Maoemd) wilden MO boord konten om vreemde lingen de hotels Mn te bevetoa. Men verbood non 4w toegaag «t een der lastig* lieden viel in het wtter en verdronk. Er oatetond toen een oploop UB de haven en de menigte wierp steenen Baar bet schip. De Bankote lichtte het anker en tiet Bieb denTtrooffl afdrijven. Toen «Uk het Tolk verscheidene magazijnen ?MI d« werf in brand; het vut petroleum te be komen en begoot daarmede de huizen, zoodat ?tn achttal in de uoh gelegd werden en vele andere beschadigd. D* vreemdelingen mat hunne gezinnen begaven aioh aan boord vaa de stoombooten Hankotc, JffintfjM en Kianoekov. Bit laateto schip U ter?jtond naar Hongkong gestoomd, om aldaar te waarschuwen, daar de Ohiueeien ook de telegraaf* Hju haiidea afge aeden, waarna twee Engelscho tononneerbooten er heen gezonden zon. Ook de Duttsche en Frantehe regeertngen hebben thans Kunne macht ia de Chineesoha wateren versterkt, hetgeen te meer noodig blijkt, au ook te FooOhow een opstand van de machtige party der Witte Lelie gemeld wordt. Uit Toukin worden nu en dan berichten ge?onden, vooral aan den Standard, omtrent neder lagen en kleine overwinningen der Franschen, ?onder dat dit tot heden belangrijke resultaten geeft. In de andere koloniale zaak, die van Madagai ? $ar, maakte de Times de briefwisseling openbaar, die tastenen Admiraal Pierre en den bevelhebber van het Eng -Isejie oorlogschip Dryad is gevoerd naar aanleiding van de incidenten by Tara.Uve. D<> inhoud dier brieven rechtvaardigt volkomen de woorden van den heer Gladstone, die in het Parlement over eene gebeurtenis van ?pijnljjken en emstigen aard" sprak. De taal door admiraal Pierre teg nover kapitein Johnstono gevoerd, ver toont geen spoor van Frausche hoffelijkheid; a$ne brieven *jjn integendeel in zeer beleedigeuden toon geschreven. Ook in de brieyen van den heer Johnstone komen teer onvoorzichtige uit drukkingen voor. Admiraal Pierre is, kort na zijne terugkomst, kan «ene «lekte overleden, die hem reeds sedert Tenoheldene maanden kwelde. Wellicht veront schuldigt dit tot cekere hoogte atyne prikkel* baarheid, die voor den vrede tustchen twee groote tijken hoogst gevaarlijk had kunnen worden. De pretendenten naar de Frcnsche kroon zyn in afwachtende houding. De graaf van Parijs doet niet wat zijne aanhangers van hem wachten; h|j is voorzichtig, en met reden. B\j gelegenheid van de onthulling van het standbeeld voor Lafayette, te Ie Puy, heeft de Minister "WaldeckBonsseau eene rede gehouden en da&rbfj met enkele woorden melding gemaakt van het over lijden van den graaf van Charabord en de daaruit ontstane pretendentenqnaettie. -Niets bedreigt de sterkte der regeering"; ? aeule de minister ? ?de opschudding waartoe de jongste treurige gebeurtenis in de monarchie aan leiding gaf, is zonder weerklank gebleven; het land il onverschillig; daarenboven schijnt men zich van de andere zijden niet al te zeer te haas ten met het aanvaarden eener erfenis, die met vele gevaren is verbonden en welker aanvaarding Tpor dra erfgenaam eene verwijdering uit Frank rijk ten gevolge kan hebben". De Francais bevat als weerklank hierop het volgende berichtje: ?Bet telegram, door den Nouvellisie de Lyon medegedeeld, doet den graaf van Parus van zich jen: -De Koning van Frankr$k mag zelf aa niét de°tvxcde ïn de ry loof en'. De afzender van het telegram beeft bedoeld: ?Hei hoofd van het Huis van Frankri/k". Dit toch ia de eenige naam die thans den graat van Parijs toekomt 7«w "»i">- *?-»"? J * ?aan te nemen, verneemt men, dat ny uuai gouc» afhankelijk zal stellen van het gedrag van den graaf van Parijs. Indien deze niets van zich laat hooren, zal ook prins Napoleon zwijgen; indien de graaf van Parijs een manifest uitvaar digt, zal de prins door een manifest antwoorden. Nog een pretendent doet yan zich spreken: het is de tweede zoon van Nnundoriï, {den zich noemenden Lodewijk XVII); hy maakt zich gereed de erfgenamen van den graaf van Chnmbord een proces aan te doen. Reeds in 1874 heeft hy met züu broeder een proces verloren tegen den hertog Van Berjy, toen zij diens fortuin als de hunne eiüchten. l)e oudste zoon schijnt thans ontmoedigd ta zijn, maar de jongste wil den strijd voortzet ten. Over het testament van den graaf van Cham bord, dat niet openbaar wordt gemaakt, ontvangt men uit Weenen eenige mededeelingen. Het is van 4 Juni gedateerd en geheel eigen handig door den graaf geschreven. Het bevat geen woord politiek en spreekt ook niet over troonsopvolging. De Spaansche prinsen worden niet genoemd. Het testament begint aldus: ?Ik sterf als een goed Gunsten, als RoomachKatholiek. Ik gevoel tegen niemand haat j ik ver geef hun die my beleedigd hebben en bid allen, die mij iets te verwijten kunnen hebben, het mü te vergeven. Ik bid den Almachtigen God voor het heil mijner ziel." Daarop volgen de beschikkingen der nalaten?ohap. Het roerend vermogen zon 8. millioen flor^nen bedragen; het onroerende omvat het kasteel Chambord, het landgoed St Hubert in het Banaat, een landgoed in Galicië, het kasteel Frohsdorft' en een Kasteeltje in stiermarken, Brunnsee, waar de gravin van Berry gestorven is. Tot haren dood behoudt de gravin van Chambord het vruchtgebruik van alles. Alleen moet zy terstond de legaten betalen. Na baren dood gal de fortuin van den graaf van Chambord tnsachen zijne twee neven verdeeld worden; de hertog van Parma zal twee derden, de graaf van fiardi één derde ontvangen. De legaten zyn zeven in aantal: 500.000 francs aan de groothertogin Alice van Toscane; 500.000 frnncs aan hertogin Margaretha, de vrouw van Don Carlos; 400.000 francs aan het Oeuvre de la propagation de la foi de Lyon; 400.000 francs of de interest daarvan aan den St FJeterspenntng; 100.000 francs voor de gemeente, «waar ik de oogen sluiten zal;" Met een legaat aan al de bedienden en eene aanzienlijke som voor mitsen vordt de lijst ge?loten. . De verkiezing voor een afgevaardigde te Parijl in plaats van den heer Tirard, die senator ge worden ia, heeft geen zeer belangrijke gegeven» voor de stemming der hoofditad geleverd. De drie candidaten varen: Foreit, gemeenteraadslid «a president van den algemeenen raad der Seine; HiéJard, president oer Unie van syndicale kamers der patroons; en Deipatys, gemeenteraadslid. De eerste was door de extreme gawhe, de tweede door de Union répubticaine, de derde, eigenlek royalist, door alle oppositiën «enigszins meer naar de reehtersfide candidaat gesteld. Zy hebben respectievelijk 2^869, 2,951 en 2,041 stemmen ver kregen; zoodat mep de Dnionrépttblicaine, wier vroegere candidaat, Tirard, uitviel, niet mag geInkwenaohen. Tirard toch verkreeg intertydö.ölS atemmen; over het algemeen evenwel afin thani de Ueaeri zeer slecht opgekomen. By de ver kiezing voor het vetgevend lichaam, te Chalonsfcu**fcn gehouden, verwierf ? ? ' ERDAMMEB, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No.325 . , de heer Josserand 4280, de abt Sauvert 2752 stemmen; eaae herstemming aal»dus ook daar plaats moeten hebben. De evnte groep presidenten der rechtbanken die de Fransche nuuUter van justitie ingevolge de wet op de rechterlijke organisatie afzet, zyn allen bekende bonapartisten eu clericalen, wier ongeschiktheid voor onpartijdige rechtspraak in derdaad gebleken is, zoodat de wet tot heden in toepassing niet BOO gevaarlijk schijnt als tij in beginsel is. De benoeming van generaal SohmitB tot gezant van de Fransche Republiek te Petersburg, is door den Czaar goedgekeurd. Daarentegen is men er in Duitschlaud neer over ontstemd, en wel omdat de generaal van geboorte Elzasser is. In de laatste bijeenkomst vau den raad van bestuur der Snes-kauaalrnoatechappij zijn twee besluiten genomen, die den bindel zeer tenroede Bullen komen. \V'ij deelden reeds mede, dat de Maatschappij voortaan de kosten op zich Bal nemen van het afbrengen der schepen, die door onvoldoende diepte van het kanaal aan den grond zyn geraakt. Van dien maatregel zullen echter s:hepen diu onklaar raken door pogingen om elkander voorby te varen, uitgezonderd zijn. Deze bepaling treedt den leu October in werking. Verder zal voor schepen, de met ballast varen, het tarief worden verminderd met fr. 2.50 per tou. Het blijkt dus, dat <le Suoz-uiatiUchnppü door de ondervinding van de laatste maamleu geleerd heeft, dat het, zelfs bij eun onbetwistbaar mono polie, niet raadzaam U de klanten door al te hooD'6 eischen te ontstemmen. Do Belgische MoMttnr bevat een circulaire van den minister van BinnenlandscUe Zuken, waarbij de beruchte circulaire van 31 Augustus, ter uitleiging van artikel 39 der kieswet, feitelijk ver nietigd wordt In plaats van het bewijs te leveren dat men geen certificaat van schoolbezoek kan vertoonen, zal men kunnen volstaan met eer e verklaring, eu dan het examen kunnen otlcggen. Het is tengevolge der gezamenlijke protesten van katholieken, liberalen en projjressisten, dat de minister Rolin-Jacquemyns tot dieu maatregel overgegaan ia. De hertog de Fernan Nunez beeft zijn ontslag ontvangen als Spaansch gezant by da Fransehe Republiek. Men verzekert, dat de redeu vau dit ontslag ligt in het voortdurend herhalen van de geruchten in de Spaansche bladen, dat Fernan Nuuez. gowasrfchuwd omtrent de plannen van Kuiz Zorilla, verzuimd zou hebben, er zijne regee ring van kennis te geven. De tiuulois integendeel verzekert, dat de gezant z'üua regecring tot in de kleinste bijzonderheden op de hoogte heeft gehouden van de kuiperijen van Ruiss Zorilla. De gezant zou zijn ontslag hebben genomen, omdat bet ministerie Sagasta geen rekening had ge houden met zijne raadgevingen en daardoor den toestand steeds erger liet worden. Havas voegt by dit bericht vun het ontslag ne men van den hertog deze woorden: ?De redenen van dit ontslag behooren tot de biiincnlandsch«, geenszins tot de internationale politiek." De Koning van Spanje* heeft dadeiyk na zyn aankomst te Parijs een bezoek gebracht aan zyu vader, den ex-koning don Francescó de Asaise, die te Epinay woont, en heeft, in het gezantEchaps-hotel teruggekeerd, den beer ChallemelLacour, later den granf van Parijs en diens aoon, den hertoff van Orloans, ontvangen. Hij is Zondagavond t« Weeiien en de Kroonprius van Portugal Maandagmorgen te Berlijn aangekomen, Beiden werden met de gewone vor* ministers hunne posten blijven bekleedou. rrms Alexander verwierp dit voorstel maar ging nog verder, en verzoent, na een stormachtig onder houd met den buitengewonen llussischen gezant Jonion, de beide Hussiscbo ministers, SzoboJeff ea Kaulbars, hunne portefeuilles neder te leggen, terwyl hij teveua dou leider der couservatieven, Grekofi', met de vurmiug van een ministerio belabtte. Generaal Szoboleti bracht daarop, door eeu rechtstreuksch bevel van den Ozaar gemachtigd, ecu bezoek aan dun den vorst, eu weigerde zyn ontslag te nemen. Deze ongehoorde daad werd gevolgd door een Russisch ultimatum, dat de volgende voorwaarde ttelde: de Vorst zou afstand doen van de hem in 1081 voor den tyd van zeven jaron toegekende buitengewone volmacht; de Russische generaals zouden feitelijk eene dictatuur uitoui'euen, en onder buune leiding zou ccne nationale verga dering bijeenkomen, om over eeue nieuwe grond wet te beraadslagen. Vorst Alexander deed te vergeefs een beroep op de groote mogendheden. Een ougenblik dacht hy er over om de kroon neder te leggen, ~hetgeen zonder twijfel de meest eervolle houding tegenover do Russische onbeschaamdheid zou zyn geweest, ? doch ten s!ottegafhy toe en toekende et stuk, waarin de Russische voorwaarden wer den aangenomen. Dit manifest is nog niet afge kondigd, maar do BJ anning is zoo groot, dat do vorst wuarschijnlyk niettegenstaande zijne toe geeflijkheid, afstand zal moeten doen. BV de i in vloedrijke Bulgaren is de verontwaardiging over de vernederende boudiug van don vorst buiten gewoon groot. Men beweert, dat aan de constitaeerende vergadering een voorstel zal worden gedaan om den Vorst af te zetten, die zich th<tns zorgvuldig in zij o [ al eis schuil houdt, om den minister niet te ontmoeten, die hem op zoo onge hoorde wijze beleedigde en niet in aanraking te komen met de leiders zijner vertoornde onder danen. Deze vergadering zal geheel in Rusn'schen geest zyn en men beweert m Oostenrijk dat Rus land geen ander doel heeft, dan vorat Alexander te noodzaken afitand te doen van zyne waardig heid en hem een geheel onder Russiachen1 in vloed staanden opvolger te geven. Zelfs worden voor dien post reeds de namen genoemd van de grootvorsten SergiuB of Paal, beiden broeders des Keizer*. Als candidaten voor den Bulgaarschen troon worden eek Peter Karageorgewitch en prins Waldemar van Denemarken genoemd. De eerste is een schoonzoon van vorst Nikita van Montenegro, die tegenwoordig een werktuig in de handen van Rusland ia; daarenboven is hy pretendent voor den Servisohen troon. Dit alles zon hem bijzon der geschikt maken, om Rusland den verloren invloed in het Balkan-schiereiland te doen her winnen. Da dynastie der Obrenowitch heeft in Servië vele vijanden en wie over Servië, Monte negro ea Bulgarije bescliikt, is heer en meester in den Balkan. Intusschen zou deze keuzo zeker door geene enkele mogendheid worden goedgékenrdT en die van prins - Waldemar, den zwager van den Russischen Czar, zoker niet veel moer bijval vinden. In Pern beklagen zich de vreemde handelaren en consuls zeer over den steeds voortdnrenden ongeregelden toestand. Reeds in April werd een voorloopige vrede gesloten en nog duurt steeds de oorlog voort, met het zekere en reeds duide lijk merkbare* gevolg, dat Pernaanseh en buiten. - laadioh kapitaal vernietigd of verdreven wordt beer LoruahajJ Berooiden, jan P.era eilteat generaal Igleaiat, bet zuiden admiraal Hontaros als president; de hoofdstad Lima is reeds sedert 2ft jaar in handen der Ühilenen. Een soort vrede is aan Peru aange boden, tegen afstand der provinciën Tarapaea, Tarna en Arica. Peru zou alleen de eerste p** vincie willen geven, eu daarenboven wenschendat Chili het gedeelte der staatsschuld overnam, waar voor de guanobeddingen van Tarapaoa te pand gegeven ztyn; maar Chili is bet juist om den guaoo aonder hypotheek te doen. Generaal Iglesias zon tot deze voorwaarden willen besluiten: Chili echter wd alleen met beide deelen des lands onderhan delen en onderhoudt met (sorg het voortbe staan der twee partijen, die elkaar blijven ver zwakken. Meu voege hierbij, dat eenaantal derPernaanache havens sedert jaren geblokkeerd zijn en in andere invoerrechten gelden, die soms de waarde der koopwaren overtreffen, en men zal toegeven nat Chili zijn doel, om Peru aóó te rulneeren, dat het aich in eene eeuw niet weder kon verheffen, met meedogenloos* consequentie nastreeft en bet bereiken zal. Een telegram uit Lima meldt thans de samen stelling vau een Peruaausoh Kabinet van de partij Iglesias. Barinexa is minister- president en mi nister van Justitie, Lavarelle van bionenlandsche zaken, Osma van oorlog en Malpartida van finan ciën. Allerlei. De bfgrootiog van Neerl. India is all een nieuwe Indische ramp ontvangen. Een tekort van 14 millioen en daarmede zijn de nadeelige saldo's nog niet gedekt. Circa 20 millioen moot aangezuiverd worden, En 't middel? Veraiiudering van spoorwog-nitgaven. Het is het oude liedje : men gaat de kip slach ten, die de gouden eieren logt. Indien men deze zuinige politiek nooit bad ge volgd, zouden wo thans niet in den toestand zyn die iedereen hopeloos doet vragen: wat nu? Men is er aan gewoon, dat de rede bij de si uider zitting van d« Kamers gehouden, weinig be langrijks bevat. Dit jaar echter is die rede inderdaad vermakelijk. Verbeeld u dat de Koning der Kamers dank laat zeggen.... omdat de begrootingen zyn va tgesteld en in de tekorten der schatkist is voor zien door geldletningl Grenst het niet aan spot met de onvrucht baarheid vau deu parlementairen arbeid? ?Een nieuw ministerie is opgetreden, hetwelk zich b|j de behandeling van zaken, die afdoening eiüchten, in welwilleu ie medewerking der StatenGeneraal mocht verheugen" ; ? zoo beet het in de sluitingirede. Dat is zoo. De Kamers zijn, na weinige zittingen, geschei den en men heeft de Minister» rustig laten zit ten. Maar eerst was, by de ontmoeting van den beer Heemskerk eu zijn collega's, duidelijk gezeg l, dat men bitter weinig van hem verwachtte. Het is inderdaad het summum van welwillend heid om reeds in Mei heen te gaan, Doch do medewerking is al byzonder negatief. De aluitingsvedo bad vrij wat meer kunnen bevatten. Als do Regeericg maar eens alles had opgege ven wat door haar is gedaan: Intrekking van de weta voordnicht nopens den kinderarbeid; intrekking van de militie- on schut..__;? .._i _______ __ BLADEN. De naderende staatkundige cumpagne wordt aangekondigd door een paar belangrijke uitga ven. \Vij noem len beiden reeds : het eene : een Poli tiek Partij-program, van Dr. Schaepman, het andere: Staatkundige Brieven van Mr. S. van Houten. Van de laatste uitgave is 2 en 3 sedert verschenen. Mr. Van H. behandelt daarin den ouden strijd over Knppeyne's beleid in 1879, en breekt tevens een lang voor het optreden van de ministers als leden van het parlement. De meeste onzer bladen schijnen voor de spe ciale bespreking der beide uitgaven eenjgen tyd te nemen. Tot dusver heeft alleen de TjW een bepaalde beschouwing aan mr. v. Houton's op treden gewijd. Het blad betoogt dat Van Houten geheel ton onrechte hoopt op samenwerking van de linkerzijden der Verschillende purtUeu. Het Yrijdenkerecongres bier ter stede gehouden heelt veel sanstpot gui'even aan de bladen der anti-revolutionnaire en katholieke richting. Ook eenig Jiberak organen zijfl er over ontstemd. Velen betreurden het dat vryüeid werd gegeven tot het verkon ligen van soortgelijke stellingen als daar geuit zijn. De Standaard echter deelt de laatste meening niet en meeat dat de heeren zichzelf doodgepraat eu belachelijk gemaakt hebbon. Laatstgenoemd blad heeft ook deze week het pleidooi tegen de vaccine en den vnccjnedwang voortgezet. Het dient geconstateerd, dat een ander gezaghebbend orgaan der anti-revolutionnaira party, het Wag. W. zich by De Tyd aansluit, die wel den vaccineciwang een gruwel, maar da vaccine zelf een zegen noemt.-Hetgeen onlangs bij de installatie der raadsle den te (ioes plaats had --^ het toelaten van twee leden alleen op de belofte wijl zil bezwaren tegen den eed hebbeu ? heeft de eedsquaestie weder op het tapyt gebracht. Hernieuwd debat ia echter niet gerezen ; alleen ia de dwaasheid geconstateerd van het feit dat de burgemeester te Goes leden kan toelaten die door den burgemeester van Assen zoudon geweerd zijn. De Orattjevaan .heeft nogmaals de ?Proper* tioneele vertegenwoordiging" besproken en zich daarbij geheel aanhanger getoond van het Harestelsel. De Arnh. ut. zette deze week haar beschouwing over de Grondwet en eventueele wijziging voort en besprak meer speciaal art 63 : de Koning verleent adeldom. Dr. Covonel heeft in 't Hand. nogmaals aan zijn verontwaardig'ng lucht gegeven -over de houding der Kamer in zake liet wetsontwerp op den kin derarbeid. Ilij komt tot de conclusie dat het on* geraden is met d o z e Kamer een nieuwe regeling te ontwerpen. Het » eckblad van het Regt heeft aan de be slissingen op de Jaristen-Vereeniging genomen een vrij uitvoerige beschouwing gewijd. Over 't geheel ia het blad met de resultaten van het debat ingenomen. Door 't Vaderland werd een lans gebroken voor de Itekenkamur, een lichaam dat te weiuig wordt gewaardeerd en welks nauwlettendhciddoorwder Ein een richtig financieel beheer op prijs stelt, niet genoeg kan worden in eere gehouden. De N. K. C. b-spreekt in een drietal artikelen ?de Vereenvoudiging van de Strafprocedure voor den kantonrechter''; de Rvtterd. Gt. ?het bekende l Afjeh-advios"; de Prov. Noordbrabandcr, ouder j onder den indruk van het vrijdenkerscongres, het Socialisme ; de Purm. Ct. de quaesHe Jorisnon ; het Vaderland de ?WatarTervereebing in 's Gravenhage"; terwijl de Tffd nog de ?subsidie aan de R. K. Ziekenvorplegiug" alhier behandelt, HET AMSTERDAMSCU TOONEEL. Mensch, erger je niet en Papa's jonge». Daar is nog altijd, ook in de Hollandsche tooneelwaereld, een soort van onderscheid tusschen het zomer- en bet winterseiioea. Wel valt dat bijna wech, wel verïchilt het repertoire der maanden zonder bijna niet merkbaar meer van dat der gure en koude, doch bet barre jaargetijde, dat meer tot veeltaltig samenzijn in een besloten ruimte lokt, dat- de gashitte verdraa^baarder maakt en, in verband daarmee wellicht, zich ook meer aan de warmte van tooneelkunstgenot, van bewondering en geestdrift eigent, doet ook hier nog steeds z(Ja rechten gelden. Den tooneelkritikus, dat is den tooneel min naar bij uitstek, den tooneeünao, den man van de dramatische kunst, die daarin leeft en ademt en er zijn heil bil vindt, dien mensch verruimt het hart, als koelere wind vlagen de zomer-zonnebranding door komen suizen eu bet geroep der eifsüJruU-venters langs de straten de September-maand aan kondigt. HVJ vermeit er zich in aan te ne men, hij schept er behagen in te gelooven, dat nu zijn arbeidstijd wéér aanbreekt en zijn werkkracht zich wéér zal kunnen dienstbaar maken. Hij dringt zich eenigszins op, dat er toch. wel deugdelijk nog onderscheid tusschen de seizoenen bestaat; hij bemint de traditie, die hem zegttooneelen niet-tooneelmaanden uil elkaar te houden. Hij vindt het pleizierig, dat ook zijn werk kring hem een rustens- en een inspannings tijd aanbiedt. Daarom verheugt hij zich in Augustus op den aanstaanden September en hoopt en verwacht hij veel van wat de win ter, die voor de deur ligt, op zal levereu en wenscht hij met heeler hart, dat de nieuwe «karapanje", ? een door hem geliefkoosde uitdrukking, ? luisterrijk haar intrede doe. Ilij waant te voorzien, dat er zich nieuwe, frissclie en moedige krachten zullen voor doen in de toonecllellerkunde, zoowel als in de tooneelspeelkunst; het schijnt hem zoo zeker toe, dat de direkliën ijveriger en kunstlievender dan voorheen zullen hande len, dat de kunstenaars naauwgezetter zullen wezen en de smaak van het publiek vooruit zal zijn gegaan, o zoo zeker. Met verlangen ziet hij uit naar de eersle aankondigingen der nieuwe voorstellingen, met een kloppend hart verwelkomt hij de eerste nummers van het jonge programuia. In September had de aaloude en vermaarde Amsterdamsche kermis plaats, en het vertoo nen van zoogenaamde kermissiukken omstreeks dien tijd zal geen Amsterdamsche tooneelvrienri in kon, ten eerste om dat zij hem de en vrooljjke avonden van weleer voor en in zoo menigen schouw' Amstels pleinen gesleten, ten dal eaa kannissluk, wil het een wil hot een Amsterdamsen, wil ' kermisstuk zijn, hem tafereelen . van de Amsterdamsche volkszeden, zijn, hem de Amsterdamsche ge?uoiituu i», ?jbruiken.de Amsterdamsche harts tochten en charaklers zal afschilderen, die hem hoogst pitoresk en der afbeelding waardig voorkomen, waaraan hij zich naauw verwant gevoelt. Hoe doller de kluchten zijn, waarop men hem gaat vergasten, des te luider zal hij lachen, des te meer waarlijk genoegen zal hy smaken, en zijn verstand zal dien lach rechtvaardigen, zijn gezonde smaak dat ge noegen wettigen. Want de edelste humor schuilt in de dolste kluchten en de ziel van het volk Spreekt meestal uit erg naïve en guitige rijmelarij. En komt er ernst voor in het blijspel, nu, die ook zal hem lief zijn, toespelingen op de dingen van den dag zijn hem dierbaar en hel alles mag zoo los aan een geschakeld, zoo zonder verband en logische intrige zijn als het wil, ? mids er een dichter zij op gestaan, die ons volk heeft gade geslagen, zijn deugden en kwalen, zijn kost urnen en woorden, zijn handel en wandel heelt ont dekt, gehoord, gezien en beoefend, die ze weet af te heelden mot de schrille penceelstrepen van het karikatuur of ze lof weet te prijzen met de teerste snaren van zijn lyriek, of ze weet te laken met een toornig harpespel, ? den tooneelman zal te vreden zijn. Hij zal dat een waardig begin van het nieuwe tooneeljaar noemeo. En thands, wut geschiedt er thands? Wat vernemen onze kunst- en bruisend levenraage zintuigen in den voorwinter van 1883 14? Wat gebeurt er in den tijd van heden, nu het tooneel aan de goede, aan de uit muntende, aan de blanke en wel besneden handen der heeren letterkundigen is toever trouwd? Wat, lezer? ik zal het u zeggen. De Kon Ver. Set Nederl. tooneel geeft Fonds jongen, een onbeduidende knoeverij uit het Duitsch van de eerste klasse, die met ons Holland en ons Amsterdam niets te maken heeft, waarin Mejufvrouw Jos. de Groot voor gek ronddoolt en de Heer Schulze een bepaald misselijk rplletjen vervult, waaraan deze be kwame artiest ongetwijfeld zeer het Jand heeft. Mej. de Groot speelt voor een ruw, jongens achtig meisjen, dat door de liefde van een ziekelijken, bleeken jongeling, plotseling in een vrouw l jen van zacbten gemoedsaard.wordt omgeschroefd. De Heer Schulze is de lamracnadige, zoetsappige jongeling, die later in een haast nog onuilslaanbaarder flinken, degelijken »bravon Hendrik" wordt her schapen. Do Heer Morin vervult weder een van die aardige rollen, ? een gepensioneerd Duilscli militair stelt hij namelijk voor ? wier inhoud den schrijver ongetwijfeld als een reeks nooit genoeg herhaalbare waar heden heeft beschouwd. Het is ol prul wat er aan is. Het charakter dat Mej. de Groot hier te verpersoonlijken heeft, is een schaduw van Sutanne uit Le monde w f on s'tnnuie, ï vermengd met een scheraerwhyntien van rol. die Mevr. Rösaing 100 kordaat m het nar» Inkwartiering vervult. Lieve hemel, ik wilde, dat het tooneel maar niet aan de ontwikkelde behandeling der Heeren letterkundigen was overgegeven, maar dat ruwe bruine handen, trillend van vuur en van drift voor het schoone, ? hadde hui dat ook nooit in theorie duidelijk voor dei geert gestaan en voelden iy alleen maar U hun binnenste wat dat zeggen wil, ? die c* ken hanteerden. Van het stuk door den Heer van Lier gemon teerd spreek ik liever in 't geheel niet. W* heeft toch eigenlyk wel slecht vertaalde Duit. schemiddélmatigheid met onze Amsterdarascb» kermis, met onze Amjterdamsche Septembermaand te maken? De Heer Bigot is een uit, stekend akteur en onovertroffen boetseerdw van levende koppen, maar hy vermag dood* eenvoudiff niet net minste letterljen fatsoen. lijk op bet papier te zetten. Hy kan koepletten maken. HU kan dit nu een; niet. Lezer, ik ben eea Amsterdammer en tooneelman. Ik zucht zwaar bij Paptt» Jt gen en ik ween by Mentch erger je niet. Amsterdam, 14 Sept., '83. Van DejsseL DE FRANSCHE OPERA, Eobert Ie Diable. Mignon, La Favoritt, L« Mattrt de ChapeOe. De afgeloopen week heeft ons niet veel verder! gebracht Wat zijn debuten toch vervelend eaj boe weinig zeker is de maatstaf, dien z|J aan de band doen l Er is eenige tyd toe noodig om eea geheel vreemde stem te leeren kennen m al haar eigenaardigheden, De fort-tenor Berger if eea van die zangers, die de critiek ?du fil a retordre" geven. Nu eens ia hfl zeer voldoende en bekoort h\j door het fraaie timbre zijner borststem, dan eens verrast bij het oor door haperend uitgestoott hooge tonen en brengt hij den toehoorder in gevaarlijke oogenblikken op de pijnbank. Hos zal hy net er afbrengen? vraagt men zich telkeai af en dat verstoort net genot dat zyn zang an ders zou kunnen verschaffen. De heer Bergor kent zijn partyen door en door en is een beschaafd en degelijk artist. Van waar dan dat h\j niet eea bevredigender indruk maakt? Gebrek aan zelf vertrouwen, het ongewone diapason verklaren veel, een gebrekkige emissie der tonen verklaart het overige. In ?Robert Ie Diable" scheen het alsof hij én debuutkoorts én het hooge diapason had vergeten; in ?La Favorite" hatt ufl wederom in hevige mate met beide te worstelen, zoodat de balans, die na ?Les Huguenots" geen spoor rau overslaan gaf, maar na ?Robert" .ten zynen gun ste scheen over te bellen, na ?La Favorite" we derom in den vorigen toestand is teruggekeerd; Hoe de beslissing van de geabonneerden zal uit» vallen is nog onzeker. Misschien is ?La Juive" den zanger gunstig; wü hopen het. Het tweede debuut van de forte-chanteuseMlle Ledirio ja\s ?Alice" stond niet op dezelfde hoogU als haar ?Valentine". Deze zangeres gevoelt zicÜ vooral thuis in dramatische partyen en daartoe behoort ?Alice" niet. Z|j is niets meer dan een ?confidente" en noch met haar, noch met Raimbaud scheen Bcribe iets te kunnen uitrichten. In laatstgenoemde kleine rol trad de heer op, een tenorino met veel virtuositeit in de hooge noten, veel aplomb en pen onnooool geoieht, dül hem voor de operette geschikt maakt. Dat Mlle Leckrcq, de tweede dugazon, is afgewezen U uw lezers waarschijnlijk reeds bekend, zoodat de heei Van Hamme thans naar twee nieuwe dugazont moet uitzien. In bet voorbijgaan zij even een zettersfput in ons vorig verslag gerectificeerd; het publiek wilde niet wederom genoegen nemen mat Mlle Dupouv, schreei ik ; in plaats vaa niet wsi w l gedrukt. Heeft de zetter >)en profetische gave? We zouden het bijna moeten gelooven. Verbeeldt u dat Mlle Dupouy, toen zij als ?Miguon" op trad, een succes had als haar vroeger nooit wu ten deel gevallen. Toen zij in ?Les Huguenots" hare ren'rié deed, applaudisseerde men iu het geheel niet en bij de stembus werden 38 ?uons" uitgebracht. Nu in ?Hignon" werd zy na eli nummer met applaus begroet, na elke acte terug geroepen. De moraal is dus, dat men in de resi dentie om succes te hebben moet gevallen zijn. Of steekt er meer achter dan ?is areamt of in oor philosopby?" Het tweede debuut van Mlle d'Ervillii (Philinel en van de heeren Toscan (Lothario) David (Maitre de Chaiielle) heeft wat de clianteuM légere betreft, haar kansen aanmerkelijk doen stijgen, wat den tweedon bas betreft die kansen nog doen dalen, terwijl dat van den tweeden, baryton wel zijn meerdere bruikbaarheid voord» ?opèra-comiquö" dan voor dramatische partijen als ?Valentm" heeft bewe/,en, maar meer niet Mlle d'Erviliy is geen coloratuurzangercs ndi primo cartello", maar haar emplooi vordert meet dan trillers en loopjes en ter wille van dat meer* dere moet men een beetje toegevend zijn. Wan neer Mlle. d'Erviliy zich voor onzuiver zingen weet te hoeden, dan kan men met haar zang yreds hebben. Zo acteert levendig en beweegt zich lol, niettegenstaande een beetje ?embonpoint." Wy hebben ten slotte nog de nieuwe contr'allo mlle. Lender te vermelden, een jeugdige zange res, die haar studies aan het Bruaselache censorvatoire voltooide. Ze debuteerde aIs?Léouor" in Do* nizettis ?Favorite" en maakte een gnntstigen in druk. In hoever haar persoonlijkheid daartoe meewerkte is moeielijk uit te maken ; zeker i> het dat mlle. Lender bet oog aangenaam aandoet Daarbij is haar stem welluidend, al mist zij de echte sonoriteit van de contr'alto in het lage re gister. Voor een pas beginnende artiste Kweet mlle. Lender zich verwonderlijk goed ook au actrice en wanneer zij bij haar volgende debuten evengoed voldoet, ' dan valt aan haar toelating evenmin te twijfelen als aau die van do damii Laslino en d'Erviliy. Hot ballet is dit jaar middelmatig; een der danseressen is reeds afgewezen; het zou ge*" oot verlies zyn indien de beide anderen bat 'ot deelden. Den Haag, 11 September. D. gr Tot DE TENTOONSTELLING TE GENT. (Slot.) Nu een woordje over den Schilder Jan vntiftosn, welke ons zijnen ?Uatóur du grand prix" heelt gezonden, waarover de francche b.'nden vnn den zom«r zulk uiteenloopend oordeel hebben goyela* Men weet wat de schilderij voorstelt: eene lichte dame die terugkeert van don wedloop, gezeten ia eene Victoria en overdekt met bloeniruikcis. Val het paard is alleen het achterdeel zichtbaar er. <» lijst #n{jdt het hoofd af vau den kceUier. D* Charienri en Andere bladen zeggen: het, juffertje is zoo gehoon, dat de koetsier er het hoofd dost heeft verloren; nadere bladen uiten wcdar nnacrt gecstigheden by deze gelegenheid, ijoch hierover ziin allen, en wy' met hen het eens: Van Beert schildert aU met eene naald zoo fijn-, (>ü is verder de schilder bjj uitnemendheid ?do nog jolies tlcnii' mondaines" en de eerste photograaf van ons tyo' vak. Hij is een schoooschrjjver van de beste soort» Mo. 395 DB AMSTERDAMMER, WEEKBLAD V O O B NEDBBLAHD. DE WITTE BOOS. Episode uit d«n Mexikatnsoh-Franschen oorlog. aa*r het DuUaeh van H. Ktuawt (Slot volgt.) Goncnita verstond niet wat hy zeide. Zij «ag dromerig in zyn oogen, en ducht daarbij aan d«m bleeken Franschman, die het bloed van hun had vergoten, wier hoop -baar warmst» weuschen waren toegedaan. Huar nutn, wiens lievelingsdenkbeeld het was, rtoiir htj «elf geen kinderen had en Gonchita o >k zijn erfgename zou worden, haar mei dou Miguel gehuwd ie zien, was geluk kig over de goede verstandhouding waarin htj die beiden zag, wanneer hij van zijn plaats uit. ïtjn oogen op hen richtte. Hy was vruoiijk en opgewekt, en toen het diner was u(wi"open, stelde hij de verschillende gener.iiun diu zich om een kleinen uilgeleen kring $.< n-lmatd hadden, aan zijn nicht voor. Conciinu boog koud en voornaam en beaotwutxdite de weinige woorden, dio zij tot haar lïrhiiun, in onberispelijk Fransch, be leefd muur kort. »Coi'Ciiiiu, kindlief, Monsieur de Brume een onzer dapperste overwinnaars te Puebla." Een korte ijskoude hoofdknik. De jungti man die voor haar stond en op nieuw r.ijn uogen diep in de hare sloeg, was de blutjkö udjudant, degene onder ai de of ficiereu, <lie zy het meeste haatte. iiij spiak lang en onderhoudend met don Itöguel, iiie naast haar stond, wist meesterlijk zijn uu eu dan spotachtige aanmerkingen te ? Lt'rle^en, en de zaak van zijn, van het ?uscha standpunt uit, geheel anders voor .tellen dan het van Mexicaansche zijde <?'' geval kon zijn. Hij zette uiteen, dal het r de republiek en het volk slechts ?i; geluk kon zijn, wanneer een sterkere <: '.hl de teugels in handen nam en?" Ons geluk wierp hier Conclntta verbit??>."'. in, »kan nimmer van Frankrijk komen." En wuarom|niet van Frankrijk, Sennorita ?" Omdat ik niet geloof, dat de geringste >ipnlhie tusschen Franschen en Mexikanen i, gelijk is." Gelooft gij dat waarlijk niet, Sennorita? " ? komt my integendeel voor, sinds ik den , t in de Mexikaausche hoofdstad zette, f in onze harten een diepe sympathie , /M- haar mogelijk ware." hen hevige blos kleurde bij deze woorden ;,. bleek gelaat, en zyn oogen troffen op?? iw. die der jonge dame, die met bijna ;? donkerder vuur diep en nadenkend op * ??.. rustten, Don Miguel," zeide Conchita plotseling, ces zoo goed, tante Pepita op te zoeken >. laar te zegden, dat ik moede ben en haar ? o«k met my naar huis te rijden." Daarop .? dde zij zich om heen te gaan, maar toen Monsieur de Brume met een koude bui:^;, voorbij wilde gaan, greep deze baar '..:;?! en fluisterde zacht en slechts voor ';.?!?? verstaanbaar, terwijl hy die aan zijn .i. vsn bracht: ? Wanneer gij ook Frankrijk en zijn soldal'ïi haat, Sennosita, zoo zal toch de roos die >." i;, aan uw hart rustte, het dierbaarste zijn i i ??? ik mede neem naar mijn vaderland." lj en hoogmoedige blik en een ijskoude ' i\-ing waren haar eenig antwoord, maar de IKK op haar hand waar zyn lippen gerust h"'.]efl, brandde ats vuur. Zij zat in het tV'.ig naast haar tante; haar herinnerings>j'.;iogen had haar begeven, sinds het oogenH'A dat zij de zaal verliet. Waar was zij? Droomde zij? OF was er i.-n geheimzinnige betoovering die sommige ? ','i ichen konden uitoefenen en waarmede .< en ander wezen aan banden konden leg!'-?'. Zij gevoelde dat een hevige onrust ?» 'i van haar meester maakte, dat zij dien ;'; "r.schman haatte en dat de roos weer in ' ;>' bezit moest komen. ? V,:eken waren verloopen. De blonde adjuf;; ??' was dagelijks op denzelfden tijd op de r.. : tenade langs Concha's rijtuig vporbljge* n en zij had met een koude buiging zyn :'???;: beantwoord. '.h, zij kon onder de vele ruiters steeds ? hoefslagen van zijn paard onderscheiden «u i anneer dan zijn fijn gelaat met den blon)''i: tingbaard zichtbaar werd, dat gelaat, dat -?? >' } hei haar scheen dagelijks nog een tint '; -er werd, dan klopte haar nart sterker ? i 'iaar lippen trilden. Zij nam zich dan i' ???' 'is voor hem te toonen, hoezeer zij hem '????"i, door in het rijtuig terug te leunen, ' "rir hem aan te zien ? maar de macht, ' 'ij over baar uitoefende, was sterker dan ' wil. Zij drukte de hand op haar hart, haar oogen ontmoetten de zijne; zy kon '? ? 'rs reeds niet anders handelen ter wille aar tante ? zy boog dus volgens Euro.h gebruik even het hoofd en groette hem. n Mi^uel was sinds bet diner in het ; Hurbide de dagelyksche gast ten huize haar oom. Zy gewende langzamerhand :yn gezelschap, nam zijn ridderdiensten ii. babbelde tot tijdverdrijf met hem en '"' hem toe, des avonds in de opera achter -'i1 stoel te leunen en met haar over de 'U;k en de zangeressen te converseeren. ;>:,:ieer zij soms levendig over haar poliErincipes, van baar misbillljking der i heerschappy en van de Fransche rl,eerscbera sprak, glimlachte Don Miguel ' i:ide haar vleierijen 01 er haar interessante <t prekendheid, waarby baar oogen dan nog i.^r schitterden, nóg schooner straalden 'i gewoonlijk, "'j «elf was waanzinnig op Conchita verM: baar principes hinderden hem in hei, VMI (>u minst niet Indien zy maar eerst vrouw was ? dan zouden andere en ern stiger dingen die revolutionnaiïe ideeën wel verdreven. Pater Garcia, de geslepen prie ster, verried geen oogenblik m Conchita's tegenwoordigheid, hoezeer hy haar principes kende en verachtte; hy had haar oom den verstandigen raad gegeven, baar kalm te laten begaan, en haar met tegen te spreken, opdat zy haar hand sonder argwaan in dien van Don Miguel mocht leggen; later zou hy, de strenge biechtvader van alle gehuwde familie leden, wel zijn machtige hand op haar zondig hoofd leggen en haar tot deemoed en gehoor zaamheid dwingen. Dit ontzaghjk vermogen moest in een clericale familie bewaard niy ven onder lieden, waarop men ten allen tyde vertrouwen kon. De katholieke kerk te Mexiko ontving niet tevergeefs haar bloed uit de groote levens ader van Rome; zij verslond het meesterlijk ook in het kleine voor haar heil te arbeiden; dat had men nimmer duidelijker gezien, dan toen eenige jaren vroeger Juarez de kerk goederen aan den slaat bracht en hel bekend werd, dat meer dan twee derde der gansene republiek eigendom der kerk was, Toen kwam er een tijd waarop Conchila zich had voorgenomen, zoodra zij mondig was, de liberalen naar San Louis Potosi te volgen en zoo noodig, haar geheele vermogen voor hen op te offeren. Maar die gedachte was sinds don intocht der Franschen op den achtergrond geschoven. Conchila was sedert dien dag opvallend onrustig en peinzend geworden, en baar hoofdgedachte was, de betoovering te verbreken, die deze Franschman op haar uitoefende,, de roos weer in haar bezit te krijgen en hem dan ten slotte rechtuit te zeggen, hoe diep zij hem haatte. Haar oom verheugde zich over de verande ring, die in haar wezen plaats had gevonden; hij besloot daaruit eenvoudig, dat zij Don Miguel beminde en dat het groote woord slechts behoefde gesproken te worden om hen voor altijd aan elkaar ie verbinden. Al zijn plannen schenen volmaakt in ver vulling te zullen gaan. Spoedig zou een Duitschen vorstenzoon de Mexicaansche keizerkroon op het hoofd worden gezet, en daar door aan deze eeuwige revoluties een einde gemaakt worden, maar ook in zijn huis zou m de toekomst een lieve jonge vrouw presideeren. Conchita had den heer llctin de Brume op verschillende pariijen weder ont moet; zij had gehoopt, dat hij haar zou naderen en zij eeu gelegenheid mocht vinden hem te verzoeken, haar de roos terug te geven, die toch haar eigendom was. Het was bijna een idee fixe bij haar ge worden, dat net verlies der roos, met de voortdurende, ongeduldige knaging van haar hart in verbinding moest slaan, en zij ver langde naar de verwelkte rozenbladeren, als de vervolgde naar de zekere haven der rust. Maar de bleeke adjudant had na haar laatste en dubbelzinnig optreden jegens hem, g jen poging meer gedaan, haar te naderen. ij had op geen der verschillende bals het schoone meisje om een dans govaaagd ? en toch, wanneer haar blikken als door een betoovering aangetrokken, hem zochten, dan hingen de zijne aan haar en volgden elke beweging van haar buigzame gestalte. Maar waarom maakte zijn nabijheid haar dan zoo onrustig? . Waarom luisterde zij mei een kloppend hart naar elk woord dat zij yan hem kon opvangen, waarom vervolgde zij koortsachtig de gesprekken die htj met zijn kameraden of met andere dames voerde, en die, trots den toorn dien hij haar inboezemde, tuch onuit wisbaar in haar herinneringen bleven voort leven? Waren zijn principes, zijn levens beschouwingen en zijn begrippen van eer dan zoo eigenaardig, zoo volmaakt edel en hooghartig? Sprak hij niet veeleer gedachten uil, die ook in haar ziel hadden gesluimerd, waarvoor zij echter nimmer een uitdrukking had gevonden? Don Miguel's gebabbel aan haar zijde, dat haar nimmer eenige aandoening, eenige on rust veroorzaakte was haar bijna een ver ademing. ZIJ glimlachte hem dankbaar tegen, terwyl hij haar, bezorgd over haar bleek uilzien, den Indischen sjaal om de schoone schouders sloeg, haar naar het rijtuig ge leidde en haar zoo van de pijniging verloste, zich in het gezelschap van den blonden ad judant te bevinden. De regentijd, de schoonste van het geheele jaar was .zijn einde nabij gekomen, en Con chita volgde pp zekeren morgen des te liever de uitnoodiging van Don Miguel en de an dere vrienden, tot een rit naar het slot Chapuleptec, daar de weelderige plantengroei nu haar toppunt bereikt bad en een kort verblijf in de onvergelijkelijke omgeving van het slot een waar genot was. Zij reden dus uit in de heerlijk bloeiende natuur. Rosita voerde haar vriendin, zoodra zij van het paard gestegen waren mede on der de breed zich uitstrekkende takken der reusachtige tropische hoornen, die niet ver van den ingang van bet slot bun schaduw verbreidden. Aan de varens en bloesems hing nog de dauw van den nacht als zware tranen en schitterde in de enkele, door de takken brekende stralen. Hel was een onvergelljkelyk schoone morgen. Don Miguel trad zacht achter de geliefde, en zij weerde hem niet af, toen hij, door de schoonheid der natuur aangemoedigd, in zalige verrukking haar hand in de zijne nam. Fijne smaragdgroene kolibri's zweefden van tyd tot tijd door de lucht en wiegden zich in de kelken der reusachtige mchsias, die wild en weelderig tusschen de groote varens en verbenas woekerden. Gonchiia genoot een aalige rast des har ten, zooals z(j die langen tyd niet bad onder vonden. De drie heeren die de dames tol emUM verstrekten, waren spoedig un bet, op ««n neen geïmproviseerde ontByt vergaderd; zy hadden hun sigaren opgestoken, terwyl de jonge vrouw bezig was, da door de dienaren medegebrachte spjjzen zoo smakelyk mogeiyk daarop te ordenen. Conchita dwaalde in het bosch rond,en schikte tusschen de woekerplanten die Don Miguel van de reuzeaboomen voor haar had losgemaakt, bonte bloemen, zooals ze in den regentijd op iedere dorre rota in onvergelijkelijke menigvuldigheid bloei den. Zy was m gedachten verzonken, een wild bergpad ingeslagen, dat langs een om weg naar bet slot voerd, en boog juist in een door hooge struiken omgeven plek in, die haar door zyn geheimzinnige eenzaam heid aantrok. Maar nauwelyks hadden de struiken zich achter haar gesloten of zy luiraelde achteruil en bleef loen weder, niet in staat zich te verroeren, als betooverd staan; want voor haar stond een jonge roun, die een eerbie dige buiging maakte en dfe niemand anders was dan de heer de Brume, de Fransche adjudant. iMen kan zijn noodlot niet ontgaan, Sennorita," zdde de Brume galant, xnaar ik betreur hel van harte dal mijn gezichi u dezen idyllischen morgen moest verbitteren," en by wilde zich verwijderen om hel jonge meisje op den inderdaad verrukkelijke plek alleen ie laten. »Ik ben niet van plan u te storen Sennor," zeide zij koud, maar met een merkbaar beven der stem, die ook aan llenri de Brume niet ontging en hem misschien den moed gaf om te blijven staan en een onderzoekenden blik op hare, door den frisschen morgen zoo wonderbaar sprekende trekken te werpen. »Ik zou u integendeel gaarne om een paar woorden verzoeken, Sennor," vervolgde zij aarzelend, i waartoe ik tol heden te vergeefs de gelegenheid zochl." Hei nj»e gelaat van den Franschman werd plotseling met een blos o vertogen, maar hij zeide geen woord en boog slechts even eer biedig het hoofd. «Het hindert mij", vervolgde zij steeds langzamer en steeds meer en meer aarze lende, «iets in uw bezit te welen, waarop gij géén recht hebt, Sennor, en dat slechts een ongelukkig toeval in uwe handen speelde...." i» En waarvan gij gelooft," viel de Fransch man baar hier. in de rede, »dat ik niet waard ben het te bezitten. Gij meent de roos, niel waar Sennorila?" »Ja, de roos, die ik geen Franschman, geen vijand van mijn vaderland mag laten Behouden", en de jonge dame verhief haar hoofd niel kouden trots ? iedere beweging van schuchtere verlegenheid was uit hare trekken verdwenen. * ' «Wanneer het nu echter niet de Fransch' man, niet de vijand van uw vaderland is, Sennorila, die er u om smeekt," zeide de heer de Brume nu zacht, geheel betooverd door hel wonderbaar schoone meisje, wier beeld zich bij hel eersle gezicht zoo onuilwischbaar diep in zijn hart had gegrift. i Wanneer ik u nu eens zeide dat gean zucht tot veroveren mij naar Mexiko dreef, maar treurige omstandigheden, gevoegd aan bet verlangen naar de zee! naar het vreemde land, naar den Tropischen hemel ? zoudl gij my ook dan nog dien roos blij ren wei geren, Sennorila?" Een onverklaarbaar iets woelde in de borst van hel hartstochtelijke meisje ? eea gevoel, half hemel, half hel. Haar oogen rustten vochtig op de verre bergen. Kwam daar een helder stralende zon te voorschijn die in haar hart weerklank vond? Reeds speelde een trek vol aandoening en zaligheid om haar lippen, een trek van on uitgesproken, ongekend geluk ? daarop richtten haar blikken zich af van de heerlijk schoone wereld en viel trotsch en koud op de Fransche uniform, daar tegenover baar. Een Ijskoud »ook dan niel" drong zich machtig van haar lippen, die nu door een somberen schaduw van bitteren trots ontsierd werden, en elke zaligheid was verdwenen. »0ok dan niet I" herhaalde de Franschman met gebogen hoofd, waarin een wereld van diepen weedom lag. SCHOOL. DIOASKALIA. XXXVL Ik begin ditmaal weder als soo dikwijls, waarde redacteur, tnet de hoofdstad, waar ia de afge loopen week bet een en ander voorviel, dat der vermelding wel waard was, en geen wonder: met Bulk een respectabel getal scholen van allerlei kaliber en »ulk een maobtig leger van onderwij zers komt er nog al eens wat kijken. Op 4 Sept. U. zijn in tegenwoordigheid van een aantal stedelijke en onderwijs-autonteiten de nieuwe leerlokalen van de Industrieschool der Maatschappij voor den werkenden stand op den Kloveniersburgwal geopend; aan redevoeringen ontbrak, het daarbij evenmin als gewoonlijk by dit zulke plechtigheden t geval i», en al is .__ velend of vermoeiend voor hen, die er qnalitatie qua bij moeten «ijD, zoo i* toch de aaak zelve een bravo! waardig; wat zon het wentehelQk aun dat men in alle plaat«en van eenige beteekenis in ons vaderland zulke inrichtingen in 't leven kon roepen l Dezer dagen wordt te Amsterdam druk ge sproken «ver 't oprichten van eene Hoogeaohool voor muaiek, een zoogenaamd Conservatorium, zooals Dnitschland en Frankrijk, zelfs België die hebben, en cooals er weinige maanden geleden ook een te Londen geopend werd. Bet schijnt dat twen het niet btf praten laat, maar ook de banden uit 'den mouw begint te steken, althans de dagbladen melden ons dat enkele notabilueiten op dat gebied als Frans Coenen. Daaifil de Lange en een paar anderen, aich reeds hebhen aange boden om daar les te geven. Denzelfden dag dat de bövengenoemden industriesehool geopend werd, trad 'e avond* in t gebouw der Vrfje Gemeente de heer Charlee Luoas, architect te Party en lid van de commisejon d'enqutte naar verbetering vaa onderwijl aldaar, op en iprafc over ?l'enselgaettent profes* ajouwl el lM«wlMdVDprentisHe^i~dtolHAB; werd met de grooUte aandacht door eet talrgk publiek aangeboord. , Wat hÏÏMide wu ata uit het leven fegrep**. De arbeider waa langzamerhand door de uitvin ding van allerlei werktuigen net en sonder stoom minder ftoffdwerksmaa geworden: daarom meende Lnew, moeit men de werkplaata in d* schooL en de school in de werkplaats brengen : het Una moeit al vroeg leeren teekenen, want dat waa tegenwoordig eene noodzakelijke taal, zoovel voor jongeni als voor meisjes; door teekenen verden kennen wat later ia de werkplaate in natura ter hand genomen moezi worden. Hij vilde d* heide geslachten op vierjarigen leeftQd reed* he ginnen te onderwijzen, ea ze eenige jaren bfl el kander honden ; heide moeeten daarna tot nun 17e jaar onderwijl genieten; de jongens in al dat gene wat hun in a» meeat verschillend» werk plaatsen kon te pas komen, de meisjes in hniselijken arbeid en ook gedeeltelijk in ambachten, om zelve den kost te kunnen verdienen. Door t onderwjji zóó in te richten tou bet huiselijk leven hersteld, en de maatschappij geregeld worden. De traotementsquaeilie Is ta Amsterdam nog niet ondertussohen zenden verschillende docenten nog telkens adressen naar den Baad, om op eene of aud«re wijze in de verhooging te mogen deelen ; 't «preekt vaa zelf dat al die lijden gretig hap pen uaar de stedelijke ruif; zij nebben gelijk, doch ftia de vraag of B. en W. gelijk hebben in 't meten met zoo verschillende maten als uit die adressen blijkt Enfin, qui vivra verra: de Raad moet het beslissen. Op bet Juristen-congres te Utrecht is alweder op den 4en Sept. de leerplicht besproken. De diacnBsfln daarover waren zeer belangrijk, en liepen vooral over de vraag of de staat recht had den ouders in dat opzicht verplichting op te leg zoo ja, of onzs regeering daarvan dan ge behoorde te maken, en zoo dit laatste ont gen, z bruik kend werd, of dan de staat van die bevoegdheid ge bruik mocht maken, wanneer het na een nauwkeu rig onderzoek bleek dat er inderdaad een aanmer kelijk schoolverzuim werd gepleegd? De eerste vraag werd met eene groote meerderheid bevesgena beantwoord, de tweede ontkennend, terwijl de laatete vraag slechts met 28 tegen 26 stemmen bevestigend beantwoord werd. Deze zelfde vragen z(jd voor acht dagen ook uog behandeld in eene vergadering van ae algemeene onderwijzer» vereenigitig te Rotterdam. Te 's Hage hebben er deze week in don Ge meenteraad zeer belangrijke debatten plaats gehad over het voorstel van prof. Evers, waarvan ik u reeds iets scbraf; op zijn voorstel is het aange nomen dat leerlingen der U. B. School de bevoegd heid hadden om met toestemming van ouders of voogden ontheffing te vragen van do verplichting van alle lessen bjj te wonen. Er is echter door een amendement de bepaling bijtfeinaakt dat als die vrijstelling verleend wa?, in den loop van dat schooljaar zulke leerlingen de bedoelde lossen niet op nieJW weder mochten volgen. Aan de Ryksscholen is alhier de eerste niöt de tweede be paling van kracht. 'Wat een historie in Venloo; een storm in een glas wnter, docli waarmede de regeering toch te rekeuea zal hebben. Gij zult u herinneren dat voor luim drie maanden een der leeraren. voor drie mannden geschorst is omdat hy door eeue onvoorzichtige uitdrukking in de klasse het be staan van God zou ontkend hebben ; bedoeld do cent is, nu die tyd van schorsing om is weder in functie getreden, en aanstonds vraagt de commis sie van toezicht op het Middelbaar onderw{js-aldaar in corps haar ontslag, omdat ztfgeea toezicht wil blijven uitoefenen op eene Rijksschool, waar de regeering zulke docenten laat onderwijs geven. En ou is Winterswijk waarlijk ook weder aan de beurt; vroeger vertelde ik u dat de pastoor aldaar, M. Maas, zich beklaagd had over 't gebruik van een leerboek van geschiedenis op de open bare school. Na een uitvoeiig onderzoek door de bevoegde autoriteiten ingesteld komt er eindelijk een ministerieel besluit, waarbij op alle openbare scholen het gebruik verboden wordt van ?A. Nuiver en O. J. Reinders. Nieuwe geschiedenis. Verhalen en schetsen voor de hoog ste klasse der volksschool," en wel van dut werkje de 2s druk, die reed* van 1871 dagteekent, terwijl er K.B. een 3e en 4e druk bestaan. Die Winterswijksche kindertjes zitten dan wel met oude boeken iu de hand; mty dunkt de onder wijzer zelf had dien geïncri mineerden 2en druk ar lang moeten gebruiken om zijn kachel aan te maken, dan waren er nu zooveel 'papier en woorden niet om vuil gemaakt, want in den 3en en 4en druk zjjn de uitdrukkingen, waaraan de pastoor Maas zich ergerde, zeer veranderd. Iu Tietjerksteradeel was bij een alles behalve vrijgevige verordening van 1681 bepaald, dat geen openbaar onderwijzer les mocht geven op bijzon dere inrichtingen of aan bijzondere personen, als dit laatste naar het oordeal van het schooltoe zicht nadeelig was voor het openbaar onderwijs. Efin bewoner der gemeente heeft zich aan den minister gewend met verzoek dit besluit te doen intrekken, met het oog op art. 35 der wet L. O. en Z. E. heeft dan gemeenteraad uitgenoodigd om die bepaling in te trekken, ter voor koming van eene voordracht aan Z. M. dea Koning ter vernietiging van die bepaling, 't Zal dus nn wel geschieden. Dezer dagen verscheen er te Groningen eene zeer lezenswaardige brochure, geschreven door den bekenden predikant van Kienw-Beerta, Dr. G. C. Steynis ; hy noemt dit vlugschrift ?Begrootings-studiën betreffende het lager onderwijs, de hoogere burgerscholen, de mimaterieele departe menten en de onvoorziene uitgaven". 'Wat hfj schrijft is zeer lezens- en behartigenswaardig: zijne beschouwingen ovor hét lager ondenrijs en de kosten einditf hy met een hartrU]k woord aan de antirevolutfonnaire partij, die .beweert dat de schoolquoestie allerminst een zaak van finan ciën, maar iets veel hoogera en heiligen is." ?Onze volksschool," zegt dr. St. ?is niet een school van of voor liberalen, maar van en voor allen. Zyn er, die van haar, om welke redenen dan ook, geen gebruik willen m»ken, dan kunnen Sof hunne' kinderen in het wild laten opgroeien, zich andere en huns inziens betere scholen oprichten. Maar te eischen dat de staat dan deze laatste ook nog betalen zou, is in ernst te dwaas." De voorbeelden, welke h{j geeft om eene dergelijke bewering te bevestigen, zQn eenvoudig genoeg; als iemand het met een bestaand kerkgenootschap, of met het leger, of met inrichtingen voor schooue kunsten, of snbsldiSn aan kerken enz. enz., niet eens is, moet hij dan voor 't geen hj wil oprichten aanstondi subsidie vragen1!* De antirevolutionnairen betalen integendeel zonder morren aan de schat kist om ook die zaken te onderhouden, waarom dan zulk een groot woord over het openbaar onderwijs. Wat Dr. St. van de kotten voor 't middelbaar onderwijs zegt, is voor 't meerendeel eene aan* wijzing van de onevenredigbeid, welke er bestaat in de «ommen voor bezoldiging en onkosten uit getrokken. Op datzelfde wijitbij ook bjj de Rijks kweekscholen. ? In zon voorbericht raakt hijj eventjes het H. O. aan en beweert dat de Uni versiteit te Utrecht een weeldeartikel is, en men dus door bezuiniging van ruim 3% ton aldaar, de beide andere universiteiten (Leiden eo Gro ningen) kon verbeteren. Thans liggen er drie hoogesoholen (Leiden, Utnofit, Amsterdam als 't ware .op een hoopje." Waarvoor il zulks tyj de goede en goedkoope reiagelegenheden in onl kleine land noodig V ' . ?? , Eene andere lezenswaardige brochure Is weder om van de hand van Dr. H J. A. M. Schaep man aan het adres van prof. Dr. W. Koster, die onlangs de handschoen, .vaa het genoemde kamer» jjd opnam, toen deze dwu, den hoogleeraai Aulnii de Boaroaü voor de voetea had gevotpea. broehnre hset ?bijna1', ea i* veder ewatel vol doch sarcastisch gMchrevea, als dia v _ vaa ik a. vroeger eohreef. Prof. Korter heeft. zoo t schijnt, Ceel aardig »?* «V*» «eaohetial ea noemt dikwyi* eene lom .hfiaa" aoo of ae* groot alt het er op geen stokken vandaar dea tawjtchen titel 0r. , biyft ook m dit vlngtchrift zfin eenmaal sproken meeniug gwtaad, dat drie «00*0%* universiteiten in om kleine landonnoodif L^?, Ik vertelde n zoo nu ea dan vel eeai iett va*. ?cholen vol leerlingen en met slechts één ondervgaor; ia t VoÜSblad komt daarover eeat b* dram voor, velke ik a lieftt voordel|k geel t b overgenomen uit de Prov. Dr. m AM. ft, waarin 19 ingezetenen vaa Schoonoord het aa*> gende bericht plaatsen: ?WJj naken ons niet aan overdrijving schnldif door te verklaren, dat ona uiterst gebrekkig schooiye in t najaar ea V winters met 180 a 140 leerlingen il opgepropt, dat dit cijfer gemiddeld 100 leerlingen bereikt Wat moet er vaa nik eea schoolgaand geslacht worden, dat door het verbod van den kinderarbeid in deze gemeente ali het vare gedwongen vordt sijntydtedoodea in een lokaal met gevaar voor gezondheid, vaar één onderwijzer met het ondeiwjjt van al dk kinderen is belast; waar zelfs geen berging voor de leermiddelen aanwezig is: waar een oudheidkenner de banken, tafels en kachel misschien all tot de 16de eeuw behoorende zon rangschikken, en il het misschien uit dat oogpunt;, dat die worden, oaar een oppervlakkige beschouwer dezelve voor brandhout en ond roert niet te goed zou achten. Er bestaat gegronde vreet, dat alvorens er beslist zal zyn wie van alle, nl. gemeente, pro* vinoie of rijk* of wel alle te zamea hulp zullea moeten verkenen om dezen noodlottigen toestaat te verbeteren, dat dan dit schoolgaand gealadtt de school misschien al lang ontwasten aal zijn en wederom een nieuw contingent dezelve aal bezoeken om haar, teegerast met evenveel kennM als het vorige, weder te verlaten. Men zegt dat de gemeente Sleen geen hulponderwijzer met eea voldoende jaarwedde kan benoemen, en verze kert, dat die gemeente subsidie van t rijk geniet ter tegemoetkoming in de kosten van 't lager onderwijs. Er heeft dan ook voor ruim een jaar een oproeping van sollicitanten voor de betrek* king van hulponderwijzer in die gemeente platte gehad op een jaarwedde van f 4601! Wel eeqf blijk van ernstigen wil om dien toestand te ver* beteren. Men wane niet, dat de bevoegde autoriteiten hiervan onkundig zijn gelaten, voor ongeveer een jaar heeft men zich zelfs tot zijne excellentie den minister van binnenl. zaken om verbet in dezen toestand gewend, doch geen ant« bekomen. De distnctt-hchoolopzienei, die deren toestand ten volle bekend is en gaarne. verbetering wu tot stand brengen, schijnt in dezeq niets te vermogen." In een ander blad komt eene uitdrukking voo& welke de HH. van Olympia en een aantal OBJ?' wijzen wel in het ha&iai zal jagen, .flfe' ' turnen onderwijzen," heet het aair, ?jifie lyk gevoel voor vrouweiyke welvoc'gel^j maagdelijke iiigetogenheta en kuisf krachten." (Si?^ ' Vale, -steeds 10 Sept, 1S9S. Q. N. ALLERLEI. Iets uit het leven van Onder de grooFe componisten vftn onzftn niemand zoo bemind b{j de paitsch«n als ^ delsohn-BarlUoldy. Zijne herinnering is hun alleen dierbaar door de voortbrengselen vani,__ talent,' die ieder edel gemoed verheffen, maat' vooral ook door zyn karakter, dat hy overal heeft doen kennen. WH zullen hier niet spreken over de waarde van Mendelssohn'z compouticK mijn doel is een trek uit het leven van dezea man aaa de vergetelheid te ontrukken en zoo eea krans aan zijn graf toe te voegen, Het was in den warmen zomer van 1842, toea onder de namen der aangekomen vreemdelingen in het Zürichsche dagblad, ook dien van MendeÜh sohn te lezen stond. XauweUjks was z$n tegen* woordightid bekend of de beroemdsten ouder de Zürichsche muziekliefhebbers haastten zich, den kunstenaar in zijn hotel te bezoeken en hem in enkele bijzondere kringen uit te noodigen. Men* delssohn bedankte echter beleefd maar beslitt voor deze invitnties. Zijne gezondheid was toen reeds achteruitgaande: eon reis door Zwitserland zon hem genezen on de dokter» hadden hem elke ernstige bezigheid ten strengste verboden. Ook de directeur van bet blinden-institnut be zocht hem, en deelde hem mede, dat er in zijne: inrichting eenige, op muzikaal gebied ontwikkelde jongelieden waren, die reeds meermalen en met toejuiching van het publiek liederen en koren gecomponeerd hadden; dot zy echter gaarne het oordeel van zulk een groot musicus zouden ver* nemen over hun talenten «n hetgeen *$ gemaakt. hadden. ?Wel heb ik andere uitnoodigingen ge* weigerd, maar ik zal bij uwe blinden komen," hernam de kunstenaar. En inderdaad kwam hö. Het gezicht der blinden trof hem, en nadat bfl vriendelijk gegroet had, werden hem een paar composities voorgedragen. Met zichtbare belang stelling, ja, met ontroering hoorde h(j, met d« partituur in de hand, naar de blinden, en vooral één groot koor beviel hem bijzonder. Nadat hy bea geprezen en eenige plaatsen als uitstekend gelokt besproken had, verzekerde hy den directeur, dat men niet aan het talent der componisten behoefd* te twijfelen en moedigde hen aan, yverig door U atudeeren en zich aan ernstige texten te honden. Toen hy een verbeterde fout bemerkte, vraagde Mendelzsohn, wie dit veranderd had, en toen mea hem den naam noemde, zeide hy glimlachend! BGjJ hadt groot gelijk toen g? dtt verbeterde; d* zin is nu beter; maar oortpronkeWk was het schooner, meesleepender," en zich tot denblindea. componist wendende aeide hij: 4*»t o door ver beteringen niet vau de 'Wgs'brengen; het muzikaal gevormde oor, heeft geen regelt meer noodig< het iz zijn eigen maat en regel" Om het geao4 der aanwezigen, waarvan niemand den moed ge had had den kunstenaar verder lastig te vallen. nog te verhoogen, verzocht bfi «elf iets op dt piano te mogen voordragen. Hij ging ritten ea speelde een van die vondersohoone losse pbaatasteen, waarmee bil zoo dikwijls zijne vrienden to verrukking bracht Hoe lehfeerft het gelaat der blinden, toen midden ia de voordrachr, d« hoofdgedachte van het juist door hen gezongen koor, veerklohkl W« allen hadden den beininiw lyken man vel villen omhelzen. Met de beate wentchen voorde inrichting en het welrfn der leerlingen nam hu afscheid. Niemand onder ona heeft hem ooit meer gezien; veinke jaren later nam de dood hem vej»: maar Wf feeft voort, evenals door zijn onsterfelijke werken, in do ber innering, m de liefde van hen, die hem togen ea hoorden. De blinde echter, wier de meeste toea zoo vriendelflk toegesproken had, is nn nog aan die inrichting, en vereert den itoeL waarop de ontalapene gezeten heeft, als een dierbaar relmute en noemt hem steeds don Mendelnohn-Stoel." De privaatdoeent voor astronomie en waarne mer aan de sterrewacht der universiteit te atraatebórg, D. Sohor, heeft, van "de Parijscue akadrmie voor zyn in den herfst van het vorige jaar uit gegeven verhandeling over de ma*sa van dea planeet Japiter, uit het fonds vaa den prix Dv moifeao, dea pri> TaaSOOp francs ontvangen. / ~*> ' ? .. . 't ;,-j'.£ï