De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1883 4 november pagina 2

4 november 1883 – pagina 2

Dit is een ingescande tekst.

i ?tedea hen, die werkelQk getonde woningen willen bwwea noodzaakt om torenhooge kazernes op te trekken, of wel hun terrein toover buiten A» ?tod te toeken. dat de kotten van het vervoer der arbeidere naar hunne werkplaatsen hun weder dm verliezen, wat *y door logeren huarprtya wonnen. Men kent het resultaat van velerlei proefMtsittgen, door particulieren en maatschappijen, met fhilanthropuohe bedoelingen ondernomen. Dit «Ues vindt men in bet artikel van Lord Salis bury op beknopte wit*, maar tooh luider «a dwdeljjt uiteengezet Verrast-ad echter ie de raad, dien de schiQver ?««ft, om d* voor het bonwen van gezonde ar* Midenwoniaiien benoodigde kapitalen, die slechts eene zeer matige rente kunnen afwerpen, door dan itaat te doen verstrekken. Verrassend ? * * tegenwoordig tijdperk van vrede van langen duur aal zyn. Eeue andere Traag betrof Bulgarye. B ij het tractaat van Berlijn wat bepaald, dat dit voratendom sou moeten overman tot het slechten der vestingen in zijn gebied. Y<jf Jaren lang i» echter die bepaling eene doode letter gebleven en ook thans nog maikt men in Bulgarije geen aanstal ten, om tot de uitvoering over te gaan. De ver ontschuldigingen door graaf Kalnoky aangevoerd, z^a vrij zonderling. In de eerste plaats beweei de htf, dat Bulgarije ook in andere oplichten naUtig was, en o. a. ds jaariyksche schatting aan Turks niet voldeed. Hoe dit tweede versnim het eerste kan goed maken, is ons niet duidelijk. In de tweede plaats weea de minister er op, dat Turkije er het naast nnn +** «**? n«* *:*k «w.»- A***. **. met de be die het ( ?telden. Over h SaHtbury d» i afdoend*). met deeit Indien m . .. . . ? w verhaart, dat het gebruikte kapitaal een behoorItyke rente afwerpt, en het tekort door den staat Iaat aanzuiveren, zullen twee groote klassen be voordeeld worden; vooreerst de armen, die van deze goedkoope woningen gebruik zullen maken, «n in de tvreede plaats de grondeigenaars, wier bouwterreinen in waarde zullen stijgen. Daaren tegen zal de middelklasse de lasten moeten v ' e onbillijke verdeeling schijnt den conserva tieven geen zorg te baren: ?de tegenwoordige regeering" ? zoo schrijft een hunner organen, de Mnuchester Courier ? ?heeft de staathuis houdkunde reeds lang orer boord geworpen; er kan dus geen reden bestaan, waarom zjj zich niet met de. woningen van armen bemoeien zon." Er Hjn andere middelen, die moeten worden toegepast, en die ongetwijfeld sedert jaren in practijk zonden zf)n «bracht, indien Londen niet de slechtst bestuurde stad der wereld ware. Een krachtig en goed geordend bestuur moet de macht hebben, om de holen en spelonken, die thans hunnen eigunnara dertig percent pei jaar opbrengen, te doen afbreken en bfi den bouw van nieuwe woningen behoorlijk toezicht uit te oefenen. Tegen woordig worden de meest verachtelijke huisjes melkers behandeld met eene teerhartigheid, die zij aUei>min"t verdienen,en wanneer men hun perceelen Onteigent, geschiedt dit op voorwaarden, die eene ware premie voor den gewetenloozen woeker zijn. Spoedige behandeling van het wetsontwerp, waarbij aan den, chaotischen toestand van het stedelijk bestuur van Londen een e.nde wordt gemaakt, ?al nie; wel de meest heilzame uitwerking hebben. Onder de adviezen, door personen van kennis en ondervinding uitgebracht, mogen wij in de eerste plaats dat van Miss Octavia Hill noemen, «ene vrouw, die met eere bekend ia by ieder die ctjne aandacht aan de armenquaestie heeft ge wijd. Misa Hill betoogt, dat particulier initiatief niet slechts voldoende is, maar boven staatshulp te verkiezen. Men kan armenwoningen bouwen, die aan alle eisenen voldoen en toch eene bebooriyke rente afwerpen, mits men in de eerste plaats zorgvuldig rekening houde met de behoef ten der bewoners, die de meeste bouwonderne mers, zelf t de beste philanthropen onder hen, niet kennen, en mits men voortdurend toezicht op de bewoners nitoofene, een toezicht, dat nauwgezetheid ' ' mate van liefd Zulk een to Maar het vooi volging gever ?twen £?* feigenaars der ?uiten de goe Ten slofte men de arm' naarmate mei Wie alles kost krijgt, leert niet op eigen boenen staan en ver liest den lust tot arbeiden en bet gevoel van eigenwaarde. Tegemoetkoming van staatswege kan slechts dan gerechtvaardigd zijn, als eigen hulp blijkt volkomen machteloos te wezen, Als gewoonlijk heeft de Oostanryksche Rjjkskanselier, graaf Kalnoky, in de Delegatiën eenige Verklaringen afgelegd betrekkelijk de buitenlandsche verhoudingen dea Rijks. De minister verklaarde zeer beslist, dat de verhouding van Oostenrijk tot Italië in ieder opzicht bevredigend is, en dat de vriendschappelijke toenadering, op welke hy het vorige jaar zin speelde, nu verwezenlijkt was. Het ligt in den aard der zaak, dat niet iedere party in Italië dezen toestand prijst ; doch de overwegende meer derheid van het ItalioanEcho volk ziet in, dat deze vriendschappelijke verhouding uit het oogpunt v,an den algemeenen vrede en -van Italie's belangen;wen8cüelijk is. Hot verbond ia, evenals dat met Duitacbland, op het behoud van den vrede gericht. Op eene vraag van den heer Falk, of hetgeen m de couranten was geschreven aangaande eene crisis in het Dnitsch- Oostenrijks verbond, waarluid bevatte, antwoordde gr*af Kalnoky, dat het Kabinet aan dien nit>üaten Lürin" volkomen vreemd was. Zoolang hty aan het hoofd staat der buitenlandsche zaken ia de vnendscbap met Duitschland nimmer, ook slechts een pogenblik, gestoord. Men kon omtrent de vastheid van dit verbond onvoorwaardelijk en volkomen gerust aün. Een 'der andere leden lokte mededeelingen aan gaande Roemenië uit. De Kanselier verklaarde, dat de Koning van Roemenië zoowel aan don Keizer als aan de Regeeriog zyn wensch naar een betere verhouding had te kennen gegeven. Na daarop gevolgde gedachten-wisieliog tusschen hem, Kalnoky en den minister Bratiano, waren partijen tot de overtuiging geraakt, dat tusschen beider belangen geen strijd bestaat en van beide zijden werd het vaste voornemen opgevat, om terug te koeren tot de vroegere vriendschappeiyke verhouding. Yan de feitelijke gevolgen daarvan kon nog mets worden medegedeeld. Omtrent de reis van Mnkhtar-pacha zeide de minister, dat met deu Turkschen generaal ve*l over politiek was gesproken, zooals de vriend schap tutttchen Oostenrijk en de Porte dit mede bracht; maar Mnkhtar is boven alles soldaat en had daarom geene opdracht tot het sluiten van politieke overeenkomsten*. . Eindelijk kwam Rusland aan de beurt. Over de ?riendsohappelyke verhouding der beide vorsten behoefde de minister niet uit te weiden; doch h(j ken verzekeren, in tegenspraak met de houding der Russische pers, dat de verhouding der regeerin» gen normaal was. De toorn tegen Oostenrijk is in Rusland slechts tot een engen kring beperkt, en de opvatting dat Rusland plannen beraamt voor een aanvaUenden oorlog, schgnt onjuist, niet alleen wegens den binnenlandiehen toestand van Bnsland, toch ook wjjl het bekendis, dat Oosten rijk tegenover nik een aanval niet alleen zou staan/ De minister ontkende niet, dat men in Rusland op militair gebied zeer ijverig werkzaam is, doch hij kon geene bezwaren maken tegen Ycshngbouw op het gebied van een anderen staat. . Het was 's ministers vaste overtuiging, dat noch groote moeielykhedon oplevert en die men dus, met onderling stilzwijgend goedvinden der betrok ken partijen, laat rusten. Bulgarije» is in gebreke gebleven maar Rusland ook en Turkse niet het minst. Wie ernstig zou wil en aandringen op de vervulling van alle beloften en de verwezenlij king van alle goede voornemens, zou zich in een gevaarlijk wespennest steken. Te Pest is eergisteren eene bijeenkomst ge houden van eenige dor aanzienlijkste en invloed rijkste ingezetenen van Kroatië, den Hongaarschen minister president Koloman Tisza en aen vroegeren minister voor Kroatië, Bedekavitsch.. De bijeenkomst had plaats op uitnoodiging van Tisza, die wenscbte weten, of de toestand in Kroatië van dien aard was, dat de buitengewone maat regelen kond .-n worden ingetrokken. De vrang werd, zonder eenig voorbehoud, toestemmend ben ut woord. Dientengevolge zal, waarschijnlijk reeds zeer spoedig, het koninklijk commissariaat worden opgeheven en een nieuwe Banus benoemd worden. Onmiddelyk op deze benoeming zal de bijeenroeping van deu Kroatischen Landdag volgen. De Hongaarsche Premier verklaarde zich ver der bereid om ? wanneer de Kroatische Land dag dit mocht verlangen ? in den Hongaaraclicn Rijksdag een voorstel te doen tot het instellen van Regnicolnr-depntaties, die eene herziening van de staatsrechtelijke overeenkomst tnischen Hongarije en Kroatiü zouden voorbereiden. Deze deputaties zijn samengesteld uit de beide Huizen van den Ryksdng en worden benoemd, wanneer gewichtige wetten moeten vrovdca voor bereid. Formeel is door deze toezegging nog niet aan den vollen eisch der Kroaten voldaan; want de voorbereiding door de deputaties onderstelt eene beslissing door den Rijksdag. En de Kroa ten willen dat Hongarije over de herziening van het contraet zal onderhandelen met dea Kroatischeu Landdag ah partijen met gelijke rechten. Zakelijk echter U deze belofte eene toenadering, tenzij de deputaties moeten dienen om de zaak sleepende en onveranderd te houden. De oneemgheid in den boezem der nntionaalliberale party in Duischland treedt met den dag meer aan het licht. Terwijl Eugeu Richter heeft bekend gemaakt dat men in Greifswald-Grimmen voor de caudidatuur der geavauceerden den steun ' alle onderte«k«B*a*».yan het treJctaat van Berlijn het grootste belang hebben, en of eene verstoring van den vrede in het lialkau-schüreiland, die het gevolg van de laatst» gebeurtenissen zou kunnen zijn, niet voor geheel Europa onberekenbare ge volgen BOU kunnen hebben. - * Natuuriyk ontbreken ook hier niet de vredelie vende versokeiinges. Alles tal wel in orde ko men ? mits men Rusland stil en ongestoord sUn gang laten gaan. Dit laatste is klaarblijkelijk het hoofddoel, en om dit te bereiken wordt het con flict in de voorstellisg van het blad tot de kleinst moBolijko proportitin teruggebracht. Het Slavisch eonité te St-Petarebnrg heeft eene geloofsbelijdenis openbaar gemaakt, om te dat het Panslavisme niet zulk eene verff i* voor Rurtknu. *lft mnn wm beweerd Deur naar nder * de 'isme t zyn taken » aan igen ueohe ras om een zeitstaimig leven 10 juiuou, Donder dat zij daarom de beschaving der gansohe menschheidver ...._ ^ ,.:..-.-!.. roeping c in de historische Slavische ra) te beschera redenen voor de als de i hen regi keren Ei tot onaf ongehind dienst en De.Nb niet hoog burger b Het Sj iecturen, af te sch te behov zouden d zienlijke meeten e slechts 1< in iedere woordigc het actit eene kra Deze i tot het i t ie ven d drie- of waarachi zoldiginj dei s van Van st rechtbanK van scneiaarecnters, ichtige beweegin doel is alleen n te verwerven, etitten, die over Ie Slavische voleit, gelegenheid , eigen scholen, un eigen Bodsivische traditiën. rechtvaardiging zegt het Peters plan de 49 pre:ryk verdeeld is, >te onderdeelen lezer provinciën jen voeren, aan. i groote traktelen zouden nog e rogeeriog zou ?digde vartegent officieren van ? wordeu; alzoo f vooral dienen )fflderen in acischo leger een toiwyi hun dan enten eene be den, dio zijan«rbereid: eene vermindering van werkuren, verzekering tegen ongelukkeu en coö peratieve vereenigiugen. De legerhervormtngett van den Spaantchen minister van oorlog, generaal Lopez Dotninguez, bewijzen, dat hy, reeds voor hy de ruinisteneele portefeuillo aanvaardde, een uitgebreid en uit gewerkt plati in gereedheid moet hebben gehad, en dat men dus bier niet te doen heelt met een van de vele minitters die, by gebrek aan kennis en ondervinding, het onderspitmooten delven in den strijd tegen bureau cratitche overleveringen. De reeks van koninkliike besluiten, die in de laatste eageh zjjn ver'??? !.ën van deelen worden art zich .ie, naar oor zien e en omeen nntig zullen «rapen in van vertoongovende kringen dikwerf geniten wensch. tot Instandhouding der-vriendschappeUlke verhonding. p/o «on de hoop z9n gereörtvaardlgd, djt htt op twee gedacbtrn nmKcnue De Btnimr Politische Nachrichtcn meent te weten welke wijzigingen in het Pruisische belas tingstelsel zullen worden voorgesteld in de aan staande zitting van den Landdag. De regeering zou eene herziening willen der inkomstenbelas ting, aangevuld door eene belasting op de renten uit het kapitaal. Ook in Pruisen gevoelt men levendig de nood zakelijkheid om, door hoogere belasting op het kapitaal, de ongelijkheid van den druk der be lastingen weg te nemen. Ook daar is het de middenklasse die zucht onder zware lasten, terwyi de groote vermoaeus naar evenredigheid zeer weinig opbrengen. De kring dezer laatgto heeft echter zooveel invloed op de wetgeving in ver schillende landen en is in den regel, zoodra het om geld te doen is, zoo weinig tot de meest nood zakelijke opofferingen bereid, dat het ons twijfel achtig voorkomt of zelfs de Pruisische reaeering slagen zal in het invoeren eener rentebefasting. De Duitsche Rijksdag heeft de be^rootiug voor twee jaren vastgesteld om, volgens den wensch der Regeering, parlementairen tyd te winnen." Men vreesde van den aanvang af, dat dit doel niet zou worden bereikt. De Han.-Coiiricr schrijft naar aanleiding hiervan: ?De noodzakelijkheid van supplementaire eredieten zal zich reeds spoe dig doen Revoslen. Er is geen tak van Rijksbe stuur waarin niet blijkt dat de sommen der bogrooting te laag zijn gfsreld. De supplementaire Begroeting, welke den Rijksdag zal worden voor gelegd, kan dus eeu omvang nemen, welke het Hoel der tweejaarlijkse)? vaststelling, de ontlas ting der parlementaire agenda, in de waagschaal stelt. De jongste bijdrage vóór het kapittel der supplementaire eredieten is eene grejlte bestelling van torpedoV, onlangs door den minister van marine gednau." Zoo worden de voorspellingen der oppositie zeer spoedig bewaarheid. De commissie, welke in het Duitsche Ruk eene enquête instelt naar de wenschehjkheid eéoer hervorming der suikerbelasting, neemt hare taak niet licht op. Het verhoor der deskundigen igafgdloopen; doch de commissie, zich nog niet genoAg ingelicht achtende, heeft aan alle Daitsèhe suikerfabrikanten biljetten met vragen toegezon den, omtrent den omvang der suikerbtreialng in de laatste drie jaren. De commissie benoemde voor verschillende on derdeelen harer taak rapporteurs, die uit de ont vangen opgaven nieuw materieel voor gezamen lijke besprekingen zullen samenstellen. Het Journal de St. Peltrsbourg kont aan de laatste gebeurtenissen in Bulgarije slechts eene lokale beteekenis toe, en beweert dat zü de Russische, regeering slechts in zooverre ' stelling inboezemen, als zU de rust in het kanland zonden kunnen storen. In geen geval echter souden deze bezwaren den engen kring kunnen overschrijden, waarin zy zyn ontstaan, noch eenige verandering kunnen brengen in de betrekkingen der regeeringen. Alle verontrustende besprekingen dezer gebeurtenissea moeten aan beursmanoeuvres worden geweten. Het terugroepen van de Russische officieren Lessovoy en Poitikoff, de eigenmachtige aanstel ling door den Russischen zaakgelastigde. Jonin, van kolonel Rodiger tot minister van oorlog, het openiyk verzet van dezen l Botsten tegen den Vorst, en eindelijk de krasse represaille-maatregel door Alexander genomen ? dit alles noemt het officiense blad eene taak van zuiver locaal belang. Men zon kunnen vragen, of de verhonding van Bulgarije tot Rusland niet eene zaak is. waarbil ?Eenige leden" konden niet begrQpen dat de heer Heemskerk sich door mannen als Qrobbee eu vun Uloemen Waandera had omringd. Die leden moeten inderdaad de alimaten niet aijo. Zy konden toch weten dat de premier geen anderen heeft kuunen vinden. Hy kon toch geen drie portefeuilles op zich nemen. Daarenboven schenen deze leden met den heer du Tour best tevreden te zijn. Ook dit pleit niet voor hen. Naar aanleiding van bet bij de opening der Staten-Generaal bezetten van de publieke tribune der Kamer door weesmeisjes, om zoodoende den socialisten te beletten zich daar te vertoonen, heeft men in de afdeelingen der Tweede Kamer aan de Regeering de vraag gesteld, wie, naar haar meeniug, in het gebouw te bevelen heeft. Zonderlinge vraag l Wel, de huishoudelijke oommissie van de beide Kamers, of van de Tweede. De vraag is een andere. Wie hetft het recht om, met of zonder kennis van ben die in het gebouw hebt bevelen, het publiek den toegang tot de tr onmogelijk te muken? Wie heeft dit gedaan V En watsaldeRegt doen om dit voor het vervolg te beletten? Men zette toch de puntjes op de i's l Overzicht der Pers. O&ZE BLADEN. De thans ten einde geloopen Internationale», Koloniale- en Uityoerhandel-Tentoonstelling, zon der oenige plechtigheid gesloten, heeft, gelijk te begrepen is, eenige bluden tot korte nabetrachting aanleiding gegeven. Het Hand., het N. v. d. D, de Tf/d e. a. deden bet belang der ex positie voor Stad en Staat uitkomen. Het bezoek van het Belginche Vorstenpaar gaf mede nog tot enkele opmerkingen aanleiding. De Arnh. Ct. en de DelfdcheCt. kwamen met hunne beschouwingen wel wat laat, maar gaven beide eeu artikel t welk, ook na de reeds gelezene, recht van bestaan had. De verkiezing van een lid der Tweede Kamer in 't hoofdkiesdistrict Gouda gaf de locale pers in het district, de liberale Schoonh. Ct, de Goudsche Ct. en andere, artikelen in de pers ten gunste van den cacdidaat der liberalen. Mr. W. Thorbecke. Ook de N. Rolt. Ct. pleitte voor hem. 't Mocht echter niet baten. De doer de Stand, en de T$d fook de R. Kath. steunden den candidaat der onti-revolutionnoiren) aanbevolene, Mr. 'Huber, kwam met groote meerderheid uit de stembus. De stemverhouding tusschen hem en den liberalen candidaat was van 5:3. Genoemde onderwerpen gaven eenige aflei ding in het debat over den Imancieelen toestand 't welk ook deze week schering en inslag vormde van de leoding-artikelen in onze pers. Het Venl. Weékbl. gaf ter vervolge van zijn vroeger be toog een min of meer comisoh getinte beschou wing over de aanhangige ontwerpen en deed daarby uitkomen dat van de liberale party terecht voorstellen tot verbetering zyn inge diend daar zij het is die de laatste tientallen van jaren heelt geregeerd terwijl de andere par tyen niet anders hebben gedaan dan toekyken. Het Tad. 't welk zelf een eerste artikel over den toestand onder het motto ?Spaarzaamheid dure plicht" gaf, plaatste als hoofdartikel een ingezonden stuk, -waarin een opsomming werd gegeven van allo kleineposten, waarop bezuinigd kon worden,?'t be drag beliep nog geen 2'/9 ton ? maar voegde er te recht by dat het zich niet met al di* bezuinigingen nou kunnen vereenigen en gaf het stuk meer als proeve. De Prov> (fro*. Ct: bespvak den toestand onder het opschrift ?Tusschen twee vuren" terwyl de Alkm. Ct. mede op ?Versterking der Middelen" aandrong, Het Hanit. schreef over ?Bezuinigin gen" en de N. Bolt. Ct. over ?Dekking van het tekort," terwijl de sedert eenige dagen verscheantwoorden op hoofdstuk I en hoofdstuk gemeeiter en Wethouders, of de Politie, of welk* persopen of corporatiëo dan ook, na nauwgezette. examinat ie van de handteekeningen op Eet be. wuste adres, tot de wetenschap zyn gekomen dat enkele jongelieden getetkeud hebben die hy hunne ouders inwonen en dus geene belasting betalen. Met het oog op het feit, dat .de adresaante* sich bereid verklaren om meerdere belasting te betalen," is dit ongetwijfeld eenigssins vreemd te noemen; men vergete echter niet dat het on mogelijk is om aan den neus van iemand, die ia een boekwinkel een adres komt teekenen, te zie» of hy werkelijk meerderjarig ia en werkeÜk b» lastiug betaalt, en dat het evenmin mogeiyk b om iederen teekenaar inkwisitoriale vragen voor Verder 'meen ik, zoo goed all zeker, te moge» veronderstellen dat er telkenaars zyn geweest die, toen sü voor den politie-eommissarii zyn ge» roepen, uil vrees voor moeielijkheden, bakieü hebben getrokken en de verklaringen aflegden duf. ? ° ' ' Aan de Times worden ongunstige berichten toe gezonden over den tegen woordigen toestand van Portugal. De conservatieve regeering heeft zich by do groote meerderheid van het voik gebaat gemaakt; al z\jn nu ook in het nieuwe Kabinet eenige liberalen opgenomen, toch rekent men niet op Blyvende verbetering. De Koning, Dom Luis, is weinig bemind en ? te recht of ten onrecht ? Schrytt men het voortdurend uitstel der noodige hervormingen aan zijn persoon invloed toe. Zelfs hoort men hier en daar den wensch uitspreken, dat de Koning, op het voetspoor van meer dan een zijner voorgangers uit het Uuis van Braganza, afstand van de Kroon moge doen. Do jeugdige Prins Carlos, die voor weinige dagen ook ons vaderland bezocht, zou dan eeiie moeiel\jke taak tegemoet gaan. Volgens bericht, door Times uit Athene ont vangen, zou de Porte geneigd zijn, om het recht van den heer De Lesaeps tot verbreeding van het Suoz-kanfial te erkennen. Voor het graven van een nieuw kanaal, evenwijdig aan bet eerste, zou de heer De Lesseps echter een nieuwen firman van den Sultan moeten hebben. De Engelsche Economist betoogde voor eenige dagen, dat de aan . het Snez- kanaal afgestane gronden zich slechts tot 90 Heter aan beide zijden van het kanaal uitstrekten, en uitsluitend bestemd waren voor het bouwen van huizen, magazijnen enz. Volgens de oorspronkelijke concessie zou men dus dit terrein niet nrogen af graven, en zou er dus zelfs van verbreeding van het kanaal geen sprake kunnen zyn. Zoo kleingeestig als in Engeland schijnt men intusschen in Turkije niet te denken. Men be grijpt daar, dat, wanneer men eens de concessie tot het graven van een kanaal gegeven heeft, men den coocéssionnarissen Ook gelegenheid moet geven om den waterweg zóó te maken, dat hy aan alle billijke eischen voldoet Door den Commissaris des Konings in Gelder land is tot de gemeenteraden van Ede, Barneyeld en Nykerk een missive gericht, waarin 's Koniogs ongenoegen wordt geuit over zekere, door die colleges genomen besluiten en 's Koniogs verlan gen kenbaar wordt gemaakt dat de gemeente raden zich zullen gedragen naar den wensch van een derde. We constateeren dit feit zonder de zaak of de personen te noemen dio er bjj betrokken zijn. Ze doen niets ter zake. Het feit, waarop alles bier aankomt is de inbreuk op de gemeentelijke autonomie, door den Commissaris des Konings gemaakt, onverschillig op wiens last. Een protest daartegen mag niet uitblijven. Waar moet het met de zelfstandigheid der gemeenteraden heen als deze zedelijk of feiteiyk gedwongen worden in een van hoogerhand voor* geschreven richting te handelen ? Daartegen moet gewaakt worden. Volgens het voorloopig verslag op de Staatsbegrooting wilde de Tweede Kamer tegenover het Kabinet, hangende de Grondwetsherziening, een onzijdige houding aannemen. Men hoopte dat de Regeering sioh daarmee tevreden zou stellen. Ongetwijfeld. De Regeering tal niets liever zien, mits de onzüdigheid haar bet leven spare. De rest is nen _r Yllb der Staatsbegrooting weder stof voor be schouwingen opleveren. Wij zullen dus wel eenigen tyd in de financieele artikelen blyven. Het Hand. beantwoordde het artikel van den heer II. J. Betz in het Rott. Nb. en handhaafde zijn meening dat toegeven aan de wenschen der clerialen op schoolgebied nodeelig zou zijn voor het onderwijs, terwijl de hoop, dat men op deze wijze den clericalen het wapen uit de hand zou slaan, onvruchtbaar zon blyken te zijn. In Het Noorden uitte de heer H. Pierspn den wenach dat zyn geestverwanten hem niet over 't lidmaatschap der Tweede Kamer zouden lastig vallen. Hy is nu nuttiger werkzaam dan hu in de volksvertegenwoordiging zou kunnen zijn. Nog gaf ?Nautilus" in het Hand. een artikel over onze marine waarbij hy wees Op de weinige critiek die uit het korps opgaat waar het maatregelen betreft, voor 't departement van het hoogste belang. De Hoornsche Ct. schreef een hoofdartikel over ?Trouwen" waarin natuurlijk over den weinign trouwlust van de tegenwoordige jongelui den staf werd gebroken. De Amstelbode besprak -de Tentoonstelling en de wet van Houten; het Vaderland,, ae haven te Sehevenmgen," het Eott, Nbl. ?Nationaliteitsgevoel" en de Rott. Ct. ?bet Kabinet," terwyl de Maasbode een tweetal artikelen wijdde aan het ?Erfrecht." Aan de noodige afwisseling ontbrak het. dus in de pers niet : ,ir, WARME KADETJES. Een Zaterdag-avond praatje. XXV. ?To hè or not mijmerde Hamlet. to be, that is the question l" _? Zal ik sehryven of zal ik niet schryven? hib ik gedacht Opdat gij mijne aarzeling zult kunnen begrij pen, waarde lezer, moet ik u vertellen dat ik zoo vrij was, eenigen tyd geleden, mijne handteekening op een adres aan den Gemeenteraad in zake de Amsterdamsche politie, te plaatsen. Sprekende over dat adres nu, heeft het gemeen teraadslid, de heer 8. W. Josephns Jitta Sezegd, dat er slechts een honderdtal ?serieuse" andteekeniogen op voorkwamen. Lang heb ik over het vraagstuk getobt of de heer Jitta my als al dan niet serieus zonde beschouwen en ik ben maar geëindigd, met mij zei ven onder de ?diamanten van zuiver water" te rangschikken; vandaar dat myn vQf en twin tigste kadet toch maar het licht ziet «aar men weet, is de heer Jitta hofjnwelier en handelaar in diamanten en edelgesteenten en ik stel my voor, dat ZEd. vaak de linkerhand gevuld met geldswaardige steentjes had, waarin EU dan met den wijsvinger der rechterhand rondscharrelde, om alsdan als tgn advies te kennen te go ven, die steenen tQn van zuiver water, deze zUn van verdacht allooi, en g e n e z^jn niemendal waard. Geiyk de heer J. steeds diamanten taxeerde, heeft ZEd. thans adressanten willen schatten, maar bet ligt voor de hand dat die twee werk jes vry wat niteeoloopen, en ons gemeenteraad» lid gegevens moet hebben gehad, welke hem het recht gaven om teekenaara van een adres in ?serionse" en ?niet serieuse" mensehen te onder scheiden. , Ik weet, ?? hoe ik het te weten kwam, doet . hier niet* ter zake, ? dat het college van Bor« getameniyk circa honderd en zestig, en....voJk genaden heer Jitta bevat het adres slechts hon derd s e r i e n s e handteekeningen l ? Minstens veertig Amsterdammers tttn dus doof een gemeenteraadslid, dat wil zeggen, door iemand wien zy de gunst bewezen om hem hun vertrou wen te schenken, in openbare gemeenteraadszit ting gehoond l Wellicht zal men dit gezegde te kras vinden, maar men vergete niet dat het den heer Jitta vrijstaat, om in 't openbaar mededeeling te doen van d i e handteekeningen welke niet serieus tyn, durft men toch in eene openbare titting met eejte beschuldiging voor den dag te komen, dan moet men dit ook weten te staven. Levert die heer het klaar en duidelijk bewjjt dat hy niet overdreef en volkomen naar waarheid sprak, dan zullen alle weldenkenden zyn party kiezen en dan zal ik de eerste zyn om te erken nen, dat ik deu heer Jitta verongelijkte; blijft het bewijs echter uit, dan kunnen de Amster dammers eens nadenken over de vraag: .hoe men over lasthobbenden moet deuken, die zich de, weelde veroorloven om hunne lastgevers over den schouder aan te zien en te beleedigen." Het spijt mij zeer dat ik de lezers mQner Ka detjes ditmaal zoo onverkwikkelijke woorden moest doen hooren, maar ik meende niet to kun nen en mogen nalaten om te protesteeren tegen de wijze, waarop belastingbetalende burgen dezer dagen zyn behandeld. Over al hetgeen verder in zake het politieadres is geschied, bluf ik voorloopig natuurlijk zwijgen, tot dat aan de toezegging dat dea Bur gemeesters rapport openbaar zal worden gemaakt, uitvoering zal zün gegeven; is het eenmaal zoo ver, dan hoop ik in verdere beschouwingen te treden over hetgeen, dezer dagen in eene open bare gemeenteraadszitting is gesproken, naar aan leiding van het adres der ?serieusen'* en ?niet serieusen." ? Klingeling-geling, een ander stuk l" zeiden in vroeger dagen de vertooners van kermis-vermokelykheden, en ik zeg thans hetzelfde. Dezer dagen was er groot spectakel in den effectenhoek; het was nog ?vroeg beurs" en reeds weergalmde de hoek van gejoel en geschreeuw) zoodat menigeen de schrik om het hart sloeg. .Zouden sommige geruchten, die eenigen t geleden rondliepen, bewaarheid zyn geworden' dacht de een; ?doet de cataatrophe te Liverpool zich ook hier gevoelen V vroeg een ander; .is er buitengewone ryzing of daling in eenig fonds ?"" opperde een derde. ' ? Gelukkig was de aanleiding tot het lawaai van zeer onschuldigen aard; onze wakkere effectenlui, die het tegenwoordig erg slap hebben, ge voelen nu en dan de behoefte om eens een pretje te maken; soms tikken zy personen, die niets m den hoek te makon hebben, op den rug en ver maken zich dan uitstekend, wanneer de gefopte overal rondkijkt om te weten wie hem toch aangeatooten heeft, dan weder vormen zy een krin getje rondom eenig slachtoffer, dat zy in de ma ling willen nemen; soms gooien zo duizeude pa pieren snippers omhoog en veroorzaken een kunstmatig sneenwbuitje, slaan een' buitenman den hoed over de oogen, spelden een' papieren staart op iemands rug vast of schreeuwen op woedende wijze: ?Kraai, kraai," wanneer een welbekend ondernemer van begrafenissen ten tooneele, dat wil zegden in den effectenhoek, ver schijnt. Ditmaal had het rumoer eene geheel anders oorzaak, een der meost bekende en oudste be zoekers van den hoek was.... jarig, en de heeren vonden het, by gebrek aan zaken, uiterst ge schikt om den jubilaris met vreugdeklanken wel kom te heeten: er werd ?hoera" en ?hcezeo" geroepen, het beursgebouw weergalmde van den kreet: ?tang zal hy leven l" en hot duurde geruimen tyd voordat eene betrekkelijke kalmte was teruggekeerd. Kooplieden, kapitalisten en renteniers, wier ge zichten aanvankelijk uitermate lang waren, kwa men lachende hunne gewone standplaatsen weder opzoeken, die zy vol angst hadden verlaten, om de oorzaak van het lawaai te weten te komen; de gelukwenschenden verspreidden zich, de jubi laris ging aan zyn xaken, en het echt arasterdamsche benrspretje behoorde weder tot de geachiedecis. Ik moet thans myne lezers uitnoodigen on met my eenige officieele tranen te storten, by het droef verscheiden der internationale tentoon stelling. ,. : Gei-rit Kraai, de aanspreker, placht, vol* gens den schoolmeester, by ieder sterfgeval ta zeggen, dat de overledene een braaf mensoh was geweest maar dat deed de looze kwant natuurjyk enkel en alleen omdat hu een aardig duitja aan de begrafenis verdiende. Maar wat moet ik nu by het overiyden van mevrouw tentoonstel ling zeggen? Ik zoude het waarlijk niet weten, want louter loftrompetten kan ik niet, en kwaad spreken wil ik niet, daar ik niet enkel aan het. woord hecht ?dat men van de dooden enkel goed moet spreken, maar ook vermeen dat de doods toch wal deugden gehad heeft. Laten wij het aan den tyd over om beslissend op de vraag te antwoorden of de tentoonstelling aan de hoog gespannen verwachtingen heeft vol daan en of er dat goede alt geboren U wat men er van voorspeld heeft. Ter elfder nre ia een weldadig sterren-regentje komen nedervaUen en verschillende zwarte jaueii tQn uit den nood, nu zy er eindeiyk en ten laat ste eens presentabel uitzien; ? naar men weet zon het einde van October en bet begin van November steeds vermaard geweest door de om standigheid, dat zy vallende sterren met zich brengen, maar tot nog toe wist niemand waar die tochtverschijnselen belandden. Ditmaal kwamen de sterren in ledige knoops gaten terecht en dat wel, niettegenstaande som mige astronomen voorspeeld hadden dat ^4 zouden uHbiyven en voor hunne voorspellingen redenen hadden aangevoerd, die ik bet onnoodig acht ?tier te herhalen, daar tij gebleken zijn geheel uit de lucht te zyn gegrepen. Men tiet uit het gebeurde opnieuw ronnekltar, dat men nimmer te voorbarig moet etjn dat de beste sterrekundige kunnen dwalen. He wilde echter niet over sterreu, maar over de tentoonstelling praten en tïe, de moed daartoe ontainkt my, want ik ben een aarttvfland van het^ No. 332 van grafredenen; ik zie dan ook maar kei voonHssM af, om aabeWtegeliagen te u» en aft liever dea weatehda?deTte het pde jaar, door de MattseaaraQ van Land, te houden expositie recht sofiooa en reoat ?lig mof* B$n, nuttige gevolgen moge aebH eea druk bezoek er aaa ten deel tal vallen. i die afwaeating tag ik daa ook: .Ie roi eet [t, vive Ie roi!", da eeae taotoomstellingisvan «ardieha tranendal verdwenen, heeste TOOT b volgende l ia 18*4 weder «en stemn-regentje aal Be den? Ik hea er wel aieawsgierig naar, boaik toeh teveaa veraaem dat d» vraag reeds i bevestigend kan beantwoord worde». ronwens, waaneer er op dit aardsehe jammer» _ geea sterrea voorkwamen, daa tonde het er [heel naar en treurig uitzien! Bene taak weet ik helaas met volkèmen tekergelyk Aquarius vroeger steeds vergeten ?oo werd htt ook ditmaal voorbijgegaan en kü ook ia 1884 niet bedacht vmésn en h» troosten moeten met de wijze aantik: .de den, die de haver verdienen, krijgen die i kan geloof ik, ten slotte niet beter doen i hea onder mijne leasrsv die geea sterretje deelwerden, op te merken dat bet bn hunne .«agdan en capaciteiten, onmogelijk iiA* lep daa duur auudea worden vergeten, terwijl l verklaar, dat het eene oprecht gevoelde beJrfle dea harten is, die mü dwingt, om al mijne (ia laatste dagen, ?gestarde"lezen, mijne nedei gelakwenschea aantehieden, Aquarium, DE A MS TÉ RD AMMER, WEEKBLAD V O O E 3 mede by het Amiterdamscbe publiek steeds op de nieuwste anafies vergaat; aat is weatnlQk «Bei achald alet datdSt drama tan Pierre DaèoureeUe, dea 15 Maart «BS voor dea Metten maal te Parus m het theatfe da l'Ammgit opgevoerd, uit eaa nttererisch oo«pnnt ia geen meest beecheiden eisohw v«» ?'-?-v-^ kaft. pat er eekter ?«*? .?«???> *?»«??*?*?* vaa veel dramatische kracht getange», uitatekeada snel der artistea hetvêel di* en dat het uae rocoes verschafte is een oaactwittdaar feu, We tullea zoo goed atogtMtk traehtea den lever eea °f?~ «-i ? j _? j^ ««,.*?«. zwarten jaty ' man en van Kuyk onzen onverkunnen *fl ofis niet ""' » raai n Tumuvt w v -»~ ? _ ----- . Frenkel) eeae dame du demi-moade, die Hjk ge worden door baar minder eervol saetier, deneeni gen weneoh koestert alen door eea goed huwelijk eenigsine te rehahilitaerat. In hst eerste tafereel ?ien wty hoe George van zijne moeder (Mevr. Ellenberger) de toestemming tot dit huwelijk traant te hoe dit hem niet gelukt ien hoe hy et de venekeriog aan ayae moeder, verrgen, heengaat dat hy zijn voornemen door tal zetten en met eene acte van eerbied Juli* hvwen aal. Na haalt ? -------- J?! van dtsn acteur, wïlal wptreden en steeds veel genot venehaft. De hr. van Km heeft eene teer verdJensteSke type van Jfmiattaar gejeverd. De Hr. H. de Vries was als OMSW de overige acteurs werkten mede tot zijne moeder haren i «lenschoonioou,(J«*ïmiEVEN YAN JAN VAN 'T STICHT, . HL ïa gealotenl «u -woord vol beteekeris ook voor Utrecht, wen hier in de laatste dagen vefl hoort. esloten zet men, en men bedoelt, is gesloten, tegt men, de tentoonstelling. |Dat is toch in 't algemeen een opmerkelijk fechynsel by ons volk, dat men zich in de geL? .r.i-o.ttuai. maar volstrekt niet blieft te Niet S^ïev&wtm, M.WM» . ~ Ien aan do meeit gewone taalregels. _ van lieden, die men meenen kon dat hunne kunde" vergeten zijn, maar zelfs van zeer ikkelde mentenen hoort met de grootste .eden op dit gebied. Iemand bijvoorbeeld zeer goed weet dat ?deur" vrouwelijk is, toch met stalen volharding altijd ik heb m toegedaan; hy laat de ton steeds schijnen, een heer" en zegt van een koe: hoort hem brullen!. Daarby schijnt in hét algemeen de neiging te bestaan om vrouwelijke vooren mannelijk te gebruiken dan het omge'de. En t merkwaardigst is dat vele niet zuizonden durven spreken uit vrees dat het zoo ierijkersachtig ot tchoolmeestarachtiff. tou .n." Ook vau de tentoonstelling: hu is geEn we zeggen dat met een weemoedigen want.... we hebben er nogal van geprofilu, en we zouden gaarne nog langer van geifitcord hebhen l Maar 't is uit'. Hij is gesloten ? en het is of de zaken die we in dezen zomer met de hoofd hadden, even plotseling verdwenen zijn op " "' * ?" -? Jl?M *4AM AnAnïmf» , dag der sluiting, als zfl op dien der opening den grond oprezen. Waut het motief onzer ?haalde reizen naar Amsterdam waren ? zaken! leen als we met de vrouwen, gingen, dan ?wai we voor ons pleiz'er uit,", maar anders, als alleen giniren, voor zaken l En bet goeie geloofde het pok l Bet was of geen Amsterdammer zijn jas meer zyn eigen stad Het maken, zulke drommen rciakejs togen er dagelyks met glimmende i pakjes onder dan arm op reis. men het brood in de Voortorg niet met ougttn bad zien gereed maken zon men gehebben, dat op het tentoonstellmgs-terreia anders dan utrechtsche kadetjes gegeten en, want ook de bakkers gingen, by wagens voor zaken" op reis Zoo ging het met if Ij-J-.. DMA/lavt. ter Moreel Bernier (de Ur. Potba-st). verloofd met Jeaniu (Mw. C*«liftg*-Vordei-man) over, om Jvlia d'Aubèrval door het aanbod van eene aanaanzienlijke som geldt over te halen van het hu welijk af te zien. Daar Mw. EUenberger tot oncm spijt enkel in het terste tafereel voorkomt vermelden wy maar dadelijk, dat de terugroeping, die haar ten deel viel in alle opzichten verdiend was. Het tweede tafereel speelt by Julia (TAuberval. Wy vernemen thans hoe haar bediende Narcissc (de Hr. Yeltman) in gemeenschap metzljne maitrèsse, de kamenier van Julia, Nini Gendarme (Msj. Meeuwisasn) eene geschikte gelegenheid afwachten, om hunne meesteres te vermoor den ea te beitelen. Zij vinden in o>n broeder van Julia, Mondctour (de Hr. vau Kuük), die verbit terd is over de weigering van tune su>ter, om hem weder geldelQkcn ónderstand te verstrekken, eenen weikomen bondgenoot Thans komt .Afarcel op, om aan zijne opdracht te voldoen. Deze scène, die volkomen gelijkt op die tnsichen Ia dame aux Caméüas en Armands vader ver schilt er alleen in zooverre van, dat Julia op de meest koele wijze zgn verzoek afslaat om zijn aanbod van geld lacht en hem voortdurend tergt door hem aanstaanden zwager te noemen, zoodat hij baar in woede en met bedreigingen verlaat. Dit gesprek wordt door het schurkentrio beluis terd; de moord wordt voor denzelfdeu nacht besloten, en er wordt een middel gevonden, om alle verdenking op Marcel te doen vallen. Hem wordt namelijk eea brief geschreven, waarin hem gemeld wordt, dat zoo hij eeu middel wil vindon, om zich van Julia te ontslaan, hy slechts 's avonds om 9 uur in zeker eafii chantant behoeft te ver schijnen. Hier vindt hy als schrijver van den brief Karcisse, die zorgt zich met.hem aan een tafel tje te plaatsen, waar hun gesprek onvermydclnk moet aangehoord worden worden, door Ëriolet geheim agent van politie (de Hr. Is. van Lier). Hy zorgt echter, dut z\jne eigen woorden Briclet slechts ten deele ter oore komen. Wanneer hy nu aan Marcel voorslaat Julia voor eene zekere som te vermoorden, weigert de ander hevig, en gaat weg met de woorden: Ik tal dan M$f»e taken teel alleen doen, en heb eidke helpers niet noodig. De lezer raadt nu reeds alles; wanneer in het het 4de tafereel de moord geschiedt volt de verdenking op AforceZj en daar aarcissc zorg heeft gedragen, dat de brief door hem aan Marrbrand werd, kan l" ir geleverd voldoende, overige *tmre wennen meoa cv» bet welsla gen vaa net Onder laaawoowaiuo *«>«»«?«. _v _? ? genoegen den Br. Andre, die ?ooalt meestal vaa zijne kleine rol alles maakte wat er van ie wa ken was. Zijne goede grkew en les spel verdie nen lot Ook Mw. OasHaw, Yordereian kan een woord van kf toekoBMtt, aQ waoMe zich echter voor geaffecteerdheid. Waaneer betjwbUek laag wtüM awt bast* to ?eggen tegen KUneren-aeu, zal dat toe tetohrQven zijn, aan de üitrtekende sot* aan de vertoobuig besteed, ea erna het goede «pel van bet ueerendeel der vertaooen. d'ErvJly ia 4e tweede aote zeer veel vaardigheid Ma éaildaf ifft; DeefeHa i! «aT«Mt> v«r»aa* geloof ikMamatal 1__^UBA^^| fietfroet? ea t* bsj n heden av**é ^ «we ksen attt a«f heter djaa waarvan iM Apoll» wiadt. De Md die dat ftate heeft ia de lokkeia aetasrtg*'?Mie Mflhei herk*t dat vm*x weer Uati- 5^^L?«««L*sjei2s: bleek te^ehhtn.Toot to ttn«!??*? harytm ia iatohT Peaw sJttaXaal het «iet * HW^" iromVagkTla djea ver?? ? ? t t l o o d en panT'dóorhat hart'der JoaM Seatar soaoot, waardaor a| afkeerig werd vaa aUa liefde. Hoe het tM: de toayassJag datdiahtan ha niet andtn dan'voortraktelUt aoeaiea. rter streve naar 't hoogste ideaal» al b« veel ikMte aohouwburgnt. academie. DaphMej. Feetanen. dichter hy't ook niet. m HaeeU a vaa IHpIne aa nethes ApeOat " ' M' niitttitvaa tware . waat 'tlkkt l ^ en het Beheene, ? an aaaea II het aehte Ideaal weert! een raad die ons beter paal cel gericht, ver voor luMeAo | Als kruideniers,'timmerlieden, smeden, matseze nijvere bevolking bad zaken Amsterdam en werden daardoor geregeld op wonden tot den laatst en trein, met denwelken als het middernachtelijk uur reeds- verre WOB, Kr den hunelyken haard terugkeerden. En de mindere klassen, het werkvolk?! Dezen rldaarden rondnit dat rij ?voor de lol" gingen, daarom gingen zy dan ook met nog meer , zou men naast zesrgen, dan de anderen voor inne zaken. Ben ik wél ingelicht dan hebben beide stations alhier in de laatste 3 maanden jeveer 25000 gcedkoope retourbilletten voor .erkliedeu uitgegeven. Twee en zeventig centen! Hoe de spoorwegen dat malle cijfer gekomen zyn, weet ik niet, twee en zeventig centen voor heen en terug. iedereen moest het erkennen, haast geen u. En om die achttien centen, die men daaror op het vervoer van zyn eigen ik uitwon, t menig werkman zich verlokken om met vrouw kinderen meer dan eenmaal naar de tentoon«lling te gaan. Ik neb geen gegevens om het met zekerheid kunnen zeggen, maar het tou my verbazen en de spaarbank hier ter stede niet gi-hcel enovergestelde resultaten heelt aan te wijzen, die te Amsterdam, en dat er een aanzienlijk ag minder is ingebracht-,. Daarentegen teelt andere openbare inrichting zich in byzonn bloei mogen verheugen. l)e bank van leening had het zeer druk, yermtj iemand, die dat weten kan, en talrijke -,-?? klanten zijn het heirleger der gowonebe«kers komen versterken. De tentoonstelling heeft hun den weg naar de ibard geleerd, misschien om dien niet zoo spoe; weer te vergeten. Vele patroons eu ?fabriekanten lieten ook vaa ir het werkvolk voor hunne rekening de ten«mstelling bezoeken. Daaronder waren er nalyk velen, die, om het voorbeeld door ande gegeven, er al niet goed buiten konden. r anderen ? óók mannen van ervaring ? einden het eenvoudig een dwaasheid om zich i kosten ten behoeve van hun personeel te gedigd van den moord op JwUaJhU wof dtgearnateerd, en vermeerdert het aantal schoonzonen, d:e door eenen raad van hunne schoonmoeder in den pe rikel komen. Men ziet het; het stuk is geheel van de familie Onschuldig veroordeeld en consorten. In de confrontatie; met dit woord wordt be doeld een onderzoek in loco op de plaats der misdaad, wordt een klaverenaas gevonden, met bloed bevlekt waarop een merk is gemaakt met een gespleten nagel. De kaart is by den moord uit den zak gevallen van Mondétour, een volsch speler van beroep, en leidt natuurlijk tot de ont dekking. Die ontdekking wordt vergemakkelijkt door de onvermoeide nasporingen van den heer Rplert, chef der veiligheidspolitie (de heer van Hilten), die aan de toeschouwers als reden voor tnne bemoeingen opgeeft, dat hy de vader van Marcel is. Deze weet eindelijk do zaak daarheen te leiden, dat Narcissc alles bekent om aan zijne jaloezie op Mondétour, die eene vlucht beraamd * r ?. . _ , __,_, ^ _ uwn u«r ,«*«?»?-, Volgende week treedt in hetörand-Théatre.de Hr. W. van Znylen met tijn geteltehap op; het ?al dunkt ons overbodig wezen een betoek aan die voorstelling aan te bevelen; de Amsterdam mers kennen en waardeeren dus dien talentvollen acteur. BH het Ned. Tooneel niets nieuws- Alleen ver melden we, dat Machines, plaats heeft gemaakt voor De Tooneelspiler des Keiters, en Praatzieke Trouwen, dat ffcestige blijspel van Dnmanoir, we hopen, dat Machines voor goed van de plankon verbannen is: afgeloopen week voorsag het in eene bepaalde behoefte, want het moest doubleeren met Moed*r en Zoon van Cbarlotte BirchPfeiffer, waarmede de voreenigioc niet aReen tooals wn vorige week meldden naar Zwolle ging, maar oolc Groningen en Arnhem bezocht. Nu do vereeniging in de laatste tfld weinig doet tot verheffing van ons tooneel, kunnen wij haar den lof niet onthouden, dat zy hare artisten het voorrecht geeft van practische lessen in do geographie van het binnenland. Wij vreezen echter, dat die kennis wel niets anders sol blijven dan hotel-, theater- en spoorwecbekendheia. Van King Lear zal BOOT wij vernemen niets komen. Men schqut niet in staat te ï'ün de rol len naar behooren te bezetten, ne geven bescheiden in overwoging uit Rotterdam eenige artisten to .laten overkomen, om in die lacunes te voorzien. £r zal dunkt ons wel een stuk te vinden aijn voor het Aotterdomsche tooneel, dat met Kin n Lear cal kunnen doubleeren, en nog eenige leden van dat gezelschap voor dien avond aan de Amatcrdamscho- afdeeliog kan afstaan. Eene reis van Rotterdam naar Amsterdam is iu alle gevallen minder bezwaarlijk dan eene reis van Amsterdam naar Groningen. Zoo zon, nu de Ilotterdamsche afdeeling haav weinig succes toowel in Rotterdam als elders der Vereeniging schatten kost. en, wat wy niet hopen, nog eens hare financieele ondergang tal beverken, de on beraden stap der VereeniginK, om hst weinig tooneellievend Rotterdam m haren theater-kreia op te nemen ten minste der kunst ten goede komen. Daarby de Rotterdamsche afdeeling even veel bjf moet alt er door de Amstatdamschiover' ? -'" *>u d» WDf&HOrïetnMMMe&tvinden, wanneer de beste Massenst heeft aan de kunstenaars van Za Xon» nme m^ae nieuwe opera Manon i'JBscoa* voorge dragen. De haeraa en dames durven natuurlijk nog niet over dea iahoad klappen. Ik ben niet genoeg thnis achter de schermen, om vaa eene of andere dngazon fott noden van de muziek te hooren. Ik weet alleen dat de hoofdpersoon eene courtisane is, en dat wetea myne lezen ook wel. In hetTWatro des galeries &.&Kber< heeft men verleden week voor teerst de operaJuanüavan Snppé gegeven, doch de voorstellingen onmiddelijk geschorst want het werk l$4t aan langdra digheid. De piano-aartitunr is nog niet gedrukt, evenmin als het libretto. Dus gebreken van alle zijden. Deswege zal ik er heden nog niet uitvoe rig by stiUtaan en mijn oordeel bescheidenlijk terughouden. Alleen kan ik zeggen dat hier we der zulk eene fravesti-geschiedenis vertoond wordt, gelyk Fatinitza ven denzelfden componist: eene vrouw, die eenen mannenrol speelt verkleedt zich in het stuk ala vrouw, om beter tot het doel te komen, wat haar in hare (of tune) verliefdheid voor oogen tweeft. Die herhalingen ontstemmen! Wij motten toogeven dat Mlle Blanche Miroir in den rol van Petrita d:or hare Kleeding uitschitterde, dat Mme Bernardi, de geweten altt dor Monnaie wel wat plomp komiek was, dat de heeren Pottier en Descbamps in Mme Luey Abel zich vermakeiyk voordeden, enz. De deoorati&B, by voorbeeld het moorache p«leis in 't tweede bedryf, ia goed uitgevoerd. Vooral schitterde (!) in dit opzicht de instorting der muren van St. Sebastiaan.. Moeten wq hopen dat het stnk be ter stand houdt dan die vesting? Dat tullen wy aan onte lezers de volgende week te beoordeelen geven. Menigmaal is ons tnlk een decoratie- of spek takelstuk, gelyk men er bijvoorbeeld, in bet Thidtre de la Renaissance (?schouwburg der herboring" zeggen de Ylaamache Brusselaars) geeft, liever dan die eeuwige Mariages non eonsontmés, en GDurftAtmen-stukken. Xea files dtt diable, geboren te Parijs in het EMorodo, .her boren" te Brussel, voortgebracht door McssieurS Péricand en De Jallais, is eigenlek in t geheel geen stuk. Maar 't publiek der ?hérboorte" is er ' tevreden. Eene tospasaing, dan de troost vaa Bofleaut kins pli» aavaaa aatears, eomawam pin» sjraad» [goeni«% Apollon na pronet qn1? nom at des lamltrs." De Keer P. Betken hoeft d*t*n tekst ia aea* bevaOwe muziek gefaraeht, welke waardig seMnt meer daa eenmaal gehoord te worden. Maar toeh kwam onwülekeuriff de gedaeate b? onsop:DQa nous délivrera dos Grees et dee Romaini'r -s Te Antwerpen . is het plan gevormd ia 1865 een internatioaalo tentoonstelling vaa overzee se!» voortbrengselen te openen. Hen heeft daar* aan ook reeds een begin van uitvoering gegevem en beraadslaagt met de regeering over depuata, int het kunstgebied is verder het optrede» van Mejnfvroaw Dorv Peetenen ab pianiste ta melden. Ongelukkig was hare voordracht gepaard aan eene sehouwbnrg-voontelltBfr, en wel in t hoogduitseh. Dit stoorde nattrarljk de werking van naar uitmuntend speL Eerstdaags hoopt mea haar met orkest te zullen hooren. Hu reeds kon men zeggen, dat zf} vooral de mtniek zon baren maestro Lisst uitmuntend teruggeeft In de handelswereld wordt te Antwerpen veel gesproken van den stoot des drjjveaden elevatora tegen eene stoomboot in de haven. Voor eenigej maanden heeft Ref. verschillij bjjzonde^iedett medegedeeld betreffende de invoering der elev»ton door de Antwerpsche kooplieden. Menvnflfe nog altoos eeaea tegenstand der werklieden, 'Ik heeft eene proeve genomen met eenen drijven» dea elevator, welke nu echter vanwege de politie met geweld urt zijne plaata is verwijderd ge? worden. Brussel, 30 October 1883. 21. A. matige vergwuuuc *«.«.»», krachten van beide afdeelingen vereenigd optra den, om de meesterstukken van Shakeapflare te vertolken. In Altona is het jongste blijspel van Julius Rosen ?Das abscheultche ffeW" gevallen. We hopen hier voor de vertooning van dat stuk be waard te blyven.' ' KOT. '83. Patriot. DE FRANSCHE OPERA. De afgeloopen week kenmerkte zich door een dat der nieuwe dngazon ?"?"?- Banmme. CleDUUt, Uuu uvi. M.»»n. ,,., . glade, en door eeu vorstelijk bezoek, dat van deu Kroonprins van Portugal. Het is den Ha genaars te vergeven dat het bezoek hun meer interesseerde dan het debuut Debuten heeft men JalUCfilD V^l ji^vf.Mv*-». , ?_ ^ heeft met Nini Gendarme, te voldoen. En zoo eindigt alles pour Ie mieux, al is het dan ook niet dans Ie meillenr des mondes; het demi-moude element wordt vermoord, het Bchurkenelement gehangen, en het brave element vereenigd met haar, dio het zoo teer bemint. Men ziet het Klaverenaas is een oud liedje op eene nieuwe wijs; de intrige is afgezaagd, en de Scènes waarin eenige dramatische verdienste ligt doen nog afbreuk aan het stuk als ge heel, daar ze met de 'handeling niets te ma ken hebben. In do eerstu vier tafereelen, die met elkander niets anders zyn dan een voor spel, wordt onze aandacht veel te veel gevraagd voor zaken en personen, die door hun oogeubükkelük important optreden onze aandacht van de handeling aüeiden. Hier hebben wy de grief niet dat er menschen uit de lucht vallen, om als deus ex machina op te treden, hier heeft het omge keerde plaata, tol van personen, die op de meest marquaute wijte ons» aandacht vroegen, ver dwijnen als door een tooverstaf in het niét, wan neer de auteur hen niet meer noodig heeft. De gravin de Croivienx treedt na 4»et eerste tafereel niet meer op; haar zoon George bgna in het geheel niet <>f hy al of niet lijdt ondor den moord van zijne maitrèsse blflft MM gissing; Jolia wordt vermoord en de auteur maakt zich- op de meest lichtzinnige wtyze ai van het uitwerken zijner karakters, om zich in de laatste tnfereelen on verdeeld te kunnen wijden aan zyn chapitre Onschuldig Veroordeeld. De auteur, die van meer talent Betuigt, [ [dan waarvan de meeste schrijvers van dergeujke.eensati«tukken getuigen, zon afgezien van de oódbakkenheid van hot thema, o, L grooU verbetering in hejt «tuk brengen, wanneer de eerste vier tafereelen tot twee, het Cb **CMWMI"- ?'*f?? . "eïk'jaaVVn helaas veel te lang;.daarentegen .is eiKjaaren ^ ^ verachünsel iemand in koninklnke bet een uiterst net een uitciau «v..___? ? de koninklijke loge te zien zitten, de koninklijke loge die met de aangrenzende gewoonlijk den indruk geveu van holle kiezen iu een overigens fraai gebit. Er is iets streelends iu de noodzake lijkheid van te moeten opstaan als een vertegen woordiger van het Koningnchap verschijnt en het volkslied te moeten oanhoorcn, ook al H dit zoo onbeduidend als het Portugeesche, of zoo bekend ala het Hollandsche. Op zulk ecu oogenblik ge voelt men al bet ge wicht er van Hagenaar fe/iin, bewoner van de residentie, waarin men het Ko ningschap eiken dag ?coudoyetrt". Daar de jongo Koningszoon zich te Amsterdam beeft opgehouden, behoef ik $een beschrijving van hem ta geven; dat hy weinigiian een Portudoet denken zal men ook bij u hobann op- . ^ . i_.i ..-..,. ,iia(,? flink uitziet.auuir gemakshalve niete anders dan onbeduidende aardigheden, doch het ware Vie factie vond men in den parkschouwburg. De heeren Albéric Second en Paul Ferrière lijn de dramatische schilders van dit leven ? een leren, natuurlijk, gelfik het uitalniteiyk in de largt étuve, die men nrarys" noemt voorkomt en te Brussel alken in zooverre bekeua is als de viytige Belgen de Franschen toeken na te apen, «oodat Caesar zelfs er van gegruwd zon hebben. Iedereen begrijpt al wat La vie factie is. Een leeglooger mnt alle ondeugden, graaf de Trévison, bezit eene dochter, die bij erkennen wil.. .want dat is niet factie. Zy woont bij hem, zonder te weten dat hij haar vader is. De edele graaf laat haar NB.! door eenen vriend als dochter erken? oen, enz. enz., voortbrengsel van overspannen verbeelding, gelyk er honderden bestaan, vol onwaarheid en psychologische tegenspraak, ter liefde van de faciliteit, t Is overbodig te zeggen dat de twee dramatische dichten «nig talen ^ hebben. In bet bovengenoemde Thadtre des galerie» is ook Mlle Agar weder verschenen, en speelde Les mères ennemies, bet fca<fen*-stnk aan de vijand schap tusïchen Rusland en Polen ontleend, deels nogal van levendige werking, maar..,. en neuf tablcaux. Mme. Hagar is en blijft toch de treurspclspcelster vau hoogo en edele gaven. gemerkt Dat hy er niet alleen flink uitziet, auui Ook krachtig is, zon men kunnea opmakuu uit het feit dat hy, na te hebben gejaagd, Zaterdag avond de opvoering van Meyerbeers AfricMnt tot het einde toe bijwoonde. De .voorstelling ein digde te half een, zegge half één. Het is waar, het was de schuld van den prins dat het zoo laat werd. Hy kwam eerst na 8 uren en de heer Hamme wilde niet beginnen alvorens de DE IM'ERÏÏATIOÏÏALE TENTOONSTEL *;LING TE MÜNCHEN. 1) VUL Nieuwste 'geschiedenis. $iti tenbilder. Buitenlanders. Beeld* houwkunst Kleinkunst, (Slot) Wy naderen het einde van ons overzicht, 1nra> nen echter onmogeljjk eenige meesterwerken ge heel onbesproken late», al waren er ook nÜBder &-gcraV"zw vwuiHueir ui UB u tl rt s crn * awe*h'ng de schilders der kinderwereld nog een laawer, b. v. L. Bume?Siebart voor tqn ?Eerste verjaar** feest" waar allerliefete natunrhjke kindereu hun kleine broertje geluk wensehen. Jul. Kleanmkbe!. die met talent ?Het nagerecht der kleine (arme) kindertjes" schilderde. P. Hoekers (Mnnchen) drie boercnkindertjes met grootmoeder vóór de bran dende schouw, treffelqk van natuur en eenvoodig* heid. Emil. Keysers wippende kinden, waarvan wü het floddenge door de goede opvatting zou den kunnen vergeven; dan F. Schleiingen gfiM-» tig geschetst kinderfeest (?Rumpelkammer") enz. 't la ons onmogelijk naar genoegen te verwijlen by Max Schmidis leyensgroote voorstellmg van een meisje dat edeltceiss plakkende van een rots punt is afgestort, doch door haren kloekmoedigen broedt r wordt gered; of by den recht humovistischen Yolksoptocht naar eene wachtparada van W. Trübner, te Monchen; of b« het hoogst merkwaardig en psychologisch fnn opgevatte tafereel: 8. ifirschtelders (Mnnchen) voortreffelijk . _.. _ der kunstafdeeling academie heeft de heer Ea. zit'ing eeno redevoering Van prins er was w Het publiek was daarover gausch en dan was het een beetje In eene feestelijk' van de KoniukUjko l'étis, de bekende kunstcriticast uitgesproken over de eigenschappen der nieuwere schilderkuut. Hij heeft daarin op geestige wyze de eigenoordiirhedcn vau bet zoogenaamde imEressionisiüe liesohreven en gezegd dat hier de aast tot stelsel is verheven.. De kunste naar, door allerlei omstandigheden gedrongen, vreest niet tijdig genoeg gereid te zgn voor de eerstvolgende tentuonsteuing, en besluit op eene of andere wijze aan zyn werk een zeker aanzien te geven; hij floddert met eenige penseelstreken een landschap, of bij een portret eene kleeding, eene kamer, enz. zeggende: dus is mijn stelsel van schilderen, enz. Dienstbodenbnreau, met welks ^ ving ik voorzeker myne lezeressen eenen dienst zou bewezen. Ik beveel. een photographie ten zeerste aan. Hoe zon men zich niet amoseeren met een overzicht der uiterst kunstrijke humo ristische bas-reliëfs in rococo styi van dea knndigen Josef von Kramer, te Mucchen? En hoe zou men lachen om ,Kleine Leiden" van G. Jakobides. die een trefieliik kind schilderde, waaraan een leveusgroote grootmoeder g aat JOB in de oorra prikt! Nog .verdienen de beide Kaulbachs onzen lof om hun fijne aristocratische, ofschoon wat levenlooze, vrouwenportretten, enz. en tot de Fran schen overgaande, noemen vry nog Claadet Gaillard met eene reeks portretten, waaronder dat van Dom Gnélanger met «jroote slimheid en gchalkschheid van nitdrokking. Wie zou niet A. Anblett voortreffelijk kinderportret moeten roe men? En vergeten wö ont«n E. Zimmermann » 9_.j « - ? ? - - ? 4I4CAA * ,»_ ^ J w.»*^r«« «~* ^~? dan als zoodanig? Ea depaatelteekeniDgvanJuL Scholz, Techners aquarellenportret ens.? Marcalin Deabontins dingt met Klulbach om de palm, en de Magyaren spreken zich in hunne portret» ten, als gezegd hebben t is, Bet karakteristiekst uit ter nauwemood nog maar ook B m aa weon. uw» .»-_ , l nüj ondanks de tentoonstelling in den steek, .kostte het my duizend gulden t" zoo was de meering van een deser laataten. En alleen om advertentie in de krant te tien, waarby by is de gezamenlijke werklieden11 door geen bedankt wc i bedankjes hier a aa BW» , niet alleen op het achellinkjë, op de minder paradyaachtige rangen werd luide gemopperd over de directie. Gelukkig is Den Haag niet Lyon en zelfs niet Antwerpen; enoeg dat men een tipje van 4*n neus ionden koningszoon bad'gezien om alle het was van den grieven te vergeten en zoo men een uur van zgn rust moest opofferen, wie had dat niet over voor WUUHW u» «..~ een telg van de Broganza'sl vijfde en tesde tot een samengevoegd werden, en l Indien Dom Carlos werkelijk tevreden wo* met het achtste geheel weggelaten werd. Verder tonden de opvoering van VAfrtcaine, dan is dat meer dan wy hem in bedenking willen geven den moord in " * ~** ""? **" M" ka11 verklaren. Alhet vierde tafereel achter de ooulisaea plaats te doen hebben; Mevr. Frenkel op te tien komen eischen;de overige axUirteiitiime.j?B»iui«iu.Du«ra% in witte peignoir met bloed bevlekt moge veel zonderd, overschreden het middelmatige niet of ' ? -?j-?«?« J._?? bleven daar beneden. Misschien zal eea tweede opvoering dezen indruk wyaigeu; bet gebeurt dikwijls dat een opera, die voor het eerst in het 'i* ????' "»-!*"*» voldoet en later veel meer eene onsmakenjke vertooning. Aan da mise en scène was eene zorg besteed, dia alle waardeering verdient. De woning van aantrekkélttkheid hebben voor beschaafde toeschouwer rilt Uj en; er «it geen idom teugewoordig. . Oaü Clwttant, het speel kend uit en ook het de HET TOONEEL IN DE HOOFDSTAD. Klaveren-aat. VMHI* l* JMmvrvtni ?». ?r- . hui», alles tag er uitstekend uit, en ook curatief liet niets te weneoben «Ter. Den heer Tan Kuyk voor dit alles een woord van lof. Uw. Franke! heeft van de Julia d'Aubt wederom eene type gegeven, die getuigt vaa haar omniikiiahaar groot talent Ia een* rel, die aop licht aanleiding kon geven tot overdrijving van gemeenheid of vervallen tot platheid, vermeed *g 'üg al die klippen. Het groote onderdat tg wist fe leggen ia dea toon van iprek met Marcel, den hesehaafdea man wereld, «n dat met haar broeder, den seizoen wordt gegeven, weinig stof tot tevredenheid geeft Zoo mott ik bv. ver klaren dat ?La Traviata", il. Donderdagavond oneindig beter werd vertolkt dan den eersten keer. Werkte de tegenwoordigheid van den vorstellen Portugees bezielend op mlle. d'Ërvillyr Haar ? ? -9 . - - * t -. Jl« ??**«» ter van Bchiedde, g« op e ee, wa, werken van nem werden af) eeniJ( lal het Haast u lang'\ vucr m jwwr*i »?>**«'ant, de Moord, J* tiutnutie* ' ? speelhuis, dt marMtramer* van do »? ?/«mr, Kkmfmuu», siedaar d« aamen tafereel vermomd wd. . *.«u«im. wdka bovengenoemd drama l Dea man van da wereld, dien da heerPethant ? ? ' ' «-"? kregem «4 niet te zien. Oe>iwooriV " ' "'?~ -"" .««.-?«. ,...?... mm^. ?jft müstalej» htuttea ia oor voontallen vermoeiende reis gemaatx en waa pw TU », ».B. _ fenia t^ner moeder teruggekeerd. Onder tulkeom itandigheden wat het nog krat dat hy kon optreden. Aan segnin, die dezen avond ter «ere van den hoogea gast, alt papa d'Orbal optrad, turn men merken dat hy dat rolletje in jaren aast had ge speeld. D>~vrH middehnatige reprise TOJI L'Afrtcaiiu is gevolgd door oen .vrij goed* van Lf Song» d'uTcNiutd'Etë", eea juweeltje van Thomas, nlt i etn tyd toen die oomponitt er nog niet aaa dacht Hamlet aiagead op het tooneel ta hreoge*. 8al[raoJt ? caer goed als Sbakasptare, tarwp mille. onde spreekwoord, Festina lente >n ? zaam ) weer in ecre komen, al Worden aUe kun stenaars daardoor ook geen Gerard Don. Daarby bedenke men nu nog, dat Manet zelf met ztine nabootsers lachte, devrijl velen aQne zwakheden volgden zonder zijn meesterschap over het pen seel te bezitten. Op bovengenoemde academische feestzitttat werd ook nog een muziekstuk voorgedragen van den heer P. Heckers, eenen jongen componist] welke in eenen wedstrijd een tweeden prhs ver wierf; het is eene Cantate, Daphné gemeld; het gedicht dat een eerste pr$« verkreeg* is van den dichter Dr. van Oye te Oostende. Reeds voor eenige maand n is in de Nederlandsche Dicht- en Kunstballo, onder redactie van Coopmon, Deta Montagne en De Moot, de dramatache Cantate afgedrukt ?"-*-'? -> Jkorte inhoud. Daphni ontvlucht "P aanraden van Dryaden en Oreaden den god Apollo dien iH bemint en door wien tQ wcderbemind wordt. »Hoe min ik o" l roept zQ uit, Ba toen, tk anao! Heku ik Btt£ n «xoolt omanM < Ntmte. TM onhelciag moe era moordt In schooae Tenen beatbrirt ApoQo vervolgen* ?Qne liofde TOOT d* Stroomdochter. Daphaé vluchtene mof. bid haren «der in de 'a haren liefdegked te hhisKhen. Apollo roevt Ta kraohtam der aatsar aaa om awn nn te staan. "WarkalVk achterhaalt hQ ttt&e geliefde ea prangt haar tweemaal aaa het harte" doch ag oatrakl a!eh aaa de bidt na de aarde dat tfi haar, awg« waarop a| «hu i* tuf ?«??-*? donTrouwen een Jleen door het aanaton . WondarU" van Randanmi leverden .,? »---?. ? onzedeiyke vporstelhTigen D. Skntetky het edele de geestige opvatbng, o verward V, van Piaaft_.-_ -_-- v ent., mtar vooral van/*?**?£,£-V ?cbuderij, aangekocht door den koning en^ÜUldTJWttgitt» Peocatorom" 1. en getiteld der Zondaren"^ vo loken vrouw ^ van G. de Chirkso _ tifa ooinpowt^ w* vanltaBB ?(ToeVhicht levensgroota straat ta vooreen doch Venetië, b slechts " van uit met half Soetebed l?*3&mW3«51 8J^ > vallen der n* -------zkhtbaar Madonnabeeld, even waar hin ab overweldigend ma. koloriet, «Betgeljaard Alonso levenigroote kender daa i hank ge«tt spreken, * vooral ótapoÜ? tan Jjmeaaj v Aranria, twnttMdëagrootan hoi* der kathedraal van Sévffla, ropt mét pertonen tan alten stand: ond en lachend én «ttttigt fat bonte rfl i «a niet lmhder«kU naai «enen vorigeB predikant; een sehoawnel vol law«a en waarheÜV slechts ontsierd door tüeiM gebreken in da tet» ?ebadnwen. .^ boren mg stilstaan hf ïetea? Denk n «even ef aettt e in eene kerkSpanje nog verder ba. « ten pur Marewsay «a door geeèüga, r^e en kweaj vocntel

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl