De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1883 30 september pagina 1

30 september 1883 – pagina 1

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 32ft. INTERNATIONALE TENTOONSTELLING TE AMftTEllIIAM 1S£8» WEEDS6HE BRAMEN, ZADEN EN PEULVRUCHTEN. ?. A. HACiENDAHL te Öreforo. Onder referte asn hetgeen fn oni» voornaamst» bUden onder b«t opschrift: ,,|i«» *?»» v«« "««V* "- - , to.4b..««r»" t» «eschwïon, s»l hoi niet t ontbloot «tjn, een meer nitgobrold ovorz cUt te Reren vaa hetgeen daarvin op onte TentoonitelUug to siea i». W(J ouöeenon daartoe *»n het In d« Pr»o»clio taal wstoldc B»pport v»n den wakkeren ambtent aan deBÖw-LandbouwMliool t» Wagcntogen. den Beer P. J. vasTPcsch, die tereeUt door de Jury v»» deze kl*«M> (Groep VI, U*»«e 88) tot E*pert is benoemd geworden om do Juy 1>Ö d* beoordeolins TOOT to Ucliien, Uet volgende: Onderscheidene voortreffelijke m»nncnacri»eten«eh»p, toowel in Zweden tin In ilen vreemde, hebben in den laatstaa tiU ceae bizonde» umUfhk gemja a«i liet voor den Isndbonw ca den nitvoor s*or ge»ichBge vrssgBlnk van de hoedanigheid der Granen en/»dun ttn de Noordelijke pool«trel«n. De uittom»tcn. door Be DMporingen v«u den Hoogleeraar Schübelcr vcitreRen, dio Sloh moer dan dertig Jaren op nUgBbroid* en zamcnnitelde itndiën en proeven heeft toegel<s«d, kunnen m de volcende pnaten worden umengetrokken: lo. Wsuneer nwa eene pUnt ol een gewas van het Zuiden naar het Noorden verplaatst of naw eono hooger boven de see (relegcn «treek, koincn x\j in korter tijd dan vroeger lot volmaakte ontwikkeling. Wanneer men na de Zaden van hetielfde gewM na eoaig» generaticn op zou oorsprunkelüken grond zaait of torog bronst, rapt het in de eerste Jaren in korter tijd dan voor zyn orerpUataine In i«ad In NoordoHJkor «treken. 3of Byn» all* gMas»en die in Noonlclijker streken Broeien, beiitten, in illen deele, een merkbaitr 8f<»tero hoeveelheid vau aromn en kracht dan dszelfde planton In lagere «treicn gekweekt. So. Do Zaden van het meercndeel der gewonen winnea tot zekere lioogto iü grootte en gewicut eaar mate men ie verplaatst naar het Sooi den. onder Toornaarde evenwel, dat deze ovcrpl»»*^11» nil!t °P eenmaal eea.hiedt in ooit niet verder dan do gewassen de geschiktheid «uilen bezitten om bunno volcisaktü ontwikkeling to btrtikcn gcdurendo den korten zomer T*«o ï)e Znden gowocn«n in Soordclükcr streek hobbcn dunner Buuil, kiemen üpoeJigcr on beter en bi-u-ngcn planten voort dio sterker en lorachcr zijn dan d» /aüen Tin ligci' streken. B. C. II. Deio wetten van fiehübelcr hebben bevestiging «rl»ngd door de onderzoekingen vnn rerxcheidcnc aniero g«leerden. ? K al» do l! eer en Hoogleerarcn Nobbo to Tiiamnd, Pctur-nann to Qcmblonx, Ilabcrludt te Weenea rnx. Ziehier hoo de tweede zich uitdrukt in zUn: ?Ouitri'totk naar dt Zttdm in ilraittu afluuiitt'giiUXaai-iïildkt tin(Brusüt-1 1877, p. 41. UI. I. Het Klavcrzaad. do Zaden van Graizaad, Dennonboom ea PUnboom in Xwedcn gcous«t,' tu»»ch*n 5&' en 60" 40' breedte, onderscheiden zich van, die in zuidelijk» boden gooogat door; A. De weerdero kiemkraoht die niet alleen bestaat in het aanUl der uilen gcsgli'.kt tot kiemen, uur ouk door da kvaclit va npoeü waarduor ïij tot kiemen komen. (byv. in 3 maal 24 urvn). Dooi- hanno grooto zniverhoid. Duur bun hoog geaiidilcld gewicht. i». Voornamelijk «at aangaat hot TrifoHnm pratenao (rood klavcraaai!) en hetTrifollutnhybridnm(A!slkeraaad) is het gewichtig feil geconstateerd dat do Zwocdwho monsters vry waren van wrangkrnid, hetgeen wiujcr oototaat door zorfvolle bereiding dan door do zoldzaunhcid van. bet wrangtrnid in de NoorilelUke imltnur. UI. De groote on unclio klguluavht der Qranon en Zaden van hot Koonlon aan den oenen kant o u hun hoog gemiddeld Rcwlcht aan don anderen kant, ver klaren do vroegtijdige en grooto opbrengst dio mon constateert (volgens Schüoolcr on andere onderzoeker») wanneer mtn zo van het Nnorjcn naar het Znidun overbrengt en ze kweekt in vergelijking met do inlandsohe Zaden en Granen. De belangrijkheid van de grooto kiemtracht en zuiver heid der Granen en ZaJen is t« goed begrepen en to wcibckeiid oin er hier vcr.ler ovor uit te wjjden. Elk oordce'.knndlpe lanilNmwer kent er ilo voordeoloa van. \V(j .wijzen er sleühtji op, dat de ledige ZnJcn (zender klcmkravht) als zaaizaad gebrnilit geen verder nut hebben dan tot mesi te. dienen, doch zulke mest is waarl\jU al te dnnr. Scdt-rt landen tijd reeds hebben d» hrulbonirei s van zp!ioro districten vsn Zweden, dio een grond bezitjon, dio bizondor gcssliiUt is voor don bonw van con speciale soort Granen (zooals b|jv, C ars t en llogge) ilo gcwoouto do nulnrigu districten vnn Zaden voor dio so"rten ta voorzien. Dezo voortbrengers pevcn zifh ook nllo denk bare moc-ito om to zurpon J»t do dongd hunner Oranen niet ontaard. De landbouwers van een klein dorp in Sktae bijv., dst bekend l» a'.B proónctieplaati vsn voortrefieiykfl Gar»t, hubben lioh niet o hiuider fovnicol vurbonden d« produutlo van Havev gcheol te verlaten, opdat do Garat van alle bümenglus van Haver auiver uoudo blijven. In de lanUte Jaren, «Un groote landeigenaars in ver schillend» dceleb vau Zweden ooh laiixevangeti in hot groot Zaden te kwcebon \in die soort Oranen waarvoor de grond van ban domein het gunstigst is. Zóó hooft men er zich op toegelegd op dezelfde wyto, voor den nitvocr van liet Zand. gvoote hoovtolheden roml Klilvorzaad en Tiifuliuia hybridum of Alsikerzaad to kwvvkon. De bovottKdo aatlu'iilclt (in den aauvang vooral do Koninklijke Akademio van Landbouw) hoeft, in don loop der laatitto Jaren, bl\jk gogevon vnn een kradilla initiatit'i ten gunste der prujnctle von Granen en Zadon. En zoo zyn or, ia hot ruoorondeol dur provineiên dos lands, vcreonlglngen voor znidciiltmir nntstann, mot het doel om gezegde enltuor naa to moedigen oiidonowlige kennis vnn zskon ü» dezo to vcraprclden. In den loop der laatste Jaren zijn or ook verscheidene populaire geschriften on>r do cultaur uitRenoven ge worden. Diverse machines, zoowel ocnvoudigo a!n meer zamongcstoldo, zyn algemeen in gebruik genomen. liet bewyg der r{jko vnn hton, dit) dtno pogingen zoowel van do bovoegdo authoritclt ft'.a van particulieren holiben afgeworpen in zaken de üadonproditctie, springt op do moeit vernissende wflïe in hot oog, door de thana op de Internationale Tentoonstelling geëxposeerde munster»; monsters die in vertchillcude detiicu van hut uitgcutrokte land geoogst zijn geworden. Tiet rapport van liet Ccntraal-BurPira van Stalistiok te Stockholm over 1SSO schat don ousst vnn Uu dlvcnto granen ea ponlvrftchion over hqt ja;ir 1880 op do volgeodo <? ij fors: ïarwo 1.260,424 üoktolitori. 7,053,515 fi.3G2,00:l 17,300,108 l,7i9,07Q 033 842 Zync agenten de Heercu BBOMS " LmdbouwncJtool te Wagtningen. Co., alüler, N. Gamt ll.iver Half TORSO en tarwe Booncn en erwten . . »«««« De oogst van 1882 heelt de volgende resultaten op geleverd : Tivrw 100,14 Uill Kilo. Itogge ..'.... S23.94 394,83 Hlll EU» Havor . 1,078,78 . . Ualf rojgo en tarwo . , 13J.73 . . Buonen on Ertrten. . . 89. 2 . . De wnordo vtu InaUtaonoemdon oogst wordt ««schat op: 393.0 miljoen francs. ? Do Jnry voor do lütorBationalo T«ntOon«t«lllng heeft op voordracht van den Heo» C. O. ZotUrlund, Dh?öoteur van hol Chemisch Laborat en Zandcontrole Ütatlon örobro in Zweden, dé volgende bepalingen vastssstela voor do bcoordeeUng der Graueu ott Zadon: Algemeene Bepalingen. Io. Om mot een prjja bekroond te worden moet het tontooD^tstolde voorwui-p niot alcchts de voorkonr hebben bovon andere van dezelfde soort, maar moet op zich self van uitmuntende kwaliteit en eeue prn'B waardig gekeurd worde». 2o. Het door zandhandelaven tontoongestolde moet met elkander vergeleken worden en niet mat de monsters va» koron- on zaadkwoekcia. Om gene te beoordeolon moet men toven» den omvang va» Uun handol in hot oog honden, voor deze LUjgeudoel huune jaartükscho puo "üo! ' Buhalve de opmerkzaamheid op d» kwaliteit van het toiitoonsoateldo, rooet mon tevens iu aanmerking nemen eensdeels de meer of minder nuttige werkzaam heid vn'i den exposant ten opzichte vau de oultnur en den handel, van de contrölo der Granen en Zaden voor zooven-o dio werkzaamheid bekend ia of gestflafa wordt, door do tentoongestelde munsters; anderdeali aan do beteckcnU van hot tcutoongostolde voor onder wijl en loering. Buitendien moet men in aanmerking nomen: J)e ooi'i-arong (geboortegrond) der Zaden eo Granen, dwz of zij uit. Zwedon, Noorwegen, l'inland.Diuwchland AmeriU» enz. «tnuimon, daar hicn-Mi wozentlyk athanc* oS zü oa» klimaat knnneii verdragen, daar de Granon on Zaden uit zuidelijker utrokeu, vooral van Amerika, onzp ruwe winter» cu \ooijarcn gulden kanoen *°lllf^wicM ptr tieltoUttr m initniA hut-tl» waaruit wij ooLiïeiinate de deugd «n graad van ontwikkeling van het Zaad kunnen loorcn kouuen, daar net hoogste Gewicht van een korrel een sterker en volkomener ont? bow<j»t *A een vollo, grooto konul meer voeds«I voor a« Jong» pï«nt bent, ct!« dturtn ia dm at* T«ig sflner ontwikkeling «fhtakoltjk i* .. Z* MHlvtrktid ot d. (Oheri'o iipUUmdhttd op M awtzlg stin v»n «idor. Z»don of v»n onkruid. » IBWVAiK a4ia T»n muuun uwvw v« .?» «?.-.«. . Ut kitmltrackt, want dtarran hangt grootendsels M waarde van het Zaad af. ? _.. -l Dt verhouding van den tcJiil lol *«' Oraait. BQ d« beito soorten vsn B»v«r is het gewicht vsn d«n seM solf» 30 pCt. van net gewicht van het Graan, terwuldlt b« de slechtere sooiten klimt tot 41 pCt en d*a»boT«it Doe dunner sehll hoo weer voor het Oraan betaald wordt. Verft* moet «en nog opmerkzaam aiJn op if rml; die geheel Tr^ »»n bölnoht moet wwen, op *? Itlmr, dio bij hot rood Elavenaad. violet, en bU het Alsikorcaad donkergroen moet zijn. BJj de witte K£»v«r, oranje i b(J hot LÖnstad oorder helder dan donkorbrnul. Baitondien moot men in aanmerking nemen of het ZU4 good ontwikkeld, gelijk van kwel is en een frlascbsa glus heeft * «..,?n het l|]nss«d, het zaad van ««nlg» Toedings. planten, de Lotus de Hodkago «a de UcUlotos eona tenlgslns matto kloor. Onder de exposanten van Granen «n ZtAen (waarvs» or wel een v(jfhouderdtal zijn) van Zwoden cjiNOC». wogen bekleedt de groothandelaar t'..*.IIAGE\D.»sHi te Örcftr» tone eerite plaata. H(J heelt eeue fraaie collectie van dertig graanzuden en peulvruchten goex. poiecrd, die allen van buitengewone, uitstekende kwau ^Sodurt 1884 ontving h(j meer d»n 25 Diploma's ea gouden on zilveren medailles. Ooi op at laHgrtjto tolhïli* .-^ ZHA jaarlökscU dobiot beloopt neer dan 450 000 klloeram Klave«aaUd en ongeveor 160000 Hoctnliter., diverse Graansoorten. H« eiportoert belanerUke P«^r«» "?»« wrschillendo landen en hoopt door middfl van de Anfr sterdamscho Tontoonstclling ook Llor een dcbonclie voof zijn Qi-anon en Zaden to viuden. ? 52394 wikkeBüg bow^jit e» een vollo, grooto Kon-uimeeiToou- ... bereid'alle belaughetbcndên nadere inlichtingen, monsters en prezen te verschaffen, en stellen zicU tij whop onder eontnU De Makelaars J. H. BICHAKD, W. a HAVIE. F. A. VAN 08, JT. J. VAN ESGELES, P. F. A. AHTÜ8CH, Z. DEES1K, P. H. B008. G. VAN 8TEEXWWK, ?W. G! QODZEN, J. J. TIM Jr? t W. C. DEENIE enL.DIBKSEN, ., ,. 'daartoe gemachtigd door huuno prtsenieeren te verkoopen, ton overstaan tM"de~ïïo'taH»sen POÜW 4 BCHCLTZ, op Jf«««iJo» 8 Ociobtr 2833. de* avouds na zes nor in bet lokaal .F r a s c a t i", de navolgend* perceelen: ? Een hecht en sterk lii'1» mot Pakkrlier en EBVB, gtMBde en gelogen aan de Geldersclicfcn.de Ho. O, waarin Logement en Tappertf met ?Versnnning"; groot TOlgeni Kad. 56 Centiaren. BTo. 2. Een hecht, sterk en weldoortimmerd OVIS en EBVE, Opa* Pl»*t» en Aehlerboli, staande en gelegen aan don JsY Z. Toorbrirgwol Wo. 1OO» groot volgens Ead. 88 Centiaren. Xo. 3. Een hecht, sterk «n weldoortinimerl HTW en EBVE, ttaindo en gelegen aan de Ileereagraclit bij de Gastlmismolenstceg Ifo. 251, groot volgen» Kad. I Are, 7 Cendaren. Ho. 4. Een hecht, sterk en weldoortimmerd III'IS en EBVE, itauido on gelogen a»n den. O. Z. Voorburgwal bij het Oude Kcrksplcin Ho. 1OO, groot volgcts Ead. 85 Centinren. Ho. 5. Eon hecht, ftcrk en weldoortimmerd IHÏS en EBVE, met ar-art 'verlmurde Boven- en Benodenwoningcn, «taande on Belegen aan do ? Priu^engr. b/d Bloeiugr. Ho. 14O, groot tolgcoa Kad. 78 Cei.ti»ren. Ho. 6. Een hecht, sterk Bl'IS ea EBlr-E, staande on gele *?> *? 6 Spuistraat Ho. 9O, rroTt voi;ens Kad. 45 Centiaren. AV deze perceelen zon voorzien van DninwaterleMïna; en verdere gemakken. AUc» breedor b(j Biljetten om ZÏ'zSn te bezicbtigen op vertoon van Bawg» van Ti'eiang op de in de Biljetten vermeldde t((f!en. De Bewijzen van Eigendom on de Veilconditicn lig^n op dea gowoaei! trjd ter Icxlni» ten Eintore vsn de KlülaBea POUW * 8CHÜLÏZ, EeiztrsgrtcW M bft 4e 'le^ml'nadere inlichtingen begeerende wende zlph tot den JUkeUar P. F. A. AÜTCSCH, 157 Prlnteagrscht. De Makela.? J. tt BICHAED, W.C.HAVIB, | F. A. VAN 03, M. J. VAN ENGELEN, P. P. A. ANTOSCH, Z. DEESIK, P. H. BOOB, G. VAN k BTEENNVIJK, W. G. GODZEN, J. J. TIM Jr, O. wsjsNIK en L. DBOSES, presentoeren op laat vaa honnon princlpnal aan den weestbiedonde of hoogstmilnende to varkoopen, ten orttsttan van doNotarlasoa POOW * 8CUÜLT15 in het verköoplokaal .Frase a 11 , op ilaanilay IS Octobtr 1SS3, des avonOs ten MS «ure, de volgende perceelen, als: . Ho, 1. Een hecht, sterk en weldoortlmmerd Wl"helhwl» met Erve en Open l'luts, waarin Galanterie affaire, staande " K VJj*eUtVaat bij de Meeree gracht Ho. 59» gnet volgtn» Ead. M Centianm. HO. a. ___^ . Ben hecht, stork en weldoortimmerd msb&EfliiflS eo SMV.K. staando en gelegen a» de groot volgen» Ead. 72 Contiaren. Ho. 3. Een hecht, sterk en weldoortHnmerd HEEBEOTTCIS en KA V K. eta»nde en gelegen »sn do Ileereugracht l»tj d« Be«lingutraat Ho. 399, groot volgens Ead. 55 Centiarca. Ho. 4. Twee hechte en sterke Ill'Utë* en EBVBV BW» ai»it verhuurde Boven- en Banodenwoolnj, staanae en tigen op vertoon van Bewijs van Toegang op do in de Billotteu vormoldJo tijden. De Bewoon vaa Eigeudom'en de VeileondltiënUsgen op den gewonen tijd ter lezing ton Kantore vau de Notarissen PODW & SCHÜLTZ, Keizersgracht 54. lemauil nadero inlichtingen verlangcada spreke met den Makelaar P. F. A. ASTUSCH, 157 Prinsengracht. De Makelaars .TORI8 DE RETJUS, P. F. A. ANTCSCH, H. C. LEFEItlNG, Z. DEENIK, G. VAS STEEN WIJK «n W. C. DEENIE, daartoe gemachtigd door bunnen principaal, prcsenteeron to verkoopen, ton overstaan van de Notarissen POTJW .^«^«?_- en 8CHBLTZ, in het Verkooplokaal ?Frase at l", op UdvHday 15 Oeiobir 18SJ.de» s>vonda na zee uur, het voor weinige Jaren g*heel nieuw gebouwd HEERENHUIS, met Koetshuis, Stalling, HooiHchnai', Moes» en Uloeiueutulii enz., enz.; beneven* een perceel daarachter gelegen Wei* en IB ooi land, ter gezamenlijke grootte ran 93 Aran genaamd .Villa E li z a b e t U", a^gde en gelegen aan den Haarlemmer weg n»by hot dorp Sloterdijk. Hét Hooronhtils bevat 6 Kamers enz, alles rnlmerby Biljetten omschreven. , Het perceel is to bezichtigen op vertoon van Bow(]s van Toegang, Dinsdag en Donderdag van 2 tot 4 uur. De Veileonditiën znllcn vier dagen vóór, alsmcdo op den vcrkoopdas ter lezing lUgcu ten Kantore van de Notarissen PODW en SCUULTZ. Iemand nader ondlorriuht bosoorende sprcKO mat den Makelaar P. F. A, ANTUSCH, 157 Prlnaengracbt. TE HUUR: Een vry BOVEN EI III 8 nan den Builen-Amstel, nabü bet Station van den nUnspoorwec, bevattende drie groote en twee Itleinc Kamer», Kcnkcn, Kelder en Zolder. lïnnrpi-Us t«OO» Brieven franco, letters P li* bvrean van dit bind van Levensverzekering en Lijfrente.; (U evestigd te AMSTTEB»AH. Goedirelccux-d bU Be»lult vtui l November 1SSO, No. SBS, SÖERABAIA, BKTJSSÈI- «ö ?»?» KAPITAAL: »fi» XILLIOEN QVLDEN. DE VERZEKERDEN KWXm DEELSV IN DS ? fy /*?*.!&'r n' r,P BEns Ui J J C EHÏCHSDÉ en J. DIMOBE, allen te Soerabwa. ****£^: V* B. «! ». VAN SOHEVIOHAVBN, E. W. SOOTT c. J. F. L BLANKENBEp . n. 1.«. ^n«,<,vD-«no-nTi on het menscheuik lev«n, ook voor oostDe Kaa.' ?aat contracten aan voor alle soorten verzekeringen op est-Indië. Hai-e tarieven ziin volgens do imnT-wrte statistieke on Nieu we Magazij n©n v AGHELS EN FORNUIZEN ' ' ' . VAX . ' Meyjes & Höweler, In rninie sorleerins we»orlinnden In *e P KCli & Co. Ju'IX U W JE JV JP IJ li 64* 0®» en bij de Oude Spiegelatratit Hos. 809 en 811, Ur gesMuenUjke grootte volgens Ksd. van 35 Centiaren. D«a pcrceelen tvjn van alle ge»»kken voortlen zooals brceüw b(J BUJeU» om*chr»t«n is. 2$ s^a te beiieaF. LALOLI boveolt zl«h' »an tot liet leveren v»n B E E JA I> E BT. «oowol Fant»sio »li Beligio'tts in FlaHttk ou fflfi. 7erders tot liot ropsieoren viin Uezelvoi alsook Vormen en Gieten van BEELDEN; schocaiaakcn en roparoerea van JIABMEft «u ALBAST. Spuistraat bij do Molstecg 83, (Geen \Vinkel). H. FLORA C K, BehUder, Decorateur en PolygromeTW voou , BALOKB, M.APOND8, WANDEN ESZ? zoowel In degoltihe OUewas-Methode, als ook in onvergankelijk Italiaanse!» Bresco. OVDEBnUClCITKKO M*. «9. KAS-VEREENI8IN3, RENTE VOOR GELDEN & DEPOSITO. pOU f3 » komen Met één das vooraf op vragen» ? * * ' a ? Wan dagon . . . i i * ? 