De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1883 30 september pagina 5

30 september 1883 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

J. M. «UCB,, Kelr«1eet. sa) «p JtoaW^fM OK»»ir J0U. des avond* n sea ore, la bet Verkooplokaü .traeoatt", Uu oT«t*«aaB vaa de w~»*_iA? BjOMratL, in veiliac brengen: m 'dsarep Statad WO»»«OT» en sHsTB, «arte» de Keaeeute Nleotrer-Asutel. gwnteode een de gemeente AaMtorfênt. aehier het tenetai der Koloniale Tentoonstelling. aan de Van Baarlestraat, «bet la aaaboew sjJDdCoaeert- Gebouw, btrMftwer mertttt voor BOUWTERBEH»! t>0 bet Kadarter bekend ia Sectie B, No». 69», 689. 009, W», 907 geheel ee>«M «edeelteMik. te* geiemealttke grootte ren 88 Ar«H, SO CentiareBU Zullende «orden geveild ia drie pereeólea, sooals op de ?itastiekurt ie aanfefeve* en op bet terrein door «Ikettea afgebakend als: Ho. l groot U Aren, U Cen teren; Xo. s. M Aten, 49 Centta»»» Ho. 8. » A»«. 60 Oentlenm iJnnede TOOT ieder jxneeel de helft der «looi. De peneelea «orden «ItawderlQk en gecombineerd "fcMohUgea dee Diaed*«e ea Donderdege TUI l 4nt\ 9 iii4 De BewtJien TU XigenOon ea de YeilcondiOën liggen op déa gewonen tttd ter lexing ten Xutore TUI do Moterleeen EÖÏPEL, Heerengrex&t bö de HnideiuttMt. TE HUUR) Een vry BOVENHBI8 aan den BtUten-AmBtel, nabU net Station van den RU»*po«rweff* bevattende drie groote en twee kleine Kamen, BLenken. Kelder en Kolder. Hnurprtfa t OOO. Brieven franco» letter* P K, van dit Wad. DE BAZAR, Dames Mode-Gids, 4e KWABTAAL 1689. fl.? per liw»rt»»l. BÖ teweodlng TIB / 1.? per poetirlmel ontrangt men Noa. 19?31 £*w, tnaao per post fia de Den H»»g. OEBB. DKLKF^VTE. ABONNEMENTEN ?p all« Binnen- en Bnltenlandaebe Tyduchrlftcn en Vervolg. werken worden aangenomen in SEYFFARDT'S Boekhandel (e Amsterdam. ZOOEVES YES8CHENEN i BONDGENOOTEN! Een waarscbaTrend woord* DOOR P. Prjje 5O o., frkaco p. poet M o. ^ flog Toorhanden Tin denzelfden BchryTer: Algemeen Stemrecht. Pri)» 5O ov franco p. pott AS c. SNEEK. H. PWTTERSE3J T». Wie op rijperen leeftijd vreemde talen wil leeren, «ohaffe zich »»n: BKTFBANSCII ZONDER MEESTER. Compleet in SO lesicn i 25 et per lei. HET DUTSCH ZONDER MEESTER. Compleet in 50 leeaen-t 23 et. per Ie». HET ENGELSCD ZOLDER MEESTER. Compleet ia 60 leeeen i 35 et. per lei. Practltche motbodo om door zei f oefe ning, in korten tijd, Frumeb, bnlUeh ea Kiueluch to leeren l e ion, «preken en ecu r (i r e n, door H. C. 8PBDST en E. BCHEFFER, Leeraren bjj Jiet GymiuuiJuJ «n MiJtlelbwr Onderwjjs, l'lleaTe fan SiOOBtHTOPT A 8VIT, te QroniDgen. Min ItektHt In Wf allt Co*l-J>andilarrn in (op plattten, waar deit niit tij») aoJe bij de Poitiantortti. Proipoctus alom TeikrygbMr. TOLLEN S Gezamenlijke Dichtwerken. in *en deel ra,6O; gebonden f4. in tw»*lf dttltje» ? 1O.? ; gebonden ? 15.-. Verkrijgbaar bVj alle Boekhandelaren. Na toezending vu hst bedrag aai; den Uitgever. HDOO SUBINOAR. to Lttuifanltn, franco toexending door gohool Nederland DENK ER OM veor 60 Cent de wooi»ter, geliefkoosde Liederen-Albums, me, Muziek er bjj, dtut t f em dat dit na de «ijfonlyka liederen-Albnia* ±tjn Trairio die Conplotteo, Komieke Scè ne'» en Voordrachten in voorkomen, die gezongen en. Toorgedngen worden in de Coroedle'É én de Cafó-ChanUoVi ; itHk tr om hot z(Jn dia moeit laimige, gelieffcooede etaUee »B JDDEL8 ea BAMBEBO, FAASS£N m ALBSECHT: ilink tr om dat dit de mooiste Boeken t|n TOOT FamUiepartUen, SolegeEheflen by Trienden «n TOO* de 'Winter-aionden; dtnli tr «m, ce weiden na op geruimd a 60 Oente p«r stnk, se kotten anden wal een Daalder, en stfn seer moelalflk te krijgen; thnle tr «n, dese allottardigvte Lledrrtn-Albvnu Warden bJJ duisen* don Terkoclit. Zij, die een weinig tact bezitten om TOOI te dragen, kannen er Alles vu gebruiken; de inrich ting ii soo eenvoudig en gemakkelijk, dat se iteedi tol. doen, betit) gezongen of gedeelameerd. Ze zQn zoo b(j«onder geestig en pikant, dat elk gételichap ce gtarni boort. Bfj elk Comedieetnkje, dat voor Ueftebber^ ge?peeld wordt, kan men er teren» eene mime -toöse Liederen In vinden veer blaeaing geeebikt en bfl BruilolhpartQea, of welk vrooltjk Oeselsohap ook, «tJn er eteedi eenige jeeetig» en toepesselp* Liederen of Toordrachteu ',i. Er zijd 5 verschillende Bandcis, 1. Salon des Variéte'a, bomtteude 48deraieee« «liefkoosde Coupletten, eomieke Boenea, Liedoren enz., koet na 60 O*. 9. .Lied eren- Albnm, bevattenda «M der meeit éeUeikooede Coupletten, Comiake Bcenei, jJederen eoz., keet nn 60 Ct 8. NieuwLlederen-AiOnia, oevattende 18 dei moeit geliefkoosde Coupletten, eomieke Beten 7«otdrachten ent, kost nn 30 Cl 4. Momue, op Brailoften en.ParftJen, een BiUBbre verzameling hümige Voordrachten, Oezeïsebaffse Chanaunn. en Klucbttp., koet na 00 Ot B, Yerzomeling van Qczeluchap-Conlodio», Scènes KH»peI«n en Yoordracbten, alles voor vrooUke kringen, voor riocbts 00 Ct Dt*]i tr om, spoedig rollen se weg *t)n, se kosten ?adets f IJK) per itak, na maar 19 stnlvort, S Non. te* m«sr f 1.60. alle B NOS. to znmen masr f 1.50. Dt»k tr om, om spoedig een postwiseel te Mod«n en er op te vermelden Litdtrtn-AUmm en 4e ' DE AM STERDAMMER, WEEKBLAD V O O B NEDERLAND. Hou. De leudtag getchledt franco door OBBBS. O OH IN, boekhandel, i te Araaem of to Nijmegen. IMgemeene Maatschappij van Levensverzekering en Lijfrente. Uevestlgd te AMSTEJRDAJf. Komlnkltfh Besjlntt TH» l Novombw 188O, No. HOOFDKANTOOR: AMSTEBÜ AM , Hocren«r«olit - BUKAJXTORJEN t 8OEHEKA.B.AJLA., BRUSSEL en KvursatfAPWriJ/r Jt^pm.*!.- KW JOLLIOXS QVLDES. DE VERZEKERDEN Kvmrxir DUBLIN ar j>s imiinar.> CommiatarlMOn, de Heoren: M». W. TAK DIB Vu«r, F. J. W. H. SCHMITÏ, M». O. VAM TMHHOVMT, M». P. W. H. VAX SOKSBBB&, ?Hen te Amsterdam; Ma. W. M. RBKPHAKEB, to Botterdam; M». J. P. B. TAK VA» I'OOHTTMIT, U 's Qravenhage; Pw>f. P. TA» Oon, te Leiden; i "W. A. BAROK TAX DBR FELtz, te Assen; Jhr. MI. L. F. H. MICHIILS VAJC KEBSKVICH, to Booruond; Jhr. M». J. H. F. K. TA» SWUDBBBK, 'te RU* {Friesland); Jhr. M». J. B. A. J. M, VEBBCUBX, to 'sHortogonbosoh; M». F. n. J. BABOIT DB BiuiasYtiir BOOAU.A ZAWADUT, te Maastricht; M*. C. O. OB Bioa, M». J. J. C. ESSCHEDÉ en J. Dixosa, allen te Soerabais. Directeuren: D». B. B. J. VAN SCHJEVICHAVEN , B. W. 8COTT on J, P, L. BLANKENBEBG. De Maatschappij gaat contracten aan voor alle soorten venekeringen op bet mentcheiyk leven» ook voor Oost* eii West-Indië. Hare tarieven zijn volgens de nieuwste statistieke gegevens berekend. EE.^VE EXTRA. OPLAAG VA» HET ZATERDAG-AVONDBLAD VAK De Amsterdammer NEDERLAND wordt alle ZOlvnACiSllV gcdmüt In de niacliliie-Oalertj op de Rotatiepers van den Heer 1ML*UINONI, werkende met ccne snelheid van 1SOOO Kx. per uur, Welke gratis onder het publiek worden verspreid. Advertcntiën voor dit lilail worden aangenomen tot Zaterdags 13 nur'g middags aan liet Bureau Spuistraat 216. DE NAAIMACHINES DEB MAATSCHAPPIJ (The Slager Kanufacturing Co? hebben ook th»n« woder op de IMERNATIOMIE \VE8ELD-TEXTOOXSTELL1XG te AM8TERDA5I kuen alonden roem schitterend gshanilbaifd CD *ldaar den (Het Üerediplomaj» venror^ea Eenig Depot te Amsterdam: 62, Kalverstraat 62. II.V. Aan geen rter ovenge Am«rlliaansche, Engeliche of Doitrcbr fabriliantei. m Naalmnchine» l» eent dergelijke groote Ondareobeidln^ te beurt g«T>lloD Voor coovotre HJ? ul.et (jêprefereerd heb ben geheel bul te»- mededinging te biy ren, bebbon zelfs de meftat gertnommecrdcn onder ten «lecbta t TT e e d o én d o r d o prUzco (Qoaden ei .uivaren UedallleB) ontTaDbvü, wat in verband met dr «none? -n dagrelyks nog utijgendo ir»»g naar e eb 11 S ing» r Machines, ten duldeHJkate doet uitkomen lat deze werktuigen algemeen erkend z^n tl* do beste NaalmacIifncR dor Wereld. Professor Dr. R. FHESEXItJS, geheime Hoft raad en Hoogleeraar te Wiesbaden, bekend als een der hoogste autoriteiten, schrijft omtrent het üzUnerva*11 Water o. a.: ?Be smaak van Met water is zacht, aangenaam, mïrlsschend, niet sterk prikkelend." Hoofdagenten voor Nederland en de Koloniën, M. MERENS & Co. te Amsterdam. THE HEUCHATEL ASPHALTE COMPANY, Limited. VAN DE VAL DE TRAVERS ASPII4LT Ï11JNEN, ZWITSERLAND. No. 327.* KflS-VEREENIBINB. RENTE VOOR GELDEN & DEPOSITO, TCtteen dag voonf opvragen* ? ? < ? > pOL |U« 911> Mgen ? ? ..... *'* » tonatjnea op aadw overeen t» kom* voorwaaroen. BEWARING VAN WAARDEN volgens Beglement au bet Kantoor verkrijgbaar. Amsterdam, 37 September 1889. (OH«rl«at 10 Maart 1853j TAN 11 JTJSI AT IS DE BKMTE VOOB DEPOSITO GELDEN flAMgd met ld pCi ea »J*oo gebreohl: Het ten d»g opYngene op . , ..... 3 pOt . eenemund . ......... 81/4 * Zn het Dltoonto Ter)»igd met I/j pCt en IÜMS (tebreeht op 6 pCi Anuterdtn, 37 September 1888. 7>« Vtrteiti, OBCHT.BR. I. f. RAHVIK& ^ OKTYMO- EN BETAALKAS Boelenstraat Gecomprimeerde AipïiaUwegen en dito Dorschvloeren. Werken !n Aephalt-Sraetlek voor Trottoirs, Skitin» Hink», MoutïJoeren, Kelders.-Kijlf- en Kegelbanen, Winkel- en Magaiünvloeren, Gangen, Voranda'», Brag- en Dak bedekkingen, Biton-Fmiileeringen, Stallen, ens. enz. enz. ' Garantie voor het Waterdigt maken van Kelders en Buitenmuren. ZUulelIJht l'oclilwerend. Ondoordringbaar, «ep»«*wcrena. ASTHALT SPECIAAL TOT WERING VAN VOCHTIGE MUZIEK. Voor inlichtingen omtrent het leugen van Vlooren, Bedekkingen ene. gelieve man zich te adresseeren uu> bet Kantoor der fabriek, Damrak 80, Beate-vergoeding voor Deposito op ludsai net l dag opvragen* op 2 put. . 10 dagen * . a^ . Be w* ring van Effecten of andere Waarden iegeft per mille per C maanden. Beglementen gratis Amsterdam, 27 September 1883. M ZIEKTEN mr ZENUWEN M du SPIEREN e FIJN-JEUN1 RFOtDIO OtaUUl D09K Dl , Eleclro-Hedische ToesUflen ?.PULVEBMACHER Dl* mes tót tart bet (rootite ftoak «n icmflir enlo motljeliJkbtU ku Mawtndta. Vreepeetiu M naereiiele* fMMMhOdv ?ta ^«*«*w, AmJeta c/fcrtfctf, nu» A anou> vu, «AH t TOT t vnt. .? U AwUr4.in.bil <? Hn.A.W.OrMM,tri..K>lnntr.4l Klim rOLVKUUOUZB, N m «l Ck^nl. r»rlK DE DAAGSCHE MAGARINE-BOTERFftBRIEK TAN Dr. J- Th. M O UT O N, f« ** Craveahatre* BEKROOND to Amsterdam met de XllTere* Hed*llle, ztjode de HOOQSTE ONDEBSCHEEDINd um Margorintboitr toegekend. 3ESCHÜITEH';'OLLIV!ER «MdpinN itor ft (attAiidlfi tasnli T«I PiWJS Totttlitin doof htt Frtnt-.h 0ounrfl»/n<nt < Sttoilfd utrttna» In «* Hwpitalw» ran Perl]*. Dit zuiveringsmiddel aangenaam van smaak, gemakkelijk te verteren, gedurende vele jaren niet bedervende, bet krachtdadigste en onschadelijkste van allen,?wordt sedert meer dan GO .'avcn met succes door de beroemdste -geuccBhceren van do ceheclo wereld gebruikt tcg(>n huidziekten (Vurigheid, Ecuema, ew) Ziektaa vaut bat bloed. Klieren, Schurft, Gezwellen, Engelsche ziekte, Kankeraohtige aandoeningea, MeUatschheid. ni T tyTTjB U LL1V ILa Zakera en Radlcala genezing van allo Besmettelijke ziekten en hare aetolgtn, hetzij van tel? ontstane of overgeërfde, nieuw ontstane o f ingewortelde en van die welke aan elke behandeling weerstand bieden. Dl Btatttkradlji Academie ss »' OX&tvnB nu BCLOONINQ VAN 24.OOO PA. toegekend to hebben drukt zich aldus in haar oiueteel Rapport uit : « De Beschuiten taii c Dr. Oltivier tijn een geneesmiddel dat nooit « teder ft. deitcloer bereiding ü"ioo volmaakt . « mogelijk, ztj kunnen dus der gewichtige diensten bewijUH. ? Wij kunnen u gew . ? ze niet genoeg aanbevelen; want geon enkc| ander geneesmiddel bezit een enkel der onderscheidingen yrnlke aan de Zuiverende Beschutten vaa 'Jf OLUV1ER verleend zijn. va nz> IKX» n xm nsocntmi OXTOIOD. roe de Blvoll, 03, PAJWTS In 't groot te verkrijgen by A. W GEOOTE, Kal* ventnwt 13. of ftlj cUe éUoï* ««-«e. U vviUUVC'\tvölCJtt^e,V»iv»L'»it Ealventraat l'Uth « ??? Zeedük boek Eolkslais X 18 i Urobie * Xo.n, Ealventr eg 43; W. «her, Kelveritraat 1H. - 'iHafe, M..MM, BoHeahof 49. *. Hoofdateeg 1; «nablllé, Oroote Harkt 4. ? Breda, van de «?erber DEPOTS: te Amsterdam, l'Uth 43; Clch.it * C«4 HeUigeirweg 43; W. « Botterdsiq, V»n HuteH-tUI*. Hoofdateeg 1; «nablllé, Oroote Harkt 4. ? Breda, van de «?erberch, Ctroote Starkt D 119; We*. Klaen * Ba, Biddentraat A 439. ? Oorcnm, D. J. B. Beaeb, Hoogetraa» B 7S9. ? Bneek, Mei. de WeC H. II. van Dcnaen, Leenwenbnrg 6. ? Nümegen, F. H. J. «e*nii«, Broer. stout 46} W. lïlL v«n Crlmm* Broente. 44,? aromtgen.* U. J. Kuilenburc, M.Ebbtoseetr.046. sur la m (ALGEMEENELEVENSVEBZEKEBrNG-MAATSCHAPPIJ)» Ontrlcbt te PmrUe In 18», ? WAAHBORGFONDS van «5O.OOO.OOO Francs. In 1883 werden door de Uaatsahapptj voor meer dan tra. SAHOOOOO verzekeringen geslotea, ea l» 4» j meest «elide en Toordeeligite LevensverMkerlog. Prospectussen, Tarieven ea verdere inlichtingen »t)° *« verkrijgen bg de Agenten IA tVERTUBin Jk ZOO W «e Amsterdam» GAS-OBSAIESTES !? vtslsne «o r*eerlsi« vearhsuidea lis d« PECR & Co, 64, 09, 98 en 94. T»» ij. .,De Mousseering". BEIERSCH BIER, nit de Bierbrouwerij BE AMSTEJL, * l* Cents per heele en B Cents pc» bsdve alsmede alle soorten HQLLAKDSCBE en ENOEL8CBB BIEnEN, tegen eoncuneerende prijzen. De flcenchon «A kruiken worden 4 5 Cent» berekend ea teruggenomen. ? Blgters genieten rabat, Btoomdrakkertj KT.TiBBMAN, HABM8 * Co. AnstenUm. i «neen Zaierdagatond. i DAOBLIAVEBBEMGING Opta * O». Kantoor: Spuistraat Zl9jf ZONDAG^ OCTOBBB. Afzonderlijke "Hummen aan de Kiosken Verkrijgbaar % '. (U<L *v AdvertontJèa van 1?6 regels / 1.? , elke rcgal m*er . . " Oj£ -T XRBOODl VAa M DBOTKBEB 1875 TO'M'BBfTBlIBER 1878, doorV^. ? 8TAA«DllD»ï OT«4«ICHT. ? TBB1IOHT 9XB VBBS. ? BwrieMehe BrieweB, deor \ ? XOKST: AArietUM Leeeemvr, deer ÏBerto*. ? [et Tooneel te «ettertMn, do« V. B. - W Mbjle, SXrn, dootll. A. - Wl ïtoSe. - De tote«»*ion«Ie wHooaetelUoe te UmidlrtB, V, door T. K. ? HTTBIVOTDB: Over de litter»ire bewegtagen OMer'eeuw, M), do« B. H. -- Twee nieuwe werken ore» Hederind. door W. P. O. K. ? -Opmerkingen, door O. P. ? Icrlchten en Mededeolingen. ? Inhoud v*u T(jJ«ohriCra. ? Nieuwe U«g»Ten. ? B)Wlogr»pb4o. ? BOHAAK. T.OBLEEH. ? ÏEUILlSiaii.: Ontweekt *!? een Tilner, een pbmtule door Antowette, V-TUI. ? SCHOOL: idiekeltft TXSXZ, Oeór «. 5. - ALLERIJL - B. iet rortel, door Fr. W. Bfleonetola ? TTfcrme k»detje«,een fatard«g»wad-pi«|e, 3OJ, door Aqu»rtn«. ~ KBOLAIES. ? OYKBZBOKC TAS DE EWJCTBHmARKT. ? Amerik»«Mflhe «peren, door J. T. d. Burg. ? UTTLO. WQK8. ? BorferUJke SUnd. ? Tellingen. ? Ie huur XFoBloec». ? ADVEETJENTIEN: Schoowbniffeii, A T .T E H van «* »e«cmber i»l*5 tot 4 " Scgismber 1S?6. Oflder boteUBeflandfln titel beeft de kolonel «m den genanten staf bil hel Indische leger (thans generaal)' fl. F. Meijer een werk het licht doen zien, dat den kr\jg op Aijeh in i6t bijzonder bespreekt voor zoorerre het indelingen betreft, behoorende tot het ge bied van den gnerijta-porlog, zooals we weten, door ons als zoodanig zeer gevreesd. De groote offensieve bewegingen, van den [ttOgenaamden VU-dasgschen ?eldtoeht van craal Peil, blijven buiten de beschouwini van den schrijver. Op den voorgrond treden het mocieUjke gevaarvolle van het leven op de posten, den transportdienst, van de patrouille sten ten gevolge van de offensieve be id geven van de vermoeiende, afmattende, gevaarvolle diensten, die ginds op Atjeh, jlljks van onze troepen worden gevorderd, en" voornamelijk dan, wanneer wij in het moederland in het denkbeeld verkeercn dat es rustig is. Zoo licht glijden wij over meedeelingen been van aanvallen op patrouilles, transpor ten of posten, wa.irblj een betrekkelijk ge ring aantal manschappen worden gedood of gewond en bedenken daarbij niet de aanhou dende zorgvolle omstandigheden waarin die kleine afdeelingcn verkeeren, waarbij, zooals de 5. terecht zegt, feiten plaats grijpen, die induik welkende drama's blijven, in enkele minuten «(gespeeld. aen helder !kht werpt het werk op de acifYsieit en de geestkracht van den immer Ugen onxe c\e>li-;ersching worslelcndcn vij(lie uitQ-mend met het terrein bekend, eike zorgeloosheid, elke font, elke zwakon*erbiwelijk partij trekt; een vijand als 'l ware alomtegenwoordig, die detacheiiientea en transporten bpspriogt, van de uutané venr.^inng gebruik maakt om zoo?iwi als on4?r zijn bereik vallen het mporên* boJ *t naai to doen gevoelen, en ?oodrn hulp daap',, met wapenen en munitie 'Js irait in liet dichte struikgewas verdwijnt, e'al zoüdor ichig spoor achter te laten. Ita schrijver taat niet na eere te geven, vaar heldenmoed en geestkracht haar af dwingen; menig roemrijk ieit in nederige btliekktutr en nis 't ware in het verborgen verricht ,ordt op den voorgrond gebracht; doch ook o> wonde plekken legt hij den , "j»1 verliezen aan onze zyde het zyn van weinig activiteit of mindere ^ieid der infanterie, die hoofdkracht onzt Indische expeditien. gfjotc aanbeveling is het naar onze Mening, dat de schrijver zich slechts bepit tot het geven van een -waarachtig verbal der gebeurtenissen en zich niet heeft «geven pp het heillooze gebied der kritiek, fooals die in de Atjeh-litteratour in zwang u geweest. Hoe begrijpelijk het is, dat men een nieuw werk over Atjeh terzijde legt, omdat men «eamaol gepoeg heelt van deze quaestie, zoo jf«de degene die het werk van den kolonel JMjcr eenzelfde lot deed ondergaan zich van hot genot, aan de lezing van een dergelijk werk verbonden, bemovea. Ka in ecne inleiding beschouwingen geiwen te hebben over den poHUekeo toestand «o de organisatie dar krijgsmacht in Aljeh w onderhoorighedeo, in net door S. be"oelde tijdperk, wordt in de vijf eerste hoof d[tnkkcn eene beschrijving gegeven, van bet wtii door onze posten in Atjeh bezette tervan den algemeenen vonn en 4e HI'Dzer versterkingen, van hare bewaen de sterkte dV bezettingen, van ;« doel dier versterkingen (posten), van de uitgestrektheid van het terrein aan eiken posikomraandant ter bewaking toevertrouwd, van de gemeenschapsmiddelen lusaohen de potten en van het onderling verbaad dfr posten. ., Ziedaar hoofdstakken welke voor hen, die don Atjdh-oorlog in E^O weeën -wilton bestudeeren, van het hoogste belaag zijn; doch dit niet alleen ? ztj geven hen die geroepen zijn ten een of anderen tijd in Indie te ageeren zoovele gegevens, BOO op het gebied van postenbouw, als wat betreft het kiezen van goede punten voor de posten, bot beveiligen, bewapenen en bezetten daarvan, dat wij geen enkel dergelijk werk kunnen aanwezen, waar dat alles zoo uitvoerig en aanschouwelijk wordt behandeld; wij achten bet dan ook als zeker dat dit gedeelte een welkome bron Van studie zal tijn "voor allen, die zich voor hunne taak in Indie op militair gebied willen voorbereiden. ' De twee volgende hoofdstukken z|jn gewijd aan de offensieve bewegingen des vljands, tusjchen 20 December 1875 en 4 September 1870. Zij bevallen een oaneengeschakeld verhaal van hetgeen de vtjand over de geheele uit gestrektheid, op die grenzen en daarbinnen, durfde te ondernemen. De bestudeering dezer hoofdstukken leert het wezen van den guerilla-oorlog kennen en het meesterschap des vljands daarin erkennen. De uitvoerige wijze waarop ook de kleinste ontmoetingen zijn meegedeeld, levert eene schoone bijdrage tot de beoefening van den velddienst in Indie en doet zien hoe soms, voorn! door lagere aanvoerders, tegen de eerste regelen eener goede veiligheid werd gezondigd; de schrijvoi' erkent het met smart, maar wil der waarheid httlde doen. Wij kannen in dit bestek uit den rijken inhoud maai' eene enkele greep doen en wijzen slechts op den noodlotugen afloop eener o verval Ihig van een detachement onder kapitein van Swietcn (Februari 1876) nabij Lamsajoeagj op het gelukkig afslaan vaneen bevel van den toenmaligen 1e luitenant der infanterie F. W. 1. Buys (Maart 1870), die, niettegenstaande een groot aantal gewonden, met zijne kleine schaar wist stand te hou den, tot van den naburigen post hulp op daagde; op eene over valling van een detachement tusschen Parigo en Hola Alam, waarbij aan onze zijde van de 23 gewapcodcn, 17 man aan gesneuvelden en gewonden verloren wer den, en de vijand 15 achterlaadgcweren met munitie buit maakte; op eene overvalling van een detachement onder bevel van een luitenant der bnrisam, ter begeleiding van Dr. Boring, tussclicn Kota A lam «n Oloh Karaug, waarbij alleen de ener gieke houding van dien olficiet1 van gezond heid, eene even groote ramp voorkwam; op de met zorg beraamde maar mislukte oplichting van een vijandelijk konvooi, dat door den pas van de -4 naar de 22 Moekims zou vervoerd worden, waarbij gebrek aan vuur-discipline oorzaak was dat de troepen onder den Ie luitenant KiülJ, on verrichter zake moesten terugtrekken en eindelijk op de overvalling van Lcmbocq N.O. en Lampagger, Wunibij de vijnnd een waar bloed bad onder onze Soldaten aanrichtte. Gelukten de overvaliin^cn onzer posten betrekkelijk weinig, de vijand hield toch de bezettingen in voortdurende onrust en span ning; op den kommaadant van een kleinen post inzonderheid drukte de toestand boven mate zwaar. De beschrijving van belangrijke gevechten van groote troepenafdeelingen, komt uit den aard van het werk weinig voor; het hard nekkige gevecht in den kampobg Lambaroc maakt echter eene uitzondering; het werd door den S., destijds chef van den staf der krijgsmacht op Atjeb, geleid en is zeer uit voerig geschreven. De gebeurtenissen in Pidir en Gigieng slui ten het belangrijke boek; zij leveren geene saillante episoden op, wat militaire bande* lingea betreft Zeven jaren liggen tusschen het tijdstip, waar de S. zijne pen neerlegt en heden ca nog altijd blijft de vijand op deeelfde wijze tegen ons ageeren. De troonrede van 1883 zegt, dat de oorlogstoestand in Atjeh nog tteedt groote inspanning van krachten vor dert; inderdaad ? «n de groote schaduw zijde van die Jaspaonmg is, dat het Indische leger in nog ongunstiger condilien geplaatst b dan in 1876, dal nel hoe langer zoo meer raakt uhgepaU . De lezing van dit ernstig bode kan een spoorslag te meer zijn*, om met kracht/de banden te slaan aan aoodzafcetyke verbete ringen, op dat onze krijgsmacht op Atjeh tegen IB ofienswve bewtgugea des vljamds volkomen zij opgewassen. Bet komt ons toch voor', dat de goedgeslaagde overvalUngen des vQaada voor bet meerendeel hel gevolg waren ten onze twtJcheid. J* Indien de bezettingen onxtf ]MUo sieridden uitgemuatrSwi ware o. L veel, vaa hetgeen nn is geaobtad, voor komen. Men moest steeds te zuinig zjjn mei de troepen, die voor de posten konden afge zonderd worden; waar ééoe iompagnie diensten moest bewijzen verre teven hare krachten of wel de bevolen diensten niet naar den eisch kon volbrengen, had men twee of meer kompagnifin moeten kunnen aan wijzen, aux grands raauxles grands remüdes: dit nn was onmogelijk; men moest zich be helpen. Ziedaar de kanker die^. steeds aan onze vestiging op Atjeh beeft geknaagd en waarom onze toestand zoo hachelijk wordt ais de vljancLgoed wordt aangevoerd. Wiéooren heeft om te hooren, die hoore naar hetgeen door den kolonel Meiier, een der schitterendste officieren van hei Indische leger wordt te verstaan gegeven en zoo hij machtig is in den Staat ? dat hy daarnaar handele l Wij wenschen daarom M's boek in veler handen; wij zijn overtuigd dat man zich de lezing niet zal beklagen en velen met ons zullen hopen dat de schrijver moge-beslui ien om in even boetenden en degelfken trant het belangstellende publiek van hé|t verdere verloop van den worstelsliïjd dei! Atjehers te doen kennis nemen. Dit zou inderdaad een renzenarfaeid zijn; maar vooraf reeds durven wij hum;eene zeer dankbaren arbeid te noemen, waartiledc de S. zich eene onvergankelijke eerezuil zou op richten in de Indische militaire- letterkunde. ?'?. Vij. Overzicht. van Honing Alfonso van Spanje '__ ... .?. Iii zijne benoeming tot kolonel van een Pruisisch regiment had de radicale pers aanleiding gevon den' om de openbare racening vnn het woeligste deel der hoofdstad tegen den lipnhur op termen. Reeds vooraf we-d in het café HolLindais ceno vergadering over bet bezoek gehouden, onder voorzitterschap van een genaturaliseerd Spanjaard, Argyrides. Besloten werd, door mogelijke alle mid delen, krachtig to protesteercn tegen do belcefdbeden, die do regeering der Republiek zich ver plicht achtten mocht hem te bewijzen. De stem ming ouder het publiek was zeer opgewonden, en men.meende, dat de regeering zicheen weinig door haar zou Utcii inÜncncyeren. Géneraal Tliibaudin heeft zij o e radicale vrienden niet onge hoorzaam dnrveo zjjn en zich'ziek gemeld, om dé Ontvangst niet tu behoeven bg te wonen. De door deze omstandigheden gewekte onge rustheid werd niet gelogenstraft.' Al do moeito die zich da regeeriag nu de verstandige bladen gegeven hebben, om de opgnwoniieufocid, door Jiistice, Happel, Eriinement, Fraiicc, enz. nangestookt tot bedaren te brengen is vergeefse!! geweest. Te 3.40 uur zon verlraen Zaterdag de trein den Koning uit Brussel aanbrengen: te 2 nar was de omtrok vnn de Gare dn Nord, Square Montholon, Boulevard Magenta, Boulevard Lnfaycttc, r*>eds met een dichte menigte bezet, onrtuimig Resticmleerend en luidruchtig pratend, waaronder vooral weder, als in de dagen van 1789 en 1871, een aantal vrouwen zich onderscheidden. Kvn bataillon linietroepcn en een escadrcn karassier 3 kwumen weldm bet stationsplein ontrui men, terwjjl de republikeirische garde met haar muziekcorps aan het hoofd, het station binnen gin 17. Het perron wns ract Sfnanrche en Frnusche vlaggen versierd; flcciit» oen honderdtal perso nen, onder welke de pers en de deputatie der Spanjaarden, waren op het perron toegelaten. In den recepticsalon waren behalve den president en de minister», den Spoanscheu gezant en zyn personeel, den prefect der Seipe, net hoofd der politie en ecnige militaire autoriteiten, ook baron Gastave én baron Alphome de Rothichild, als leden der spoorwegadminiatratic, en vele Spaansche officieren. Volgens de Rcpulliqttc droeg de presi dent het Gulden Vlies, volgens Figaro had hij dit verbeten. Precies te 3 uur 40 stoomde de trein binnen, de officiëelo personen vormden een kleinen stoof, de repnblikeinsoho garde sloeg een roffel, het kanon bulderde van do Invaliedon en do heer GnSvy deed drie stappen vooruit, den koning te gemoet Dezo stapte vlug nit, handdrukken en voorstel lingen volgden en na eenige minuten, begaf men zioh naar de rijtuigen; de koning van Spanje mot Challemel-LacoBT, Fernan Nnnez en den heer Mollard, introductetrr der ambassadeurs, naar bet ebnte; Grévy ton in het tweede, de niiuiaters en overige personages in de volgende plaats nemen. Zoodr* de menigte het kanon der Invulieden hoorde, steeg een oorverdoovend gesis, gefluit en geschreeuw op: de menigte trachtte door de troe pen heen te dringen, hetgeen haar echter niet gelukte. De koning van Spanje merkte hst ge weld op, {glimlachte, groette, den Prew'd-nt en steeg m het rijtuig, waarna ook de overige ge vuld werJen. Onder het geeehreeuw der menigte: A bas to uhJan! Amort' Enleves-k! waart«sschen als protest h:«r en Jaar: Vlv» Ie Hoi! of vive l'Espagtiel klonk, verrolgde het koninklijk rütnie in sjalop aftn weg» zonder dat de oproejte de troepenmassa, die den weg be de kon verbreken. ? . de kerk -**a 8t. Vmeentiu» de Paula echter kc* 4e aandraag van het gepeupel niet meer worden togengehovden; ia de me Laftyettc maakte atok een stroom kaan rusohe* de rgtsrïgen. twodat het rijtuig vaa den koning vaa ds* van den President gatoheiden werd. In let tnmult viel een kurassier van sijn paard; »% werd in een apotheek gedragen, hotoreen de «enigt* besighield, e* van af hel smiareMoatholon hiel den de manttestatita op. Voor de Spaanseke ambassade was wedar eene menigte vcrsameld, die evenwel door de nolitte in toom gebonden werd, en s«Us geen kreten nitte. De koning stapte, naar het uiterlijk vol komen kahn, «'t het röuif, maar had met «yn gewnt, den hertog de «vkMo-Knnec een onder hond, dat drie kwartier Anrde. Te half tes in plaats van to vyf uur reed h|j naar het ÜUysee. fiy bet verlaten der ambassade werd het rijtuig aangevallen dooi-een troep straatjongens, waarvan een een steen opraapte, dien een neer hem nit de handen wrong. De knapen wilden de paarden tegenhouden; eene dame wierp baar parasol naar hec rijtuig. In galop reed men naar het Elysée, waar weder een menigte wachtte. De *org van de politie sohgnt al buitengewoon slecht geweest te cdn. Het «eschreeuw, gesis en gefluit hield steeds aan; ach* ter het igtuig liepen duitenden straatjongens zonder te worden tegengehouden. Toen de Ko ning terugkeerde, na het bezoek aan den heer Grevy, waren er niettegenstaande den regen, nog hondoislen mensohen aan het schreenwen. ¥erder schijnen er geen ongeregeldheden te hebben plaats gehad; het vertrek des konintp is éün dag vervroegd al hebben de president en de ministers alles gedaan, dat in hun vermogen was om by den Koning de houding der bevolking en het onvoldoende hunner voorzorgsmaatregelen to verontschuldigen. De heer Grevy heeft, door zijne verontschuldi ging aan to bieden, getracht deze ongehoorde Rrofhoden goed te maken, en de koning van Spanje heelt zich laten overhalea althans één dog in de ongastrrije hoofdstad te blijven. Er was meer voorafgegaan. De heer Wilson, de echooiicoon van den president, is eigenaar van «en te Tours verschijnend blad, la Pettte France, wairio in den loatstcn tijd nieuwtjes van het Klyace werden openbaar gemaakt, voor zij officiecle waarheid waren. Wilson ging nog verder in hot compromitteeren van tgn scaoonvader. La Pctite Francs schreef vóór de aankomst vaii Koning Alfonso: ?De fresideiit der Republiek zal koning Al fonso XII aan de Gare duNord gaan afwachten. De heer Grévy heeft tot dien stap besloten op dringend aanhouden van den heer Ferry. Niet tegenstaande den unertin dien de president er voor gevoelde, heeft hij moeten toegeven tegen over eooe soort van scostsbcJang, en aaa het veraoek van den heer Ferry moeten voldoen. De president echter, tal den koning van " naar 3ê anTOusade vèrgei . dellrjk na de ontvangst, naar het £lyse*e temgkeeren en daar een bezoek van den koning ont vangen. Hen vreest nog steeds demonatratiin langs den neg; het nationaal gevoel cal zich ongetwgfdd niet vereenigen me t de manifestatie door den heer Ferry voorbereid." En hetzelfde blad nam nit do France over t ?De heer Jules Ferry heeft den beer Grévy tot dete» stap geduxutge», onder bedreiging, dat bij en Bjjne ambtgenoten hnn ontslag zooden nemen, indien de president weigerde sich té voe gen naar het ceremonieel, dat de h«er Ferry met den heer Molkrd had afgesproken, welkceromonieel vooruit, met een gemakkelijk te vatten, bedoeling, «Én de reactionaire en opportunistische pers was medegedeeld. Da heer Jttlet Ferry h-eft eSch niet mttien, ook met diptomatielx verwikkelingen te dreigen. De verantwoordelijkheid van den heer Ferry in deze demonstratie, die zoozeer met het nationaal gevoel in strijd, is, olyit dus geheet voor tj/ne rekening" Wat het doel is van desen lastigen schoonzoon is nog niet volkomen duidelijk. Met de doorhem aingenomon houding kon h{j zoowel het ministone-Ferry verzwakken al* de positie van den president.; voor zich Eclven kon hij echter alleen donk behalen by de intransigentea en bq de niterBt<) revanche-pai-ty, wier man hij door dergelijke middelen uier. zal worden. Koning Alfonso is de eerste lonverein Rcweest, die na de gebeartenigsen van 1870 en 1871 een oinaecl bezoek aan de Fnxnscbe hoofdstad bracht. j Je hoogst onaangename ondervinding, die hij daar opdeed, is zeker niet geschikt, om andere gekroonde hoofden tot het volgen van jrQn voor beeld te bewegen. Zoo hebben do Franschon het geheel aan zicli zelve te wijten, wanneer zij onder de Europeeiche staten meer en moar alleen komen te staan. Do betuigingen van sympathie, die Alfonso, van verschillende Souvereinen van Europa ontving, zijn eene nieuwe waarschuwing voor Frankrijk. Bet M volkomen begrijpelijk, dat de vertegen woordigers der legitimiteit op de tronen van ons werelddeel met het repubfikeinsohe regime in Frankrijk weinig ingenomen etjn. HerhaaldcHfk heeft de geschiedenis bon geleerd, dat de tepn> blikeiosche iuitellingen daar to lande op een vntkaniechen bcdem z^n opgetrokken. Is het der Fransche regeering ratt met het hebend vaa den tegeawoordigen regeeringsvonn, dan dknt zij, üorgtukÜRer dan a^ dusver deed, to waken tegen ophitsingen «n WMiordelQkhedeB, die wel licht 'm de oogen der Fpaweheimdlcnlealoffsl^ke uitingen vaa vaderlaadsüefde en enafhankelp:beklsaJn «ft man in het buitenland als bedeskelgke symptomen van inwendige verdaeldhud ea rogeeringloosheid worden beschouwd. Waanchynlfik tullan nit dete hinderlijke voor* vaUen geene diplomatieke moeilükheden ontstaan. De Fransche regeering moet het neb. echter getraeeten, dat men haar terecht «en volslana gebrek aaa courtoisie ten laste logt. Belangrfkar kaeaen de «evolgm sfe in de Hnnesdaadieht politiek der jUtrófekTBehalv» art mj geroohten vermelde ontslag vu generaal ThÜwndin, die spoedig oen aanva) van jicht bi de hand kud, toen de Koning snoeat konten, cal de crisis, indiw zij komt, in eMc jrewal worden uitgesteld tot d* bijeenkomst der Kisssfs, w# «IsTbeer Ferry ia de geteenheM wil sdn aan zgn artmrlpen reohterSa» g«bu^W«Btte leggon. i)e ~ komen ooi 28en deswr asan Een bericht te «arw«de Wilson door CMM hritonsandeobe missie, «ml door da Vsurioe «jyllig isguügeapi;oj'eii. Intai» s^}n nsnisssvie eA nna ,taijDoaBOJOsi« Igk. »De ministers, h*kei«« btf dis) door een MUS» val van jicht werd^flthiaderd, befaben door te plaatsen naast den premdent de ontvangst des koning, van dat s4J «ien iolidair aoütton ?et den Staat. Htf «n *$ vormssi een «ut «?aioten bttbdeL Er is echter eea ssano dte ondenoheid h«ft gemaakt tonehen Grévv en stee mtantera, «n die beeft beweerd dat de preeident, af kennode wat *$*? raatUssden hem lieten doen, , wal men hem ar toe aoodsaakte. HB die dese bewering openbaar ssaakte, Is èê eenige die het onverantwoordelijk hoofd van des Staat heeft blootgegeven, omdat* hen gevoebn* toeschreef J^nreoht indmiaohende tegen die vaa bet ministerie. En Iwat de zaak leer ernetw ?*^e' ft. f ** ** t^vl deB VnOrnlt van de Republiek aan oordeehrlliugen WootsteWe, m de oiimiddelüke aab^heid van desen leeft. copdat het pabliek moet gelooven aan de aakerheid anner luliohtingen ; in de tweede vhistts dat W} het hoofd van Ien Staat blootgaf tegenover . , D^nbmd, in «ene «eer kiesebe caak, «a emd«lük dat hij dien president moreel in verbanA Dmcüt met eene mer betrenrenswaardiM «hinf: van het ptthüek. Dit na kunnen demkiisten niet dalden.. ... Wfl geven Inoht san onae innige overtuiging, en wijzyn ons bewast aan die otertuïging «eïrouw tean, wanneerwyden eisch stellen, dat de heer Wilion m de «nmoget^kheid worde gebracht voortaan, sooals hö tbans deed, het moreel ffeag van den hoogsten magistraat der Republiek in de waagschaal te stellen. En hier* mede verdedigen wij juist dit gezag." Tot ^oover de OèpitbHyne. De beslissing is voor den lieer Gréry niet gemakkebjk. Zijn eer zuchtige schoonsoon, wiens temperament bent oene loelflke poets speeide, heeft voorloopia. zijne kans op hooge staatabetrAtóugra verspeela, om dat «ijn optreden een voor Frankrgk hoogst on?nitigen indruk in het buitenland zou maken'. «al echter in het parlemeHt ongetwijfeld da aangevangen rol voortzetten, want bet ontbreekt hem niet aan den voor dergelijke debatten noodigun moed. Dan staat de heer Gréry voor da vraag, of zün plicht hem sal voorsohniven dea echtgenoot van Ejjne eenige dochter en den vader «an «ijn kleinkina nit «ijne woning te weren. Het verleden van den president der Republiek, die het onder de Fransche .staatslieden zekbtsain voorrecht van een onbevlekten goeden naam be zit, schijnt on» te waarborgen dat hu de juiste oplossing in deze teedere xaak nl vinden. Dattuhland onthulde in de vorige week op het Ntaderwald plechtig het zinnebeeld ztjoer eenheid. De Ttmps, het eenige Fransche blad dat eich voojeal d» kidea der feestviexing, nteeste moeite hebben gegeven om som de inwijding een vredelievend karakter te en alles te vermijden wat voor Frankrjjk zon kunnen aijn. Het beeld van de Ge wordt door den correspondent oprecht ? en te recht ! ? bewonderd. Aan de andere deelen v*n het monument worden de tamelijk hatelyke aan merkingen niet bespaard. De basreKefs ? het afscheid en de terugkomst der strijders ? vinden geen genode in de oogen van den eriticns. De figanr vaa den oorlog is een archange demardigrae; die van den vrede net hij voor eenvrouw aan en noesat haar diurom, zeer verklaarbaar ?«« jeune, filie rabatte." Dat de Germania zelve gego ten is vit kanonnen, op de Frmnschen verovert, is door de feestwfizers met loffelijke bescheiden heid niet vermeld; de correspondent van den Toreps heeft het echter noodtg geoordeeld, dit feit aan zyee lesers te herinneren. Groote indrak is gemaakt door de nederlaag der KationaaHiberalen in het distnct dat jaren lang den heer Von Benningsen koos. De geavau» ccerd-liber*len kraaiden victorie en meenden dat het eindo der Nationaal-lihcrale party r et d s was («komen. Dat gaat wel wat ver. Miaar het feit staat niet op sjch zelf: in tien jaren tijds, van 1871 tot 1861, w het aantal leden dezer midden partij Yan 1S& tot 43 ingekrompen en ook na dien tQi heeft zQ verliezen geleden. Mannen ali Forckenbeak, Lnker, Von Bennigsen, Miqnel ea Stauffenberg lijn aan hare rijen outvalleü. En ge;n wonder. Men kon, onder de omstandig heden, die onmiddellijk op het gewichtige jaar 1870 volgden zoo alnietbillyfcen, dan toch begirQpon, de bonding eener partij, die in haar steunen van de regeeriog togen de ?Refehsfeindli-ihi»" groepen eene groofe mate van zelfverloochening toonde, en menigen maatregel goedkènrdr, dia met ieder litoraal proeramma ia *tHjc> WM. Thans echter hebben de kiezers het recht om t* eisohen, dat de personen, aan welke zij a? ver* trouwen schenken, een eigen gedragiltin .jolgsfc en niet loopen aan den leiband eener wiaw'ei üfc rewermgs-poritiek. De zware artillerie der DnHache offidenn pers, de Provinelal Correspondent tn&aK'.-dd. Allg. Zeitwtff, liet hare wtjdklinkende stem hooren o «?>? deze verkiezingen. Prins Bismorck's wbekbUu) ontitent, dat de nederlaag van den heer Hdttendorf te wfjtBa wat aan de beloften, door hem uur' coneerratieven w agrai'Jers gedaan, wnanToor vale h'beralen bem niet «souden gestemd hebben. Veeleer waa de nederlaag reiouiaaakt door^do coautie vas gMvanomv-HMrJuen, Welfen'Wsocioal-democraten, d» aOen wedgvsrden in ï»** werpen van steenen tegen de gelaidelftke nitbonwixvg van het Tnic* Haar, vraagt het weekblad, hebben ook niet de nationaaMiberaten eenige «chnki ? Is do zegepraal dor liberalen niet voor een deel to danken- aaa hen, die het geloof asm een gemeensehappel^k streven der liberale partgen bevorderd hebben m in het vorige jaar dnsafomnle m hnn prpgrammn aebreven f . ? De JfórcUnifKlke maakte een brief openbaar nit het district letf waar de nederlaag werd HÜledfla. De aoatHver is boos vo den heer Von Benn^gsen |om twee redenen, üfl is te plotsslmg afgeUeJeu, -«meer daarvan de reden te doen kennen en h(j heeft een candHast-aangewezen, welke niet in alle dealen van het district oud-r» Zoo wreekt men dobbel de nederlaag: op den mg der aattonaaHiheralen énDp dien van hun voormaBgeB partemeataireB leider. De #Of*MwJM*e vernemat tetar .gewaarieerée, volkomen betrüuwbare uieuwe reden, waarom enenajk de ea nattepaal^becalen fa art kiesdn*rict Bemtsjsnei het endersprt noest delven, 'j v jaren geleden, üet Von Beaaigsea een to'vgiam I.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl