De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1883 2 september pagina 3

2 september 1883 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

:-. * *# v :*v^ - r,-. v^<fp!^^?^^ : ??*' |r. ?' '?' '? ' ? ' ' '.s ? .'?? ", t" ? : ..' ' :- > .' ?? '"V:'-,'". '??"..-'.?" .-'?..'' ??.'?'"' ?'?%,'." '?'.''.r V''.;'." *.'v ".":>' ^L-'i-'ïfSJi'iüfS^j ?-' ' ' ' ? ' ? ?;?-.*??. >? »--, \r'£s& DE AMSTEEDAMMBB, WEEKBLAD V O O B NEDERLAND, NO.SM No. DB A M ST EB D AMM EB, WEEKBLAD VOOB NEDERLAND. IM; feleAM.Eve» MM axaeajale fl^sW Evea dwaas f i !/.'. afdeeljzyi te laekaa, da m'van oase expositie, evea, oarodaliia>Boa.bet , _ atehte beUagea, omdat men ia Amsterdam /?e op de Alt*Bbetrekkiag hebbende voorwer, vaa mist, die ejgeneardlgia Zwitserland (s huis ,; behoor**. Ik groad mfla oordeelop hst alf smssa», *jp ofc t^utoottfltaUiott %wt fHwtimljW fiswisi dtvfttliflE tooi mg hot uitwendige vaa het EeoHgebeuw, gekeel ia ZwtUemh«n7at|l opgeirokksn. Mttit&k sehillet>d van het oase vet diea de qualinoatta Is niet v»u m| sajkerbstttn voorgevel Albea het g«bouw . er koloniale teateonatelUng kan dea toets dw vurgflüUmg doorstaan. De goede indruk werd U Zn. Wb nog verhoogd door de frisache kleu ren vaa wapsas en wimpels, waaraan blijkbaar de haad wwd eenouden, terwM de verbleekte vutte l*pt>en, die hier aaa de vlaggestokken flad deren, ons dageityks ergeren. Gok aaa aadere getaawna, bier en daar ia het schoone park eea behtideiMwa~i4i||tdekje - owretrokkenv was de Mfedijte zorg besteed. De iieiae masiaktemBel U de küiortale fontein zag er reobi vriendeftk ott, terwijl de oase met dat houten alt bouwsel op ruwe palen aaa een .kemistent herinnert. Vaa kermis gebroken; te Znrioh geea .oonoart des ambftsaadenrs", geen galende Zoeloe'», thans door een watuUiraam vervangen, geen vreemde mars kramers die hunne waren uitventen; behalve een paar tentjes waarin sigaren en photographieia te koop sfln, vindt ajf niets wat niet direct tot de tentoonstelling behoort. Hebt ge l fr. entree betaald, dan behoeft ge niet bevreesd te «ijn, dat men verder eenige Mlasting van n sal heffen; g$ kunt overal vrij inloopea, behalve in het groote aquarium, waar gij voor 10 Pf, dus 6 eenten, de zeer merkwaardige vissoben aitdeZwitsenehe wateren kunt zien. Alle banken ea stoelen zijuvrü, en ongehinderd kunt gij u neder vleien om de ?eer goede muziek te hooren. In het gebouw Vindt ge enkele tafeltjes, waar ge de algemeene en blondere estalogen, loten en voor eene klei nigheid een keurig geborduurd bouquetje van Alpenrozen of eene andere herinnering kunt koopea. maar de bescheidene verkoopsters zullen n niet lastig vallen en men lokt den vreemdeling smet in dea val, «oor zijn handteekeniug te vragen voor eea gedenkboek. Zet n gerust voor de conditoaei, of een der beide bierkiosken neder, om in den schaduw van het geboomte wat uit ie rusten, go betaalt er geen cent meer dan el ders. Er is maar eene restauratie, waar aan alle bezoeken gelegenheid wordt gegeven om te 12 aren te middagmalen voor 2 frca. het oouvert Beken hierbij l fr. voor een karaf goede landwjjn, dan zal men erkennen dat het bezoeken van de tentoonstelling te Znrich voor uw beurs niet te beawareud is. Ik at dien middag zeker met bOO bezoekers en zeer voldaaa stonden we kwartier voor een uur van tafel op. En nu de tentoonstelling zelve. Zfl is de beaicbtiging overwaard, ea «Ü» voor een oppervlak kig overzicht is een dag veel te kort. Men staat verbaasd over hetgeen de Zwitsers uit hun eigen land op schier elk gebied hebbun bijeengebracht De, galerijen waarin de in werking zijnde machtneriia z:|ja geplaatst benevens Jde Jandbonwwerktuigen, en alles wat op den tuinbouw betrekking heeft, beslaan naar gissing geen minder opper vlakte dan dezelfde afdeeltngen te Amsterdam. Hce smaakvol is alles in het hoofdgebouw geëta leerd; boe aardig zija die vertrekjes ingericht, van het weelderigste boudoir, tot de eenvoudig ste woonkamer van den Uudbevorierl Hoe op merkelijk is hetgeen de gezamenlijk* logement_aandflcs in Mn« «fwJidrJr.^ AutiinoBTWorop de uitgebreide hotel>stetistJek0&, die stof knnnen leveren tot belangrijke beschouwingen! Doch ik wil niet herhalen, wat reeds BOO goed door correspondenten in onze dagbladen, met name het dagblad De Amsterdammer" is geiegd. Al leen wil ik n nog wtfeon op datgene, waarop «a met in het bijzonder de aandacht vestigden. De Zwitsers hebben bijzonder veel werk gemaakt van alles wat op de geographie van hun land betrekking heeft, en in dit opzicht waarlijk eene modeltentoonsteUing gelevero. Hier hebt gfi eene Volledige geschiedenis der cartographie, &> gij doorloopen knnt aan de hand oener met zoïg bewerkte catalogus, waarin o tevens facsimile's van de oudtte Kaarten worden gegeven. Van aue bergen en gebergten sjin voortreffelijke relieis vervaardigd, sommi«ten zelfs van buitengewone afmetingen, die o een juist denkbeeld geven van hunne ligging en vormen en gij kunt tevens te weten komen boe rulke reliëfs, op kleiner schaal, ten be hoeve van bet onderwijs worden vervaardigd. Hier to de geologische gesteldheid van den bodem, ginds af n oe middelen van bestaan, elders weder meteorologische verschijnselen of de onderdeden dei bevolking in kaart gebracht. Yolgt my naar het gebouw, waarin het Alpenverein alles heeft weenigd, wat op de Alpen betrekking heeft paar hebt go de flora, de fauna, de ffletsohers, de .hoorn waarmede de herder ejjne kudde veraamelt en welker toonen door de steile rotswanden ah? orgelmusiek worden weergegeven, de boks van den gtaEexjager en de instrumenten wacrvan de gidsen neb bedienen, om. over sneenwmassa'f aa JJsaeeBn heen de hoogste toppen te bereiken. Sta een oogenblik stil voor de aandoenlijke «ttrin« met voorwerpen, door den vriendeüken pwdik-nt Strasserïs.Grindelwald ingezonden. Paarhggen», de Fahrerbuoher", de gehavende nsedingstakken van mannen, die opdeJnngfrau pr,Finmeraarhom den dood vonden en soms om* fciramen rast reitwen, wier namen er bij vermeld *$<***? H«ft fftW een wetensehappeujk doel, of wel jdelbeid bon het leven gekorf ? voorwerpen. Inderdaad, op dit een edele wed|ver de Zwitsers van kantons te hebben bewld. Bet hooger onfa .roowel^vertegenwoordigd ab het kger baar. Ook de toeken-, handwedcs- en den toet aeer fijae a|dea dradea ea deae doer VeTzss. OBontoaoQO af verf T*" de lucht sfroslotea. InFraakrlkismea oagevesr op deaêuoo wfze te werk flWaaa; eohter heeft men, ia pleata vaa der geaktea om dea stalea loop gewoadeo. Deze omwtedfaupsn Tergrootoa hst weerstaadvermogen vaa deasMea loop op detejtte wüse als de ringen om de zware kanonnen der marine. Ken kent de ver bazende sterkte vaa agde. zoowel als vaa staal» draad ea het is dus gemakkeujk to begrijpen, dat eea stalea loep, zalft een van geringe afmetingen, die omwonden is ais boven is omschreven, een vnurmood vormt, die veel lichter ia dan de ge» wone en toeh voldoende weerstandsvermogen beut Er héft zkh eohter een groot beswaar voor gedaan. Zflde b> namelijk een slechte warmtegeleider, zoodat een lichaam, hetwelk met die stof is omwikkeld, gedurende langen t$d eea verkregen wanatemad behoudt, ten minste zeer lang zaam afkoelt San dus de loop, welks wan den nu niet meer eaa de buitenlucht zttn bloot gesteld, de door de verbranding vaa het bus kruit verkregen warmte niet kwijt raken, dan kunnen zieh twee gevallen voordoen. Eerstens kan het kiehnte stukje, dat van de kardoes ach ter blijft «a ia stede van-uit te dooveo, langzaam voortbrandt de nieuwe kardoes doea ontbranden, voordat de kamer gesloten h; voorts zal de lang zamerhand verzameld wordende hitte, de zijde doen verschroeien en eindelijk verkoolen, waar door hare werking ophoudt. Ven bUjJt in beide landen de proeven voortzet ten, zoowel met zijde als met staaldraad. De uitvinder van de Vétoeipèk, Nog steeds is de vraag onbeantwoord gebleven, wie de uit vinder van de vélooipede is en bjjna wordt het een punt van nationale eer of het een ^ngelschman of een Franschman geweest is. __ De Engelsche vélopédisten zeggen natuurlijk (lat de véiocepèdes in Engeland zQu uitgevonden, maar pok de jeugdige Fransehe rijders staan stokstijf «P aan stak ten gunste van hun vaderland. Hartstochtelijke ondheidkenners hebben zelfs beweerd dst zij afbeeldingen van velocip4d«s hebben gevonden op Egyptische Sarcopbagen, maar bf een onderzoek door een daartoe aangewezen commissie is gebleken, dat hot af beeldingen waren van eenvoudige bandwagens. Eeu onlangs gevonden document bewust het bestaan van eene vélocipède in Parijs op het eiude der 17de eeuw. Natuurlijk wordt bedoeld een tntpvélocipède, daar andere soorten van veel Vroegen dagteekenine zijn. Men ei*t dezer dagen (1690)", zoo luidt het bewuste document, een voertuig door de Straten der hoofdstad rijden, veel gelijkende op een draagstori op vier wielen, twee groote en twee kleine. ' Een hikci, die ach terop staat, brengt bet in beweging door buurtelings op twee pedalen te werken. Dit voertuig beweegt zich- met de snelheid van eea gewonen voetganger, het draait en wendt naar alle zijden en wekt in hooge mate de verbazing op van geheel Parijs. Het mechatu'smus van dit voertuig bestond uit een katrol, waarover een koord liep, dat nan de beide pedalen bevestigd was; doze Katrol draaide dus dan eens naar de eene, dan weder naar de andere zijde; door middel echter van een pil, die op twee tandraderen werkte. Werd de bewe ging op de aa overgebracht in enkelvoudige richting. Voorzeker bestaat er een enorme klove tusschen dit zware en samengestelde voertuig en den lich ten, vluggen tweo wwW"7jin djinJ««tóKMr$'W gaan, die de volmaaktheid meer nabH kwamen naarmate sjf eenvoudiger werden. Bet menschélgk lichanm en de warmte. De wetenschap heeft over de warmte in betrekking tot het menaehelfik lichaam in den laatsten tüd merkwaardige cijfers aan het licht doen kooien. De gemiddelde temperatuur van het meuschelük lichaam, onafhankelijk van het klimaat, is 37 a 38 graden; niettemin zon er voorbeelden van verBchUlen tot 100 graden toe. Zoo is te Yakontsk m Bibend de gemiddelde temperatuur in Januari en in Juli, respectievelijk 42 grad-n onder nul en 18 graden daarboven, dun een verschil van 60 graden. In deze zelfde plaats is een minimum voorgekomen van 62 graden onder nul en een maximum van 88 «adcH daarboven, dus een vor send van 100 graden. In Augustus 1842 wees de thermometer in de Boode Zee 45 a 50 graden warmte aan. In de S,*88.. «nrzuk constateerden de beide reiziger», Kitcbw en Lj-on 66 graden in de cchaduw: doc tor Araand spreekt van 63 graden hitte onder een tent m de bergpauten van Chiffa, terwjjl in de zon de thermometer 73 graden aanwees. De mensch kan echter nog een veel grooteren warrntegraad uithouden. Daar-zyn voorbeelden van mensch«n, die gedurende eenige minuten een tem peratuur ondervonden van meer dan löOgradsn. Trouwens sommige ambachten brengen mode, dat de werklieden uren lauif in een ti-uiperaiuur verkeeren van 40 a 50 graden, als rfe glosbluzers, stokers, metaalsmelters en vooral de stokers op de mailboóten. . *>anneer wij aannemen dat het menschelük Uchaam een opperylakte beeft van l M' en.dat de gemiddelde snelheid vsn de kcbtstroonien is a H. m ds seconde, of 11 K. M. per uur, dan volgt daaruit dat een wandelaar per uur 11000 M* versche locht ontmoet. De genenheeren, die in de hospitalen GO M' lucht eischen voor iedere zieke, «fin dus WMtigk niet veeleiso'iend, dsar deze hoeveelheid ongeveer het IBO.OOOategedeeltu bedraagt van heteeen een buitenbewoner dageUjks vaa de frissche lucht kan genieten. hetgeen de oogit geaukkal jjk*r ea mMat kost baar uiakt. ? ui?-UTJ?*?* *»derinjs tot la de DazonaerbeaeB volgen tot de leerhnffen van aUeri.i scholen hebbeamet p^oevea^vu bonne bekwaamheid ieder onderdeel toegelicht. Een aan Zwitserland, dst zoo goed begrepen b*eft, vaa hoeveel belaag bet is to doenttSb*^P» ^^^T0?? ** «PVoëdlBg der jeugd ea de .volksontwikkeling wordt gedaan. Frankrijk heeft dit op onae tentoonstening, JT**^ het pavüjoea n^dat juist iaTaw afdeafciff wde Z . ^U11| »oontteHmg een aantal mannen ea ook vromen bezig waren met atlas nauwkeurig te Msuiuuureu en aanteekenuuwn te maken, voor Haderlaad was hier veaUeieerezl ^^ , . ' ' ? .'Ester. Kanonntn ton tfde m kanonnm van ttaatdraad. ^Zoowel ia frankrijk als in DsitschW proeven geaoawn om een kadat liofit U en U haait, Kalk au OHtploffinamiddel. Ia Engeland en in BelgiS a&u hoogst belangrijke proeven geno men ten einde de kelk te bezigen als middel, om in de steenkolenmüaen groote stokken kool te doen uiteenspringen. De uitvinding, die wij aan *« «^-f^'Bfielejr Tersehnldigd «fin, berust op de eigenschap dat ongeblusebte kaltdoor bflvoeging vaa water teer sterk nftaet. *««^o«rt, e« reeks gaten van ongeveer 7 a 8 e. M. viddeUgn ea l H. diepte, op afitanden van aooerbalven nieter en pteatat daarin de patronen, dw «Jtpapier of dnnn» stof bestaan en fijne ongeUuseht? kalk bevattni. Eenmaal de m$n aldus geladen, hebben do werklieden niets anders te doen dan water in,-te pompen, waarop na eenige oocettbUkkea de kalk zoodanig uftzet, dat groote stukken steenkool los raken ea af vallen; lomtfjds tljn die stukken *oo groot, dat au me^ honweelen moeten worden stuk geslagen, alvorens, men -ze op de wagens kan Uden. De werklieden hebben frenoegzaam tijd om zich te verwijderen, zoodat deze wwe van zprhima minder gevaarlijk ea zeker met kostbaarder is dan die jnet buskruit; In sommige mttnen, waar geen >uskroit gebruikt mag worden/zaL deze nieuwe uitvinding vaa onberekenbaar nut " SoormacMn» sweV M KtnmA EngeUad met het vasteland te vereenigen door eea spoorweg, ziedaar het traag; u», dal geleerden en ingenieurs ainus laagso tjjd brsjff hoadi Na een groot aan tal plannen bsetadeerd te hsbben, is men tot de ovartuigliifgekj,iaea, dat hM yerkieteliiker was, ra het- oventeken van het Kanaal, dea Oceaan boven zijn hoofd dan onder zijn voeten te hebben. Vooreerst eohter, moest»» de iafenienrs dea aard dar rotsen kannen, die dan grond van het Kanaal vormen, Alle onderzoekingen, elke studie hebbeo de meéaing bevestigd, dat ia eea bedding van grjjsen krijtsteen, wier samenstelling elke door boring onmogelijk maakt, ea die sich zonder ophouden vaa Frankrijk tot Engeland uitstrekt, de i U' el wlcgd moet worden. . De «middelde diepte der zee tusschen Oalais en Folkwtone bedraagt 63 meter; de dbète vaa den tunnel onder d» oppervlakte van het water z»l 125 meter bedragen; de miaite diepte van dm grond tusschen den bodem van de zee en dea tunnel zon dus 72 nieter bedragen; ern dikte, ste k genoeg om hen gerust te stellen, die vree zen dat onder het gevinkt der fee de tunnel verpletterd zal worden. ' ' 0e lengte van den tunnel onder zee, zou verfde Engelsehe tot de Fransebe kust 35 k. m. ongeve-r bedragen, en de afstand vto 6400 m. aan elke kust landwaarts in, er by wrekend, sal de totale lengte, onderaards af te leggen, ongeveer 48 k. m. zgn. Van de zijde van Engeland, zal de weg van den in 't land voortgezetten tunnel, zich aan de lijn der Compagnie vnn de Sonthorn Railway aan sluiten, op een afstand van 4 k. m. van Folkvstons, en van de zQde van Frankrijk zal de tunnel te Sangatte. by Oalais beginnea> Te Sangatte beeft men twee boorputten gemaakt; van uit deze put ten, i« men begonnen met het graven van twee gangen die onder de zee uitkomen en die naderhand zullen dienen om het water der bron nen, die den tunnel zouden knnnen schaden, te ontvangen. Op de Engelsche kust heeft mou een put van 47 m. diepte gemaakt, en men heeft bemerkt dat de bedding van grijs krijt, gebeel oudoorbootbaar was. Vervolgens heeft men een gang begonnen, die de zee nadert en in de bed ding eeu neerhangende balling van 12 m .m. 5 per meter volgt. Deae gang is het beUngrilkste deel van de gehrele onderneming; de bedding van krijt doet zich voortdurend als zeer regelmatig voor, geen enk«la bron water van eenig belang heeft men er gecontbtteerd. Overigens kan de volkomen cylindervorm aan de binnenzQde, hetgeen do werking der machine van den Angebcheu kolonel Ueaumont bewerkt hoeft, gemaklwlyk de lekken afzonderen en weer aanvullen, die ontstaan met beiiulp van een bcklpödael dat gevormd is uit ringen die nauwkeurig voor 'buitenste middelluu, de binnenste middeliyn der galerij hebben. Deze middellijn, van 2.14 M. zal verder vergroot worden en do bepaaMe sectie Van den tuunal zou een cirkel wurden met eeu miffdelya run 4.30 M'. waarvan bot laagste gedeelte ingericht zon wor den om de rails te dragen. De boormachine van Ueaumont verschilt geheel van' die, welke l>üde doorboring van deu MontCenia en de St. Gotbardttannel gebruikt zijn. In plant» van zoottls deze laatste, door middel van ontploffingen op kleine schaal, door te boren, graaft z$ mot e»>n enkelen slitg, zonder hulp vau exploa*»e stoffen, door de «ang in haar geheele sectie* tiet u meer een ffi'irewëg:M~ge"b'acht" dóór sscaengeperstêInohti en terzelfder t^d dat zij door do rotsen snijdt, laat eg achter zich de o?erb^faplen, die met be hulp van een ketting, Onophoudelijk voorzien van emmers, in de wagens vallen die op de rails voort rollen. Een man van voren en een van achteren zouden in staat zya de machine, voor te bewogen. liet gereedschap bestaat uit twee stevige fceren armen, die elk op hun lengte van meer d*a l M. 7 harde stalen platen diagen; büelke bewogiog van deze soort van grooten brilboor, wordt er een klein laagje groud mefgenomen en de cjrlindervormige hanff van 2,14 m. diameter is nu geopend. >aarmate de stalen platen boren, komt de horizontale boom waaraan de armen beves tigd ztin naderby, en deze verplaatsende bewe ging wordt veroorzaakt door een hydraulisch svbteem, geluk aan dat, hetwelk de Parijzenaan gebruiken als middel tot oph|sching naar de bovenste verdiepingen hunner woningen. Als de boom in de oeheele lengte genaderd ia, laat men eenige oogenblikken het geheile toestel stilstaan, om liet op te heffen, en het voor een nieuwe werking op zün plaats te zetten. Men komt in 27 uren 15 M. vooruit, d. i. 60 cM. in bet uur. Een machine die op hetzelfde principe berust wordt reeds aan de zijde van Frankrijk gebruikt; zÜverricht 2 M. per uur. Volgens de oude methode, zon men 20 a 80 jaar noodig hebben om een tunnel onder bet ka> muil te doorboren; nu zal mep het in vier of vtff jaar kunnen voleindigen. Dan zal het direct van Parijs naar Londen in 7 of 8 uur kunnen gaan, Fransclte evdefabrieken. De vervaardiging van zijden stoffen i* een der voornaamste takken van nationale nijverheid in Frankrijk. Zügesit daar aau 600,000. individuen werk. De^werktuiffra, d» etmte grondstoffen, de vervaardigde zjjÜen vertegenwoordigen een kapitaal van lift mil&ard franken. De zeepindustrie ia in Frankrijk onder Hendrik IV ingevoerd, maar l«aar groote ontwikkeling dagteekent slechte oit het begin onzer eeuw. In 1787 gebruikten de fabrieken te Lyon, djereeds sedert lang beroemd waren slechte 18000 getouwen, en verbruikten slechte 12000 centenaren süde. Thans telt men 120,000 getouwen en het verbruik is Bestegen tot 2^00,000 (kilogram) 'sjaars. De waarde der vervaardigde stoffen be reikt ten minste 460. millioen fraacea in het jaar Er bluft slechte in Frankrijk voorde waardevan 110 millioen over. De twee andere derden ver tegenwoordigende ongeveer 350,mdlioen franes worden uitgevoerd naar den vreemde. De Fransehe zjjde-fabrieaten a^jo dan ook wereldberoemd. toop van veel gedagere dikte dea die van ? onasnj ttf» ~!?'r?'**'??*??? ? *? *^*-^ te var De Jnffieproductie. Voor twee eeuwen gelede» bereikte de koffieproduct.* nanwlgka eeuw» m lioenen .küogretnmen. In 1859 st»egl«|tot 888 ?4ar*h t .- *+m^n*** _V mrf,^. mOJioeuen, in 1874 tot ?iet< bei «n, fii 1874 tot 450, la 1878 tot &90, om het oogenblik de 700 mUlio«i.nnab^to komen. einde deaer eenw kg. bedragen, ^Ju aend schepen vaa duizend 300 aal de Hkrvaa MILITIE-OFFICIEREN. Nu kadervormiog ba de militie door den Min. van Oorlog Weitiei aangemoedigd wordt, oude Coaranteo er utfs melding van hebben gemaakt, dit er per regiment eene commissie benoemd is om' de voorwaarden te ontwer pen, waarop uit de militie ofjbieren kannen aangesteld worden, komt net .ons niet ondienaüg voor nog een* op bet groote belang te w&sen, dat het voor het leger zoowel als voor de scbmtery in gelegen fa kader uit de militie te trekken, [alsmede mede te deelen op welke wUse dit U* best KOU kunnen ge schieden, vooral met het oog op onze toe komstige militie-officieren. ? Dat de kadervorming volgens devoorschrften der Wet van 1897 by de bestaande schutterden niet goed is ttl wel zeker door niemand ontkend worden, die met eenige aandacht de opleiding van dit kader als ook krijgsraad vtn geoehübdheid jbteft nagegaan; **f door temtnd, die met anabcbTïtet ata de dst door het annénwa dewf Wot o* be staande gebreken geheel loliea wordea weggeuomen. daar o, a. bet stelten vaa eenige eisebeo van bekwaamheid tot bet bekleeden van een rang of graad by de schuttery aan den Koning wera toegelaten, jüet verplich tend eohter maar facultatief, en de benoe ming van onderofficieren en korporaals ge heel aan den kommandant werd overgelaten, conder advies van de kotnpagnle-kommandtQ' ten, niettegenstaande deie toch de aangewesen personen z(Jn hunne geschiktheid voor de bedoeling van een graad tébeoordeelen. Verder is net gering aantal uren voor de theoretische en practische oefeningen be stemd, ten eenenmale onvoldoende om officie ren en kader, reeds bij den aanvang van een oorlog naar behooren te doen optreden, zoo dat daarover ia geval van mobiuiatie door de nieuwe wet by de schuttery tnilen aangetroffen aangetroffen, naar onie meenlng geschikt om tot militie-officieren te wórden opgeleid, en z^n wy daarom dan ook teer bensawwd .te vernemen, welke rapporten er door de ver schillende regimentscommandanten rollen uit gebracht worden voor de al of niet mogeJkheid van uil het tegenwoordig gehalte der miliciens, militie-officieren te vormen. Mocht de minister \Veitzel er echter een weg op weten, zonder de persoonlyke dinstplicht in te voeren, de meer ontwikkelden in het leger te brengen, dan zouden wij niet weten waaron wij niet even goed militie-officieren zouden kunnen vormen als militie-onderofficiern en korporaals, en eenmaal dat kader voorhanden, zou het tevens als in andere legers geschiedt, gebruikt kunnen worden om bij mobilisatie tot uitbreiding of tol ver vanging van een gedeelte van het zoogenaamd beroepskader bij het leger in te deelen. at het leger door zulk een maatregel zou gebaat worden, wie zal het ontkennen, terwijl de schuttery er nog meer voordeelen van zou trekken, daar zy in het bezit zou komen van een kader, dat in het lager ge vormd is en dus zoowel theoretisch als praclisch onderwezen is geworden, waardoor bU velen het vertrouwen op zijn geschiktheid voor onderwijs en aanvoering, zal worden opgewekt, zoo moeten tot handhaving van gezag en orde. ts hét duidelijk dat een tal rijk en goed geoefend kader zoo wel voor het leper als voor de schutterij een hoofdvereischte is, thans zullen wij aantoonen, dat als werkelijk eenige goede wegen dien men volgen kan, om dat kader uil de militie te trekken, ler bereiking van dit doel staan 3 wegen open. De eerste zou kunnen zijn, om de geheele militaire vorming der schutterij, op denzelfden voet te doen plaats hebben' als by het leger; hieraan zouden echtor voor dat aan een dergelijke opleiding niet te den ken valt. De tweede die, waarbij aan het va?te kader van het leger eene zoodanige worden eenige onderofficieren en korporaals en wel'icht ook eenige officieren die in het leger zullen gediend hebben, dat de over groote meerderheid der officieren en van het overige kader, zal bijna elke geschiktheid voor hun laak missen, niettegenstaande thans van bet kader veel meer tact tot het uit oefenen van gezag en kennis gevorderd wordt, dan vroeger. Nu zou hel wel van veel belang zijn dat men in geval van mo bilisatie eon gedeelte van het kader van het leger bij de schutterij kon indeelcn, doch daartoe is noodig, dat men in tijd van vrede zonder te veel kosten, over zoodanig perso neel kan beschikken, wil het leger er zelf niet onder lijden; wat nu alleen mogelijk is door het xader van hel leger dat bij de schuiten) ingedeeld wordt, door militieofficieren en militie-kader te doen vervangen. De vraag is dus nu maar, of bij ons even als in Duitschland, Oostenrijk en Zwitserland dat kader in een oefeningslijd van n laar mei eene herhalings-oefening van zes weken 'sjaars, kan genoemd worden, welke vraag wij wat de onderofficieren en korporaals betreft, uil volle overtuiging op de onder vinding gebaseerd, met >ja" kunnen beant woorden, mits de beschikbare tijd goed be sleed worde, en ieder zich beijyèró de op leiding daarvan zoo goed mogelijk te doen zijn. Daardoor toch kunnen jaarlijks alleen bij het wapen der Infanterie van iedere lichting 186 milicien-sergeanten en 540 milicien-korporaals gevormd worden, die in vijfjaren, voor 5 lichtingen, 900 onderoffi cieren en 2700 korporaals.Als dit nu mogelijk is, dan zHn wy pok geneigd aan te nemen, dat het ook mogeiyk zal zijn, militie-officieren te vormen, mits de daartoe benoodigde «to/ m de muitte voorhan den ii, hetgeen wy echter' vermeetten t mogen belwyfeleo, daar wy ons in het tal van jaren, dat wij met de opleiding van kader zyn belast geweest, niet kunnen her inneren, onder de militie personen te hebben uitbreiding werd gegeven, dat aan dat gedeelte der schutiery dal onmidellljk tegen oen vij and sou moeten optreden, een volledig stil kader worden afgestaan, hetgeen eveneens om de enorme daaraan verbonden kosten voor geen uitvoering vatbaar is, Er bluft dus alleen over, militie-officieren en militiekader bij de militie teloen te vormen. Hoe nu de opleiding der militie-onderofficieren en korporaals dient geregeld te worden is door w« reeds zoo dikwerf in dit Weekblad besproken, dat wij hierop niet behoeven torup te komen, doch, daar die tot militieolficieren in het leger by .ons nog niet heeft plaais gehad, willen wy bier in herinnering brengen, op welke wyze de kapitein A. Kool die opleiding zou wenschen" geregeld te zien, omdat wy ons van die regeling de beste resultaten voorstellen. Op blz. 80?82 van den eersten jaargang fan van da Mü&fr» Oidt leren wfl oTa! liet volgende: «Wanneer men' ónv eens *JWS schikbar* tyd foor müitie-k*der derwUs te maken, van bet eerst» oefeoiog*. jaar 6 waken aftrekt, welk* noodif sty» vw* de eerste militaire vorming, en Boveadksi 6 weken gedurende «elke men titnbretde oefeningen, xooals die met geoombineerdt wapent, in kampen, by menoeavres ea, plaat» hebben en daa gedurende de winter* maanden slechts op gemiddeld i uren ea gedurende de zomermaanden op gemiddeld i uur onderwUs per werkdag rekent, dn heeft men 350 oren te syner besebikkW, Het is doideiyk. dat de verdeeling dezer uren over de verschillende dagen ia verbead met de dienstregeling de oefeningen, waehtet ene., kan en moet geschieden. Voor de Is> fanterie zou men M kunnen verdeelen tte als volgt: Exeroue- en dienstreglementen en voorschriften. ....... 100 «, Tactiek en velddienst . . . . » 100 s Wapenleer 4 50 i Versterkingskunst en pionierkunst . QO » Militaire wetten en administratie. . 50 > Bovenstaande tydsverdeeling van het theo retisch onderwas is voor elke, door de ervaring als nuttig en noodig erkende wystging vatbaar; het doel waarmede wy haar ter neer schreven, was geen ander dan aai te toonen, dat eene behoorlijke theoretische vorming van den aanstaanden militie-officier zeer goed kan geschieden. Dit springt te meer in het oog wanneer men nagaat met welken oefeningstyd volstaan wordt by da vorming tot olficier bij het Zwitsersche legee; waar de overgroote meerderheid der officieren, men zou haast «eggen op enkele uitzonde ringen na, allen militie-officieren zHn, op wier schouders dus byna uitsluitend de zorg over de troepenleiding drukt, terwUl zy by ons, by doelmatige organisatie steeds op de hulp en den steun van beroepsofficieren r,ouden kunnen rekenen. TerwUl onze Grond wet in het geheel 533 oefeningsdagen der militie in een tijdsverloop van 5 jaar toelaat, bedraagt bet getal oefeningsdagen gedurende den 15-jarigen dienst van officieren in Zwit serland in het geheel by de infanterie 463. De adspirant militie-officier zouden de kor poraals- en onderofficiersrangen moeten doorloopen, die hun na een 4 en 7 maanden dienst zouden kunnen worden verleend. opdat men gelegenheid verkrljge hen geduj rende de laatste helft van hun oefeningsUjd als onderofficier, de diensten te verrichten. welke naderhand van hen als officier gevo£ derd zullen worden. Het officiersexamen heeft echter eerst plaats op bet eind van het eerste dienstjaar. Zij, die daaraan voldoen benoeme men, wanneer men bezwaar heeft tegen eene onmiddelljke aanstelling tot officier, *o* ?nxn.drigj men kmt iioii iiy an« verdere herhalingsoefeningen officiersdienst verrichten, Hunne benoeming tot olficier geschiedt uiter lijk bij overgang in de schuiiery, en ingeval van mobilisatie worden ook zij, .die als militie-officier in de organisatie der korpsen van hei leger worden begrepen, tot officier benoemd." Mochten deze beschouwingen het nut hebben, de aandacht van hen, die wellicht geroepen zullen worden mede te werken voor het door ons besproken onderwerp tot een groot einde te brengen, te vestigen op een belangrijken inhoud van het arulbl door den kapitein A. Kool geplaatst in net ge^ noemde militaire tijdschrift, dan zien wy onze moeite ruimschoots beloond. T. t SCHAAKSPEL Ho. M, T»n 0. 3. Wainwrlght Bekroond ut tut luitt* Tonool vu Dstrolt tree Prew" met den inten p«Ds voor S-set probleem. ZWABT. d WW. 'M spMtt voor en g*»n In a zetten mat. (Wit 41, Zwstt 7 stokken met K. B S) «aa SehaakarsMeeai Ne. 32. ' T?H B! ESntrs (a O B nt D 7 nut. * W' Ó B A S out. ~" ? (b) bi~BS».t. '-1»8 (* (o) B s-r s (« H 8 nt S aai W. Pd.' nt a 8* nat. (?) ? ? ? « . O t D S mat E,?d 4 (? BS-f « ntonut B-speslU a. Ia pmbletm No. 81 ao«t Mn onmUbsr* t#art» Of H f worden b««tvo«(4, dU p«r abais nlel S** 10, Frank Melville waa een man va» karakter. gen uur, nadat hu in de herberg terugge keerd was, had hy liet dorp Monterosa verkten, n« een korten brief aan Helita verfonden te hebben, waarin by haar meedeelde, dit dringende «aken hem noodzaakten weg ts 'gaan, het dorp te verlaten en de noodnkeiukheid van >yn plotseling vertrek beireuroe. HU hield toen nalt aan een herberg, in een klok dorpje, twintig mijlen van bet Tor^e verwyderd, en besloot bier voor een paar dsgen te vertoeven, totdat hy eeo be sluit genomen bad, voor zyn volgende plannen. HIJ gevoelde zich meer terneergeslagen dan bij dacht dat mogelyk was, tengevolge van bet aisi'tieid van de bekoorlyke Zingari. Te fsrgeeU trachtte hy door schryven, lesen of schotsen haar beeld uit iljn gedachten te Tftrdryven. Waar hy ook ging en wat hu deed, het gelaat van het zigeunermeisje stond altijd voor zijn geest Op den avond van den derden dag nadat bjj Monterosa verlaten had, «at hy in het kleine kamertje van de dorpsherberg. Hy had twee kamers gehuurd; zijn slaapkamer on middellijk achter de zitkamer en beiden geiykloers. De herbergier trad binnen en zeide dal een bezoeker hem wachtte. Terwijl Frank lich verwonderde, wie het wel kon wezen, hoorde hy een stap in de gang en een jonge ogeuner snelde den waard voorbij en stond tegenover diens gast Bet was Orundot Zyn gebruind gelaat droeg den stempel van bittere gewaarwordingen. Melville strekte zijn band uit en uitte een welkomstgroet in de taal der Zigeuners. Maar Orlando sloeg geen acht op den vriendeiyken groet van den Schot. Zijn linkerhand speelde zenuwachtig met een lang, breed nes, dat los in zijn gordel hing. tWaar is Melita?" Deze woorden werden fluisterend gesproken, terwijl zyn gitzwarte oogen, vlammend vaa aandoening, op Melville gevestigd waren, alsof hu diens innerlijke gedachten wilde lezen. iMelita! Is zy met bij u? Ik heb haar niet gezien sinds ik het kamp verliet." De Zigeuner bedacht zich. Toen vroeg hij: lis dat waar?" Melville sprong naar hem toe, terwijl zyn tplaat van woede donkerrood ward. »A>4 gij Keiita's broeder niet Waart, zou ik u uit het venster werpen l" was zijn hartstochtelijk antwoord. Weer dacht de Zigeuner een oogenblik nt, geheel ongércerd door dit woedende antwoord. Hu had zijn doordringenden blik nog niet van Melville's gelaat afgewend, ge durende het gesprek. Schijnbaar voldaan, tfok hij zijn hand uit en zeide: lik geloof ." >Maar blijf toch, Orlando," hernam Melrifle. i Vertel rail wat er gebeurd at Waar ifiMelKa?" i Ik weet alleen dat zy het kamp onmiddeliyk verlaten beeft, nadat zij uw brief «Wangen had." lEn waar gaat gij nu heen?" i Ik g» haar zoeken!" antwoordde Orbndo doffen toon, terwyi hy snel de kamer g, en Frank achterliet ten prooi aan kwellendste vermoedens en angst. Maar duurde niet lang. Terwfll hy by het vtogier zot en peinsde over het vreemde ver dwijnen van het meisje gleed een schaduw ^n een menschelyke gedaante over de counat, die ongeopend aan zijn voeten lag. Toen hij opkeek, zag hij Melital Hy Ijlde tor de deur, opende haar en geleidde het meisje in de kamer. Hebt ge a w broeder Orlando gezien?" OFLOBBWQtB. > W. * te .. Is rjando hier?" sprak zy bevend met wodsbleek gelaat, terwUl zy langzaam en W bewusteloos in MelviUe's armen zonk. Spoedig weer tot bezinnig gekomen, wierp $ een onderzoekenden blik naar de deuren »ide: Als hy u ziet, zal hy u doodenl" Houd u kalm' wees niet ongerust «lita; er zal niets gebeuren". >.0, gy kent Orlando's karakter n i et t ter* leef iny, dat ik by u gekomen ben, maar ik verlangde u te zien l Ik gevoelde dat ik u noest zien, of sterven! Ge weet, gijbeloof* nog eens in het kamp te komen". ...Ik weet het Helita; jnaar ik handelde soottik dacht dat het beste was. Ik wilde ons taoen de smart van een afscheid besparen''. een zwakke, dankbare glimlach vloog over i trekken der gipey, toen Melville de WOON u ons beidetf' sprak. ,,Maar gy ziet er vermoeid uit", vervolgde ' Ik vrees dat gy ziek zyt. Gy kunt eea anderen keer morgen vertellen ,gy my gevonden hebt Ondertusschen IK den bediende schellen, hy zal u naar 080 kamer brengen, waar ge rusten kunt en Wiaraan ge wel behoefte nut hebben. Ik "«u uw broeder niet. Hy zal wsarschynVj niet weer hier komen. Hy is zonder 'wyiel reeds mylen van hier om u te ?eken." De Zingari wierp een smeekenden en be?<«den blik op HeiviUe. »GlJ tyt toch niet ?u on mij? Ik wenschte zoo u te tien l" «« volend oogenblik kwam er een byna trek op haar schoon gelaat »0, yt .gy in het kamp gekomen 1 Ik .-; cvwuaaïg totdat gy kwaanul" Eenharuwcbtelyke uiibarstnn van tranen, zoo hevig ,«' baar nmfce gestalte sis een, door den fod getweepttft wilg, -boog, deed haar iets riep zy vurig «r hals «a gekeouB, Daarna, terwti een diepe blos haar t bodtkts: »zou ik niet dl uw bedieode mee konaea gaan, eene slaaf, als het eea of het ander, liever dan naar mUn «tam tanig te keerent Dat durf ik niet l" Eensklaps hoorde baar geoefend oor, terwyl zy sprak, bet geluia van voorzichtige voetstappen op het kiezel onder het venster «a het volgend trad een man binnen. Het was Orlando l Met eea blik vol haat ea dulvelaóhtige woede op fyn bleek getast, wierp hy lich op MelYifie en de dolk, die hy in zya rechter band hield had doodelyk getrof fen, en het volgend oogenblik was de moord gepleegd. Een do doordringende kreet klonk door bet huis, aa toen. de verschrikte ux de kamer snelden, zagen zy, hoedelevenlooze gestalte van het ongelukkige zigeuner meisje, in de armen van Melville lag. Z( had zichzelf tusschen haar broeder en zyn slachtoffer geworpen, en had den noodlottigen slag ontvangen. Uaar laatste stervende blik was op het gelaat van den man gericht, dien zij beminde, ea wiens leven zy reddend, stierf. Frank Melville is na een der eerste kunste naars. UU is nooit gehuwd, en tal wel een vrygezel biyven tot zijn dood toe. Het avontuur met de gipsy U in zün hart ge grift en blyft daar rusten, tot de dood net in het vergeetboek brengt. De eereplaats in zyn ateuer wordt ingeooraen door een groote schilderij, door hem zelf geschilderd, van een schoone brunette van achttien jaren in het costuum van een zigeunerin. Als iemand naar den naam of den oorsprong van dit stuk vraagt, antwoordt hij op een toon, die een eind maakt aan verdere vragen: >Zy was een Iialiaansch Zigeunermeisje". SCHOOL. PIOASKALIA. XXXIV. Te Nymegea Is de vorige week een groot aan tal leeraren en directeuren, werkzaam bij het M. O. vergaderd geweest, om de belangen van dat onderwas te bespreken. Door ambtsplichten was de luitenant W. de Meester van bet InstructiebataiUon verhinderd zga vroeger door m|j reeds vermelde rede over militair onderwijs te honden, en moest dat punt dus tot een volgend jaar worden uitgesteld. Daarentegen leidde de voor zitter dr. U. de Loos op een zeer behartigens waardige w&tedeqnaettie in welke alxoodikwgls is behandeld, am. hoe de opleiding van toekom stige artsen geregeld moet worden om aan leer lingen van H. B. scholen en gymnasiën gelijke reenten te geven. Dr. de Loos heeft zich voor die aaak heel wat moeite gegeven blijkene de door hem opgemaakte en by de Mededeelingen" gedrukte statistieke tabellen, waarin gegevens wordau verzameld die aauw^zen wat er van tal van leerlingen der H. B. Scholen geworden is, die later -een academische opleiding genoten: de uit slag is alles behalve slecht voor het M, O. Zich aauhütend bj} dit vraagpunt Iside dr. Van Oren van Dordrecht de vraaginofhefcwenschelijk was om tüdelijk met het Middelbaar ook het onderwas te regelen; omdat er be hoefte bestaat aan eeno school, die aansluitend aan het lagar, voorbereiden moet voor technisch en gymnasiaal onderwas, wenscht bjj een ?middel bare school, waar de jongens tot 15 of 16 jarigen leeftyd knnnen bljjvén, om ^lan al naarmate bun lust of aanleg is, eene beroepskeuze te doen. Over dit jraiit werd heel wat gediscussieerd ; de H.H. Brtunsma, Barge, Doeke, Vorsluyg en anderen voerden het woord,, en het was zeer wys dat de voorzitter eindelijk matvr voorstelde om onder dankzegging aan inleider en sprekers .... geene conclaeie te nemen. B. en W. der hoofdstad hebben na 't inkomen vaa tal van adressen in zake traetementsverhoogbg en regeling op de H. B. scholen, Handels school en Gymnasia, eindelijk een definitief woord aan den raad gericht : zij bleven in alle hoofd* punten hun eerste voorstel handhaven, en hebben alleen enkele kleine wijzigingen voorgesteld of overgenomen b.v. een tweede Iractamentaverhooging voor gepromoveerden, die aan scholen met driejarigen cursus les geven, voor aan te stellen ondor-durectenreu, welke ook hunne bevoegdheid z|] om onderwijs te go ven, en eene geljjkslelling van de leeraren aan He meisjesschool met hunne coleg&'s aan de scholen met driejarigen cursus. Deze zaak zal nu wel spoedig in den raad Worden behandeld en 'i zon mg genoegen doen als het voorstel met overgroote meerderheid, zoo niet met algemeene stemmen werd aangenomen, omdat het hoog Od wórdt dat de toestand der leeraren te Amsterdam eens verbeterd en definitief gere geld wordt. Hetzelfde wensch Uc ook zeer dat te Breda het geval zal afin, waar de Commissie van Toezicht op het U. O. een missive aan den raad heeft gericht om te betoogen dat, niettegen staande dégroote offers reods door do stad ge bracht, het hoogstnoodzakelgk is on de traote* mentea der leeraren te verbeteren. Zon dit wel licht daar ook kunnen dienen om de leeraren langer tébehouden, en voortdurende verplaatsing te voorkomen? Er is den vorigen Zaterdag (26 Aug.) te Am vergadering- gehouden van de versterdam eenfging handena , tot JMvordérinY van het onderwas in irbetd, waar 22 leden aanwezig -waren. Dat die vereeniging, waarvan de lezers misschien voor het eerst booten, aeer in bloei toeneemt, blijkt hieruit, dat het getal van 40 leden b 1882, thans reeds meer d*a verdubbeld is, en tot 90 klom. Er is besloten om 't volgende jaar te Arn hem,1 waar daa de Vereeniging vergaderen sal, een tentoonstelling te honden vaa voorwerpen in scholen vóór en door leerlingen vervaardigd, terwfll men texeas in een uit te geven tijdschrift zooveel mogelfik trachten aal om aaa te wüzen hoe ea waar OP de'goedkoopzte wQsebenoodigdheden en gronasto&en voor dit onderwijs te krij gen. De Maatsehappfi van 't Kut been zooals men slet zegen op baar werk, want door haar steun werd dn onderwijs op vele plaataen mogelijk. In Zeeland is op t gebied van L. O. onderwijs wat fraais gebeurd; in Juli nam. besloot de ge meenteraad van Aagtekerke om (N. B.) de open bare school te sluiten, omdat er zoo wemis; leer lingen waren, ea het te voorzien was dat die weinige ook spoedig souden verhullen; natnurpcbebbeh Gedeputeerde Staten van Zeeland dit aiet goedgevonden, waarop ds gemeenteraad van dit besluit sfoh op den Koning beroepen heeft; büdit beroep ia een adres vaa bijna 60 leden der gemeente gevoegd, die het ondarteekondea, en verklaarden dat alle kinderen op drie aa ondenrijs genietea op de "diakoaiaseaeol; menig een aal zeker nieuwsgierig uitzien naar de conohsne m den asaku Te utrecht en enmiMereB' voor dn d Is Hkr w daar noaitëka vaa dit tamn. loof dat die «tenuMft i$a of Tan hunne inirfut «JUlat __ AM* «v«awallii hei (eteel «iet. verhanVa «tob «temmen ov«r M doA ik vu verwanten. . Ia. de feraeent* Sohotariand vaa voonMettia om nat 6aottm««t taa de óndanrQaen ie verhoogw: toettbetttpMtt daarrap is den femeeatenad bahandaU wirt atoad de beer JelWop en setde oagtttretr bet volgende : Ik raad aaa gedold U hebben tfftdat ma* de femeettta «bdetyk aal oViiven on tot verhoooiiig OT«T t* gaan. waai daarmede ia ma reedTbeiig. D* adiDfraaten moetea «Mfeei kennta besittw, dat aleohta weiaifea «wdaa aitvarkona, waaroadar miaMaien acff. die er door wkere baTOomehtiag komen. Ik vind het een vreemd voortUl fat den iohoolopaiener, aan bet hoofd der aehool te Jubbega gedaan, o* «aa gedeelte der Mholiarwi weg te Mndea. Ik amf liavar het aantal leerarea tegttageUelfiketegjteoetkAiniagiiitgebreid.'1 OOM tpaeeh noet Boo%alud<ikaaa d* »«g«Ult«id worden ontrokt, daarom deel ik K haar mede. In verband dajraada moet g<j veten, waard* gadMteor. dat ^Jubb««» de hoefdondarwtfaw Scaawga allén ttaat voor 120 lawlingen; «n aan dien voor de kiadena varderfelflkentocataac «en «nde U maken, heeft de tehoolopzieaer aan geraden om een «watt* der kinderen naar htdi te aenden, omdat aet veel beter i» een gedeelte dar leerlingen ffoed, dan da geheele ichool omxrfdotndt onderwjja U geven. T)e karigheid bij het uitloten van besoUiging voor hulpperaono«l ia bier, ali op loo vele andere plaateen, oonaak van de kwaaL Ia den gemeenteraad vaa Schoterland, waartoe Jnbbega behoort, werd dan ook aeker na de weuprakeooe rede dei heereo Jellema, met 8 tegen 6 atenuaea de verhooginff afiteatemd, atettegenitaaade da Gedeputeerde Staten «n de dutrwtaHaoolopaienw ar erattig vóór hadden geadviMerd. TeXobltli b.v. gaat een adrei Uedep. Bteten ter teekening rond om verhoogiag van traotementen voor bnlponderwiiaen te kriJ2«n. Daar ook staat het hoofd der school met n balponderwgaer TOOT ongeveer 150 kinderen l Voorbeelden «ouden genoeg bjj te brengen derffeM)k« toMtanden aqn kelaaa, talrijk genoeg de kwual sit evenwel niet allén in lage traetementen, maar ook daarin dat op vele plaateen hulponderwjjzen go«a hulp of leiding kannen krjjgea om «eb voor de hoofdaete te bekwamen. In BelgiëU de vorige week door de Commüuie van het kchoolondenoek een rapport ingediend m de Kamer van volkivertegenvroordiger*; dit ondenoek liep over de kennii van de miliciens die het vorige jaar by het leger agn ingeluid; ik gaf u de vorige maal reedi eenige proefjes van taal «n «tul dier jongens; schoolbladen weteu er u den week nog meer van te vertellen; de Commissie acht de aaak bedroevend, doch teveni T»tbaar voor verbetering; tij wil allo toekomstige militairen by hnnne indiensttreding een examen afnemen om te aiea of x^j dageiyk lager onder wijs hebben genoten, en voldoen zy daaraan met, se dan in de kazernen nog onderwijs laten geven. De Oommissie wil bovendien aan alle militairen gelegenheid g«ven om eich voor het wettelijk examen ter verkrijging vau het ge* toigschrift van lager onderwfr aan te bieden, als cy het leger varuten of celf» nog gedurende hun diensttjjd. Dit sluit aan büde ni«u we kies wet, welka 43 artikelen bevat en 21 Aug. is af gekondigd ; daarbi worden allerlei ambtenaren, geSxaminaerden eni. eus. opgegeven die het kiesr*eht hebben; met vrystellinB van dea cemas zullen evenwel ook ctf dit recht mogen uitoefenen die ces jaren geregeld een lagere school bezocht, den loeftgd van achttien jaren bereikt hebben, en een examen hebben gedaan of kunnen doen in acht vakken van L. O. nm. lezen, schrijven, beginselen van rekenkunde, metriek stelsel, spel ling, aardrijkskunde, geschiedenis des vaderlands en r.edeleer. GO ruit u den strijd herinneren, welke te Haar. lem in den Gemeenteraad en op een paar onderwjjiersvergaderingen gestreden is over het al of niet wenschelyke Om jongens en meisjes samen de lagere school te laten beaoeken;diez«udestr$d is ook in Amerika gevoerd; men heeft daar evenwel een ondenoek in 't werk gesteld in 340 steden der unie, en van dese waren er 321 waar alle vakken in olie klassen aan jongens en meisjes samen worden onderwast». Aan geaamenfük onderwas wordt daar dan ook de voorkeur ge geven, cptadat het naitutrlak is en de inrichting Van gmin en maatechappa volgt, omdat bet in overeenstemming ia met de dagekksohe levens wijze, recktvaardöf Omdat het aan beide geslach ten dezelfde middelen tot ontwikkeling aanbiedt, wsinig kostbaar, gemakte®* voor onderwüters en vonuend voor geestesontwikkeling, manieren en Mdeq|k gevoel van jongens en meisjes. Mat eeo paar kleinigheden van bnitenlandscbe scholen eindig ik ; da oamerkïng moet mij daarbfi van het hart dat het gelukkig ta Nederland nog niet zoo is als daar, al cj)n er misschien parti|drüvers, die bet BÓÓ uoden wensdwn. TelSncoln rfabnuka V. S.) i» een leeraar o&tslagon, omdat i5 . . . . koffiehniten beaooht, en te Beraoena in Zwitserland ia ar een afgezet op «m>df*H vai» een geestelijke, omdat hj had gezegd dat men de hel waal l Q.N. , niet nauwkeurig wist. 28 Aug. '83. waar Een «pel van het toeval. ___ , den had er te Par^s een ontmoeting pi koogst toevallig was doch voor beide ongedachte gevolgen bad. De «aak is deae: Een wonderschoone, Iteliaansehe gravin ver voegde «ich ba dim commissaris van politie van den faubourg HoAmartre, en riep diens bijstand m. Baar waren, naar >Q mededeelde, familiajoweelen van groote waarde, dia s$ nog den vorigen avond ia haar beat had, ontvreemd, «t een der dienstboden moest de dief weien. De commissaris van politie-Tomato begaf tioh onverwijld naar da woning der edele Romeinsoh*, me Lafavette, doonooht da dienstbodenkamen, doch vond niets. HJj Het sich by de vrouw des hoiaes aandieoen om haar rapport to doen, «a werd, terwijl atf op haar wachtte, in een «eer «legaat gemeubeld vertrek gelaten, Aan da moren hingen eenige aohilderijen van onde mees*ts, en daaronder een ,Jndita"-vaa Morillo, die den Commissaris cekere onbestemde herinne' ringen opwekte. H0 spande ?$> geheugen ia n vond ploteeling een verloren spoor terng. Deze HMonUo" was door een Spaansche avontariertter een liohtgeloovigen geest ei^ke met aadere schilderstnkken «B een aansieol^ke jgeldsom ont vreemd geworden. Zon die bekoorlBke Itellaangravin die Bpaansohe kannen weien? Tobareau terug, tocht bladerde se, eo&d een sobe mate keerde naar lèpeene aan den s^ee^k^Tdie aansto'ooügehoor gaf aaa de aitaoodlging, en hem naar roe Lavergezelde. Bf net binnentredea van dea Abbéontstelde de gravin Piana ten hoogste en «Sjaaa^J.,^ on aa De inneohteaisnemiag volgde vuüuww^*, w n» bleek het,dat dalUuaaaseae gravin, te Batigaottas geboren, de doehter vaa eea neederaiakar n vaa een frnitverkoopzter was, ea aiads vete Jaren ab Spsaasone, Foolaehe <n Italiansohe, tal vaa dwazen,'aan wier bood da Abbe>a*t, Mrof. UefL Jaar preoss aal vtroBw vaa MM «eMbr. Ulae grootaweder, de eea raadaüd, keadVra karea t#die*l aTo BMrkw dogheden: zoo kleedde s« stak tot «araa deed ia 1*0 steeds als de bvrgervrenwea van kot einde der vorige eeaw, waardoor z| aataorlMk iedereea opviel; auar aooit soa iemand aet gewaagd aobbaa zset haar dea saot te driven. ^ was streng jegens iedereea, heV awest jegens atea aalvè? goasdJesMtiff en trotsoa Jsgeas: aaaaknl^eii ea geriagea. vaa hare waarneidslkfde boa Ben aeker aga, daaroat is ook de volgende anaeodota die zy ons sheau daa vertelde als af erg «oei geluimd was, ea aelfs daa aog ssat diésékere seaaekterheid, die ook zulk eea rieread is vaa oude dames, oagetwfMd volkomen waar. , OP eea helderen winteravond in Jaaaari 1786 braoht ai als zestienjarig meisje bare vriendin Seits (ikbea haar voornaantvërgeten), de doebter vaa dea bofkapper, over de mar kt naar attis, Op de straat lag dehelderwitUsaeeaw eaiebert» sead wierpen af elkander net sneeawbaUea, Jaist waren a^| in hel heetst vaa bet gevecht, toenait bet zoogenaamde oude paleis van prins Ohrsrtlaan (befvoond door de oude vorstin" Albertine Lonise, ide ?gemaUa vaa pri» Oeorge Wilhelm .broeder'vaa den landgraaf, de grootmoeder vaa koningia Lonise van Proisen) twee hoeren kwa men. JEen van bea kreeg b| toeval dea sneeuw bal, die voor eea vriendin bestemd was, tegen aioh aan. Het meisje gaf een gil van schrik en beide zetten bet zoo gaaw mogelgk op eea toopen, maar «de straf aalt ge niet ontgaan" rie pen de beide hoeren en achtervolgden baar oogenblikkettjk. Deze jacht bielden zU vol tot aan het oude jachthuis; hier werden de zonda ressen ingehaald, gepakt en ondanks al ban schreien en tegenstribbelen flink af gekust; rood van schaamte liepen ig naar buis, tenryi de hee* ren lachend hun weg naar bet slot vervolgden. Dea volgenden dag was er groote receptie aan het hot, er waren vele boHenlandscbo venten, het was dus iets bijzonders. Onder de toeschouwers bevonden zich ook de beide meisjes, wier vaders hooge betrekkingen bekleedden. Maar wie besohryft hunne verbazing, toen z9 in den kring der gasten de beide jonge lieden bemerkten, die den vorigen avond eeno kleine onvoorzichtigheid zoo zwaar hadden gestraft l Het waren prins George van Hessen en de dichter Friedricb Schiller. Deze laatsten had den vorigen dag den landgravinnen, dochters en schoonzusters van de gees tige vriendin van Merck en Klopstock, Hennette Caroline ter wier eere Frederik de Groote het gedenkteeken oprichtte: Temma sexu ingenio vir en haren vorsteUjln gatten het eerste bednjf van Don Carlos voorgelezen, nadat hjj door dien gestolen kns eerst in de rechte stemming was gekomen. Dat lieve ffrootmo dertjel met welk een trotaob herinnerde zfi zich dien kus van Schiller! Want stellig heeft prins Georga hare vriendin, die eene opvallende schoonheid was, uitgekozen en die kus moet een btizonderen indruk op hem gemaakt hebben, want later toen zy tot barones verheven werd, heeft htt haar gehuwd. Hier was dus een sneeuwbal de aan leiding tot eeu huwelflk. Ett ibttamtnt van een natourondertoeJter. Men de elt ons de copij van een zonderling'- testament mede: het is dat van een natuurliefhebber, die zich door zUne bijzondere liefhebberijen geruïneerd beeft, en, bii z$n sterven niets anders aan z$n erfgenamen kon nalaten: Door dit testament of deze acte van laatsten wil, onderteeken ik, ziek van lichaam maar gezond van verstond, en beschik op deae wijze, over de goederen, die ik op- de wereld beert: Ten eerste vermaak ik aan m$n goede zuster Christine, een doos met kapellen, eeu andere met schelpen, het geraamte van een vrouw en een mummie van basiliek. Item aan mQu tweede zuster, Elisabeth, mijn mengsels van zonnedauw en embryon; tevens mttn geheim om rupsen te balseauo. Item aan mijn nicht Jéanne, drie krokodilleneieren; vervolgens een nest van een vogel (dat baar gegeven moet worden, b\j de geboorte van haar eersteling. Item aaa mijn oudsten broeder Paul, de wilde planten op koninklijk papier geplakt; vervolgens, een verzameling van zéltere soorten van kooien oie in Indiögroeien, prachtige exemplaren. Item aan mijn neef GuvUaf, mijn verzameling sprinkhanen van verleden jaar. Ik geef en vermaak aan mfln neef Anatolis, al mffn nloemea, planton, mossen, al mijm loost ijen, minerale», steenen en sebelpen, m$a vlin ders, rupsen, sprinkhanen, mijn torren en mijn opgezette of op sterk water gezette dieren. Daar Jan, myn jongste broer, mij blrjken gaf van een slecht karakter, doordat hq oneerbiedig gesproken heeft over de voorwerpen, die ik be waar ui geest van irijn, onterf ik genoemden Jan en verklaar ik hem verstoken van broederlijke goederen, als eenig aandenken Bern een schelp van een aükroik vermakende. Ik beschik niets ten gunste van m$n broeder Oharles, daar ik reeds overdadig voorzien heb in z$n behoeften, door hem neg niet lang geleden eea gehoornde sohalebyter, de huid van een ratel slang, en de mummie van een Egyptiachen koning, to geven. , Een AmsrOuanacbe 8trandMdtn. Op de LimeRooks in de haven van Mewport b den staat Bhode-Islend, het Ostende der Amerikanen, staat een van de vele vuurtorens van deze, aan klip pen zoo rijke haven; des daags valthfl ookdade* Ujk in bet ooff doer z|jae mtgjekalktemarea. De wachter van dezen toren stierf voor eenige jaren ea de weduwe met bare dochter namen zjjne plichten waar. Dese dochter, Ida Lewis genaamd, is door hareb moed een lieveling van bet AmerK kaansche volk geworden. Het jonge meisje heeft reed* meer dan een dojdjn menzchen bet leven gered. Wanneer bet schuim der golven do lamp Bereikt ea de storm byna de rots doet instorten. waar de vuurtoren op gebouwd is, maakt wj onversaagd hare reddingsboot los, om omnslagen booten ter hulp to .komen en drenkelingen Ee redden, wat baar tot nu. toe alt^d gelukt is. Toen sy voor eenige jaren twee seezoUaten, wier boot- omgeslagen was, redde, bad de geestdrift ztjn toppunt bereikt Onder dankbetuigingen bood men haar uit naam der stad eea prachtig uitge ruste reddingsboot aan, benevens verschillende medailles der Veraenigde Staten; denzelfden zo Mhen bezocht. Daar ik nieuwsgierig was om dese heldin eens te leerea kennen; besloot ik haar op te zoeken. BÖde trap ia de rots gekomen, waar w| onze boot vastlegden, werden wfl ontvangen door eea rensaohtigenNew-Foundlaadsehen hond met groote schellen, waardoor h| ons bezoek aankondigde. Ia de openstaande daar ontving ons Ida Lewis, een eenvoudige, sympathieke verschïaing, met een gelaat dat door weer en wind gebruind was. Hare tleediag toekende netheid ea besehetdeafaeid. 7% geleidde ons door bet raimev aeldere huls, liet ons «onder démiaete «delbeid. al bare me dailles ea souvenirs zien, en als ik baae over aare reddmgstooatea ondervroeg, antwoordde a| zoo aatmrqk alsof zQ over iets alledaags sprak. ZQ aam ons ook mee aaar de lamp SM» tflae reuzacbtige lenzen, verklaarde ons de btrichting die at) bestuurde, daar hare moeder langzamerhand oud ea «wak wat gewordea. Op de vraat «** «4 nooit bei reeed was als af zich ft de sehauaeade golven wisn.. antwoordde atf: '^^ vk&*mut*& en ik «m^sjf jav| ||p ^ea* _AM^ JH,_ dc*awKikmf totpbektrekea tt vroeg haar of afliet Usraieteeazaamveai taHeaaa *» rotsea aa al beraam dat kat wel ztf was, dook dat er SU* s«e vee) gastea. kwamen, dat sf aU was weer aflos* te aw?t SwtTUd 3^TJI^ w««7w-ro31: ttttCMeP AMttsl TeWMsHflzfe zejftlk ^*^f fliUh''tteitl ?m.^B^L 1_??^* ^^^z«e7 Sa^^^^^ ?^*_ ^^^? «V el^eï?s^kw* , vlak voor denhoadasér* sast kangeade oom * s^s?1ursj.ki3rtc*'* Jsfstps komt, waardoor weer thuki komt Onlancs werd de waohtendieaet ia eenlaVLewi rael Shsimaa inkomen vaa woordea: »Ali eea tsekea van ._. uw edele ea heldhaftig» pefnjta. ia t sta» om meneohenlevens vaa dea dood U .Ab de storm voorbf het Boeit weer zal wagi begavea aieh andfs burgen van Bermoa aoiri> naar de gevaafeais. De waeKten verzetten zich wel tegen aaa wensea pm er binneng/Jateri te worden ea dreigden aeUg «ebruik te makan na aaa wapeaen doch *% vot voerden hun bedreiging aietTmaar weigeniea, ondanks allen aandrang diea men beaigde, de sleutels af te geven. De aanvallers sloegen de deuren der gevangeals in ea drongen naar binnen. Ia eea der osUaa vernam men een luid, innig bidden. Bet was df eel vaa Whitnej, eea wegens manslag m hechte* ais genomen man. De burgers hielden TOOT de door dezer eel stand, gelastten den gevangenbewaarder, diea zf voor zich uit geduwd baddea, haar te openen, grepen den gevangene aan, maakten eea touw om sjjn lijf vist, en bevalen hem hen te volgen. Op straat gekomen, viel de aangeklaagde on de knieën en smeekte hem nog gelegenheid & geven wat te bidden. Dit werd nem toegestaan. Toen zyn gebed tooh wat onbehoorlijk huig werd, rukte men hem overeind ea sleurde hem voort, Eene groote menigte nieuwsgierigen volgde dea troep Lynchen tot zeker oogenbUk, waarop de achterhoede van dezen rechtsomkeert maakte, en het publiek hun revolvers toonde, en het aata het verstand bracht «ÖBS weegs te gaan. Wat opmerking verdient, is dat geen der personen^ die aan de expeditie deelnamen, gemaskerd wast De meesten hunner waren bekende lieden. Aaa den zoom van een dicht boaca gekomen, taven Bf} hun gevangene over aaa 12 mannen, die wal gemaskerd waren, en wian de taak beschoren) was de executie te volvoeren. Withaey wiatekU eenige vriendelijke woorden en hartelijke (?) baad* drukken met de eiecatewt, en werd hierop door hen aan een boom opgeknoopt H{j was beschut^ digd een zekeren Tonng' fiurohard te hebbea vermoord. Een oogenbuk voordat hij den dood onderging zeide hij nog, dat hQ niet met zeker heid wist of de moord door hem dan wel door aija. kameraad Collier was gepleegd. Beiden tooi hadden op het slachtoffer vgf revolverschotesi gelost, zoodat Bnrchard evengoed door de kogelt van den een als van den ander kon getrouw* geweest zijn. Logisch. In een banketwinkel trad dezer da* gen iemand binnen, die aan de Juffrouw, die er bediende vroeg, hem een appeltaart te gevea* De taart werd gebracht De heer geeft haa terug ea zegt: Och, geef mij liever daarvoor. eea roomtaart." Het meisje neemt zeer bereid/ willig de appeltaart terug en eet den bezoeker een roomtaart voor. Nadat deae de lekkernij heel gemakkelijk op gepeuzeld heeft, ttaat hu op en wil heengaan, 'De juffrouw loopt hem na en roept hem toe: Patdon, mijnheer! U moet de roomtaart nog betalen." De bezoeker: Daarvoor heb ik n df appeltaart in de plaats gegeven/ Bet meisjaj Maar die beeft u ook niet betaald." De be zoeker: Na, die heb ik immers ook niet ge geten." Het meisje deukt een oogenblik na, knikt. toestemmend en zegt: ,0 ja,'t is waar ook." Tegen deze redeneeriag bad ag niets in te brengen. Oesters op boonten gelnceekt. Oesters op booroon te keeken is zekars aéts nieuws, ook voor degenen die meenea dat er niets nieuws onder! de zon bestaat Natuurlijk komt de eer dor vinding en _, slag van die methode het IJankeedom tos. zoo is het ook. Bjj de Amerikaaaseho smnlbroers. staat de oester dte uit de Poouonoc rivier afkomsUi is, in een- welverdieoden roep. JaanMr was * dat er to weinig voortgebraeJht werd, en de aaaf» vraag het aanbod steeds drie of viemaal ovee» trof. De Foqnonoo-ririer een breede ara vaft den Sond van Lonx-Island is nasaelhk dermatt aerslykt, dat «jo bedding «leekte heel beperkte gedeelten die moddervrQ ign. bevat, waar de oes» ters, de tot vorming vau banken benoodigden noddervrijen grond vinden, Toen kwam eest viertal jaren geleden een speeolant op het denk* beeld de nadeelen, die in de door eb en vloed bewerkte verslüking voor d«a oestorteelt beston den, uit den weg to ruimen, door een aantal krachtige berkenstammen met volle blad in het rivierhea ts lalen zinken, zoodat slechts hu» toppen büeb boven dea waterspiegel ziohtbaat werden. De specuUtw gelukte. UuUarden van het oeztergebroed zetten zich neder tnsschea d* Ukken, tegen de knoesten en den stam en host voorspoedige groei beloofde op den normalen tgd een prechtigen oogst. ? H«T voorbetld van dea uitvinder vond bf de gosameniyke bewonen van de oever* navolging» en in korten tyd geleek de Poanonoo-rivur eea uitgestrekt terrein met paalwerken bedekt, Hu gebeurde het evenwel dat in de nabijheül van dea stroom onder de kinderen een boosaar» dige roodvonk- en Dlphteritis epidemie uttbrak. De overheid kreeg toen het denkbeeld dat d stremming van den waterloop door de tallooaa; berkenetammen, van het uiflttefceh der besmetteUjke ziekten de schuld waa. ? ' '?' Kortom, op hooger laat moest de heele nsnlcj ia den korst mogêmken tQd worden wegfterauit).waardoor natuarllfi de geheele vexHrdeelu» oef* teroogvt en de daaraan verbonden verwacBtingem te gronde gingen. De hieruoor benadeelden hel' ben een eizchtotschadévergoedingtegendei seUpee overheid gerecate^k'ingesteld. Het proost ?alsoowel uit eenjuridlach als een ssattair oogv punt Uaivenitsitsetad aaa den rVnoever werd eea hataiUon infanterie verplaatst, waarbij een meaift* eenjarige vriJwilliMn dienet deden. BetwaM*' ofiaa uRsluttend studenten en behoorden voor as*, meerendeeltotde JurWisohefacnltei». Peiergmaji ff l gelederen bugs om _ beroep dep aie«w aaufekomeiMB diotoerde den krachtens de eatvaai den korporaal diehw risten en kregen, kwam de ,Na*ei?"

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl