Historisch Archief 1877-1940
A°. 1881.
"Aft
-,,T
AMSTERDAMMER
Verschijnt eiken ZaterdagaTond.
Uitgevers: DAGBLADVEKEENIGING HOLTZ & Co,
*-«*"?? Kantoor: Spuistraat 216.
Hoofd-Agenten: te Batavi», G. KOLFP & Co.
Zondag 6
Januari.
lAbonnT-ment per 3,'m ? 1.?. fr. p. p. f 1.15.
l Afzonderlijke Nummers aan de Kiosken verkrijgbaar a 0.10.
Advertentien van l?G i egels f 1.?, eike regel meer .
tuaauhen den tekst per regel .....
Abonnement op de Mail-Editie per jaar
Adverteutió:! iüw reel .».?«.
is?.
0.20.
INHOUD
t
BUITENLAND. BINTNENLANI> : Een nieuw Jaar. Onze bladen.
Warme kadetjes, n Zaterdagavond Praatje, XXXIII, door. Aqnarina. Kunst:
Nederlandse!! Tooneel, door Hospitante. Aquarel-Verzameling van Jhr. Mr. P.
A. van den Velden, door Alb. Tb. Causerie over Muziek en Tooneel in België,
floor Maurioe Hjgeman. Letterkunde: Een gesprek onder de parapluie, (slot)
door G. v. 8. Post Nubila Lux, door O. E. Broms. Een eenvoudig menscli,
door W. C. Goteling Vinnis. Berichten en Mededeeliugon. Inhoud van Tijd
schriften. Nieuwste Uitgaven. Militaire Zaken: Stemmen uit de Pers.
Feuilleton: De liefds eener Bomeinsebe. I. Schaakspel. Wetenschap:
Een bezoek aan Krakatau, door A. L. van Hasselt. I. NIEUWS VAN DE WEEK,
Benoemingen. Onderwijs. Kerk. Faillissementen. Overzicht van de
Effectenmarkt. Awerikaansohe Sporen, I, door J. v. d. Burg. Burgerlijke Stand.
*. Veiling van vaste goederen. Te Huur. Advertentiè'a. Schouwburgen, enz.
B U I T E
De Eagelscho regeering ondervindt dezer dagen op minder
aangename wijze, dat zij zich in een geweldig wespennest heeft
gestoken, toen zij zich, onder de betuiging van de meest volkomen
belangeloosheid, met de voogdijschap over Egypte belastte, ea
daardoor de nalatenschap van het kabinet-Beaconsfield aanvaardde.
De moeielijkheden zijn van tweeërlei aard. Wat het meest v1 e
aandacht trekt, is de opstand in Soedan. Ter kwader ure is dit
uitgestrekt gebied door ^Egyptische troepen onder Engelsche
officieren voor een vorigen Khedive veroverd. Het blijkt thans, dat
de tegenwoordige Khedive de macht niet bezit om zijn gezag daar
te herstellen en te handhaven. Men moet dus kiezen tusschen twee
kwaden, n óf Soedan geheel ontruimen, óf de herovering en de
onderdrukking van den opstand aan Engelsche troepen opdragen.
Bet eerste is bedenkelijk, omdat het de volgelingen van den Mahdi
zou doen toenemen en de half-staatkundige, half-godsdienstige
beweging, door den »valschen profeet" uitgelokt, een omvang zou
kunnen doen aannemen, die voor de rust en de veiligheid in alle
landen, waar Muzelmannen wonen, bedenkelijk zou kunnen worden.
Het tweede zou slechts met een schijn van consequentie kunnen
geschieden, indien de regeering openlijk «annexatie" in haar
vaandel schreef, hetgeen zij, met het oog op hare antecedenten,
bezwaarlijk doen kan.
Eene tweede moeilijkheid ligt in den financieelcn nood van Let
ongelukkige Nijlland. De Khedive, die werkelijk op zijn manier
zijn best doet, wil tien percent op de civiele lijst, laten vallen.
Het voorbeeld is loffelijk, maar daar het zeer zeker niet zal worden
nagevolgd, aal het, werken als een druppel water op een gloeiende
plaat.
De Engelsche bladen, die voor een der beide bovengenoemde
?uitersten terugdeinzen, spreken nu van ecnc v o o r l o o p i g e ad
ministratie door Engeland. Dit zou beduiden: een Ecgelsch mi
nisterie met Engelsche generaals ea Engelsche hoofdambtenarcn.
Ona den fez niet geheel te verdringen, zal men. dan óók
voorloopig'? den Khedive in zijn paleis laten. Wellicht is die uitweg
de meest aanbevelenswaardige, maar zeker zou liet, ia dies,
behalve den naam, met annexatie gelijk staan,
*
# *
Admiraal Courbet heeft van den val van Son-Tay geen gebruik
gemaakt, om den tocht naar het nabijgelegen Hang-Hoa voort te
zetten, en heeft ook Bac-Ninh ongemoeid gelaten. Wellicht voelt
hij zich niet sterk genoeg, na de verliezen bij de bestorming der
buitenwerken geleden, Waarschijnlijk echter is de opvatting, dat
hij niet, door al te snel te werk te gaan, de kans op onderhan
delingen geheel wil verliezen.
Volgens mededeelingen in Engelsche bladen, waaraan de
Chineesche gezant, markies Tseng, waarschijnlijk niet vreemd in, KOU
hina niet ongenegen zijn, om tot eene schikking te komen,
waarbij de thans door de Franschen bezette plaatsen aan dezen
Joakia
met de vestingen Hang-üoa en Bac-iNinh in het bezit van China
zouden blijven. Zulk eene schikking zou voor Frankrijk te groole
voordeelen aanbieden, om door een onbescheiden aanval in de
waagschaal te worden gesteld.
Inlusschen worden nog steeds belangrijke versterkingen uit
Toulon en Marseille naar Tonkin gezonden. Ook de vice-admiraal
Lespès is daarheen vertrokken.
*
« *
Het vermoorden van generaal Soedeikin, een der hoofden van
de Russische politie, heeft bewezen, dat de optimisten in en bui
len Rusland zich vergisten, toen zij beweerden, dat de nihilisten
hun laatste woord hadden gesproken, of althans niet meer lot
moord en doodslag hunne toevlucht zouden nemen.
In verband hiermede verkrijgt het gerucht eenige beteekenis,
dat het ongeval, den Czar voor eenige weken in de nabijheid van
Gatschina overkomen, niet aan eene onhandigheid van den koet
sier of aan het op hol gaan der paarden voor de Keizerlijke
slede moet worden toegeschreven, maar dat ook hierbij aan een
aanslag moet worden gedacht. Waarom heeft men anders zoo
vi-.'. ;gt een correspondent in de Germania heelt men zulk een
onbeduidend voorval dagen lang zorgvuldig geheim gehouden?
En waarom hebben de geneesheeren, die den Czar behandelden,
voor diens uit het lid geraakten schouder middelen voorge
schreven, die rnen bij geschoten wonden toepast?
Wij betwijfelen of de geneesheeren van den Czar zoo onbe
scheiden zijn, om de mededeelingea te verstrekken waarvan deze
berichtgever gewaagt. Maar de eerste vraag is volkomen gegrond.
Een ongeluk, zooals den Czar volgens de offficieele lezing is over
komen, zou zijn prestige zeker niet hebben verminderd, en voor
de langdurige geheimhouding van zuik een feit is geen enkele
aannemelijke reden te bedenken.
>» * ._
* *
in Hongarije dreigt eene ministerieele crisis te ontstaan.
Het ontwerp van wet, dat eindelijk het huwelijk tusschert
Joden en Christenen moest mogelijk maken, werd vóór Kerstmis
met kleine meerderheid door de Magnaten verworpen. De Kamer
die het had aangenomen, bleef consequent en zond het onveran
derd weder naar het Hoogorliuis terug. Nu vertrouwt het
conservalicf-clcrieaal verbond in dit Huis zijne meerderheid niet meer
en zoekt het de Oostenrijkse!, j barons op, die, krachtens recht
van indigenaat, stemrecht hebben in de Magnatentafel. Dezen
moeien helpen om de wettelijke scheiding lunchen Christenen en
Joden te bestendigen en den Christen, die eene Jodin tot levens
gezellin wil kiezen, te dwingen tot concubiuaat.
Vandaar toom in het ministerie en de liberale Kamermeerder
heid. Tisza schijn!, te Weenen te dreigen met ontslag', en de
Keizer kan hem niet missen, omdat Lij ecu goed minisier is, die
gesteund wordt door ccno slcviiïc meerderheid van de Kamei'.
Wellicht is nu, u!s de, Magn-.ien het lol een uiterste laten
koiicn, de tjd aangebroken om do samenstelling van het
Hongaardie Hoogerhuis zoodan'g to wijzigen, dat niet eene meerderheid
van priesters en baronnen den rem te vast kan aaasuuroevea aua
den toch reeds moeidijk getrokken staatswapen,
*
* * ^
Zijn \vij nu werkelijk op weg naar Canossa? vraagt men zich
af in Pruisen.
Misschien wel, De Kroonprins is voorgegaan. Wel heeft hij niet
barrevoets den weg afgelegd en werd hij, in tegenstelling met zijn
voorzaat, dadelijk bij den Paus binnengelaten; maar het feit van
zijn bezoek behoudt zijne beteekeais. Welke lezing omtrent het
gesprek van drie kwartier de ware moge zijn, in elk geval r-tast
de Pruisische Staat flian.i geheel anders tegenover den Paus daii
in de heete dagen van den Culturkanipt,
De eene concessie volgt op de andere. Pas is de bisschop -vaa'
Limburg ia zijn ambt hpr^töld, .of aaa de bisschoppen
???? -ö.._^>-----'*^~---::-.----' -.??..?
.-,,??