Historisch Archief 1877-1940
A M » E V W E E KB L A 0 ^ ° O B K E D B ft LAK D.
«?* «s n btteaopptipe
p*i ^w^ ^z»w ^^ ^^^^^^^ *" i_ * ft
groot» seminaria, door tot
CoaSTb.bo.dw ^VM, oa alk..
4» kleine soainoria faalt»
? m +~~~ ? t *»j? J*
Toreealgde. zich awt de
tle: afa vrofjjer oa»e»dei»ent_wird daarop
eoator door OtéaWieM overgeaomoa oa, ia
stom?Ing gebracht, «et 816 tegen 108 stemmen
verPM!
gesteund,
Utat door de «yg««*»I ?»
nd, word m*t 400 tegen 66
mede, dat
bijvooraan de
tMOMBi wai OOM leeaing TM 330 nulUoea voor
to BtoUsn tot dekkinf der buitengewone
begroovoor bet asnetssnde iaor. . ,? . , _
uitgifte tou plMti hebben ia Maart, in 8
peronte aflosbare schuld. ea de iaeehrHf ing aou
* opengesteld' bij de ontvangers der
rijkzBiet aal Texnesrè, stet eene doodo musch.
Tegoa WkfeonkomM VM den Unddag wordt
de kerkelïkö~qnaeitie weder opgerakeld
om. Baa*.si*ÏOBf dor behoefte, tot een vuurtje te
' n iKttgebttMa, Do ifonUtur d« Bomt
bedtftae PraWaohe regeering verklaard heeft
Tot de bonkbqjetton betreft, ion do minister
_a bepalen tot aitbreidug. TM bet
maximumoffer deroirculotie en dusafsien TM bet geheel
wegnemen TM den wetteUJkeu grens der uitgifte.
Do TronaToaJaoho ?deputatie, t beetoonde uit
de boeren Kroger, Smit ea Dntoit u te Lon
den en beeft eene bijeenkomst gehad met Lord
Derby. Do onderhMdelingon zulten echter
voorloopig schriftelgk worden gevoerd; waarscnünluk
willen de Troasvolera niet door den edelen Lord
worden overbluft. .
J)e deputatie aol eea OM velen welkom werk
verrichten door eene TerMtwoording van ae
Tronsvoalsche politiek tegen de Kaffers in het
licht to geven. Zy toont daardoor de openbaar
heid niet to schuwen aangaande de somtijds har
de maatregelen, welke door de Z. A. Republiek
werden genomen.
? De deputatie,- welke wordt bflgeitoM door mr,
Beelaerts TM Blokland, terwyl de heeren
Jonssen ea dr. A. Knyper zich in bare nabijheid
ongevraagd bewegen, komt onder vrij gunstige
omstandighedea in Europa. Het achijnt dat Ue
Eogelsohe regeering bereid ia boor veel toe te
staan. De bitterste pil aal wezen de annexatie
TM Bechuana-land bjf de TransvaaL
Do bewonen der Republiek ztjn vaat In de
overtuiging dat zfi deze landstreek ten zuidwe»
ton der Transvaalsche grenzen voor hunne vei
ligheid noodig hebben, en de Volksstem verhoorde
dpeniyk, dot men hoor nemen zou, met of tegen
jen «n der Eegelschen.
Inmiddela begint de agitatie tegen de deputa
tie. tDo Lord Mayor begon met de heeren niel
OM tafel te willen zien. En nu is een comité
" tot ondersteuning der rechten van de
dot de medewerking Tragen zal der
>te godsdienstige corporaties, van kolonisten
kooplieden en van allen die belang hebben pi
oene vreedzame ontwikkeling der beschaving in
Znid-Afrika.
Wy wenschen de heeren het succes dat zjj ver
dienen; maar wij gelooven niet dot zy in de
«geven omstandigheden de Tronsvalers veol
kwaad zullen doen.
De PaU-HoU Gasefte geeft eenige mededee
üngen omtrent de plannen der Engelsehe regee
ring voor de eerstvolgende zitting VM het Par
lement, en deze mededeelingen verdienen in des
te hooger mate de aandacht, omdat het bla<
geacht wordt tot het Kabinet-Gladstone in vri
nauwe betrekking te staan. Waarschijnlijk. Eal
oo ngeermg, reeds bij het begin dejcviVttbg, eene
wijziging der kieswet fruitenen, die zoowel op
Groot-BrittanniS »&-öpIerland toepasselijk zon
JBte, ej^wjejraoór de voorwaarden waaraan het
nemreobt von eigenaars of huurders VM huizen
fhousehóld suffrage) verbonden to, voor stad en
land geljjk zonden worden gemaakt. Ia dit het
geval, dan zal de som, waaraan in Ierland het
Stemrecht ia verbonden, moeten worden verlaagd.
Dit ontwerp zal den voorrang hebben voor alle
Mdere maatregelen. ?'_...
De niet minder belangrijke quaestae der nieuwe
ling VM kiesdistricten zal wel niet
gelykin behandeling worden gebracht maar toch
Ie regeering verklaren, dot zy deze Traag
de eerst voor te stellen wijzigingen der
kieswet onafscheidelijk acht, zoodot zo1 dient be
handeld te worden vóórdat men, door Kamer
ontbinding, een nieuw beroep op de natie doet.
De bijzonderheden van het ontwerp voor eene
nieuwe indeeling von kiesdistricten ? juister ge
zegd, eene nieuwe verdeeling van zetels
(redisfnbution of seats) ? zjjn nog niet vastgesteld;
zooveel is echter zeker dat het beginsel der ver
tegenwoordiging van minderheden daarin niet zal
worden opgenomen, maar dat in dit opzicht de
tot hiertoe gevolgde methode zal worden toege
past. Waarschijnlijk zal men beproeven een
gronddag te vinden, waardoor het evenwicht na iedere
?volkstelling zal worden hersteld, zonder dat men
tot nieuwe wetgeving de toevlucht behoeft t e ne
men. Intusschen heeft men op dit punt nog geen
bepaalde besluiten genomen. .
De verkiezingen voor de gemeenteraden hebben
plaats gehad. Zij hebben slechts tot op zekere
hoogte eene politieke beteekenis. In vele geval
len toch geven de administratieve bekwaamheden
der candidaten, of de verwachtingen die men daar
omtrent koestert gevoegd bij hunne persoonlyke
eigenschappen, den doorslag by de verkiezingen,
en komt uw vraag naar hunne politieke overtui
gingen eerst in de tweede plaats in aanmerking,
Locale belangen von den meest verschillenden
oord doen daarbij bun invloed gelden; zoo werd
in enkele plaateen de strijd geroerd over een
tromwegquaeitie, terwijl in andere de toetptallers
?tonden tegenover hen, die VM de sluiting der
drankwinkels tengevolge van oen plebisciet geen
geloofsartikel maakten.
Toch kan men aan het resultaat vau zooveel
honderden verkiezingen niet alle politieke
beteekenii ontzeggen, en dit resultaat is, toosJs de
' Times beweert, Toor de liberalen niet gunstig.
Lord NormMby heeft, by de sluiting van het
parlement der kolonie Victoria, het een en onder
getegd aangaande Nïeuw-Gninea. Volgens den
gouverneur was de belangstelling, reeds by de
opening TM het parlement betoond in de annexa
tie TM Nieuw-Guinea en oudere eilanden in het
westen vanden Stillen Oceaan, nog vermeerderd
door het voornemen der Fronaohe regeering om
daarheen hare- meest verdorven misdadigers te
?enden. Het ia eene levensvraag Toor de Austra
lische koloniën, dot die buiden niet de bezitting
Bullen worden van eene vreemde mogendheid, en
dat zulk een zinkput van zedeiyk bederf niet zal
worden geduld aan den ingang TM Zuidelijk
Brittonnii. Op -de aanstaande bijeenkomst Tan
afgevaardigden der koloniën te Bydney nou de
?aak worden besproken on ? noor de Gouver
neur hoopte ? het middel worden gevonden om
het moederlMd te bewegen tot krachtige maat
regelen tor voorkoming, VM zulk eene romp,
«Weinig komt het er Op aan," zeide de gouver
neur to.i slolte, ?of ons doel worde bereikt door
annexatie of door de instelling TM een protec
toraat Ou einddoel moet «yn do bezetting der
eilanden door vreemden te voorkomen, omdat
die bezetting oene voortdurende bedreiging zon
?Hu TOOT onze vreedzame stranden. Wq moeten
beletten dot misdadigers m onze koloniën den
toegang vinden, een toestand waarvan wfj do ge
volgen reeds hebben ondervonden."
geeao Tordere concessies to kunnen doen, na do
Itooaftthe Curie wdgeroebtig blijft .«?
bisaohopooofliot zOn met den Pruidsoben Staat,
A, oa au de laatste wüwging der
kerkelyke wetgeving door d* «**telijSheid als mot
besteMde wordt beschouwd: .....
Het Bomoinsoae blad is hierover ontstemd, doch
troost zich mot de overweging dot de Kerk wach
ten kan, OB dot onder deze omstandigheden het
Centrum moer don ooit een aaneengesloten geheel
tol vormen.
Dit Mdere elerieolo bronnen spruit bet bericht
dot do beer Von Schldzer, do onvermoeide on
derhandelaar, thans minder aandringt op het ver
vullen der verplichting van aangifte der nieuw
benoemde geestoiyken, don op het kerkelijk ont
slag der bisschoppen Ledoohowskl en Melchen,
die door den Staat «ijn uitgedreven, terwijl de
Kerk hen blijft beschouwen als de verzorgers
hunner diocesen. Daarentegen zon de Curie aan
dringen op volledige vrijheid der opleiding van
geestelijken en der uitoefening VM het geestelijk
ambt
By zooveel verschil la het einde von deien
strijd nog niet te voorzien. No elke moeilijkheid
die in dese verhoudingen uit den weg wordt ge
ruimd, komen nieuwe bezwaren te voorsooyn.
De leden van den Duitschen Rijksdag ontvan
gen geene schadevergoeding voor den tijd, dien
*y aan 's lands belangen wyden. Vry spoorweg
vervoer naar Beriyn is het eenige wat de Staat
bun geeft. De grondwet bepaalt dat de leden
?als zoodanig geene bezoldiging of schadeloos
stelling mogen trekken "
Nu heeft de Fortschritts^partii een fonds, waar
uit zy OM enkele leden, die zien anders met aan
de politiek zonden kunnen wyden, toelagen ver
strekt. Een groot deel der Duitschepers acht
dit onbehoorlijk en strijdig met de Grondwet
'; inderdaad
De handelwyte schijnt
De Pruisische Landdag zal dèa 20en dezer
?aund bijeenkomen. Men Terwiwht eene
herzieTM het belastingstelsel, waardoor de groote
meer «rearadig «uilen worden getrof
, , wel aan beden
king onderhevig, wyi zy den enkelen afgevaar
digde, tot zekere hoogte, afhankelijk maakt van
het bestuur zijner party en dus hem belemmeren
kon ia de vrije keuze zijner parlementaire han
delingen. Ongrondwettig is zy echter niet. De
heer Von Bennigsen zeide bij de discussie over
dit artikel der grondwet dat door deze bepaling
het ontvangen van schadeloosstelling uit parti
culiere kas niet uitgesloten moest noch kon wor
den. Noch de regeering, noch een lid van den
Rijksdag weersprak deze meening, zoodat zy met
recht mag worden gebruikt tot verklaring van
den geest van het artikel.
Heden viert Duitschiand het feest vau ton
grooten hervormer. Het is jammer dat een
omcieele toon zich heeft gemengd in dit feest, dat
slechts door een deel der natie kan worden ge
vierd.
De Germania bevat de volgende mededeeling,
welke in verband gebracht wordt met het denk
beeld van den Moniteur de Rome, om den 10n
November tot een ?dag van boete en verzoening"
te maken:
?Meermalen is in Katholieke kringen de wensch
uitgesproken, dat men op de of andere byzoniltï»
wijze mocht voortgaan, um ovjr i» iooï den H.
Vader in zijne rozenkraftB-encycliek aanbevolen
belangen den ï.'igen dea Heeren af te smeeken.
Zoo als ?-*y uit goede bron vernemen, heeft de
^«fvuiling van dezen wensoh reeds eene bepaalde
gedaante aangenomen. Op aandrang van
Kathoeke mannen (en onder goedkeuring, der
geestehjke autoriteiten) zal met den dag van heden
eene groote .Vereeniging in het gebed van alle
Katholieke kinderen van Duitschiand" in het
leven worden geroepen. De kinderen vereenigen
zich om te bidden voor Duitschiand en voor de
hereenjging van allen in den schoot der eenige,
ware Kerk."
De Germania vermcldtf verder, dat het denk
beeld van dit Geoetsverein uitgegaan is van den
afgevaardigde Windthorst
Nu van hoogerhand het vieren van Luthers
geboortedag in Duitachland overal aan de Evan
gelische gemeenten is {gecommandeerd en zelfs
de kleinste by zonderheden dezer feest viering zün
geregeld en voorgeschreven, was van de zijde
der Katholieken eene tegendemonstratie te ver
wachten. Het moet erkend worden, dat deze
demonstratie in zeer gematigden vorm optreedt,
en toch niet van beteekenis ontbloot is, omdat
zy in duidelijk verband staat met den, eveneens
door Windthorst aongekondigden, strijd om de
school.
De Oostenrijkscue kroonprins brengt een be
zoek aan het Pruisische hof en wordt daar met
groote voorkomendheid ontvangen.. Als katholiek
prins is hij heden ochtend vroeg, vóór den aan
vang van het Lutberfoest vertrokken. Morgen,
zooara het protestantsch feest isafgeloopen.koint
een andere prins te Berlijn, de groot vorst
Wladimir van Rusland, die den Oostenrijkschen troon
opvolger liever niet s heen te ontmoeten.
Van groorer belaug nog is het bericht dat de.
Duitiche kroonprins eerstdaags een bezoek te
Madrid zal tirengen. In vei-lmnd inet het
Alfonsostanajo te Parij», ztl hij er zeker door de bevol
king goed ontvangen worden, en koning Alfonso
zal eene schuune gelegenheid hebben om ,zyn
uhlanen-uniforra te dragen.
De koning van Spanje heeft een bewijs van
dankbaarheid gegeven voor de ontvangst, hetn in
Duitachland ten deel gevallea, door aan keizer
Wilhelm eeae kostbare verzameling wapens uit
de beroemde fabrieken van Tuledo aan te bieden.
In Paryi zal men wel spottend opmerken: les
petüs eadtaux entreliennent Familie.
De antwoorden door de commissieën von rap
porteurs uit de Ooitenrijksche en Hongaarscue
uelegatiön op de mededeelingen van graaf Kal
noky gegeven, drukken in hoofdzaak, groote in
genomenheid uit met de afgelegde verklaringen.
Slechts één punt gaf aanleiding tot ontevreden*
beid: do verontschuldigingen van den minister
over de nalatigheid van Bulgarije in het slechten
zijner Testingen, Graaf Kalnoky had beweerd,
dat slecht! geldgebrek Bulgarije belette, aan
deze bepaling van bet tractoat van Beriyo te
voldoen, en men antwoordde hem, dat een
derde der inkomsten von bet vorstendom voor
militaire doeleiden werden gebezigd, en dat
de vestingen, in plaats van geslecht te worden,
verbeterd en versterkt werden; men had hier
dus niet aan onmacht maar aan onwil te den
ken. Wot den invloed der Porte betreft, gold
juist het omgekeerde; deze was niet in stoot
om OM bare vorderingen de noodige kracht by
te zetten. De delegatie drukte daarm de hoop
uit dat de regeering de eischen der Porte tegen
over Bulgarije krachtiger zon ondersteunen, zoo
als dit behoort te geschieden door de mogend
heden, die niet slechte het Terdrag van Berlijn
hebben onderteekend, maar de daarin verrotte
bepalingen ook ernstig wenschen ten uitvoer te
brengen. ? ? .
Het is duidelijk, dot de laatste woorden eeno
indirecte beeohmdiging tegen Rusland bevatten.
Als Banu VM Kroatië zal binnenkort de
Oostenrykfche generaal Philippovitcb worden be
noemd. In 1878 werd aan dezen generaal ae
bezetting van Bosnië opgedragen, en de wijze,
waarop Tuj" zich TM die taak kweet, bewijst, dat
het bestuur in Knotte aan eene vaste en krach
tige hond zal worden toevertrouwd. Dat intua*
schen de benoeming vau Phflippovitch dea Kroaten
niet onwelkom zal wezen, kon men opmaken uit
het feit, dot de generaal nog in hetzelfde joar
ait z|jne betrekking in Bosnië werd ontslagen en
Praag TorplHtit» omdat men, bem in
Hon'i £::??*'? V
getto ?*? laste oud*, dat ttf-ia de bezette
proviaSëa 4* KwattsaU b«mbt« voortrok.
Do ojMtaad ia 8orri« is niet VM gewicht ont
bloot, Het nieuwe ministerie Christitsoh, v»n
re«tionualre kleur, beeft de vertegenwoordiging huis
waarts geiouden ea kort daarna ia het district
Zalsar door de oawapening der militieonlusten
uitgelokt De regeering nam krachtige maatre
gelen. Zg kondigde dea staat VM beleg af, zoud
froepen onder generaal Nicolitch, beloofde den
officieren en onderofficieren dubbel traktement
op kosten der oproerige districten w bief daar
de vrijheid TM drukpers «a van vergadering
tijdelijk op.
Opmerkelijk U do bonding welke de officieuse
bladen to Weeaen tegenover deae gebeurtenissen
aannemen. Het FrèfndeiMatt laait de houding
VM bet Servische ministerie, dat geen poging.tot
verzoening deed. Het blad meent dat de Servi
sche regeering sioh beperken moet in hare maat»
regelen VM geweld, die raken s*n het leven der
consütutioneële regeering en vooral bedenkelijk
z|ja voor eene regeering welker ooastitutioneele
gevoelens niet boven allen twjjfel verheven zjjn.
Nog is de opstand geïsoleerd en gehoorzaamt het
leger den koning: aooh men kaa koning MUM
geea sleohteren dieast bewijzen dan beu het
denkbeeld op te dringen, dat het voor het land
nuttiger zou sHn zonder grondwet geregeerd te
worden. Het M mogelijk dat in het veelzijdige
partijleven van Servië ook het anU-dynasusche
element niet onvertegenwoordigd is; doch tot
nogtoe draagt ntt) radicalisme geen
republikeinschen stempel. Niets zou gevaarlijker zQn, dat het
daartoe te Drengen.
Deze taal VM het TfemdwUatt is gericht tegen
het Panslayisme, dat ia de reactionnaire regeering
van Cbristiteh veeleer steun zal vinden dan in
de liberale kamermeerderheid. De Oosteprjjksche
regeering, die den Russiscben invloed uit Servië
wil weren, neemt schoorvoetende de radicalen in
bescherming. Wat de nood al niet doet l
Men vertelt dat Koning Milan op zijne laatste
reis van prins Binmarck den raad kreeg om de
radioalen met kracht te onderdrukken, terwijl men
hem in Weenen aanraadde met de*meest gema
tigden der oppositie in overleg te treden en een
coalitie-ministerie te vormen. Zoo was de Oos*
tenrijksohe raadgever, die zelf met Slavische be
volkingen te maken heeft en de gevaren van het
Panslavisme ducht, liléral malgre lui.
Voorloopig schünt geene vrees voor verdere
uitbreiding van den opstand te bestaan, daar
reeds een deel der opstandelingen zich aan de
troepen overgaf. De gisting blijft echter bestaan,
zoolang dit ministerie tegen dea wil der meer
derheid regeert
Te Christiauia heeft het openbaar ministerie
conclusie genomen ia het proces tegen den mi
nister Selmer. De eisoh luidt dat het gerechtshof
zou verklaren: dat de minister zij o ambt als
staatsminister en lid van den koninklijken raad
heeft verbeurd, dat hu onbevoegd is in de toekomst
eenig ambt of openbare bediening waar te nemen,
en dat h|j veroordeeld wordt in de kosten ?: «u
het proces, met name tot betaling Tsnl°% kronen,
welke door de aanklagers, tw 'bbuoeve van het
proces zou
een verwerping der b«tMtiagp>nzm 1t«t kaUaet
zon breagea.
Desgevorderd kan men ze nog intrekken.
Dan te zelf* de eer gered l
Verschil tazMbea woord ea daad.
De Minister VM koloniën heeft verklaard dat
de Troonrede met opzet sprak van den
?oorlogstoeetMd" in Atjeh, De feiten bewesen dat dit
woord juut waz.
Maar.... daarom moet bet bestuur nog niet
als in oorlogstijden worden ingericht, ? meent
de beer Waanden.
Begrijpe het wie kM.
Eén van beiden: of de oorlogstoestand begaat
? en dus moet «r naar gehandeld worden; of
hQ bestaat niet ? en dM heeft de Troonrede
een ?onjuistheid" gezegd.
Ttrtium non datur. Zoo zon men zeggen.
Neen. B{j de Regeering kan bet nog Mders:
in woorden gebracht is de ioestaad dien van oor
log; ia de doden der Regeering ligt het getuigenis
dat er vrede heerscht'
Men moet aan elk gevoelen in dezen recht laten
wedervaren.
Dat is zoo de politiek VM dea dag: woord en
daad zjjo twee en staan tegenover elEMder on
geveer als ? ja en neen.
Mr. Daniel VM Bok, een der parlementaire
veteranen, die lang genoeg in de kamer heeft
gezeten om al haar fouten en gebreken en zonden
te kennen, heeft weer een poging aangewend om
op één punt verbetering te verkrijgen.
HU heeft een gewijzigde behandeling tegenover
de Troonrede voorgedragen, opdat de voorlpopige
?begrootings-disotusie" vordwijne, als de kamer
niets bijzonders op de Troonrede heeft te ant
woorden.
Als regel wil hjj geen adres ? maar een
Mtwoord in de openiugszitting door den voorzitter
der Eerste Kamer uitgesproken.
Mr. van Eek verdient dank voor zijn praotisoh
streven.
Maar ? het zal hem ? vreezen we ? met
baten.
Een kamer, die het praten bemint, laat zich
haar geliefkoosd werk niet ontnemen. De praters
geven geen gelegenheid prijs om zich zelf
booren. , .
Eigenlijk kon de heer VM Eok dat zelf ook
wel weten.
.rVte eerst eea MOT dagen vereehrikkel|k i
perig geweest éa M hSj M» TraoUk «H 4
wekt aüof hi) de hoaderd dnlzead had getroi _
of oo toe boor ik hem eea deuntje fluiten i
zooeven zong bQ zelfs eea liedje."
Natuurlijk vood ik totaal overbodig om Jaa<
do meid op de hoogte mijner gemoeds-stei?'
te brengen, die ik, u waarde Mier, wel
Ion wil.
Di ben erg. ia mijn nopjes, zóó erg dat ik <
variMt op den onsterfeftken Piet Pookte
gemaakt:
.Nu. dat JM en de meid het niet wilton,
?Dot ii minder: ? maar dat u,
No. 333
DE AMSTERD
A M M E R, W E E K B L^A^D * V O O B ï NEDERLAND.
,MQa lezer, er niets VM zondt wetea,
,D*t i' " "
De Grondwets-commissie is gereed.
Dus kan de heer Heemskerk nu flink stelling
nemen.
Nog niet..., , .
De Commissie heeft haar taak volbracht, doob
zal eerst later haar rapport vaststellen.
Als de begrooting achter den rug U.
Anders ware misschien het gansene werk nop,
doelloos en zon er géén jaar levens door gewon
nen worden. En dat is toch het
minimnm-rosultaat waarop gerek<"vi w,
Overxlcht der Per*.
In de Vereenigde Staten zyn de resultaten der
verkiezingen in menig opzicht verrassend geweest
In den Staat New-ïork zijn de candidaten der
democratische party, op één na, allen gekozen;
doch de meerderheid, die in het vorige jaar nog
eene zeer aanzienlijke was, is thans zeer klein
geweest. De niet gekozencandidaat was juist die
voor de belangrijke betrekking van Staatssecre
taris, de heer Moynard; het mislukken, zijner
candidatuur wordt toegeschreven aan zijne in
zichten, omtrent de drankwetten. Tegen ver
wachting zegevierden de republikeinen m
Pennsylvania, Massochnssets, Minnesota en Nebraska,
met eene meerderheid, die van 10.000 tot 20.000
afwisselde. In Virgimo, New-Jersey, MorylMd
de Missisippi behielden de democraten de over
hand. In Connecticut eindelijk behoort de meerder
heid der gekozenen tot de republikeinen.
Voor zoover de hier boven genoemde resulta
ten licht verspreiden over de toekomst kan men
veilig aannemen, dat de strijd bil de verkiezing
voor een President in het volgende jaar door de
beide partyen met ongeveer gelijke krachten zal
worden gevoerd.
Portugal heeft eene nota aan de mogendheden
.gezonden, om zich te verzetten tegen de neu
traal verklaring van het door velen begeerde
Congo-gebied, waarvan de wenschelykheid dezen
zomer te Münohen door het Instituut voor
Internationaal recht werd uitgesproken.
Volgens de nota is Portugars souvereimteit
herhaalde malen ook in de laatste jaren erkend,
o. a. door Frankryk en Duitschiand in 1870, toen
eene Fransche oorlogskorvet het Duitsohe schip
Her o, in de wateren van.Congo buitgemaakt, als
op neutraal Portugeesch gebied genomen, terug
gaf; zoomede in 1877, toen de Engelsehe regee
ring de Portugeesche opmerkzaam maakte op
gruwelen, aan de oevers der Oongo door Euro
peanen tégen negers bedreven, en naar recht om
deze te bestraffen erkende.
Portutrol's beweerde ongeschiktheid om te
koloniseeren wordt weerlegd door het voorbeeld
van Brazilië, Madeira, de Azorcn en tallooze
koloniën in alle wereldeelen, door Fortugeezen
gesticht en van uit Portugal geëxploiteerd.
Dat Portugal vroeger den slavenhandel
bejunstigde, is waar; het deed als alle andere lauden
en voorzag Amerika van werkkrachten uit Afrika.
Thans is dat anders, en als bewijs hoe Portugal
thans voor zyn koloniën zorgt baalt de nota
het eere-diplomo OM, dat Portugal in September
van dit jaar op de tentoonstelling te Amsterdam
verkreeg voor bet sanitair toezicht in zijne ko
loniën. Volgens sommigen is zulk een eerediplo
ma een pover bljjk van verdienste.
Portugal belooft voorts, de rivier voor den
Europeescheu handel open te stellen zooveel als
deze slechts webeohen kan, en wyit er op, hoe
noodig het is dot aan een speciaal land de be
scherming van al de handeldnjvende natiën toe
vertrouwd worde en hoe bet aangewezen land
daartoe Portugal is,
Het zal zeer de moeite waard ztfn, nO te gaan
hoe deze circulaire door de Europeesche mogend
heden wordt opgenomen. Portugal's bewjjzen
van souvereiniteit zyn niet buitengewoon krach
tig; moor met wat goeden wil kunnen de mogend
heden ze toch als voldoende beschouwen. In elk
geval zal Portugal gedwongen zyn aan Congo de
ruimste mate van hospitaliteit uit te oefenen.
Anders gaat de kolonie onherroepelijk Terloren.
Allerlei.
Bravol Nieuw licht in de Tweede Kamer l
AM de groene tafel?
Op de groene banken r
Neen ? aan de wanden, nieuwe gaskroontjes.
Nutteloos ? niet aan kunstlicht ia er gebrek...»
Het Ministerie heeft besloten op olie hoofdstuk
ken der begrooting nog belangrijke bezuinigingen
in te voeren.
Nu eerst?op den aandrang der Kamer byhet
ofdeelings-onderzoek.
Heel natuurlek. Aanvankelijk kon men
beprooTen of de belastingvoorstellen TM den heer
Grobbée in den smaak vielen.
Nu dit reeds ten duidelijkste gebleken is in de
verste verte niet het geval te zfln, goot men do
begrooting wat bozaooien.
Zoo wordt bet (jekort gedekt geheel on
grootendoela en ? do gelegenheid Tormeden waarin
ONZE BLADEN.
Ook deze week bleef de finMcieele toestand des
lands de hoofdschotel van het menu.door de
bladen aan hun lezers voorgezet. Een aantal
brochures boden eenige, z^j het dan ook niet
byzonder -verkwikkelyke afwisseling.
Mr. T. Houten trachtte in den vijfden zijner
?Staatkundige Brieven" aan te toonen dat het
tegenwoordige kabinet een beambten-ministerie
bij uitnemendheid moet genoemd worden. Hjj
waarschuwt voorts het Nederlandsche volk zich
niet door het van het budget-levende der natie
te doen exploiteeren. Zttn betoog strekt mede
om te doen uitkomen, dat het voorstel van de
hh. van Delden e. s. alleen de uitkomst kan heb
ben dat aan het ministerie-Heemskerk'ook in de
administratie, een overwicht wordt verschaft, en
dat het dus inderdaad als een anti-liberale manoeu
vre verdient te worden gebrandmerkt
Tegenover dezen gemeUjken aanval op de
voorstellers Tan een ?by de meer geavanceerden
populair financieel beginsel" gelijk v. H. het zelf
karakteriseert, maakt de brochure van Jhr. mr.
H. C. v. d. Wyck een beter indruk. Hy is wel
geen voorstander van het wetsontwerp Van Delden
c. a maar by brengt hulde aan de bedoeling van de
voorstellers. Het zwaartepunt der quaestie zoekt
hy echter niet in belasting-verhooging maar wel
in bezuiniging.
Naar 't hem voorkomt is tot dusver geene ern
stige poging gedaan om de uitgaven te beperken
en te verminderen. Op Onderwys en Oorlog kon
z. i. veel bezuinigd worden en onze spoorwegen
konden meer productief worden gemaakt
Wy dienen ons, wat de bladen betreft, te
be§ erken tot korte mededeeling dor artikelen aan
e financiën gewijd. De N. S. Ct. ontwikkelde
verder haar meening over de ?dekking van het
tekort" en deed zich daarbij kennen als een voor
stander van do door mr. Vissering voorgestelde
en in beginsel aangenomen rentewet.
De Arnh. Ct. gaf harerzijds ten voorbeeld van
onze staatsdienaren een schets hoe men elders
tekorten dekt en evenwicht brengt tnsschen in
komsten en uitgaven." In de Zwolsche Ct. pleitte
d M. voor een inkomstenbelasting en ia t Hand.
werd aangetoond, dat het met bezuiniging alleen
niet te doen was, wilde men niet alle welaadigen
staatsinvloed weren, terwyl do Kamper Ct, en
'Atkm. CL e. a. m. het beginsel aan het voorstel
der hh. v. Delden c.s. ten grondslag liggen^
mede verdedigden. In het HangscKe Vaall
ontwikkelde de heer A. J. C. Kremer zon denk
beelden ovec een ?Belastinghervorming" denk
beelden die nu juist niet m overeenstemming
waren met dit beginsel. Hetzelfde blad gaf een
artikel over de ?Muntquaestie".
De Indische begrooting voor 1884 zal de vol
gende week in de Tweede Kamer worden behan
deld. De Standaard schreef er deze week een
drietal artikelen over, terwijl het Vader land door
.Eenige Kantteekeningen" te voegen by het ?Ko
loniaal Verslag over 1883," verschillende behar
tigenswaardige wenken over onze Vertegenwoor
diging ten beste gaf. Het Nieuwsblad voor
Nederland vergeleek het Spaansehe stelsel VM
kolonisatie met net onze, terwijl Voorwaarts, een
te Apeldoorn verschijnend liberaal blad, voor ver
pachting van de gouvernements-koffietuinen pleitte
Voort! kon men lezen in de N. E, ut, eei
tweetal artikelen over de ?invoering van het
strafwetboek"; in het N. v. d. D. een beschou
wing over .onze gemeentebesturen en de kiezen"
in het Vent Weekb. een itak over Heemskerk*!
uitdrukking ?een heel beer" OM 't adres der on
derwijzers, in de Rott. Gt. een sohetsvan.de
verhouding tuuchen do Tweede Kamer en bel
Bewind", en in de T$d verschalende artikelen
OM buitenlandsche politiek gevrijd. De Midd.Ct.
besprak het schrijven TM den Commissaris dei
Koninga in Gelderland aan den gemeenteraad VM
Nykerk gericht in zake de stoomtram, en keurde
geiyk door byno al onze bladen is gedoM de
handelwijze TM den Commissaris af waar hy, door
'l Koning! persoonlijke wenaohen qp deze wijze
ter kenniz te brengen TM bet bestuur, invloed
tracht uit te oefenen op de beslissing VM den
rood.
vindt ik wel wat Cru
Mijne vrooiykheid is ontitaM door bet .,
TM onzen zeer gewaardeerden burgemeester
trent bet adres over het poUUe-toesieht
.Goot Aquarius wederom over de politie _.
ginnenr" vraagt men wellicht en ik Mtwoori
.Stel n gerust lezer; wanneer ik mtin booi
bui behouden had, zon ik het vraagstuk onl
sproken hebben gelaten, nu ik echter zóó da
in mijn humeur ben, zie ik er geen bezwaar
om een gemoedelijk «i opgewekt praatje to hom'
want ik ben b|jno zeker dot ik niet in
vertoögen zal vervollen.
Het is waar dat ik, bij de eerste lectuur v
het rapport verschrikkelijk kriegel was,
myne wreveligheid verdween en ging zeUi
uitbundige vrooiykheid over, toen ik las:
.? ?.... men mog verwachten dat zy die 01
de burgerij tot klagen het meest geneigd
liever in eigen boezem of in eigen kring en
geving de bezworen, aan elke samenleving
bonden, zullen trachten te koeren,...."
Ha, ha, bal Houdt me vost want ik vol 01
Ton het lachen over die, uitstekend geslaagd)
uit; ? daar hebben we ons, met ons honden
zeventigen, over rumoer en schandaal beklaag
en krijgen thans het verwijt, dat wy zelven run
mokers- zyn en het onderelkander moeten track
ten te vinden; ? de grap ia eenvoudig onb*
taalbaar l
Of ik wil of niet, ik moet én overraadstittu\
én over rapport, in zoke hetjpolitie-adres, protei
maar waarmede te beginnen? Zal ik eerst zittii
of eerst rapport behandelen of wel zal ik in 01
gekeerden zin handelen?
Ik verkeer zoqwat in heaelfde geval TM
ezeltje by Eeinrich Hein»: \
?Es gleiaht myn flerz dem granen Freunde,
?Der, zwisohen zwei gebündel Beu. .
?Still naehdeukt, welohes von den Beiden
?Das allerbeste Futter seil"
Moor ik moet toch kiezen of doelen, WMt
Iers goot het my ongeveer als het grau
lot precies zoolang phuoiopbeerde totdot het c
longerdood stierf.
In het einde der vorige eeuw moesten
fransohe edellieden gegnillottineerd worden;
echt fransche hoffelijkheid wilden ztt
den voorrang geven en t heette voor
?Apres VOUB, monsieur l" zoodat er een formeel
>pstootje ontstond; 't verveelde eindeiyk SafWöüj
dea beul, die de nuchtere opmerking maakte;
de heeren begrijpen toch, hoop ik, dat ik msw
;én persoon te gelyk kan helpen?" Detoespraal
werkte, en de arbeid kon geregeld zyn gang g<an.
WABME KADETJES.
Eon Zoterdog-OTond praatje;
XXVL
?De begrijp Tolstrekt niet wot meneer man
keert l" hoorde ik de meid zeggen.
«Ik
slooft, maaf die tot een g resultaat hadden, dat
Ie tocsiaud nog treuriger wd. «??~
Waarom zonde men nu juist MJ dea
Burgetcr kon klagen, en dan nog wel over het
??ps waarvan hffchef is; men meende, en terecht,
_it du oangeweien weg was om by don
gemeenteInad KOU te kloppen.
l Wanuecr ik ten siotte opmerk dat, Tolgena de
U dcdcelirg van dei voorzitter, de
Amiterdomhè politieagenten een hemel op aarde hebben,
D meen ik van de ;zsnae*nteraads»itUng VM
October te kunnen afstappen.
En na bet rapport, dot zoo *»nJMt ia dot
ten, na de lectuur er VM, meent bfl Fr o t pr
j de Park-Schouwburg te zün geweest!
jl*at ik, om niet te uitvoerig te wordea;netieer
tknopt behandelen.
.Onder de ondertcekenaars komen geene
per>neu voor, die als deskundigen in het vak der
olitie kunnen worden aangemerkt," zegt hett
Wanneer men dus schandalen onge-traft ziet
«ren of overtredingen waarneemt, mag men
. klagen, tenzö men ambtenaar, van poEtiei is.
?Van geea enkel bepwkl en strafbaar feit is
êdedeeling gedasn b@ betrokken autoriteiten".
Ik heb pertoonUjk ontelbare molen over
on-- *nd pbïiiUtoeucht ffAlaaad; eenmsal
outik bet Mtwoord dot ft hierboven mededeelde,
andermaal werd my toegeToegd: ?ge hebt
geiyk, maar waarom igaat ge niet ver
een derdemaal hoorde ik een
pohtieïmbtennar zeggen: ,de Amsterdamsohe
politietoestand is een prnllcnwinkel en een vierdo kcor
terd my zou gezegd: ?«? ene klacht by den
ge?eenteraftd geeft ook niemendal, dat kan ik met
stkerheid vooruit voorspellea." .
De laatste voorspelling bleek maar al te juist
te zya. -- Ik herhaal dat ik herhaaldelijk over
bet toazicnt der politie en niet over de rohtio
Hlve geklaagd heb en waarschynli)fc iz het de
neerten als my gegwn; T op eeno
?nkiuVuitlondcring ? vnn beteekcnis, - na, heb ik steeds
vet hoogst fatsoenlüko en beschnafde
politie[Bannen to doen gehad, dio my met enkel zeer
Selwillend te woord stonden, moor net zelfs in
iele opzichten met my eens waren. . ,
l Als oene zaak van veel gewicht wordt beschouwd
dat de adressanten geen enkel feit ter kenmsso
un den Ruad brachten, ? 't geen een rechtsge
leerd lid de opmerking ontlokte, dot dit juist oene
Ideugd van het ndres was ?, maar geheel is uit
het oog verloren dat adressanten aanboden ?om
ie grieven aan den Gemeenteraad bloot to
hunne
L», verklaar mij volgoarne bereid om alsnog
jue aanbieding gestand te do(n en de redactie
i dit bind zal my verplichten door mijn naam
adres op te geven, aan iemand die verlangen
cht mfl te hooren, en die lid vnn
denuemeonItemad is. Gelyk aanbod, ik ben er zeker van,
sollen vele mijner mede-adressanton gaarne doen.
Ja na de vele opgedane ervaringen echter
theopraatjes met tusschenpersonen teTioudcn, dio toch
üiets oan de zaken kunnen veranderen, ziedaar
iets, waartoe vermoedeiyk niemand, en ik zeer
Ik heb ook maar forsoh toegetast en pakeemt
de zitting van 25 October bij den kop,
k doe opmerken dat ik niet van plan
uitvoerige' beschouwingen te traden, maar enkel
en alleen om enkele opmerkingen te maken.
Een lid vertelde, dat het zeer gemakkelijk il
om vele handteekeningen op een adres te ver
jen, en ik moet veronderstellen dat dit lid z
Bij ondervinding weet, maar haast my er by t*|
voegen, dat ZEd. dan al eene zeer
ondervinding beeft '
Toen het bekende Atjeh-adres ter
werd gelegd, dat van kranige lieden uitging,
die vrjj wat meer beteekenen dan de tamelijk
obscure politie-adressonten, aan welker adres veel
te veel eer werd bewezen, ? bleek het nk
Irie dagen.... zeventig handteekeningen ta
bevatten! .
?Maar met het onderhavige adres heeft men
rond geloopen", zegt een ander, en meent het
raadsel te hebben opgelost.
Hebt gy, hooggeëerd raadslid, hebt gif, zeer*
geëerde lezer ooit met een adres rondgeloopen?
Niet? O, doe het dan ook nooit of te nimmer)
wout ik verklaar u dat hy die, om eene volks;
uitdrukking te gebruiken, zyn vader en zyne
moeder vermoord heeft, nog te goed is voor zulk
eene taak.
?Zeg aan dien man dat ik niet te huis ben l*
? ?Het adres is heel waar, maar de inspecteur!,
van politie koopeu sigaren by my". ? ?Sakken'
loot, dat stuk snydt hout maar, weet uwe, '"
commissaris koopt wel eens een saucys-de boulo
by me." ? ?Van a tot z, waar, waar.... ik
de hulp der politie wel eens noodig.' ? ?Ikhoon
van harte dat het adres helpt, maar ze kunnen!1
me zoo tegenwerken als ze willen." '
Ziedaar weinige staaltjes van de antwoorden
die zy te hooren krijgen, die in het algemeed
belang trachten werkzaam te zijn. .
Als men nu nog bedenkt dot het adres m
qnaestie nog al bar gesteld was en dat de onder*
teekenaara zich bereid verklaarden om meerdere
belasting te betalen ('t geen voor Amsterdam*
mers nog al wot beteekent) don is het een won*
der te noemen, dot er zoovele hondteekeningeD
op voorkomen. ,
Een ander lid zette der politie een pluimpje
op de muts, omdat zy zich, ter gelegenheid der
tentoonstelling zoo dopper geweerd had, moor
toevallig WOB dot lid zeer intiem met die ten
toonstelling geweest en bod zy hem zelfs een
leeuwen-natuur bezorgd.
't Is een onloochenbaar feit dot gedurende h«
eerste bezoek van Hunne Majesteiten, een zeven
tig tol politie-monnen in burgerkleeding, de
algemeene verwarring hebben helpen vermeerde
ren en evenzeer ia het volkomen waar dot dl
helmen onzer politie, agenten steeds op de ter
reinen der tentoonstelling zichtbaar waren, motf
ook ia het een feit dat oen politie-inspecteoï
eenmaal Mtwoordde: ?uw klacht ia juist en bet
straat-schMdaal il onhoudbaar, maar..-.. ja«f
niets oon te doen want onze manschappen don
dienst op do tentoonstelling l" , /.
Enfin, wQ wéten nn ten minste wow de p*
litie in den afgeloopen zomer geweest ia. \
Do Voorzitter verklaarde dat de nota nM
itrakte om do politie to verdedigen, oongeziei
zy niet ia aangevallen; in do tweede ploata ver
telde ZEd. Aohtb. dot er alechta groote woorden
waren geuit en ten siotte waa hö zoo homos*
om te zeggen dat iedereen mag klagen.
Punt nummer één il zeer waar, WMt geen dot
adressMten WM TM meening do politie OM tf
Tollen^ moor ieder bod bezworen tegen de orgk*
? pont nummer twee ia eea1
E, door bet adrM geënt
bevïttï als: -de tooatMdli bier veel
slechter OM eldera" of ieti dergelijke, en wat
eindelijk bet derde pont OMgaat, ia het «el bed
lief en oardig TM onzen burgervader om te TOT*
klaren dat,, noor ijjne opinie, iedereen mof
klagen, moor toeralligerwflze wisten de odrer
sonfEn, dat iQ daartoe TMniemond permissie be*
hoeren en de wet er hun bet recht toe geeft
Aandoenlijk klinkt bet wanneer men leest w
de burgemeester zeide: ?AdreasMton hadden dca
f)mt tot mij moeten wenden."
Moer don oent zijn er klagers by ZEd. Aebfc
geweest en lij werden Tertroost mot do belotn
dot er verandering ten goode tonde komen;, i»
kM een tweetal brieven overleggen waarin neta
hoofd der politie, die - 't «fl inbet voorbbgaazl
,
ieker niet, bereid zal .
Müu huidig rtuk zoudo echter te uitvoerig
worden, wanneer ik op dezelfde wijze als tot nog
toe wilde voortgaan; ik releveer nog maar dat
het beweren alsof men eene parallel tusschen
Brandweer en Politie heeft willen trekken,
eenfOudig onjuist is, daar enkel gezegd is: ?wy
hebben eene uitmuntende Brandweer, geef ons
thans ook eene uitmuntende Politie ?' don stip
aan dat de zoogenaamde .ambtelijke,
nacbtee tochten" wel een beetje in diskrediet zijn
wraakt, sedert men weet dat die slechts dan
ïebeuren wanneer men au grand complet
? ; ? op de mededeekng dat de
Parijschei_pre'mtt-van toUfïè "KSeftverklaard een en of lot en
Wwondering te zfln, meen ik te moeten
antwoor|«n, dat een onzer nederlandsche
politie-commisarissen onlangs in een geacht tudschrift, heeft
icrklaard: ?dat de geheime politie te Parijs
uitKékend goed, maar do etraat-politie blonder
ilecht is," en Benri Havard dezer dagen, in eene
inner canseriën vertelde dat z\j (de Parijsche
politie) wel noodig had ?haar aanzien wat te
Waartoe echter verder het rapport te Tolgen f
Vermoedelijk heb ik mijne lewsrs reeds genoeg
teïrgerd, door wederom op een oud aambeeld
te kloppen, en ik beloof dan ook by deze plechtig
dat Ik heden tnHn laatste vertoog over de
Amsterdimsohe politie heb gehouden en dat ik dit
eigenisi-dig terrein niet meer zal betreden.
Vandaag echter moest het een en ander mg nog
van het ?hart; na mijne zooeven gedane
bezullen myne lezers m« twee slot-opmerkingen
«l ten goede willen houden.
In de eerste plaats wijs ik er op, datfiezepd n
dtt de politie geene ondersteuning van het publiek
gtnietr'
De klacht is, helaas, maar al te waar; men
«rgeet echter dat zulfcs vroeger anders was.
ledert het publiek is gaan bemerken dat hulp
liet wederkeerig gegeven wordt beeft het voor
ds eer bedankt om handlanger der politie te zijn.
Myno tweede opmerking is deze: in vroeger
lijden zaten in onzen gemeenteraad deftige schat
rijke patriciërs, die heel graag wilden weten wie
waren maar tegelijkertijd ook de behoeften
un het algemeen kenden en het wel konden
verdragen wanneer het zonnetje voor iedereen in
kek water scheen. .
Onze tegenwoordige gcraeonternaaslcaen zfln
«eer zeker hoogst aehtenswaordige, hoogst
latsoenluke, hoogst humane lieden, maar de moesten
hunner beschouwen het zittinghebben m den
(«uMnteraad als een eerebaantje, dat zoo weinig
mogelijk hoofdbreken moet kosten en dat aan
kunne overige werkzaamheden geen afbreuk msg
doen, voorts kennen zij de eigenaardige belangen
niet VM den Amsterdam schen middenstand,
fat wil zeggen, van een' stand, waartoe drie
kwart gedeelte der burgers en ook de meeste
lemeenteraodsleden dezer veato behooren.
Zoude het niet zaak «ijn om dit laatste fe.t
?tas in gedachte te bonden?
Aquariua.
Moor boe bet zM ? 't hinderde mij toch l Zelf
ben ik volstrekt niet prentacb. en VM erg
prentache dames bond ik niemendal ? moor, om door
nu noodelooa eeaige vrouwen een geboolon avond
viezigheden ie doenboorea of althana er aan te doen
denken, to midden TM eea mtolwhop TM boeren,
waarvan sommige dikwijla mj eene of andere
uitdrukking in een zeer ongepast.lachen uitbarsten,
dot moet ik. met alle bescheidenheid z(j bet ge
zegd, zeer afkeuren.
Noodelooi noem ik bet. omdat er genoeg an
dere en krachtiger'middelen zyn, om de zacht
zinnige vrouwen te bewegen bare ajaanen .oan
bion oonetieatio to ?chadden en to trekken'
(sooali de heef P. boor Tonoebt ToortaM met
alle kracht te doen) du om met haarde gevaren
te bespreken, die de keuring der publieke vrouwen
voor de openbare gezondheid oplevert. WMt
dit was moer het onderwerp, dot.bebandeld werd
en ofschoon wy over de lygienische tyde van dit
vraagstuk eerat iproken toen de damei wegen
wy ?onder ona meisjes" waren, ook bfl de rechts
kundige en moreele beschouwing kwamen zaken
voor, dié voor vrouwenooren ongeschikt waren.
Ala ik den heer Pierson zUne zaak hoor ea zie be
pleiten, don maakt httden indruk op my,dotz|jn
verklaring alle geloof verdient; dat hy ia OD besmet
en nooit besmet geweest! Dan geloof ik, dot hij
een kuische jongeling is geweest en don koB ik
de gedachte niet onderdrukken, dat die kniscne
jongt u'ngschap wel een weinig schade doet oan
zijnT ?kennis van zaken". Want ? de heer
Piersoa noude het my ten goede ? by «tin strn*d
tegen de bordeelcn laat by de krachtigste argu
ment» voor de uitroeimg van die broeinesten
van liederiykheid achterwege. En als hy ze kent
waarom hot dan niet van de daken verkondigd
hoe diep rampzalig de vrouwen in die huizen
gemaakt worden, hoe zij gedwongen wor
den tot elke daad, tot elke uwgheid, die de eerste
de beste wellnstelmg met geld betalen wil?!
Watrom het niet gezegd, hoe de eigenaar! of
eigenaressen dier inrichtingen alles, alles doen
om elk sprankje tnenschelnk gevoel, dat by die
ongelukkige tchepselcn nog mocht opkomen, te
verstikken? Ala de heer Pierson maar enkele
staaltjes vnn hetgeen in die pestuolea voorvalt,
aan ?de vrouwen kon mededeelen, staaltjes, die
noch door een jurist, noch door een medicus, kun
nen worden weersproken, dan zou hy heure haren
zien te berge rijzen en nour harten zouden
verttyveu VM schrik als zy vernamen hoe diep ver
dorven zoovelcn harer znsteren zün.
Maar dan ook zou de smart over, het
medelyden met zoovele ongelukkige natuurgenooten,
mannen en vrouwen beiden doen aangorden tot
den strijdHtenen die huizon, waar de prostituees
samenwonen en elkander dagelijks meer en meer
verlioderiyken en den weg tot terugkeer onmoge
lijk maken. .......
Dan zullen allen het eens zun, dat zy uitge
roeid moeten worden; dan kunnen wy den strijd
ter zgde laten of de keuring goedo of slechte
gevolgen heeft voor de openbare gezondheid; dan
Is het ons onverschillig, of de Staat lydeiyk inoet
toezien of niet; dan scheelt het ons niet, of de
prostitutie geen noodzakelyk kwaad is of wel ?
maar allen zullen wy opstaan om ze uiteen te
jagen, die verzamelplaats van vrouwen, waar zij
systematisch worden verlaagd tot beneden, tot
ontzettend ver boneden het oier.
En wilt ge dan nog een nuttig, een edel werk
doen?! Laat d:o vrouwen maar, wie zo apn; die
ziju op een enkele na misschien, allen reddeloos
verloren! Maar treed de woningen in, waar pro
stituees alleen wonen en neem door het kind
weg, dot dikwyia aasde zyde der moeder ligt
op hot bed waar zy haar ellendig, beroep
mtoe
dèr tot laat... daarom af erven de meesten op
zeer jeugdigon leeftijd. Maar als zij blijven
leven.... Haar eigen dochter voedt die ?vrouw
op in denzelfden stand, waurm zy door hare
moeder en God weet l wellicht deze ook door de
hare is grootgebracht ?
Noem dat kind weg! Een Fransche vrouw heeft
nog zooveel kieschheid ? we lozen het immers
voor eonigon tyd ? om haar dochtertje in een
kist to stoppen, als mannen haai-komen bezoeken,
en aangezien het kind groeide en de kist niet
kwam langzamerhand de te groot geworden
kleine meid ten siotte deerlijk verminkt uit hare
bergplaats te voorschijn. Maar onze Holmnd'cho
vrouwen hebben te veel hart vooa hunne kinde
ren om ze lichamelijk te-verminken.......
Neem ze weg die kinderen! Wat baat bétons,
dat gy cijfers groepeert om ons te overtuigen, dat
de keuring de gevaren vermeerdert terwyl ge
oua op hetzelfde oogeublik bezweert, toch geen
waarde aan dtrgeiyke grocpceringen te hechten.
Ge hecht geen waarde aan statistiek ? ik ook
niet, vooKilomdat ik weet, dat degenen, die sta
tistiek opmaken, meestal lang niet zoo consciën
tieus zijn, als zy, dio er hunne bewijsvoeringen
uit putten. Maar om het aantal van dio onge
lukkige, onschuldige kinderen te tellen, heb ik
geen statistiek noodig. Ga maar met mq mee;
alleen in Utrecht knn ik er u ecnigen aanwyzen!
Jaag de bordeelen' uiteen en neem die kinderen
weg ? en roet of zonder keuring zal misschien
eens een tweede van der Holst meer zulke krach
tige figuren portreltcercn, ata Bartbolomeus hét
de 17e eeuw deed, toon er noggeeu keuring waa,
rooals gü opmerktct maar toen ook nog
de^syphilis zich in ons land nog niet zoo vt-rbreid had,
rooals ik de eer bob, onder uwe aandacht tfl
brengen.
dot de zette* dit woord ziet TOOT olarmiit
oanstt; woat bö sou ons M do oorrootto ta zworo
aooUM broagen, om dot woord moortelot*»
onTHet ia dunkt «BI otno hoogst
moeie zaak olgomeono regel» te g««
wat al, wat niet op bet tooaoel mag
worden, dit ia eene zeer anbjeotierozat*. ?Bbaagt
geheet af TM den a^ofiaoarriiiartnbLk des
beoordcelian. Het is. aiet iedsjroea gogerea te
kunnen lochen; er zjjn er aelfa, die «ehaaot
weenia afwend» TM de gezztigheden TOB
Pbutus en ArittopbMea; enfla chocua soa gout Von
dezulken ia nooit eene objecüere beoordeeling te
verwachten; hot komt hna in bnnno
nooit in do gedochte, dot do lont ook ?
b« hen zelven kM schuilen. WB voegen hun
van harte de woorden toe TM Gustave Dros:
,81 por basard vont allez vous heurter oontre
komen betuigen, ipoode zich den l«enNor,Boar
schflderij; het Tkoaigmodel, dot
ootrioa zoo
geven, dot bot pue ,
ia ba» genre op d» rechten
Verder
te rizen; men beeft onz vorzekerdi dot
stelling conto que ooute door zal gaan.
kelük blfiavei VM Mr/P. Brooobooft
vol verlangen ntt BOOT dit blflspel TM den
gejstedwk;
dn oMstiii, dot VM Toroa
Tloeraulsvlettgela, WM TM
fraai tóstortsstuk was ao
Letn»tnktrt door A, a E. BteinboÜ; __ ,
?Hoen wat minder parfrfrtt Toocdebmael
i. het stuk gwonent. Alk T.
(Wordt ttrxW
quelque ... goieté, no voas bitez poa trop, je
vous en confare, d'oller oberober lo garde et de
crier: on fenl" Het is mede de moeite waard, om
op te merken, hoe weinig vrijheid in dot opzicht den
Hollandfchen auteur gegund wordt, waar die den
buitenlandsche met name don Fransche volop
wordt geschonken. Madame Judio mag in ons
land straffeloos hare niet MM meer dubbelzin
nige liedjes voordragen, voifira met vrouwen en
dochtow Terdringen zich daa om plaatsen, wee
den HollMdsehen auteur, dio eens een... grapje
maakt; ook voor hem geldt bet woord TM de
Genestot, ..wees vooral met fcardig."
Wel hebben wü bezwaar ttgen de mMler, waar
op aan die ... grappen bet aanzUn wordt ge
schonken. Dat O veryssetscho. dorpsbewoners, die
potverteren gaan, afspreken, om van 'a morgena
vroeg tot 's avonds laat onderling van vrouwen
te verwisselen, daar zy zoodoende hopen hun tochtje
meer pikant te zullen maken, wil er by ons niet
in; dit zon desnoods op kunnen komen in de
hoofden van de vroolgko Jetmeste du Quarttcr
Latin, een dag uit met hunne respectieveliiko
maitresies, de OverysseUnn hebben wy nog met
van dien liberalen kant keren kennen.
Da voorstelling, dte druk bezocht was, werd
besloten met ?Soepterricn" eed, alleraardigst lever
de ridean, dat door Mevr. de Graaf Verstraote
en den Hr. van Znylen nitueinend werd vertolkt,
en by meerdere romstheid stellig nog meer zou
voldaan hebben. .
Den volgenden avond werd getffeven
?Liefaekctenen"t (üne Chaine) van Scri». Velen zal
dit stuk, waarmede CoquelmaJiwor het
Amsterdamsche publiek optrad nog*versch in het ge
heugen liggen. Tot naricht diene, dat die ketenen
bestaan Tn eene liaison met eene getrouwde
vrouw, die een jongmensch in den weg staat,
om het meisje zijner keuze te huwen. Men
moet al hut talent van oen Scribe bezitten,
om dit moeilijk en pijnlijk onderwerp tot een
genietbaar tooncelstnk te vervormen. Hot
011derwern draagt in zichzelf do fout, dat net den
toeschouwer geen oogenblik in spanning laat over
den afloop; de titel comédio waarborgt hem van
te voren, dot alles zich wel zal schikken; dat de
de vrouw zoo verstandig zal zyn van het
Do "Hr. Schimmel Tertoott op Torzoek TOB Z.
M. den Koning Lucrèce TM Poaaorf. Derer»
toonloff TM Uft sonnet, blijspel ia dr» bedrij ven
doorden Br. F. W. TonEedenaobyntnoginlug
niet oan de beurt te komen. Dit spijt ons ton
zeerste; wö Tinden dat bug »^^«m«?£
rend werkt op een jong tooneeloutear, wanneer
bem eenmaal de belofte TMTortooninggegeTenia.
Dot er OM het laakbare b«sser-oUer.atoitai do
laatste jaren do vertooning TM den Gy®M
ton Atmttel kenmerkt een einde zal komen
ia een wensch, dien wii niet onder de
womeweatchen hopen gerangschikt te zien. Wfl komen
vroeg mst deze opmerking, opdat men er zich
tijdig toe zal kunnen zetten, het eenige treurspel
von Vondel, dat nog op de pionken leen, eeno
waardige vertooning te bereiden.
Voor ons ligt het pos verschenen tooneelspel
in vijf bedrijven van Hendrik Ibsen, Etn vffand
des volks, vertaald door Ido Donker, verschenen
by A. Rössing te 'sHage. Buiten op het boekje,
dat door nette bewerking en frooien druk den
uitgever olie eer aandoet stoot: In Scandtnava
On van het oortpronJielyke btnnen 14 daqen
"o.OOO exemplaren verkocht. Die kantteeken.ng.
'eiykt eeno waarschuwing in den i trant: W ee
uenJtene die het dan niet mooi vindt Voor ons
is dio waarschuwing overbodig gebleken, we
hendat tooneelspel met veel belangstelling en genoe
gen gelezen. We melden geen woord van den
schoonen inhoud, omdat wf er op rekenen spoe
dig eene vertooniug von dit tooneelspol, netzy
door de Amsterdamsche, hetzij door de
Rotterdonwche afdeeling van het Ned. Tooneel voorbe
reid te zien. De vertaling is van bekwame hand,
enkele vlekjes doen meer aan vergissingen dan
aan fouten denken, zoo staat b.v. oppag 136.
Zuiderzee voor Zuidzee. Wy zonden zulk eene klei
nigheid niet vermelden, indien door die vergissing
eene hoogst ernstige passage niet een zeer
lachverwekkend karakter kreeg. Zulke foutjes zullen bg
de vertooning verbeterd kunnen worden.
8 Nov. .
-ve
KUNST.
. ---- ? r --- r,?- -_. _ -~--,--- ??"_?.
er ook nimfLn^Lvi^^.iflido JMU l ge*ajd ~ fin wolwiUwd man. ii, goooon berget}
BBtEVEN VAN JAN VAN 'I STIOHT.
IV,
Do heer Pierson heeft zQne wintorcampagno
l tegen de ontucht dezer dagen weer aangevangen
lts, ofschoon ik overtuigd was niets nieuws to
luien hooren, stapte ik Maandag noor do
aantiekondigde meeting ia bet Gebouw voor Kunsten
l* Wetenschappen, en ik heb geen berouw von
l w uren, dio ik in de benauwde, eivolle zaal heb
[doorgebracht. De beer Pierson i§ een aangenaam
r en vooral een handig debater, die er den
van hoeft zjjne bestryderi tot zwijgen te
lirengen, zonder ben daarom nog to overtuigen
|bt zij ongeluk nebben.
Hy begon met er op te wHzen, dat, tenrijl men
l'oor weinige jaren dit gebied nog aauwlyks
Iwfde betreden, men nu reodi zooveel woa
l'ooruitgegaanj dat men geheel op zga gemak
INfs met dames ov«r dot onderwerp kon
spro|«eix- Nu, de beer Pierson was op ztin gemak,
lï«t kan man niet anders zonen; hq aoemdo
dingen by hun naam en Eet is mü niet
moD gelukken, in do twee eerste gelederen, dio
t dames bestonden ook maar Un to blosje
ontdeki. 't Moet trouwens gezegd zQn,'t waren dames
> zekeren loeflM of zooals men, mot .bet oog op
> omstandigheid, dat monfno zin 86ste JMzRvrjj
brandmsnavne* iz, dat niet zoa zoggen:
d* JHW «Bt 4e btaadopaib :
HET TOOSEEL IN DE HOOFDSTAD.
Naar de koloniale ter,toon&teülng ?
Liefdeketenen ? D6 tooneeüpekr desMztrs
?Praatticke vrouwen ? MerM.
Nu da tentoonstelling gesloten il, en de eonice
wekt geresumeerd ia tot do
getrouwde vrouw zoo verstandig zal zyn van het
jonge mensch af te zien, en dat wy gespaard
zullan worden voor hartverscheurende tooncelen.
Deze fout heeft echter dit voordeel, dat men zich
onverdeeld kan vermyen in den geestigcn dialoog,
in do goedgevonden scènes van genoemd stuk,
dat door de manier, waarop het vertolkt werd,
veel genot verschafte. Maar, belaas, de zaal was
slechte matig bezet
We zagen dien avond onzen ouden bekende,
den Hr. Moor terug in da rol van het jonge
mensch, die onder de liofdeketenen gebukt gaat.
De Br. Moor ia een verdienstelijk kunstenaar;
met veel goeden en veel kwaden wil. Den eenen
dog wil hu, .den andere nkt^Jlfü bowlen het er
voor, dat hy dien avond niet 'wilde. Hij
coquetteerde op onverdraceiyke wyzo met zijne atem,
en rekte zyne woorden uit ols kolonie; dit kwam
te meer uit, omdat de Hr. van Znylen als
HectorBallandard, de traditionneela vriend, die alles
in orde maakt, naast hem stond, Zijn los, gees
tig spel, züne ongedwongenheid, vereenigd met
die beschaafdheid, welke by vele z^ner kunst
broederen te vergeefs gezocht wordt, doden
de gcheele avond een voortdurende zegepraal
voor. hem zijn.
Mevr. do Granf-Verstraete vervulde de rol der
ongelukkige vrouw. ZÜ had vele goede
oogenblikken, maar wij haddon dikwyis meer warmte
gewenscht. De rol van haren man word op zeer
beschaafde wnze vervuld door den Hr. Faassop.
Mej. Vink was als jonge bruid allerliefst -.weinig
p-ezelschappen kunnen zich verheugen in het be
at van zulk eene soubrette. De Hr. Spoor was
als vader van de jonge bruid zeer onvoldoende;
bij geleek moer op zija eigen slager dan op een
rijk koopman van öordeauT, zijne platte uitspraak
hinderde ons zeer (zoo werd de Graaf de Saint
Gerand door hetn herdoopt in den graaf vau
zesÏiar-an); in het algemeen miste hjj allo
hoedanigeden, voreischt voor het emplooi vnn pcrenoblo.
Moge de Hr. van Znylen spoedig zyn bezoek
aan do hoofdstad herhalen, wnar hy de dankbare
herinnering achterlaat voor veel kunstgenot. Wij
besluiten inet te wyzen op liet voordeel van eeno
coede regie en behoorlyk verzorgd samenspel;
het trok onze aandacht hoe daardoor eon resul
taat verkregen werd, dat hooger stond dan dat
van andere gezelschappen, wier ortistentftl zoo
wel in qnaüteit ols in quantiteit onrindig veel
verder reikt.
We constateoren met genoegen,
datdeVereemging het Ned. Tooneel wederom eens eene voor
stelling ten beste gegeven heeft harer waardig.
Gedachtig aan de zinspreuk .E!ck wat wiU wer
den op clen zelf den avond de Tooneerder des
Ketters en Praattïeke vrouwen voor het voetlicht
gebracht In het eerste stuk kunnende liefhebbers
van het drama, in het tweede die VM het blijspel
hunne trading vinden. Louis Bouwmeester heeft
met den Tooneclspeler nieuwe lauweren verworven;
zün meesterlijk spel bracht da toeschouwers in
verrukking, en no elk bedryf werd 1$ nog eens
in het byzonder terug geroepen. Mej. van Biene,
de HH. VM Schoonhoven en Morin, genoemd
KÜKST-TEX-TOON-STELLINQ IK ABTI ET
AMI01T1AE.
I.
Potgieter heeft aan de nagedacMenis
vanBakhuizen van den Brink een dik 8o-d«el pewya, met
brevier-letter gedrukt zonder eene alinea noch
hoofdstukkenverdeelbig. Men zou allicht denken,
dat om zelfs van een man, zoo veelbeteekenend
als onze overleden archivaris, eene zoo uitvoerige
biografie te kunnen schryven, men in allerlei
bizonderhedcn had moeten komen, die, hoe schil
derachtig ook, vaak als geschiedfragmentente
zeer in het privaat leven grijpen om stof te kun
nen levoren voor een pubfiek
geraaaktepersoonsitesebiedenia, Jiit is echter zoo nietj de " u
H^^vy»?? ? "j '?! **^i'**? T^».»_.J- ?.,?»» ??? ? .*i.***tL^~
Tan P«*i
hiervoor bewaard. Het
1»U »V.'B*«»«- ?-" H.W» »VV* ?" .
boek is xoo groot geworden, om dat de ontenr
niet alleen algemeene voorvallen op het gebied VM
letteren, staa&undig en maatschappeujk leven be
schrijft, wül Bakhuizen er deel aan had genomen,
maar ook tamelgk uitvoerig de zooaanigen be
handelt waaraan hy «één deelnam. Zoo herinner
ik my, dat mijn vriend, de zaken van het jaar-30
"h *"W. **", * . '_.. ,. _. _.ij l.l.^? 3._ ?«!.
idigheid
huizen nu< is uitgetrokken l
Ik ben op het punt iets di _ .
De lezer behoeft echter voor geen
der alineaas te vreezen: het zon
doen.
__.jk zon
nen! niet (als
by Potgieter) door een schitterend schrijverstalent
amakeiy k worden: maar toch waag ik, a-propos
der Ten-toon-stelling in Arti, in de eerste plaats
woord over ?Tiistoriëele kunst1' te zeggen
een
die men op Arti niet aantreft.
My werd, do laatste maanden, de gelegenheid in
geruimd over de zoogenaamde ?internationale
kunsttoestanden te schrijven, naar aanleiding tier
groote Ten-toon-stelling. Toen ik echter de his
toriestukken zoujgaan behandelen.
dio ik betreden
verd de tribune,
zijn ziii~<r**i *** *""""' ynn
oen"Ür. Jon "C. ae Vos, den outeëVr.J"
en Na dertig jartn onder de nopri ""
worden. Het ie meer don jammer,
Tan ZnHlen niet gedurende de tentoo;
Amsterdamsche publiek op deze o .,
voorstelling vergaat heeft, die tnons olie mérite
de l'apropos miste. Afgezien TM deze omstan
digheid had de koloniale tentoonstelling ook nu
Wederom voel succes, ea bet Grand-Theatre weer
galmde von één voortdarenden lach. Het stuk,
waaraan de onteur den bescheiden naam klucht
toekent tintelt van geest en leven, en al rekenen
wy bet onder het genre «legenheidartukkon,
bet verraadt zooveel tooneelkennis, dot wy don
auteur een warm ?bravo" toeroepen. In de
tweede plaats wenschen wfl hem geluk, dat hy
zulke uitnemende vertolken voor zijn werk ge
vonden heeft. ' De Hr. van Zafflen heeft TOB den
president der Kolderveensche vereeniging ?Ver
edeling door Onderling Térkeer" eene type ge
leverd; zoools alleen dien genialen kunstenaar,
dien ecnigen komiek gegeven is, en de averige
Twtoonera brachten allen zonder onderscheid
door hun uitnemend «uncnspel Teel tot hot
anocèsby. *^
, We zonde» TOD deze Tooratelliag of kinnen
?toppen, indien het geen pb'eht ware nog iets te
zeggen over de zoo zwaar besproken
dubbelzinBigbeden, die du varoatwiarniglno; bobben ge
wekt TOB meerj^; Ma zMTolijt (iotiztohopeDv
in rangorde Tan het gewicht hunner rolïon, ver
dienen allen lof. De scène tussoben Mei. van Biene
en den Hr. van Schoonhoven, zoowel die in het
eerste als die in het derde bedryf, gaven zeer
veel stof tot tevredenheid. Had de tragische afloop
van genoemd stuk ons in eene ernstige stemming
gebracht, die stemming werd weldra
weggeredeneerd door het önTergeljjfeeHik gelach, gesnap en
gècoquetteer TOB Mw. d> Vriee. Aon "baar het
leeuwendeel in het sucoti van Praateitke
vrmiHare vertolkinR van de rol eener praatzieke,
goedhartige getrouwde dame, ,was «en
!*??.!? H'^»W-^hJ°ónnoT»b' Tournioire en Ising
Morin, Spoo?, £^.; heerenwllea, Mej. Cbr.
Tervnlden de oTerigtf ^ .:!tOT twee weïni,.
beFoolman «tt M w..van 9lotl&.IIeer Morin op zyne
duidende domwroUen. Dat ae off ^n ieflor woet
plaats waa behoeft goen
fipe die verdieDrteiykekuMteiWnghtQ eenezeer
blijspel onmisbaar u. De Heen twiarwichti2
vcraardigo type gemaakt van eerin^tinoyejaryTJng
Telendheer^nhadde wrdientt| ^ dnnktoa.m,?
to vervoUen.Mw.vanSluUtera! ' Keven. Geeuo
relief OM hare kleine rol kui Booaoedmogeiyk
rol ia te onbetf ekenend, om di Chr Poolman ea
te Teryullen. Wo noemen Me. ^ miM toor B9n
den Heer Tonrnoire hot lao ^ .p^g weder
beidan onze wensch geldt, dol Ba4 foj zuTien op»
eens met eene meer Deteekene . ^ besie wer|.
treden; we honden er niet vaal
paarden nutteloos op itol itoi Mne Tftn afl meest
Don 19den November viert S^jj Tooaeel hora
verdienstellke oetncez VM be i^, u.» k )£w.
?.>** * II Ét ?!? lll'üSM» jVj-ft? -At J 1"A' ??**" *" *~^ '
tot-^n^twinngjangsBn tooneouiT l;yu «toaw* WW
(^Jflt?sj»n?w *? wiS^*»i"*
.voedater" m Someo en J^iVmMdlro rollen
j^frr*-^*j*yj£sss*
inyn vuur
zyn nut ------- .
Atti-Ton-toon-stelling in te leiden met eenige ge
dachten over de kunst die er ontbreekt, iocn
worden, in den katalogn», twee historische namen
aangetroffen: die van Joost van den Vondel en
vnn Elsjo vnn Houweniogen: maar opvatting
en voordracht van deze twee figuren u awt van
een aard ora, uit dien hoofde, te zeggen, dat b\j
do 286 kunstwerken, die ten-toon-gostela zun,
ook hiitoriestukken voorkomen.
U*a r komt by, dat wanneer men No. 202 een
historiestuk wil noemen, No. 225 van den Heer
Stroebel er nop meer aanapraak op heeft ?een
stuk, waar een treffende lokale kleur
intewaardeeron valt en dat ons geheel in de XV He Eeuw
°VMaar door historiestukken verstaan wfi nu
eenmaal (ofschoon de grenaen moeüykto trekken
zHn) tafreelen, waarin eenig gescheidfejt, dat
kenmerkend is voor de t«d «m m zün oorzaken
en gevolgen diep in do omstandigheden ' ingrijpt
mot d!en ernst van bedoeling en die breedheid
TM behandeling geschilderd wordt, dot ieder-een
aanstonds voelt ?wij hebben bier met iets
monumentaala te doen', en een zoodanig toneel doet
zich in de zalen VM Arti niet voor. '
Men moet wel erkennen, dat, ia Ternonaing
tot hét Portret, bet JLonoUcbap, en bet
Genretafreel, ook de «roote Ten-toon-stelling met ruk
woi aan ?Uistoritche" bydragen. Het tooneel
TM Rup*a uit het He boeketer Koningen TM
Georgea de Gntere was al to livide TM. toon om
oaagriipend te kunnen zijn; bet breode, l«o,
JosepKi ,naar Jfyypten gewerd, TM den zetfden
sprak te weinig, om indruk to maken. Weekheid
moet OM de benaadeling ?*n Maratho*»chen
stervenden soldaat geweten worden «ft. Lofébrro) ;
boe goed de draperiender^cJ«lMlwnZiiiai.i»
behandeld wnren, «o/« en kraff ontbrak in den
groep (Edotmrd Fouter»). De scbüdorij TOB den
Hf er van der Ondoroa En rottto pow te iwp'
«Het hoe veel eer zg ook doe aan den meester
wn den afondföwiicbijat geea bepaald feit «J
to boeiden. ChrMtu in M araf (VM Fl«imoad
van Acker) rondigdo Jas^kB door t* bloonw*
ZLL
Hel ooneerralofKiiaj. "*
kamermuziek. ? Dektamez
targen. ? Doano JuMito vam
Suppé. ? OittoB», -EhniüzuÉs»
trtmway. ? Vbunuoh.
De beer Gevoert, do directear TM ona oonio»*
TOtoriam, beeft grooto planneniToc»;do wwtor-!
ooaeerten. Voorferit zal bet grootato
TM Bach'a Weümachisoratoma» en
rTM Boothoven worden uitgevoerd. .V
zal eeno zitting worden gewijd OM do _
ouverture en Mdere deelen der vorken TM,B.
Wogner, nevens de ?ymphonJo lm WoU* Tonde»
telroeg owleden Bot. DOMHO a*J AMHRM
Tan Glück worden uitgevoerd en eiadeUk da
?negende." ? Versobillige dezer werken «ijn ook
verleden joor tea gehoon gebraoht. Maar mea
kM juist ^et zeggen dat Brasieli muzjkaol
pu.bliek ver genoeg gevorderd is, om eeno herboHaf
niet van 't grootste nut te doen rijn. Bovendien
is wellicht ae wederuitvoerieg der Eroica ook
daarom OM te raden, dewijl de directeur hoor
alsook do Faustouverture te Keulen op hot
nederrijnsch muziekfeest heeft booren
voordragen. Al il Hülers leiding alterminst OTordreTezi
vurig en niet zoo levendig, geljjk die
vanBubmstein bfl Toorbeeld, tochltan het Brussclsch
jirkest TM de genoemde mtuiekfeestea weren, dot
het tot hedea wel in fijnheid, maar niet ia
entruin, in schuring, in hooge vlucht de
nederrynscho orkesten evenaart. Von het concert des;
Association des artlstei musiciens (by ongeluk
schreef ik kort geleden Cercle\ kM ik getuigen
dat de vioolkunstenaar Thomson de
Pagamnimanier wat schijnt to verlaten. Hy beeft uitge
munt door muziek VM Max Brüch, doch waagde.
niet anders don het eerste gedeelte van bet
vioolconcert to spelen. Povertjea, voor zulk een
kunstenaar: een brok bier, en een stuk daar
Dat do bassist Heuacbling eene ano mt Htnrv VIII
VM Saint-SaSns naar den geest van't werk hoeft
voorgedragen, zal den lezer weinig belangstel
ling inboezemen, doch misschien wel het bericht
dat genoemde opera hoogitwanrachinlhk dezen
winter in onzen Jtfuiit-Bchottwburg «al worden
opffevoerd. . ,. _ ..., ' . .
Of dit werk uitmuntend is zullen wg later zienj
Eea onder degelijk genot staat ons te wachten
door de soirees van kamermuziek. Het
schap Union instrumentale, oan welks hoofd de
heer G. Kefer (men spreekt uit: Quéfêro of: Que
faire V) staat belooft m t begin Tan 1884, eenen
avond aan Schuber, eenen anderen aan
Mendelssohn, oenen derden aan Beethoven, en eenen
vierden aan verschillende componisten te «4000:
Men ziet dm dot de directeur zijnen .noom Qu*
faire? zeer ten onrechte droaflt en hg vobtrekt
niet besluit- of werkelooa is. Waarom zouden wj
Brusselaars hier dM ona Fransch hondhaven en
eenen vlytigen Kever eenen doen-iiiet noemen *
Wü hebben toch 246,000 vlammgen m onze hoofdt
staal Voor ons ztt BehUler goen.v«st(0Mn!) endft
Doch olie gekheid daargelaten. Het {? eena
uitstekende,, echte taasteno?dacnte, telken.
eenen geheelen avond huig slechte eenen enkdent
componUt te loten hooren. Men biyft don onde*
eenen horaoniadieB todrnk en voelt zich met doo*
de afwisseling VM stijl in het kunstgenot gestoonB
Ref. weet wel dat dit iedereen niet zal/voldoen;
De heeren VM de Union spelen dan ook voog
iedereen niet, maar rekenen op het meest mus
zikaal <reyprmdo deel der liefhebbers, en dut si
^VerbeeWa eenen leesavond alwaar itukken uit
de Uenriade, uit de Jtléditationti von Lamarüno
uit Notn Ü*me de Pari» m mt Emilei zouden.
worden voorgedragenl - B**«"«"}ï«M
«Och een lappendeken, een lappendeken I lloac,
fn de wcrelóTder tonen, A la Txmnt hture, datt
is alles toegelaten: men werpt werken von do
hoozste begeeatering dooreen, spoelt de ouverture
der*Zaub7rflöie opTtopercn instrumenten en dij
van Tanntiduser op een draaiorgel. Dot is ollat
veroorloofd "T.. in de muziek, ta pauvre, pauw*
lrostituée\ Eere dua hun, welke eene poging doen
om aan de wereld te verkondigea wot men aan
deze verworpeünge schuldig ia. . ...
Wie daarin niet wil meedoen, moge m
den;4fca'ar de Opéra Comique TM Marot en Jonathan
niét muziek VM Hnbana gaan hooron, of ia bem
me* »_» ^ ? _ i. . ^j^ ^Mff
dezen keer Nounou, allerhefst
De pote is van Ilennequin en Nojar. De
botooker vindt daar ?gauloiseries epaissea" ft discretion
eü éeuen overvloed van de meeste ógaittards zet
ten, zeer lustig om hooren en om zienl ......
1)°BCelo?te0maakt schuld; wfl zullen daarom onzo
lezeressen nu een kort overzicht TOB
JvanitamwnTwat thans, verkort,,R«regeld In bet thédïrt
des aaUriet St. Butort, (afeen een topographiacho
naam) olie ovondM wordt
Bene Belomonr een ffoascto .
ia a&mttilezeldriJTcr gekleed, Siat-SebtztiaM bin
nengekomen, dat in 1806 oen, y gdsefa garnizoen
on door Franechen word belegerd. ,
verneemt door middel oenor gebnWhelde
erkbmng OM Olympio, do vrouw TM de*
roodamM des engelsoben Wo«5
bevelhebber der vosting), uit oen
hetwelk Olympia oUoen ton h»»,
bchen cea boopioldoten.
alzbodeBea do itod waï«W»»
gzaüoen te verzterkoa. B**é i
dit
Fransehen troffen w« H. B. pelocrofat
aap, met een CArW o» toybeo* waar betzolfJo
van gesegd kon worden, terwjï de Maria de blw m
van onnatuurlijkheid niet ontgaan kan.
Men heeft aan den Heer Aimé MorotoenEero.
diplomagegeveo, jovr&nTintattonttSt. -A«^M.
Vermoedeiak U het niet toegekend, om oV kieaebo
wüoe, waarop de
oau ïSaen goaorool, vf««f5p__d««o do
bed*Taardera doet aoaboadea on frMzcho zoldfct ea la
pelgrimzldeed do poortea loot binD«rtrekkeD,
waruooTdo itadatodoFroBsoboBiTafe
DweeoBVoadigo TerwikkeliBg
dio moer da aandoeht uooiw
rtuk. ft*««*
vreezende ontdekt to zftn,
en don naam T» Don»
«rzijn
Gusman Coteodèi do FoitagM do>
, tweo komioko peraoaoa,
noToopen, on don ook
l f
,1
??? t.
..i
ifi
, oijn oVatoaM
tonDtj