3 Tpnr lansore teraiynea op n»der overaeü ta TOÖtl'MIdBÊWARIIiÖj VAN WAAROEN volgens Jlogioment aan het Kantoor verkrjsiii»r. i'é83i - EN BET14LMS. Bent«-vèrgoe.llng voor D è p ó «U » op Ueden» mét iöag opvragen* ep 3 pCt. 10 dagon ü u SV» ü n«iv..rliiB van Effö^ten ol andere Waarden tegen per mille por 0'tnailildoü. BegletnonUn gratii verkrijgbaar, Amsterdam, 31 September 18Si B A Z A R, Dames Mode-Gids, 4e KWARTAAL 1883. fl.? per kw»rt«n1. Do toezeniling v«n /1.- per poetwissel ontvangt ULOJX No». 19-3i Sajor, fruioo per poit vin de ^^ TJitgevers Den Haag, HAA.GSCHE . na nsn&i^SaSS^sSfS^Ss MAGARlltE-BDTERFABRIEK TAK Dr. J. Th, M O U T O N, te 's IX ZIEKTEN ut ZEHüWEH H «»8PIEBCM WOIlDt» IFoSUia DKKtZlUI ? Biiatafie Èiectro-HSediscbe Toeitellen ? ^'?'^".!_ ^?eim^Ü ^^BA iB j^H,? ? CÉIklb . »*. 827. 1899. WEEUUI "?? l'ii-S Verwhönt eiken Zaterdagavond. mt«evsis: DAaBLADVBBBHUGlKQ HOLTZ 4 Oe. Kuitoor: Bpuirtraa* 216. ZONDAG 30 SEPTEMBER. ******»( 4*"?* IL. r. .. ( _?_, A ftflllflffiflU** HWBBiorf MH CM KIOUCMd Tm'fcf||^DMUP m $ 0,JO« AdvertonSen v» 1?6 regels /1.?, elke regel meer . . . 0.». tomben den tekst per regel ....... L?. INHOUD! BTAATKUHOB, flwr OTBBZIOHT. - AIMBHt laOHT DEB PKB8. - WJKBtt Het Tooiwel te Botte»L», door M. H. - Ut» M«U. WEU, «oor IC A. lteir~eeii* IwTdoër H. * «:*we« nieuwe wertan, Sedrfaad, door-W. J. O. K. - De l«*en«« «w U», n. medegedeeld door J. A. d« Bergn. ? ._ Aquartaa, - Dinte t>ü h«» klooster Bant» Crooer W Corfo, door A. Flament. ? Berichte» «n Medo<Ue. üjgon. ? Inhoud vanTüdsctrUlen. ? Kleuwe uigaven. L HHJTAIBB ZAKEN: Eea voorstel tot regeling vaff , , OBLBKU. ? raUTJUITON: OntwMk* als «en vllaLr ««n phanUste door AntoiwtU, I -TT. ? SCHOOL: ludaikalia JOIVin, door Q. H. - MJatHT.W. LD VM Nassau. - Wanne J*d»yo«.MnZ»Urd»g»TOndl«utj«. XIX, door Airaarlus. ? BIUBVBNBTJB. ? COBIjESSPONDENTIE. - OVEEZICHT VAN DE EBTECllENMABKT. ? Am«rika«»ob» Bporon, door J. T. d. ? UITLOTINGEN. ? Burgerlek» Stand. ? Vel- T« huw aüod» WoalBgen. - ADVEBTENl : Bobonwbwgoa, «w. [Godgeleerde Staatkunde. fian Program door Dr. n. L Betz.? 'sOravenhage, Martinus Nyhoffl883. ? 64 bladz. In de Vragen des Tijdt van Januari 1883 l beeft Mr. S. van Houten zeer terecht opge1 merkt >dat hoever de scheiding vaa staat Itn kerk worde doorgevoerd", - ons godsIdienstig en wljsgeerig denken" .... >toch l steeds de diepste bronwei ook der staat kunIdige en maatschappelijke verschijnselen blijft." l-In 1878 dacht deze staatsman er reeds l «renzoo over, al drukte lilj zich ookeenigsItins anders uit. l Behartigenswaardig blijven nog altijd de l noorden, dia wij hieronder laten volgen. liOe loutering der godsdienstig- wijsgeerige ??.?,., dm*w* en natuurwet, die wtfwel hetioltdo btfeekenen, te velde trekken.. Om tot een nobelen *tr|]d te geroken, acht W) het daarom voor alle dingen noodig, dat de strijdende partijen niet met woorden schermen, niet onder andere woorden hetMUdarersiaan Ot onder dezafötó woorden wat anders. De schrijver van >\}n kant geeft zich daarom alle moeite om de tegenpartij te verstaan, waar itj het woord >God" gebruikt, en heeft een uitlegging van dien naam gevonden, die hij volmondig kan beamen. Dr- Betz en de tegenpartij raken elkander dus waar het de hoofdzaak betreft en op zulk een standpunt is niet alleen een ttryd mei do wapenen des geestes, maar ook ee* beslissende strijd mo gelijk. i Wanneer wij overwegen" ? zegt dr. Betz ? t dat de natuur in den ruiinslen zin van het woord, en dus gedacht als het geheel der stoffelijke voorwerpen, levende en den kende wezens, die wij waarnemen, benevens do wetten; waar zij aan gehoorzaamt, volgens algemeen raenschelijk oordeel een grond heelt waarop zij steunt; dan is er geen en kele reden, om aan dien grond don naam God te onthouden. Uit volle overtuiging beaam ik dan ook, wat dr. Kuyper op bidz. 65 van On» Program zegt; »God, als God, wil nu eenmaal voor ieders besef zeggen: de »diepsle oorsprong", de springader des levens", «aller werkingen diepste wezensgrond." ? Dr. Betz wil daarom niet tot de atheïsten gerekend worden, en zegt met het oog op de anlirevolulionairen, die hem, den empirischen wijsgeer, met wantrouwen die verklaring hooren afleggen: «Voor parlijoogmerken schijnt het beier, de benaming van atheïst te behouden. Indien inch niet wil gerekend worden voor een pers te ar beiden, die parUjoogmerken boven alles stelt, dan zou het raadzaam wezen, de benaming te laten varen." Dr. Betz heef l dus als philosoof, als denker, aardt de slryd voor hervorming iapersoonsVenenenen bfl den Uitgever P. W. VAU DB WEUE& Utrecht: Goasdienstig, Wetenscliappeüjk en Letterkundig gebied. ZESTIENDE JAAUGANQi Dtel XX I, aft. IL T. D» IHHOUB» v««mamelv)li »et betre* U. Vto is «BsertfaTt Des«art.s ol Pasesl^ BEdfifiB| m. K len kan de Hervormende beweging geene Ifaurzame vruchten dragen. Wel verre dus han den strijd over godsdienstige en wljsierige begrippen te schuwen, zoeken wij .jen. Wij achten het een bewijs van levensI kracht van een volk, dat het parlij kiest, en | net warmte parllj kiest, waar deze vraagI mikken behandeld worden. Wij rekenen ze [echter niet tot die, welke door eenige macht, l welke ook, kunnen worden beslist en uitgeI maakt. De strijd moet worden gevoerd met l de wapenen des geestes en een ieder moet l niet alleen wettelijk, maar ook zedelijk vrij l lijn om te gelooven, wut hij waar, te verI verpen en te bestrijden, wat hij onwaar acht." l Or. Betz is een geoefend strijder met de l wapenen des geestes. Dat hij zoo dikwijls |iU hij ten slrijde geroepen wordt zijnzedejlijke vrijheid weet te bewaren, heeft hij niet hoor het minst te danken aan zijn wijsgeeri1 gen zin, die hem niet maar doet waarnemen, l naar bovenalles doet waardoeren. Van waar[ deering getuigt ook weder zijn laatste brojchiire, Hun Program getiteld. Hoe Dr. Belz aan dien'titel kwam ? Laat ilj zelf er ons het antwoord op geven. l ilk weet zeer goed", ? zoo schrijft hij ?. l) da t wij te onderscheiden hebben tusschen Iffrf Program en Ont Program, en dat van l de ontirevclutionaire condidaten slechts met Iffrt Program instemming gevorderd wordt. [Eveneens weet ik, dat Dr. Kuyper in de voor rede tol Ons Program daar uitdrukkelijk op l wijst. Doch in elk geval heel hel Ons Program I en niet Mijn Program. En zelfs al heette[het Mijn Program, de heer Kuyper is onj tanks alle tegenstribbeling, bij de antirevojlurionairen eca man van zoo grooten invloed, l dal ik mij onmogelijk erg vergissen kan, [wanneer ik Zijn Program voor Hun ProIjram laat doorgaan.... »in eubstantie"."? l Aan Hun Program wijdt Dr. Betz nu zes l «clitereenvolgende hoofdstukken. IloofdzakeI Itjk wordt daarin bestreden wat wij kortweg:. i Godgeleerde Staatkunde kunnen noemen. De l wiirevoluüonatren toch beroepen zich ook lap staatkundig gebied steeds op Gods Wet, Iwodat hun staatkunde een godgeleerd karakI Ier draagt. Tegen dat godgeleerde karakter hu trekt Dr. Belz terecht té velde. Godge leerdheid en Aletaphyaka of Botennatuur1 kunde kunnen in zijn oog geen grondslag l vormen voor de staatkunde, bij begeert l daarom zeer natuurlijk dat >wij ton minste l op staatkundig gebied van godgeleerdheid l'erlost" worden. ? " Laat ons zien, hoe hlfldoor zijne brochure bijdraagt, dat godgeleerdheid en sUatkunda («scheiden blijven. l «Waar de hoogste belangen van een volk PP het spel staan, schijnt het wenschelük, l 'w minste de oppervlakkigste zonderlinghedea |* vermijden1' zoo schril 11 dr. Belz. waar bel l l/D *W**»w» **JD ?***? v ^?^'** ? ? ?w P i/ D U becripnen is voorwaarde en maatstaf van den "?? "? ???? ? e,?;?--? ? r:. ,^ * Blijven deie dezelfde, dan ont, nietSx tegen den naam bod, al zou l.lj ooi . r.__ i _!?: 'aan do antirevolulionairen m bedenking mitav ^«ven^, mi»t -bU e^tt. g«leg«oh«id-4aBV. naam van God. te pas te brengen." Ook in dezen kunnen de antirevolutionairsn met hem meegaan, immers, zij willen ook {jeen mis bruik van dien naam. Om het juiste on derscheid in dezen echter te maken tusschen gebruik en mtibruik, daarvoor is godskenois of theologie onmisbaar. En terwijl de antirevolulionairen nu aan de godgeleerdheid hun hart ophalen, zegt dr. Belz terecht: >dat al twijfelen we geenszins aan Gods be staan, wij buiten machte zijn, alles op be grijpelijke wijs uit God af te leiden, of tot God terug te brengen; kortom: dat de ver houding dezer wereld tot God ons verstand te boven gaat, en wij daarom van godskennis liefst niet spreken moesten." Dr. Betz is dan ook een met-godgeleerde denker, hij is een anii-theologische wijsgeer, zou men kunnen zeggen. Kennis van God stelt hij gelijk met ijdele waan, al merkt hij tegenover zijn tegenstanders weder zeer te recht op: >ook al waant iemand, van God een denkbeeld zich te kunnen vormen: een onrede lijk, willekeurig wezen zal niemand denken, dat God is.'* ? Waar de antirevolulionaïren dus als hoogste gezach een redelij ken God er kennen, daar erkent dr. Betz >de rede" als hoogste gezach, en heeft hij grooi gelijk wanneer hij met het Program der -anti-revolulionatren in <le hand, op de redeneeringen zijner tegenstanders, het oog vestigt, en er naar streeft om alles wat in die redeneeringen nog een theologisch of onduidelijk karakter draagt, van dat godgeleerde of duistere ka rakter te zuiveren, opdat men elkander beter moge verstaan, opdat men althans op staat kundig gebied de godgeleerdheid ter zijde stelle. De anti-revotutionairen willen geen ker kelijke partij zijn. Zij herhalen dit tot vcrvelens toe. Ook in dezen toont Dr. Be'.z hen te waardecren, en onthoudt hen daar om dien naam. Toch noemt hij de kerke lijke partijen terecht: godgeleerde partijen waar zij zich op staatkundig gebied bewe gen en spreekt hij met niet minder recht van een «godgeleerd^ staatsleer." Wij kun nen daarom wanneer h party, daar waaraan de anü-revoluüonairtp ook op staat kundig gebied, het hoogste gwag toekennen bij de Ubirolen kan geen sprake *ljn jan een staaUkwk, omdat alle kerken voor den staat vrtfe vereenigingen zija, om met Ihorbecke t» wwken »particuliere genootschap pen"; - ttn nog mindtr Sprake zijn van staatsgodsdienst, omdat goteiiensl een zaak u van bet individu, of va» tj«io of die vrije vereeniging ? nooit echter van die vereeniging die men »volk" npemt, en die, wel beschouwd, nooil ccn .vïtje vereeniging maar veeleer »een noodzakelijke" "of .wilt ge, teen natuurlyke" vereeniging genoemd moet worden." Scheiding van godgeleerdheid en staat kunde blijll dus niei maar de gebiedende eisch van onzen lijd, maar nog veel meer scheiding van godsdienst en-slaat, scheiding van dat waarbij alteen het individu as zoo danig, belang heelt, en dat waarbij allen ge meenschappelijk belang hebbeo. Op staat kundig pebied is het daarom het veiligst den naam »God" nooit te bezigen. Op staat kundig gebied moesten de anti-revolulionairen bedenken dat men niet samenkomt om te bidden of godsdienstoefening te houden, maar om de belangen van den staat te be spreken, om aan te wijaen, om te bewijzen wat in belang van den staat is ? waartoe men zich wel kan bedienen van wijsbegeerte en geschiedenis ? nooil echler von god geleerdheid. Juist omdat wij om met Mr. van llouten te spreken »de loutering der godsdienstigwijsgeerige begrippen'' «voorwaarde en maat staf van den vooruitgang" achten; dringen wij bij allen aan op de lezing der brochure voia Dr. Belz. Wal hij over Artikel luider Grondwet zegt, willen wc voor het oogenblik onaangeroerd laten, het zou ons toch te ver voeren. Later hopen wij er op terug te komen. Voor heden genoeg zoo hel onze gemeenschappelijke leuze is: »geen godge leerde staatkunde l" Angwilla. In da Tolmndo w«ck vangt het tweede deser T«nrikkeling«n aan, la n«t fons^-r. parlement De regeeriag aal een barden strfid ta voeren hebben,TSoch mw twijfelt niet of Tte» ui ten slotte tegen deze crisis opgewassen zflo. Het Hongaajsoh programma.ten unaim vs» Croatiö is (luideH|k en eenvoudig. Het verlaagt dat aitn den Büktoaa; een nauwkeurige rekening zal worden voorgelegd, waarin gespecificeerd wordt opgegeven, waf Hongarije jwMpnvwir Kroatië op de algemeeae begroobag betaalt. Kroatifl besteedt «u'ne landsinkomsten, _tot op 05 pCt. na aaa zQne eigene administratie. AU gtnntkiiiullff Overxtcbt. Duitschland doet deze week niets dan feest vieren; alle bekommeringen, Nationaal-liberalen en Fortscbritt, belastingen en tarieven, bisschop pen en Vatikaanscbe quaestie ziaken m hot niet bij de twee triomfen van het militaire Duitschlana, de -manouevres dio de Keizer temidden van een staf van koningen heeft bggewoond, en de ont hulling van het Germania-monumcnt, het goaenkteeken van DuiUchland's eenheid. De geestdrift is dan ook onbeschrijfelijk geweest en.de uitdruk king daarvan, schoon eena otiverholen bedi-eigmg TOOI- het overig Europa, bUna sympathiek Uoor het gevoel van dankbaar zeli'bewuatzyn dat «» ten toon spreidt. ,,., , Weldra evenwel zullen de dagelyk-che zaken weder hervat moeten worden. Naar uit tieren wordt bancht, zal eerst na den terugkeer van Bütticher en Bismarck zeker heid kunucn worden verkregen omtrent het we der beginnen van de werkzaamheden van den Bondsraad, liet eerst zal de Bondsraad tot de beslissing, dio no^ aangehouden was, overgaan van de vraag, of de Keizerlijke verordening tot uitbreiding vau de voorrechten der ?meostbegunstiiïde fatien", zal worden Roedgclwurd en uitge voerd. Men meent dat er vele bedenkingen zul len worden ingebracht tegen al deze concessicu die zonder tegenpraeatatie zouden worden verleend De Elzasser afgevaardigde Antoine zal bij den Rijksdag protesteci-en tegeu het opeubaariuaken der bij hem in beslag genomen correspondentie Naar de Kö'.nisclte beweert, sou er uit blijken dat Antoine van een Frontene vereoniging gelden beeft ontvangen, die moesten dienen om de po gingen te bevorderen tot bevrijding *an hlzasLotuaringen, zonder dat evenwel de bewgzen vol doende waren om tot een rtrafrechterUjkevervol ging aanleiding te g*von. De Btrlintr Volastcitung zegt over dit onderoo pv/c. na »BU Kgna ni^cuo ?MM«.««««--?. ~? bet nu uit de c^fers blvjkt, looals verwacht wordt, dat Hongarije 4 of 5 millioen 'sjaara aan ifine betrekking tot Kroatië ten koste legt, dan vor deren iü dat deze betrekking of eemgssins ten bate van IIongarij« gewijzigd aal worden, Of dat de Kroaten, a!s Bij dit weigeren, hun oiaen weg zuil. n gaan, en trachten zonder Hongary* klaar te komen; misschien gelukt hnn dat in awwlw ting met Oostenrftk maar Hongarjje heeft geen lust, zijn tegenstanders te bekosUffen. Dei ewch is dus: Kroatië laat voor de vyf millloen de Ie»dins der gezamenlüke belangen aan Hongarde ? dat toch reeds Fiume in tyn macht heeft, omdat de spoorwegen van Frame aan dien staat toebehooren ? of Kroafe bedroipt zich aelf, betaalt zijn aandeel iu de i ^administratie, vormt een zelfstandigen staat en draagt de verantwoording voor zijn eigene politiek. ?...». De Hougaarsche Premier, Kolomsn Ti?za, heeft in zjjne vaderstad Groszwardein, b(j gelegenheid van een hem door zijne k ezers aangeboden feest maal eene redevoering gebonden, en daarin de gedragslijn geschetst, die M ton opz ehte der woelingen in Kroatië ea der »nti-seinitach« be weging voornemena was te volgen. In Kroatië beschouwde hu het als den eersten, plicht der egeeriog, de orde te herstellen en iedere poging om de bestaande moeilijkheden door oproer en eweld op te lossen, to onderdrukken. Zoodra de jrdo hersteld was, zon de regeering eene gem«r igde houding aannemen en in verzoenenden geest e werk gaan. Do beide voorwaarden zouden door tem tot een Kabinets-quaestie worden gemaaktj itt zon ze trachten door te dry ven, al moeit dit lem ook z\ju zetel in het Parlement kosten. Do onderdrukking van de anti-semitische woe lingen noemde Tisza eene zaak van eer voor Qon?arüe. Joden-vervolgingen zyn het wachtwoord, maar het werkelijke doel is de bwooving der be zittende klassen. Stolt men aan deze ongeregeld heden geen paal en perk, dan zal het gepeupel weldra planderen zonder onderscheid te maken tnsichen geloofbelijdenii en ras. De regeering zal alles doen, wat zij vermag om het land v»n deze schandvlek to zuiveren; de bantera mort «H**» Ia Rusland is het vertrouwen zoo min uit- ala inwendig tortiggekeerd. De Czaar heeft het besluit geteekend, waarbn de staat van beleg voor Petersburg nog gedu rende een jaar verlengd wordt VoUens een telegram aan Daüy JTewj wapent zich Rusland op reusachtige schaal, zoowel op de grenz van Oostenrijk ala van Duitschland. Gou verneur-Generaal Goerko heeft Pretookow Koiisk geïnspecteerd, waar in geval van ooi?? de hoofdkwattieren inllen worden gevestigd, l wee legerkorpsen zijn verspreid tutschcn de Weicbsel en de Hug. Do spoorwegen hebben bevel ont vangen, waggons voor raditairen in gereedheid te hebben; er zijn 36.000 bedden voor soldaten besteld. Alle particuliere stoombooten op de Zwarte Zee zyn gennmmerd en geïnspecteerd en moeten zich gereedhouden. om troepen en ammnnitio to vervoeren. Langs de geheele grens zün magazünen opgericht, die gevuld worden. . Ofschoon Rusland zich alzoo de handen vol werk geeft, blijft Bet onafijebroken de pogen ge richt honden op uitbreiding van zijn invloed in de richting der Donaa-vorstendommen. De gebeur tenissen in Uulgarije hebben de Russische bladen een zonderlingen toon doen aanslaan, die de mo gendheden (zeérgerd hoeft. .,.,?. Volgens beiicht uit Constantiaopel w ce Forte bezig met de voorbereiding eenor circulaire aan do mogendheden, waarin zii verklaart, dat zij, iu 'het-gevut van regeeringloosheid iu Bulgarije, hare rechten als bnzerein over deze provincie zal laten en juiste riehüng U geren, welke alUea de brts lebbers vaahit laad recfct hebben to bepalesk in om aan 4* regeering der Republiek het mm i «even to onderhandèlem en to handelen; ftt de afweziheid 4v Kamers hert lot OBMV roepen, die in Tookin vtrto«v«B, la gevaar kas irengu, daar alleen het Parlement dis bevoegd heid bezit om da noodige maatregelen to nemeaj1 Belast het bestuur vu d* groep, deze verklir ring aan den president van don ministerraad t» overhaadigeo; En, in geval van niet bijeenroeping der Kamersj, _iaakt alle goed» burgen opmerkzaam op hei schenden der Constitutie: En verklaart het ministerie voor verantwoor delijk." Men heeft het «r to Parus voor gehouden, dak een overeenkomst met dun» inderdaad spoedig tot stand soa komen, De voorwaatéea zouden dan syn een» verdeeling van Tonkin met de Bood* Rivier ala grensscheiding en rechtstreekse!» annexati^nran al wat «r ton zuiden van ligt, ftiuinsji niet uitgezonderd, waar koningen en pretendenten gelijkelijk opgeofferd zouden worden. De quttttle der snwreiniteit van China over Annam «on mei Annam verdwenen. Het gebied ttuuchen de Rood* Rivier en de Chineeeche provincie Yunnau, d* stichting van Dnpuiz, het «genljjk begeerde handelsgebied, zou echter worden opgeofferd. De Siècle doet opmerken, dat China die nominal* suzereinitolt, waarover zooveel gesproken is, wal, wat vreemd opvat, als het daaraan het recht onW leent, om Annam bg tractaat in vollen eigendom aan Frankrijk af to staan. Intnsschen heeft markies Tseng wel eenige m* sprekken met Jules Ferry gehouden, maar hst antwoord van China, door hem gewacht, komt niet. Eene verbreking van den telegraafkabel, die hem zeer to stade zou komen, daar China d« zaak wil lekken, wordt door de Slonang fott gemeld, maar niet bevestigd. Zonderling en weinig betrouwbaar i» de volgend* depêche, ofschoon door Hgeas ontvangen en later officieel bevestigd. Zü i» «t Saigon en gedateerd van 37 September: Den 16den September liep ta Hanoi het gerucht, dat de Zwarte Vlaggen SonTay twlaten hadden, de citadel aan de Annamiten overlatende, met ontruiming ook van de dorpen Pbung, Hu-Gne en Day. De vijand zou zich naar den anderen oever der Roode Rivier teruggetrok ken hebben, terwgl esu groot aantal m*ndarijnea zich aan den regeering»-commissaris Harmand waren komen onderwerpen. De Franscbe regeenng zal nu verkenningen langs de oevers laten doen en nog meer troepen zenden. De ernstige zaak v«or Frankrijk exit», is da t .. * w *_«?«. »__^_ -mf 5 Al t - * -laatste , , partij ? een party welke de theologie in de staatkunde mengt" ?Wat is nu tegen over haar het kenmerk der liberale partij? - Niet dat alj xich kant tegen deze of die the ologie, tegen dU of dat geloof als zoodanig, als indivWoede overtuiging, maar dat zij zich verklaart «tegen het gezag van elke theologie en elk godsdienstig geloof o» «tootkundip gebied." En geen wonder, op staat kundig gebied komt niet het individu als zoodanig, ter spreke, maar het individu zoo als het deel uitmaakt van de samenleving waartoe het behoort. Wy zouden het daar om nog sterker willen uitdrukken dan Dr. PrU« BiLBBKASÏ. HABW» ft O» l -«M blijkbaar hindert dat de antirevoluti» -? ?o ~*"~; ~v?v_??? ï~ «nairen, woorden als conseimlie mordinantie °**' « ??88«",: Bwl de kerkj n.iel d? 1 fllwl- Rebruiken, en tegen de woorden als | geleerdheid zelfs, maar de godtdiaut u -.De verraderlijke opcnbantmaktng der bg An toine gerechtelijk in beslag genomen brieven, door de Nord-dmtsdte Allgsnteine bedreven, maakt eena openlijke door geen voorwendeU te verschoonen weUschennis uit, zoo grof eni onbe schaamd als men zich haar nauwelijks denken kan." Het blad ziet in deze daad, van het officiouse regeeriugsblad uitgaande, eene bedreiging voor het rechtsgevoel nrHeRelijk voor de vrijheid van het gansene Dnitscha \atic. De Norddeutacho Allgmeine evenwel, het officieusè orgaan, heelt zich verdedigd, door te ver klaren dat bet Dnitsehe minuterio zich met de vraag heeft beziggehouden, of het vertougen tot Frankrijk zonde richten. Het kabinet had echter dit denkbeeld verworpen, dewijl daardoor tot de Frawie regeeringv eene bevriende mogendheid, eene onaangename verdenking werd gancht; ter wijl na hét openhaarmaken in het belang van den vrede een beroep waz op 4e vredelievende meerderheid der Fransche natie, om de uitingen eener oorlogzuohtige jnindtirheid to controleeren. Oostenrijk worstelt steeds met i$a veeltongige kinderen. De onlusten in KcoatiS en in de Militaire Gren zen zijn nog niet gebed tot staan gebracht. Ter wijl gedurende eenige dagen de berichten zeer gervuutellend waren, kwam de tijding dat nabü Farkes*veU in de Mih'Uire Grenzen e*ne bloedige botiing had plaate gehad tusschen het volk en de miüUiren. Oit Bosnië ontvangt de fesier Ltoyd een uar geroststeHenden biM, waarin wordt ge meld dat de opstand niet naar Bosnië is overge slagen, en dat ook de geruchten van da onrust dor r roo verbonden veroorzaakt, geheel ongegrond ajjn, oei Journal de St. Petersbourg zegt dat de Russische generaals in htt Bu'gaarsche tniuUterie ontslag hebben genomen roet verlof van den Gitaar, wijl zij meenden de. raede-verantwoordelijkheid voor gevaarlijke maatregelen te moeten weigeren; zoodat de Vorst en zyns raadgevers voor die maatregelen alleen verantwoordelijk zyn. Uet Journal betreurt de laatste pohtiek van van den Vorst, en zegt. dat Rusland een te groot belang heeft bij bet lot van Bulgarue om een onverschillig toeschouwer te blijven van hetgeen 15," dat to Straatsburg in gmrnizMa ligt, ta heeft zich reeds den volgenden morgen, bjj de Duitscha legermanoeuvres, in de uniform van dit regiment vertoond. De ergernis, door deze benoeming aan de Patijzenaara gegeven, ia buitengewoon. Radicale)' en intransigente bladen geven bunnen toorn in woerden lucht, die voor den aanstaanden gast van Frankrijk alles behalve vleiend zün. De regeeringz» pe;s bcijvcit Sich, om de gemoederen tot kalmte) to «temmen, maar moet toch erkennen, dat do keuze van het regiment, dat man Koning Alfonso aanbood, een bewijs waa van gemis aan tact van de zijde der DuiUcbers. Dit laatste moet men inderdaad toegeven, tenzij nwn aan het toeval eene buitengewoon groote rol wil toeschrijven. De Spaausche Koning heeft het echter in zijne) hand, dezen onguustigea indruk geheel ofgroodeels uit te wiaschen; eenige welwillende, goed gekozen wtorden van waardajering, eenige betui gingen van goede gezindheid om in vrede en vriendschap to leven, zullen de zon der popula riteit wel van achter de wolken te voorschijn doen komen. Koning Alfonso heeft in Spanje meer dan eens getoond, dat hij een woord op zijn pas kan spreken en zal dit in Parus zeker niet verzuimen. . ,«_...' Op bet eiland Corsika i?, volgens de .-rw« France, door de Framche ngeenng eenmilito» gouverneur benoemd, de brigade-generaal Tttwhy. De Aqcttcc Havas meldt dat de benoeming van een militairen jrouveruenr voor Corsica niet zal plaatshebben; de Telegrafie, dikwijls goedJogeucht, bevestigt de benoeming, er bijvoegend, ds* , geschiedt, daar I D . . ', j. t. l agenten het land e a voorstelt als door den Czar goedgekeurd. Rusland kan niet onverschillig toezien, dat Balgaxne door züne leiden aan nieuwe proefnemingen wordt blootgesteld. ' ? ? , ., De antwoorden der groote bladen op dit bericht nebben tot een nieuw artikel aanleiding gegeven, waarin bet bfficiensa blad zoetelijk verklaart, dat Rusland piëta dan rost en vrede wenioht, op welks wijze Bulgarije sicb dia ook mocht weten te verschaffen. Frat-krflk'a regeerinir, tusschen de ratlftalen en de Chinezen gsdrongen, gevoelt zich in een last igen toestand. , , , Het officieel verslag vaa de b$eenkomit van eenige leden der linkerzijde, onder voorzitterschap van den heer B ar o de t gehouden, luidt: ?De groep der uiterste linkenöde, steunend» op: De Constitutie, die bet ministerie niet; toelaat over '? lands strijdkrachten of finaBcieèn ta b«scbikken zonder verlof van bet parlement; De formeele belofte, ia de zitting van 10 Jol door de Regeeriag afgelegd, in deze woorden: .Zoodrs, de toestand ernstig werd en ander» middelen noodig waren, zoadyffwrfttoi*iWMk doen^ en g\J kunt «riekerd zto, dat onïè strSoV krachten en finanoieen niet op bat spel guet sol len worden zonder uwe toestemming. . Eischt de onmiddtllüktt bQeenroepinft der R»> "verklaart dat alleen de medwrwküw van bet Pirtenwat d« oprobare ongenutheid taa don ' &U KC«^t»*a^**»j *??»?? »??! i« i «^^" ? » ~*o~ bewerken in het behang van Italië. De GaulQii vi idt er eeae andere reden voor; de Corsikanen r.\in echte Franzchen'en zulten zich niet licht t<x Itelianen laten bekceren, maar zu zijn ook echie, on»erbeterlqke bandieten en moeten met den sterken arm geregeerd worden. Tot bekorting van administratief geschrip zon ook de maatregel genomen zijn, daar de gendar merie op Cor«ika> telkens mobiel gemaakt moet worden voor expeWin tegen de roovers, en een militair gouverneur d« daartoe benoqdigde toe stemming van dan minister van oorlog recht streeks kan aanvragen. , , ? , \ * '? Het is niet meer dan natuurlijk, dat *en f*« laagrnk ttratsgiaeh pont ab Coraika, httwelk m een oorlog met Italië kostbaar zou worden, thans reeds onder het mokten* van oorlog tfebracht wordt. Naar de correspondent van de Kölniscl» meldt, is aaa T«rscheidinegepcnsionecerd* hoofd officieren gevraagd, of in geval van een oorlos> het land op hen rekenen mocht. Tot onder-stoalssacntaxii bij het Fransche m* nistesiÉ van marine en koloaiBn, is benoemd dsj heer ïtlix F a «r», almvaardigdo voor Harre. Ak rapporteur over de begrooting van^kolohwf beeft hu van uitstekende bekwaamhed»n, algemeene en handelskennis en voorat van dujdoljjkuad hlük geg«««n; de keus zal van alls «aten als «lukBir erkend worden. Nu er no« geen a*. sondcrmk ministerie van koloniën is, staat mjn pwt faifatljft net dka «MI minister geluk. ^lator sjfflleidüig va» d«z« benoeoung meTken Tsrtchaiende Fraaacke hladen op, dat dn.Ka mers niet geraadpleegd sgn over het op inenir; invoeren dembebekUag, oa dat voor liet trak tement van den nieuwen Titularis geen poit op d* begrooting waa uitgetrokken. . ^ V* Fransche-re«eering toont inderdaad zeer weinig eerbied Toor do rechten der volkzverte ^cJjwns'èen bericht »it Tamalave zouden de HOVAS den «est dezer al de stellingen ten. Koordwesten van M"*-""*" op Majunga na, herno men hebben. fsTBn ? * Dat tagroovor het bultenliwd die medewerking onmisbaar i> om 'aan de nationale politiek da vnta fr f'i f. » welke onlangs in hun Utrekkiag geschorat waren, in hun Ambt hersteld, en. hun zelfs de achterUaÜift* bezoldifnagta do*»

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl