttrijkm Tpor de Atjehen moet hebben, int mtyns inuens een ernstig bezwaar voor bet bestaan W van den overheerscher". . Uitgaande na van de overtuiging, dat er n?ds de eerste mededeefing betrekkelijk de rct* van den Gouverneur-Generaal tQd genoeg verloopen is om te kunnen verwachten, dat J6 Minister uit Indie wel inlichtingen zal heb"ra gekregen omtrent bet doei vaa die reis tt omtrent hetgeen verhandeld is ra de gevergadering van den Raad van Info, de afgevaardigde: is het besluit geweest van die veren wat is bet doe) der reig tan Gouverneur-Generaal naar A^ebT" antwoord daarop verklaart de Ifinisler ZONDAG 19 AUGUSTUS. van Koloniën de notulen te hebben ontvan gen van de buitengewone vergadering van don Raad van India van 28 April 1883; dat, vo)g«a» die notulen, de heer Pruys van der Boeven niet in die vergadering tegen woordig was, en dat in die vergadering ook geen beslissing; was genomen ten opzichte van de te Atj«h te volgen gedragen, maar dat er slecht* eene voorloopige bespreking had plaats gehad, waaruit bleek, dat de gevoelens in den boezem der Regeeriog zeer uiteenliepen, in verband waarmede de "Gouverneur-Generaal waarschijnlijk zou be sloten hebben, de stukken over de zaak nader bij den Raad in overweging te brengen. Na verder te hebben medegedeeld dat de versterking, die door den Gouverneur van Aijeh was gevraagd, sedert gezonden was, en te hebben betoogd, dat bij, Minisier, op dat oogenblik zich niet voldoende op de hoogte achtte van de zaken, om bij het be staande groole verschil yaa meeningen met opzicht tot de richting, die te Aijeh behoort te worden gevolgd, nu reeds zijne houding te bepalen, doet 'L. Exc. verder eenige mede* deeliugen omtrent het gebeurde ie Oleh-Jeh en laat daarop volgen, dal hn per telegram den Gouverneur-Generaal had gevraagd of hy nog gebruik wenscht te maliën van de machtiging om naar Aijeh te gaan. Het daar op ontvangen antwoord luidde: >Myn voornemen is, zoo niets tusschen beide treedt in het begin van Augustus naar Atjeh te gaan, t e n e i n d e i n loco inkrimping o r» zer vestiging en vermindering der bezetting te bespreken." Het mag geen verwondering baren, dat dit antwoord van de Regeering den heer Rutgers niet voldeed. Hij begreep niet ten onrechte dat zijne interpellatie geens zins overbodig was en het nut kon gehad hebben te voorkomen, dat het land opnieuw gesteld worde voor een fait accompli, voor een maatregel van den noodlottigsten aard, die m elk gewi.moet worden belet. De medegedeelde, maar reeds bekende fei len bewijzen meer n mèr'lül treurige Van den vredestoestand; al mogen de laatste be richten weer wat rooskleuriger zijn, zoo is het toch algemeen bekend wat er van die tuit pleegt terecht te komen, als de mail de zaken meer en detail komt blootleggen. Het belangrijkst is zeker het laatste tele gram, waaruit blijkt dat de Gouverneur-Ge neraal zich in persoon naar Atjeh zal be geven, om daar te beslissen omtrent de vraag of er zal worden geconcentreerd, dat wil zeggen, o l alle posten zullen worden ontruimd met uitzon dering vanKotta Ra dj a en 01 e h1 e h. Wordt dat beslui! genomen en uitgevoerd, zegt de Heer Rutgers, > hetzij uit moedwil, hetzij uit. noodzaak wegens de gevolgen der sedert tien jaren te Atjeh in acht genomen, immer door mij veroordeelde taktick, het kan naar mijne innige overtuiging leiden tot den ondergang van Nederland als Koloniale mogendheid en mogendheid van den tweeden rang. Indien het al mogelijk ware zich alleen te Kotta Radja en Oleh-Ieh te hand haven, wat blijkens da ervaring het geval niet is, dit retireeren zou een allernoodlottigsten indruk maken. Daarover in nadere beschouwingen tre dende, beschrijft hij dien indruk en de gevol gen daarvan voor ons prestige in den Archipel en ons volksbestaan. Zonder hierbij op te nemen, hetgeen de heer van Houten omtrent de uitgesproken meening van den heer Ruigere in hel midden bracht, achten wij het wenschelijk mei allen nadruk de aandacht te vestigen op de goede bedoelingen van den interpellant, en mocht hij er ook al niet in geslaagd wezen, zijn mede-kamerleden te doordringen van de noodzakelijkheid om de Atjeh-aangeïgenheden met grond en zaakkennis Ie bespreken en maatregelen te beramen en ten uitvoer ie doen brengen om den treurigen toestand, die te Atjeh heerscht, ie verbeteren, maar niet te verergeren, zoo hebben toch z(ja woorden weerklank gevonden builen de Volks vertegenwoordiging, bij mannen van gezag op bet pont van de Atjeh aangelegenheden. Gelukkig Nederland, dat zich nog op zulke mannen kan beroemen; op mannen die zich uwe belangen willen aantrekken en die u willen voorlichten en desnoods ook nu weer zonden helpen, niettegenstaande den ondank, die vele hunner reeds hebben ondervonden l Of is bet zoo. niet? Heeft niet datzelfde Ne derland, dat roem draagt op zijn welvaart en ontwikkeling, zijn bestaan uitsluitend en alleen te danken aan zUoe uitgebreide bezit tingen? Eo hoeft niet datzeUde Nederkuxi, dat cijn bestaan dankt aan die mannen, die Neérland's vlag plantten en handhaafden in andere werelddeeleo, hen vaak miskend en gewantrouwd? Mat* ter zafce. Rei u niet onze todoeliftg hierover nH te weiden. Wrj wenscben alleen te doen uitkomen, wat de gevolgen zgn ge weest van de interpellatie vjndan heer Rut gers van Rozenburg en hei,daarop gevolgde antwoord van den Minister" van KofeniW. Wij bedoelen hel adres in-zake Atjeh, dat onlangs den Koning it aanwboden. Alleen de vreet voor inuftaping van het door ons in Groot-Aljeh bezette gebied, heeft de adressanten bezield en met recht deden zij bun stem hooren tegen eulk een atternoodioUigiten maatregel.. Na tien jak en sirljdena, mocht hel ons gelukken, mei op offering van duizenden menschenlevens en millioenen schata, op Atjehs kusten een land* streek te veroveren, waarop de uiterste posten in hel noorden en zuiden niet meer dan 36 kilometer van elkander zijn verwijderd, terwijl die in het oosten en westen op een afstand van 25 kilometer van elkaar zijn gelegen. Zulk een gebied zoo ongevur overeenkomende met Noord-HoUand van het Noordteekanml tot aan Alkmaar dat met zooveel moeielijkheden ons eigendom is geworden, waar wy heersenen krachtens hel recht van ver overing, thans te verlaten, zou noch uit een staatkundig, noch uit een krygtkundig, noch uit een financieel oogpunt te rechtvaardigen zijn. Het adres zet dit duidelijk uiteen; het behandelt in korte trekken de geschiedenis van onze vestiging op Atjeh's grondgebied, en betoogt dat een teruggaan tot enger grenzen thans niet meer mogelijk is. ?In krimpen", wijken, teruggaan verraadt onmis bare stcaidteid, onmacht en gevoel van klein heid en de gevolgen daarvan kunnen niet uit blijven. De bevolking die ons machtig waande en ons daarom eerbiedigde, zal onze zwak heid inzien en ons minachten. De vijand zal daardoor overmoedig worden en benden strijdlustigen zullen ons geen rnst meer laten, en ons noodzaken telkens uit den engen, door ons bezet gehouden kring uit te bre ken en ten sjotte weder verder? punten te bezetten, wellicht dezelfde die wij nu zoo roekeloes zouden verlaten. En de goedgezin den, zij, die zich, vertrouwend op onze kracht, hebben losgescheurd, van hunne land» genooten* die ziek aan .den jyrerwinnaar hjfcben onderworpen en daarom aanspraak heb ben op onze bescherming, zij zulten zich opnieuw bij den vijand aansluiten en onver zoenlijker worden dan ooit een onzer tegen standers in Atjeh is geweest. Wij moeten ons m Atjeh handhaven in dien wij kunnen. Die mogelijkheid heeft de Regeering te onderzoeken. En indien wij de interpellatie van den Heer Rutgers van Rozenburg en het adres aan den Koning aangeboden, met blijdschap vermelden, is het omdat de Regeering daardoor de overtuiging zal ontvangen hebben, dnt Nederland alleen zou gedoogen, dal men de vestiging injVijeh inkrimt, wanneer het boven alle bedenking verheven mocht zijn, dal onze krachten te kort schieten om haar te behouden. M. Stimtkuuillg Overzicht. Het oproer, op verschillende plaatsen van Spanje nagenoeg gelijktijdig uitgebroken, ia waarachjjnIqk gedempt, all onze lezer* dit blad in banden krijgen. Waartchijnlijk, zeggen wü; want in en kele FrauBche bladen wordt nog melding gemaakt van twee of meer ernstige gevechten, en wordt beweerd dat de Spoanuche regecring de waarheid verbergt door gestrenge censuur van couranten en telegrammen. Men xoekt in dezen opstand en waarachvjulqk terecht, eene republikeinBchebe weging; doch men moet zich guene illaaiën ma ken omtrent de beweegredenen der in verzet gekomen troepen. 3p»anMbe oproeren dienen in den regel de eerzucht van dezen of genen, en evenals door een prominciamento van Marti ner Campoi koning Allbuso op den troon kwam, wilde men door een pronnnciamento hem er we der afwerpen. Cui tono? De Traag i* nog niet te beantwoorden; men vermoedt echter ZorrilkV hand in het gebeurde. Het eenige dat va» de beweegredenen openba*r i* geworden, if een manifott der uit Bndajos naar Portugal gevluchte officieren, die protesteeren tegen het beticht, dat alleen de gelden der militaire ka» ben tot oproer hebben verlokt. Da _beweging van IMajoz gehoorzaamt aan het pro'grumom van Ruiz Zomlla en Solmeron, dia da republiek eiwhen \olgcni de «lauUregeling van 1869. De officieren ve; klaren alleen haar Portu gal, te zjjn gevlucht om onnoodig bloedvergieten te voorkomen, toen zjj betpeordeii dut d« beweging met geltfktydig in andere dealen v*n Spanja uit barstte. Behalve de at «(itsreplirtg van 1089 ichrgTCR *y in hm programma de afschaffing der tlaverntf op Cuba, den verplichte» krijgsdienst en een aantal hervormingen, ia het adminutratiel beitunr des ' Frankrfifc hietd zich bezin met de verkiesingen voor de Algemeene Roden der departemoiiteu en verheugde zich eene niettwe overwinning der republikeinen, dw meer dan 100 zetels wonnen. De reeeering heeft de wet on dérechterlijke orgkBtsKie nog niet n/gekondiprd. Z(j heeft dnarraedfl dan t^d tot Eet einde der maand, en zal het niet eer doen. De bladen soeken naar de reden van drt uitstel, dut bjj eene urgentverkkarde wet niet sehyot te passen. Do quaeitie Bolsnd is opgelost, «f liever niet opgelost, dww de beschnlitigttr heeft da a»men te noemtn der K«**rlvdeii, dk b ningen aoaden hol.ber» aiuigeMOiMii. Me* ke«dt den m*n rn atgemeoH voor een lewrenaar. De Kr«»f van Cbaubyrd gMt «eer *sb'«roit; xiüle» vit j» ets voljcend AboanMeat p«r 8/m. ....... /1.-. fr. p. D. / AfkcBderlükeTSmaMMn mm «? Kiosken verkr«fUar l . 0.1 W AdveftentZfiT vmm 1-6 regeh/1,-, Wke regel ?*« , . l ai(U den tekrt par regel . . , . : . L?3 «fin overiftien moeten vermelden. Daarentegen vjerde bet rot^t der Bonapartkten vroolök den Jlapolevnedag. De soboimende beker op de hertteUing der parvenu1* geledigd part ileoht bQ tat sterfbed S legiüaifieir^ De Belgische Kamer heeft belangröke discusiien gevoerd, die als gewoonlijk ontsierd werden door grofheden elkander van weerszode toege voegd. De beide partyen staan bfl onze naburen BOO seherp tegen over elkander, dat de welleTfndheid dikwerf uit het oog wordt verloren. Een gewichtig beginsel werd in het Belgisch staatsrecht opgenomen door de aanneming der wet tot wijaiging van het kiesrecht voor de pro vinciale staten en de gemeenteraden. De Bel gische grondwet stelt den census als voorwaarde sine qua non alleen voor het kiesrecht voor de beide Kamers, doch laat den wetgever vrübe treffende de administratieve eolleges, die m de provincie en de gemeente worden gekozen. Doorde aMgenomea wet worden met het kies recht begiftigd: ministers, oud-mhnsters, miniet«rs van staat, leden of oud-leden van provinci ale of gemeente-vertegenwoordiging, leuen der academie» en zy die een diploma van doctor of eandidaat bezitten, bekroonden in muziek- of kunstweditrfjd, leden van verschillende administiatieve commissie*, gediplomeerden van middel bare, landbouw- en industrieseholeo, officieren van land- en zeemacht en van de koopvaardij vloot, ingenieurs en opzichten bfj den waterstaat, onderwijzers, bedienaars van den eeredienst, chefs van dienst in winkels en magazijnen, officieren der actieve burgerwacht, ambtenaren die een in komen van fr. 1500 hebben, en misschien nog enkele andere categorieën. Daarenboven valt het kiesrecht ten deel aan allen, die voor eene commissie een voldoend eiaraen kunnen afleggen in lezen en schreven, de beginselen van rekenen, het metrieke stelsel, de spelling, aardrijkskunde, .Belgische geschiedenis en moraal. Bij de behandeling stelde de heer Lippens voor om te laten vervallen hetgeen men noemt den tiers foncier. Volgens art. lo der thans geldende kieswet wordt voor den pachter een derde' deel der grondbelasting van net gepachte in reke ning gebracht b\j de directe belastingen die zjjn kiesrecht bepalen. Het voorstel werd aangenomen' en daardoor werd aan de groote grondeigenaars een deel van hun invloed op de verkiezingen ontnomen. De voorgestelde bepaling om-rent bet soTioolbezock werd aangenomen, door den heer Magis zoodanig gewijzigd dat z$ die tot het kiezers examen wülen worden toegelaten, bét bèwfis zullen nieten. -....«*--.? ..*-- - schoolvoor vulwassenen hebben gevobjd. Zoo heeft men by deze wet, diéalleen de kieabevoegdheid voor provitcie en gemeente heet te regelen, door aftcbaffin? van deu tiers-foncier invloed uitgeoefend op de verkiezingen voor de beide Kamers, en door het laatst genoemde amendement de wetgeving een stap nader ge bracht tot den leerplicht'.. De rechterzijde verzette zich krachtig tegen de aanneming der wet; want ij zal van de nieuwe kiezers het kleinste contingent aanbrengen. De groote beteekenis der wet is, dat men heeft gebroken met den census, en dat het thana aan genomen beginsel voor provincie en gemeente vroeger of later moet worden toegepast op de Kamers; dat dus bet gebiedend voorschrift van art. 47 der grondwet door de vertegenwoordiging ia veroordeeld. De Engelsobe regeering ontving uit Tamatave berichten, welke zy het nog niet raadzaam acht te over te leggen. Het laat zich echter voorzien, dat het gebeurde met den Engelsehen Consul geene ernstige gevolgen zal hebben. Omtrent de voorzorgen tegen cholera heeft Lord Granville eene circulaire tot de gazantcn van Engeland gericht, waarin hy de quarantaine ten strengste vero.rdeelt. De strgd over dit pont behoort aan de mannen der wetenschap. Voor Engeland k het niet ongelukkig dat de belangen Züner kooplieden zoozeer in overeenstemming z^jn met het gevoelen der wetenschappelijke raad gevers van de regeerittg. Sedert de termgn van het vroegere handelsver drag tusschen DnitschlaJid en Spanje was afgeloopen, zonder dat de beide regeeriogen omtrent nieuwe bepalingen tot overeenstemming waren geraakt, werden de voortbrengselen der Dniteche nijverheid in Spanje getroffen door dé» vollen lost van het tarief. Het ia dut niet te verwonde ren dat de fabrikanten, toen onlang» een uienw ttactaat werd gesloten, aandrongen op spoedige invoering der overeengekomen verlaagde inkomrecltteiu Aan dezen wensen is gevolgjregeven dxor de regeering van het Dnitsehe R^jk, die onder voorbehoud van latere ratificatie'' bet traetoat in wei long heeft gesteld. De regeering heeft het dus onnoodig geacht dea Rrjksdag bgeen te roepen om het traeUat goed te kenren, en sQ heef t daarmede wbreok gemaakt op de zeer duidelijke bedoeling via art* 11 der BQkf grondwet, waarin wordt voorgeschreven, dat alle traotsten wdke een* «taterie beaaadelen, die ón der de bevoegdheid «er wetgevende «nacht valt, aan de goedkeuring vtn de» Ryksdsg Moefcem worden onderworpen, Hat ie das boven eiken tw^el verbevem, dat de regeerinjf de grondwet heeft geecèondeo, e» het is te verwomdere» dat Spanje de lagere reek ten van hek traeUat wil toeiiinmy BH bet twf» w of dat verdrag van Daiteebe rechte eldi(th*id zal eriangen. In Spanje shat door de Kamers goedgekeurd. De kiezen In het kanton Ben hebben den Raad gekozen, dio eene herzkBing der ?wet moet tot stand brengen, en gaven ________ eene meerderheid van drie vQfden aan de liberalen. Uit deze keuze is de gees* der herziening nog niet te voorspellen, want onder die liberale meer» derheid heenteht e* verschillende- punten ver deeldheid. ' Over den aard van bet nerzittingiwerk schrift een der Zwitsersche bladen : AH» partgen s^n hec eeBe,of feOTen het eens te rju over het begizvel zelf van neniêrrrng, doch over de uitgebreidheid en de strekking der te maken ver anderingen loopt nammeeninghemelsbi eed uiteen. De eonaertatievesi aehtesj d« gels * " U MTM aast ie> ' ~ )esjs> it* een middel Ia om d* aueat ut handen te beho»; den en hunne popwlarteit, die i» dan laatstezt tQd vat geleden heeft, U hentaUw d*or enkeÜ' concessién aan de soeiansteB} deasn grepen ds) grondwetsherxiening aan om met een programma van hervormingen voor den dag t» komea, antsi midden van al date quaesties van befümte beweegt zich da peraoonl^ke etnucht vaa lieq die op het kussen willen komen, en van hen dis) het «oo ongaarne ?ouden verlaten," Het huw»Uik der dochter van Vorst MÏKt» v*s Montenegro met dan vertegenwoordiger van pre* tentièn op da kroon van Servië, is beschouwd alt een blttfc dat Rusland zgn invloed in Sarvtt nisC wil of niet kan handhaven. Daarmede brengt men ia verband de nitnoodiging tot koning «iUi^ «. richt om de groote manoeuvres van hetDoittoh leger te koinen bijwonen. Indien Serviëniet ondaq Bussuchen invloed staat, moet bet aich bfl Oosrf jk aansluiten, en wanneer koning Milan eenM gen tQd te Berffin en bfl de Doitsobe naaoenvrezi vertoeft, kan de gelegenheid niet aitbujv«B, ooi bem te wüzen op de voorrechten eener aaaaluItiDfl aan hst Dutseb-OosteorSksoA verbond boveS deelneming aan de beweging van het Panslavismow Ook koning Karel van Aoemaniémat Tfifj Berlijn om peter te zfln van het tweede kind van pfcs Wilhelm, des Keizers kleinzooa. Men hoopt hem daar te bekeeren van z|ne hoofdigheid la de Donau-auae»tie en hem te overtuigen dat het voor een kleinen vorst niet aangaat, eenig recht voor een «uemen vorst niet aangaat, eeniff re« te beweren tegen ds uitspraak dermogeaahedi Of hy toestemt of niet, het Donan-tractaat opgenomen in het Enropeeach recht. ?M a der Pers. ONZE BLADEN. Het debat liep deze week in onze pers ove» .wee punten: lo. de Vanut; 2o. de maatregelei» 1 Ten df cholera. t Eerste onderwerp gaf, helaas, aanleiding: tot verschil, 't Gold onze wakkere Noordpoolvaarders', de mannen die in den vorigen herfst in de Kara-zea in 't gs bekneld z^n geraakt en omtrent wier lot nen sedert in bet onzekere verkeert. Prof. Buy* Ballot, die den stoot gegeven heeft aan den tocht naar de Poolstreken een internationale «nder-i neming, waarin Nederland wakker voor zijn deel opkwam riep alle belangstellenden in de Pool-, tochten samen ter bespreking van 't geen moest leschieden om onze mannen te hmlp te komei toet onverdeeld was de bflyal hem betoond, Meni ma te zenden voorbfl was; dat er geen i ieid bestond nu nog net noodün geld voor tocht bijeen te brengen, enz. Prof. Bnys Ballot ontkende dat h$ alteen aansprakelijk zon tüni voor het verzuim, gesteld er was een verzuim? gepleegd, betoogde dab de tyd om te helpen nog met verstreken was en zette de kroon op 't werk door geheel alleen de verantwoordelykheid op zich te nemen voor de kosten, aan een ezpelditie verbonden. Een bedrag van f 140,000 ia' noodig voor de uitzending van 't vaartuig, TOOI* premie en waarborg, en prof. Bnys Ballot nam,' op het Nederlandse!» volk vertrouwende, de ver^ antwoordelijkheid voor het samenbrengen dier som' voor zijn rekening. t Was het JïartrfefaWadtwelkdenhoogleeraAr hard viel en van verzuim sprak» Het blad stond ' echter alleen. Alom in den lande werd den lieer, heer Buije Ballot hulde gebracht voor zyne kloeke hondii -, werd erkend dat gesteld er is ver zuim de schuld daarvan in elk geval niet alleen hem maar allen, die zich meer in't bijzonder vooe de Poolvaart hebben geïnteresseerd, trof. en werd aangespoord tot spoedige en krachtdadige hulp. En dio hulp schijnt naar de eerste vencnifnselen ta oordeelen, werkelijk flink te zullen )üjn. Hier dient echter herinnerd dat de Arnh. Ct. de Pooltochten op zichzelf minder gelukkig noemde, daar Nederland geheel in 't pad liep door anderen! geëffend of ook reeds betreden, terwijl de Tf& eveneens zijn tw^fel aan t groote nut der tochten uitsprak. Het tweede pont, H welk de algemeene belang stelling in hooge mate wekte, was de cholera. Wjij maakten van de verschillende artikelen, aan de> middelen totjwering der riekte gewijd, reeds gewag; Onder de bladon die er deze week mede speciaal hun aandacht aan wijdden behoort de Tj>d. Op het voetspoor van de grootere bladen spoorde geheel de provinciale pen aan tot het nemen van voor* zörgsmaatregelen en steunde zjj wakker hsistre* ven van onderscheidene gemeentebesturen- tMif uileeg wat b3 het verschotten dar ziekte de verspreiding in de hand kan verken, te weren. Het ziektegeval ta Ylissingen een ge val waar door veel onrust is te weeg gebracht bleek gelukkig minder ernstig dan eerst werd gemeld. Er bestaan gegronde redenen om aan te neme* dat da betrokken genaeaknndtoo door wat tal donkeren bril keek toen hty dan borgemeestes» . dwong maatregelen t* nemen tegen AtiaiiKht. cholera, t Woa toch cholera nostras. DSJ vraag is gerezen of t niet noodig fott z^n de wet zd« ta herzien dat niet langer op advies van n ge» -?????«?- - overleg mat den genees* t geheel» land in vsa ea roer kan worden gebxaclü, een maag, die «rou wen» het antwoord in zich sluit. Na deie twee algemeen» onderwerpen, dia van bfzonderen aard: Het Vaderland wjidde in da eerste plaats een artikel aan da «Voorsohotabanken" en deeld» zér Taal goeds made over de werking vasi enkele banken u denJande. Nog gaf het blad een artikel over ?Schoolverzuim en Leerpliobt". ^^ G*» Neordm gaf als nagalm opda bespreking de vorige waak meer algnméen aan de orda, een artikel over Aljah en spotte met den gouverneur» gantraal, dia na een oogpunt van baiehaving dea gouveiueur Tobias beJeT streng door ta tasten Ook de A&m. CL kwam OS op AJtjfh terog. maar alleen om ta verklaren fit aQ ziob ter be antwoording der Traag: Doortasten of tamgw^-, ken? onbefoegd acatte, Naar aanletditig van ean artikel over dtenaV plicht" l* net jongsUnuiniB»rvan,ïWasi«n en Kriüeken1» va» Brnken Bnes. schreef de JSfawws Jfoord-BoOanfler een artikel ter ontwikkeling van, dis meemng dat b| algameenen dienstplicht do v«oro>Bhm friet tegen da nadeeUn opwcgaa. D» Standaard «n de oreriM bladen aar anti» moluüttmaire:

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl