Historisch Archief 1877-1940
10
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 341
i*
'
f
\ *
beklaagde. Het ware slachtoffer was echter Bealrice. Zij leefde in
afzondering met haar echtgenoot en de grijsaard stierf in haar
armen door haar geëerd, geacht en tot hel eind toe met opoffe
ring verpleegd. Toen Bealrice weder in de wereld verscheen, als
een schaduw die uit het graf verrezen was, werd alle hulde aan
haar voeten gelegd, en ieder wilde met de slralen van zijn liefde
de bloem verkwikken, die in zoo strenge afzondering
weggekwijnd was. Maar Beatrice .bleef rein als het water dat uit dit
marmer vloeit; al die hulde gleed onbewerkt langs het oog harer
ziel, haar hart ontwaakte niet, en vermoeid van al dat. gewoel ging
,zij ver van Rome rust en vrijheid zoeken.
Dat is haar beeld, dat is Bealrice! riep Dcsdicado vol geest
drift. Gij ziet het nu dat zij rein en heilig is, heilig als mijn
liefde, rein als dat heerlijk gestarnle dat zijn licht op ons doet
nederdalen.
En inderdaad wierp de maan op dit oogenblik haar schijnsel
over Rome dat als onder een zilveren net scheen te slapen;
de Piazzo del Popoio was eenzaam en verlaten, men hoorde slechls
het gedruisch van het water in de hekkens en de verwijderde
gezangen in de boschjes der villa Borghese. (Wordt vervolgd).
SCHAAKSPEL.
No. 1.
Van den outl-redaHenr van Slsxa.
7r,n vneren wij enn' krijg ,Vie niet vnrwooal, of raor.nlt
Maar in eeu ledig nnr ons peinzer»! 'ure'.n bt-kourt;
y.ij dan de licerocher prat on bloedige laurieren,
lu 't strijdperk van 't vernuft zal ons een eerkroon Bieren."
2WART.
>
nbcdef s h
WIT.
Wit speelt voor en p;eel'l in 2 zflticn m.it.
(Wit O en Zwart C stul;l;pj) niet K. I). 5).
OPLOSSING VAK FCHAAKW10BLF.EM No. CO.
\ ]) 4 B 4.! C 5 nt E 4. (a
K. speelt.
B 7 B 7 +
B 7 B 4 mat,
l
2 E 7 D 7 +
3 11. nt D 6 mat.
A 3 D 3
D 3 D 6
f>
l C 5 D fl
2 E 7 F 7 + DG E 5.
S D 2 D 4 mat.
Bil-«titer tegenspel volgt eerder mat,
INGEZONDEN OPLOSSINGEN.
Te laat ontvangen voor het vorig nontmer, de juiste ojjlf>s=in;; van Nn. 4!) Jnnr
J. B; d. W. te Breulielen. Voorts ia No. 51 juist opgulost door Yv. v. H. Ie DeUU
BRIEFWISSELING.
Met z'n vieivn to A. Yerl dank. Spoedig wordt er over besf;hil;t.
J. R. il. W. tüB. Beleeid verzoek om de oplossingen nrtalniteud in letters en
cijfers aan te duiden.
WETENSCHAP.
EEN BEZOEK AAN KRAKAÏA
op 27 Mei 1883. 1)
door
A. L. Yan Hasselt.
Zondag, don tvv'mgticpten Mei, dos movp-py.s 1 effen ha'felf, werd da
hooi .Wad v.\u liisuiinde uevio; verschrik:: door eou Katuuryerschiins,.:!, dw,
ai' tut allerlei gissingen. Er cle«d zicli, zooals de bewoners
van Batayia en zijne omstreken zich nog terdege zullen herinneren, in de
lucht herhaalde malen een dof gerommel hooren. Deuren en vensters
sprongen open, de lampen die aan de plafonds hingen trilden, alsof alles
instorten zou. Daarop volgde een oogenblik rust, maar spoedig deed zich /
het gerommel met vernienwde kracht hooren, als een ver verwijderd ka- J
nongebulder, dat hevige {rillingen ia de atmosfeer veroorzaakte ; de muren '
beefden, een ieder liep naar buiten om van anderen de oorzaak van dit
geheimzinnig geraas to vernemen. Verschrikte inlanders schoolden op
wegen en pleinen samen en lipt gerucht verspreidde zich onder hen, dat.,
de vijand, die zoo lang a au de macht der blanken in liet noorden van
Suniatra weerstand geboden bad, niet eene vloot naderde en met de ge- !
pantserde schepen der NeJerlaudsche Mai'ine was slaags geraakt.
Anderen van onze bruine broeders zeiden weer, dat de bescherm-god
der hergen van Java zijne bliksems wifrp en aïles dreigde te vernielen wat i
bestond: gerechte straf, daar men Kijne woning had durven ontheiligen, :
door er gaten in i.o boren, tan einde een doortocht te banen voor den
?vurigeu wagnn, dut, «eheimainnige monster van ijzer en koper, zich voort
bewegend op don stalen baan met de snelheid van het heraelvuur.
De onderstc-lUug doxcr butsten was niet zoo onjuist; inderdaad het
was gec-n gebulder van artillerie, hot was, een groote vuurspuwende berg,
die ons de schrik om het hart had doen slaan.
Maai' welke vulkaan '.J
De Salak o!' do (Jedch, die r.ls renzonde wacht houden aan de grenzen
van 'uitenzorg en de l'reanger llcgentsohappen V Of was het de Karang ,
die dood en verderf' verspreidde over Jlajjijim, die rendszoo zwaar beproefde
provincie, lirtnirmi dat reeds meer dan de helft van zijne bewoners '
en van zijn veo aan besmettelijke ziekten en liongersnood had verloren. Ui' j-?
zon het do Meraji zijn, de gi'oote vulkaan op Suraatra, die, 't eenwenlaoge ?
drnigen ino?,"*ëlndolijk begon ta werken? "Wee dan het paradijs, waar eer- »
tijds in volle pracht dn Jangdipertoean van Pagaroejoeng zetelde, de
prins van goddelijke afkomst? Wee da dnizende dorpen van Agam en
Katipoe, van (ioenoeng en Soengr.i Poear! Wne de rijstvelden, die in dit
jaargetijde ais glinsterend metalnn spiegels de heuvelen weerkaatsen met
kofiietuinfn als overdekt.
Een ieder waeht niet steeds aangrof-ienuo onrust de inlichtingen ,if, door
het, Gouvrrv;u-;nent en door particulieren aan nMe kanten gevraagd; maar :
de nacht brc;ikt aan, liet geraas duurt voort,, "i. wordt, erger zelfs; uien weet
nog steeds cio oorzaak niet, en zeer klein is het aantal van hen, die rust
vinden in den slaap. Don volgenden morgen nog steeds dezelfde onzeker
heid : maar er komt kalm) e in de gemoederen, daar men geen dadelijk
govaar meer vreest; het «cue gerommel, het schudden der huizen herhaalt
ieh, zoiidci1 evenwel schade aan to richten.
Zeldzaam versebijuse! ! 'l'e doou f.e. hcbbon niet een vulkaan wiens
uitbarsting 0,0 hiu/eüon mijlen afshr,iuVs doet beven en eerst den derden
dag te weten, wclkn vulkaan dat is. En zoo was het toch; eerst op den
twee en twitil ig'den J^Iei kreeg men do lang verbeide berichten.
Uit J.ViJan# kwa?n de tijding, dat do Uentpi niets bijzonders teziengaf,
en dut er freen S)u-;u:e w.'is van csne uitbarsting.
o;;!j, ds liooidstad der L«.rnpong.-;che Distrikten, ter zuid
tra kwam het bericht, dat langs deze kust een aschregea
viel, die uit. !r-i zuiden kw.r.n.
Uif; ri'.lomljnnfi; en vei'sciieiJe-.ie andere plaatsen liet men weten, dat
dezelfde .sdmkki'n gevoeld waren a!.-; te Batavia, maar men wist volstrekt
niet, wa?ir d..1 uitb.irsling phiats liad gehad. Eindelijk kwamen ecSiter d»
ware bprichii'n: een telegram uit Anjer, dat de Krakatau door vlammen
en door rook omringd was.
Deze 7.'-!:erheid bracht de gemoederen tot rust; want het eiland Krakatau
of llnkata" coonls de Maleier? zetr^en, is onbewoond, ten minste, als
men de acht of negen v/asehers niet meerekent, die hunne hutten op het
strand gebouwd hebben. Men was overtuigd, dat deze wel een middel
gevonden zouden hebben, om in hvmno prauwen te ontkomen, en, zoo
niet, hunne goederen, ten minste hun leven hadden weten te redden. Ds
uitbarsting wa3 hevig, men kon dit bnoordeelen naar den aistand waarop
de trillingen en het gerommel wcrdan gevoeld ; want Batavia ligt op
ongeveer 450 KM., Palembang op ongeveer 80 K5f . Poerwakarta op onge
veer 200 KM. van Krakatau verwijderd.
Zonderling en tot nu toe onbegrepen is het feit, dat men op enkele |
tusschenliggenue plaatsen niets van dit ontzagwekkende natuurverschijnsel f
gemerkt heeft.
Weldra brachten eer.ige schepen, die uit .Straat Soenda kwamen, het
bericht naar Batavia meae, van hetgeen zij gedurende hnnne vaart door
de Straat waargenomen hadden.
De passagiers en de equipage van do Cotirad van de Maatschappij
Nedcrlnu'j, waren op den avond van den 23en Mei, gedurende hunne
reis van P:idang naar de hoofdplaats, op de hoogte van Renkoe'en over
vallen door een aschregen, maar zij hadden niet kunnen denken, dat die
zelfde vBgen, den volgenden morgen hun het uitzicht zou beletten en het
schip moeitj KOU hebben (3oor de duisternis heen te dringen.
Ook wisten zij nog niet, dat de enkelo stukken puimsteen, die zij nabij
de Zuidku.st van Suraatra hadden zien drijven, aangroeien zouden iot een
dikke laag, voor den boeg van het schip even moeilijk te doorbreken als
de ijsschots?*; in da PooL:eei;n.
Do hn\ve»iïg van het, kwik in den thermometer aan boord was zeer
opmerkelijk, l lot instrument dat o3~J Celsius aanwees in de met ascli en
zwavel bezwangerde lucht, daalde tot 2-1°, zoodra men de Oostzijde van
hei, eiland bereikt bad, een warmtegraad, die hoewel nog vrij aanzienlijk,
tocii na de hevige hitte, die men van to voren ondervonden had, een gevoel
van kov.de veroorzaakte.
Ofschoon Krakatau onbewoond is heeft het toch zijne geschiedenis.
Twee eeuwen geleden in het jaar 1680 kwam de vulkaan, door
Junghuhn a'.s de voornaamste van Java beschouwd, tot een hevige uitbarsting,
ilk- ..-«.-u-genomen i n beschreven werd door den Hollander Elias Hesse, '2)
f-u o ;k ::?:?£ d",or < en Dnitscher, Wilhelm Vogel, chef van de ontginning
d; r /-.i .»?!?;:; J:i,-"i 1e Salida, in dienst van da Oost-indischeCompagnie. ?>)
iiet verhaal van dea eersten is vooral daarom, merkwaardig, omdat het
Uit Tuu'c ]
kust van Hur