Historisch Archief 1877-1940
?**>-? -..-.
POSITIE GEVRAAGD.
Bra JONOMBSSOH TM (oeden hotat M l*«road.
?Mond e» Merk T» «wiel, te«* BtotolMBde ovMdleg
voer een BMM r>«rt« brtbeaJ* in 1 beett TH
War»kenota, bu»le)Kn>ut:it* «n aitfebr*Ue rtUttin. Me**
?t*»l*hH( onvur*clüllif ia welk laad.
Goed bwpraakt en |Md kannenie ss»gtan met
ondergeairtilltUn. vertrouwt «toller fwekikt te HJn o» O»
«tut ie fc«n»e» fta«w«». ttMthrade. referentlen
Vruco M***w «rfw *««?? « » C, tor B«eUwad«l
TM P. LEHB, BiBncn-BBBtUMerttoaat 25, Am»terd»m.
Een vrié BOVEWHBI8 aan den
Balten-Amatel. aabtf net Stattoa van
etoa Btmpewrwoic, fc«v«tt*n4e drie
*re>otc ea twee ftütelne Kamera, M.e*«
kea. Kelder ea Zolder. Hmmrprë»
f «OO. Brieven nrane», letter» P li,
??reaal va» dit Mad.
M
K
DE HAAGSCHE
«HGARIflE-BOTERFABRIEK
TAS
Dr. J. Th. M O U T O N,
?tv 'm GM
BEKBOOND t» AiMterdam met d« *il»ewn»
MeOlUe. lÜuJo de BOOO8TK OHDER8CHEIDINO
«n Margurinttattr toegekend.
Venchenen by dea TJitgoTCT f. W. VAN DEWBIJEB,
?tneM;
E AMSTEKDAMIIE », WEEKBLAD V O O B 1EDEBLAHD.
Algemeen* Maatschappij van Levensverzekering en Lijfrente.
Ueveatigd te AM8TKJM>AM.
No. 598.
KonlnklUU
lnlt van l MoT«ub«r 1SSO, No.
AJtfSTEUEUDJLM, He*r*tt4rrmoht
SOKRABA.IA.. BnusesaL, «n
UAAT9CtUPPXmX KATITAALi SMV XILUOXS GULDEN. DS TXMJmuUttr KUlfXXa DMSLSS XJT DS
JommlsauiM«a, de Hteren: M». W. VAK DIB VLIIT, F. J. W. H. BOMUM, M». O. VAK TiaKHOvan, M». P. W. H. VAK
allsa to Attstirdaa; M». W. M. Kimuum, te RotUrdeni} M«. J. P. B. TAK VAX POOKTVLMT, te 's Oravenhapi; Pref. P. VA» QITB, to Leiden;
\W. A. BAROK VAK M» »KMÏ, te Assen; Jbr. M». L. F. H. MICHIKLS VAH Kiesmon, te Boermend; Jhr. M«. 3. H. F. K. VAK BWJKDIBU,
te &DS <fri«»laaa); Jar. M». J. B. A. J. M. YMBBIJIX, t* 'sHertogettbosohj M». F. H. J. BAROK DB BIUMSTKIK BOOAILA ZAWADZKT,
:te Maastrioht; M». O. O. DB Bics, JD. J. J. C. EKSCHBD* ea J. Dixota, alten te Soerabaia.
Directeuren: D». S. B. J. VAN SCHEVICHAVEN, B. W. SCOTT en J. P. L. BLANKBNBERG.
t contraetea aan voor alle toorten ver«keriagen op het mentchelyk leren, ook voor Ooit- eh
rert-Indie. Hare tarieven zün volgens de nieuws» statistieke gegevens berekend.
De Maa
EEWE EXTRA OPI.AA»
VAK HET
ZATERDAG-AVONDBLAD
01»
Godsdienstig, Wetenschappelp: en
Letterkundig1 gebied.
ZESTUEJ*»K JTAAHCiAKO.
D«i SU. a//. /I.
INHOUD:
T De Gron-lwotuberziening voornamelijk roet
botrokkhre tat bet Onderwijl.
A VAN GESTEL.
IL Wie Ii oneerlijk Deecarten of Fiecal?
V. BECHEE.
r. Eea brief u» Dublin.
. W. VAN SIEWESHOF.
Frtl* peri««r«»B ?*?
Etj E. J. BKTLL te LfUm ta Ton-chcoen:
II. P. CALUO'M, DOUA PERTECTA. Uit bei Spaamch
door M. A. d o G
Pro» f 1.90.
Alom voorbanden.
Wie op rijperen leeftijd
vreemde talen
wil leereia,
«ch»ffe zich iian:
HET mRSCIl ZOMER MKBSTER.
Compleet in 50 lenen a 25 et per lei.
HET DUTSCÜ ZOMER MEESTER.
Compleet la 50 lensen i 25 et. per les.
HET ENfiELSCH ZOMtER 1KESTER.
. Compleet in 65 lemen i 25 et por lei.
Frutucba n»thodo om door
salfoefonlng, in korten tijd, Fn>icli, Dultiwl» en
Kncctich ta loef t a lezen, «preken en
> c U r (1 T o n, door U. C. SPBUTT ,cn E.
SCnF.FFEB, leermnm bg het GymD»«i»»l en
MldJclbaar Onderwijt.
I iisave r*it XOOBDHOft « SHIT, te
Groningen.
Urn itrken! in bij alti Botkhmitlnrtn tn
fop plnat'tn wamf tttst niet tij») esi bij de
l'ctlJtitutortu.
Tróapectas iloth
Bij OUCTTOISST GOET/CEE, to Itottordam, in
vertclieDes en bij den Boekhandel te «ntlriedoa:
Kinderen Israëls
7<rpo Vcrliulcn alt hot leven der Joden in Qtllcië.
Saur bot Uoüb-dutlioU TAR LEOPOLD VOS 8ACHE11
MASOCH.
trÖ« f3.
"Wovellcit va» Marie ïiundmann.
TJit h-jt HcogdaitiRli door J. W, P. HOFMAN.
? Frijn ? 3.T5.
VAX
De Amsterdammer
NEDERLAND
alle ZOUfDACiEST gedrnlit in de Blaclilnc-GalerU op de Rotatiepers van den
%R1MOMI, werkende met eene snelheid van 18OOO J3x. per uur, welke
gralis onder liet publiek worden verspreid. «!>,»«?
Aclvcrtcnticn voor dit blad worden aangenomen tot Zaterdags 13 uur's middags
aan liet Bureau Spuistraat 31
KAS-VEREEHIBIHB.
RENTE VOOR BELDEN è DEPOSITO.
XetMadaf voenfoyvrafMM .... S pOI.
. tknd*on . *ft »
? tangen termijnen op aadar onnen t* komen
ToorwMrde*.
BEWARING VAN WAAROEN
Tript» Beclement au het Kantoor verkrijgbaar.
Merdan, 5 Ooleber 1883.
DX DIRIOTU
CREDIETVEREENI8IHB
TK AMSTERDAM.
opgericht 86 Maart 1843
HAANDELIJKBCHE STAAT OP 31 AUGUSTUS 1888.
Deeloenüft* ......... f 14,877^60.?
Btortiagea der Ledea
Beeerrefónd .«
Depotito'i. . . ....... ? 3,694,448.93
. Creditsaldo's van Bekaoisf Cotmnt - 684.838.34/
Loopeode Credieten ...... ? 8,087,611.»%
In berdieoonto gegeten ..... l,B8i,03».7S
D» Vooreitur wm Cew»<t*«rfef»iS
JOH. C. ZUUBBKAN.
Et ï>ireclit,
BÜCHLEB.
I. J. KAHUBEtf.
. TENCKINCK.
ONTVANG- EN BETA1LKAS.
Doelenstraat 29*
Bonterergoediog TOOT Deposito op tactoni
met l tl tg opmgens op 3 pCt,
. 10 d«gen . ?*'&,,
new*Tln« TUI Effecten of uden Yftuuüon t*ga V
par mille p«r 6 numden.
Amsterftm, 8 Oetobor 1883.
By B. J. BllILL ta Ltidtn i»
BUMiRAPHIE de HEINH.VBT DOZT, p*r K. T. d«
Go e] e. Tnduite dn HolUndii» pir VI e t of
Areo Portralt
Bij E. J. BIULL te LetJtn ziet het licht:
f. HF.i:ni\li, OVERIJSELSCHE VEBTELLINGE5.
Met 3 tcckeningen van Israël s.
Prjju f SAO, Gebonden ? t.99.
ABONNEMENTEN
op alle Binnen» en
Bnitenliradsche Tijdscliriften en
Vervolgwerken worden aangenomen In
SEYFFARDT'S Boekhandel (e Amsterdam,
POH1SCHRODER & G0.,
DORT8V8UNDER GELDSCHRANKFABR1K.
LEVETIASCIEHS dor KelzerlUke Dultache Bijkflbank, BLjkebolaelin!?- en Posliantoren, BftnldnstolUnïen,
zoomedo de Tooroanmate IndtiBtrieelo werken, sle: IV. KKÜ1T, DortmanJor Umou oaz.
Fabriceerea nitelnlteni BBïlVU- r» IVBIlVtUVUUr: K.ISTEÜ mot Putenl ««anlpuotser, voorzien
van Orieintelc Hiaten. Telgen» POHLSCHKÖDER's ?ytte«m.
ÉcnJgo Mngazijiihouder» voor Naeri-Uallaiid do Heercn
MEYJES & HÖWELER,
Amsterdam, Jtamrah M9.
ZOOEVEN TEBSCHESES S
BONDGENOOTEN!
Eeu waarw^linwend woord.
DOOB P.
Pril* 5ff e., franeq p. post 91 e.
Maison de Chales, Soieries, Nouveautés
CONFECTIÜNS
UIS ALTIJVK,
KALVERSTRAAT BIJ DE IUNT 222,
liericht Iilj deze zijn ^eaclttc ?lienlèlc9
de ontvangst der Woiiveautés iu ITIantcls
en CostuiMCs. tocnevcus de nieuwst e
Oenres In bijden en Wollen Stoffen.
Sos »00rh*ndoa TM
Algemeen Stemrecht.
rrjj* fiO cn fnuwo p. port »? «.
SNEE K. !?? PIJTTERSEW Tz.
DE BAZAR, Dames Mode-Gids,
tu EWAKTAAL 1«83L
ft? per kw»rt«i»l.
EQ towwu'Iine ran /!,?, per poitwl«»el ontringt
Bint MM. 19?34 Jktar, fimco per po»t rtn de
ÜUgenn
Den Hlig. «EBO. BELUir*VrB.
?van het toe»te Werk van
Dr. J. VAM YLOTEÜ.
Het »e*erfcn*lelie K
«raw, 3 dooien. 2o Term. druk 1881. Hot hooftÉt
intatessaato boUnjrrip» wwfc T*« HMTK*. Hat
HedorlMid?obe KlucbWpol m d* U* tot de 18« «aw, 3 Ooeleo,
ia pU»k f 7.S) iitaeW» f »*>.
Voor li»n, die niet bekend cgn mot dltiUnd^rdwerk,
voor do Kc<lcriBndi«he<Uttentiiur cao b«I»n«rjjk, »y hier
Bto<I»sode*ld, dat Dr. J. VAH
TLOTBRduriaartdaMod»rla? uohe Eiucbtsyelen eu* TazuneUa»; ttrert TUI
fchn» ISO ?tnkieik.
Do iMUoRTtike 'ophelderlngoo an uatMcninceii via
dor Mttenntoller Yortwojen de marde T«O dit werk niet
»eicfe; voor Mm «Qn toch die ?kluchten" diardoorTry
wat duiiloiyker, en d»t niet «Heen Bil, die stadle TU
onzo uude TOlkstwl mtkeir, er ontMffeigfc Teel
unheBtwn, ktn bier nog getost btfcpvoegtf wensen «taéüo Tole
,wmnluHjkt kluchttn vuur mie DUUtr*" de hoogite
wurde hebben TOOT het algeiuuuxUff «n troaw historisch
. wederg«Ten van Mdbn gebruiken, olfapunnlng «n
ontwlkkeilnff T»D om»o Toormten In <Je nriddWeeuwen, en Istn
tot »tn de 18e eenw. Een betHkkelQk; klela «etel Is
voorbanden van Htt Nrtirl. Kttukttptl, lie?18t uw",
t deelen, door J. VAW TLOTEW.
Wie eea exempl. Tettangd Toer sleeaie/'t.Mia
plattkf ISO, ontnngt dit belangrijke, werk ftwoco tegen
toezenvan era «wtwisMl l/*S. waaropstaat .TAK TLOTEK
* t deelen, b\J «Rmto. £. * H. COBE*.
vkev Qocdkoope Bueheu, t» Amnem en Ie
Professor Br. B. FKESE^IUS, geheime
Hofraad en Hoogleeraar te Wiesbaden, bekend als een der
hoogste autoriteiten, Bchrjjft omtrent het
MlnervaUVatcr o. a.:
?De smaak van het water Is zadit, aanffe*
, naam, verfrlsschend, niet sterk prikkelend."
Hoofdagenten voor Nederland en de Kefonl&i;
M. MERENS & Co. te Amsterdam.
Uitgave ten Iwite der nagelaten oetrekltingen Tan de verongelukte
vlMtenera der laatste zeerantpen.
TWEEDE DR UK.
Oplage tiendnizend Exemplaren.'
AL B U ML VAN A M S T B E D A M
ZESTIEN STADSGEZICHTEN
met tiuuluQviBg van
A. Ü T I IV K. A.' L F F,
50 Cent.
Verkrijgbaar Mt ?tkm boefcünëebw- m frawe per (rast legen toezending van 65 cents
aa» de tfngerera J. F. HAE8EKER eV Co. te Htarle«i.
Voor MrWMtaw tthmyttMmltn t» «*?/« M JOtim 4n t&ii» M*t »il lutpt» ttnprtidm «(/» £xt*flart» tn
t» «*?/« M JOtim 4n t&ii»
Mnln*Hjt1*t «p aanvrat* t
ket. Citvoemd OomH* «er MdenleTrnfag vn de
NATIONALE
Levensverzekering-Bank,
Boompjes No. 9, Rotterdam.
i* e»«ituJ!i« jutimd m ruin
Tciftlitin door htt Frameh Geunrnttnint e
W wcrdtndt In tfi Boepltalea vut Pwl]i.
DilzulverlngsmldJclaangenaam van smaak,
gemakkelijk, te verleren, gedurende vele Jaren
ntiit bedervende, het krachtdadigste en
onscliadclijksto vun allen, wordt sedert meer dan
60 jaren mot suocos door de beroemdste
ocneosheeren van de geheelö wereld gebruikt
tescn huidziekten (Vurt/jheid, Ectema, ent)
Ziekten van het bloed. Klieren, Schurft,
Getwellen, Engelsche ziekte,
Eaukernchtlge aandoeningen, Melaataohhetd.
'
f 1,ORO,OOO.?
3,439,770.081/3
883,414,441/3
neterre uit». Bet, 188* ,
Verzekerd bedm« iilto, Dec. 1B83
l'llhf tauld 1863 tot ultDci. 18^3
Premltn en Interesten In 1883
ontTkDgen fbehMro de koopiom*
men voor lUfreaten)
?Winst nlto. Deo. 1882 f 74,009.04
waarvan aan verzekerden . ? _-,
Lovcns- on Kapitsalaverzekerinren, mot SD pCt.
»»ndoel in de winst, Uitzet- en Stadioverzekcringen, Lijf
renten, Pensioenen, enz.
Agenten to Amsterdam: do Hoeren A. O. BBTJIJN,
Inspecteur, Sinnl 110: S. PRENKEL & ZOON,
OroeneImrgwnl, 12; KIJNKKNDEnO A Co., Yrarmoeotraiit
78?78; P. E. MOES, Kcizertgracht 618;M. J. D1JKEH8,
Bingel 79.
BISCUITS^ OLLIVIER
Zakere M RatUcali *
van alle Bemmettelljke dekten
lieden, ' i ? '
ti GiiHikniiii Aoftdemle u »' OXitVX*» mi
?BLOONINa VM 24.0OO I*R.
toegekend te hebben drukt zich aldus m haar
officieel Rapport uit : « De Sesekuiten van
? Dr. Ollieier tijn ten geneesmiddel dat nooit
« bederft, denelftr bereiding it too volWMkt
: mogelijk, tii Iwnne* dia dtr mtMCMtta
u gewicStiffi dieiute» tetoijte*.» WIJ kuwicii
zo niet genoeg aanbevelen j want geon enkel
ander gcnecsmtddfl bezit eea enkel oer
ündcrscheidingen welke aan de «orerende
Beschuiten na V OLLIVIER tcrleond zijn.
t ta XLKX DOOI B ?»? BnOCKCHB GVTOXCiD.
DépAt i iZ, rt« «e Klvoll. C», »A«»
In 't groot to rotkrügea bö A. W CKOOÏE,
KalTer»Ua»t 43.
sur la m
tuleven
(ALUEHEENE LEVENSVEBZEKEBING-MAATSCHAPPIJ).
Opierlcbt ie P»rUi In 1819.
WAARBORGFONDS
van 25O.OOO.OOO Francs.
In 188» werden door de M»*tach»ppü voor meer dftn fre. 84.OOOJXW Terz.teriaeon goiloten
i verdere inlichtingen z\jn te vorltrrjgon by do Agenten
t,. ^VEttTMEIM * XOO^T <e Ainsverdam.
Haarden, Kachels,
Fornuizen, Ledekantcn, Jlangels, Strljkbachel»,
TITRFBAKKEIT, Haardfttcllen en Standaards, Porte-Mantcanx,
ParmplnleStandnardB, Tafel-, Dessert-, Vogel-, Vlce»cfc-, Trancheer- en
R»<*fcvleeBehmessen en alle HUfSHOUBELIJItE AJBTIKEI.EX in de
grootste «orteerlng, in de NieuweMl»Ka»ynen wan
Meyjes & Höweler,
BAMRAR
ttAS-ORSAESTES
?Ua la vctle
??rteenriair Tvenrhaadea Iu de
PBCK & Co.
94) gtf, «S en
Biertottolarüj: ?De
BEIERSCH BIEB.
uit de BiemronwerV DB
a Iff Ücmis »ev heele ea ? Ceata ?«* aaUe fleach,
ali*i*d. .Ito «ooftw HOttAKDSCBE en WTO1L8CH1 BnBEH. U«.n cooonrmrena» prU«iu D. flowcüon oa
knaken yorden » 5 Conto berekend «n W««feno»«n. ? Blaten genieteï, ntat
Tenehiat elke»
TJzasiutS!
PAgBUDTKKantoor: Spuistraat 216.
ZONDAG 14 OCTOBER.
H B O U B*
H*JOO>
fcHMBiood van Tfldsobrittea. ? ***** URgavea.
TAIBB ZiXBH: Hot tape iUrtoters als
TUI *? »?- «n * landmacht, I. «oor Are».
-als
. ? Amerikaan**» Sporen,
d. Borg. - B«**öflk» Stand- - Vefllngen. - Te
«tjnd. Tra»ta««. ?- ADYJnraESTIEH:
Bobouw
tvgeo, enfc .
Aan den gepenvlonneerden
Majoor Kr y««man, lid van het
P«(« Vader I
»Det leger staat naast de maatschappij:
«ndere hmshondïng, andere wel, andere ge
bruiken, gewoonte, mores, moraliteit. Het
komt voort uit één klasse der maatschappij.
De soldaat gaat van huis, waar hij goeden
raad en moreel toezicht vond, naar de
katerne waar die goede raad in een slechte
verandert, het moreel toeucht m immoreel
wzelschDp. Over bet algemeen lijdt de
Holfandsche soldaat aan een groote mate van
onverschilligheid. Hy meent dat daann de
TedbeX, geeft er soms leeUJke blijken
au waarop bij boogt Die eigenschap, nk
achL ook ^ oiws?hilli«heid TOOT ziekte,
100 bearowd om t ban, dat _ _
toeroepen: Ontvtod» we verpestende
omemiagVvkt geef tt *mtnUitake wetten, vóór
aUes ben ik moeder, viucht tot «ij, en xoo
ge Bofcenolgd wordt «rt 4e bont *e u «Is
fond eens geMogd heeft, * tol «ohM dienen
tegeaover uw wuteaJIctv' .
Mama schUnt een beetje Mauwtcnurt^
rijn, ik zal dus maar aan 9 schryten, dan
kunt U een en ander wel eens op een ge
schikt oogenblik met Mama bespreken, als
mijne lieve luster Lucreüa op ^oj?6»;
avondje is. Als de spannmg dan wat voorbij
is, hoop ik hter eens met verlof te komen,
maar nu vind ik dat wel een beeye gewaagd.
Uil het oordeel van Dr. H. meen ik wel
met eenken grond te kunnen onderstellen,
dat hl) niet bijzonder veel sympathie voor
het leger gevoelt. Sympathieën en
anüpathieen bestaan in den regel van weerskanten,
en ik verzeker ü, dat hier geen uitzondering
op den regel gemaakt wordt, want het ge
heele garnizoen der residentie zou Dr. H.
wel onder Art der strafwet willen bren
gen wegens het werpen van een blaam op
een deef der maatschapPU, dat merdoor ge
vaar loopt bloot te slaan aan de verachting
zijner medeburgers. Het is dan ook voor
Dr. H. te hopen, dat hij nooit den steun v»
het door hem zoo diep verachte leger zal
behoeven, want hiertoe zou, voor den anders
zoo gemoedeUJken IloHandschen soldaat, eene
groote mate van zelfverloochening noodig zijn.
Reeds hebben een paar officieren, én ter i
wille hunner onderhoorigen, én omdat zU
niet gerekend willen worden aan het hoold
van het schuim der naüe te staan, m kran
tenartikels hun verontwaardiging lucht
gegeyen, maar ik voor raq wenschle wel dat de
soldaat zelf protest kon aanteekenen, en met
deugdelijke bewljten kon staven daide
voorsteïfing valsch en van nllen grond ontbloot is.
Dit laatste zal echter wel lot de pia vota
blijven behooren, om de doodeenvoudige re
den dat menige phrase van Dr. H. «ene bit
tere waarheid verkondim met voordacht
iter
«eu eene waag kflflp^ richte»,
«d hij lifln dot onff^beuetfda kteed
nog niet altQd denietldea f»n ichnflt.
Betleffde kan hy ondermdjl bij bet Kader, dat
ook «U aBe kit»** «l%Bat«chai)plj is
samengeiieki, 'geinige o. ai^bl wn jonge
lieto die eenmaal den ofiiyfersrang hopen te
«erwèrren.
...,.- .
au d* Xkalna
TM 1-^6 ngtof 1.-, «Ik* nfal
tnMoh«n daa tdnrt ,fn «tgcl
.
. .0.18.
BrVQÏ * wlM
Na de repliek der eerst» twee Tolxinnen,
ga ik één Tolzin verder, ei) Traag ik in
gemoede of ook de jongelingen die zoogenaamd
als vrijwilliger in dienst treoen, óf op aanvraag
der politie of omdat hebxnehtige ouders het
handgeld willen genieten, ook gerekend moe*
ten worden tot hen, die t'huis goeden raad
woreel toezicht vonden.wat in de kazerne slech
ten raad en immoreel ee*»behap wordt om
gezet, GelooU u ook niet,'dat zij na in den
militairen stand meer beschaving zullen opdoen
dan achter de tralies of thmia, en dat zij na
met behoorlijke huisvesting, kleeding en
voe
orde' en tucht en tal van .andere dingen ge
leerd te hebben, eenmaal het uitgesneden
stuk van hun leven, als liet beste deel zullen
loeren waardeeren.
De wijze waarop Ds. EL Terdor den moed
van den Ilollandschen soldaat onder een ver
dacht licht plaatst, is grievend voor hel
geheele Nederlandsche volk, en niet het minst
voor het dappere Indisch* leger» en voor
ouderen van dagen, die eenmaal hier te lande
in de gelegenheid werden gesteld om blijken
'van hun moed te kunnen geven. Leert de
geschiedenis ons geenszins dat de Hollandsche
soldaat zich eerst moet bedrinken om op het
slagveld quasi moed aan den dag te kunnen
leggen, ook u hebt mij in uw gedetailleerde
verhalen als ooggetuige der gebeurtenissen
in '30, nooit van die noodigé opwekking
gesproken. Toch was toen immers de jenever
reeds uitgevonden, evenals de vrouw en de
liefde, die van zooveel vroeger datum datee
ren, en waarvan de kroniek der
kantonnementen wel degelijk gewaagt» door, menig
schreeuwend souvenir aldaar indertijd door
Kin teTen. HU meent daar TeeUe mogen
doen, zonder dat zijn geweten hem later
aanklaagt. Vrees, schaamte of schande zijn
er onbekenden, of liever zijn m «heel
particulieren aard. Opmerkelijk, als.loteUng
bëffint htl al. In foetalen toestond bedrinkt
desoldaal zich reeds. Ter keuring wederl
Naar het garnizoen trekken ? bij transport
? altijd drank! Drank en de Hollandsche
soldaat zijn één. Drank spoelt de vrees weg!
Absentie van Trees meent hg dapperheid te
xljn. Een borrel heeft op memgen geest de
uitwerking dat alle soorten TM bezwaren
lichter geteld worden. Daarbij is de soldaat
hijgienïsch te onontwikkeld om de ergo ge
volgen der besmetting te vatten. En dit alles
op een leeftijd, waarop de geslachtsdrift het
tuvigst is ontwikkeld. Zeg zelf, slaat de sol
daat niet anders tegenover de prostitutie dan
een gewoon burger?
»Een burger is iemand anders! Schaamte,
schande en vrees, nog niet door een onver
schillig leven en den drank verzwolgen, hou
den hem van menig exces terug. De eeno
burser wijst den ander op 't gevaar. Zijn
hcefe omgeving ademt een anderen geest,
dan de kazernegeest is. De vrees voor ziekte,
schaamie voor zijn ouders, en voor farolie
en anderen houden hem van ontucht lichter
af. Als een soldaat ziek wordt kraait er
geen haan naar. De burger heeft een fat
soenlijken naam op te houden. Daarom om
al die redenen zal een burger, hoe moeilijk
deze zich bedwingen kan, zich nog bedwin
gen waar hy meent dat gevaar voor nekte
is. Neem voor hem dal gevaar weg, hij
eaat lichter lot de daad over. Wanneer
hebben de publieke huizen het het druksl?
den avond of nacht na de kennng. _
»Een soldaat vraagt daar niet naar. Menig
een weet ««.^^^"ffSÏÏ
mezicht, visitatie, keuring af.^ Een meid is
ccn meid oordeelt de soldaat ...
Bovenstaand gedeelte uit dan openbaren brief
ran Dr. Hermanides nit Geldermalsen ter
bwnreking der prostitutie mot Prof, Dr. Yan
Overbeek de Mever, geeft mijne goede moe
der zeker aanleiding om m\J m haar laaute
schrijven vol moederüjke bezorgdheid toe te
roepen: »Arme jongen, ^ w* F^»«:
Rerechtigheid Bijl gij terecht gekomen, moest
ik u met zooveel teedere zorg groolbrengen,
om u, ter voldoening aan uw milUUephchl,
ie moeten afslaan aaa een «and die bmusn
de maaischappy.behoorde te «taan,vomd8t
helaas bij u en nw gelijken het jenever
drinken en den omgMg^met onincbiige
vrouwen eene hoofdbezigheid «hljot te zijn,
die niet alleen wordl toegesttan, maar aeUs
aangewakkerd. Als ili bedenk dat ge.wajj
schijnlijk tot instandhonding uwer militaire
eer, ioderen avond verplicht rijt, ommzwaar
beschonken toestand, roet een Jicht
wouw»pe/soon aan uw arm door Sspui- en jee»»:
?truat ie loopen zwaaien, dan wordt net
tereenTokende middagappels aan de g«heelft
compagnie voorgelezen, maar bovendien moet
de gestrafte zien in bet pabUek Tertoonea
met koppel en schede, doch zonder «abel
Ik behoef n, die den soldaat kent, met W
Tenekeren dat bij hierdoor geducht, ai lijn
eergevoel gekwetst wordt, dat hij merfloor
in de stad bloot staat aan menige hem on
aangename scherts, en wellicht menteeen bö
bet verbeuren van zon sabel tevens de hefde
van z(Jn meisje Terbeurd heeft.
Al denkt Dr. B. dan ook misschien dat
het regiment Grenadiers en Jagers in
sectiecolonne steeds in zwaaienden toestand de ge
heele breedle Tan de Maliebaan noodig heeft,
dan kan ik u toch Terzekeren dat op een slerkie
Tan 2500 man (half Ang. half Sepl.) slechts
11 gevonden werden, wien gedurende deze
maanden het dragen Tan den sabel buiten
dienst ontzegd werd. GeTen die cijfers nu
aanleiding om zoo over den Nederlandscnen
soldaat te mogen spreken, alsof hij een pest
der maatschappij wnl
Maar genoeg voor ditmaal over de ver
dorvenheid Tan hel leger. Een volgende keer
schrijf ik u misschien wat over de prostitutie.
Staatkundig Overzicht.
De BBrlfcuch* Wk rtelt FrwiWt Toor «la
een tacbwiif in de deur ran haar winkel Btoande,
waarboven ia geschreven: .Au GMDI& o-devoot
Maison Politewe." De icherpe batelgkheid is vol
komen verdiend. .Ook thana nog, nu de indruk
van het eente oogenbUk i* geweken, komt het
ons haast ongeloofeltfk voor dat een vorst, die
ean'vriendichappeliik, te toren aaogekondiea
oe?oek brengt in de Franiwae h,°°^.^^oorj'l*«
en hoog gepeupel wordt gebratalueerd, omdat
hfl van den B^ier van Duitsohland «en eerbetoon
heeft aangenomen, dat in «^«^...W0^*?"
wökt ?an de onder vorrten gebruikeUjke
beleefd
h*Een openbare daad wan noodig om deze vlek
althans voor een deel uit te wiaschen, en daarom
liet men generaal Tbibaudio, reeds sedert eenjgen
tfid «eene pewona grata, vallen. De man gaat
oiibetreurd neen; de radicale pers hecht aohvoor
korten tod aan hem vatt; doch noch
depersoonlöke eigeMohsppen, noch het verleden vandezen
Ster «iin «oehtttWDO, aA heknni
Hg wae reedf zainieter van oorlog fat art i
terie Qambetta,. Een agiter |twez*n elfi
deelde ou mede,dat hg m* *****£*»* ?«?
reepectaerd, eea oavervalseht rambliketn ie» ea
toch hek Kabinet Ferry «üesehtaa eer kwaad,
dan goed aal doen. D« generaal i* bniteamweea
driftig ea beeft dan afine toste niet in bedwang.
Dit is aoo sterk dat officieren, dien h| d«>w»«*>
beid" gezegd had. zich drie dagen laajr alle vrij*
heden veroorlöollen; de feneraal «aadosMolNi.
sehaantd over deUaldieaeinontvaIle«waa,datfc4|
ben nktdttrMa beriepen. Alsdeoppoeitieditweet,
?al men hem pbgea en toten wmprwntttMnmt
.ntwoord wOSBuu. Een inaeJenY dat hierop
wort, trouwens, beeft in 1881 plaats gehad. Oe
neraal Mlribel. een reactionair, ? vriend van
bet ministerie de Brogiie-Fosrtou, ? was door hem
tot chef van den generalea staf benoemd. Ia
p.aata van zich, na eene ioterpeUatie over «Va
benoeming, te verdedigen, ontitajk de gwerael
in woede en antwoordde, dat dit met d* taak
der «deputeerden was, dat desa er geen verstand
van hadden en bet benoemen au hem saoerte»
overlaten.
Het !? dw aoodfo dat de generaal, wanne»
Paal de Canagnac, de Broghe, de Uan, Clemen.
ceaa of Madwr de Honjaa tegen hem opponee*
ren, tieh tweemaal bedenkt, alvorens een ant
woord uit naam der regeering to geven.
heel wat aan te merken, hij moge als me
dicus een goeden naam hebben, de lessen m
de Logika schijnt hy echter totaal vergeten
te zijn, want als hij bijv. een bruin paard
ziet. onderstelt hy dadeUjk dat alle paarden
bruin zijn. ... t
In dienzelHen geest zou ik immers ook
kunnen redeneeren, en zeggen: i de dokter
is het gemeenste individu dat op twee beenen
rondloopt, van zijn patiënten maakt hij zoo
mogelijk melkkoeijes, wordt hli
doorschuldfiischers lastig gevallen dan doet hij de annonce
eener besmettelijke ziekte op zijne deur plak
ken voor eene bepaalde som verwydert hij
de foetus, maakt hg een eind aanleer
onderraaansch lyden, en verklaart hij zijn
patiënt krankzinnig. Wijdt hij zich aan den
militairen stand, dan tracht hy zijne opleiding
zoo goedkoop mogelijk te krijgen, met de
bedoeling om zich later zoo spoedig mogelijk
als burgergeneeshecr te kunnen vestigen,
waartoe iilj onder totale verwaarloozing zijner
militaire patiënten, zich door onderkruiping
zijner burgercollega's eerst in hun praktijk
weet in te werken, terwijl hij intusschen de
militaire voordeelen niet laat glippen, en in
den miliiieraad weer voor een bepaalde som
zeer geschikte lotelingen voor den militairen
dienst afkeurt.'' ,
Mocht een dezer gevallen zich in deze
wereld vol ongerechtigheden ooit hebben
voorgedaan, ook don telft zou mijne conclu
sie aanleiding geven, tot de opmerking dat
ik waarschijnlijk eenigo douches noodig heb.
Ik wil volstrekt niet zeggen dat Dr H. dou
ches noodig heeft, maar het is toch bevreem
dend; ie. dat hij het leger met de vroegere.
Zwitsersche huurlingen verwart en naast de Hol
landsche maatschappy plaatst, Se dat hij
onderstelt dat ons, grootendeels Uit miliciens sa
mengesteld leger, uitsluitend uit één klasse
der maatschappij beslaat, niettegenstaande
alle klassen aan de loting moeten deelnemen,
en menig individu zelf het militaire pk aan
trekt, óf uit gebrek aan geld tot
ptaatsvervanrinz, of door eene on wederstaanbare neiging
om zelf te dienen, of uit ouderlijk principe met
«en anti-dienstvervangingsvader op den achter
grond. Dr. B. denkt, de Weeren maken den
man, en ais hij één lijn trekt langs alle
gelükvonni* uitgedoste miliciens, denkt by
zeker ook Artsen van gelijke afkomst moe
ten zijn. Wel wordt er doordien de
anüdienstvervanging helaas nog bestaat, bij het
honden van theorie niet aUUd rekening ge
bonden met een ieders particuliere
ontwikkeiiof, en staat ta menig groepie de dood
eenvoudige boerenarbeider uit Drenthe, pi
de bedelaar, naast den zoon van axa karig
bedeelden gepensJonneerden officier, naast
dea hulponderwijzer, naast den kantoorklerk,
A .." * __ __*«!_ _!__. t Ü-.?. J* ui* 2«*1.***.
Als Dr. U. tot staving van zijn beweren
dat de soldaat eigenlijk een liederlijk sujet is,
wat ieder tusschen de regels kan doorlezen,
aanvoert dat hij zich in foetalen toestand,
d. i. bij de loting reeds bedrinkt, dan geloof
ik dat dit bewijs zoo onlogisch mogelijk is,
want hiermede wordt juist het bewijs gele
verd dat de kiem tot drinken bij den
Hollandschen jongeling reeds vroegtijdig bestaat,
en in den militairen stand wordt meegebracht.
Deze kiem openbaart en ontwikkelt zich bij
elke vereenigmg van jongelieden, waarbij de
gelegenheid tot drinken openstaat, en waar
toe de jonge drinkebroers waarlijk niet uit
sluitend den soldatenrok in perspectief be
hoeven te hebben. Ook wed ik dat zij die bij de
loting vrijjzeloot hebben, er misschien ook wel
orrel opzetten. Heeft Dr. H. wel eens een
een
VIvav »naiw»*i«sa^» v» a««« f *?*???»*» i^w^ ?^-?«»^?- ,- ,
of naast den apolhekenbediende, om ieder
qp eigen manier te luisteren naar hetgeen
de instructeur voor allen op dezelfde wljae
behtfidelt; maar bat Dr. H. hier en daar
t-|~U JJV11 Ij* ^k/«»wfc**y«*» ??««"«? ? ? - - ?? -- ?
kijkje genomen op een boerenkerrois, op een
paardenmarkt, of op een Zondag achlermiddog
m een druk bezochte boerenherberg. Daar
zal hij, zonder rich aan een enkelen soldaat
te ergeren, dames en heeren naar hartelust
zien drinken en dolzinnig zien hossen en
springen. Leveren studentenoptochten, sere
nades, stadsherbcrgen en kolfiehuizen. vooral
van Zaterdag- tot Maandagavond, niet stof
genoeg tol bespiegelingen over het drinken,
zonder dat juist ce soldaat bij dit alles het
gewicht in de schaal legt, al mag er ook een
enkele soldaat tusschen loopen, dié door zijn
nniform dubbel de attentie trekt. Neen, de
lust tot drinken beslaat by hel Nederlandsche
volk, en omdat de soldaat juist tot dat volk
behoort, is hij natuurlijk dol op een borrel.
C'est clair comme du chocolal.
Het is me een raadsel waarom Dr. U. zoo
blindelings op den soldaat kan smalen, ea in
zijn verbeeldiug zelfs dronken transporten
ziet, terwijl, toen er nog aan geen drankwet
gedacht werd, de soldaat reeds ernstig voor
dronkenschap gestraft werd* omdat hij geroe
pen kan worden tot handhaving der inwendige
rust, en gerechtigd is tot het dragen van
wapenen. . . . .
Weet Dr. H. niet, dat doelmatige, steeds
opklimmende straffen voor dronkenschap den
soldaat sinds onheuglijke tijden bedreigen,
dat hiertoe ook het onthouden van een cer
tificaat van goed gedrag behoort, wat hy bij het
toeken van een Durgerbetrekkiac zoo noodig
heeft, en dat onverbeterlijke drtfckaaraii uit
de gelederen morden weggejaagd? Na al^het
«schrijf en gewrUf over het al of niet
dra;en van wapenen door militairen buiten
üienst, zal dr. H- toch wol gelezen hebben
dat btj Min. besluit van 23 Aug. '81, voor
geruimen tfld het dragen van den sabel
buiten dienst ontzegd wordt, aan hen die
lich aan drank te buiten zijn gegaan, en
hierbij wel degelijk rekening gehouden
wordt met de woorden: vrees, schaamte
schande; die dr. H. uit den soldaten
ÜÜten. De meSi» 5pgetreden met den naam
«an een soldaat die rijn eerewoord niet gtttana
deed; hfi gaat heerTals een staatsmanTtn aan
jacht nair popnlariteit het belang B^M lands
'"En d^heêr Wilson? H« bujft.... de wlioon;
»on Yan den president, TOOT wien At »wu«a
aevaarlük is. Men betrekt d«n president flrévy
persoönlflk in dit geknoei, waarover wij de
TOrure week uitvoerig spraken. - , _.
l)nder den titell ÏAUee-vous en l" «brcef Pb.
de Qrandlieu in den Figaro eenihefhg art*el
tegen den president der Fransche_^ Eepnbhek,
waarin dezen te laste wordt gelegd, dat «fcne
baatencbt en scliraapznclit, «un .knoeien met
\Vil»on, BiJne kruipende houding tegenover
Jioninï Alfoiso, Frankrük di«p hijben Yernederd.
OnSer zijn bestuur geüjkt *de Bepnbbek op de
spelonk van AH-Uaba met de Teertig dieven. De
.Ka Tan d«e. Jiefel«kbeden i» d.t da E
aard, -die nog juist den tfld beeft om. eenige
weinige jaren te schniTen tnnschen hot vierjarig
tfidpeïk van «iJn bestunr en beti oogenblik, waar;
op over die jaren het Tonnis zal worden geveld,'
PUatvo' anderen!» - roept de .
Plaats voor de beschermende instellingen, die
gedurende eeuwen van micht en grootheid de
proef hebben doorstaan l"
Plaats voor de monarchie, die ons Elzas en
Lotharingen ^schonk, welke de Eepubliek »oh
De Eroatisehe-qnaesb'e nadert bare -~ ?
daar bet door Tiss» aan^ebodsn en door de Kro
tten aangenomen wrgeljk in de HongaarielM
Kamer is aangenomen en naar het Uoogerhohn
is Terzonden. ' ... ,
In bet debat ie de minister van financiën, graaf
Szapary aan het woord geweest. Og wae het dk
de order had gegeven om de wapenschilden met
ondenchriften in twee talen op t« haogro voor
de belastingkantoren in Kroatië. Kaar twee
inlichtinfren was men bijzonder nieuwsgierig, ia
de eerst* plaats wachtte men het antwoord Of
welk ernstig staatsbelang '
tot deie moedwillige en
r TUI het KroaÜscn nat-???o- ,
Op deze -vraag bleef de minister het antwoord
schuldig. Zonder nadere verklaring moeten wf
dos aannemen dat 'e ministers. voorschrift eeaa
poging wae om door kleine inbreuken op het
recht der Kroaten, desen langzamerhand te doen
opgaan in de Magyaarsche eenheid.
Doch, vroeg men «ich in de tweede plaars a^
indien al de politiek v»n de HongaaKche
r«eering haac dea* handel w^ze voonahreet beeft *H
zich geene rekensehap gegeven van de doarmt
spruitende gevaren? faantwoordhieropbeweefda
de minister, dat de Hongaancbe regeering bQ d*
? der wapenboydenwiMiU wwk
^mammg^^a^^^^Stf^flOyÊtlffilfSlf'ft^^f^ifr^W^^^ffft^V
wotatdtlegglng geesa beswaren bad doen hoorw.
Indien dit waar is ? en men heeft geene rede»
de» ministerieele venekering in twfifel te trek
ken, ? heeft de Banus Pejaosevitseh, die na da
oploopen te Agram 100 sterk protesteerde teg«n
de Hougaancne onderschriften, eene dubbelzin
nige rol geapeeld. _'
BH de voowetting TM het debat heeft de op
positie de regeering pal- gezet voor het dilemma:
,0f er was geen grond net conflict in het leven
te roepen, of, indien er een ernstige grond w»«,
is thans de door den minister Tiau voorgestelde
capitulatie niet gemotiveerd." Het zal der
regeering moeilijk vallen hierop een voldoend antwoord
^oor'eene algemeene waardeering van h«t thana
in de monarchie beenchende stelsel der decenh».
lisatie ia de redevoering merkwaardig, welke da
Servische Hongaar Polit heeft gebonden. De Ser
viërs zijn geene Trienden der Kroa'en; toch trad
Polit Toornen in het krijt, en hg gebruikte desa
eelecenheid om een loflied te iragen op de ataabv
umnïwüaheid Tan den Oostenrijkschcn minister,
«aaf Toafle. De spreker vergeleek defedewüev*
politiek van dessen minister met de
eenheids-pofitiek van den heer Tissa, en de TergelUking -*-1
natnnrMlk niet ten Toordeela der laaute nit
Volgens Polit heeft het Hongaersche ras te.,
over de andere bevolkingen zone beloften me»
gehonden Het Tennapl tegenot_er «dm Tolken
«rendsehawbanden en alliantiën «w brengen,
welke de Republiek onmogelnk maaktl
Planü voor de dappere ea populaire vorsten,
welke ons'VuUsn wreken over uwe laagheden en
uie Jitgaro is een blad dat geene
Térantwoordelüklicid gevoelt en welks arüketon door den
Terstandigon le»er worden gewantrouwd- Het
draJtken "an znlk een artikel echter teekent het
Sdftipin Mover, dat de Figaro een
;uitatekend handig geredigeerde conrant is, die met met
milt aan ia uet ooff loopend artikel voor oen
dag komt, als aÜ »lel op een-gen Mval "kent.
floe fatsoenlijke politici in Frankrijk over net
«beurde denken, We m»n nit de«e woorden,
Doorkomende irTeene der ,Par|whe
cwreipondentien van on*e dagelflktche iotgave.
Jk kan a niet Mggen hoe het oni ep%
tarwiflhet toch ook inderdaad onredeUjk ^ dat in
Europa op dit oogenblik eeoe legende «eb
veetiet, nis TOB Parijs, als aoa Frankrijk, aandebe
leefdheid en gmitTVöheid te kort gedaan hebben
«m al zijne pTIcMen al» gastheer ugew Koning
Alfonso hebben Tergeten. OnredeftE ?» "aj^
mae het Beker heeten, eene geheele stad, een
gehee! üad met de sotold van «enige weinigen to
bezwaren; temeer omdat men daardoor d«i
eigenIBke aanfeggeri van bet schandaal in de band
werkt llTneb gezien, gehoord, """«»"k ««*
^...i Hoeveel menschen ? --*"
dat
de overige
hield «oh
'l
l
ril
rHÖngarijTvSl slechter dan\0oatenrrilr, _
de inwoning van het dualisme werd de itriling
verkon<l,gJ, dat de Dnitschert in Ooatenrök, de
MairyareS in Hongarije, de hegemonie zoudan
Toeren. In Oostenrijk kwam men echter spoedig
tot do overtuiging dat het rtandpnnt Talschwa»,
en er atond een staataman op, die een
«teUeljnvoerde waarbij oak op de rechten der overig*
bevolking werd gelet & Hongarije echter worde
de «aak urn voorgesteld, alsof er «ene andert
volken waren, en de regeering Ie tevreden met.
haar uiterUJk «ncce», nnzödevettegenwoordigeni
TM ander? volken van allen invloed op het
itaottbestuur heeft Terdrongen,
^ i s?verder na
:en wilde ver*.
dat de
aan. ,
van het station tot bet hotel der ?**»?*??
dat wU leggen van het eene tot het andero
mteiode van Tarijs? Eenige
Toen
en uit Weeneji, w»ar men onder den indruk
verkeert, dat OottenrQk sterk moet «4|n aaar bet,
»osteD, eT dat daarom twisten van
moeten worden vermeden. Zal dit
mogel^k itfn, aoolang in Hongarje eene
aai het roer $7fa oproeren uitiokt?
den heer Polit werd mot
de «Mgehoord. Z« gotui«d«
dat dedoor het nihM» Taaffe In Oostonriflc.
begunttigdfl geest van a&ondering der jeneWJ'
SnoTi&ten ook In Hongar«e *««WM*,ï.iad':
Want er is een ernttig g^meensehappelik .
beJinj noodig, e« een sftrvUr in de bre. spnm»
voor Kroatië.
De rek Ttn Sir Stafiord Nbrtliöote in lerM :
door én» aantal minder ..'
en 6CQaDd& cue or. n., uu ueo BUIUOWH
leiicon gocbrapt heef l; want niet aflcöi wordt
iedere MsiraUjng yan dien aard op drie
acbrioh ?
? aebaaut over het
il
menigte bebloede koppen ea
T*n ernstiger aard. Dt,
.»«»«. h«g gel de
teroghoadeediLïft «BB Am leider der CUIIMI tutaeven op
£ïT ?? to lerzebe itaatkunde. _0ver dil
rp 4
Torks aai de lereT iets goeds t* belo ton baddoo,
Kouden rï dtt in de gegeten omtUndignedenieket
niet ntlaten. Hun sfflmwW * welsprekend: vw
eea Torf-miiniiUr» hedt Inluid ahu t* tet<
?-m