DE AM STERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. INTERNATIONALE TENTOONSTELLING TE AM&TERBAltl 1SSS. BANEN, ZADEN EN PEULVRUCHTEN. . A. HAGENDAHL te rehro. Onder referte aan hetgeen tn onze voornaamste Bladen onder bet opschrift: »?£?» <!?'? "»» livinna v««r ?nke bu>«lk««w«n." i« geVtrovou, sal nel niet va* belang ontbloot styn, ten meer nitgobrclA overzicht te g»ven van belfeen daarvan op onte TentoonatelUug te aien U. Wj) outleenen daaitoe, aan het in de Praosclifl taal gestelde Rapport van den irakktren aialstcnt aan de BHks-LaDdboowiclioal to Wagcnlnfen, den lieer F. J. vast Pcsch, die tereeUt door de Jury van dezo lUaNïo (Groep VI, klasse 88) tot Expert ia benoemd geworden om de Jory b(j dt beoordeoling rowr to llchtan, In» volgende: OBdeneaeidene vooTtierTetQke mannen dor weieneehap, toorrcl in Zweden aln In Oen vreemd*, hebben in den laatatu ttyi c«ae bizonden aandacht gew(jd aw liet voor den landbonw ea den nitroor **er gewichtige vraagBlnk van de hoedanigheid der Granen en /.adun W> de Noordelijke poolitreken. De uitkomsten, Jour Ie naeporingen vau den Hoogleeraar Scbabelcr vc: kropen, dio Slab moer dan dertig Jaren op nitgebroide en zamcngcstelde «indien CD proeven beeft toegelegd, kunnen in de volgende pnaten worden aameogetrokken: lo. Waaneer nwn eene plant ol een gewas van het Zniden naar het Noorden verpkatit of naar eono hoogor boven de see gelegen «treek, koincn zij In korter tijd dan vroeger tut volmaakte ontwikkeling. Wanneer men n* de Zaden Tin hetzelfde gewas na eonige genentiiio op ziju ooreprunkeiyken grood zaait of torng brengt, rflpt bet in de eerste jaren in korter t(jd dan vóór zijn overpkatelng In zaad in Noordelijker stroken. lo. Bye* all* gewasteo die iu Noordelijker streken Broeien, bezitten, in allen dccle, een merkbaar grootero hoeveelheid vau aroma en kracht dan dezelfde planton in lagere «troien gekweekt. 3o. Do Zaden van bet meeronde«l dor gewavaen wlnnea tot zckcro lioogto in grootte en goniclit raar mate men te verplaatst naar het Nooidon. onder TooriTftarüfl evenwel, dat deze overplaatsing niet op eenmaal gee^-hiedi tn ook niet verder dan do gcvancn de geschiktheid zullen bezitten om hunne volmaakte ontwikkeling ta btmten gcdarendo den tarten iamer van eza «treken. «o. De Zuilen gowocn«n 5n Soordolükcr streek bobben dunner ecUil, kiemen iipooJigcr on bèta' en ti-iüiKcn planten Voort dia sterker en loricbcr zijn iUn dt) uiden vaa Isgcïstreken. B. C. II. Deio wetten van ftohftbclcr nebben ber door do oiidcrzovkingen vu n rerxcheidcnc aniero learden, a K al» do lieer en lloogleerarcn Nobbo to Tiiaranr), Petur-nann to Qcmblcnx, Ilibtrlandt te \Veenen rnx. Ziehier hoo de tweede zich uitdrukt in zijn: Oittlti'totk naard» Xtidm tn i-'raittu aftaaitt'g nii Xooi'iltliiii tin(Bruaael 1377, p. 41. 13}. I- Het KlaTcrzaad, do Zaden van Graizaad, Dennonboom ea Ptinbootn in Xwcdun geoogst,* tuimrken 3&* en 60" 40' breedte, onderscheiden zich van die in zuidelijke landen gooogot door: A. D« vteerdero klemkrttobt die niet alleen bestaat in het aantal der uilen gcsgli'.kt tot kiemen, uur ouk duur da kracht ea tpocd waarduor ij tot kiemen komen. (l:yv. in 3 maal 24 orvo). Duur hanno grooto zniverhoid. Duur buu hoog gemiddeld gewicht. Voornamelijk wat aangaat hot TrifoHnn) pratenno (rood klarorcaad) en hetTrifoIiumhybridnmlAïslkeraaad) is het gowiohtig feit geconatatcerd dat do ZwccJ*oho monster* vr^j waren van wrangkrnid, hetgeen minder ootetant door zorgvolle bereiding dan doar do zoldxatmhcid via het wranglmid in do Nuorileiyke imltnur. UI. Do groote on unclle kleiukravht der Qranon en Zaden van hot Kounlon aan J in oenen kant cti ban hoog gemiddeld Kc-.vieht aan den anderen kant, ver klaren do vroegtijdige en grooto opbrengst diu men conatateert (volgens Schübolcr on andere oodcrzoekcr») wanneer mtn zo van het Noorden naar het Znidun overbrengt en ze kweekt in vergelijking met de inlandsohe Zaden en Granen. De belungi-ykhcid Tin de grooto kiemtracht on znlvorheid der Granen en ZaJen ia te goed begrepen en ta welbekend om er hier vcr.ler ovor uit te wjjden. Elk oordee'.kvmdlpe landbonwer kent er ilo voordeo!on van. wy 'Wijzen f r slechts op, dat de lo'.liso Zaden (zender kicmkraelit) Kla zaaizaad gebruikt Koenverdc; nut hebben dan tot maat te. dienen, doch zulke mest ia waarlyU al te dnnr. Scdt-rt lanpcn tijd reeds hebban d» landboufrcia van ze!iora districten van Zweden, dio een grand bezitten, dio bizondor goscJiüit i» voor don bouw van een gpocialo soort Granen (zoouU b|jv, G ars t en llogge) ilo gcwouuto do nalnrigu districten van Zaden voor dio soorten ta voorzien. Dezo voortbrengers Reven zich ook nlto dcnkbire moeite om to zurpon tint do dongil hunner Granen niet ontaard. D« landbouwers van een klein dorp in Zijne agenten de Heercu BROMS «& Co., alhier, N. Z Va* 's Rijks Landbouwschool te Wageningen. Sktne b(jv?dat bekend l» a!s prodnctieplaat* van voortrefieiykfl Gartt, hebben iloh mut o hMnler fovnicel vurbondon d« prodautto van Haver gebeol te verlaten, opdat do Gar«t van alle bümenglus van Haver zuiver coado blUren. In de lantate Jaren, «tja groote landeigenaars in ver» schillende dceloüvau Zweden ooh aaiiKevangeti in hot groot Zaden te kncebsn vin die soort Granen waarvoor da grond van ban domein bet gunstigst is. Zóó hooft men er zich op toegelegd op dezelfde wUto, voor den uitvoer v«n het a«d, irroote hoavtijlheden roml IClitvori:Kl'l en Trif"Huta hj-briJum of Alsikcrzaad to k>rvvkon. De bovooK'lo antlx'rilcit (in den aanvang voural do Kouinlilijfce Al>ad«inio van Landbouw) hoeft, in don loop iler laatuto jaren, blyk gegeven vuu een krachtig initiatift ten gonate der proJnctle von Granen en ZaJon. En zoo zyn or, ia hot ruoorendcol dur pruvinuiên dos lands, vcrecnlglngcn voor znadcuUnnr nntatann, mot het doel om gezegde cnltuor ttan to moedigen cii do noodige kennis vnn zvkon bt dezo to vcmprciJcn, In den loop der laatste Jaren jjn or ook verscheidene popnlalro geschriften orer do cultaar uit^eKuvcn ge worden. Diverio rauclÜBCo, zoowci ocnvoildigo a!a meer zamcDgcatoUIo, zijn algemeen in gebruik genomen, Het bewjjs d*r tjko vrat hten, diu deze pogingen zoowel van do bovoegdo authoritclt als van particulieren hebben afgeworpen in zaken de xailenprodiictip, iipringt op do znoest verreasenda wflie in het oog, door do thans op de Intcrmtionnle Tentoonstelling geëxposeerde monstar»; monsters die in vertchillcude dcuicu vaiihut uitgcsUokte land geoogst zjjo geworden. let rapport van het Ccntraal-Enroira Tan te Stockholm over 1SSO schat den op^st van Uu diverse granen en ponlvrOehion over bi;t jaar 1880 op do vojgendo cijfers: arvvo Gkrst Haver Huif TORSO en tarwo Booncn en erwten . De oogit van 18b2 heelt de volgende resultaten op* geleverd : Tarwe ...... 100,14 Mill Kilo. Itogge ..'.... 523,94 1.260,424 Hoktolitors. 7,053,513 « fi.3G2,00:l 17,300,108 I,7i0.073 » 933842 Oartt. 304,83 HUI EU» Haver 1,078,78 . . Half rojgo en tanro . , 131,73 , . Buoneft on Ertrten, , . 83. J . , Do waanlo v&u InaUtaonoemdon oogst wordt gtachat op: 393,9 miljoen baucs, Do Jnry voor do lütortatlonalo T«ntoon«t«lHng heeft op voordracht van den Heoi . O. Zottvrlnnd, Dirocteur van bet Chemisch Laborat. en Zaodcontoole Station robro in Zweden, de volgende bopaliujon vastgesteld voor de bcoorUeeHng der raueu ea Zadon i Algemeene Bepalingen. lo. Om mot een pr|ja bekroond U worden moet hot tentoongestelde voorwurp niet alcchts de voorkonr hebben bovon andere van dezelfde soort, maar moet op zica telf van uitmuntende kwaliteit en ecue prn'a waardig gckomtl TTordcu. 2o. Het duor zaailhaodelareQ tontaongeatolde moet met elkander vergeleken worden en niet mat de monsters va» koren- on zaadkwocliox. Om gene te beoorduoJon moet men torens den omvang van hun handel in hot oog honden, voor deze LU^geudoel huune jaarlüksclio pro ductie. , ilo. Eohalve de opmerkzaamheid op d» kwaliteit van het toutoonKoateldo, moet mon tevens iu aanmerking nemen eensdeels de meer of minder nuttige werkzaam heid vivi den expoftant ten opzichte van. de cultuur en dun handel, van de cuntröln der Granen en Zaden voor zooveno dio workzaaniUoid bekend ia of geutflafJ wordt door do teutoongoatelde munster»; anderdeali aan do bcteckcnU van hot titutoongestolde voor onderwyn en loering. Buitendien moet men in aanmerking nomen: De oorrprong (geboortegrond) der Zaïlcn en Granen, d. w. z. of zj uit Ziredon, Noorwo^en, Tinlaud, Duit«clilanil, Amerika era. etnaimen, daar hicnnti wczentluk atliangt of Z(j ons klimaat limmeii verdragoo, daar de var.oa on Zadon uit znidelykor Btrokeu, vooral van Amerika, onzo mwo wiulera cu vooijarcii zuiden kunnen Vordragon. lltl ytieicM pl>' lititolittr l» Suizend Loi-rtl» waornit wüocti^eiinate de deugd «n graad van ontwikkeling van het Zaad kunnen looren kouuen, daar bet hoogste gewicht van een korrel een sterker ea votkomener out-. wikkeling bowtjat «n een volle, grooto korrul meer voed' sel voor de Jonge plant bevat, ct!e daarna ia den aiaV vang zijner ontwikkeling afnankol(jk is. Dt MHiotrhtid of de scherpe upUUendheid op het aanwezig zfln van andere Zaden of vin onkruid. .» Ut kitmkfttcM, want daarvan hangt grootendeels At waarde vaa het Zaad af. . ,; Dt terhaudiitg van im tehil lot lat Graan. Bg de beito soorten van Haver is het gewicht van den tehil solfs 30 pCt. van het gowieht van het Graan, terwijl dit by de eloehtore nooiton klimt tot 41 pCi en daarbovsBj. Hoe dunner lohil hoe tueer voor liet Graan betaald wordt. Verder moet men nog opmerkzaam sfya op tt rml; die geheel vr\J van byinobt lutwt weaen, op r l-lntr, die bjj hot rood KlararMnd. violet, en bU hel Aliikorzaad donkergroen moet ijjü. By de witte Kfav«V, oranje; b(J hot Lfjnsaad eerder helder dan donkorbrniili Buitendien moot men in aanmerking nemen of het Zaad goed ontwikkeld, gelijk van korrel U en een fdascbsii Blaas heeft, ' Alleen het lUnsaad, het zaad ran eenige voeding** planten, de Lotus de Modleago en d* SleUlwta» ? ? ? eone eenigsms matte klooi, «'.827. A». WW. Onder de expoaantcn van Oranen en Zaden (waarwv or wol een v{jfhouderdtal zijn) van Zweden et Koer» wogen bekleedt de groothandelaar t'. .*. HAGE\D.tHl& te rchro eone eerite plaata. Hij heelt eeua fraaie oollootl» van dertig graanzsden en peulrraohton goei. poseera, die allen van buitengewone, uitstekende kwali teit z\jn. Scdurt 1862 ontving liij meet dan 35 Diploma's ea gouden on zilveren medailles. Ook op i» Internationa!» Tuitooiittelliiig alhitr herft tle Jnry htm POOI- xy*t ttTaiigi'ljkt eolltctit UK fiOI'DE«MKO.4IM.K toegekeirf. ZUa jaarhjksch dobiot beloopt meer dan 450.000 kilogram Klaverzaad on ongevear 160,000 Hoctnlitera diverse Graansoorten. HJ1 exporteert belangrijke partQon naai venchillendo landen en hoopt door middnl van de Afflaterdamscho Tontoimstelling ook bier een diibouvlió voos z\jn Qiaiioii en Zaden ta vludea, Voorburgwal 186, zyu bereid alle belaughetbcndcn nadere inlichtingen, monsters en pryzen te Terschaffen, en ttellen zich bij verkoop onder controle De Makelaars J. H. BICHABD, W. a HAVIE, F. A. VAN 08, M. J. VAN ESGELES, P. F. A. ASTU8CH, Z. DEES1K, P. H. B008, G. VAN STEENTyiJK, TV. G. GODZEN, J. J. TIM Jr., W. C. DBENIE enL.DIBKSEN, ____ Daartoe gemachtigd door hauno piio^palén, preeenieeren te verkoopen, ton overstaan vaa de Notarissen POUVT 4 SCHÜLTZ, op Maandag 8 Oeiobtf 1833. de* avouda na. zes nor ia bet lokaal J i a s c a t i", de navolgende perceelen : __ Ho. f. E«n hecht en sterk Ut IS met Pakkrlier en ERVE, staaBde «n gelogen aan de Geldersclieka.de 3fo. O, waarin Logement en Tapperij met Verganning''; groot volgens Ead. 56 Ccntiarèn. Een hecht, sterk en wcldoortimmerd OVIS en EBTE, Ope» Plaats en jlchierhal», staande en gelegen aan don HY Z. Voorburgwol UTo. 1OG» groot volgens Kad. 88 Centiarcn. 3f o. 3. Een hecht, sterk en we'.doortimmerl UTIS en ERVE, itaindo en gelegen oan de Ilecrengraclit bij de Gastliuismolensteeg Ifo. 251, groot volgena Kad. l Are, 7 Cendaren. ]¥o. 4. Een hecht, sterk en weldoortimmerd III'IS en EBVE, ?taande en gelogen aan den O. Z. Voorburgwal bij bet Oude Kcrksplein Ho. 1OO, groot volgens Ead. BS Centlaren. Ho. 5. Een bocht, ftcrk en ?wcldoortimmerdliris cnERVE, met apart 'verhnurde Boven- en Benedenwoningcn, staande en gelegen aan do Priusengr. b/d Bloeiugr. Ho. 14O, groot volgend K^d. 78 Cebtiaren. Ho. 6. Eeo bocbt, gtcvk ni'lüen EU\X, staande an gele gen aan de Sjmlfttraat Ho. 9O, groTt volgens Kad. 45 Centiarcn. Al deze perceelen zijn voorzien van DninwaterleMing ?a verdere gemakken. Alle» breedcr by Biljetten om schreven. ZQ ztjn te bezichtigen op vertoon vaa BewQs van Ti'egang op de ia de Biljetten vermeldde tutten. De Bewrjzen van Eigendom oa de Teilconditien Hg^fn op dea gewonen trjd tor Iczlnjf ten Kantore van de Koloriauon POCW i 8CHÜLTZ, Kelwrigracht W böde Prirwanstrait. IemiD'1 nadere inlichtingen begeerende wende zich tot den Xokelaar P. F. A. AXTCSCH, I5T Pr.'niengracht. De Makelaars J. tt BICHABD, W. C.HAVIB, l F. A. VAN 03, M. J. VAN ENGELEN, P. P. A. l ANTÜSCH, Z, DEEXIK, P. H. BOOB, G. VAN _ ^} BTEENNVTJK, W. G. OO0ZEN, J. J. TIM Jr, O. DÊEMUv en L. DIBKSEN', presentoeren op last vaa tonnen principaal aan dan meestbiedonde of hoogstmiinendèto varkoopen, ten ovors'.aon van doKotariaaoa PODW * BCHÜLTi in het verkooplokaal ,F'r agca t i", op ilannday 11 ctoiitr 1SSS, dee avoois tsn MS ure, de volgende perceclen, als: . Ho, 1. Eon hecht, sterk en weldoortlmmerd Wlnkelhul* mat Erve en O|t«n l'lamts, waarin QalanterU affaire, ataaode tn gelegen aan de VJJzelHtraat bij de Hce gracht Ho. 59» groot volgt»» Kad. 56 Centianm. ? ' HO. a. Ben hecht, ntcrk en weldoortimmerd ea BMVK. ktaando va gelegen aan de RegnliorKgracht Ho. 22, groot volgen» Kad. 7J Contiaren. Ho. 3. Een hecht, sterk en weldoorUinmerd HEEBEOTtBIB n KR V K', staande en gelegen aap do Ueereiigracht l»y d« Betaling«trant Ho. 300, groot volgens Kad. 55 Centiarcn. Ho. 4. Twee bechte en sterke IHlZfA en ERTEV met aiiart verhnnrde Boven- en Benódenwoclng, staande en colegen aan do Ileereugraclit bij de Oude Splegelütraat Hos. 8*39 n 811» Ur gesaueolijke grootte volgens Kad. van 5 Centiaren. Dtze perceelen zijn van alle gemakken voorzien zooals breed** by Biljetten omschreven is. Z4 stté> t* beiielitigen op vertoon van Bewjjs van Toegang op do in de Billotteu vprmoldJo tijden. De liewijien vaa; Eigendom' en de YeilcondltiënUsgen op den gewonen 'tijd ter lezing ten Kantore vau de Notirisison POUW & SCHÜLTZ, Keizersgracht 54. lemauil nailero inlichtingen verlangende inreke met den Makelaar P. F. A, ASTUSCH, 157 Prinsengracht. De Makelaars .TORI8 DE REOTS, P. V. A, ANTCSCII, H. C. LEFERING, . DEEN1K, O. VAS STEEN WIJK «n W. C. DEES1K, daartoo gemachtigil door bunnen principaal, prcsenteeron to verkoopen, ton veiDtaan van de Notarissen POUW en 8CHÜLTZ, in het Verkoop lokaal Fraacatl", op Mn'jtidaj la October 1833,det aTonda D» zei nur, het voor weioige jaren geheel niooirgobouwd HEERENHUIS, met Koetshuis, Stalling, Hooi«tchunv, Moes- en BlcoiucHtulu enz., enz.; benevaue een perceel daarachter gelegen Wei* en Hooilaml» ter gezamenlijke grootte ran 93 Aren genaamd Villa Elizabetli", afc^gde en gelegen aan den Haarlem me r weg nsliy hot dorp Sloterdjjlt. Hét Hooronhtiia bevat 6 Kamers enz, alles rnlmerby Biljetten omschreven. Het perceel is to bezichtigen op vertoon van Bowjj» van Toegang, Dinadag en Donderdag van 2 tot 4 uar, Da Vcileonditiën znllcn vier dagen vóór, atamcilo op den verkooptlas ter lezing )i;-frcu ten Kantore van de' Nutarisson PODW en SCUULTZ. Iemand nader onjorricht bcgccrenrte aprcko mat den Makelaar P. F. A, ANTÜSCH, 157 Prinaengracht. TE HUUR: Een vrij H O V E X lïUI S aan den Buiten-Amatcl, naby bet Station vau den Rijnspoorweg, bevattende drie gi'oote en twee fcleinc Uiamers, Kcaken, Kelder en Zolder. HnnrprUs f «OO» Ui-leven franco, Icttcra P li, bvrean van dit blad. Algemeene Rflacitscliappij van Levensverzekering en Lsif rente. (Bevestigd te AMSVKRDABf. Goodjrolfoufd, b{J Besluit vcim l November 1SSO, No. «S. A.MSTEKDAM, Heoronsj-vacht SÖERABAIA, BRUSSEL «a HAMBURG: KAPITAAL: EËif XILLIOEN QVLDEN. DE VERZBKEKDEN KWHTEN DEEtEV IN DS Corataifl'sariBSÓn, do Uecrcn: M», ^ff. TAN DBB YI.IBT, F. J. "W. H. Scnsiixz, M». G. TAM TIBMHOTEK, M». P. W. H. TAS"! nllon to AÏstoKla»; M':. W M. REBpMAksu, te Rotterdam; M». J; P. B. TAK TAK ?OOBTTUHT, te 'sGravenhagoj Prof. P. TAK GIER W. A. WO» VA;S DEB Pïttz, téAê'sVüj Jür. M». L. 3P. H. MicfiiBLS VAK KtssKiicn, to Roermond; Jhr. M». 3. H. F. K. TAS te Rijs (|rip*U.$i; %. rf». J. S. A. H. M. YBiiuiiiaEH, to 'sHortogenbogóh; M». F. H. J. BAROH DB BiiBiasïBnr BOOALLA ZAWABZBT, te Maastricht; u*'. C. O. DE CEÜB, M». 3. i. C. ENSCHÏDÉcu J. DIKOEE, allon te Soerobaia. "llirectetiren: D». S, B. J. VAN SGHEVICHAVEN, E. W. SCOTT en J. F. L. BLANKENBEEG. De Kaatschappügaat contracten aan voor alle soorten verzekeringen op het menschelyk leven, ook voor Oost- eiij ^??9^ West-Indië. HaJre tónoven ziin volcrens do nie^-wate 'statistieke <r?gevens berek^cl. n Nieu we Magazijnen VAX Meyjes & Höweler, AMSTERDAM ENTEN boveolt la rnSsue sorteeringr ?voorhanden 'n de 51 A GAK W ; PKCR & Co. as «Stat ff4. o J &U cUe Aoo^, «A.YIC EPÓTSi te Amsterdam, tUth 4 Co., ZoodMk hoek Kolkalnls M 16; Vroei* * Z*»n, Kalventraat 43- Cli!b>n * C», BeilJcenwcg il; Wakker, KalTerstraat 190. 'sHago, Mitubllli1, Bnitenhof 49. Botterdam, VM f»»nten-K»Ur, Qoofdateeg 1; Mnalilllé, Oroote Harkt 4. Breda, van de «o.rheriar*1 Qróote ttarki D llöl Wed. UUe» * Zn., Ilidderstraat A 422. Oorcnm, II, J. H, Hmch, Doogstraat B 7Ï6 Saeek, IfeJ. do Weit. !*). II. van OOM»*», Leenvrcnbm-g 8. Nijmegen, P. II. J. Ceerlic*, BroerStraat'441 Wi B. H. vat» irlmpeu, Broerstr, 4i.?Oru&i&gon^l. II. J. Uuiieukerc. S.Ebtioï«ati,O4a, F. LALOLI zWi aan tot liet leveren van B E E Ii D E BT. Fantaaio ala Religieus in Flatfltk ou Gift. Ver der» tot liot ropneoren van dezelve; alsook Vormen en Gieten ran BEKLDEN; ichoc^iaakcn ea roparoeren van JUBMEfl «u ALBAST. Spuistraat bij «lo Molstecg 83, AHSTJBltDAV. (Geen \Vlnkel), II. FLORA C K, Schilder, Decorateur en Polygromeur TOOR aALOKB, PIAPONDS, WANDEN ESZ XOoNvel In degoltjke Olionas-Methode, als ook in onvergankelijk Itallaanaoh Treseo. «V0BltBI)C;MTKBa M*. «9. DE BAZAR, Dames Mode-Gids, 4e KWARTAAL 1883. ft*?per kwavrtmnl. Of Bütoezending van /1.?per poatwissel ontvangt man NOS. 19?34 Batar,-franco per poit van de Uitgevers Den Haag. «EBB. DE HAAGSCHE MAGABINE-BDTERFABRIEK VAK Dr. J, Th, M O U T O N.» \. KAS-VEREENieiNS. RENTE VOOR GELDEN & DEPOSITO. Met i£n dag vooraf opvragen» i, t i t 3 pCt» Wan dagen , ' . . : i * i 31/j » Tonr lan^ore torni\jnon ap nader orëraaüta komen vbóïivaardcn. BEWARING VAN WAARDEN volger.» Begioment aan het Kantoor verkrijgbaar. Amaierdam, 21 September 1883i DE DIBECTIEi OSTON6- N BETAALKAS. Rcntê-Vèrgoedlug voor Dèp6«ltètip lledent k l dag opvragen* 8p 3 pCt, ^ 10 diRon u ^'/» newiTliiB vatt ffd"ten or andere Waarden tegen per mille por Ó-tnaaudoüi Begletnenten gratia rerlurUgbaar. Amstordam, 31 September 18Si IX ZIEKTEN nr ZENUWENu «erSPIERCH TTOltDl)* IFoSUIB OKKbUI UUUIl t>« Biiatafie Eiectro-Uediscbe Toestellen PtyVEftfflACHER ne tetae Venehenen b(J den TJltgever P. W. VA}t DB \VJJlJEBf Utrecht: OP Godsdienstig, Letterkundig gebied. ZESTIENDE J AAK G A NOU Deel X%I, aft. IL INHOÜB» I. De Grondwetsherziening vótnmamelvjk met betreli' U. Wie is eneerip Des«*rt*s ol Pascal m, E« teief 41 D**»* w YA_ PrUi per i*»*!»»* ?* Vertchönt eiken Zaterdag»Toni. TJU<«v«r»: D*aBLADVSBZIWIGlKQ HOLTZ * Oe. Xaatoor: Spuieiraat 216. IHHOTJDi OODQKLEBBD» STAATKUSDB, deor TAATKUNDIG OVERZICHT.?ALLÏBLBI. OVBRBOBT DEB PM». WJKBtt Hut Tooiwel te Botterdoor M. H. - U» B«*gU. ZXXTI, door M. A. InUrettloeale *eBtgoo*tsfla»t *? Xapehcii, IV, door ». - IJTTMpBiO)BUjlW*»imenl»«l)«»«>fto««> er *eu% 1T, door a 1T. --'IS»* ?ieaw* werken, mr NederU*l,doo -W.J.C.K.-D«le««i>4«ov*rKrakaU«, n, medegedeeld door 3. A. de Bergn. Gebed, jfeor Aqnartaa, Dante b(j het Uooeter Buit» Grooer W Corfo, door A. Flament. Berichten «a stedodeeLgan. _ Inbond van Tijdschriften. Klew» uitgaven. _ HIUTAIBE ZAKEN: Een voorstal tot regeling TSff M militair oadtrtttti, {We*;,?«MJegraphie. - SCHAAK' ROBLBBB. FEUILLETON: Ontwaak* mli «en vUnir, een paantas!» door Antoinett», I-17. «CHOOL; li» XXXVin, door Q. R. MJatHTiTJ w van Nassau. Warme kadetje», een ZaterdagaTeadrtatje. XIX, door Aqüorlni. BIUBVENBÜfl. COBEXSPOHDENTIE, OVEBZICHT VAN DE E FECNMABKT. AmerikaaDioh* BporoU, door J. T. d. Burg. DTTLOTINOEN. BnrgerUjk* Btand. Vellagen. T* huur xtynd* Woningen. ADVEBTEN* ESït: Schouwburgen, «na. ZONDAG 30 SEPTEMBER. AboosMmeDt per 3/m. ....... ?!.?. fr. p. p./? 1.15. Aftonderl^kft lïwniiwi sap da Kiosken Tvrfaftbear Ik , 0,10. Advertentie» TM» 1-6 regels /1.?, elke re«el mesr . . .a». tosseben den tekst per regel Godgeleerde Staatkunde. Hun Program door Dr. I. I. Betz. 'sGravenhage.Martiniis Nylioffl883. «4 blad». In de Vragen da Tijds van Januari 1883 teelt Mr. S. van Houten zeer terecht opge merkt >dat hoever de scheiding van staal en kerk worde doorgevoerd", ons gods dienstig en wljsgeerig denken" .... >toch steeds de diepste bronwei ook der staatkun dige en maatschappelijke verschijnselen blijft." -In 1878 dacht deze staatsman er reeds «renzoo over, al drukte hij zich ookeenigstins anders uit. Behartigenswaardig blijven nog allijd de voorden, die wij hieronder laten volgen. «De loutering der godsdienstig- wijsgeerige begrippen is voorwaarde en maatstaf van den vooruitgang. Blijven deze dezelfde, dan ont aardt de strijd voor hervorming inpersoons' en kan de hervormende beweging geene dnurzame vruchten dragen. Wel verre dus ran dea strijd over godsdienstige ea wijs geerige begrippen te schuwen, zoeken wij dien. Wij achten het een bewijs van levens kracht van een volk, dat het parlij kiest, en net warmte partij kiest, waar deze vraag stukken behandeld worden. Wij rekenen ze echter niet tot die, welke door eenige macht, welke ook, kunnen worden beslist en uitge maakt. De strijd moet worden gevoerd met de wapenen des geestes en een ieder moet niet alleen wettelijk, maar ook zedelijk vrij lijn om te gelooven, wut hij waar, te ver verpen en te bestrijden, wat hij onwaar acht." Or. Betz is een geoefend strijder met de wapenen des geestes. Dat hij zoo dikwijls iU hij ten slrijde geroepen Wordt zijn zede lijke vrijheid weet te bewaren, heeft hij niet toor het minst te danken aan zijn wijsgeerigcn zin, die hem niet maar doet waarnemen, maar bovenalles doet waardceren. Van waar deering getuigt ook weder zijn laatste bro chure, Ilun Program getiteld. Hoc Dr. Betz aan dien' titel kwam ? Laat Uj zelf er ons het antwoord op geven. ilk weet zeer goed", zoo schrijft hij . >dat wij te onderscheiden hebben tusschen flrf Program en On» Program, en dat van de oniirevclutionaire condidaten slechts met Rtt Program instemming gevorderd wordt. Eveneens weet ik, dat Dr. Kuyper in de voor rede (ol Ons Program daar uitdrukkelijk op wijst. Doch in elk geval heel hel Ons Program en niet Mijn Program. En zelfs al heettehet Mijn Program, de heer Kuyper is on* fanks alle tegenstribbeling, bij de aniirevowrionairen een man van zoo grooten invloed, (lat ik mij onmogelijk erg vergissen kan, «fanneer ik Zijn Program voor Hun Propam laat doorgaan.... »in substantie"." Aan Hun Program wijdt Dr. Betz nu zes «litereenvolgende hoofdstukken. Hoofdzake lijk wordt daarin bestreden wat w(j kortweg: Godgeleerde Staatkunde kunnen noemen. De mtirevolutionatren toch beroepen zich ook op staatkundig gebied steeds op Gods Wet, nodai hun staatkunde een godgeleerd karak ter draagt. Tegen dat godgeleerde karakter «u trekt Dr. Betz terecht te velde. GoJgeKerdheid en Aletaphyaka of Botennatuurkunde kunnen in zijn oog geen grondslag | Jormen voor de staatkunde, hij begeert «aarom zeer natuurlijk dat >wij ton minste p staatkundig gebied van godgeleerdheid 'erlost" worden. ? " Laat ons zien, hoe hlfidoor zijne brochure oijdraagt, dat godgeleerdheid en sUalkunda gescheiden blijven. «Waar de hoogste belangen van een volk P het spel staan, schijnt het wenschelijk, *D minste de oppervlakkigste zonderlinghedeo u_vermijden" zoo schrljlt dr. Belz. waar bel blijkbaar hindert dat de antirerolutii, woorden als contcientie en ordinantie gebruiken, en tegen de woorden als dmJant en natuurwet, die vrijwel betzeltde beteekenen, te velde trekken. Om tot een nobelen ttrtyd te geroken, acht hij het daarom voor alle dingen noodig, dat de strijdende partijen niet met woordeo schermen, njet onder andere woorden hetaetytererstaan ot onder dezelfde' woorden wat anders. De schrijver van >\)h kant geeft zich daarom alle moeite om de tegenpartij te verstaan, waar zij het woord >God" gebruikt, en heeft een uitlegging van dien naam gevonden, die bij volmondig kan beamen. Dr. Betz en de tegenpartij raken elkander dus waar het de hoofdzaak betreft en op zulk een standpunt is niet alleen een afrijd met do wapenen des geestes, maar ook ee» beslissende strijd mo gelijk. i Wanneer wij overwegen" zegt dr. Betz ? »dat de natuur in den ruimsien zin van het woord, en dus gedacht als het geheel der stoffelijke voorwerpen, levende en den* kende wezens, die wij waarnemen, benevens do wetten; waar zij aan gehoorzaamt, volgens algemeen menschelijk oordeel een grond heelt waarop zij steunt; dan is er geen en kele reden, om aan dien grond don naam God te onthouden. Uit volle overtuiging beaam ik dan ook, wat dr. Kuyper op bldz. 65 van On» Program zegt; »God, als God, wil nu eenmaal voor ieders besef zeggen: de > diepst e oorsprong", de springader des levens", i aller werkingen diepste wezensgrond." Dr. Betz wil daarom niet tot de atheïsten gerekend worden, en zegt met het, oog op de anlirevolutionairen, die hem, den empinschen wijsgeer, met wantrouwen die verklaring hooren afleggen: >Voor partijoogmerken schijnt het beter, de benaming van atheïst te behouden. Indien men niet wil gerekend worden voor een pers te ar beiden, die partljoogmerken boven alles stelt, dan zou het raadzaam wezen, de benaming te laten varen." Dr. Betz heeft dus als philosoof, als denker, niets-^ tegen den naam God, al zou hij ou!( aan do antirevplutionairen in bedenking wilton* ceven*».iai*t J>fy eik*. gelegenheid 4e»naam van God. ie pas te brengen." Ook in dezen kunnen de antirevolutionairsn met hem meegaan, immers, zij willen ook {>een mis bruik van dien naam. Om het juiste on derscheid in dezen echter te maken tusschen gebruik en mtibruik, daarvoor is godskennis of theologie onmisbaar. En terwijl de antirevolulionairen nu aan de godgeleerdheid hun hart ophalen, zegt dr. Betz terecht: >dat al twijfelen we geenszins aan Gods be staan, wij buiten machte zijn, alles op be grijpelijke wijs uit God af te leiden, of tot God terug te brengen; kortom: dat de ver houding dezer wereld tot God ons verstand te boven gaat, en wy daarom van godskennis liefst niet spreken moesten." Dr. Betz is dan ook een nïet-godgeleerde denker, hij is een anii-thoologische wijsgeer, zou men kunnen zeggen. Kennis van God stelt hij gelijk met ijdele waan, al merkt hij tegenover ztjn tegenstanders weder zeer te recht op: >ook al waanl iemand, van God een denkbeeld zich te kunnen vormen: een onrede lijk, willekeurig wezen zal niemand denken, dat God is.'* Waar de antirevolutionairen dus als hoogste gezach een redelij ken God er kennen, daar erkent dr. Betz »de rede" ais hoogste gezach, en heeft hij grooi gelijk wanneer hij met het Program der ?anti-revolulionatren in de hand, op de redéneeringen zijner tegenstanders, het oog vestigt, en er naar streeft om alles wat in die redeneeringen nog een theologisch of onduidelijk karakter draagt, van dat godgeleerde of duistere ka rakter te zuiveren, opdat men elkander beter moge verstaan, opdat men althans op staat kundig gebied de godgeleerdheid ter zijde stelle. De anti-revofutionairen willen geen ker kelijke partij zijn. Zij herhalen dit tot vervetens toe. Ook in dezen toont Dr. Be'.z hen te waardeoren, en onthoudt hen daar om dien naam. Toch noemt hij de kerke lijke partijen terecht: godgeleerde partijen waar zij zich op staatkundig gebied bewe gen en spreekt hij met niet minder recht van een «godgeleerde staatsleer." Wij kun nen daarom niet anders dan hem bijvallen, wanneer hij zegt: >de anti-revolutionaire party, daar blijf ik bij, U een theologische partij een party welke de theologie in de staatkunde mengt" Wat is nu tegen over haar het kenmerk der liberale partij? - Niet dat rij iich kant tegen deze of die the ologie, tegen dit of dat geloof als zoodanig, als individneele overtuiging, maar dat zij zich verklaart «tegen het gezag van elke theologie en elk godsdienstig geloof op *<ootkundip gebied." En geen wonder, op staat kundig gebied komt niet het individu als zoodanig, ter sp»k«, maar het individu zoo als het deel uitmaakt van" de samenleving waartoe het behoort. Wy zouden hel daar om nog sterker willen uitdrukken dan Dr. Betz, en leggen: niet de kerk, niet de godgeleerdheid zelfs, maar dt godtditiut i» tuet, waaraan de anli-revoluüonairen ook op staat kundig gebied, het hoogste fexag toekennen bij de liberalen kan geen sprake zijn van een staatskerk, omdat alle kerken voor den staat vrtfe vereenigingen zijq, om met Thorbecke te ipreken > particuliere genootschap pen"; kon nog minder $prake zijn van staatsgodsdienst, omdat gofwdienst een zaak u van het individu, of vajrtaze of die vrije vereeniging nooit echter van die vereeniging die men »volk" noemt, en die, wel beschouwd, nooit een ivVflo vereeniging' maar veeleer i een noodzakelijke" 'of. wilt ge, teen natuurlijke" vereeniging genoemd moet worden." Scheiding van godgeleerdheid en staat kunde blij 11 dus niet maar de gebiedende eisch van onzen lijd, maar nog veel meer scheiding van godsdienst en-slaat, scheiding van dat waarbij alleen het individu als zoo» danig, belang heelt, en dat waarbij allen ge meenschappelijk belang hebben. Op staat kundig pcbied is hel daarom het veiligst den naam iGod" nooit te bezigen. Op staat kundig gebied moesten de anti-revolulionairen bedenken dat men niet samenkomt om te bidden of godsdienstoefening Ie houden, maar om de belangen van den staal ie be spreken, om aan te wyzen, om te bewijzen wat in belang van den staal is waartoe men zich wel kan bedienen van wijsbegeerte en geschiedenis nooit echter van god geleerdheid. Juist omdat wij om met Mr. van Houten te spreken »de loutering der godsdienstigwijsgeerige begrippen'' «voorwaarde en maatstaf van den vooruitgang" achten; dringen wij bij allen aan op de lezing der brochure van Dr. Belz. Wat hij over Artikel luider Grondwet zegt, willen wc voor het oogenblik onaangeroerd laten, het zou ons toch te ver voeren. Later hopen wij er op terug te komen. Voor heden genoeg zoo hel onze gemeenschappelijke leuze is: t geen godge leerde staatkunde l" Angwilla. Staatkundig Overzicht. Duitachland doet deze week niets dan feest vieren; alle bekommeringen, Kationaai-Itberalea en Fortschritt, belwtingen en tarieven, biiftchoppen en Vatikaanscbe quaeatie zinken in hot niet bij de twee triomfen van het militaire Duitochland, de tnauouevres dia de Keizer temidden van een staf van koningen heeft bijgewoond, en de ont hulling van het Germania-monament, het gcdenkteeken run DuiUchland'« eenheid. De geestdrift is dan ook onbeschrijfelijk geweest en de uitdruk king daarvan, schopa eena cm verhole n bedreiging voor het overig Europa, btyna sympathiek Uoor het gevoel van dankbaar zelfbewustzijn dat zij ten toon spreidt Weldra evenwel zullen de dagelijks cue zaken weder hervat moeten worden. Naar uit tierlijn wordt bericht, zal eerst n& den terugkeer van Bütticher en Dis mar ck zeker heid kunucn worden verkregen omtrent het we der beginnen van de werkzaamheden van den Bondsraad, liet eerst zal de Bondsraad tot de beslissing, dio no^ aangehouden was, overgaan van de vraag, of de Keizerlijke verordening tot uitbreiding van de voorrechten der meoitbegunstij?de tiatiën", zal worden goedgekeurd uitge voerd. Men meent dat er vele bedenkingen zul len worden ingebracht tegen al deze eonceniüu, die zonder tegenpraestatie zouden worden verleend. De Elzasser afgevaardigde Antoiiie zal bij den Rijksdag protestecren tegen het opeubaariuoken der by hem in beslag genomen correspondentie. Naar de Kö'.nisclte beweert, zou er uit blijken dat Antoiuövan een Fraiuche vereoniging gelden heeft ontvangen, die moesten dienen om de po gingen te bevorderen tot bevrijding van Klza<Lotharingen, zonder dat evenwel de oewyzen vol doende waren om tot een itrafrechterlykevervol ging aanleiding te g«von. l)o Btrlintr Vottstcitutig zegt over dit onder %De verraderlijke opeBb.inrm.iking der bij Antoine gerechtelijk in boalutf genomen bneveo, door oe Nord-deulsrlte Allgemeine bedreven, maakt eene openlgko door goen toorwendel* te venchoonen wetwcheaiii» uit, xoo grof en onbe schaamd als men zich haar nauwelüki denken kan." Het blad ziet in deza daad, Tan het officiouae regeeringsblad nitgunde, ecne bedreiginff voor h«t reebugsTo«l «r'teïrelijk voor de W^heid van het ganeche DnitseHa \oüc, De Norddeutichc Allmmeint evenwel, het officieusèorgaan, heelt zich verdedigd, door te ver klaren dat bet Duitiehe minuterio zich. met de vraag heeft bezig^ohoude*, of het vertougen tot Frankrnk zoude richten. liet kabinet had echter dit (Unkbecld verworpen, dewjjl daardoor tot de FrulMke regeeriiigv eene bevricode mogendheid, eeae onaangeMine verdcaking werd gjncht; ter* wql na hét opearxannaken in het BeUag van den vrede een beroep was o f 4e vredelievende meerderheid der Fraatche. natte, om de uitingen eeoer wrloflzncotiga jnindurheid t» controleercn. Oostenr^k woritelt «teedi met i$a veeltongige kinderen. De onlusten in Kwatiëen in de Militaire Gren zen X)JB oog niet geheel tot ttaan gebraoht Ter wijl gedurende eenige agcn de beriebten zeer gemUUllend waren, kwam de tijding dat naofc FukeMreti in de MiliUin Qrennn «ene bloedige botiing bad puati gehad tutschen bet volk en de miïUirtn. tjit Boteiëontvangt de PeaterUoyd een seer RcrnatiUUeaden briei, wmarin wordt ge» meld dat de opstand niet naar Boiniëis ovetge«lagen, en dat ook de geruchten van de onnut dor r rooverbenden veroorzaakt, geheel ongegrond In da Tolmado w«sk vaagt het tweede bedrijf deser Tenrikkelingen aan, in het Hongawsete psrlement. De regeerinir ssJ «*n barden strfid ta T0«r«n hebbeo, doch nwn twijfelt niet of Tux» ui ten slotte tegen dcxo crisis opgewassen tflo. Het Hongaarsoh progrsmma ten onnsiea van Croatiöis duidelijk en eenvoudig. Het Terlaogt dut aan den Büktoag een nauwkeurige rekening zal worden voorgelegd, waarin gespecificeerd wordt opgegeven, wat Hongarije jaariyks voor Kroatifi op de algemeene beoroofa'ng betaalt. Kroatiëbesteedt srjne landsinkomsten, tot op 05 pCt. na aan zflne eigene administratie. Als bet nn uit de cjjfers blvfkt, xooals verwacht wordt, dat Hongarije 4 of 5 millioen 's jaars aan sgne betrekking tot Kroatiëten koste legt, dan vor deren t|j dat dese betrekking of eenigssins ten bate van Ilougsrtfe gewijzigd sal worden, of dat de Kroaten, als sij dit weigeren, hnn oi^en weg zulltn gaan, en trachten zonder Hongarije klaar te komen; ruinchien gelnkt hnn dat in aanalaiting met Oo*tenr$k maar Hongarrje heeft geen lost, run tegenstaadigers to bekostigen. De ebch is das: Kroatiëlaat Toor de Tyf millioen de lei ding der gezamenlüke belanden aan Hongar^e dat toch reeds Fiume in tyn macht heeft, omdat de spoorwegen Tan Ftnme aan dien staat to*b hooren of Kroat'e bedroipt zich self, betaalt zjjn aaodeel iu de i \jksadroinistratie, vormt een zeirstaodigen staat en draagt de Terantwoording voor zijn eigene politiek. De Hongaarsche Premier, Koloman Tüza, heeft in zijne vaderstad Groszwardeio, bjj gelegenheid van een hem door ijjne k eiers aangeboden feest maal eene redevoering ««honden, en daarin de gedragslijn geschetst, die h\j tan opsiehte der woelingen in Kroatiëea der antt-semitisehe be weging voornemens was te volgen. In Kroatifi beschouwde hij het als den eersten, plicht der regecrioff, de orde te herstellen en iedere poging om de oestaande moeilykheden door oproer en geweld op te lossen, to onderdrukken. Zoodra de orde hersteld was, zon de regeering eene gema tigde houding aannemen en in verzoenenden geest te werk gaan. Do beide voorwaarden zonden door hem tot een Kabinets-quawiie worden gemaakt; bij zou ze trachten door te dryven, al moeit dit hem ook z\jn zetel in het Parlement kosten. Do onderdrukking van de aati-semitische woe lingen noemde Tisza eene zaak Tan eer voor Hon garije. Joden-verrolgingen lyn het wachtwoord, maar hot werkelijke doel is de bwooving der be zittende klassen. Stelt men aan deze ongeregeld heden geen paal en perk, dan zal het gepeupel weldra planderen zonder onderscheid to maken tnsichcn geloofbelijdenii en ras. De regeering zal alles doen, wat zy vermag om het land van dese schandvlek te sutverea; de bargera mort Vi In Rusland is het vertrouwen eoo min uit- ala inwendig teruggekeerd. De Cxaar heeft het besluit geteekend, waarbij de staat yaa beleg voor Petersburg nog gedu rende een jaar verlengd wordt. VoUens een telegram aan Daüy JTetfs wapent zich Rusland op reutachtige school, zoowel op de Rrens van Ootteniijk als van Duitschland. Gou verneur-Generaal Goerko heeft Pretookow en Koiisk geïnspecteerd, waor in geval Tan oorlog de hoofdkwartieren zullen worden gevestigd. Twee legerkorpsen zyn verspreid tutscucn de Wetchiel en de Bug. Do spoorweg^eu hebben bevel ontvoogen, waggons voor militairen iu gereedheid te hebben; er r-ijn 36.000 bedden voor soldaten besteld. AUe particuliere stoombooten op de Zwarte Zee zijn genummerd en geïnspecteerd en moeten zich gereedhouden. om troepen n ammnnitio te vervoeren. Langs de geheele grens zijn magazijnen opgoricht, die gevold worden. Ofuchoon Rusland zich alzoo de handen vol werk geeft, blyft het onafgebroken de pogen ge richt honden op uitbreiding van zijn invloed in de richting der Donau-vontendommen. De gebeurteniïscn in ulgarije hebben de Basaischo bladen een zonderlingen toon doen aanslaan, die de. mo gendheden geërgerd hoeft. Volgens beticht u;t Cpnstantinopel is <Je Porte bezig met de voorbereiding eener circulaire aan de mogendheden, waarin zii verklaart, dat ty, iu het geval Tan regeeringloosheid iu Bulgai'ije, hare rechten ala duzerein over deze provincie zal laten gelden. v Het Journal de St. Pciersbourg legt dat de Rossische generaals in het Bu'gaarsche miuisterie ontslag hebben genomen roet verlof van den Czaar, wijl zij meenden de. mede-verantwoordelgkhèid voor gevaarlijke maatregelen te moeten weigeren; zoodat de Vorst en zyns raadgevers voor die maatregelen alleen verontwoordehjk zyn. tiet Journal betreurt de laatste politiek van Tan den Vorst, en zegt dat Rusland een te groot behing heeft bij bet lot Tan Bulgarije om een onverschillig toeschouwer te blijven van hetgeen volgen zal. Een bewjjs dat de sympathie voor Rusland en Ba.lgit.rue "nog ongeschonden u, vindt het blad in het feit dat men de nieuwe jpolitiek voorstelt ah) door den Gaar goedgekeurd. Rostand kan niet onverschillig toeiien, dat Bulgarije door zijne leiden aan nieuwe proefnemingen wordt blootgesteld. De antwoorden der gropte bladen op dit bericht hebben tot een nieuw artikel aanleiding gegeven, waarin bet bfficiense blad zoetelijk verklaart, dat Rusland niets dan nut en vrede wenscht, op welke wijze Bulgarije uch dia ook mocht weten te verschaffen. Frai,krQk'i regeer in?, tasschen de radlkalen en de Chinezen gedrongen, gevoelt «ach iu een lastigen toestand. Het officieel Terslag van da b|eenkotDst Tan «enige leden der linkerzijde, onder voorzitterschap van den heer B ar o de t gehouden, luidt: .De groep der uiterste linkerzijde, steunend» op: De Constitutie, die bet ministerie n'et; toelaat over '? liads strfdkraehten of financieön ta be schikken «onder Terlof van het parlement: De formeele belofte, ia de xittiug TOD 10 JuE door de Regeering afgelegd, in deze woorden: ,Zoodra de toestand ernstig werd en andere, middelen noodig waren, soudt rfj weder oitspraak doeni en g\j kunt veraekerd jajn, dat onze strijd krachten en finanoieen niet op bat spel geaet «ui len worden sonder uwe toestemming." Eischt de onmiddeJlijke bQeenroepinfe der K»> iners \ Verklaart dat alleen d* medewerking Tan bet Parlement d* openbare ongerustheid kan doen bedaren{ ?' ? Dat tegmover het buitenland die rnedewerking onmisbaar i» om aan de nationale politiek de vatte. > toste flhtiag U gaw, weJke all*sn da hUs hebbers van hit land mat hebben to bepales*. en om aan d* regeering der Republiek het nehi to geven to onderhandêlem en to handelen; Iht de afweskaeid der Kanten hst lot onsss? troepen, die in Tonkin vtrtoevra, ia gevaar kas brengen, daar alleen het Parlement de beroegdhtid besit om de noodige maatregelen to nemes* Belast het bestnnr van da groep, des* TerkU? ring aan den president van don ministerraad ts> overhandigeo; En, in geral TAB niet bfleenroeping der Kamer», maakt alle goed» burgers opmerkxaam op hei schenden der Constitutie; En verklaart het sainurterie voor verantwow beeft het er te Parus voor gehouden, dat een overeenkomst met Ouns> inderdaad spoedig tot stand soa komen, JDe Toormswiea «ouden dan syn eens verdeeling van Tonkin met de Bood* Rivier »fs grensscheiduig en rechutreeksene aw nexati«nran al vat er ten inideBT»nlifft,Aiiiioaa niet uitgezonderd, waar koningen en pretendenten gelijkelijk opgeofferd cóuden worden. De qtMWttla der stnereiniteit van Chin» over Ann«un «on met Annam verdw^iMD. Het gebied ttuuchen de Rood* Rivier en de Gbineeeehe provincie Ytuuuui, d* aticbting Tam Dnpuis, bet eigenlgk begeerde biuk» deisgebied, zou echter worden opgeofferd. De Siècle doet opmerken, dat Cblaa die nomioal* snzereiniteit, waarover «ooveel gesproken is, wel wat vreemd opvat, als bet daaraan het recht onW iMnLom Annam bötractut ia rollen eimuidon aan Frankrijk «f te atau. Intnssehen beeft markies Tseng wel eenige n» sprekken met Jules Ferry gehouden, ma»r bet antwoord TM Gbina, door hem gewaclit, komt niet. Eeoe Terbreking van den telegraafkabel, die hem seer te sUde tx>u komen, deur China d* zaak wil lekken, wordt door de ALonüng fott gemeld, maar niet bevestigd. Zonderling en weinig betrouwbaar U de volgend* dépêche, ofschoon door Haeas ontvangen en later officieel bevestigd. Züi» «t Saigon en gedateerd van 37 September: Den 16den September liep ta Hanoi het gerucht, dat de Zwarte Vlaggen SonTay twlaten hadden, de citadel aan de Annamiten overlatende, met ontruiming ook van de dorpen Fbung, Hu-Gne en Day. De Tijand zou zich naar den anderen oever der Roode Rivier ternggetcokken hebben, terwgl esn groot aantal mandarijnen rich aan den regeeriog»'Goinniis*atis Harmand waren komen onderwerpen. De Franscbe regeenng sal nn verkenningen langs de oevers laten doen en nog meer troepen «enden. De ernstige xaak TOOT Frankrijk «cbtmr » da laatste daffea bet bewttk fan v--^~ * --^ -i 15, dot te Straatsburg in garuizeea ligt, ta heeft Brèb reeds den volgenden morgen, by de Duitscha legermanoenvres, in de nniTonn van dit regiment vertoond. De ergernis, door deze benoeming aan de Fató'zenaars gegeven,'is buitenge woon. Radieala ' en intransigente bladen geven bunnen toorn m woerden lucht, die voor den aanstaanden gast van Frankrijk alles behalve vleiend ziia. De regeeringspe:s beijvert sich, om de gemoederen tot kalmte te «temmen, maar moet toen erkennen, dat do keuze van het regiment, dat men Koning Alfonso aanbood, een bewgs was van gemis aan tact van de z\jde der DaiUcbers. Dit laatste moet men inderdaad toegeven, tenzij m«n aan het toeval eene buitengewoon groote rol wil toeschreven. De Spaauscbe Koning heeft het echter in süna hand, dezen onguustigen indruk gebeel ofgroodeels uit te wLscaen; «enige welwillend^, goed gekozen wsjorden van waardering, eenige betui gingen ran goede geaindheid om in vrede en vriendschap M leven, sullen de zon der popula riteit wel van achter de wolken te voorschijn doen komen. Koning Alfonso heeft in Spanje meer dan eens getoond, dat h$ een woont op zyu pas kan spreken en aal dit in Parij» seker niet verzuimen. Op het eiland Corsika i», volgens de JPttüe France, door de Frantche ngeenng een Stüair gouverneur benoemd, de brigade-generaal Trtelry. De Aticttcc Havas meldt dat de benoeming van een militairen gouverneur voor Corsica niet ui bewerken in het belang van Italië, De GaUloit TI idt w eene andere reden voor ; de Corsikanen r.Hn echte Franseben ' en zolkn zich niet licht t<x Italianen laten bekcnren, maar zy xya ook ecu%e, onterbeterlyke bandieten «n moeten met den sterken arm geregeerd worden, Tot bekorting van administratief geschrijf son ook de maatregel genomen zy'n, daar de gendar merie op Coriika, telkens mobiel gemaakt moet worden voor expolKi»*: tegen de roovers, en een militair gouverneur de daartoe benoodigde toeatemminff van dan minister van oorlog recht* streeks kan aanvragen. . ' : Het is niet meer dan natuurlijk, dat «en 1to> langrijk etnategÏMh pont ab Cotaika, b*twelk in een oorlotf met Italiëkoatbaar sou worden, t ban* reeds oaoer het muusterie van oorlog tfebraeht wordt. Kaar de correspondent van de KölntKttt meldt, is aan Tersoheidinegep«isionecer(l* hoofd» officieren gevraagd, of w geval van- een oorlof het land op hen rekenen mocut. . Tot onder-staaUaecntacii bühet Franscbe mi* nistesiÉvan marine en koloniën, is benoemd d* heet Ttlix F a «r», aCnvaardigdo voor Ham. Ak rapporteur over de begroeting van kolonie» ' beeft n g van uitstekende bekwaamheden, alge meene en handelskennia en voonu van duMoiykUtid Wük gegeten; de koaa zal «an alle «aten als gelukkig, erkend wordoa. Nu er no«t gee» af> sonderlp ministerie van koloniën is, staat S^B po*t feüeljjk nut ditm TM Mtiniattr geluk. Maar aanleiding van deze benoeoi ing merken verschillende Fraaaelw bladen op, dat dn Ka men niet geraadpleegd s$n over het op nieuw invoeren desei betrekking, on dat voor liet trak tement van den nieuwen titularis geen post op d* begrooting was uitgetrokken. < De Franscht- regeering toont inderdaad seer weinig eerbied voor do reenten der volksvertaVolgens een beticht uit Tamatavo zouden de Hovns dea 8en deser al de stellingen ten. Koordwestern van Ifadagsutr, op Majunga oa, bcrnomen hebben. D* Franjsch* refteering heeft de (tetatelükm, welke onlangs in bun, betrekking geSehortt waren, in bun ambt hersteld, en. hun zelfs de acbterttiXigH heniiiliapjtgem doem S*V b l