De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1883 18 november pagina 2

18 november 1883 – pagina 2

Dit is een ingescande tekst.

38*:-: '"?''"* 1 "V1 "'?>? >Aj ?*1 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. SU den tekst der conrentiea, zooals 'die door da KSMOC i» aangenomen. Het ^locaal belaag" heeft aan de oorspron-'jjke regoeriagsvoorsteUea omtrent den aanTM spoorwegen wed» mik een bovenms, igo uitbreiding weten te geren, dat het niet i*e rerwoaderen is indien d* ledeu der eommiwie dea Senaat aan nieuwe aanspraken niet wiltoegerea. ? ? Dt Fransöao HinisterrMd 'a gereed met het Inspreken der wet op de onverenig baarheid ram ambten. Deze wet wil deaetfde ragelea daaromtrent, die reeds voor^de Kaatsrisdea golden, ook op d» Senatoren toeMS&«l|jk maken, alleen met dit uitzondering, dat militairen in actieren dienst, die geen lid 4er Kamer kunnen xyn, wel leden jan den Sekut kunnen worden. Alteen zullen zy, geba rend» ban mandaat als zoodanig, geen andere promotie kunnen uakon dan volgens. ancien. aeteit. ' "De bezoldiging als lid der vertegenwoordi ging zal niet . kunnen worden vereenigd wet .cju eener staatebetrekking. De wet zal geen terugwerkende kracht heb ben; maar dria maanden vóór de vernieuwing Tau den Senaat, tullen de Senatoreu moeten kiezen tusschen hun mandaat en het behoud hunner ataaUbetrekLing. Uitgezonderd zullen worden de betrekkingen van minister, onder-staatssecretaris, gezant, pre fect der Seine, prefect van politie, president en procureur-generaal der hoven van cassatie en van appèl en der rekenkamer, aartsbisschop en bisschop; voorts eenige predikanten, die presi denten Tan consistorien «gn, opperrabbijns, tittütaire professoren eu zjj dia met een tijdelijke betrekking voor niet langer dan ze» mnaaden belast zijn. Volgens de Dnitsche bladen is de troonrede waarmede de Pruisische Landdag zal . worden geopend, reeds door prins Bisiunrck goedgekeurd, zoodat is vastgesteld welke wets ontwerpen aan da vertegenwoordiging zullen beloofd worden. De Prop, Correspondent bespreekt, in een eerste artikel over de werkzaamheid van den Landdag.' de belasting-ontwerpen. Het steeven der regeering is om de inkomsten dos Kijks te vermeerderen en de afzonderlijke staten d-iardoor iu fitaat te stellen, deels tot verhooging Tan enkele hunner uitgaven, deels tot afschaf fing van belastingen. Indien nu ? zegt de Pr. Corr. ? de Prui sische Kamers door organieke wetten duidelijk de behoefte doen uitkomen aan verhooging der ambtenaars-traktementen, aan fondsen voor sub sidie aan gemeenten voor het lager onderwijs (Schuldetado») en aan hervorming dei' gemeente belastingen, is het te verwachten dat de Hijk.idag niet langer deze behoeften zal miskennen. Wat de hervorming der directe belastingen aangaat, zal de rogeering zich gedragen naar de motie van 21 Februari van dit jaar en een 'ontwerp indienen tot verhooging der belasting op de renten uit het kapitaal. By deze herzie ning der inkomstenbebstiug zullen de beide laagste klassen moeten worden vrijgesteld, een maatregel, die reeds in het vorig jaar dringend noodzakelijk werd geacht. De verhooging dabelasting op het inkomen uit kapitaal behoort echter niet te drukken op het. inkomen uit grondeigendom, dat reeds zwaar gedrukt is dopr_ ? -^rtrtrttoeltómg;' b^lasïtïf óp gebouwen, inkom-"" stenbelasting en onder zeker» omstandigheden ook door gemeentebelasting; terwijl de rente uit ander kapitaal enkel onderhevig is aan de . onvolkomen schatting der inkomstenbelasting. Deze laatste leemte moet door eene rentebelasting worden aangevuld, doch het zou onrecht matig zijn daarbij ook den grondeigendom te betrekken. In deze mededeelingen der P/w. Corrtspou'deus hebben wjj dus in ruwe trekken het schema der te verwachten ontwerpen. De regeering houdt vast aan het denkbeeld dat de grondbelasting zwaar drukt op den grondeigendom; eene dwa ling die reeds vroeger en elders tot bevoordceling der machtige grondeigenaars moest dienen. Zeker zal dit punt ernstig in den Landdag be handeld worden. Te^ën de opening van den Prni$ischen Land dag wordt de polemiek' der partyen weder van prnctisch belang. De wankelende nationaalliberale partij staat voor een? niet gemakke lijke keuze. Zjj heeft zeker meer neiging om zich bjj de regee 'ing aan te sluiten dan l>ij de liberale oppositie ; doch zij weet goed, dat elke stap in die richting haar in de kiesdistricten zwakker maakt. Daarenboven verkeert de party in den toe stand, dat zij rechts en links een vriend heeft die haar haar feilen toont. De Liberale linker zijde verwijt haar ontrouw aan haar verleden en aan haren titel. De regeering daarentegen zegt in hare organen: ?Gij nationaal-liberalen zijt bi'ave vaderlanders en goede mensehen; geen beter korps ervaren lieden om met be zadigde, opbouwend» critiek eene regeering te steunen. Maar gjj hebt de groote fout, dat gij den moed mist de geavanceerder!, van wie een wezenlijk verschil van meening u scheidt, geheel los te laten." Andere verhoudingen worden in eene Ber, lynsche correspondentie van een der Hambur ger bladen blootgelegd. Daar wordt beweerd dat er vervreemding bestaat tnsschen de Duitsch-conservatieven (d, L de jonkers) en d.a clericakn, zoodat eenige wijziging in de ver houding merkbaar zal worden. Eene onlangs door Adolf Wagner gehouden redevoering, waarin de conservatieven werden aangemoedigd om den bond met het Centrum te verbreken «a zich aan te sluiten bn de gematigd-liberalen schijnt U bewijzen dat de regeering deze evo lutie van. het conservatisme gaarne zon zien. De inogeljjkheid van zulk eene wijziging Ter* boogt de belangstelling in de verhandelingen van den Landdag en den, Rijksdag. Eerstge noemd lichaam opent in de volgende week de parlementaire campagne. D» Neu« Pi-euszischc ZeUung bericht dat, in verband met de verplaatsing van troepen naar de Oostelijk* grens, een maatregel van voorsorg tegen een overval van Rusland, instellin gen van militaire waarde, ala stoetergen en dergelijke, zullen worden verplaatst aaar het midden des lands. De opriohtuig van cavalerie* divisies cal nog uitblijven wegens de groote kosten, doch de cavallerie zal zoowel aan de Oostelijke als aan de Zuidwestélflke grens worden versterkt door verplaatsing taa regimen ten uit het binnenland. _ Omttent de redenen, die de benoeming van Baron Philippovitch tot Banus van Kroatië nog steeds heulen doen uitstellen, verneemt de W eener Na* Freit Prutt het Tolgeade. PhU« u'ppovitch heeft' de vergadering van den Hougaarichon mUiitorraad bijgewoond, die dea vorigen Zondag onder TOorutterahitp ran Tisia werd gehouden. Hjj beriep zich op zyo gevor derden Seeftyd en op sgae awakke gezondheid, die het voor hem onraadiaaiu maakten, de Item aangeboden betrekking aan te neineu. 'J'ooh verklaarde lig zich bereid om naar Kroatië te gaau, aL, de regeeriug geen geschikter persoon kon vinden; aan deze toestemming verbond hjj eohter bepaalde voorwaarden. U{j wil namelijk, met het oog op sUne verantwoordelijkheid tegenover den Kroattsohea Ladddag, dat deze door de regeering tal worden ingelicht omtrent de beschikkingen, wolke ijj denkt ta nemen, dok waar deze beschikkingen zaken gelden, welke volgen* den Awglrtch geheel tot de competentie der Hongaarsehe regee i'ing behooren. Op deze wyze hoopt hjj lastige en gevaariyke incidenten, zooals dat van de quaestia der wapenschilden met dubbel opschrift, iu de toekomst te kunnen vermijden. Het miuistorie heeft hieromtrent nog geen beslissing genomen. In de voltaUigeiiUiugderOobtenriJküche delegatie is de begrooting van buitenlandsche r.aken na een kort debat aangenomen. De gedelegeerde Buesi gaf, uit naam der DuitsehOostenrijkers, zyue ia-teinming ta kennen met do buitenlan<l»cho staatkunde ep de versterking van het verbond met Duitscnland, dat vooi' hem en /ijne vrienden niet slechts eeue quaeitie van politiek, maar eene zaak van het hart wa-i. Op den duur zouden eohter de /oo uiteenloopuude stroomingeii der binnenlann-che en buitenlandsche politiek u ie t meer samen kunnen gaan. Tcu slotto constateerde de rapporteur, gr.iaf ulam, da eenstemmigheid van alle partijen op het gebied der buitenlandsrhe staatkunde. Er is geen laud in Ë'iropa, waarin do b'nnenlandsche staatkunde meer vau de buitenland>ohe afwijkt, als in liusland. In het land zelf huldigt mon een absolutisme, dut aan de> poti-me grenst^ en wil men van de deelneming van het volk niets booren; daarbuiten heult men met radicale elementen en schenkt men den volkereu, die men liefst als stainvürivanten om Rusland ziet geschaard, cpnstituticu, waar voor het- machtige r (j k zelf niet r{j|> srliyut ta ?/ijn. In Servië, in Roemenie, in Bulgarije is hot de radicale oppo-iti^, dia door Kuslandgostound wordt; koning Milan, koning Kru-ol on vorst Alexander staan voor de moeiiyko ke;izo, om zich vrijwillig tot feitelijke vtv/.allen van Kuslaud te verlagen, of voortdurend deit KussisL'hen invloed te moeten bestrijden, die zich soms openlijk vertoont, maar meest in het ver borgen arbeidt. Neemt men daarbg in aan merking, dnt eene nauwere aansluiting aan Oostenrijk en D.iitschlaad, waartoe ae Balknnvorsten als van /.elven door de zucht tot behoud w» hunne /elt'-taniligbeid gedrongen wor den, ooor een groot deel van hunne onderdanen als een vergrijp tïgen het nationnliteitsgtvoel ?wordt opgevat, dan zal men toegeven, dat de toe-taud dezer vor ten geen zeer bengdenswaardige is. Van alle kanten worden hun geneesmiddelen aangeprezen, om de chroni-ch geworden kw:»al te verhelpen. ?Zoekt uwe kracht in het ver trouwen en de gehechtheid uwer volkeren!1' r.oept de heer CilaJstone hun uit de feestelijk versierde Guildhall toe. De raad is goed, maar niet gemakkelijk op te volgen. De meest krasse recepten komen uit de Ras.sjsehe, .apotheek .«n wonlei; door.den .invlo««U ryksten onderdaan van den Czar", den Moikouer publicist Kfttkoff toebereid. Nu de militaire dictatuur der llus.-i-cbe generaals in Bulgarije niet kon worden gehandhaafd, zonder in con flict te geraken met de andere onderteekenaars van het tractuat van Berl{jn, en er niet de minite kans bestaat, om vorst Alexander door een Rusüscben grootvorst of door den Deenschen scboonbroeder des Czars te doen ver vangen, heeft Kntkoft' eva nieuw middel ver zonnen. Bulgarije moet eene republiek4worden, vereeuigd met Oost-lioemelie; deze republiek moet een vazalstaat van de Porte big ven en het presidentschap moet worden opgedragen aan Aleko-paoba. HOU verrassend dit advies ook schijnen moge, toch houdt het in werkelijkheid rekening tuet de toestanden, waarop Rusland zjjne Loo;i ge vestigd heeft.. De vereeniging met Oost-Roeuielie zou cotie concessi; zyn aan de (irootUulgciarscue adspiratit-n: de repulilikcinsche regeeringsvorm een lokaas voor de rndir.iloti, die een half-Oostersch land liitfst onjniddijllijk volgens het uioilol (K'r Autenkuans<.'lu> tohsti-' ' tutie zouden willen r(*geer«n; do schailuwac.htige macht eindelijk, die men den Sultnn /nu toe kennen, zou deu tegenstand der Porie motten breken. De vraa£ hoe een bewonderaar van het ab solutisme een republiek kan aanpry/en, beant woordt Katkotf op eigenaardige wjjze. Voor bein is de republiek het eerste stadium der ontwik keling, die een staat moet doorloopen. Ook Rusland was een republiek, vóór het de zege ningen Van het absolutisme deelachtig werd, en evenzoo had Bulgargu moeten* beginnen, iu plaats van gesteld te worden onder een vorst die den scbyn eener half-koninklgke waardig heid aanneemt, een vreemdeling van geboorte is en een anderen godsdienst belijdt Voegt men daarbg dat de Russische bladen de meest er gerlijke verhalen opdisschen over het particu liere leven van Vorst Aleiander en hem te verstaan geven,'dat hij, met oen aardig som metje voor het verlies zgner waardigheid ge troost, in een Europeesche hoofdstad een' leven zon kunnen leiden, dat met zijn smaak en z^jn leeftyd meer in overeenstemming was, dan zal men inzien, dat de Russische intrigues in Bul garije eer toe- dan afnemen. Het is te hopen, dat de minister Balabanoff uit Ween en betere adviezen zal medenemen. Uit Weenen wordt aan &e Standard geschre ven, dat men de zending. van den heer Von Giers voor een vredelievende houdt, en dat de oorzaak van die welwillende stemming te zoe ken is in geldgebrek. Het gerucht loopt ? zoo zegt de briefschrijver, ?dat de Czar zeer teleurgesteld was, toen hg vernam, hoeveel moeite het Rusland kostte, eene leening van niet meer dan "honderd millioen roebels te plaat sen, en dat de betuigingen van welwillendheid tegenover Dnitscbland en Oostenrijk dienen moeten, om den bankiers vertrouwen in te boe zemen. Is dit waar, dan zon het Russische de ficit inderdaad een zegen voor Europa zijn. De generaals Kaulbara en Sobeleff zjjn, ter erkenning der verdienstelijke uitvoering van de hun opgedragen werkzaamheden, door den Czar benoemd tot commandanten eener brigade in bet Russische leger.. Zjj hebben het wel ver diend. Inmiddels il een kolonel Kaulbars, broeder fan dea generaaL ia Sofia aangekomen, waar by een laagdurig onderbond had met prius Alexander. Tiou dew kolonel denzelfden weg ter bevordering toeken, dien zijn broedsr met vracht betrad? Ken aantal 11 a U a a n s c h e bladen, waaronder do Dintto, de Jtovagliert en de Capitan t'ni&HM, doeL-n mede, dat de verschillend» ledeu der oppo^tie van de linkerzijde eene overeenkomst hebben gesloten, waartoe Cairoli Crispi, Nicotera, Zanardelli en Dacearini zün toegetreden, 'tm stellen zich ten doel, het pro gramma der linkerzijde te handhaven, waarvan volgens hen de minister-president Depretis te voel is afgeweken. Eens algemeen* vergadering zal op den Sösten van deze maand te Napels worden gehouden; Cairoli en Zanardelli zullen by die gelegenheid het woord voeren. Do nieuwgevormde groep zou gevoeglijk den naam van .fractie der telburuestelden of uialcóutcnten" kunnen dragen. Wellicht is echter de band der persoonlijke grieven nog sterker dan die eener principieele oppositie. De kiezersexameus in Belgit! zgn afgeloopen. Zij hebben een getal van ruim 50,000 nieuwe kiezers yjor gemeentelijke en provinciale ver kiezingen opgeleverd. Bjjna 77,000 personen namen oau do examens deel. Do zitting der BelgUclft Kamer is begonnen met een interpellatie. Do heer Thonissen v roesde dut het toekennen vnn stemrecht aan soldaten eu onderofttcioreu, de politiek in het leger zou brengen, De minister i'rC*e Orban wenscute- met maatregelen daartegen te wachten tot er misbruiken gebleken zonden zijn. De Kamer stelde duarop hare agenda vast. VooreWst Kal z(j het aanv«llingscreaiiït voorde havenwerken van Antwerpen en het wetsont werp op de geldelijke verantwoordelijkheid-van provinciën en gemeenten behandelen. De minister vuu financiën heeft in de bagrooting, dio oorspronkelijk sloot ? of liever niet sloot ? met een tekort van ruim 26 mil lioen, eenige wjjzigingon gebracht, waardoor het tekort verminderd is tot 16 millioeu. Egypte zal, zooals wjj vroeger reeds mededeel den, door de EugeUche troepen niet volledig ontruimd worden. In liet begiu van December Kal een deel der manschappen wordeu ingescheept maar 3000 man zullen, onder bev«! van Sir Evelyn Wood, tot nader order voor de veilig heid in Egypto blijvou waken. Dit feit geeft intusschen geen reden, om de goede trouw van het kabinet Gkdstone te verdenken: zoo wel in, als buiten Engeland is iedereen overtuigd, dat eene oogenblikkehjke eu volledige ontruiming niet slechts voor de in Egypte wonende Euro peanen, maar ook voor het land zelf groote ge varen zou opleveren. Indien de Engelschcn wilden blijven totdat de nieuwe constitutioneele inrichtingen in Egypte wortel hebben gescho ten, /ouden zg hun vertrek ad KnlenJes Graecax moeten verschuiven. Het is echter zeer wel mogelijk, dat zij voor de orde blijven waken, totdat atdoende maatregelen zijn genomen, om in den ellendigcn toestand der Fellah's verbe tering te brengen. Dit vereischt echter van hunne zyde niet slechts een militair vertoon ten koste der Egyptische Schatkist, maar financiöele opoffering ten behoeve der noodlgdende bevolking, of, juister gezegd, het afstand doen van een.deel der buitensporige winsten; welke voor Engeland voortvloeien uit den aan* koop der Suez-kana^laandeolen, waartoe Disr/i den" torlgén Xliedive'wist over te halen. Kris van Engehcbe zijde vaak genoeg op gewezen, dat een dergelijke hulp voor Ep.yi>te het eanige redmiddel is; jammer maar, dat deze stemmen nog weinig weerklank vinden bij John Buil, wiens hart wellicht liberaal, maar wiens beurs zeker conservatief is. HET VERWEERSCHRIFT DER TRAKSVALEUS. Aan de beide vercenigiugon, welker organen de TransvaaUche natie hard vallen over de behande ling der Kaffers, aiu de Anli-ütuvtry üoaicty en de Aborigines Proleclion Society, is de verdedi ging gericht, welker vcraehijnen ous uit Londen werd voorspeld. In do inleiding drukken de Trausi-alers hun leedwe/.en uit over de tot hun gerielite beschul diging. Zy herfniioréu aan dé \vvnedlicdoi», waarop de g(-«cliieiioiii» van eiken kolnniscercnden «taat heult te wijzen, en voegen daarbij, dat het bestaan .dor piiilantiiropiichö verecniftiügen niet hei-ft belfct, dar, onder hit Kugelsch koloniaal be stuur veel Kull'urblourl ia voi'gjfuu, '?.§ willeu liii-rniïilo iiiet ',oor eunu besiltuMiu'ng antwooiileJi op iTiii; lifiscliuidigiug, ilót:ii allcca .iL' aati' dao!it w op vu'tijen, dat er verü-jlulInniliMuctli.')di'» l >?.-.? ".-.ui va u opvoeding dur ifilioü.-tiagen. Terwijl I..T. -d» Traiisvaal do poivjiunie bij du Kuti'ms heeft verboilori, weigert iiog iilt^ki. de Eufjehche kolonie jS'at.il dit voorbeeld t u volgen. De beAclmldigiiiR luidt, dut do Trausvuivrs iiiet alleen do Katl'erH in uun vernederende positie hou den maar ook dat zij de persoonlijke vrylicid deiinboorlingen beperken en zich vcriutteu teguit hnnne bekenring tot het Christendom, ja zelfs de vrouwen en kinderen der Koffers worden mis handeld. Met verontwaardiging wyst de deputatie die beschuldiging af; zü antwoordt: 1. Toen de Europeescbe volkplanter» in de Transvaal kwamen, werd het land bewoond door 20.000 Kaffers; thans sijn er 700.000. Dit is een bewg» dat de oor*pronkeiyke bevolkiog ia toe genomen en dat andere Kaffer» zich in het laad hebben gevestigd. 2. De vroegere bewoners waren armoedig, woonden in %olen 'en waren voortdurend be vreesd voor strooptochten der naburige stammen, die bun vee, hunne vrouwen en htmne kindereu roofden. Thans leven de inboorlingen rustig; zjj besitten meubelen, wagens, en sommigen hebben zooveel, dat sQ naar hnmno opvatting aor waarde van de zaken awr rijk »ijn. .Hunne maatsahappeUjke positie !s dat grootelyks verbeterd. 3. Drie jaren lang waren da Engelsehen beer* schors in Transtraal: De Engeliene gonveraenr vond geen enkelen «laaf om in vryheid te stellen, w(JI er geene slaven zyn in Transvaal. 4. Niettegenstaande de Europeanen een men* schengetlocbt lang samen met de Kaffers in Transvaal wonen, a er geen gemenad ras, ? een toa]iii> dat de vrouwen aer Transvaiers niet ztyn beiiauuald eooals in vele andere koloniën ge schiedde, 6. Volgens de Tranavaalsche wet is iedere in breuk óp het recht der inboorlingen een misdrijf. Deze wet geeft den inboorlingen meer bescher ming dan die der Engelicbe kolonie Natal, Zjj gold; tóen de Engehwhen heerschappij voerden in Transvaal. 6. Terwijl de Engelsche resident in Pretoria twee jaren gewaakt heeft over de belangen der inboorlingen, waren de vervolgingen volgens die wet zeer zeldzaam en waren de Heichnlaigden in de meeste gevallen memdelingen. 7. Ofschoon de deputatie zich schaamt de beschaldiffing te noemen, dat een aantal kinderea der inboorlingen op een iioop zyn geworpen en levend verbrand, wil zjj daarop, uit eerbied voor het Engelschc publiek en in naam der rechtvaardig heid, antwoorden. Indien een Trausvaler bet waagt op een vrouw of kind der Kaffers te schieten u hu geschand vlekt ala soldaat en wordt hg door de openbare $neeaing met verachting- behandeld. Dit is voor al van belang, omdat de Kaffers de gewoonte hebben in den strijd mannen te Ideeden in vrouweDgewaad. Wanneer een kraal der Haffen wordt aangevallen, ceodeu s{j dikwerf vrouwen en kinuit om drinkwater of mondkost te halen, of over tollige eters kw^t te geraken. Terwijl nu de Pruuen voor Mets en Parijs die troepen terugjoegen, oenen de Tranawalsche commando1! die vrouwen en kinderen op, om M na het sluiten van den vrede aan hunne stammen terug te ge ven. De Kaffers weten dat niet op vrouwen en kinderen wordt geschoten; anders «ouden sjj M niet blootstellen. Nadat de Transvaalsche regeering de ondervin ding had opgedaan, dat de met haar verbonden stammen tien na de zegepraal niet van noord op vrouwen on kinderen onthielden, heeft «ij hunne hulp later slechts aanvaard, onder voorwaarde, dat de Kaffers souden vechten onder bevel van Transvaalsche officieren en volgens de regelen van den oorlog, onder'beschaafde volkeren ge' bruikelük. De door den Lord-Mayor, te goeder trouw, doch zouder behooriyk onderzoek medegedeelde misdaad is nimmer ter kennis van de Transvaal«cue regoerink gekomen. Na ondwsoek bleek, dat het gerucht verspreid was door een thans overleden lasteraar. En ten ilotte, indien in eeaig deel des lands feiten van dien aard waren voorgekomen ? wat de deputatie ontkent ? is het dan waanckynlyker dat zij zouden bedreven «Un door de Boen dan door de Kaffers, onder welke rulke wreed heden in den oorlog gewoonte zijn, Eooals nog onlangs bleek uit Usibepu's bloedbad in Zoeloeland V ?In elk land," zegt de deputatie, ?ook hier in Londen, komen afschuwelijke misdaden voor. \Vie echter zon daarom uw land of uwe stad daarvan willen beschuldigen? En waarom moet dan onze rogeerjng worden vervolgd met zulke bittere be schuldigingen, omdat er waarsobyniyk in ons land eenige boosdoeners z|jn. Gedurende den oorlog met Secoaoeni werden door uwe eigen bondgenooten onder de Kaffers, onder de oogen van uw eigen generaal gruwelen bedreven, waartegen de%e zich wel verzette, doch die lijj niet kon voor komen. Hoeten wij dan met bittere verwijten worden overladen, omdat wü dezelfde onmoge lijkheid ondervonden? ?Van onzen Heer en Zaligmaker geleerd hebbendo, niet in verlatenheid het hoofd omhoog te heffen en de verschrikkelijke macht der boos heid erkennende, welke hare werktuigen in Londen vindt zoowel als in Transvaal, wonschen w(J gean oogenblik te ontkennen dat iu de vroegere jaren vuu onzen ?trek", toen de strijd om het leven dikwerf de slechte hartstochten deed ontwaken, daden zyu bedreven, die niet kunnen worden gerechtvaardigd voor God. Wij bidden daarvoor om vergiffenis, doch kunnen niet erkennen dat wij daarom door geheel Christelijk en beschaafd Europa in den ban moeten worden gedaan. In al de verschrikkelijke oorlogen, die Europa teisterden, hebben de oorlogvoerenden elkander beschuldigd van vencluïkkelijke gru welen, bedreven onder het oog van geregelde troepen. Zal nu iemand er aan deuken daarom de burgers van die staten onwaardig te oordeelen eene plaats in te nemen aan de tafel vau den Lord Mayor? ?Doch, terwijl wij geene aanspraak maken op schuldeloosheid in het verleden, opperen wij den twijfel, of in eönigen anderen Staat beter maat regelen z^n genomen voor de inboorlingen dan in Transyflal. In 1837 schaften wjj de slavernij af, en wie een inboorling koopt of verkoopt, wprdt gestraft mét 600 a. boete. Er is «een slavernij in de Transvaal. Jué kinderen, die als apprentice iu dienst zyn, warden uitgeleverd, zoodra een der ouders, voogden of vrienden ze opeisobt. Gebeurt dit niet, dan worden ze door den staat toever trouwd aan een der burgen, die zich donrtoo bereid verklaart, die het kind moet kleeden en voeden en voor goede behandeling verantwoorde lijk is aau de regeering. Zoodra zulk eeu Kaffer meerderjarig wordt, krijgt hij eeue zekere som geld en is volkomen vrif. ?Een enkel feit, door den president in zijuo vroegere betrekking ondervonden,bewijze wolkeen verschil er is tuisohen het oordeelen hier in Loudeu over de ingewikkelde toestanden van een vreemd volk eu het beslissen hoe men in gege ven omstandigheden moet handelen. ?Ecu troep inboorlingen kwam over de grens met een aantal gestolan kinderen, die zij wilden ruilen voor tabak. De ruilhandel werd geweigerd, omdat het koopen vau kinderen was verboden bij do wet. Wat was nn het gevolg? De Kaffers joegen de kindoren weder over de grens, en eer wij hun te hulp konden snellen, hoorden wij het hartverscheurend gillen en kermen der arme kindoren, die in koelen bloede.werden vermoord. ?Imjien gij nu, mijne heeren, der Transvaal pen dienst- wilt bewijzen, geeft dan officieel kennis aan do ic^eering, ah eeue misdaad u ter oqreu koml. MI dus ons maatregelen aan de hand tot lwU'1-u bescherming der inboorlingen. Wij geven ons xvom-d als eerlijke lieden, dat ieder burger, van wien het hewyi u geleverd dat bti eene mis daad beging, zal worden gestraft en elke uitvoer bare maatregel, door ons .dankbaar zal worden ontv.uigeu. Zoo kunt gij ons helpen, en wb" zuilen trachten ook u te helpen onder de zware vcrantwoordeiyklicid, waaronder wü ftllen staan voor de rechtbank der wereld en voor Gods rechterstoel. r De oppositie tegen onze regeering Ontstaat uit vooroordeel en uit. misverstand. Laat gij ons stil begaan, dan hopen wy, dat eer een geacht ia voorbijgaan, een groot aantal onzer inboor lingen tot het Christendom zal bekeerd zijn. On ze regeorioff bereidt eene meer werkzame zen ding onder hen voor. En wg besluiten'met de oprechte, hoop uit te drukken, dat althans een deel vau die warme sym pathié, die men hier in Engeland zoo diep gevoelt voor al wat menschelyk is, niet zal onthouden worden aan de Chris tenen in het verre Zuiden." BET BETOOG DER TRANSVALERS. Woensdag 1.1. werd door de Tranuvaalscbe deputatie aan Lord Derby het stuk overhandigd-, waarin z(j de grieven der Republiek blootleggen en de wenschen van bet Tranevaalsche volk aan de regeering mededeelen. De Times bevat een overzicht van hot stuk, dat do onderhandelingen opent, en verklaart dat de toon van den offldeelen tekst zeer gematigd en zakelijk is, zoodat de verwachting Is gerechtvaardigd, dat zonder ern stige moeilijkheden de .grondslag voor eene nieuwe regeling zal worden gevonden. Het standpunt door de Boers Ingenomen, la leta verder gelegen dan eene eenvoudige her ziening der Conventie van 1881; zo stellen de geldigheid der Conventie in twijfel en beweren dat z(j zeer slecht beeft gewerkt De Conventie Is, zoo luidt het betoog, niet gesloten na vr(1e onderhandeling tusschen twee contracteerende partyen, doch was eene eenzijdige regeling, aan de Transvaal opgelegd door eene Koninklijke commissie, waarbfy do Boers niet waren toege laten. Hunne lelden werden gehoord, maar met hunne bezwaren Het men zich niet in. Voorts gaat de Conventie verder dan de voorwaarden raa 21 Maart voor de schorsing der vijandelijk heden, en de bijvoegingen zijn onvoordeellg voor d» Boers, niet alleen ten opzichte ran bet aan de Koningin voorbehouden recht van suzereinU telt, maar ook ten opzichte der vrijheid vak handelen tegenover de Kaffers. Mei dexe bepa! luigen ging de oommissie buiten haar mandaat De aldus gesloten Conventie draagt de kente» kenen van eene voorloopige eu voorMteaandi regeling, welke door den Volkarud aneea is goedgekeurd om nieuw bloedvergieten te voor. Komen en in de door het departement van kolonies aangemoedigde hoop, dat na een redeiykon proef. Ujd hertieniug niet zou worden geweigerd. In de sedert verloopen twee jaren is oe-onultvoer. baarheid en de oudrageUJkueld der -Conventie ruimschoots gebleken. De onultvoerbaarheid wordt veroorzaakt door de te enge grenzen der Transvaal opgedrongen, door de onredelijke rechten van suurelnitett door de onbillijke beperking van de handelingen der Boers ten opzichte der Inboorlingen ea door den onverschuldlgden last. Hor geldschuld aan de Engelsche regeering. ? De nieuwe grenslijn, getrokken deor iet midden van het grondgebied van inlaadwh» stammen, die dus voor een deel onder jurisdJoW* der Transvaal staan^ voor een deel dakrtmlte*, berooft aan den eenen kant de Kaffers van bescherming en aan de Bftdere ctyte de Boer» wn d* macht om de orde te handhaven. Z(j is de broa van eindelooze conflicten, regeerlogloosbeld en, misdaden ^ No. 334 BE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. ui .puin, afbraak en onbruikbaar materieel "!? Wat tie Minister ook heeft aangevoerd oo. de Jandelüke beuadeoh'ng des lands 0$ den verkoop tt den br.tnJ van 20 Juni te rechtvaardigen, de stsn, dfior dun heer Uutgers van Roteanug te en aanzien meegedeeld, heeft bU niet weerlegd. Integendeel ? de heer Geerllng moeit zelf dat b^ een onderhandse!» aaubod de uog grooter zou z\jn geweoit dan bjj ... .,._ . ipenboreu verkoop! Doch de .aak ligt or nn eenmaal toe. A's uien nu maar daartegen waakt, dat bj] den :ikcoi> van het nieuw materieel voor de thans egettan- golden, het zoogenaamd ?onbruikbaar laterieel" van K Juni niat weer worat ingekocht. I)(j sovgvuWiso sortecriug ware dit volstrekt ifet zoo ondenkbaar. Van verschillende lijden is reeds hulde gebracht iu den heer Wintgeiis, voor diens nieuwe Ko, . jiiinla ttudie, by gelegenheid van de Indische eenen kant de Kaffers van bescherming en ? wj:rooting9-diseus»io in de Tweede Kamer ten leste gegeven We voegen langs de gansene grens. . Het recht van suzerelnitelt, der Koningin voor behouden, geeft aanleiding tot alleitel uitstel et verwikkelingen In de onderhandelingen met bul tenlandsche regeeringen en zelfs met een Kaffer* stam. Mes moet langs ttfdroovtóde omwegen geschieden door den Britschen resident te Pre toria, den High Commlssloner en eindelijk door den minlstor in Downingstreet. Deze staat van zaken bevordert de misdaden aan de grenzen, wijl doJKafferstammen door die langdurige behandeling kuis zien op straffeloosheid. . , ?, De eisen dat alle wetten en reglementen, de Inboorlingen betreffende, de goedkeuring moeten erlangen van de Brltsche regeering, ?werkt zoer belemmerend, daar ingeval van een opstand of samenzwering, snel handelen noodzakelijk en de Brltecbe regeeiing vor weg is> Ook voor ds inboorlingen zou eene elastische, naar omstan digheden rekbare staatkunde verkieseiyk z{)n bo ven de onveranderlijke wetgeving, die door dez« bepaling wordt in het leven geroepen. Wat de schuld betreft, wil de deputatie niet alleen de verantwoordelijkheid op zich nemen voor allos wat verschuldigd was vóór xlo annexa tie , doch ook voor alle latere uitgaven, welker blijvende voordeelen voor het land thans nog op geldswaarde kunnen worden geschat ZJJ betwisten echter de rechtmatigheid dat op hunne schouders zUn geladen de kosten der ahnexatis en militaire bezetting. ? ? t ... Op deze gronden rusten de bezwaren der de putatie; zij is echter uitgenoodigd. zelve voorstel» Ion voor de toekomst te doen. Z(J is Tan oordeel dat do Conventie van 1881 moet worden ter zijde gesteld en dat het Zanurlvier-tractaat van 1852 moet worden aangenomen als de grondslag der verdere betrekkingen tusschen transvaal en Engeland. Geen gedeeltelijke wijziging zal aan nemelijk zijn, noch voor het tegenwoordige, noch voor een toekomstig geslacht der Boers; niets minder dan het Zandrlvler-tractaat, dat zij nog van kracht achten en ten volle bindend voor de Britsche, zoowel als voor hun eigene regeering, zal heu tevreden stellen. Het volk der Trans vaal zal nimmer die stelling verlaten, niet alleen wijl zU die heeft lugonomeix tengevolge van on* geloofelfjke inspanning, maar omdat het verlaten daarvan hen in voortdurenden angst kan doen z(jn voor de nabijheid der Brltsche macht. ZU protesteoxen tegen de leer dateentractaat, op de moost plechtige wijze gesloten,, niet voortAurend kan worden beschouwd .ala 4» .grondslag van onbeperkt vrederzHdscb vertrouwen, en zj) verwerpen het denkbeeld dat zulk: een vertrou wen kan worden hersteld door gedeeltelijke en onvoldoende concessies. Do deputatie vergelijkt het Zandrivier-tractaat met het tractaat van Bloemfontein ; de op dit laatste verdrag gegronde verhouding tusschen den Oranje-Vrtjataat en Engeland- moet als mo del worden aangenomen voor Engolanda houding tegenover allo Boers inZuid-Afrika. Derhalve moet do" Conventie niet worden her zien, doch vervangen door eone nieuwe over-' eenkomst, gegrond op het tractaat van Zandrivier, in welk tractaat aan de uitgeweken Boerb aan gene zijde, der Vaal, zónder benige bepaling van grenzen, het recht werd gegeven hunne eigen zaken te besturen en zich welven te regeeren zonder tusschenkomst van Harer MajastoUs regeoring. Nog was in dat verdrag op genomen dat van Britsche zMdo geoue inbreuk zou woröen beproefd op het aldus aan do Boers overgelaten grondgebied, en uitdrukkelijk werd gezegd dat de Engelsche regeering afzag van ellc verbond, van welken aard ook en met wien ook, mot de gekleurde inboorlingen benoorden de Vaalrivior. Zich grondende op al deze nog geldende bepaIlngon, wolke z|] in een nieuw verdrag wenscht bevestigd te zien, dringt de deputatie aan opliet rocht doi' Tranavaol, behandeld ta worden, niet als een in publlekrechterlijken zin van de Engel sche kroon afhankelijk land, maar als een onaf hankelijke staat. De Conventie moet worden ver vangen door een regelmatig tusscben twee contraciüoronde partyen gesloten verdrag Volgens de beginselen on de vormen van het intornationaal recht. De Transvaal wenscht geeno uitbreiding van grondgebied ten nadeele der wettige eisenen van de omwonende stammen, of van do liandelabelangen der naburige koloniën en staten, maar al leen zoover noodig la 'om op den duur vrede en vrijheid verzekerd te houden. Daarom wórdt d« eiscli gesteld, dat alle beperkingen zullen worden uit den wog geruimd, waardoor de Zuid ?Afrikaansche republiek - op dezen naam maakt de Trans vaal krachtens het Zandrivier-tractaat aanspraak - verhinderd wordt te handelen in het bt .M;-: van menschelijkheid en vrede, volgens de ei ? '?' van bet oogenblik, in zijne betrekkingen m ; Kalïerstammen. Indien deze vrijheid van handelen word- nkend, zijnde Boers bereid aan eiken red ?'?? tlgen eisch te voldoen en laten zijaa» Lord £'<:;? over vast te stellen welk deel der staatssi naar billijkheid tot hunnen last moat ko.: ' Ook zyn zU bereid ui het nieuwe tractaat b.,r llngen op te nemen aangaande dé reenten van derden. . Wat da rechten en belangen der InboorlinBe» betreft, waarover men zich in Engeland zoo be zorgd maakt, biedt de Transv.ialsche regeering aan alle waarborgen te geven, die door de wet Gods en door het menschelrjlc gevoel worden voorgeschreven. En elndeUjk, wat handelsbelangen en anders. onderwerpen aangaat, kunnen, hetzy in hot nieuwe tractaat, hetzij In eene afzondermw overeenkomst, de noodlge voorzieningen worden gemaakt ? Dit zijn de eisenen der Transvaalsche regeering, zooals zy door de deputatie zijn overgebracut. ZU zün in twee woorden samen te vatten: ?vol komen onafhankelijkheid.". allerlei. Door het ongekunsteld gekeuvel van den Ministtt van Marine heeft de Tweede Kamer zich laten ?inpakkan" om meer dan twee ton toe w sta«n voor het aunscbafl'eii van' nienw ijzer en hout voor da marrinewerl' te Amsterdam. Verbljjdend vooruitzicht ? voor de opkoop»" er gaarne onzen lof bil, want wij ten volte, hoeveel tüd do neer Wintraoet hel'bon besteed aan het nnplmzen van l de Koloniale adviezen, door alle behondsmann sedert 1SJ8 «Oifeven. NYU bewonderen zijn volharding om voor ledi ,j banken te blijven' orecren, uren lang. Wt anden hete bijnn het jeugdig vanr kannen be tjjdon, wnfirmop by alle sedert 20 jaren nange«vcn braudkreten nog op den gebrutkelijlien pollenden toon, wtt theatrale gesUculatiüu blijft crhalen. \n 't wonder, dat de heer Van Baar, laloeMch nn den conservatieven pionnier, ook all ?kolohal specialiteit viin de Xoordbrabantsohe Meijerü, aandeel in 'tsmcca komt opeischcn. «t kon toch niet crgec zyn dan niet dcngon"? neen de do hoer Van Baar. Het kan wel erger. Redevoeringen die oiat deugen z\jn geen zoldisnmlheid. ' Maar die vun den heer Vnn Baar was erger, t was een beleediging voor de Kamar, een verimleiing van 't Parlement iu het oog van het lenkend deel der natie. Toch. had de rede ééne nuttige zijde: ze was ten proo'Uch bewys van de gegrondheid der bcrering van de dodkundigen, aat de Nederland;he Vertegenwoordiging onbevoegd is de Indiihe begrooHng vast te atellen. t _ De heer Vau Bloemen Waanden heeft het tter hard te verantwoorden gehad. Zijn carrière was niet schitterend; z(jn politiek led'.n had h|j Verloochend; zyn tegenwoordige ..rale kleur was nocbtnns te doorschijnend; zijn eleid was dat van onmacht; niemand verwachtte >ts vnn zgao plannen; peen enkel lid had verrouwen in zyne staatkunde. En dot alles bleef ongeveer onbeantwoord. De Minister had ook geen gelegenheid gehad lowaf met den hoer Heemskerk te raadplegen. Gelukkig nam de premier de Billiton-quaeatie loer BÖnc rekening. Och! waarom z\}n ?et ftl'e vraagstukkenbgde ndhcfae bcgrooting Kabinetsquaestiea l Een theologisch conflict ia tusachcn do heeren «Imepniün eu Keuchenius ontstaan, ? al heelt men het misschien niet opgelet. Volgens den heer Scbncpman had Victor Hugo olijk toon h-j zeide: l'dvcmr tst & Dien, De heer Keuchenius daarentegen heeft i-ondwog êkend, dut, de toekomst aan de tegenvoeters vau len heer Wintgens ia. Atötoïf iün de twee afJMvaardlgden net op dat l'kd gewoonlijk vrjj wel een». Zon er misschien, by nader onderzoek, toch ook der overeenstemrninj; zijn: Kan het wezen dat !e heer Keuchenius do bedoeling had te zeggen, lat de tegenvoeters van den heer Wintgens, do iberale goden van den heer Schaapman z(jn? iisschien. Overzicht der Pers. ONZE BLADEN. Het Ltitherfeest U. Zaterdag en Zondag algeMeen gevierd, heelt o,k de aandacht van verdicMene onzer bladen getrokken. Het kerkelijk urokter bleef wel hoofdzaak, maar de groute nvloed dien Luther op do maatschappelijke toeManden zijner eeuw ea latere eeuwen beeft ;eha3, gaf gereeuelijk aanleiding tot incer of Binder uitvoerige of belangrijke beschouwingen. Wü moeten ons tot deze algemeene vermelding icpalen, daar wij, bladen noemende, ze zoo goed ib alle zouden moeten vermelden. De Indische begrooting, deze we*k in de Tweede Kamer in behandeling genomen, werd nog hior en daar be preken. De Kolt. Ct. gaf tars meeniaff onder het opschrift ?Vóór het kolotiaal debat;" het Eott. Nbl. sprak over ?do iploniale begroeting." In verband n^et do kolo niale staatkunde moet nog een eerste artikel in de SchoonJiovensclie Ct. over ?Suriname" worden genoemd en, ? zij het in minder direct verband, ? wn stuk van 6. in 't N. v. d. D. over de toetorast ouzer jongelui in Oost- en West-Indië. mogen de artikelen in de Standaard vooral liet vergeten. De reeks door haar gewijd aan Indiö en da Indische begrooticg, werd gesloten aet een tweetal (tukken over ?den zéd«lüken kant van het budget" en met ?een ernstig woerd" van Mr, Kencheniiu bij 't overzicht der rjjhsaidMon van het laatste tiental jaren. Dit laatste artikel voert ons ongemerkt tot het financieel debat dat ook deze week nog steeds un de orde bleef. De Arnh. Ct. gaf een serie Wikelen ter voorbereiding van het voorstel van den heer Van Delden c. s., door baar ?het vooritcl der vijf heeren" getiteld. Sympathie met 't begiuset zelf ichya bg 't blad gepaard te zullen gun tuet afkeuring van. dit ontwerp, eea meer voorkomend geval. Daarentegen verklaarde zich i» Middclb. Ct. vóór bet begin**] en vóór het ont»erp,,'t*ü d*n min of meer gewijzigd. De 'N. Rolt. Ct. vestigde, na ampele be»cnouw'rng over de financieële wetsontwerpen in. de laatste jaren behandeld, bare keuzo op de rentebelasting. . . De fjd be aaide zich tot een aansporing om do jï'ijn gheid, thans zeer noodijj, niet te doen »taard«n in hetgeen men noemt ?muggen ziften «u kemelen doorzwelg*n". Een ?tonnetje" kan, Baar 't blad meendr, al dadelük bespaard wor den door HU do hoogescholen de theologische facul teiten t« doen vervallen. In verband nut do finaneieela artikelen moet tok gewag worden gemaakt vaa ?de Muntquai be". doorat Haagscb DagUnd gemomore-rd. Voorts kan men in bet N. «. d. D. een artikel -**n over .de Spoorweg-oorlog" ? de laatste keken leverden daarvoor vele bgdragea ? «n ia Je Purm, Ct. over ?de rOepïog van de lleime Pers:" ut verspreiden vaa snbige Kennis en het wekken **n be'angstetiing voor de dingen van den. dag n die kringen, waar men men slechts hfl nttzoawring met vraagitakken van ataatkapoigea ett tt-flUchnppelptn aard berig hoedt Bet U. D. vervolgde hare artikelen om »net «"'iscbo Leger" ea besprak de formatie van bet 'looiaal wer(depot, de Jtf*u6ocfebeh*»£ekle,^i« openbare school in Oost laaÜe1* ea ? naar aaa Wding van Ur. Pierson'a lering over Katholicism ?- ?Het Katholicisme en de Staatkunde", de -f d gaf aog .Gedachten over Groadwets&ersie» ?UR" ten beste ea de Kamp. Ct maakte zie» poos op de orthodoxen U Öod-Bwr&ud, dto poa nirfc-orthodoxe laad- «a dorpsgMootai. aa» ' g-vaat w bojattttkc door pokte Uoo*> BR1EYEX VAN JAN VAK 'I STICHT, T. Wat een lieve stad is Utncat tocht En wat een Uove menschen wonen er l Buitenaf verbeeldt mtn zich dat het bier verschrikkelijk vervelend s en dat hier OJL bgna niets te doen is. Wat urnen buitenaf slecht op de hoogte l WQ zijn geen enkelen avond thuis ? dan bier en dan daar dat wil zeggen ? dan in Tïvoli en dan in den Schouwburg. Dat mag nn schijnbaar een weinig eentonig zfin, aaar men gewent er zich spoedig aan en vindt zich op die heide plaatsen spoedig aoo op zijn gemak, dat als het in den Schouwïrorg niet zoo verschrikkelgk tochtte en in Tivoll heb bier drinkbaar va*, men «iets beters zon verlangen. En van de aenscben, wat vormt men zich daarvin een verkeerd denkbeeld! Ik kan er eon weinig over oordeelen, want. op een tiental jaren na, heb ik hier mijn geheele leven doorgebracht en ik ben al op mUu retour. En ik kas mijn lezers de ver? geheel ? ? hoofdstad van bot Sticht. Men cal wellicht zeg< gen: plezierige en JntsMoHjke lui vindt men overal, evenals braven en vromen, en die dat iwgt heeft volkomen gelijk. Daarom zal ik dan ooc, vooronderstellende dat die eerste categorieën voldoende bekend zijn, mij voor dezen keer be palen tot do beschrijving van ingae vermakelijke tadfjonootea. Vooraf z\j opgemerkt dat wij hier geen drie of vier standen nebben, maar. zoven ot' acht. Dat geeft al dadelijk iets vermakelyks aan do geheele bintcneti, zooaU bet volk hier nog na den Franschen tijd üen santen-bou'iqno noemt. Pau r heeft men de groote lui bijvoorbeeld l Wel meusch, hoe veel «oortcn van grooto lui we hier wel hebben, daar knn con gewoon burger niet achterkomen! De grootste groote lui doen als de Mikado en bonden zich voor de oogen des volks verborgen. Zij wonen in paleizen, waar men behalve de meid ot den knecht nooit een mcnsdi voor de glazen ziet en 's zomers gaat do hoelebool potdicht en is de familie naar het buitenland. Dan schijnen ze zooveel te genieten, dat «y 's winters, gebla~ scerd, in hun achterkamer doorbrengen. Een tweede soort van grooto lui bluft hier het feheclo jnar om zeer gegronde redenen hangen en dat ajjn dan meê-steuupilaren van onze pu blieke vermakelijkheden. Dtun kragen wo profes soren, hooge ambtenaren, officieren en meerdergcbjke nuttige schepselen, dio een standje op zich zelf vormen en eiuUelnlc komen \vo «nn de burgevklusso ? wat zeg uc nklftsse? ? ne«n aan do burgerklassen! En daarmede zijn we dan ook gtnaderd aan do vermakelijke l ai I 't Is inierdaia allcrgrappig«t om het optemerken hoe velen van dis bui gei s hior wroeten en tobben om zich boven hunne eigene soort ta verheffen ? niet in den goeden, den edelen zin. niet met het doel om door cunigo eigenschap of hoedanigheid uit te munten boven hunne gelijken, maar alleen om die anderen ?de oogen uittestoken". Eu al gevoelt zoo'n burger dat hy door velen uitgelachen wordt, hij -.veed ook dat hy door minstens even velen benijd wordt, als hij in het.openbaar handdrukken wis selt ? niet met Jaa. Piet of Klaa», maar met wezenUjko ?heercn". Er is hier zelfs een voorbeeld, dat zoo'n burger deu dood van een zijner kinde ren eon dag geheim hield, alleen omdat een ander doclitertjo eeu feestje, dat een barer stroatkameraadjes gaf, zou'kunnen bijwonen. Want het waa bij ?grooto lui"" eu die eer was der burgerfamilie nog niflt te beurt gevallen, ? , . Maar om zoo'u burger te zien in al zyn verma kelijkheid moet men hem hebben gadegeslagen van don tijd af dat h'ü nog niet iu zoo'n goeden doen verkeerde, dat hij zicti de luxe kon pcruiitteercn ?overal bij" te zijn. Hij woont op een oovenhui'je, is U ij tig en arbeidzaam, speelt's avonds in een kroeg pandoer en drinkt een of twee balve kruikjes en evenveel, klaartjes met suiker toe. Zijn za ken gaan goed en na eenigen tijd woont hij in een beuedcnhuia. Kroeg is er niet mor; hy frequen teert burgerkoffiehuizen of bierhuizen en schutjast 's avonds onder het gebruik van Geiersch bier; maar de ploertige gewoonte om jenever te drinken kan hij nog niet laten. ?Drinken jullie maar cognac" zegt h\j, ?ik weet ten minste wat ik in mHn J^f krijg en jullio niet l" Langzamer hand «c)ic«r raakt hg ook aan den cognac en nu begint hij ?jenever a avonds" zelf ordinair te vinden. Zijn vroegere pandoervrienden kijkt hjj niet meer aan;' bij zes-en-zestigt nu al en een drietal zijner tegenwoordige vrienden, zullen hem g.uadrillccren leeren. In deze phase blijft hij eenigo jaren! In dezen kring wordt hij niet lastig gevallen met politiek of andere vraagstukken van den dag en ai wordt or eena over gesproken, nu, er z\jn er nog meer dio er niets van weten en evenals hy mot zwygéndo aandacht luisteren, zonder er iets vau to begrijpen. Eindelijk kan h{j vrij goed tpstdrilkeren ! /ijn zaken zyn nog beter gegaan; t ZIJD zaken waarbij hu hot van de ?burgers xouzoer niet bchouft te hebben" en begint te begrijpen dat hij eigenlijk eon deftig burgerman is. Dat bierhuis is \vcl wat min voor hem. Een sociëteit! Ja, aU so hem maar niet (lebnllottceren! U ij begint met gohnel tehuis te blijven en zi:h gruwelijk te vervelen, maar hij richt zi.h tliujs iit alle geval deftig in. Vtoeger dronk hij een koipp-o ko lie ? tegenwoor dig een koppii kjtjot Zijn kiuderen gnan naar de kat'egisaaUja en als hy toevallig teiie iemand ontmoet dien hij graag wil laten booren «lat hjj op do hoogt-) ia, dan «egt lui: jongen, jongen. wat dunrt dat weer lang metlietmimstccrje, hor Zuil «chutjaavriuuden zi[n den weg zyn- v pandoerinakkcn gegaan en de verveling wordt steeds erger. Eindehjk gelukt het hem een vaar even deltige medeburgers te ontmoeten, dio leden zjjn van een tocietcit en jawel, h (j wordt voorgeaanfen. Dagen van angst en spanning volgen! Hij wam vroeger uooit dien weg alt, maar nu, driomaal daags voorbij het buts van den president eu zeer beleefd gegroet. Nog andere invloedrijke loden genieten dezelfde eer on eindelijk, op* oen groot en avond, daar komensQne vrienden aan hollen. ?In orde hoor!" roepen te hom. van verre toe, ?In orde hoor! Er waren er wel verscheide nen tegen, maar je bent er in."?Zoo, wie waren dat? vraagt h (j, met hot voornenten om die menschen een wig t« minachten. Dat wisten EO natuurlijk niet en m} ging mc£ ia de gelukkige onwetendheid wie zijne vjjanden waren. Alleu aonder onderscheid ? vriend en vijand ? heeten hem welkom. HU tracteerde op wijn en vond »I ofe mcnachen ont zettend aardif en tft hem ook! pat duurde maar één dag; toen zag h$ dat off zien bier ook al in B&D eigen cmbje zou moeten amuseeren en hfl kon niet nalaten te denken, dat hg vroeger wei eets meei plezier bad gekad, toen er niet zoo erg op aün woorden gelet werd. HU kon hier niét vaa zj}n pampiertjes iprekea die by Kol lagen, of htt merkte o«t men aan een ander tafeltje vroelgk werd. En als h$ eens een ut tapte .waar men vroeger tranen om gelachen bad, dan werden z* hier volstrekt niet vroolfik. Maar tstonJ ójsft-gt '? Middags ignbit '?avonda s^a fotje Ea de sociëteit: ea alt er «en» een vriend over wav, die moeit net naar de sodeteit om 's mans ak>rie> te bewondertn, Nee», t stond deft^c en daar mocht wel een beetje pteiiier asa opgeofferd woeden. En wat tuwden hem dio vreeger* vrienden Khelen, of die bem nahahten: nicita ala saloesiej Zfin vrouw en kin deren ateept hfl ««k al mei ia. da deftlgbcid t Vroegtrneel aardige, narmTlflfca smex«ih«aJw«t«k ?e. m niet wwr boe ze dan none! soBea «naam nat ae^|es U^rsJten ea radnrstsjH att ± vrouw waagde de verstandig* vraag of htf een chtbje trieadea si» traduea te Krijgen, m«t wie hy zich een paar otaha in de wwk thuis kon amnoterea. !Ü nn geen verstand vaa. tMott deftig zijn l EEN MAATSCHAPPELIJK KWAAD. Ia het Weekblad De Amsterdammer van II November '83 heeft Jan van 't Sticht eenige zeer gegronde opmerkingen over een onstichtelijk on derwerp ten beste gegeven, ? een onderwerp, dat evenwel tot de questions orülantes wordt Ckend ea waarover dus iedereen op zijn of ? beurt meent te mogen meepraten. Ik be doel de prostitutie. Jan van 't Sticht keurt kefc af, dat de Beer Pierson voor een gemoogd gehoor van dames en heeron dit alles behalve smakelijke onderwerp aeeft becproken. Haar de ZeUencche predikant en zijne geestverwanten meewtt nn eenmaal, dat de vrouw gero*pcu i-, eene grapte rol to -pelen in den zeer lofloljjken, maar -uisschien niet heel prak t lachen ttrjjd, dien «ü tegen de prostitutie voeren. Van Ds. Pi Tson'a standpunt a het dus zeer natuurlijk, dat hij zoowel vrouwen al» man nen voor isyne denkbeelden tracht te winnet). Voor hen, dis niet, cooals de heer Pierson c. s., de wereld door een christelijkon bril bekykou, maar toch ook in do proslitutio een zedelijk en maatschappelijk kwaad zien, dat met alle kracht dient te worden bestreden, zal denkelijk hot ar tikel van Mr. J. D. Vecgena, in het jon f» t o imtnmer van de Vragen des Tijds, een welkom verichljnsel wezen. Deze bekwame schrijver geeft een beknopt over zicht van hetgoen tot heden, op _imtiiitii.'f vaa Mevr. Josephine Cu'ler, door do Fédtrution l>ntaniqite, continentale et g'nérala op het gebied der prostitutiebas trading ii veri'icht. DaaruitDlykt, dat dit verbond bet oigenlyke kwaad onaaugetast laat en zich uitsluitend bepaalt tot een hardnek kige n strijd tegen de, in do meeste beschaafde lauden bestaande wettelijke regeling der prostitutie. Evenals hot verbond, ofschoon op eenigszhiB Andere gronden, komt ook Mr. Veegons tot de coucluiio, dat de reglemcntcflrirgder prostitutie, het sanitair en politie-toezicht op de [wblicke vrouwen, in den regel veel meer kwaadilau goed doot on derhalve afgeschsfl moet worden. Hij voegt er ccli ter bij, da' mcu ook na dezo afiihnfiii.sr met do bestrijding der i>rostitntid zelve ciot veel zal zijn gevorderd. Dat do Fédérat'OHzichiiieer met dea vorm, wn!\rin het kwaad zich openbaart, dan met kwnad zelf bezig houdt, schrijft de hoer VeeRCms grootendeelü toe uan de piëtistische levensrichting van heii, dio de kern vau dat verbond uitmaken. Do geestverwanten van den IIe?r Pierson heb ben vóór alle dingen een ?reddingswerk" voor oogen. Hunne belangstelling wordt rui» zooveel getrokken door de prostituees zelven ah door het velerlei k wand. dat dezo v ergonen om zich heen verspreiden. Het ?reddingswerk'' nu ia zeker eerbiedwaardig. Maar het levert weinig prakti sche vruchten op, ta dnarom tullen allen, die zich niet op een godsdienstig standpunt plaatsen, meer pympathie gevoelen vuor een andere wijze van strijd voeren. Inderdaad, hst kwaal moet in den wortel worden aangegrepen. Ontneom den gepvo^titueerüen hare kinderen, die vanjjongs.ü' getuigen zijn van de onedele broodwióm.M2 der moeder, en dus onfeilbaar voor hetzelfde vtik rooet-n op groeien ! Zoo roept Jan van 'tSl icht uit; en zijn raad ii bij uitncmendnoid praktisch, liet gedwongen geneeskundig onderzoek werkt dcraornl^cereiid op de geprostitucerden en ontneemt haar het laatste overblijfsel van schaamte- en eergevoel ? zeggen de leden der Fétlêratio», en om die reden vooral willen zij het sanitair tooüiclit af schaften, 't Is mogelijk; maar dutklciue resUr.tjs eergevoel der reeds diep gezonken vrouwen inte resseert on» betrekkelijk weinig Laat dio vrouwen maar wie ze zijn, zeggen wij met Jan van 't Sticht; die z(jn, op eene enkele na misschien, toch redde loos verloren. Maar laat ons zorgen, dat haar aantal zoo min mogelijk wordt vermeerderd. Laat ons trachten, den val van andere meisjes te voor komen. Inderdaad, gelijk mot alle kwalen is ook hier het voorkomen oneindig beter dau het genezen. Mr. Veegens ziet, en terecht, in da ongnnstigo stelling der vrouw in de hedeudaag8chemaatschnp]iü eene der hoofdoorzaken vau de prostitutie. Daar mede legt hg don vinger op do wond, cu geelt tevens den ccnigen weg aan, die op den duur tot eene afdoende vermindering vnn het kwaad kan leiden. De medelijdende jammerklachten over het ongclakkixc lot dor publieke vrouwen zijn op zich zelf eene uiting vun echt mer.schcljjk Rcvoel, en vt-rdienen dam om met aandacht te worden aan gehoord. Maar wanneer men zich uitsluitend bezig houdt met de verbetering van dut lot en met Tiet zeer onvruchtbare buUeuringewcrl: o:idcr die gevallenen, zonder tevens met tule kracht te arbeiden aan het behoud van haar, die nog niet gevallen zijn, dan ia dat eene zit>k-lijku philantropie. \Y\j allen mógen Ds. Pierson c. s. de voldoening gunnen van in het A*yl Steenbeek, nu en dan oeu epkel aigedwaald schaap tot de kudde tej u^ t o voe ren. Maar wie de leuze: ?strijd tegen do prostitutie" wat brecder opvat, volcc de vingerwijzing vnn Mr. V*«g«ns. Alles wat strekken kan, om de zedvlüke en ve> stouitelyke ontwikkeling van meisjes to be vorderen en out haar de middelen te verschaffen tut hot winnen v»n oen eerlijk onaf hankulük bestaan, zal krachtig medewerken om het vrcoaeujke kwaad, dat in de groote steden meeren meer om »ica heen grijpt, tot stilstand te brengen en langza merhand re onderdrukken. VTetteliJko bfli>alingev. en admiKiütrfttievu maatregelen kunnen op dit punt vrcl doen, maar lang niet alles; tiet paiticnller Initiatief vindt een ruim arbeidsveld en Let ware te won oliën, dr.tde velo krachten, waarover de Fë'lèration benehikt, nïct in den dorren strijd tegen ?reglementeeriug" werden verspild. Onder de maatregelen, welke de heer Vecgena ter bestrüding der prostitutie aanbeveelt, (u er een, waaraan hjj tot onze verbazing zeer frroote waarde toekent, ja, die by hem blykbaa>- ats No. l van alle afdoende mddekri staat aangeschre ven. Hfl wil namrljjlr do wet «bepaling af^s haft zien, volgen» welke ?het onderzoek naar het vaderschap is verboden." vV| sunden vrecien.dat die met warmte door Mr. V. bepleite afschaffing precies bet omgekeerde zon te weeg brengen vun wat hjj verwacht. Bet ia wMr, dot de belde ouders van een bui< ten huwelijk geboren kind door die bepaling niet gelijk staan voor de wet. Maar de«e ongelijkheid wordt niet door de wet veroor zaakt. 2$ is eene onstelftkheid, die de Natuur selve meebrengt en da wet do«t kt deze nwts anders, dan da uitspraak der natuur bekrach tigen. Het geskchialeven it «u eenmaal door de Natuur zoooaaig geregeld, dat, terwfll omtrent de identiteit detr moeder aoeft twijfel behoeft to bestaan, die des vaders nooit mot zekerheid is vast te stelten, xetta niet door d!«a vader ia e«en persoon. Dat de wet deze natuor^le oageujlcheid sanctiom.oert, «oèüo* oas zeer w|s ea voorsfchtls;. Opent do wet do soogeojkneid, om esn wattettlfc brwfia te Uvtrea veor iets «et uit den aard der nat voor gtea OriIUi>i«B» latbaar fa. dto iet aft twes» sla «sorVpaavoof eca» ?«Mdttoosw T<nBbeid«Bneia mo oadriafsrijso en dw op au& z*tf al bun* een even groot ms*tsch*pp«ljjk euvel sou den nitaakea aS de prostitutie. itaurnU», oader de o. L heilzame bepaling, dat het onderzoek naar het vadenobap is verboden, ontbreekt het aiet aan gevallen (ieder, die wat om »ch keen heeft gezien In de wereld, kent wel voorbeelden 1). dat gewetenloosa avontnrieoters uit tfldeltfke betrek kingen later aog voordeel trachten te behalen, dikwijls ten koste vaa den vrede TID gehotte gekinnen. Boe ontzettsad soa deze soort van specnlatie toenemen, wanneer men onvoonkhtig ge noeg was, die vrouwspersonen het wapen m niaden te g«ven, dat Mr. Veegens haar zoo ondoor dacht wil toereiken l En aog Iets. Is bet wel waar, dat Bet verbod van het onderzoek aaar het vaderichap zoovele ongehuwde moeders m de armen der prostitutie voert, gelijk Mr. Veegens beweert ? Dat vele onge huwde moedera sich aan de prostitutie overgeven kan niet worden ontkend, maar wie zal ons zeg gen, hoeveel percent vaa decen reeds vóór haar moederschap geheel rijp waren voor hetlgnobele vak? hoeveel percent tot deze broodwinning werden gedreven, niet door de sorg voor het stof feUjk onderhond van baar kind. maar door de verachtiag, welke zjj van haar vroegere gelijken en vrienden ondervonden, en die denkelijk de zelfde zon bleven, ook al kou de vader der oa* wettige vrucht ?voor de wet" worde» aangewezen ? Wie zal zulk eene statistiek toveren? Enzütoch alleen kan uitmaken, of de bestaande wetsbepa ling werkelijk een eenigszins belangrijken invloed heeft tot vermcerdet ing der prostituees. Zooals thans de wet luidt, wiet ieder meisje (behalve misschien de heel jonge, ?die van geen toeten of blazen wet n") wat z|j door loxneulcn omgang met een man risqneert. Zij weet, datzJj een kiud kan krijgen en dat dit kind geheel ten haren latte zal xijn en blijven. Het valt niet te betwijfelen, of het uitzicht op deze onpleizlerigd mogelijkheden moet r.og vela meisjes terughouden van een itap, waartegen zij voor 't overige aleuhta weinig of geen bazwaar zouden hebben. Maat- wanncor nu Mr. Vpegcns z\jn wcnsch vervuld zag, zouden die voorzichtige en berekenende jonge dochters het schrikbeeld der toekomst voor een groot deel weggenomen zien. En wü kunnen niet anders dan {.'plooven, dut menige maagd, die nn nog malgré elle maagd blijft, don zonder veel tegenstribbelen zon vallen ?nis een prooi des verleiders." Eo met zoo'n verandering zou de algemeeno moraliteit, zou ook de strijd tegen de prostitutie zek.r al heel slecht gehaat zijn. liehouilens dit grooto en ernstige bezwaar te gen do theorieën vai> den Heer "Veegons begroe ten wij zijn schrijven, met veel ingenomenheid, cu mccnen dat hot misschien den grond zal leg gen vooi- een tiionw, onkerkelijk eu onsocialütiich aut i-prostitutie-verbond. a H£T TOOXEEL IN' DE HOOFDSTAD. Moctkr en Zoon ? De schoonmoeder van , Mi/tJitcr Foirier ? Ik eet lij mt/nc moeder* ( We zonden der Vereeniginff het Ned. Tooncel dunk wijten, indien ze ons Moeder en Zoon vnn Charlotto Birch Pfeiffer had Cft-epaurd. Dat dit niet zoo geweest is, ligt hem hierin dat genoemd stak met Machines knn doub'eeren. \ a» avond b. v. (17 Xov.) en morgenavond gaat Sfocdcr en Zoon to Amsterdam en zullen de bewonen der rest*ftrtiVq> J/«cA«r«fy«rnicteerd~wOTaerir "Beidestedeu hebben weinig reden om tevreden te zijn; wc schrijven nu reeds half November, en nou weinig goede stukken zijn er in dit seizoen ge speeld. O vor Machines gaven w{j onze opinie reeds; nl is Moeder en Zoon van veel ernstiger aard, wij hebben er even ernstige bezwaren tegen. Dat de Vemni^ing dit oude en verouderde drama eetiA enkele reis, fatite de mienx, voor den dag haalt, zou er meds door kunnen, b. y. eens op een Zondagavond ot bij eene voorstelling iprix rwlnits in den Haag. Maar veertien dagen lang het publiek on wat moer zegt de knnit te teiffen, met do vortooniog van genoemd ttnfc i* wat ai te bar. D« inhoud van dit drama is overbekend, en dit feit ontslaat mij gelukkig van de taak «r een woord over "in het midden te brengen. Die menschen «onder karakter, allen lijdende aan eene soort ijlhoofJJRheid, die der schrijfster ter hnlpe komt in het onbehoorlijk long voort laten dureu van opgeschroefd onnatuurlijke tue-t«ndeB,die gfizwolleulieid vnu taal, en de lachwekkend naïeve wijze, waarop de schrijfster ons meent te kunnen doen gclooven, dat ccne moeder, dio haar meest geliefd n zoon zonder onderzork veroordeelt en nog vijf KII jaren later dien zoon in eone nlIcefispi'aak met zoölogische scheldwoorden betitelt, a!s' daai1 z\j«: slans; en schorpioen, eeno wezen lijke moeder zou ».ijn; dit nllci wekt wcerzi». Wij bedanken voor dcza tooneclraoeder; en de voorstelliiii; herinnerde ons aan don wen*ch van Dicfecns, dat het verboden zou zyn vaders ten toon clc to voci-on; hÖ had stellig de moeders in dezen wvnleh of ycrwemching opgenomen, wanncur hij. EDOU!S vrij, veroorduelJ ware geweest om Moeder en Zoon bij te wonen. In de rolvei-dtteliug ivaren eenigo veranderingen. Brtii>o (vroeger de hoer Moor) was. thaas in hnndcn van Louis Bouwmcfster. Siefan (vroeger de liet'r Spoor) werd aan don heer Weiisnii toevcvtruuwti. Ue ondeugende vrouw van Stelan (\Tocjer mevr. Uurlngv-Vcnvoert) werd door mevr. de Vries vooreesteM. Mevr. Kl«ine baaidhaafde haren Onden roem; mevr. de Vri-rs had eene rol geheel in haar em plooi, en was dna uitstekend; de heer Bouw meester was de < orznak, dot de tweede acte werd terug geroepen eu do heer Wensraa kweet zich zeer voldoende vnn eene rol van meer omvang dan hem gewoonnjk ten deel vatt. l)e overige medespelers garen geen stof tot bijzondere Op merkingen. We vernemen met genoegen dat mej. de Groot in Zifn meisje komt uit e**ne rol vervult. Sindi zjj voor va-t aan het gezelschap verbonden is, krijgt het Amsterdamsche publiek haar veel min der te zien, dan toen tü slecht» gast rollen vervulde. Als dit zoo blQft, «ouden wjj byna wenschen, dat zg maar wederom gast werd; al oordeel*n we, dat haar on n her- eerste theater des lands eene eereplaata ah kiud van den huize toekomt; de gut, die zich dikwijls liet «ion is on» liever als de onzichtbare dochter dt-s huizes. Woensdoff 11 trad de Botterdamwhe afJeeling van hut Ned. Tooncel hier ter stede op met Je Gendre de Monuntr Poirier" van.Angier. Le Qr.ndre de Monsieur Poiricr en Xademoittlk de la Sciglièrc bevatten ia zooverre nog meer aaoeiajkhedea voor de vertooners dan de andaro stukken van den edelen Augier, dat M eene benaulde historische tjpe bevatten. Zoowel de ovdo Poirier ali de markies de Ia deiglicn» behoevMi tot het bnprüpen hunner karakters»eene tomolfike hoeveelheid nTtturiekennis. De eer»uchUge,ubekwame lakeakooper van net jaar. 4& o>L«cb, zoowel door rfen rijkdom in xüneti haiMdT ver kregen, als door 4e weer HtwnJe tijden o>n toe gang tot bet pairsefasp geoprad aHi, e» 4|e zien door afine doebtw aa» ewea geraineerden 4d*Miao vit te luwen, den weg daartoe wil vergemakke lijken, is eeu n» vaa bet vorMea: «V aartje» nitgewvkea om do .tynuinie'* vaa Bonaparte, en teraRgekeeTd ia Friiakr|k na de kerzUftlIng der Bourbons is een* type, *ie allwa voortlaslt in oaze historisohe heriaawlngv De vevtooning vaa salke itnldMtt. «iesbt én In d« oente ptea» eéa tMuitih ontwttlwW itttemiKB wtolitk. . Wanneer SMB venter ia het - die Augier keantrkt, ook veel vattdevsjrteoaeit gevergd wordt, asl men bei een» «fa, dat d» stakkea abebts daa geheel tot haaroDAtkaaaej» ', komen, waaneer ea pftbttsk ea aetevrsskhielvMi ? die boogo eisohen stsOaa, diedeanteurslelnelveB altijd en overal stelt. Avgier n Ma van die «tjanen, die aiet aUesn ia het vcwbögaandekiudeT muze op het voorhoofd gevoeld heert; die aegOB talentvolle doeaterea sch^ijen hem ab het beTor________ ,, te beschouwen en hebbea hem overlmdom ' met de best* aarer gaven. Ia aet tragisdM g»> deelte ?Oaernastwerkea wordtiaea nooit gedr^gea tot uitbot) dlg geween, ia bet konisebe, nooit sol een mtbunActn lach. maar altijd wordt dat e*» . , oas b«wt>gcn, dat alleen warsi ' kaa opwekken; bty deleziogvantinestok- ? ken voelen wQ, daiJMjd ons jrehsde gemoed naar het aooge wordf^viohti Wie aal net v«rwunderen ^aVwe aa bet voorafgaande eeae ver* toonlog vat Augier'a stukken, hoe welkom ook, ? altijd eea faagttuk noemen. We vmden ««Us.d« keuze vaa ,fc Gt*dre de Jf<mrie*r Poirhr"oagelukkig ; want dau onze tooBeelkanttenaars nu eeamaal aiet vorwené worden met do opdracbt, ' om wezenlijke kunstwerken te vertolken, coudea wij het raadzamer gevonden hebben, als men een* andere keuze oit de talrQke stukken van Augier gedaan had. Ba do groote, ja ddcw^ls bQna oaken van Augier nod*br*ngt getuigt d* Eeos-rav I« Qendrc de monsieur Poirier, waartoe ook veel bis» torische kennis vereischt wordt of van overmoed' of van gcringachüng. Na wg de vertooning heb ben bijgewoond, moeten wü tot de treurige conclu'io komen, dat geringacbting van dia moei lijkheden de moordenaar is geworden van Aagier* meesterstuk: De heer Faaiscn vervulde de rol van Poirier. Wel verre van zich, bij het ietwat burgerlijke, dat zijn talent als acteur kenmerkt, zich op to heffen tot de hoogte, welke die meesterlijke creatiovaa Augior vereiH-ht, liet MJ zelfs eene poging daartoo achterwege, we zagen tot onzen Schrik, dat da lang niet goedige Poiricr, een handelsman firtt rate, eon eerzuchtige van het eerste water, dio VBO het huwelijk zijner dochter, met een geruincerden markies meer partij beoogt te trekken, dan zijn schoonzoon, die hem bij den nens uicentte kunnen leiden, veranderd was in een dominea schrce u wenden, goedigen schoonvader, die daa al een boos wordt, waaneer i^jn schoonzoon te veel geld verteert. Inderdaad de Poirier van dea Ilr. Faaesan was niets anders dan de sterotypa rchoonvadcr uH de |)uitscha posse. Uit twee oog punten rekenen we dit eeu allortreurigst feit. Waar moet het met de kunst heen, wanneer acteurs) van talent zich niat de moeita willen geven da grootst o der kunstwerken op z:jn best te vertol ken. lt> de tweede plaats betreuren wy het, om dat do acteur door het publiek maar al te zeer op dien verkeerden weg wordt gesterkt. Wanneer tien procent van de toeschouwers nle gtntlre ds Monsieur Poiricr" gelezen hebben, en we zijn billijk genoeg, om to erkennen, dot dit niet ? Hut, ieders \re? dnnkt ons dat veel; maar do len overige negentig? Zij zulfea het fijne, hftgee-tige, dat onmogelijk au premier nbord in z'ynen vollen omvang te begrijpen is, te harder toejuichen, naarmate het door grover dictie te eerder tot hunne bevatting komt, dat er e«a ?grap" gezegd wordt, en do acteur, die by srulk eene opvatting even weinig respect voor Angier al» voorziehzelven toont, zal altHd de schrale troost hebben, dat h j/ is toeyrjitieht. De Ur. Faasgen werd dan ook terug geroepen. Enfin, tous les moyens sonfc bons hors cenx qni ayortent. Het burgerlijke van het karakter in Poirier werd zwaar overdreven, van tjpeering zijner Overige eigenschappen geen, Bwcem. ' , We weten niet of we de An tot net Ie van Mevr. Darlage Venroert moer een moord aan het et at dau wel aan deze vordiensteliiko actrice zolve moeten noemen. Ken ieder, die deze knnatenare?*» kent, zal moet en toestemmen, dat zij al eeo e van d» Uatste is, em 'leze rol te vervullen. Antoinette Poi rier is een meisji, dat aan den flnanticcloa voor* uitpnncf vnn huren vader eene go^de opvoeding, denkelijk aan hare rao«der een edele inborst te danken heeft, en wolke dien natnurlyken aanleg be zit, die b^j de vrouwen niet nan stand of rang gebonden is. Zij beeft haren echtgenoot lief, maar is niet ia staat hem «on haar to kluisteren, om dat, het verschil vaa stand zich naar hare meening steeds ala eeae scbeidsmnur tastenen hen op werpt, en haar terughoudt van vortronwclriko uitingen. Slechts don, wanneer omstandigheden dit meebrengen, komt htnr man tot de ontdek king* dat zij eeno uitstekende vronw it: eind goed al goed, als het scherm va!t waardeert hjj haar ten volle en heeft haar lief. (Test tont dire. Eene rol, ilfe eeoe croote «aio ingenuheit, lieftallige naïviteit gepaard aau vasten wit en gexondo levensopvatting eischt, ligt iu het geheel «iet op den weg van Mw. Barlage, We niiikcn hun, die dat aangaat (want bij eeno Ver* eeniging al* het Ned. Topne*! is het zeer moei lijk uit te naken, wie in eindrcHurt over de rolverdeeling beslist) er een hartgrondig verwij} van, dat ze M w. Burlage, die in coquetto rollen lauweren verdiend heeft, die ia de hoofdstad nog niet verbleekt tiju, hier h«bb n Uten optreden. met eene rol zoo geheel bniten en boven har» krachten. We hopen, dr t ze spoedig schitterend revaucho zal komen nemen. De Ur. D. HaspeJ- had ate Marqnn dePreale», vooral in het laatste bedigf, vole goed« oogenblikken. Of het eehter aan gemis s*n rolvasthcid Jog of a*n iet* ander*, weten we niet, maar zijnet dictie had iets bijzonder hortend* en stootend*. . De HU. Legnu en de Vo* als Verdeïet en Monmemn. waren toer op bunne plaats. Over alle deze vertooners was eehter eene langzaamheid van spreken petogen, die onaangenaam aandeed. De uH, Matter» en Poolman chargeerden hun ne kleine rollen ollerovcrdreveort en oogstten daarvoor den traditioneeUn dank; het gegicr en gügicbel der gallori*. Hat stukje: Jfc eet ojf mgne moeder, besloot ds voantiJ&ng. In Antwerpen werd deze week opgevoerd, J?M*e Ehrentclwld, Mkanspiel io 4 anfafigen narh dem NioderlandiMbea der Horrra Jan C. do Vo» ea H. B. Mende» daCostafurdJedenUeheBühao bearboitet von Jae. T. Oreia Jr. .' . Men meldt ons dienaangaande het volgende: De voorstelling beeft eea ODbetwistbaar snccè» gehad. Het tweede zoowel ala bet derde bedrijT werden warm toegejuicht. Benige veraaderittgon, hier en daar aaniiebracht, bleken allesins gewet* tigd te zijn, bet betnoefea vaa eetrige langdra dige ge«-vekkea bkek heilzaam. De Dnitnohort wenschen voonl een» vlugff» handelinff, ra wie .de Schuld" g«*kn he«ft «al *W» herinneieii,dat de handeling ia dat stuk zich zeer langzaam ontwikke.t , . Het spel der hoofdpersonen wasgojd, over bot algemeen echter véél seatimeateeler'dan dat raa ouse artiaten, de mise en scène ? bet was m do Aiitwerpicae Alhambra ? en de dócors koodea (tsDreékt vaa zelf) niet vergeleken worden met de nolnmlddtlea der EoiuVereeaiging, het TooneeL ' ? Teen da gordüa voor de laatste maal vJeL, werd de bewerker ten tooneele geroepen, en voad vaa bet pabhek kit looa voor ia bot -40 arbeid. ?sa. 4 \ DE FBANSCO& OPERA. Po laatate veertiea dagen brachten, Benalro herhalingen vaa Jfifnon, U9uAttLU*gw*at3 ea . r^prim van Aabres JL» ' '

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl