E AMSTERDAMMER, ^WEEKBLAD VOOR NEDERLANB SS No. 3S6 AMSTERDAMMER WEEKB groeiend « bewonderenswaardig, Elke vertenigiag beeft bar* ba» drie Ehui-Lotharinneha vereeaigtngen Mn floers om hun banier Mtlagea en Nag wordt aittfd befroèt door uitifoV De jeugdige dichter en soldaat »..«.! IMronlède «n do oud* historieichry,?Heari Martin presideerden het feest Ieder?tt u bent gegaan met de hoop in het hart: Op dra dag waarop elk Franscb departement «tikjes» zal hebben van gvmnasUn «]? des*, nu gaf Perk dit beeld? Eenvoudig, omdat hem volkomen «J^* aoheen aan den indruk, dien de zomer op hnn maakte. HO had het vermogen die celükhetd op te merken: dat U verbeelding. Hu Uad het vermogen de gelttkbeid te zion van antaisle het dat beeld, zooals BQn fant voor ziohhad, Ut J en tooali het in woorden stond op papier '. is het vermogen zün verbeelding uit te drukken. Het eerste geloof ik dat Coeos in zekere mate, telfs in vrjj aanzienlijke mate bezit; maar bet tweede, waarnaar de lezer aleohtim»g ooraeelen, ontbreekt hem. Uit de meeste lijner gedichten blijkt dit Met wat meer plastiek zouden de Rijmbrieven aan Aart Admiraal een blijvende herin nering aan West- en Delfland geworden zijn. De vierkante huizing," GEDICHTEN VAN COENS. ; B« MUM va» den heer Coeoi U iemand, wie . BMn geen al te hooge eisenen itelien moet om . «jet bedrogen met haar uit te komen. Lieden, , 41e .nooit Bun laarzen tegen pantoffels verwisse; ten,*tonden, bij een e-rtte ontmoeting, niet weten ? hoe, te ha»r moesten aanspreken en er Beker ? nooit aan gelooven, dat M bier met eea waar achtige Muze te doen hadden. Zij ia eon kind van het land. al* ce «U «egt, en noff wel schnchter.cn hoogblozend daarenboven. Zy weet wel dat Coen» bed niet gesteld sou zj)n op eon Miwe met dejUpümanieren.' Zo i* goed voor Coen» en niet natyverig te oordeelcnnaar Coens veelvuldige af hoereering naar ' vreemde vrouwen; vrouwen die hem ileohte ver> sen laten maken. Ze is reed* te gelukkig» als te ?amen kan gaan mot haar dichter, al bTyren te dan altijd met t'n bciitjens rog wel een goede mfil ver van ilo onsterfelijkheid; wat echter den kelijk Coens' eigen schuld is. Want al is iemands Muze nog zoo goedwilliff en 'behulpzaam, roeu moet zelf ook wat meehel pen. Eu ofschoon Coens tienmaal meer gevoel heeft dan Waulner en tienmaal meer smaak dan Pol.-de Moot, zou Coens tienmaal meer verbeel ding mo«ten hebben dan hy zelfheeft, om met de bene Muzo ooit in den hemel te komen. Ecu goed gevoelde gedachte nauwkeurig, d. i. met dat covoel, uitgedrukt', is poëzie, en Coens heoft verscheidene goedgevockle gedachten nauw keurig uitgedrukt, maar menig gevoel kan niet xonder beelden worden weergegeven: waar zicht bare beelden er de oorzaak van zij o, moet het ?ioh ook dikwijls weer in het zichtbare uiten om indruk te maken op den lezer. Dus van tweeën een: de dichter moet alleen die gedachten en gevoelens behandelen,'die zonder beelden kunnen worden uitgedrukt, of hy behandelt ieder gevoel door middel van beelden en daarvoor heeft b\j - verbeelding noodig. Het is duidelijk, dat wüde verbeelding van een dichter beoordcelen, naar we ze herkennen in zijn werken. Nu zegt Coens wel: Niet» gxtt den dichter boven 't malton, 't GomtaUtfl t.»\l k»u Ljj verzïkeo. Man.1- wij, arme recensenten, kennen het genot van het maken u iet; w|j moeten bet juist van hét gemaakte hebben. En al kon do dichter het dan zonder fantasie af, omdat hy toch al genoeg 'geniet zonder haar, wy Hjden ongcnecslijkhy zij a pogingen, oin onl te doen gevoelen wat hy be doelt, waar een enkel beeld ons alles zou doen tien. Toen Coens nog jong was en er een allerliefste fantasie op nahield, maakte hy verzen, wier plas tiek nu niet zoo verbazend was, maai* die uitne mend de storammg vertolkten, van hun dichter. «Anna voor den spiegel" bevat niet meer dan een paar losse gedachten, luchtig op papier geiet; maar hoe diep die gedachten gevuld zijn, hoe, Auua's jong geluk voelbaar is, in de laatste Tier' verzen voornamelijk, niet alleen door de maat, schuchter- aarzelend en de korte regels, maar ook door het zachte rijm der doffe o-klank en 'fle langzaam afvloeiende 1-alüteratie in d» twee laatste: '~ Zoo tnnls taek dis Tteomdellng Hij gister avond aan, Zoo (duig uoht, Dat ik van nacht, edaric «««r moeit luiitortn Hoe vreemd een htrt lutn slMfL. Jïo komt d»r voor het klikkend glu Zoo'a dime droomster staan, K'i ifaafll itaai'OHl, . Ik L'ijlmi Jtowi, En zit HiiJH lijiptit flititl'rett, En laai niij b!o:tHd yaa». """" Hen meene niet, dat de dichter bij het maken , van zgn gedicht beschouwingen over maat en klanken houdt, en daarnaar zijn.verzen.regelt. Hg gevoelt dat die maat «n die klanken uitdruk ken : wat hy zeggen wil en cent later kan ook hy «elf, zoo. goctt als de criticus, de -wetten na? sporen, waarnaar zijn verzen zijn opgebouwd. Bi verdere studie daarvan zalmen zien; dat niet alleen tulke in 't oog loopeade assonanties, alli teraties en maatyormen, maar alle klanken en klanken-combinaties in vaste verhoudingen staan ?stot gevoel en gedachten des dichters. Men zou denKen dat alleen de studie van die verhoudingen de zielkunde een wetenschap zal doen worden. Doch vergeten wij Coens niet, die pok een ziel heeft. Als de verliefde dichter «(jn liefjen op. de wan deling tegenkomt, is do bekentenis in zijn alleen spraak zóó naïef en zóó wijs.... '°D»t groetta mtil en toch zoo «prekend, X>»t »n«lüo heen en kijkt toch om; Ach, wilt ik ml di» !«ck Iwtcekci.t, Htt g* 'k mijn» wepgi ea viad.me dom. Hét is meer dan waarschijnlijk, dat Anna anders gekeken heeft dan het in de vrij verwarde beginre gels merkbaar is wie verliefd is ziet dat zoo . tuut* mat maar luister slechts verder: Bind» mg «en Iiektj* tchtfnt ta plagen Denk ik soo diep en doo 'k zoo dom, ? . ? Kok, d«t venrjjt ik mo alle dtgeo ? i Ia doe or dugiyk* dammer om l , ' Coens i het liefst, het natuurlijkst, het benunnelnUt, als by zijn liefst* bezingt en zrjn meitje bloemen eeadt: '?Set hasr dio vw U wier beeld Ik ku Oa deze bloem en «ing» ? Taa weerzlensbllkkea ea weersleaskos ?Ka zoete erinaerJajpen. . ? ' . Daar. is na Jacques Perk geen der dichten van . onze jaren zóó b{j machte den mensen te treffen als deze; geen geeft als hu blUk van een rijkdom ' van sentimenten, die xóo dicht dien van Perk nabij komt. Doch Perk had op hem vooruit, dat h(j de zicht bare natuur wist te gebruiken in beelden, die zon . gevoel vertolkte, waar Coens dikwijls hetzelfde gevoelde en bet niet kon weergeven bjj gebrek aan verbeelding. In eea half aozQn coupletten tracht Coens een allegorische figuur te teekenen, die den Zomer ?al voorstellen: hty zegt van haar, dat ie .haar Ixdd beschaamt het beeld dat Coens van naar ? geeft zeker! dat iüeen bed van mos spreidt ?-.., «t koren tegent, dat zangen baar fieren boezen ?n eéd'len mond ontstroomen,,langs óverzaargen dankbren grond:" dat ze biutr diep bekoorden' van liefde «n lust spreekt".?Zie. onder die verzei beft. Reeft, gou bet gevoel v*n dea dichter; maa , ? dio-dienter had geen verbeelding l'Perk riep oo! '? ieo MOMT aan en hoe anders: Win olmwhof ver In h»t rond blijft L Van ««nwoaoud lustig «n bloeiend ItcttMta; sou er een -wat minder actieven olroenhof op nahouden, maar in dicht den indrnk op ons m iken, dien men van zoo'n huizing in werkelijkheid ontvangt. Men zou niet in do verzoeking komen te gelooven, dat het spook van Poot in oen boom zat, looals Coens ons wel zou willen wijsmaken en de venlraaidheid der hurken zou niet op de avereehtsche fortuin vau zijn eigenaars worden toegepast. En niet alleen de Rijrabrieven al dio hoofd stukken na de erotische gedichten, die lieflijk* bloesems, waarvan wo de vruchten honen gerijpt to zien, lijden oudor dezelfde kwaal. Xij bevatten een rijkdom van sentimenten, die men nu alleen vermoeden kan, die we misschien later zullen ge-J voelen. t ^** \Vaut het onvermogen om zijne beelden uit te drukken zal by Coeus wij gelooven het zoo gaarne door studie verminderen en verdwijnen; als dat gebeurd la, zal bet meer dan nu de moeite waard «iin aan to tooneu over wat rijkdom van gevoel hij bmchikken kan. Coens behoeft van niemand aanmoediging. Want et- is krnclit ia zijn ziel en bezieling i lied, groot gcnorg om volhardend rt« (;aan door alle lot Na» liet groeno l»nJ on tle frlsicliP dm ..rata Wi»r de coniargod blikt uit d«t> linniul. \V»t hebben mijne lippen pfst.imoW . Van d» Tnlhoi'l dei liarlon? Hoe Mjjrcn tnüno voeten nog bij de Duur rce<tüdo vlongalon wieien Die BI() dragon znllon, Sneller on sneller, Tor iioUigo bron. Wel Tiik vernam ik liet Keil Der broodion, ilio vrrro zijn En borgen btolijcrn; En bcrjjhielil vlooide mij tot< nv>t Nn cal-Uan \(<sA Ook hot myno zijn, O remi l ««t 't. . K«I.IL Ar '! L.-üJfl Uk u >vrii>ifiw«t>«0'jd*r INHOUD VAK TIJDSCHRIFTEN Xtcue d» Betgique. Sr. Vanlau, Lei audaccs de la chirurgie mo derne; .&f<ur5u?»berafr. 1/uniou de touilesgauo^ies ; Kla*» Qrolh. ncore ace histoire du paradu de ma jsunesse ; Felix BMy. Les sept merveilles dn monde moderne ; Emile de Lavaffuf, La ei-ise da liberalisme ; GoMtt d'Ah'ictla. La seuion 18531884 et l'arrierédes travaux parlementaires. Eigtn haard No 47. liet huwelUk vau Helena van Oosterz^e (ver volg) door Hartha. Maarten Luther. De Boompjes. De Machinefabriek vandabr.glprk en Co. te tleogelo door Dr. Van dor Yrn. (Slot) enz. , Inhoud van den Nedtrlandulien Spcdator: Berichten en mededeeling*n. Japansche kun«t, door Mi-. C. Vosuiser. Uitboezemingen vuneen excentriek, III, door J. E. W.KoordavanËysinga. Allerlninroatjo door Ilulda. Een droom, door W. F. Haigadant. Uit hot dagboek van Florcnt n JT/fHtri/e IJi/jowa t'n IVtoiXrjffe. Cb. Ijuurent, l'Amonr en Prime. E, ot J. de Goucjurt, l'Ait du 18e siècle 160, 185, 350 fret. Louis GOUM, l'Art japonais. De Genouilluc A tous Ie ve Is. Jules ClnrcUe, Edouard PHiüvron. Heel or Denaftsr, lleni i Maitin. K. Ornzier, Clironkjue des jictits thi'atros. Elio l'üraut. Cours d'anatoitiic. Alfced Asjolnnt^ !«* Crimes tle rülkliinelle. Th. de Lnjarte, IfS Curiosité» de 1'Opéra. Th. Labuurinu, Ie Di-nuia i!c la rue Cbarlot, > Major lift Flauirai'. Eclios uiililaires. Vafory Vernier. l'Etrange voyage. ^^K, Chiilgnot, Kmai suriiiiiliysioiogio d'Aristote. J. Cotil.ou. Etude* de lavu. Dr. C. A. Mcinci't, Etudo de la qucat. alimentaire. Als Coens-üelf dit leest en hij verffclylctrlit inet l"j ', 'i hoeft, rt\\ lig dan niet besluiten in liet vor st zooveel nndcjrfi veyürn, die liij bij zijn tienden ge teld hoeft, ral liij dan niet besluiten in liet vcrlioftt alleen poëzie van zulk gehalte uit to geven'/ Hoiiumculua, miei1 BERICHTEN EN' MEDEDEKLIXGEN. Sedert ccni^en tijd is men, ook in on* land, ter nnvotgmjr vooral der lui'i-k van M. Arnold, beïig met allfrloi vuil op het hoofd van den vroeger aooncer gevierden Kcacbiedschi'ijviT, Macitulav, to worpen. Die het duo o, kunnen thaus .zien, .hoc da Engèlsclien zclvo van die dwaasheid iickoraeu zijn. Geen beter werk daar voor dan do uitstekende Ipveujbe^clirijving van Macaulay door Morison (in de JCngüsli Men of Letten, . uitgegeven door Morley.) Meu vindt daarin een boud i «e en kritische voorslolling der verdiensten van den grootcu geschiedkundige. Nu böons weer druk oyer de rcclilcn van hel volk gedoklnincoi d wurdt, vestigen wij de aan dacht'op de merkwaardige schets: DixlataHon des drom du pcuplc, to viuden in het geschrift: Avx Satavca mr Ie Slailltoitdénit, in 1708, met den naam van den scliittorciidcn Miralcau ver schenen, en onder zQn toezicht door dea advokaat De lioitrges vc.vanrdigd. Bij de vele werlccn, die IL Dilateer in 't licht gegeven heeft-, moet nu weer gevnrgd worden: Brieft des Hcreogs Kart Atigitit un Kncbcl und Herder. Men loert daaruit, zooaU o uk nit de uitstekende inleiding vau den uitgever, den edelen vorst, die ook geheel mensch Was, ia allo opzich ten nader kennen. Wij kunnen niet nalaten dier uit een brief nan Herder de volgende zinsnede te plaatsen: ISri jungen Leut en habeich bemerkt, «nd"seint bei iiltorn, hiinjitjiticlilich Kitnstlern, die Acstittlil: trcdicii, dass diesc Wissenschaft kcintri 'gelmnikn E/n/lH-m halte, und hauptsiichlich den T.ikt cbr udïililbnr mnclito. inUern *r ihu zetvlieilurde. Wut x.al dr. Joncbloct, die (Gc'schieiloii'i der Ne>l. Lt-ttcikundo III, 362)nog altijd van <ic Acxthoriicu voor do pol-zie zeer veel schijnt te xtrwnolitcr,, wel zeggen over deze meening van Guetlie'» en Sch.ller'a viiend? Of hebben cnxe twtiu jiiole-forcn in de Aeathetiek aan Karl August CL-II ilvm^uti gtgeven'( Alphonse andet sol ir y ft weer eon roman, die tegen het cindo van Februari, tugelijkcrtüd in het frauseh -efl u het duiti-ch, verscUÜue» zal. Hij hoeft den duiUeben uitgevur verzgcht de vertaling van zijn werk uau de dame to willen opdragen, die hem in rürangcllrte tot model voor Madame Ebïen hoeft gediend. Deze oude damo is doof geworden en kan daardoor uiet langer, door het goven van duitsche lessen, in haar onderhoud voorzien. ? De Revue poUtlyue et litteraire van 17 Novem ber behelst het gedicht op Lamartine van Je*n Aicard, dat voor verleden week door de fransche Academie, is bekroond geworden. Het nieuwste werk van August Niemann: Die graten voa Altenschwert" is een boeiende roman, waarin het moderne leven scherp en plastisch wordt .weergegeven. Dat de schrijver dit leven in menig "opzicht veroordeelt, gevoelt men onder de lening duidelijk. To Florence zal een nieuw blad worden uitge gaven, dat om de veertien dagen verschijnt. Het zal Revue Internationale" boeten en vooral be. langrijk zijn om de uitgebreide correspondentie, die er in zal voorkomen. Zelfs China en Peru zullen er berichten aan eenden. De werken van Wilkie Collins worden door de inboorlingen 'van Engelsen Indie, die Engelse!» verstaan, met zooveel graagte gelezen, Jat a\j, met vergunning van den schrijver, in het Bengaalsch worden vertaald. , Dgstelling in de vettoonlng van de an Arüitophanoi te Cambridge is vioo test, dat men ter wille van de velen, ?laan 'hebben kunnen krijgen, tot een rsteUingop Woensdag LI. besloten heeft. ' Engeltehe vertaling vsn .John BuU ", die in December verschUnen . ? flOOO »»?««»)«*»»' h^nfrt»». H»t wwh u het uortyïoakcJijkc jen buiten. ; e gelukkige snhrrjver'. ootvlnj roe inMinden -n» de nitgnVo n:*ord'i?U-u \.\n <km wltipoter. Aususta Coupox', Fa 1 1! es Fables de La l-'ontnine 100, 175, SOO frcs. Jules Gueri», lrillo de nl!c. Cli. Sudre, Les finnnces de la Franco. A. Uivière, La gueire avec la Cliine. Paul Colliu. Les hcu>*es puisibles. J. CoRnat, LcKres d'tm cnré. K. Tbiaudière, La inni&on fitixle. Manuel périodiq., Manuel de» sucii-tc Andró Leo, Un rutiriage standaleux. Mr.-. Craik, Müdied. Uobcrt Caze, Lo imrtyre d'Annil. O. Doublet, Méuioircüsur l'iuvftsion de ftlalte. Robuult. du Fleury, La niosse. ? ' l'iene Loti, Mo» ircro A. auquenne, Noccs ^ K. Uucret, Piiris-Cunaill-. Jules Legoux, Le iirctcxtc. Herbert Spencer, Principes de soci»1ogt*>. A. de Lamotlv, Qiu'nüe mois dans luT.une, Georg. l'ellciiu. l.o roman d'un blusc. Eujïnc Hin*, La Kus-ie dëvoilée. AiiiiUsU Coupey, Lo sm-f de In priwcss t latone. Texii-v, Lo Smu o. Train rupida J. Stuijrt Mijl, riltilitaristuc. A. Ziek, Vt'n'us et ion c«iU-gr. Auonyioe, Lbs vies Nietmstc uitgaven in Engeland, J. Goflett, Stoty of Stephen and otter poems, J?. W. i>«iCim, Maiio a pocttc«l history of the lenth centurr. f'. W. llornt, l/»y ctinticles and pther poems. J. Kent*, Poetical ^_ includjjBg pocnts not before puliliihed 4 vol. /?. 11'. Lont/lclloit; Michuel AngeloaUraiuatio pocm. S. Wiird, Lyiiual recreatiou*. _ A. J. ClmrcJi, Roman Life in the daya of Cicero. A. Jircrcton, A Biopraphical «CctcU of U. Irv'ng. E. S, Polcrtson English poetcsses. J. M»:. Ifa'c, Histortc.il und bUvvnphicul nxtchcs. ' J. M. Mathei; Life and teaching of J. Ituskin: 8 Ttttlrr, Marie AntoineUethe vomau andqueen. Cfoaf. Yonqrt 'Landmarkt of recent hNtoiy. B. Austin, Kenneths children. On'da, Frescocs etc. IV, D, Hoicells, A womau's rcason. E. L. Lynion, Jone. F. Montyomc y, The bliie veil. Nietttre uitgaven in Nederland: Prof. J. A. AlberJinog Thijnn en zijne Dochter, Bundel gedichten, schetsen en novellen. Met bcidiT portret Chonia, Wat er van Diepeubeek werd. Vervolg op van Limburg Brouwer Het Leesgezelschap, van Diepenbeek". 4e druk Dr. J. P. Hoye'a Volkadichton. 4e druk. Liet portret ......... Dr. F. W. Junghnhn, Licht- en schaduw beelden uit de binnenlanden van Java. 7e druk. . . . ? . ... . . . . J. R. vnn der Lans, Do gouden dubloe» Willem Mosecbert, De guudi-ii brui loft. 5e druk ? . . . Tcnnyson, Vit-r Idyllen van Koning Arthur E. Wnrrnnlt*, Do school. l!ijilr:ii<en lot do hervorming van het s<;UoiilwL-/,er; iu jS'cdsrlnnd W. H. Ainswotth, Onterld. 2 dln. . Felifc D.-vhn. Zijn or Goden? (De SBge van Skalde HaUred, den Zeeglinfic), . C, F. van Duyl Kederlandsulio typoii. Leopold von acher Mosuch, Knïns LUlatenschap. ........... f 3.1.80 " i"? 1.80 3.75 0.5)0 1.40 1.60 4.&0 1.75 2.10 2.85 IMtlltalre Zaken, IS DE FUPÏLLEXSCHOOL NUTTIG EN 'v . NOODIG? Onder de middelen, die in de laatste jaren zrjn aangewend, om: in den nijpenden kadernood t voorzien, behoort een inrichting, die zich sedert den korten tü4 harer oprichting in een steeds toenemendon bloei mag verheugen, In 1877 door den minister Beyen in het leven geroepen, wai de popillenschoél aanvankelijk bestemd voor 100 jongelingen. Blijkens de begrootingen van oorlog, voor de jaren '80, '81 en '62 werd de sterkte der leerlingen achtereenvolgens opgevoerd tot 150, 200 en 250. De ramingen tot bestrijding der kos ten Toor deze' school stegen daardoor en door een geringe uitbreiding van het onderwijzend en toeziend personeel vau ca. f 27,000 tot f 70,000 voor het dienstjaar '03?'84. Door de snelle toe* name van het aantal pupillen bleek het oorspron kelijke gebouw spoedig te klein voor het doel, zoodat het vervangen moest worden door een veel grooter en kostbaarder inrichting. Laat men de rente van de som, bestemd tot het in het leven roepen van dit gebouw, en het daarby behoprend meubilair buiten rekening en stelt men het aantal leerlingen op'250, dan komt men tot een jaarujksche .uitgave voor eiken pupil van ca. f 300. De leerlingen kunnen op 12-jarigen leeftijd worden toegelaten en vertrokken, wanneer zy m het bezit zijn vaa voldoende kennis op hun 15e jaar naar Kampen of, Schoonhoven, ten einde aldaar ongeleid te worden tot den graad vaa korporaal. Gedurende hun driejarig verblijf aan de school kosten zij alzoo den Staat, in een ronde som, f 900. Vaa de 60 pupillen, die in 1862 te Kampen annkwamen, stfa o by het InstruoUe-Bataillpn in den (rwi-wi vatt-korrmrW of oHi'rnffiripr vrerk?/au,u; i> zijn biuner. K) unüniuun«Ard-jüos.^IMH vertrokken, 20,JwSbbfo l<Lè>.U,B*andp& en 23, 13 tot 19 w»«wfcS^ WSKe, ^«rw»«*<*t. alvorens's" 'T ^!>'-S*Wf*^5l« ** »** deu gezonden. Deze getallen tün vorre van gunstig. Neemt men toch in aanmerking, dat een pupil, den leef i M van 16 jaar genaderd, en toe gerust met voldoende practiiohe ea theoretische kennis binn«n 3 msanoen als korporaal naar de korpsen kan vertrekken, dan is de gemiddelde verblijftijd van ia maanden b<J het Instroctieliataillou veel te lang. De oorzaken voor deze vertraging in den vooruitgang der pupillen moe ten allereerst gezocht worden in het feit, dat velca op hun loe jaar te Kampen komen, terwijl ?U eerst op hun 16e jaar in aanmerking kunnen ko men, om naar de regimenten infanterie te vertrek* ken. In de tweede plaats worden velen door een onvoldoende lengte opgehouden, terwijl in de derde pl*ats een aantal een beletsel vinden in gebrek aan theoretische kennis. liet njarig verblijf bil hjt lustructie-Bataillon kost den Staat por hoofd ongeveer / 400. Voeot men doze som by de reeds gevonden / 900, dan komt men tot een totaal bedrog van circa f 1300, ten koste gelegd aan eon jougeliug met zeer middelmatige keouis, die aan het lugor nog geen enkelen dienst heeft bewezen. Zijn deze opleidjngskoiten niet hoog genoeg, om tot nadenken te stemoicn eu ons zelven de via*g voor te loggen, of ook langs een anderen minder kostbaren weg, de zekerheid voor voldoende kaderanuvalling kan worden verkregen. Alvoreus dezo vraag te bwirrtwourden, weusohan wij eenige cogenhlikken stil te staan, bij het doel, dat men met de oprichting der Pupillenscliool heeft beoogd on het recht van bestaan dazer school vanmaatHclnppclijk en opvoedkuudig standpunt nader in beschouwing te nemen. Ongericht in een tijd, toen het gebrek aan kader een bedenkrltfk karakter had aangenomen, kan het niemand verwonderen, dat eene instelling als de Piipilleuschool, ouder don algemrenen byval werd in hot leven geroepen. Zonder hut oog te vestigen op de wezenlijke nadeelen van «en derge lijke inrielitinpr, verheugde men zich slechts een middel gevonden to hebben, om andermaal voor geld, KU het den ook voor veel geld, de gaping, die door allerlei oorzakcu in het kader des legers was ontstaan, te kunnen stoppen. Wellicht heb* beu zü, die dn llcgeering tot het oprichten der school machtigden, weinig of uiot gedacht aan de iicnncieele gevolgen. De hoofdzaak voor heil be stond immers Alleen daarin, dat men ziju eigen zonen en pupillen niet behoefde af te staan, om als korporaal en onderofficier in hot leger hun diensttijd in persoon te vervullen. Sinds eeuwen in do dagen v,tn het Uepubhkcinsch bestuur evenals onder het koningschap, heelt Nederland pold veil gehad voor de verdediging van zijn kostbaren boden). Wel heeft het niet Altijd de beurs even wijd gcopRiul en in ons onafhankelijk volksbestaan meer d;in eens dcu ondergnngua&ij geweest, hoofdzakelijk omdit levende ou doodo woi-middclen jaren lang verwaarloosd waren, doch als do nood nan den man kwam, dan Stond het Ncdri-hmdsohe volk op onbekrompen wijxe zijn gold at (linver dan ijn blovd) om de onaf hiinkelijKhoid '« vcildnii. Gelukkig voor onze voorouders kon toen de vrijheid uiet gold cckbclit worden. Zal dit thans nog zoo r.ï\nf Wij betwijfelen het. De KcdcrUndfclic volksvertogcnwooi-diging deelt deze» twijfel niet Wy weten maar al te zea-, d.it. de inorrclfi krachten, .die in de hcdetidiiagsche gevechten dpn lagertn zoowel als hoogoven aanvoerder raoeton Kclifagen, slechts guvonclun kunnen worden in hen', die zich dooi- ontwikke ling boven het. gros v;m het volk verheft. I» dit OOK bekend onu de NpderlannV.he volksverlogdiiwoordiffingV \\'e hebben «lle reden, om dit to oiuleiüteUcn. Toch heeft zij twceinulou nan lint. lef,'.»'' de Dtcif geweigerd^ w,<aruit uitmuntend kader te vormen is, zoodot- de staatskas op eenige konten te jigen. Tot beiintwoordiug van de vrnag naar hot maatschappelijke nut de»1 Pupülcnschool wonden wij ons uiiai- het debat over hut wetsontwerp der bcgrooting voor het divustjaar 1878, Iu dit debat >iudt men slechts twee stemmou, dit) hare meeiiing omtrent dn op te richten school nitcn. I)o geiichto atgev.aardi^do L'abws yci klaarde zich weer ingenomen met do opricht iiijj. De jongoHodcn zoo sprak dn neer Fabiys, diéop doze school worden toegelaten, zullen in de ge legenheid gesteld worden tot het verkrijgen van geregeld onderwijs. Bij de vule verhuiainpen der militairen, kau van een Rerexelden cursun hunner kiudoren geen bprnke zijn. De guhechtheid aan het leger vau don onderofficier, m het bezit vnn zoons, zal door deze instelling toenemen. Do maatregel tot oprichting dor school ia een daad van waarachtige phil.uithrojiie. E'.ke gelegenheid als deze moet worden aangegrepen, om do klach ten over de bandelooste straatjeugd te verminde ren, die jeugd vau do straat verwijderd to hou den, door HO op de militaire school to plaatsen en alzoo op te leiden tot nuttige loden-der maat schappij. Ik li eb gehoord vat) regimentskinderen, man r ik yrnig of de opvoeding voor de jongens dadcliik in de kazernen, omgeven door velerlei verleiding, ook tot dronkenschap, wel gunstige gevolgftn zal hebben. Ik geloof dat volstrekt niet. Wil. men de kinderen voldoende opleiden, dun moet er een afzonderlijke iurichting zijn, an ders vrees ik, dat het tegenovergestelde zal wordon verkrcgon. Al. wnt kan strekken, om het opkomend geslacht op tb leiden tot flinke, brave ioisehrn, zal in ray een warm voorstander vinden," Zijn de toestanden, die de heer Fabius in zijn rede behandelde, rog ia overeenstemming met de bt-titaande? Wg hebben grond, om dit te be twijfelen. Immers van de vele verhuizingen is thans weinig of geen sprake meer. De spreker heeft het oog op die jeugd, welke haren tijd grootendeels op etraat doorbrengt. Behoeft daaronder ook de zoon van den onderofficier ge rekend te worden ? De geldelijke positie van dezen is in den laatsten tijd aanmerkelijk verbe terd. De scholen zijn over het algemeen weinig kostbaar. De onderofficier mag gerekend wor den tot hen, die hunne kinderen zooveel mogelijk van het onderwijs gebruik laten maken. De heer Fabiua noemt de Pupillenschool een pbilanthropl» sche inrichting, waar de bandelooze straatjeugd tot orde en tucht zal gebracht worden. Is de btaat, zoo vragen wij, geroepen om philanthropische instellin gen op te richten en te onderbonden VJWaar is dan de grebs dier instellingen? De billijkheid vordert, dat eea dergelijke gunst door den Staat ook aan anderen wordt bewezen. Van staat ^rechterlijk standpunt gezien is dr stichting der Pupillenschool nimmer te rechtvaardigen. . Volgens het betoog van den Heer Fabius zon de PupiUei.*oJvofil in de eerste plaats noodig zün, om de jeut'd vai. de straat te houden en deze te plaatsen op enn militaire school. Een ieder zal met ons overtuigd zijn vaa het onjuiste dezer beschouwing. De wetgever heeft alleen bedoeld een school te stichten voor kadervorming, en-niet om de straatjeugd aan de school te binden. De velerlei verleiding, waaraan de zoons van onder* officieren eu mindere militairen blootgesteld zouden zijn, is zeer overdreven. De meeste onderofficieren en minderen, die gehuwd tjjn, wonen buiten de kazerne, terwijl de weinigen die binnen het gebouw der kazerne wonen, wel in staat zullen zijn, hunne kinderen buiten de ver ekbng te honden. De Heer Storm van 'êGraveaande, de tweede afgevaardigde, die zijn stem deed hooren betref fende de oprichting der Pupillenschool, verklaarde zich niet bezield met zulk een groot enthousiasme voor deze inrichting. Bij vreesde, dat men de jongens niet genoeg. tou kunnon bezighouden. In BcwiS heeft men een dergelijke instelling, de coïe des eflfctJikJ* t'-Vfff, gésupprimeerd en v*o«u ^^««.ftèhdol,- Ootr;..7»i« pour Finfantcric u Leuren, vau IU tot, ftiti Ook van paedagogiich stamlpunt gezien is Pnpillensohool af te keuren. Zij is een groot kostschool, waarin 200 tot 250 jongens onCeréó dak samengebracht worden, l; het gevaar uw teer groot, dat, zelfs by «vh voldoend toezici nog vele «echte gewoonten, nanieion on zede. door deJongens van elkander overgenomen zulle worden? De opvoeding behoort in hot ouder'ijl huis gogevou te worden, niet door eenige weinig! menschen, dio geen voldoend belang stollen in d, opleidiug der knapen. Is hot mogelijk het tod zicht der ouders door anderen te doi*n vervanger daUlo; M St OriiiHMl jBrteUlu1*, ?r heerenshorlowkeiiipgw» of anooral té|en vier uur WM het zicai ucr ouaeri ooor anderen te ooi>n vervangen! ?" v LI," jV« il.tnan hahiH sonder groote schade toor de opvoeding? ^Irrouwen b{| de» kienkta naara, ?MAM AAK __«!..u w * * ta . r ^ m i MI J H. «wjKitf*M* AM laAirtin h Af P mea een poginjp aanwenden, om de plaats dei DOOR BAKS. In wne gwollige huiskamer «It schillend in gelaat en ra twM /d verhebben r» nu 4 beiden «Ue _ïf-O"^ «.*«« VUUOU, VH* «*v (..WWV* M^«V»»*i*v..v -.' Q^ -w ouders te vervullen, indien dit mogelijk ware, daiLcj,ior de overeenkomst, dat -, heelt men een veel uitgebreider personeel noodiJ:?Hi-nnmpn * * dan 2 ofl eieren, l adjndant-onderofHcier, l serf0 *.9?? ,' ,wuamA voor sich en docht» geant-majoor, l fourier en 8 sergeanten. DooJ Celden ?tnren ZwHgendVOOr i«Nl«»»«?M deze uitbroiding zouden de kosten voor de inlftan den gll'.nlacü, die om dött mona «weeil, -B -.«? richting nog meer stijgen. de 7?-. ^~ TO.UJ. ^v.vuucu CUII. t4Ul U kader, d«t van de Pupillenschool afkomstig meer dan het andere kader aan de veroisoht voldoen/ legeuwoordig wordt voor het kad eea ruimere voorbereidende opleiding vereischj dan aan de bedoelde school kan gegeven worden De resultaten, net betrekking tot de kenn der pupillen «Un niet gunstig. 'Vyy wijten dit tn aeele aan het te gering ondti wijzend entoeuend personeel. Ten andere valt h^t niet te loochener dat een jongen, die een groot deel van zijn tij. wordt beziggehouden wet militaire oi-fcuingen, tl we,!ni£. *S* overhoudt voor het sohoolonderwy* u vi u '?., Burgermaatschappij zou genotei nebben, wil meu beweren, dut de pupillen, | wend aan militaire tucht, beter gcdiscipliueem zgn, dau bewijzen de uitkomsten, dat men ook daarin dwaalt. Naar onze mqcning is, met het oog op hè. voorgaande, de instelling der pupillenschoul eet vervangen ifécoic tle het merkbaar, .dot ry aangename tyden denken. Een brief ligt voor eb oudste op M; zoo even las »y dien voor ea sinds i scht de suite. Ea wel bad ity reden om (CdaclUcn verzonken te zijn, want haar .. i, sinds een tiental jaren in Indie, meldde yno bug verwachte komst. Nu zweefden vele lerinncringcn voor haren geest, en verlangde Ij hoc Inngei- zoo sterker naar het oogenblili, wnurop 7,lj zijne armen weer om naar als zou voelen. Zij dacht er niet aan, dat haar jongen, voor zou langen tijd vertrokken, Is mnn zou wedcrkeercn; voor haar was hij 'altijd haar jongslet haar lieveling ge bleven. Mug zag zij hem schoolgaan, den knaap, el zijne liooken iu een riem en de zak vol knikkers, en dan, als hij ouder »»rd, na en zorgen, eene keuze doen terlichle winkels, en-rij deden wmeninkoopen voor de oudere broeders; een dneUi ruofe-ataoD.üeMti-uotic-Conipagnioou die hel haar wel z , , de verschillende korpsen van allejlei wapen» atnhlenaar worden, proOlC toekomst, pracnuge is toenemende, 1) waarschijnlijk omdat de vooruit- -«rrifcre wal waren die vooruitzichten lokkend, & 7anuth<>t ttder ?"»*k«Hlk verbeterd " Wellicht moet de oorzaak daarvan ook z«n. vonden worden in de miudore volkswelvaart. incompleet torie is iu aan het ge..... Het kader by de regimenten infanlantste tweetal jnren met 200 onderofficieren en korporaals afgenomen. Op dit oogcnblik ontbreken by de infanterie: 04 ondsro f n'ei er en en 298 korporaals. Indien de Regeoring voortgaat met do .toekomst van hét lagere kader te. verzekeren, vooral door het openstellen fan beti-ekk'ngen, die door den onderofficier kunnen verkregen worden, mits hij voldoe aan oen 'jxamen, waarvoor hu d«*v»i eiscUto kundigheden in het leger moet kunnen verkrijgen, dan behoeft men geen vrees te koesteren, dat een aanstcnlijke vermindering van kader in de toekomst te ver wachten is. Komt men dan oindeiyk eens tot het inzicht, dat de verplichte persoonlijke dienst, die ons degcljjk ruutitkader kan bezorgen, uiet al leen een billijke, maar maatregel is, dun zal i blgken, dat eeu inrichting alle recht van bestaan mist Cambreau*. loop dat do papillen der tidinol to Nloun-cmlni», dia voorgaan, MI voor anilero Trijnllll^ers wegnemen, vel een hoezeer np dit oogenblit do Pupüleuschool roor zou or zwu 01 naw te zyn. lllj . er ook. Toan kxvam op af te dingen en hij studeerde de dag. met zooveel druk en vol Dan werd bet aantal der toekenden nog versterkt door eene menigte Oaneurs, en van kantoor en bureau Buiawaartskeerenden, en was het toppunt van gewoel bereikt. Nu neemt hetlangsamerhand af, tot 's avonds de stroom weer aangroeit. Dan komen papa's ?met oudste dochters eene keuie doen voor mama, en moeders met zoons tets vóór papa zoeken. Geen beter tyd voor de winkeliers, dan die paar weken voor het feest van den ouden Heilige, en dat ty het waardeeren, getuigt zUn oeeltenis. b\jna overal tentoonge steld. Iedereen is dan ook ia die dagen op straat te vinden, en wat wonder, dat onze Controleur, de heer Frederik Willems, roet verlof wegens ziekte in palria, den stroom der menschen volgde en in de Kalverslraat meéflaneerde. Niet, dat hy er juist pleizier in had, maar wat anders te doen? O! vroe ger had men hem even lustig de winkels kunnen zien bezoeken, maar dat was lang celeden. By was ook eens vol illusie zijne loopbaan begonnen, en had gedroomd vnn be schaving der Javanen, van dagen doorgebracht te midden der bevolking onzer rijke koloniün, van een chef vol menschenliefde en monschcnkennis, zooals van Rees schilderde iu «en modem resident, die waarlyk wilde zijn, een oudre broeder voor de Inlandsclic hoofden, een vader voor de bevolking. En wat had hij gevonden in plaats van leven en bewe ging? Eene massa papier; hy was verdwaald in archieven, verzonken in by te houden re gisters, in stalen, in aanteekeningen, in reke ningen, in nola's; hij was overstelpt door aanschrijvingen, en allerlei stukken behoorende tot de administratie, waaruit hy geen meer wist te vinden. Zyn chef was was ?Wl W» V M w* w ».»«-,-_ , __ nw hl) er rflk. Dan kwamen hem de SuNicolaasavonden in het ouderlijk huis voor den geest, eerst, toea er nog geen ledige plaats in den kleinen kring was, als ieder met zooveel belangstelling luisterde naar het overgaan der schel, en zyne moeder met zulk een gelukkigen glimlach op het ge woel nederzag. Vervolgens als in latere jaren, een voor goed, een ander tydeiyk weggegaan Was, hoe de rollen langzamerhand wuselden en hij met zyne broeders toezag, hoe de moeder het pakket ontving, eene cadeau, de vrucht ! _ fc..».if»n(l daar teekenden zich dan de woelende kwdo gestalten tegen de gordijnen al. 8 Ook by Mevrouw Willen* was het druk. Alle vier de zoons waren Wleen, dri* ervan Alle Vier OO ZOQUB WWOU UUTOU, w» met gade en kroost De kleinen vol verwach ting en met popelend hart. Z|J waren net eerst aan de beurt. Dom bedachten de echtgenoojen, broeden en zusters elkander, en kwam men wat tot rust. De grond was bedekt met papieren, touw en stroo, overal zwierven doosjes en ledige omhulsels. De controleur zat naast zijne raoe- - - . . ,-? -., ^ . vrees te gcinoct gezien-, dat hij zou vertrek ken. Hoe goed -herinnerde zij zich dat afscheid! En nu kwpm liij terug. Zij zag hem in haar' verbeelding, in een reiswagen gezeten, vooi'lrenncn langs den groolen weg. op Java, of >op ecr.c Sueabool, liolsch voorwaarts stukend, hrl vaderland naderen, en eindelijk het .oogcnlilik, dal hij weder haar huis zou betreden en zijn arm om haar zou slaan, hani; »zijn goed mocdcrlju" noemend. 0«u de gi ooto gebeurtenis als middenpunt, * * I.I.. J^M r^vtrvAMA r4<i*YlA UU|j UC1ICUV ...v. uw, .__.. . eenigszins afnemende, schrijf manie; alles moest op papier en riemen werden volgeschreven. -J- ? *-»--' ..,.«,« </. ,.« Weg M*W1 1. »w- w --a nog behebi met de, toen gelukkig reeds eenij op f>r Wal tijd er dan overbleef, om rond te gaan en rond te kijken, waar verbetering noodig mocht zijn, ol' vereenvoudiging aangebracht kon worden, is te begrijpen. \Vel kwam er er, bf) do tulrijke verplaatsingen van jonge ambtenaren, soms verandeunu, maar meestal was het hetzelfde onder andere vormen. Zoo werd de lust gedoold en maakte plaats voor een minimum van belangstelling aan onver schilligheid grenzend. Veel papier met mooie, al wat en hei verkeerde, rapporten, dut was de liKtervormlng )>(j Uu IiiCantario gemist, or tot ton miiümum Btórkta teruggebracht kin wcii'den.Eetw (liibrri'llnK van but lustrucü-Uitallloa i« o. .L iu all* oi>zic-liton wcnüdieiyter. BIBLldëAPIIIB. . Iiuliseh StiWair TgdscMft. No. 10. De vuren van do Infanterie. I. Af j h en Tunis. (slot). Oplische telegraphio. Voor heen. lli-.tilaRcu en discipline. Ecu nieuwe afstandsmetor voor müitaii- gebruik to velde. Eon nieuw olectrisch gnweci'. De Atjeh-oórlog druagt geen Ilorueinsch karakter., Boekbeschouwing. Varis zijn pretli^cn lach en zijn helder oog, die op haar zestiende jnnr hei ideaal was narer mci.ejesdi'oomcn. beeld : bewaard, \Vat had zij trouw zjn al die lange jaren, en wal sprak .met hoorde vuur en met overtuiging, daor op het laatst aan en zweeg. MV» |TMWWV. »?- , v, hunner spaarpeningen, bevattend. Uit Delft was hij altijd overgekomen om het feest mede te vieren; na dien lijd, in Indie, was het gedaan geweest. Nu was hy wfier in Holland en naderde de avond. Zijne broeders waren getrouwd en hadden zelf een gezin, hy was nog alleen. In Indie had hy weinig vrouwen ontmoet, die hem aan een eigon haard deden denken en wis er al eens eene herinnering opgeko men aan aardige mefojes in Holland, het was meestal, als hij hunne huwlijksaankondigtog in eeu ol ander nieuwsblad las. En wie kende hij nu nog? Zijn moedertje was zijn alles. Zijn alles? En wat was dan toch dat vreemde, dat hij in hunne verhouding opgemerkt had. liet was niet als vroeger, toen hij haar alles toevertrouwde. Ah! dat was het. Uad hy in de tien verloopen jaren haar wel alles vertrouwd? Wist zij,- wat teleurstellingen hem in Indie gewacht hadden, walitlusien vervlogen waten? Neen, hoe kon zy dan weten, wat veran dering in hem plnals gegrepen had? En die verandering, zou zij haar billijken? Uil moest bekennen, dat de liefderijke, zachtzinnige, ou de vrouw geen vrede zou kunnen hebben met zijne onverschilligheid. Daarbij wat had hij daareven ontmoet? Eene moeder, die haar jongen om twee kwartjes een paar laarzen 'moest weigeren. Had hij recht om zich zoo af te zonderen, omdat hij niet sterk genoeg was gebleken, om legen den stroom op te roeien? Kon hij nog niet genoeg doen. O! Les van den goeden ouden Heilige, wien het genoeg was een kindervriend te wezen, gij zoudt niet te vergeefs zijn! Hei was niet vroeg meer, toen de heer Controleur thuis kwura. Zijne moeder wachtte hem. Bedroog zij zich, ot was er meer licht in zijn oogen, meer veerkracht in zijn slap, meer klank in zijn slcin? Neen! daar sloeg hij zijn arm om haar heen en het mijn goed moedertje" klonk weer als van ouds. Zij her vond haar jongste, haar lieveling weder. een dito BW M» ew ffMttb*USBtrl| n «n n. L o,; M der, die ttyne baad in de hare had. Zy had lachend het gejoel van het tweede geslacht na haar aangezien; nu dacht zty aan de tyden, toen haar jongens zoo rondhuppelden, en hoe haar jongste nog geen hand gevon den had, hem liever dan déhare, Oen l zj wenachte dat hy spoedig een liefhebbend hart mocht vinden, en als het kon, dat «y, voor haar heengaan, nog een spruit van hem in hel leven verwelkomd mocht hebben. .Daar stond WUIems op. »Nu nog eene verrassing!" zeide hyglimleerlingen op voor het herhaVogiowienrto w «JU kwam er...-, geen l Te Sneek kwam w voor dt betrekktag va» onderwiJierei aan de meiqeuehool op Ma **«?» tenant van f800.... &tw l T» Utraet* touw* tegen voor hoofd eener openbare Khool 86 ?ol». otUnten, en te Entohedó voor een dito T» Loenra a/d Vecht bmtaat e bijzondere eohool «oor gewoon hoofd dier ichool wai »*dert Jali en de school dientengevolge geiloten loop van den aomer kwamen er van ipgpietenen twee adrewea bij den gem in met verioek om, met het 00* opd«gmiee«Hfinanciën, dtie inriohting op te heffen en MM Uaate voor n. L o. aaa do openbare aohooi'tM te voegen ; de raad besloot evenwel den adfi» ?en af te wlken en f 000 mbaidie nlt te met nog f 600 garantie der dit alleen voor bet «ent* jaar. Ue de Weerd aanvaardde deser dagen _____ . en opende ?Qae ichool met . . . tn leerling l lachend. Hij verliet de knmer om na eenige oogenblikken met Emilie aan zijn arm terug te koeren. Hij bracht hnar bij zijne moeder, de beide vrouwen omhelsden elkaar zwygend. Dan volgden de gelukweoschen elkander op. Maar hoe was dat zoo eensklaps gekomen? De controleur verzocht het .gezelschap, zich neder te zetten, en geplaatst tusschen zyne moeder en Emilie, vertelde hij van: »Een St. Nicolaasavond, een paar schoenen en zyne vrouw." DIDASKATJA. UCULVJ uw*l,v,.«, .-* g,had zij hem gesierd met alle mogelijke deug den, lloc...onbeduidend waran andere jongelui haai1 voorgekomen bij dien licld harer fantaisic! E» nu was hij op weg naar huis en zij dacht er niet nan, ol hij zich harer nog zon herinneren, en of ziju hart in al dien tijd wel viij zou xijn gebleven; zij bloosde SCHAAKSPEL. No. 47. Vin E. JL SCHMITT (DeJMuiTonJi ZWART. ? b e d e f s i WET. ? : Wit «peelt voor en geeft In 3 Mtten out. (Wit 12 sa Zwart S stokken met K. E IJ Oplouiag vu SchaakprtbleHi H«. 4S, l B« - P O Ei nt D 3 (a ' 9 "F O F 3 nut. . (») l ..... E 4 nt D S (b 3 F 6 C 6 nut. (b) l . . . . , Paard ipaelb 3 P 9 nt E 8 of op F 3 mal. ij' -- .. als zij aan hel welkom ducht. lllj was gekomen. O! die nacht voor zijn aankomst, wat had hij lang geduurd, hoe langzaam kropen de uren om. Eindelijk was het tijd, men ging hem n(halen. Maar was dut de levenslustige jongen, die eens ver trok? Die man met zijn ernstig, bleek gelaat was dat haar zoon, die zoo luidruchtig, zoo wil* soms, kon zijn? Zij had hem herkend, hoe veranderd hij ook,, was, zooals eene moeder haar lieveling weet te vinden Ie mickleii v;m honderden. Haar hait was hem tegemoet gevlogen, en loen..'i.. toen was hij bedaard nader geko men', hij had haar omhelsd, ja! maur hoe? was.' dat een welkom voor ccne moeder, die tien-jaren lang eiken avond voor haar jongen gebeden had ? Zij had hem aan hare zijde, en hij onder steunde haar met kracht i gen arm. lllj was goed en hij was zorgvpl voor haar, maar hoe-anders had zij hel zich voorgesteld! De warmte, de innigheid ontbrak. Zij iroostte zich; zij verontschuldigde hem, het -was de vermoeidheid van de reis, en hel vreotnd gcwordeno der omgeving, het zou wel veranderen. Mjar de dagen gingen om, en voegden zich tot weken, ea hij bleef hot.zelfde, zacht en goed, doch onbevredigend voor' zijne moeder. En die andere vrouw, die een vriend van vroeger jaren, misschien meer nog, had ver wacht to ontmoeten, wat had zij bij de deur gewijfeld, toen zij hem voor het eerst zou wedcvzien, haar* harte had. geklopt, en hare wanden hadden zich hooger gekleurd. Vrien delijk was hy haar te geraoet getreden, maar zij had toch eene ijzige koeUc gevoeld. Hoe verschillend was hei afscheid geweest! »»Wm ww ---j -j Er zijn velen zoo veranderd, en tien jaar is een lange lijd. Zoo was hij geworden wat hij nu iS, bedaard, onverschillig, koud. Toch had nog eens >.iju oog gelicht, het was toen hy de tijding oritving, dal hij met ver lof kon uaan, maar dau had de ncdachlc aan al de veranderingen in Holland hem weder kalm doen worden, en was hy zonder haast op weg gegaan. Zoo was hij aange komen, zoo had hij het huis zijner moeder betreden. Hij wist, hij begreep niet, dal zijne moeder meer cischte dan zachtheid en zorg, Wel had hij soms gemerkt, gedurende-;" verblijf bij liuur, hoe zij, als zij meende, ? ? ? *- » i:?« . Witerad vcf> DcBe itv mei hut Ophtilng v*n het Kinitptl. t O B E 1 -H C & nt E 71 (l . l PO E 011 G 8 H 81 (l 3 F7ntB7 K S at E 71 Wit geeft 'in drio letten nut. 1) Komt fwtrt E 8 nt E 7, volgt 1F7 F8-*-«a don volgeodeu «t mat. 8) Zw»rt lieoft niet Ixter. By 3 . . . B 6 nt U 3 +- volgt S E G nt H S, H 7 H 5; 4 H S E O ea in een pur iett«o u»t. INGEZONDEN OPLOSSINOBK. Hoc ontvangen (a Uit vorige week, juiste opluutngen T»n E. E. E, 43 l-n 41; .rroeMo-qmwiet 46; M*t «'* ' vieren, 48 on 44, insgelUk» W. d. T. «Uento Amiterdud; voorU ti. ' 8. te Meppel 44; »o v. d. M. te N.N. 45; A. J. v. E. te Haarlem; Henri 44 ea «; .WUiu. (* t'King", b«ldin te Anwtordmn; al»med« W. T. H - D " No. 46 en bet Elndipel onder [irobloom 46. Kei" te JU Ii 'toompronkelyk? NAGEKOMEN OPLOSSINGEN. JttUte oploMlogen ontrineon wjj v»n, L. 8. U ln-l'l1» 45 en tEtndlpel; Hai Z'n Vieren 45 en 40; Uem V d; Vi .1U1" 48 «lief ta Amatürdan. Voort» 46 dtxx " v: JE. (e HMUleta: 4» door A. H. W. ta BfB M«i.l»ètAa4c|i*l door v.d. JCt» H.M. '?'~' 4» 10 v. a t» Hel was ver in den herfst, toen hij kwam en nu was het winter. Felle, koude, winter. Eene sneeuwlaag dokte don grond, deed de takken der booraen buigen en drukte zwaar op de daken der huizen. Vrooiyk 'bescheen het zonnetje dit alles. En de rijtuigen bngs de grachten der Amstelstad voortrollend en de heldere muziek van de luidklinkende bel len der paarden, alles zette leven bij aan het fraaie wiotcrtafreel. In de Kal verstraal wan hel het volst Geen wonder, Sint Nicolaas avond naderde. Dichte ryen wandelaars slenterden er voort en verdrongen zich voor de fraaie uitstallingen der winkels. .Aardige kinderen, goed ingestopt, drukten de roode neusjes legen de glasruiten en be raadslaagden, wat voor pa en ma zou aan geschaft worden. In de magazynen waren geen handen gedoeg om te helpen en stapels doozen en kisten werden uitgehaald om aan dfcrt soms zoo lastigen smaak der kooplustigen te voldoen. Uier Mond eenjongmensch met'een verlegen gezicht armbanden of hatoa te bekijken, en daar vroeg eene dajae, met een hoogen blos, naar hy het niet zag, de oogen op hem liet rus ten en zich dan teleurgesteld weer afwendde, maar de reden bevroedde hij uiet. Eens'meende hij haar zelfs weenend te vinden, en waar hij vroeger bij haar neergeknield zou zijn om de reden te vragen, daar verliet hij nu weer de kamer. Hij had het zelf vreemd gevonden, hij liep er over te denken, wat er ontbrak. Hij gisle niet, wat het kon zijn. Ook nu maalde het hem door het hoofd, als hij op dien echten winteravond in de Kal verstraat -wandel de. Verstrooid zag hij op al het gewoel, hij dwaalde af en bevond zich in eene zijstraat, ook vol winkels, maar niet van luxe-artikelen. Daar hoorde /hij eene jungensstcm achter zich: »Ilé, raoodci! wat jammer dat die schoe nen twee -kwartjes te duur ziju, zij zalen zoo warm," en dan eenn vrouw:' i'\,\ kind! Ik had ze je zoo graag gegund !'* en een zu<;hi volgde. ~ " Willems hoorde het in gedachte, duur drongen de woorden toch verder dóór, wat l schoenen, Lwce kwartjes ie duur! De Controleur keerde zich om, ?Kasihan!" dacht hij. Hij zag den jongen, hij r.ag de vrouw; het scheen hem eene. schoonmaakster of zóó >Hé! vrouwtja! Kan die jongen eene bood schap voor mij doen l" t Eene boodschap, mijnheer!" Klonk, het verwonderd. >Ja, ga maar mee, vrindjc! en wacht jij even,'t ia gauw gedaan!" Hij nam de jongen ter zijde, »waar zijn die schoenen te koop ?" Verbaasd staarde deze hem aan: »daar", was het antwoord. ?Kom dan l" Samen slapten zij den win kel in, de controleur deed zich de bewuste voetbekleedselen geven en betóalde. ?Uier," sprak hij lot zijne jeugdigen met gezel, >ga nu naar je moeder, en zeg, datje dat van Sinterklaas hebt, gauw!" Deze laatste aanbeveling was niet noodig, . Mejuffrouw Emilie Verhagen ging bood.schappen doen. Ook w met het oog opliet naderend Oud-Hollandsche feest. Zij was nog even bij hare moederlijke vriendiu, mevrouw Willems, aangeloopen en stapte nu langs. een der hoofdgrachlcn van Amsterdam voort. ? Wol!" klonk er eensklaps een vroolijke stem naast haar »gaat men inkoopen doen?" Zij zag op en bloosde. In die oogen, in dien stem herkende zij weder Frits Wil lems, den student. Het was, alsof de tien verloopen jaren eensklaps waren weggecijferd. Even vroolijk beantwoordde zy de vraag, en toestemmend zijn verzoek om haar wat Wat was er toch, dal Het s»l a wel opgevallen zün, waarde redac teur, dot in do vorige week bfl het behandelen der Indische begrooting in pnzo Tweede Kamer nu en dan nog al een hartig woordig ook over onderwijs gevallen i*. Dr. Schaepmau beweerde dat de regeering zich te veel met het onderwijs bemoeide, en dat, als dit meer aaii particuliere krachten werd overgelaton, dat voor ne schatkist groote bezuiniging zon ten gevolge hebben; hj] noemde sommen op welke ellc« leerling thans aaa de regeering kostte: Inlandiche en Buropeesche kinderen respectievelijk f 130 en f 140 per hoofd en Iper jaar, leerlingen van de 3 H. H- Scholen (Bfttavia, Samarang, Soernbaia) zelis f900. Bij dit alles beriop bij zich op eeu boekje van prof. Kei u to Leiden, die duoriu schreef, dat N. U. de Spanjaarden veel meer vour ontwikkeling hunner koloniën hebben gedaan dan wy, dat dat allén te danken was aan de ttoomszlio pastoors". De beer Des Amorie van der Hoeven tad het' druk over bet feit dat de Gouverneur-Generaal do Chineeüen van de H. B. School.wilde ne men; hy noemde 'tzelfit laf n belachelijk dut wen vreesde o-u den Chineeien Earopeeacümid delbaar onderwijs to geven; ook anderen vielen dezen spreker bij, waarop de miunter antwoordde dat h| den G.-U. reeds geschreven had dat be de jongen stormde met n juichkreel weg. Willeros liep voort, »wel," zei htj lot ziph-? * * ... ? - - . - . .. zelf, «zulke gekheden veelt het verlofstractement niét dikwüls. Hoe kom ik er eigen lijk toet" ?Ja, hoe kwam- hy er toe? daar dacht hij nog over, toen hy in bet Leesmuseum in eene stille zaal voor den haard zat. Hij zag peinzend in de gloeiende kolen, en wat tal van tafreelen uil »«f '~ ?> ir^erde die wisselende, massa hem voor. Daar wandelde hy als knaap aan de bond ctjoer moeder, langs de rüchtbevolktó «trateo eo. deira»i| te mogen ev.«..«». haar metgezel zoo veranderd had? Zy pijnigde zich vergeefsch om een voldoend antwoord ie vinden. 'Zooals hij nu was, kwamen de oude herinneringen weer boven, en hij begon zelf er van op ie halen. Zij luisterde met maar al te veel welgevallen, En hij, hy wendde het oog niet af, als zij glimlachend opzag. Zoo wandelden zy voort. Wat belangrijke commissiön werden al ver gelen l ? Men lette op geen tyd, tot de naar huiskeerende schooljeugd, en daarbij de hen soms. om de ooren snorrende sneeuwballen, hen terugtrok uit het verlodene tol het tegen woordige. Emilie werd door eon sneeuw bal getroffen. Willems sloeg haar mantel af. Hel was alsof zy beiden jonger waren ge worden. Maar zij moesten huiswaarts keeren. Hier en daar werden rocds de lantaarns ont. stoken; zij slapten flink voort. En achter hen huppelde onzichtbaar een kleine knaap, die het weder, ondanks zijne wei nige klccdcren en de scherpe koude niets onnangenaam vond;-hij wierp niet met sneeuw ballen, maar hij greep tweo scherp gepunte kleine pijlen, en doorboorde de beide won delenden onmeedoogend-kei hart. Daar zouden zij den hoek eener straat omgaan, toen eensklaps een luide kreet ge hoord werd. Een jongen stoof op hen toe. ? Daar is ie!" riep hij en trok eene vrouw voort «Daar is ie!" Willems had hem herkend, het was de jongeman de laarzen; hij wilde verder gaan maar den stortvloed van dankbetuigingen ontging hij niel. Op Emilie's vragenden blik deed de vrouw het geheele verhaal,-en hoe de Con troleur ook zeide »Soedan, genoeg, genoeg," het dankbare ban moest zich uilen. Eindeiyk konden zij hun weg vervolgen. Emilie was stil geworden. Willems legde zyne hand op haar arm, zij zag. op, en een traan blonk m haar oog. Toen greep hy stoutmoedig haar arm, nam dien in den zyne en begon to spreken op zachlen. dringenden toon, terwyl zyne dame met gebogen hoofd luisterde. Het was goed, dat de avond, in deze don kere dagen voor Kersmis, vroeg gevallen Was. dat h(j uu,» «. «. .~?D halve de tinaucieele reden, er geen goede rede nen waren aangvoerd en ze hem dus niet plausi bel voorkwamen; alzoo mogen de gestaartu be woners des llemelschoh Ruk» weder van het mid delbaar onderwijs op Insulinde gebruik maken; 't zal evenwel zulk een vaast niet löopen. Zoo lang b. v. de afdeeling U. B. school van liet Gymnasium Willem Hl bestaat (en dat: ia van 1667) heeft er nog maar n Chinees eind-examen gedaan, en vnn de beide andere scholen nog geen. De vorige week is ook het antwoord van Z.E. den minister van B. Z. verschenen op het voorloopig verslag over de staatabegrooting, hoofd stuk v ; 't is zeer merkwaardig; 'h|j ontkent dat er behoefte zou bestaan aan-wijziging der wet U. O.; hn beweert dat do Kamer geen opheffing van een der Universiteiten verlangt; hij wil niet medewerken om aan de vrije Univoigiteit dezelfde rechten te geven -als aan de andere academiën, ook «iet hij niet in dat men de theologische fa culteit vooral zou moeten opheffen; h|j wijrt er op dat men (en 't is eocr natuurlijk) geen ge leerde heeft kunnen vinden die als hoogleeraar in twee of meer moderne talen BOU kunnen op treden ; men zal. zich nu dienen te bepalen tot lut benoemen van een hoogleeraar voor ne taal, eu dan liefst hot Fransch; hy wil de rege ling der eindexamens van de GymnasiSn nazien, doch geen subsidiën aan die inrichtingen intrek ken; hu is er zeer nfkoertg van om het jus pro movendi aan de ymnasiön aan de leeraren over te laten. Verder zegt hij dat bij zijne aandacht wtjüt aan eene herziening der wet M. O.; hij bant beter regeling mogelijk* omdat de behoefte IIAU vakscholen crouter wordt; doch wat hu van dia ? ? ~ ?--? <Jt.Oi _J.4l,«<. ..at beeft Dr. Wagenatr In d»« ,»«H»*wnt ikh kwaad gemaakt over de Toorfeaomealnrkitting eener Cnrütel^ke nornaa&bool voor d» noordeltjfce provinciën te Franekerl HQ trekt t* veld* tenn de naaiHa, die dit w01«n, ea iraar> onder hE een aantal op ondeiwfiigebied totaal onbekende personen oantreit. H|. «ft dat d oprichters daar Baptisten, Gerefortteeirdw, Per fectionisten, Snpronatnrmlisten, Etuisenen, en*. by elkander willen hebben, terwijl iu daarente- ; gen liever hun best moesten doen om streng Calvinistische onderwijzers te vormen ;b4j wensen dat die school maar in de geboorte smoren moge* want hjj verkiest geen «vage, kameleontiscoo, wonld-be Christenen. Een heuglijk mandement is door den bisschop van Breda de*«r dagen uitgevaardigd, namelQk dat de geestelijken in zijne diocese geen kinde ren tot de H. Communie mogen toelaten, die niet lezen of schrijven kunnen. Er blijkt dus Uit dat er in dat bisdom vroeger ook wel kinderen toe werden gelaten, die hun catechismus niet eens lezen konden; 't was dus tyd er tegen te wakea. Het gebeurt gelukkig hoogst lelden dat Gede puteerde Staten art. 53 der wet L. O. toepanaa; onlangs U zulks ovenwei het geval geweest en genoemd collegie in Noordbrabant u verplicht geweest te verklaren dat P. H. van Mechelen (broeder Saleziui), over wien nog al wat geschre ven is, wegens ergerlyk levensgedrag lijae be voegdheid tot het geven van onderwijs verloren heeft. Het is ook ergerlijk dat ia de laatste maan* den leerlingen bij bet H. O., namslük de studen ten te Utrecht, zooveel van zich doen spreken; eent was het by gelegenheid van den dood der vrouw vau een kastelein op het Munsterkerkhoi; eene iaak, welke nog voor da rechtbank han gende is, toen weder net het beschonken maken van k mmandant en manschappen der hoofdwacht, hetwelk aan den eerste eeno degradatie, en aan do onder hem staanden militaire straf bezorgde, thans schijnen zy weder een bedrijf uit den Petit 'Faust of uit den Petit Duo te Baarn te hebbeu op gevoerd, door in een kostschool voor meisjes binnen te dringenen er zooveel rumoer te maken dat de institutrice niet hare manschappen, als tuinier, huisknecht, kok, enz. opriep, ma ir dood eenvoudig de brandklok luidde, waarop de boeren, niet in 't geweer, maar met hot mes kwamen; bet schijnt wel zonder groote schade of verwon dingen te zijn afgeloopen, doch 't feit is geschied, en al tracht men het ook als een jeugdige on bezonnenheid of bróoddronkenheid te willen be schouwen, 't is treurig dat zulke taken,aan Rijks Universiteiten geschieden. Al schuilt net kwaad maar iu een enkel, misschien klein clubje, het il een kwaid dat uitgeroeid moet worden. In het begin van mijn schrijven «prak ik n reeds over hoogleersai s betrekkingen in moderne talen a«n onze Universiteiten: prof. Symons uit Gjoniugen, <gewii eene bevoegde autoriteit breekt in n van onze groote dagbladen een buis TOOT ' verwezenUjkiog van alt doel: hy wijst es? de vooral ook op hoe wq ten onzent in dat opzicht; achterstaan bij het'buitenland. De Minister va» Binuenlandsche zaken beloofde reed» iets; 'til zeer wenscheiyk dat de Tweede Kamer met hem medeeaat out Inerin te helpen, en behalve eea hoogleeraar in het Frantch ook nog eene derge lijke betrekking voor het Hoogduitsch in het leven helpt roepen. Geloof my steeds tt. 20 November 1883. Q. K.. Het was St. Nicolaasavond; Tal van meiden en knechts sjouwden met manden vol pakjes langs de grachten en straten, en de winkel bedienden hadden het druk met de voneavttri al het ??"????? IIAU VIKA.QU1IUI1ÏU K^v»».. , .. ^ .., henieniug gereed beeft, hield ag terug, omdat het uitvoeren van die herziene wet veel geld zou konten; nu, daar moet hy de Kamer in haar zniuighudskoorts maar niet mede aankomen, even- ? min als met eene wettelijke regeling van het zeevaartkundig onderwijs. De minister wil verder werkzaam Wijven om de opdrijving van kosten L. O. tegen to gaan; hy wil echter niet boorcn van vermindering van Rijkskweekscholen. Alle mannen van het onderwijs zien nu zeker met verlangen uit naar dn debatten over dit punt; ol dit mei do geheele begroeting nog voor den aanvang van het volgende, dienstjaar zal zijn afgeloopen, is met reden te betwijfelen. ' Wat zyn er in de vorige week veder zonderling» zaken geschied, welke waard zyn aan de vergetel heid onttrokken te worden l Dégemeenteraad vau Veenendaal heeft daar onlangs de onderwrjfcers in vier klassen verdeeld met eeu maximum- en mintmtfm-tractement, doch de Gedeputeerde Staten vau Utrecht hebben aan die verordening hunne goedkeuring onthouden met het oog op al. l vaa art. 26 der wet, waar te lesen staat: «Aan eiken onderwijzer wordt «ene voste jaarwedde toege kend." Het besluit zal dus gewtoigd worden. Wat my evenwel zonderling in dat besluit trof was, dat die klonenverdeebng en dus het verschil la trnctement geregeld zon worden al naar gelang van geschiktheid en bekwaamheid." Bet zal dus, dunkt mg, te Veenendaal niet lang du ren, of de een* onderwyzer vWr, «n de ander na zullen daar hunm n matten oprollen, nu er in het geheel van geen anciënniteit sprake is: een onderwater toch die «en jaar In de gemeente. is kan van de eer*te klarséworden; terwijl een man die er tien of twaalf jaren zit nog tot de vierde kan behooren. Mogeijjk is 't besluit ver keerd in de bybladen opgenomen, anders geeft het aanleiding tot beel wat willekeur en onbillykheden. .A Te Noordbroek in Groningen, maken de open* bare onderwijzers «ea soort van strike.. Ni«ttegenitaande hnnnéinstnustie luidt 3at herhaling- (avoad) school les BMCted * '-natnarijjk ' Parjjschc seden. Dezer dagen werd een grijs aard, houderd twee jaren oud, van de straat opgeraapt. Hij was tengevolge van uitputting neergevallen, dnar hy in verscheidene dagen niets gegeten had. De politie kwam tot de wetenschap, dat hy gohuwd en sedert 30 jaren door zUna vrouw verlaten was Deze werd spoedig gevonden en bekende dat aij sedert 15 jaren niets meer van . lisar man had vernamen. Zy wilde hem wel weer opnemen, doch de man met wien zQ i?da vrouw is 97 jaar oud sedert 30 jaren in wilden echt samen leeft, verzette zich er tegen. Hy verklaarde dat van weerskanten verjaring «as ingetreden en hy dus de wan echtgenoot wu en de andere de rustverstoorder. ' Deze gaf er de voorkeur aan om in een der stedelijke verplegingsgestiohten to worden opgenomen. Welke vreemde begrippen van «edelökheid, wét en.recht heerschen daar nog in sommige kringen der volksklasse. Een voordeeltje wijngaard. Te Tontainebleau in het slot, bevindt zien een onder Frans II ge plante wijngaard, die jaarlQk* twee^.tot drieduizend, kilogram druiven voortbrengt. Dit jaar was de oogst wat minder, doch. hy bracht nog bf open baren verkoop 2284 franken op. D* stam is nof in een andec opzicht merkwaardig, daar hövan een soort wijnstok afstamt, die Ghasse.Us de Ton tainebleau geheeten wordt ea in dea omtrok veel wordt gekweekt. Zügelden als de beste druiven om uit de hand te «ten, diéFrankrijk oplevert en worden te Parijs b| gioote hoeveelheden ver orberd en naar heinde en ver verzonden. De vrucht is goudkleurig of licht geel, vleeschlg ea ' " ' ? '-'?' w aan de i vut, doen atf't niet; itf geven nattmijik heelen dif -.lef op' ?de open das'. :"? ?' '.?''' * '." ' .??:?? riepen. B. «te W. «tteiykt ntalsn Kinderffedaehten. De tweejarige Else was met baar broers op een Itinderfeen. Des avonds werd er een klein Trunrwerk afgestoken. Toea de eewb» vunrpyien de lucht ingingen, begon bet Una bitter te schreien en riep vol angst: .Zty schieten den lieven Heer doodt" > Practück. In wat soort boek ztt je daar t« ?|- H J ?jh|-J| n jlW ' ' «O, dat is eea zeerprokHschwwkj voor wie niet ?Wemmen kunnen. Vallen zB namelykbi bet wa ter dan hebben ztj maat blods. 79 op to slaan ea ? daar staan nauwkeurig, de noodige beweginnèa,..? die men te doen heelt, opgegeven. Die maakt men dan, aemt,?on is gered. AmerikMMck. B(j de ppeaban nebandelias; eener zaak, vraagt de-advokaat *aa denbeschntdigde, aan eea getuige: Is n al lang Tav *mb| bekend met ba beklaagde." ' ?'? Getuige: nWU zeker, we hebban saneucensia een bank gewerkt." . , .%. ???.., Ad vokaat: MEn wanneer wss dat?". Getuige'. Zoo ongeveer 'smoritenB om drie uur, MM laf ia' hètTaatste voorjaar, toea,atenir d v»a\e Véaaotoa ^M«^4aa"?(^ ? J ivokaat vroeg niet. verder