Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
N». 341
Ermeland en Hildesheim worden de inkomsten der bisdommen
"weder verleend, die hun sedert 1875 waren onthouden. Op
zich^elf is dat eene handeling door de billijkheid voorgeschreven.
Andere bisdommen, waar sedert 1880 nieuwe bisschoppen zijn
benoemd, zijn in het genot der inkomsten gesteld, zonder dat de
titularissen hadden voldaan aan de voorschriften van de wet
;wan 1875.
' Misschien is het niet overbodig te herinneren wat die wet voor
schreef en hoe zij tot stand kwam. De Paus had in zijne encyclica
van 5 Februari de kerkelijke wetten in Pruisen voor ongeldig
yerklaard (leges irritas), en de regeering antwoordde met de indie
ning van het Sperrgesetz. Het ontwerp bepaalde dat alle betalingen
van den Staat voor de bisdommen en daartoe behoorende instel
lingen en geestelijken zouden worden gestaakt, en dat zij voor
ieder bisdom weder zouden worden hervat, zoodra de bisschop
.eene schriftelijke verklaring gaf, dat hij aan de wetten van den
Staat zou gehoorzamen. De bisschop, die deze belofte herroepen zou
of schenden, zou bij rechterlijk vonnis uit zijn ambt worden ont
zet en met hooge geldboeten strafbaar zijn voor eiken keer dat
'hij later eene der functiën van* zijn ambt uitoefende.
Deze wet uit dagen van strijd is thans uit de praclijk verdwe
nen. De Staat zendt zijne politieagenten niet meer naar de Ka
tholieke Kerken.
S I ]f N E ST I, A W" D.
~ " t " ~~ " " '^~~~
Een nieuw Jaar.
Hefc nieuwe jaar heeft van het oude een enenis ontvangen, die
men liefst on'der benefice van inventaris zou aanvaarden. Deze
mogelijkheid wordt echter niet gesteld. BI en dient 188-i in te
treden zooals 1883 het voor ons opent.
Op staatkundig gebied, en daarvan alleen spreken wij hier, was
het afgeloopen jaar voor ons kalme Nederlanders een veel bewo
gen tijdperk. In het begin van het jaar stond nog het
MinisterieVan Lynden, doch, na menigen schok dien het hrsd ontvangen,
waggelde het op zijn grondvestc, een grondveste die zelve nooit
veel vertrouwen had kunnen inboezemen.
De Heer Pijnacker Hordijk, die met den premier in het Minis
terie om den voorrang dong, had ziju ontwerp tot censusveiia^ing
ingediend en de kamer verwierp het voorstel van den voorzitter
om dit ontwerp iri behandeling 'e nemen. Voor een oogenblik
bleken de liberalen eensgezind en het ministerie, reeds verzwakt
door het aantal nederlagen, wij noemen slechts die beireiïenüe
het Billitoncontract, legde ditmaal voor goed do porlefeaii/cs neder.
Men weet \\at op dien dag van eendracht gevolgd is. Alle
Fsingen om een liberaal ministerie te vormen fonklen, \\<\\ noch
O O
de Heer van Rees, noch de Heer Gleicimiars de iaü<k\v^li<?;; c>n
de KappeynSaansche fractie, in de kamer ouder de !<:iii;m; v;ui den
Heer Tak gesteld, kon verwerven, liet haatte niet. of men
grondwetsherziening in net vooruitzicht stelde, en zelfs den Heet'
Ksnpeijne het voorzitterschap van de te benoemen ci'mmissie van
voorbereiding wilde opdragen. Grondwöiiorxici-i^; toch s-' t ]?>>.
niet het groote doel van een omlmiHel der |i!>er;iii-, P n i j » /ij-.:,
ru;>ar grondwelsher/iening zonder een cuumi. ??'?.?? - - ' '??:'?' "??
L*-n groiiiivvübticrziiT''!.^ met zulk c.oiïcf.-vii-i1..???;??? ? ;??, ' ? -.-..? : <r
Tak en de zijnen hel uon j'i.'us uiira van ji.>!Hio\5 - MPL i,-. , il
v)ödit zij. de ccasusve; inging kwam uii t tot st.aj;d. M'.^r hut
heette om.ht de wet op de indeling i!e:% di^iiileu niui
i.e;::''ijkurtijii werd aangr.V.'-ideu en iets wit. ais argruiuut t c. f. liet. in
behandeling nemen van PijnM(,k'".-.s <'-!wer; ( ();;- !>:?!. r Kkik
omdat mei) ^e^iar zou I<K [jeu !t;> n>v :.?;!.<;;.? r r.--. -:??.?-cl ?
.:-:i'"iü>..'!' Jb'.''';-'.!.ii','Jie;'v-.: ui''';4 <>,- ; it;u v <;??! ", ??. i '. . ?? :;C'
/,:?..??r;:->:l tti 11) ';:[.;U i 'j?' i- 'l.'; ',! 11. K"'"' '?" '' ' ? .- '
v,... ......-,. . ...?.?.*.?; .".-'.? .-, (...? '..-,? ?'-... . .? -...,-?.. . ? ? ,;
zeker de financieele zijde en de Heer Grobbee, geroepen om een
beter verschiet te openen, gaf reeds zulke doorslaande bewijzen vaa
zijn onmacht om tijdelijke maatregelen tot herstel te nemen, dat
men zelfs bij de schoonste belofte in dezen minister niet een her
vormer voor de toekomst zal durven zien.
Belastinghervorming en grondwetsherziening als twee drei
gende zwaarden hangen zij boven het hoofd van het mïaïstsras
Heemskerk. Tweedracht onder de liberale partij en eensgezïad&eïfl
onder de kerkclijken om haar het regeeren onmogelijk te Esafas,
zelfs indien zij tot eendrachtige te bekeeren ware. Een.
iraMsterie in menig opzicht liberaal, doch dat slechts leven kas &er
den steun der rechter- en der linkerzijde tegelijk, althans teadeeèe»
te genieten. Een ministerie en een Kamer, die tot slsnd jaostea
trachten te brengen, wat zij zelven gevoelen niet te vermcgsa.....
Waarlijk men behoeft geen profeet te zijn om te zien, dat, ce
der deze gegevens, 1884 een jaar zal zijn, dat, op politiek
weinig vruchten zal afwerpen. Het beste wat men van de
toekomst kan zeggen is, dat niemand er veel vaa durft verwach
ten. Zij kan dus meevallen!
Bij do discussie over liet waarborgkapitaal van den spoorweg
RotterdamMunster schitterde de lieer van der Does de Willebois in de Eerste Kassrar
door zijn afwezigheid,
Toch kon de Minister, na de mededeelingen in de dagbladen, begrijpen,
dat de rol, die daarin door hem tegenover den diplomatieke» vertegen
woordiger van Belgiëis gespeeld, ter sprake zou komen.
Zijn wegblijven bewijst hoe zwak hij in deze zaak z'ch moe c gevoelen.
ED inderdaad: een Minister die schriftelijk verklaart dat ce MïBÏrfep
van Financiën zich niet zal verzetten tegen de teruggaaf van 't kas/lfeal,
als daartoe het voorstel in de Kamer wordt gednan, maar die niufc kzn
voorkomen dat do premier het doen van zulk een voorste? dcor feïia
oppositie onmogelijk maakt, hij heeft alle reden om zich. schuil te
houden als do zaak v;ordt faesprokeu.
"De mouedeeling dat do heer Sprenger van Eijk h benoemd tot Munster
van Koloniën, heeft e»n gun&t'gen indruk gemaakt.
Men verwacht veel goeds van zijn bestuur.
l)och niettemin is de benoeming van dezen liberalen bewtocliiirmn tn Tfc
Kahiuct-Heemskerk als opvolger van den heer Vaa Blaeaiea Waaoaezs
verbazingwekkend stout.
Zulk ceu volte facs is zonder voorbeeld.
1 I?ct min'sterie beeft op eenmaal van 't stokrtijf behoud op Ir
gebied af-clieicl genomen en de geavanceerde liberale vlag gebcsdiea.
O jas is het v/è'J.
daar wat wordt er dan van da homogeniteit?
Itora&geïiiti-it onzin!
Stabiliteit dat is da eiseh.
ONZE B L AD Eli,
'Bij clo v/:'«<?!r;jf des jaars ontbrak het lifef, saa de g«bm2ii.?5.k
overü'i-'i-.ti n. Do ba'a-.s werd opgemaakt, maar bleek, over »-ji gi/iiy
gcuoa.e!), i'jt sclii'.ii'i' ii'l (c2ijn. Voor handelen aijvcrhcid en cia .oy.Jiii
t'ïk::on va-, or.s voj!;!-.;ba-raan ken Blechts op ns/igere ] ttultutco ivoi1:-. .
ge'.vi-ven ea do poli' ii-ko re -uitaten warea evenmin schitterend, 'ïi'i'.i-tn .
Uades het, vrat de niaïeiieele resultaten betreft, vrij wel eens, cr^iSuöi
uatuuiiljk vu' schil wat di'n gan-.^f vau zaken op p..'litiek geliiei L ircfv..
i i:.t veel a,nd'-rs ducn d n de voort'.iu'.t'-ïi
ii^n i-uinier p-ü'tij. ft vi.:octdu-en £;:?;??*?;;?.
lu:t
111 ??
i: :.-M uur cgenjüiMii. Ds1 'l i;-! ;-'p-i;k van ecu /.oirVu. .:??;:; j-,
' -"? il1..!);, «lui. do svijj-fitccihif <;(ü>i<:h' r':ö:? ;- b d -.:O L,:::" .".
;? -????. ? .? . ? .-- '" .'?'. ' n. .?,...: }?.'?'.. ;??.,-? . ?. .--'j!1 -??-?.?.? ?:?-??
e- n ,)?:?'!' w-a:iii c'u tli-fre God uvtüiiii tiecit dat hij Lev.it ea t'C;KC.'ï.
i',<i i.iii j.iur vu; /.i ?;:iien wy,ar se.iiüiigi' bladen trouwfin.-< CCEÏ;O da-fjc
niy b.v.iii.; ii;ijvi;i:. v:oo i,it di! g«woiie h.'Oi'.iaitikefcii cursaarsuii ::;ja
Vil-.- ii f v-j >rst,. <-'t!a,:'ic iy c. n?ca du be2uu.ir.;iugea, op do bogruutiE
voii !?-.??! ;:'i:.-. br iOiit, de ;iini''!i'(:ht vragen.
i >e a. i ',c u i;u' de AT. /;'. t.'t. aan het av.noerade voors^l gewijd, c '
>>.... ,? 'i:'-i. :-, yi 'f- ?uio!^! vau pi'i't.'at. Sfij wilde dff r-o-.viug dw o £«
: .. -i, ; i' , . . ?'?.. i !."-.? >??<:' i:"' (iOi-f op J)Z pol;' -:ü..l'. :.:: ';C.L./'i 't
.. .- :- : :i '.'. ?"? .:bi r.'iir.i. <r ;?!;;;., en ". ui'!'/ ' ok dn," a- J\ .
'.. ? -i ...... . ? ?. u-'ei l tl- . .p Je icii-O vs.... c;i;c- !. ?!. v;..--- ??
sciiieiklöhet, diit, Air. ii i-krrk rneï't...'
lian.i'mp! en r>rivor?:i.'(;:'d!k'i'i een mini.!''!!- >!'-.?:
\i. ,-.li' .il(l l«. l', it '"! '"? l' ''!?' ('! ''??'?'' ? ' ' >', '
Reeds verliet de hoer Ymi LMoersion \\;i'ir;di-r;; 'ü;!.
tnir.iil t\vi;;,-!t. er r:nn of iv>k de heer Gi\!::b^e
!;..0. , , : v !
v:i.-,,-1;: i>.--.'iu'i:p..
??rJ\}<\-.-\ tis
ie^'!. /'u1 h op een
i,. ,;, ^ ,-,,?!. i: t i;!jl «c. |i l, looide ei ich ;vi;;--. iieh.ilvu rbedêiliira' .
Ui-i b.it-.t \\;l.ic wii'M' het bc;.,'i\isel der schoolwet g.AandiiafciUj" J
--? «f ii -:('V/. .:?!.! 'Du', fbc toch hi hut wezen der zaak niets Uec.uiil "e.
/. ,-'?? /i,.. ,.;. .,!t \va tr iiieilöing; Kousea en sr-rak v;i" ecu yi-ik!/ei.;
?i
])o l)i.-/,uiHiL;;:v..en op clüSiaa'^beiirootin? voor 1SSI gfbraclit, we.'.d
dui>;' iji't l :!'>' ui-t biiy.'.'ijiltTe in^cuonienheid begroet, vooral oia Ijotg
j ;.-:;:.-..'i 't w>vk CÏi i'll.i U '"il SJTOT. J.s hl, J ligt. De Ariih. C'.\Kü'if,^
, - .. i s,in. i 'i c !'?; ('ut. !.c' jjrofifs'i' v<.'i'..;';ï"i'! 'eL'Srfj! ir^."
iik maakt. Da zwakke zijd. 3 van
i *:??;? (..i: ?*'??? \:»( !;^
sUsuluaiiuuudii<öis
loii i-ij
liut
.??:.. -: in klacht n 'jit ^e^ 1:11. '(;. ]U't .;i(x;i' .
i*K.'iu' x'.nl.^ K'.;' r d, il de voorsfflk'ii tot versterking dtT
midda
iktg door dtia heer s' Jaoob gevraagd,, gaf -do 2cM*izJ.CÏ.