Historisch Archief 1877-1940
-*!*«***?» -jifc*.;,*;
.' . ,-??» -v ?faM'-",
'????'? '? . '. '-? ? ' .':>?*
.:?.??$»>.
? W'? .. 'iï""J'j' ???*'*"JV "?-?.. -? JrfPW';- '-? '"*", &
>?>^V^fev.-ji^^sr-- -?'
^É^'"*?^'"'"(tlÉ^ --' ^"; '<:
J>» JLMJT»*Ï>A««1B,
tVOOR tf * fr R K L A K H!
:-*&:Sr
W;;,*M&|«$
Yatikaaa. geen sehoosoe
vertoeniogl Htt cohtynt
l
_Jn ._
^ymrer». plaats, ,. ,
« est koningin ^arff**1^^** fl^ smnnnltoiniat
kapUool, wMd te Fwrenoe eea*
Vereent- ttapMlesoO ? opgericht onder voorzit»
p va£ 4e rerussi, den ontwerper van het
voor liiehel Angelo, werden in
PeruBologna en in meer groote steden
wmwt gehouden... het bleef echter slechts.
inderlgke manifestatiön, die bjj voorbaat
waren om allen glans en loleter te
m ^.
?? beeft Eugène Itftnts nog
korteBng* voor den grooten meester dor Bomelntohe
?. .Senool een schitterend gedenkteeken opgericht,
door de uitgave eeaor prachtige studie over den
?? - zehüder van Orbino; zQn boei over Raffaöl heeft
.diens reeds zoo schitterenden naam nog meer
' verheerlijkt. -Niet tevreden met de beschrgving
. «w de werken des grooten meesters tn met de
opsporing der motieven daartoe, niet tevreden
ZMt d* weerlegging der over vele punten
be? staande dwulbegripnen, heeft .hy er niet tegen
«gapsieii zgue beechrÜTJag uit te breiden en
mt Kafafil te lèeren kennen te midden ztfner
tKJfSBooten. Eenige hoofdstukken, zooals die
i. tver ? Joliws II en de eeuwige stad in het
beÊdtr 16de eeuw. over Leo X en het pauselijk
afin even volledig als belangryk en nieuw.
Bet zou ons te ver voeren don eonrüver van het
begin tot net einde te volgen, toen zouden w$
~' w» gaarne een oogenblik stilstaan b|J de beschrij
ving van dat kleine hertogdom Urbino, aan de
grenzen vun Toskane en Umbrië, dat in zulk een
,< Kort tydsbestok een arehitect en een schilder zag
hgeboröü worden: Bramante en Baffael; of bit de
. «fenaardige persoonlijkheid van een hertog
FredvHontefaltro, die alle mogelijke
manuskriperzamelde en volmaakt op de hoogte was
tlle schrijvers der oudheid, die
kunstenaars'laanderen liet overkomen om z{jn paleis
iptjten te behangen, die overal naar werken
die .zooder weerga waren, zich met de
i kleinigheden bemoeide al* het de versiering
jjn paleis betrof, in één woord iemand, die
; stelde u alles wat betrekking had op
en wetenschap. Zijn zoon volgde de
voetin «flus vaders. Wfi cgn in een tQdperk
a de klassieke oudheid weder tot baar recht
' ?, waarin gestreefd werd naar
oorspronked, waarin de tanst, htrleefilo in .één woord.
midden van deze gunstige omstandigheden
Raffall geboren; dank ztf de onvermoeide
l ringen van een geleerde te Urbino, pater
Pnngileoni, z$n wfl heden
teadsgegenoeg? op de hoogte van den oorsprong en de
Adonis der Sanzio's: zijne voorouders waren
eden en zjjn grootvader had zulke goede
gemaakt, dit hu het huis kon koopen, waarin
tgn beroemde kleinzoon geboren werd. In
rerd dit buis bet eigendom van de
acade) Urbino zta pubisk in veiling te tjjnjge*
De datum zelïs van de geboorte van Kaf»
ieft men kunnen opsporen; volgens de meest
uwbafé sehry vers stelt men dien op 28 Maart
Zyn vader, Giovannl Santi, was geen
kunr zonder beteekenis; op z(jn tijd dichter en
vol dichter nlfk behoorde bjty tot die flinke
>o tut de provincie, die Italië in de ISde
m zoo grooten getale heeft opgeleverd,
intdügente talentvolle mannen, die uit gewoonte
ftryett naar omstandigheden werkman waren en
bleven aan die zekere, van oudsher
geebrntken. .'..'-??
_ derstukken, door BauaSl's vader
eOf stelden meestal Madonna's voor, de
lilie, of Maria Boodschap; ond*r eet
school werkelijke verdienste en het zou
ondankbaar -ais onrechtvaardig z$n,
wan. w$ niet m nerinnering brachten, wat zQn zoon
-. hem te danken Itad, want hjj Lat hem
befcalve de weldaad van eene uitstekende opiroediog
en degélQka grondbeginselen, een bepaalde rich
ting na voor sfln werk, alle eigenschappen die
«KOP een schilder onmisbaar zfln. liet onderwas
jbSfbu. ons reeds vroeg voor het land, dat als het
ware, in het atelier werd opgevoed. Op
12-jorigea Jeeftgd verloor Raffaêl i§uen vader.
Vier Jaren later vinden wij .hem terug in
Perugia in net atelier van Pérngiao van wien
hjjwelOr* meer de medewerker dan de leerling was.
Door nu eens hem na te schilderen, dan weder
l te bdfyen, somttids aelfs de schetse/j voor
i ie maken, ontwikkelde Rafiael er voorzeker
t' al zeer weinig en bleef hy alleen een
i leerling, h$ zou echter dsamwde nooit
i'^ifc ?. ? i ,.<.;.. .' Hal.
..r ?.?:,- ' '.:??».',.? :.«<? .-.
1 '? ,i' :'?: -il ii'u'4 :!:\.nt-n >..?:
?"*''?".[ .;.'?
. ^'-^BfiitA'^fliikh,",,!"" ';'v:' *"/.'*
Itta&r steed» afr > ..-ijui- '.- ,--i
.-;.,.'.-?ii.'.nS^è^^.jr^rtWV'^n.,, 1; ?>'."..',' . .
?--o..;_..j ....<.,+L? ., , r,.;.;.. ? ._-, fa ,,p.
v.1.-. ;>; '-j .. üi.w
«tak
?i-iiSrJ.. ''.i !."l-.-..*t vn
ilrtli.- -I ;,-\: \£i .i,-:;),;/ {
'???"ii!" >' !u 'iró!. jr.'.U'O'ii.'i
Me «; .,-;,- -J*;;
IMIlx-.?..i-1. ., Y:Vi',Xr X'i.'-ldft
van Qhirlandajo en
, waren gsoeeit.
vite jaren om afine OBMdiag
te voHooisei en oefsUe gedureade dun tfdrëëds
S veel lof to. Voor al die loftuitingen liet hy
evenwel sdat afbrengen van den weg die
na eenmaal d» ware toescheen. Een werk
uit dien tM viad» w$«,ChriHns aan het graf",
in ie galetl Bergnese, een veel besproken
fohildtratnk, dat den aenilder echter een zeer langen
tttd van voorbereldbg kostte. Van di* ?etr*Bia
?l .wa» t*a swker JW «W» «sTvea «n streefde
kg er naar, «wd* g«TêrtJ te Florence met werken
^wt-stffi^band to versieren, toen Bra-«aate,z|jn
oom, architect van Julios U hem naar Kom* riep.
Paus Julius II, ala betooverd door den roem,
welken de neef van Bramante sinds ztja eerste
optreden bad behaald, besloot al het vroeger
«eschUderde te Teraetigen en aan Raftail alleen
de versieriftf van de vertrekken (stanzaas) van
het Vattkaaa toe te vertrouwen. Binnen den
UJd van drie jaren, 1606?11, prUUe de ?Stanza
delta .Signatora" met een viertal groote
freecosonilderingen, voorstellende: de godgeleerdheid,
de wijsbegeerte, de dichtkunst en de
reohtsgede ?stanza d'Eliodoro" aan de beurt.' De eerste
der groote muurschilderingen, waaraan de zaal
baren naam ontleent, stelt Uéliodortu voor, gelijk
hy op hst punt staat den schat van den
Jerocalemschen tempel te rooven, maar door de
\erschQning van een ridder in gouden wapenrusting
als verpletterd wordt Het onderwerp der tweede
muurschildering is het ?Wonder van Balsena1'?
een priester die van zijn twijfel aan de
transsubstanuatio bekeerd wordt op hst gezicht van
bloeddroppels, aan de door hem gewjjde hostie ont>
vloeid: ? dat der derde de bevrfjding van den hei
ligen Petrus uit de gevangenis; dat der vierde
etndelyk Attila, do Hunnenkoning, die. door de
bede van paus Leo .1 en door de verschoning
der apostelen Petrus en Paulus tot het verlaten
van Italië bewogen wordt
De derde zaal van het Vatikaan, de ?Stanza
di Torre Borgia" werd door Raffaêl in de jaren
1515?17 versierd. Hierbij moest hQ zich meer
dan voorheen van de hulp z\jner leerlingen be
dienen, die naar zijne cartons werkten. Het
meest beroemde schilderstuk van deze zaal is
evenwel van Raffaêl zelven, nl. da ?Burgbrand",
tot vereenvriging van den grooten brandT die ten
jure $17 in de voorstad JÖorgo nuovi" woedde.
. Reeds z(jne portretten zouden RaffaSl beroemd
hebben 'gemaakt; dat, hetwelk bij van zich zelven
schilder Ie op 23jarigen leeftyd, bevindt zicb ih
het ?T'alazzo degli Ufficii" te Florence. W^
willen nog een oogenbiik stilstaan bjj bet portret
van F«rnarine, dat zooveel gedachten in ons op
wekt en toch zoo weinig beantwoordt aan het
ideaal, dat men er zich van gerormd had; een
voortreffelijk schilderstuk, maar het beeld van
een persoon, by wien de schoonheid bijna in niet*
andere ? bwtaat dan in de weelderige
aantrckkelijkhaid der jeugd, waaraan alle adeldom, ja, elke
gedachte ontbreekt; de beeltenis van een meisje
uit het Trastevère, dat een Schoon model moge
zijn geweest, maar dat, beschouwd zonder de
belangstelling, welke ons haar naam inboezemt,
het verwtit, dat w|j in baar ten slotte slechts
eene alleoaagscbe hguur voor ons hebben, niet
geheel zou kunnen ontgaan.
De verhalen, die omtrent baar in omloop zya
geweest, zjjn heden ten dage op hunne jiv'sts
waarde teruggebracht en hoe jammer het ook is
voor sommige romantische naturen, er heeft
tosschen Raffaöl en de schoone ?Bakkerin" niet die
intieme verhouding bestaan, die men langen tfjd
heeft verondersteld.
EaffaSl was ook beeldhouwer, maar het blijkt
niet dat hy zelf zijne ontwerpen uitvoerde, daaren
tegen vatte hy alles aan, wat betrekking had op
decoratief: modellen van mczaik, vazen,
gondsmidswerk, alles durfde hij aan en in alles her
kent men zon bewonderenswaardig genie l Half
heid kende by niet in de kunst l Schilderde hij
niet met eigen hand decoratiên voor theaters 'i
En wie kent niet de door hem geschilderde
tapisseriën in het Vaticaan? Zeven der cartons voor
die tapeten, welke de Paus in de Nederlanden
liet weren, worden noa in Hamptonoourt be
waard. Ook. daarin werd hQ nimmer overtroffen.
Op 87jarigen leeftijd maakte een kwaadaardige
koorts een einde aan gjjn leven. ?Baflaël beeft
aan de wereld, het voorbeeld gegeven hoe bet
aanvankelijk sluimerend genie door volhardende
studie. de hoogtte trap van volmaaktheid kan
bereiken en al heeft CL(J mededingers in de vule
genres die bjj heeft beoefend, h|j blijft toch door
de almacht van zUn genie de vorst der schilder
kunst v. T.
EEN GESPREK OKDER DE PARA.PLUIE.
? ? ' I.
?'?''.l sis s J u <i. Aan d» laeMa daed Ik nis* ***
M*fls g¥k danken kut Ik wa» voo»a«ene
?!? aesibMIeehe besakouwing voort
^j»tttsii s»fr ver»MOs]«nde dat ket^geen Kollanders
WtrenTdl* voekten, toen ik fa eea d«r personen,
die zieh met m» u» den krittg loaöwkten, mttn
a vrieadTaermos kerkende, die van zjjn
sajlook in het oog kreef,, en naar OM toe
l. WÏ eekndden elkanóW'ae hand,
a", zaldeft, Bw» tollaa mekaar maar niet
varwttte*, dat wa met den grooten koop naar
?oo istihebben medegekeken"
«Wel," antwoordde Thermos, ?terwöl w* opwan
delden, tik schaam me er niet over. 't Is gild het
volksleven in al zjjn openbaringen te
bestudearen. 'Dat doen groote kunstenaars en oicnten
ook. Daeat je dat Vondel niet n* aft. ««C*»
ktwk. als h« op straat liep 9» _ .
Myu vr.enorTheraos^^».^»»».*»» OTW vele
?aken en penenen. .?* onder andven ook over
VoadY lC£rf loit hem een bwtje te
en zgid*-4staroei|:
-iJfehebt gelÖk, Thermoe, «n ik
voor dat de waarneming van
voor dat de waarneming van een
daar »o even «tgeo, Vondel tol*
uiting«n-«*lniplr*inl heeft."
ja?" vroejt'Thenaoi,
weinig.
,at
geraakt ... ?
?Wel", antwoordde ik, .tk bedoel natuurlijk ote
beroemdo rei uit de Qjjsbreout, «Ue jou ook niet
ottbaksnd aal weien.
?Waar weid oprtehtar ironw
Dao tuueuM mui en Trouw ? "
Aanstonds viel Thermos opgewonden deolime>
rende in: ? '
.Ter w«reld DOM g«Tona«n. '
Twee zi»l«ü gloind iiii««nj«»m«eil ? "
ea hy eindigde mefc
|ü-ti. .?;;. M v ?, --i
?\ in *.', ir ???? ??'? 7 .'. ?"'
f. :?: !.;k... il-A'. fr -..
..l.,?tj'.iiiiC.r^''?? :!<o?' Oftn; iri-n
. V1;.:., ' >3"r'
i3r:jr-rt.. '., u'?' 'r .,.:? ,',.;?
riu. 'l' l:"Vi'"(:t.? '(»".a*
»»? ^i:'J. d;. .<? .a ??'>.!?
,t.' ?.' ?.?.- l! : ??? . -.,: ,>?? . .
, :.;: ..'?'?". .??: ; , . ' ... !'..! 'i, H;c'r":- ?
; ir .-, ..... :u . .... ?./.???.-. . ..-?;! ''t t r. -u
l .. ... ??'. ?i.ii.-i' '.. :'"i- .;'. : .r. -i' -ir, ,1.;; .-{ ??
, '..'i.f(' (.'?:.' 'i/iii-'l' ?:!..'?.. ?,.'.??. ?' . .?.??...'??.
j i! v., ;.:??.:??.-:'..:..;,; n.,;...,';-,;.,.-/. .??... .. ?... ? .. ?
| '! ??.??? i. 'i'; i. >:-j v i', i"..'.1 ,:n ?'..; ' r, . 'j: )?.-'>.: ?
l v».i i -c .-.??'?"'?'(.i.;-...'? ''t..',.\' -i ?. .'...( A
j iT'ij'i ?> i' .VH : ,i,j ??.),; .'-' ? : ? :..,. . : v M ?
l ;in:"., ' I. » j'.t* -l.uiv ?* .!..?? >]?;';! ?',.. , f ; i ..--.
.' '..?". ? i "'. -?
i-T ' ??? U
.'?-:'-. ii"!r
l il!:'"'' '-J ?., ...,'; r-.'l. .'..-' :...? ?
v. "??.? '; ,': ?;'! ^iWi.Srtt 'i.'.??-.,. ,? ?. :
i " . . ,' ,!??: -{il3 l'.t' O!) .?;?'? ;? ". ?' '
;_' . "-.ir i- '.','?.(! .'.,', .ii'li 'i '? ; ; .. .... . ..,
?*?:? *??<;..\- :,t.iJ v-i -Mf lir .?;« ;..; ,, ? . i ,. ,(
1P1 '-.;.[ Il'-"' ?'.:!. :?? «crfc'l'Hj...'". , .
.Oe«n liofilt kamt dol» Uéflo n«d«r,
Noch i» zoo groot."
?Mooi zoo, zei ik; maar vertel me eens waar
ga ie heen f"
?Ik? Haar de Franschs laan, naar n>lin huis.
Ik heb iemaftd naar bet station gebracht, en jy? ?
t,Ik maakte maar een waadciinjcetje."
?Nu, zeide Thermo*, dan ben ik eigenlyk heel
biy dat ik je ontmoet heb, want, zie je, ik heb
mo door den zonneschijn laten verleiden, om zonder
parapluie uit té gaan, maar de zon is juist weder
weg, en er komen zulke donkere wolken opzetten,
dat 'ik bang bun een nat pak te halen, en met
den trom kom ik niet .thuis, maar ala jij toch
löo maar wandelt kan je me net zoo goed met
je jparaplnie thuis brengen."
Ik laat niet gaarne -een beleefdheid Onbeant
woord, "en eeide derhalve: ?Ik ben je zeer dank
baar. En kyk, de zon is weggegaan, én heeft het.
kunst-genot, dat zü m J beloofde, medegenomen,
zoodat bet me nu niet meer kan schelen met
een ander te loopen."
Thermos keek nte van ter zijde aan en wist
niet goed, waarmede hy inün antwoord verdiend
had. Wij liepen een poosje zwqgende, tot; dat ik
half in ine zelf, half voor nujn vriend zeide :
.Het is toch wonderlijk b\j zulk een groot
dichter als Vondel, dat bij zoo vreeseljk kan val
len. Die rei uit de Ggsbrecht is heel mooi, maar
toch ligt de regel ?noch is zoo groot" ecu paai1.
nieter beneden de vorige. Vondel kon de kracht van
z^jn vorige uitdrukkingen niet meer overtreden, hy
vond niets van gelijken pathos en Igmde daarom
maar een onnoozefe stoplap aan het einde der
strofe. Het was merkwaardig om te eien zooeven
hoe veel adem jij aan het woordje ?nooh" moest
besteden, om te doeu schijnen alsof er in de re
gel zegging stak. Ik zal niet beweren dat ik de
eerste ben, die deze opmerking maakt, maar . . . ."
Thermos had my met afgrijzen aangehoord, en
barstte nu los :
?Och jö met je schoolmeesterachtige vitterijen,
en je vervelende consorten l Denk je dat een
dichter op zulke kleinigheden moet letteuV Hy
schrijtt niet voor schoolmeesters. Hy moet een
gevoel opwekken, een stemming te weeg brengen,
en als h\j dat doet, dan krggen dok die verzen
beteekenis voor je, waar jelui niets in ziet. Maar
als je van woord tot woord gaat vragen; is dat
wel goed, zit dnar wel wat in? ? dan is
betgodsonmogelyk om dat gevoel ooit te krijgen, en het
vers mooi te vinden. Ik houd het er dan ook voor,
dat jelui by die. rei eigenlyk niets voelt en vol
komen onpoëtische menschen z{jt Verbeeld je dat
ik een boek voor me zal nemen, en ieder woord
met een loüpe bekijken, of er ook hier en daar
iets aan mankeert Als je jsrig beut,zal ik je een
flink vergrootglas cadeau doen, en een olielampje
er bli, dan kan je 's avonds je mikrosoopische
studiën voortzetten. Keen man, voor zulk een
publiek bestaat geen dichter. Je moet vatbaar iijü
om te gevoelen, en dan smaak je hot verheven
gehot in des dichtei's eigen stemming te geraken,
met hem mede te voelen, en even nooge
oogon"blikken te dqorleven, ala C.o dichter zelf door
leefde, toen de Muze hem voorzegde. En wanneer
de Muze zelf niet op zulke dingen lette, dan zal
je me toch wel moeten toestemmen, dat het aan
jouw onvatbaarheid ligt, als je van zulk een
beerlyk gedicht geen genot hebt. Je neemt me toch
niet kwalijk dat ik zoo openhartig spreek?"
Het is zeker niet heel aangenaam zich zoo op
eens voor een onpoëtisch mensen, die tot het
smaken van hoog genot ongeschikt is, te hooren
uitmaken, en ik bad eigenlyk wel lust het een
óf ander kwalük te nemen. Doch ik kon dat
nioeilqk laten merken, en zeide daarom kalm:
?M{jn lieve vriend, ik dacht dat je me beter
kendét. Openhartigheid fa de moeder der
waarbeid, en de openhartigheid van een dichterlijk
menMh. vooral 'is v>»»-iïu ??-»«»?? ?»» _-.,-???-?
l'.'^:i' ?:'.1<;'l'IA a. ., .,
> ?? t ../i "iti' '???.??,;
-k <v'i!;'(./r. !??....
<>ai i ?:.?;, o» c r
. . .
V-t.. ?,-.'- ii; J.'*., me, l.-.. . ?!.
...' ?/.?:. .-.Vi.' !i-'i,-iil' f '
. ; > -. Z';!. ":? H. ir. -.
IA^..; a !'..'?.?? ; ??'
t ,;- ' ,: .',-.' '»,.-i .rio" !..?:???
u
da
Yd*T^'!.."-i:' h».\ hl)
a^iJffjirv $?«
? k».-H-l»
"-0<ti T.
l ;l
\:>; X ? i. .1 <?: .; .>'?? .- n-eg, tl'jch
hn.u«luk (/,«w'-':t :nf,!aft»ii:,o V';;; -r. .i <? : .; .><?? .^ »ye(J, tl.jch
p!:.itic\ ra» 'f.'-,\c. v,1*' tot mui» hts-:- ".:.n; .tl>. t iiauie g"erpêeld, i,.
üal";?; j^i-'o i'fiehrifv.n ? v;.:i u' '«?»«(»ev«1'-1.' <TP- wfjzc. itt "eriiiu"(l
wsi. c*1 *«I?:?.«'.' vfft«'!lft« ilat ?;?'i-.ii^ ??.;'.? Müaf l U'i'* iï)nxir.!f.-" .:
yir'.'ilirf»»1 Ju'.<(?!! 'Vn (Hc:!i3t;ü' jii.i' IM).'i-. W!;--.| «o ...vti.-'.. .. i. . i
"liu''-:rt"'i
met feu handen tJblavam van eea groote
Je kunt ter nanwemood hoeren wat s»
?pelen, zoo hinlerlflc ajjn die fentaa.
dat maar heel weinig menschen avutt*
gevoel hebben, anders tonden ze zalke
valsche aoooorden niet aanslaan. Als Beetbovenbad
geweten, dat hy op zoo'n manier zou worden mis
handeld, hai k|| mlsMhitn nooit wat gecomponeerd.
t Is treuritf." ->''
.Wel", iwiae ik, n»k kond bat «r voor dat
niet veel mtuiekaal goroal hebV Als ik een «t_
koor spelen, datt NLteter ik sdeVnlet een loupe,
of liever, wet een mikroioon. Voor mik*
mensebe* wordt, er niet gespeeld. Je moet vatbaar
zQn om te ge roeien, om in de stemming to ge
raken, dan let je niet op zulke kleinigheden, en
geniet «onder stoornis. Als je jarig bent zal ik
Je een mikrofbon cadeau 'doen, dan kan je op
groote schaal je vilterijen uitoefenen. Verbeeld
je dat ik bQ lederen toon aal gaan vragen: is dat
wel zuiver gespeeld, is dat wel in den baak ?,
dan is het godsonmogelflk om van een raoziekale
voordracht ooit te genieten. Neen man, het ligt
aan je zelf, omdat je zulk een aartsvitter bant,
en met iu staat om die Kleinigheden zonder in
vloed op de stemming te laten.- die bij muaiekale
mUischlb, zooals Ut ben, wo^nteweeggebraeht"
Thermos keek m|j verbaasd aan,-en ik ging
zegevierend vooit:
?Na zie je eens hoe slecht» ea onnauwkeurige
lezers ju eh Je consorten «ut. Je b^gitjpt nut
dat voor een goed lezer alle woorden even dui
delijk klinken, als voor een muzikaal ntenieh de
tonen, die h|j hoort. Het kost je niets geen
moeite om tontond te hooren of een toon valsoh
is, maar als je een gedicht voor je hebt, denk je
er niet over om eren nauwkeurig op te letten,
als je doet wanneer je naar een musiêkstuk luis
tert En het is dnideiyk genoeg dat je, als billijk
en consequent mensch, even goed gevoelig moet
wezen voor een misplaatst woord, als voor een
valschen toon, en beu je dat niet, welnu dat komt
daarvan dat je je nooit gewend hebt om goed en
nauwkeurig te lezen."
Thermos keek me weder verbaasd aan, en
barstte in lachen uit.
n Ha ha hal vriendlief, als je dacht mij met die
vergelijking tot de bekentenis van een inconse
quentie te brengen, heb je het mis, hoor l Je
vergelijking hinkt op meet dan één voet Je
wildet toch niet beweren, dat de voordracht van
een muziekstuk te vergelijken is met oen gedicht,
dit ik lees V Als je nog zeldet dat het muziekstuk
zelf met het gedicht in de discussie op één Itfa
kon gesteld worden, dat leek er meer naar;
of de voordracht van een muziekstuk, met de
voordracht van een gedicht. En dan blijkt juist
hoe consequent ik ben. Want als ik een gedicht
slecht hoor voordragen, dan erger ik my even
goed als by een »bout gespeelde sonate; en als
in een voortrefljik uitgevoerde compositie een'
enkele theoretische fout voorkomt, dan stoor ik
me daar even weinig aan, of liever let er evenmin
Op, als ik bü een gedicht, dat ik lees, of ideaal
hoor voordragen, er op let of een woord of een
regel minder goed ür Du» je poging om mijn eigen
wapen tegen mij te keeren ia geheel mislukt. Ik
bewonder overigens de behendigheid, waarmede
j« mü met myn eigen woorden trachttet dood te
gooien, en ik geef je den raad, op je deur met
groote letters te laten schilderen: Sojahist.
?Ik zegen het toeval dat m (j jou deed ontmoe
ten," antwoordde ik; ?ik heb van daag al zooveel
over me zelf geleerd, en wat zal men liever lèeren
dan de waarheid omtrent zich zelven? En in zelf
kennis beu ik heel wat gevorderd. Vooreerst hebt
je m^ met eon logisch betoog aangetoond, dat ik
geen po&tia genieten kan, en «eer ondichterlijk
ben; voorts is mU gebleken welke hinkende ver
gelijkingen ik gabroik, en ten derde laat je roe
zien wat een soust ik ben. Nu, dit inzicht is de
eerste stap om te veranderen. En daarom bid
ik j*, ik tal trachten mijn vergelijking te verde
digen, tracht jy, of liever, want van trachten
is by jou geen sprake, wees j(j zoo goei mij
stap voor stap bet onlogische van mijn gedach
tegang duidelijk te maken."
? G. van 3.
(Skt volgt.)
HET GOUDEN EILAND.
(Naar E. W. Gosso.)
Hoa droef der golven zang,'
Uoe kond dsr w.atrea drang,
En donker 't groadlooa diep, waar s dichters
Hafy weerklinkt, ?
Zoo 'tgeen ons oog nier ziet
Waar' wat het schijnt! Als niet
Een aroom ons troostte, een gloed, die door de
? ? v ? neerlen dringt l
Dan had de Slaap geen licht,
De Dóoa geen vergezicht,
De Smart, hun Zuster, slechts een onbepaald ver
schiet;
En doelloos zwierf, ons hort,
In twijfeling verward,
Vond nooit opwekkend woord, noch
liartverbeffeudiied.
Haar aau den oeverzoom
Des l'ijds, wiens snelle stroom
Ons menschlyt strand omgolft en nimmer rust
punt'vindt,
De dichter zit, en schouwt,
Door 't neevliff zonnegond.
Waar 't gecsten-eiland drijft, gewiegd op
d'nchtendwind.
Eu lachend blikt zijn oog,
* Naar 't goudeu land, omboog';
HB strekt »iin wnn«-i- "??-- "!i " ,. .'
",i .. ?.!? 'f. f. j*' ,.n<' ilii.n '?.?.-. :(J<;vi:U'
' '?'.' (tt ii..:vh«i'L'i:i<!.fc,j :
-.. -;i gj'ïli;:i ? ttl'iMa.l1 .i','» tiO1;. 'l«l: .«t
??-.?i',.r'M<.;!i:.in'ti4M l'i'
i-. i jiü-.
?'?:? ??'?cl '.
:r,.'j«, li'.ï(*'v! i» i, .;? l
rj'l Iii(»t il'J ','.0- !?). i
.' ?. '? ' ?>«'.?,!«.. l
'."'?"' -.; -...'...H ;
> ' : mij -u j
r. i'rïi,:.., ':,..-'.?. c.t r. ''? ,!i.
?.?|l-. ii.' : ..": .'V) ,"i,:-. J!..:;,
1. Var! u : '..;i'p . i.-l...; t'.u *.j
??.«??i'i
1 :«. c.:Pi dii' nfji-iVafi
''.;.?? '.i if^-.-.'t v^ri -£..;t.f,fh:. ;.n
'.! ..l il"t> vl:"*' -ik-lt- n-»>r!.:, vwsc
. .
d»cl«'.ars' Jure .;ijn .-i.'n^, Vi-ii!-,«
! Om '; ii.
TOBUBIOÉ
Iktoof terswtU
ijat evenals *
Ik thuis met
'voir
To.? ^ *** C*^' ??*??*? *.
EB t volkje stemde "
Baar 'ÏTS^g, toea het a1Jn''f»es4
*? vrvoffd door mV niat
'k Heb de armen om het b>
Waarin" Haar ÜêVteekks» ?
Dat nu mtfn tranen opving onderst klaftn,
Oaaf voelde ik op u«n klee* dat lippen kleefden, j
Zes armpjes sloten eensklaps om mBu leden;
De klnd'rea waren % ucht mU «afebedea.
Kaar Hans Hopfeo,,
A»t»n. .- t,.R ..
OPJJERKÜSGEN.
Men klcagt er over dat in vele
vèyli»len mensohen voorkomen, zónder vtaesch
en Woed, en die op poppen of
ge«lv?aiseerde lüken gelyken; in de werkeiyke
wereld echter ? vooral in de hoogere krin
gen (eene vorstin merkte het reed* op) ?
ziet men nog minder menschen. Deameefiteo
toch vliegt liunne hoogheid, hun rykdonv,
hun ambt, ol wat al aonzie» geeft, naar u
hoofd, en door die congestie verliezen gty__
volla raenschelijkheid. Velen ook worde*
louter magen. In de laagste kringen berok*
kenen honger en ellende dezelfde dofheid.
Het beste middel om lang laagheid te be
houden, is het hooge laag en het lage hoog
ie plaatsen. Dit geldt ook van de litteratuur.
Het ia een goluk weldaden te kunnen be
wijzen en oprechte dankbaarheid daarvoor j
te genieten; een ongeluk daarentegen is het
geen weldaden te kunnen bewyzen noch voor i
de genotene wezenlijk dankbaarheid te kun
nen betoonen.
Die steeds naar rich zelven kijkt, loopt
een ander omver, en geeft dan de schuld jer
van aan dien anderen. Dit is wéreldivlJsheidL
De traditioneele zwakheid der vrouw komt
haar ten goede bli de hartstochten, want wyi
die van den man krachtiger zUn, en die vaa
do vrouw zwakker, wint zij het steeds van
den hartstochtelijken, die zich niet langer be
zinnen kan. George Sand en Alfred de Mossel
zijn hier bewijzen van.
De entomologen ontdekken evengoed, als
de astrologen de grootheid en fijne orde der
natuur; de laatsten echter zien de sterren
nog steeds te klein, iffwtyl de anderen de
insecten steeds te groot aanschouwen.
Onderwijs van traditie doet dikwOls meer
kwaad dan goed, want men wordt- paardoor
licht verstompt voor de nieuwe ontdekkingen
van den opkomenden tijd, en blgft verre ach
ter hen, die in hel net van traditioneele
kennis zich niet hebben laten vangen. Dit
geldt van alle vakken, van de oeconomie
zoowel, als van de aeslhetiek.
Iemand die op een schralen akker dunne
korenaren ziet, zegge niel: zoo is eigenkjk
de tarwe, maar hij ga naar Zeeland en zie
wat tarwe is; evenzoo mogen de Zolalslische
Dekijkers van zenuwachtige en teringachtige
menschen cener groete stad niet zegg*-"
dat zij u de menschen laten zien, ook h
zende men naar wel oppewassene lieden
welige landouwen.
lede. die net wel meont met zyn lajui.
moet niet alleen in zijnen kring het goe ;
voorstaan, maar bok daarbuiten. Dit laat ^
is echter moeilijker, baart bekommering ??.?
meermalen haat.
Wanneer, zooals de pessimisten beweren,
men om het vele leed, en het weinig lief
dezer wereld, hét leven moet veroordeelen»
zija de dooven en blinden gelukkiger dan
zij die een goed gehoor en een *f£ed gezicht
hebben. Dezen toch hooren rn^Br leelylce
dun liefelijke geluiden of zien, meer leelijke
dan schoone voorwerpen. ,.._...
:^1;'wijl
:.[. JF ?/;
\... dih".?
dit!.1' ?'
tlLV.iCf ,{.(* VO
??'.'?!t-i: r/.-tM on ccn vrouw, uit- (.!i..'::ï.J;r
v t>ij:ii!]u,;i?i!ieliben,.ï'jlton etlv,(-rn,- ?l('-;',:i';:ti
h,);»!.» v'.viiK .<T".n, i-n elkwr.; i:-,1! :?'?:?:.'.ï
.-;n'.f'ïi'1 '.(?» f?'?'!'i', 'i.?v'1, ï'"ij;:'- ? J < v;;._/!<
i. li-M'-i ViHji'.vi.-'-j.cr» snijJl ilouip \u)r'!l?
??.???Ui:,:?:?<! 'jji: rcoj'it,'») wu^.-'!".^ I'^OR-J ?ü[r<»
:?'.! xi; .'ItxtL'uüili ' ?-lilif.yzhr;!';.:!
>?.?.?."?'] ???.?
i sa m
iï; ? /
1 ' ' ' ',"?'?'? '/ '.? ^ ^?'???f' ''l t-V-'V'*>'V.v%:w^iiï>v ?:??:?:???£.-$$ -' '. ' '* ^jPÏ'
? . - ?. ?»' . -v ??-.;-:.? ."v;?';;"'v -%;.v.^v^-'( ,'r.'s^j -' '»%jv
DB A MST E B D AM M EU WBBKBLAD TOOE F B D EB L i* IN
lis - JBoodrt men de kuurt merkt, Ui
!1 j,_.^-_ .* i
i^i iele zwakheden ea gebreken, die
bQ oannen streng veroordeelt, maar
n-ouuriin Ucht vergeeft. Fiere en vaa
?si 4oordroogene vrouwen zullen juist
' "' löo, vrewern, en vooral tegenover
zoogenaamde cwakheden harer
toonen.
. Q*r, waarmede godsdienstige
geestdry' aan bun graf delven, is besmélleiyk;
gap er mee als met het gebruik van
fetfdnuk.
« Apollo, die Ucht en orde schenkt, U
MS nog noodiger, dan een Ilermes, die
15 handel en handigheid voorstaat.
0. P.
iERICHTEN EN MEDEDEELINGEN. '
_. Aeademy van 33 Deo, wensoht de
Engelcriticus Edmond W. Gosse sioh telven en
andgenooten geluk met de volledige uitgave
Leats, dichtwerken, die, door de goede >org
iarry Buxton Forman met tal van
aanteejen voorsien, eenige weken geleden bfi
a and Turner het licht beeft geiden. Het
bad, zegt b& niet vroeger en niet later
n versohynen. Ware het vroeger verschenen,
eend publiek KOU er niet op voorbereid s^jn
st, en .bad hst sdcb, t wee-en-«estig jaar na
pod des dichters, nóg lang laten wachten,
ad men Engeland met recht kunnen
ver, dat bet een der belangrijkste aijner
klasi veronachtzaamde.? Van de brieven in
vier'Tdwlen opgenomen, r^jn die van Keats
un Bostri ') u heer Uosse aeer welkom,maar
Ereurt do Ouvoeging van den
hartverschenta brief door Keats aan Fanuy Browne, de
Wier koelbeidsljn dood verliaastte, geschreven.
eerste oplage van «Zn (rouoled Timet" is
kocht. Binnen eenige dagen cal de uitgever
tand Sonneschein een tweede druk van het
aankondigen.
?' "gever van Robeït. Browning
i xeVen aai d« ? ??- ?
|. ,kooper edttie <
f «TJgbaar tjfc^jjsjf, wf'uü tweVdeelen
: ''^^S^fSclichten uitgeven, die men af»
j* 'voor 8.0 sh. net deol koopen kan.
? . ' wade, 13 Dec. overleden, is
. j bundels poëzie, waarvan
modhis de voornaamste zUn.
?les -Musea d'Et at, kostte
strekking als lèeraar in de
1 ' ^yon. Ilif was de opvolger
''??-..?. > < jt in de fransobe Academie.
1 ? .. hem en in Henri Martin
?'.?.ders.'
,-i,?.-.'. rui ?Bansfeine" (een
varza!I'L... , u: l iten van Felix Dahn) heeft
i i --? te het licht geilen. 2y
bepUische studiën. Men vindt
" ? -ift, waarin Dahn, als
studer'i -: sster in de philosopl'
_!...,«. ?--,..'- -_??,T-,
om
r-: r. . i en twae zijner m<
D. . :< er en örimm, volgde.
i ?. '??" -oolijken, geestigen vrienden
t .??... en Duitsou blad, schaffe zich
;.?? ? . ?',,?? erder vindt mop er o.», een
in over den Phaedo van Plato, alsook
.ardeerende recensie van een later door
iuber gesohreveu werk aPhilosophie der
tvater" genaamd.
lurne heeft vier soilnelten geschreven onder
il: Post Mortem. Naar alle
waarschynl|ikülen ze in de Fortnightly Rcv. worden
nen. Zijn zuster, Miss Christine Bossetti,
voor het Jannarinummer van de Ctntury
ne een artikel over Donte.
lieuwe roman van Wilkje Collins ?I say
irschQut m de LonüoH Society voor 1884,
inde met Januari.
? ^ ? *^
INHOUD VAN TIJDSÜHBIFTEN1.
i Haard, No. 60. Qrootmoeder's vertelling
?di (vervolg). ? Het St. NiooJaasfeeat in
eis voor VolksvQt te Amsterdam door M.
t. ? Het Museum van Plantin Moretuste
iaën door Max. Rooses.? Verscheidenheid.
'IrOrootmoeder's vertelling door Nadi(Slot).
Bezoek, door J°. de Vries (B(j de plaat).
dtbai-sting van Erakatan door M. C. Van
i ? Petroleumbronnen door Dr. O. Doyer
-Verscheidenheid.
d van den NedtrlandnAm Spectator. Be
ton mededeelmgen. ? Onze Vooronders. ?
(«te hoofdstuk ntt . de geMhiedents van
dóór J. G. Frederiks.- Plaksel ?
vete uitgave» in Engeland,
ir the young f ota fayonrite Poets
* a w»v j ww*n ? ?-~- -? - ?»,__? _ _ ?_
i by Rosa Moiuolland . , . . sb.
Buckland, The world bevond the
lllsHfl
isborn, Ulifl'ord's trial
ortheconiofPatienee . . ... . . . B
lins, Heart and Science a story
[present time .
tiwford,To -r4 . . . . .
, CummiDg, Oranue ^tgs. . . ,
! Douglas, Grattdmother's
diapring.......... ,
.ten, Works rev. aud t?>?:. ii;
bttry
rgifi, Healy, a novel .
i. Hodson, Sister Cla
8.6
21
8.6
12
16
?IR
te -.' :
choistes
:*; ï
d'ecoDideroL JM tut It utaliste
B. BaudrÜlart, Lectures
nomie poKUqae .,..
Paul öuifly, La natttre et la «orale . . » 8.?
Mre Ferrault, Ocuvres ........ 15-?
Quatre41es,UnParisleo dans les Antilles . . 6.?
NIJTKBHEID.
Hetitutder lucMbaUont «oor d* Marine. De
meeste luphtreisig'ers hebben opgemerkt dat, wan
neer s^ «oh op grooten afstand boven de aee of,
boven groote rivieren bevonden, «Q leer nauw
keurig den bodem konden waarnemen. Ook de
H.H. CrespigDV en Simmons, die met bunnen bal
lon het kanaal >jjn overgestoken, hebben dit ge
constateerd en in bet merkwaardige verslag, dat
laatstgenoemde" van dien tocht geeft, leien wty ket
volgende: ?Niet alleen dat de aarde zich onder
ons vertoonde ah) eene prachtige geographiwhe
kaart, maar toen wjj ons boven de iee bevonden,
konden wty met groote juistheid: de ? ? ???
. syndaxbailsp vaii davk-bótwm opmei
de grootste diepte; banken, roteeo, klippen, allé
verheffingen en dalingen van den bodem vertoon
den ïich aan ons oog. Do itroomingen hadden
verschillende kleuren én verloren aioh in de verte
als eene rivier op het land".
M. Simmons stelt voor deie bijzonderheid in
toepassing te brengen btt het opnemen van de
gesteldheid der kusten. Op het oogenblik eischt
bet geringste topograpbiiche afbeeldsel een niet
gering te schatten arbeid: triangulatie, ten einde
bet juiste punt op de kaart te bepalen, eindeloose
peilingen tot het meten der diepte, proefnemingen
tot het bepalen van den aard van den bodem,
navorsohing vandestroomingenopde oppervlakte
en onderzeeêeh. ene.
, Voltfeus M. Simmons «on bet nemen van
nbotograpnikche afbeeldingen van
denbodem.düriieevdeae werkzaamheden uitsteken kunstlilaanvuUen.
Men behoeft sleuhts eenige ballon| dicht bji d»
kunst te laten opstijgen en vaiTBit die ballons
door middel der .photo^pspiiie insteutan<Je" op
verschillende punteo^^IbTeldingob (o^Mmeu, die
men later, dQor^é .AverVenkoms'ige punten op
?tot é*én-geheel vereenigt: of
, ?ballons captifs", aan
scbe, itigd', bü kalm weder kunnen laten op»
Bt8gen"cn van daar uit groote gedeelten der
kuiten of van den bodem dóór middel der
photógrapbie kunnen opnetqen.
Zoo dit denkbeeld in toepassing wordt gebracht,
dan eon men dere tegenstelling bevestigd zien:
?opstegen in het luchtruim om beter den bodem
der zee te kunnen zien.
Dat het denkbeeld van M. Simmons uitvoerbaar
is, blykt uit de proef, die, voor eenigen ttyd ge
leden, te Berlijn is genomen door den Amerikaan
Spiering. Deze steeg aldaar op, nadat in den
bodem van bet schuitje door de firma Zielsdorf
en Adler eene photographische toestel van bijzon
dere inrichting was aangebracht.
De tubus, die vertikaal naar beneden was ge
richt, werd met eene dubbele, peervormige schijf,
dooi* middel van luchtdruk geopend en gesloten.
Het eerste beeld maakte Spiering boven de kazerne
der Garde*dragonders, net tweede boven ?de
Linden", het derde juist boven de Hygiënische
tentoonstelling en het vierde boven hot Plo'tzer
; alle op 2 4 400O voot hoogto.
V. Et
meer;
-j}e'EtectrlKlteit in huis. ?? Uflfter 3eToepas
singen van 4e electriciteit, die d» nieuwsgierig
heid zoowel als de belangstelling van de talrijke
bezoekers der Weener Eleotriciteits-tentoonstelhng
opwekte, moét o. a. ook genoemd worden de
Electrisohe Motor van Griscom, dienstig voor
huisselijk gebruik.
Deze Motor beslaat slechts eene ruimte van
0.12 x 0.07 X 0.07 M. en weegt niet meer dan
één kilo. De stroom wordt geleverd door eene
batterij Van zes elementen, die in een net kastje,
dat tevens tot voetstuk dienen kan, opgeborgen la.
Een veer onderbreekt de chemische werking
van deze batterij, terwijl tot het verkrijgen van
den electrisohen stroom men slechts op een pedaal
behoeft te drukken; de intenciteit wordt meerder
of minder naar mate de drukking zwaarder of
lichter is.
De elementen zelf verspreiden volstrekt geene
onaangename lucht, en kunnen maanden achter
een dieast doen; da vernieuwing is gemakkelijk
en weinig kostbaar;?terwijl de werking geener
lei gevaar oplevert en de toestel alzoo in elk
opzicht voor huisselfjk gebruik zeer geschikt is.
Het ligt voor de hand, dat wanneer men
eleotrische stroomen reeds ter beschikking beeft de
batterij geheel onnoodig wordt; de conductor.
wordt tot. het in werking stellen van den toestel
alsdan slechts verbonden met de electrUche ge
leidingen..
Het toestellotje kan b. v. zeer gemakkelijk ge
koppeld worden aan eeno Naaimachine, om deze
in beweging ta brengen, ? ea later weer ver
wijderd worden om tot andere doeleinden te die
nen, over dajr b. v. tot het drijven van eene
lint zaag of wél tot hut wegvoeren van de slechte
lucht uit eauig lokaal do >r eenen ventilator eng.
J/Laf, de batterij kan, wanneer lij alleen tot ver
lichting gebruikt wordt, een gloeilampje van 10
normaal'kaarsen goed branden.
'Wanneer het pedaal geheel naar benaien ge
drukt wonlt, loont de toestel met eene snelheid
van 3000 omwentelingen per minuut, waardoor
de bedoelde ventilator 80 kubiekmeter versche
Incht in deuzelfderi tjjd kan aanroeren en de
Naaimachine 900 steken maakt.
H.
Over het effect van gloelliclit op de oogen. De
mediaal Record zegt over dit belangryk onderwerp
het volgende:
?Volgens professor Mantbaer moet by de
bespreWm» »*ITI>?+ vAf,f w fcumtn vun d«
vwwbllj i'.:'- ''??? -ni:: ;.l iTii' '.'r-!'': ?,. U.,.-,'..:»Ti-(.| rjf yp (
?v1.-.- ?')(.?'.?. i Kx'let. .v .1 ';. ,1' t,i,\ '-.p ?";. j':;:, '7..v'ri/- i
besohonwd Irwumi alzoo tegen het
?van floeinont geen* »Va".»ngin4d
Untsu fenuakt worden.
r
STEMMEN Ui DE PERS.
(Alge
School en leger door Mars.
meen SandeUblad l November.)
Door de gewestelijke vereeniging » Gel
derland" van het Nederkndsoa
OnderwU*eragenoolschap is de vraag aan de orde gesteld :
> wat de school voor het leger en omgekeerd
bet leger voor de school kaft doen?. Door
den l sten luitenant der artillerie Oolgaardt,
die tich belast heeft met de inleiding der
discussie over dit onderwéVp, wordt het
denkbeeld van Mars, om de miliciens, die
leien noch schrijven kunnen, langer oader
de wapens te houden, als oÉullttk
gequaliCceerd. De S. spreekt de onfaliykeid tegen.
Ily wil hét Vr «M der mifitk, dat langer
onder de wapens moet bl(fven, kiezen uit
hen, die lezen nocli schryven kunnen; alt
is in het belang van het individu, die langer
in de gelegenheid is, om te lèeren leien, en
in het belang van den Slaat, die den *
omwikkelde het langst onder de^s,
houdt. Uet scboolverruim jftMïSor dézen
maatregel verminderen^ 'De Si ' waarschuwt
tegen overdreven -voorsiollingen omtrent het
nut vao het lager militair ouderwtys. De
oi)d«rwïjgkrachten, voor het leger
beschikTiaar, worden door den heer Oolgaardt zeer
overtchat. Door het leger kan weinig voor
de school gedaan worden, door de school
echter veel voor het leger, zooals exerciliön,
het schieten met kamergeweren. S. wenscht
in de plaats van de vraag van den heer
Oolgaardt, aan de onderwijzers de vraag te
stellen: «zouden de meer ontwikkelde jon
gelingen genegen z^jn hun dienst persoonlek
te vervullen, indien voor hen de eigenlijke
soldatendienst tot een minimum werd beperkt
en de gelegenheid werd aangeboden, zooveel
mogelyk in hun eigen vak: onderwijs,
telegraphie, spöorwegwezen etc. werkzaam te
zijn, of nel in het kader te worden opge
nomen?'' Op de beantwoording van deie
vraag door de onder wyzers wordt door den
S. aangedrongen.
Wetenschappelijke bijeenkomsten
van Officieren, door Z. (Nieuwe van
den Dag, l November).
De wetenschappelijke bijeenkomsten der
officieren dienen slechts om de officieren
bezig te houden. Zij worden in 2categoriea
gesplitst: ie voor do behandeling
vanreglemenlea, voorsohriftcn, wettoo' on besluiten
en 2e voor het houden en aanhooren van
voordrachten op militair en algemeen weten
schappelijk gebied. De onderwerpen van de
Ie soort, vooral die van tactischen aard,
kunnen, op degelyke wijze behandeld, wel
eenig nut stichten, doch niet als dit op
schoolsche wijze geschiedt, hetgeen nood
zakelijk het geval moet zijn als jaar op jaar
dezelfde ? dat wil zeggen alle ? reglementen
etc. behandeld moeten worden. S. beschouwt
dez.e bijeenkomsten als vernederend voor
mannen van 25 tot 40 jaar. In geen betrek
king wordt door een chef met zijne onder
geschikten op die wijze bijeenkomsten
ge.nouden. Voor beoordeeiing der officieren zijn
zij niet noodig. Hiervoor geven de practisone
diensten de gelegenheid. Wat de 2e soort
betreft, valt op te merken, dat lust tot studie
zich niet Iaat bevelen. Bestaat die lust al,
niet ieder is geneigd voordrachten te houden.
Het nut van vete der bijeenkomsten is pro
blematiek; verveling wordt gekweekt en
kostbare tijd gaat verloren, De S. wil vrij
willige bijeenkomsten.
Terwijl wij ons vereenigen met de mee
ningen des schrijvers, voegen wij daaraan
toe, dat in den regel veel te veel behandeld
wordt; van een gtondige beschouwing over
eenig onderwerp is daardoor geen sprake.
Die van de 1ste soort behooren een militair
wetenschappelijk karakter te bezitten. Een
officier moet meer kennen, dan z(fn regle
menten etc. van builen te weten. Die van
de 2de ooort moeten zich tot een 8 a &**t
per winter bepalen; het onderwerp moet
aan alle officieren een geruimen tijd te voren
bekend gemaakt zijn, opdat zQ.zicb voor de
discussie kunnen voorDeraideo. De hop
fdofficieren en oudere kapiteins behooren met
deze voordrachten voor te gapn en niet de
jongste 2de luitenants, zooals thans dikwijls
hel geval is. Alleen de oefeningen op de
l*riii.-. * <!*d
story ..
(ham, Dr. Blanford'i
:e or the Wlfikworlh
nine authors
l AU. .!. ,f ,:J ..
i .??,?:* ' ???'ifiïchi air*-.-'-- ..
?v ?-,-. -'.j-iiii--....-,. t '!" [) ?? 3 i i i i 'v,-n ''???;: ? : ;; . ?? ? --^ri
* . i' i, f;. W" i ! c- i f: ; i'. l d M . l s T' d iü '. c u !.. ? i '/-.
üissays ........ f
adlier, Allee Biordau . . . , .,:
?' ? Tbe Knout . . . , . ?
iy, Pendennis, new -,111.-.H eo.. . ?
arnef, A ronndaboo "PU:.,er , ^
j oo.iiTonl van'l-'^'i-f ir.".v»t'--.;!i-.'.i-, ',-t ?i'ü-.'t-.'f.t ; ->? ,,« ; Nr-'-nibc;1'
l a,-cwt ?üw.-intLg!" i^.; fedo j !&<",? ,V ! " p" , , ",' ,, ''? '- ? in i
i Ten oj,-:«L(t.i -.iiU.uu ..-'.-.«itpU l--Vi.l.-fl',> ' .V-001 u' ' ':' "'>1»(-1-i ?'"?^"-^?1" 1' ?'??> r"
tot
«Uu die
koaoM lne^km; tofr
knobleo: tof^mpteiif vn d»
deno. JotïffBt
djöntt b« de korp»«, wordB» mm -«Mg1
BoefDeunu ftroeMtV B» aoedife Uwe
m Iwt vtk, dtó^j tullea. oodarwl^ea,
de aoodMketQke pied»gogjaeh« kaüii
brMfci to*v£ r"-«^--7
De praotisxhe geacbikühald d« ottklera»,
van de korpsen afkomstig, is niet §rftHer
dan die van de Militaire Actdeaie 3)
la Kampen ia geen oflfeiriagJBtflrrein,
geen gelegenheid om andere wapen* in
werking te ziea; evemnfat tot tiet fblfen
van een eormt in bet poardrtfdeo, woril
noodig voor de aanstaande offloiefen :tan het
0. t leger. De lokalen ia dé kaurae
«ch niet voor stndie, zoodal kamen it
Had moeten wprden gehuurd, wat
valt en de leerlingen «ia de
controle over hunne studie oai .
to. Oe regelin'g
dwrlraoteroea.ten. De bekemJcLarteren worden opge«o.»*
een ngelinf «ar? te;
._ m «a» en tbensüarWi
ier en «e» verbooinng van / ^
voor elke v^t jaren dienst. Waarom, vrogt
de S. heeft een burger lèeraar ? 3000 en
meer voor het geven van onderwijs en de
officier zooveel minder? Ook de l»*t*te
leidt en bestnart en heeft bovendien in.oor
logstijd zijn leven veil voor den Staat.
HeUoelagenstelsel moet zooveel mogelijk worden
afgeschaft en de vrij komende gelden voor
een verhooging der olucierstraciementen wor
den gebezigd.
80. De bevordering. Het radikaal
tot pensionneering moet worden
tei-uggebracht tot op 30 jaren officiersdienst of 45
jarigen leeltyd. Uet stelsel van benoenolng
tot reserve-oiücior voor hen, die na weinige
jaren officiersdienst het leger wenschen te
verlaten, evenzoo als hunne aanstelling tot
compagnies- en bataljons-commandant bij de
dienstdoende schutterij verdient aanbeveling.
(1.) Met den S. wenschen ook wtf een
vormige opleiding voor officieren van alle
wapens, doch in den geest van ?een voor
stel tot regeling van het militaire onderwas1'
(zie het Weekblad van 23 en 30 SeptemBer).
iooals de Militaire Academie thans is inge
richt lijdt zij aan overbevolking; de cadets
lèeren do diciplinie niet ia, maar buitest'het
leger; de opleiding is eenzijdig, omdaf zij
te vroeg uit de maatschappij en het huise
lijk leven worden gerukt; zij missen elke
aanraking met het leger; vele kundige man
nen in het leger erkennen dcz&psbmeavan
het opleidingsstelsel, aan de Militaire Academie.
- <&? Zp aan tien S. voorbeelflen Bekend,
dat de officieren, die bij op het oog heelt,
ongeschikt voor het onderwijs zyn? Op de
keuze komt het hier aan. Jonge en oude
oflicieren slaan op het gebied der opvoed
kunde even hoog of even laag. Beide moeten
hun sporen nog verdienen. Dij gelijke ge
schiktheid- van oude en jonge officieren be
hooren natuurlek de eersten den voorkeur
te hebben,
(3.) In het eerste paar jaar na hunne
benoeming is dit wel het geval. Zelfs die
vun Kampen afkomstig zijn, brengen 4 volle
maanden (niet 6 weken, zooals S. beweert)
bij dié korpsen door, die bestemd zijn voor
de divisie-manoeuvre. Na geslaagd te zyn
voor het officiers-examen, worden zij in af
wachting Van ' hunne benoeming in den re
gel l i/s a 2 maanden bij een der korpsen van
net leger gedetacheerd. De officieren van de
Militaire Academie herkomstig maken eerst
in den officiersrang kennis met het leger.
De kennismaking, in de inferieure rangen
ontbreekt hun. Dit is voor velen van invloed
op hunne' geheele volgende carrière.
(4.) Het stelsel van gepaste vrijheid by
de studie werkt, naar men ons verzekert,
uitmuntend. Moet een jongeling van 20 ot
een man van 34 jaar, zoaals er -velen onder
de onderofficieren zyn, als een kind behan
deld worden, dat zyn eigen belang niet kent?
De resultaten bewijzen, dat
gemaakt wordt van dit priviktfe. Lang ge
noeg is de vrye opt*rttitéung van den geest
ia het Jesgor gesmoord. Tot studie laat men
stich niet dry ven, de onderofficier evenmin
als de officier.
(5.) liet stelsel van vroegiydige pensi
onneering komt ons afkeurenswaardig voor.
Uet is een premie voor velen op de luiheid.
(Stotro^..)
. VREDES-OEFENIKOEN.
\: .-.-? r .U-P ' ? ? ; '. '.'.'? 'jui' ;!rt K,r.?''S.' -. :.?..? j
>.?'??, .?;... 1.4'. " ? ? ...; *'.? -soor! r.'-nii.oi; <-.f ?
? ?; 'r. '.Ji^ Jli'! .' . .,. < : -./wtt! «vér
..i'-lauf'"!..!.2S
...'"V-t-'aifc \w^f-',v. cw^wer aan «Uo -ci^i,, n. j l^i'In:g v !. iiiil-Jc!. '!a. i; '. ? ? .;.;. <!?;???:?.:?
.De.".-,! i-u flcz; :.a^r we^vitlK'.-» k*ir; f;«wy7,ij(<f j t2ir«.irilrjn tM. ... ? \!> '??i.i'>i 'i!' " !
l worden. In de «amen.^.-^»'^ «(w uu lot uu tw ; lo, O !) l f- i O ? ; ii ui/- «ï \-' ?' ?'? .'cl;
inüjk ir. gehruilc 'f'vaïc li,'lU-n, f'«ib!>«:n j-» ,.,r.. .1; ,.<?.?;'..,... ' ? < . ,,ri. / , . ,i .
'.KhKt.-ftleu vei-row«V 0,> ov^rbft'^. , ï1'--' li3 ?''^"«?!^v .-?' ff:'--''- '
'Me *tioMen in Fra> ? y.V
[ntaine, L'annfce Botu.i i<a
urdet, L'arisfooratie ?? /i.r
raviere, L'Asie saos n
bnursu, Antoar de.' i
.'AV. ;? .:. .v. " " "
.;ia. ' .. M . . l' '.'
11 a ... .'... ?? ?
c:iul!',,,i,L " .'' ' '.:
?'?HUUJit, '>'i'. M»
';.'"?*-.t'>r'l."-.« ''.':
l ^., l ...,;
.-''.
!.. ,, 3.50
*^^
.:i»>
J)
. t
? .v.
i lic*.
Ü,0>t4
h-nUu'. Voor. h«t vitvllü',
a «otuincf ??? ? ,:??'*.'?*« vnn .(!» C.(.CN;; *\> .'<??? .r ? '., nJi
n '-f «?. v u'tiliéti*. Ook do i:.ln:;ii:iii- f-,:.':i<:r !:0tioort :
TioUhnlcu'. Voor. het vitvllifi: var in;. rjm-. .'?,.?- |.ai:';i;n silii orlcjdrinr l* !;;?;;?'?? -I-MJ '',
^liliiüt, m.*siH4.. blauw én vmJa'tir.:,'--. aaitjf-.'.M/iitr ...., AcadeiivV 1) ' IMC ('c '«?»!?' ':- ' t>» V
'Un p.-rt, ".A xoo*f,Va^oi- ü^wt- ,. ? ';nj? a j rir»i' l r''' ' "W-16'"-' *)? i','v'ci,i. ..i.,,
uUijü/ti^ m gpschikilK-itl u bf; &,&&.'. :u 'i i'Ki'iT.-üfl Kr««]ev 1rr::.i <?? ; oen ?.''!?.: i ."./"f1
h;j«<jnd'.r i>;in «i'li«vcl.:ii. . ? | VOO." \-MC lMj'stfl0.:i Yv-loj: I'M.-'.I ;r. .uf'. n« ?:
r»iiideluk!iei;; vac 't (jci-v ai«4 «?'?* <?-. u>:.r:C i Ijius-v,. --i fl;Uji.-,i v?.nailt<???>? iö f.':>i-.i- :\?"'h">. '?
wuders.thïïKliriij v,->n kleuren ..-unit .;Ü df- 'UÜDH- c,-.v,. ?,., v.n i -n .-? ?, 1,1 r ',?' t !i->iriï, !
aJn«vau.-'^s'«hUeUtie..'bw-«i«i:«nf..-.;-!nn :.'" ?-1'».'-'-» eM uwJl |«u...-iH '/ J-"' ' ^?'?.; '
dit thfur<>.' .«.li beinohotiwU w> t,<tt*;uuni">:"°" ! !'1fl-' t(? v"''k"-?'?'? -?'?''' '.?-f''-'* «"?-' ?!'"
ii"!. '.i-i; in 'zisb r't: ;, .?!«' -i' {iiakt-.,ik ,tl«t uit | in ijn.*! Vv.rTV-.Jlli:;'^.» \':'.<'..''£->-fKM', TIJ ,
. ':.,'i .(!?*.'t hnl; KI%-'' 'K>JC '.J'»- T" *'io* ?',;?..',?«- ;,?????.; .-?(;?»? f»v.. r-,r.' "
j''ji?*'i;'l.j licht ori't'...'r-i»tiÊ .-'. ?;'. ??"'- '..a-'
? !>,' -j 'air*. >/4.-.rUi>!.4 ^.i»i HUii^oint- kt wir !i.,, <iv,
j .i.-k .-:ol.; 'isftl .ia d^ *..!!;<?-"il >;l'i:v. TM-, .-ji.i !.
u>? wait n'*'.j « \ t'-riikkm;? »?..! A. " a-.i»- -\li
'Wif -'??'?? i.u«iiw.it.'.!»'' t ... ? '->. <''?' < riiuewtr :?!
'- ".'j '''!'?' 'i «-.-i'!l.' ?. -i r- '
v. ;: ? !: ':, ..i..rnut tjet OM'-.|.,-C.-! -li:1 ?. .^', (;,.. '
'? < <: ..:;"V i..' >.,-fl1^'. i)f p;.-f;'?' II) .,lf,Hi ?
: -i'ii'. .'., ', .. - Iii'.Mir,-.. . ;ii 'ü'tl'j-'1' V' *
??? ; .-^i :ii..{for ,-fj; '-i.^itS ? i;\'v,i:- ,.??? ''??!_?;
-.?*>?' i liuft, ;;..,?;?? .??'n il ?.'.:'.[??..iu. ?'.;-? ,:«t)i liüt.
?r,ii ircai.'Vei'S-.W ???:;-,IIM<.!';>I vo^j-' o* Ij^loc-èTïü- i
?V.. W .suli: ? ?. -TI .-'.??.-I-M! -?.- '.d.??gi'l-j!: .???<«?;
.!, , l Ci'.,f ll'.;:0' M ".".J. [«-. ! ;-'^ i 'Oij^:-. !!'? !i'|.!t*t : '
.'? ? ?' ^-'- '???? llriut ill'f' iOl'/^D MtTitSllW- l '->-'\ii- f
« ? v-v :.>?'?)? -v « nr ArUÜer.e, >n '4"i: f.wi al/4 "
' ' v ~-:.' ?. '? ?''.?,?» iti^u'n' ha-l1. iv.rif*. ''«,:
\\::it'-'.W, ?-.:,'.". ? >.-tl .'T** .n^C:: '.i.-1 '.v'l'1-18 V,»«?/?'? l
M r*cli;i;^i.ili! . . - r;t-u IL TiE'; ,? ?". vvr.v?? V.i;:U-. '
(.?(?lioiidn1:, -. u ., , -.'.'n* tr.ji rcti. «V; ili-':clp.<j 'r
,'??'Jnm,.'»i t'-: ? :' \' '.-:'i^ ".'X d* 7erkrpgt-n uir-, r
?'??' Jnm,.'»v t'-: ? :' \' -:>\f- ".'X d* 7erkrpgt-n
ui!A .t?»(.i.|' ??. ;,.,;,?;?',.;;,; .Tf«n,»iTtfln i». ' .
'?'!? .?'?;? .iMi^'p.'is :;i;> :?'i ??v«ro>r por.6-- :i -rijf.'
*. !? ? '?? ?? :i,'-p .-?:. l.v .-; n Jl«'blK!n,.r'n'di..-iJ''-l'
... *^; . :i ''.'I. _? l .' 'il, 'r'./' ' «" ^?IT'I V'_''-''. ..V*. T\J*I- *
.- . l. .Vl-Hii ' ?».';, ?,..!>? ? '.? Ui*- \.
'i-''if-rf-''fi?<l -ur<i-t nin ü-;l i"'.i!'.n li.-, ?;."??;:
i"" i.".
PalMaltaaf
roaHanak
Bhwr.
fltotaa*.
Soenbaya.
Straat Sondfc
t
r.'^
«mor... ?'
OfhtlitrtHf; a = awuttatr'eikador.
.1 = IMML-IndisoM ariUWre
g = gouTenemeiiiMttuia*.
? ITit. het bovenstaande blijkt ateoo, dat eist«?£«
der qft0 10 van de 44 «snepen, dus b^oa V
hec totale getal, te Atjek aanwesig waren.
telt, wel de aandacht waard!
BIBLIOGEAPHIE.
No. 11 van het Indisch JftUtafr
bevat:
Kader en gebrek aan kader'{n hei
Nederlandsoh-Indiscne Leger.? OEooieren en hnnii«
aanstelling, oefening en bevordering, II. («ie afl.
No. 9}. ? Het ?Atjeh-vraagstu.^ (TB^chrift
voor Nederkndsch Indië, Augustus I8B&). ?
Nieuwe reglementen voor deüfiurterie. ?Etr.
en ander betreffende bet dueL ? Taria:
Bumcinsehe en' InJiaóLo 'nottiay. ?? luliantteTBtr? '
de demping van den opstand in Zuid-BosnteY de
Hereagovina en Znid-Dalmatiê. ?JClitair. ea
Civiel bestuur. ? Het .Atjeb-vraagstok" ea ,?.?
Geschriften van den Maarschalk Bttgeand» ?
Kamerichietoefeningen bfl de Infanterie^.van.hfp
Indisone Leger. ? Boekbescbouwinjf; Ee*ig<i
wenken on Indwch-milïtair gebied, door dSi
oud-hoofdomcier Bruto». ? Besehr^viog van d,-n
Atjeb-oorlqg met gebrtiötmaking der offie&rU
bronnen, door het Departement van Koioaü?
daartoe afgestaan, samengesteld -door E. "
Kielt tra, Majoor der Genii
Indische Leger. Afl. l?4
SCHAAKSPEL
iru«pêslt v»» «a «*«fl n» S atttw ,sia>.
(Wü.B «n Zwirt 8 stakkw aist'X. *?)> '
. :i ,:.« f..-'""";.fm ,,M
..,: i .»*'. ...t. -.r.Vir l'.» 'J
J ?:
vwiu'..