No. 341 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAiND. Jeiding te protesteeren tegen de houding door den heer Fransen van de Putte in de Eerste Kamer aangenomen. De N. B. Ct. gaf eene studie over de belasting naar de Vertering en be toogde dat deze belasting, mits verbeterd, zeer goed naast een belasting naar het inkomen kan worden geheven. Die verbeteringen worden mede aangeduid. 'Wij kunnen nog melding maken van een artikel in het WeeKbl.van liet Eegt over het opvoeringsrecht van tooneelstukken, naar aanleiding van de vrij spraak, onlangs gevolgd op de aanklacht tegen de opvoering van een naar Faasaen's drama Zwarte Griet", vervaardigd tooneelproduct. Het Wad kan zich de vrijspraak begrijpen, daar- de quaestie onjuist was ge steld. Juist gesteld, had veroordeeling behooren te volgen. Be Tfyd bespreekt,het besluit van den gemeenteraad van Amsterdam in zake de weigering om in overleg te treden met. het bestuur der R. K. . Ziekenverpleging over subsidie van gemeentewee. Mede geeft het blad een eerste artikel over Een stem van vóór vier-en-veertig jaar", de stem al. v»n Groen van Prinsterer, terwijl het tevens, «aar aanleiding van een artikel in 't Hand. de wetenschappelijke graden" aan de Universiteiten te verleenen, behandelt. Het N. v. d. Dag 't bevat een tweetal artikelen over Een Nederlandsche Landboowmaatschappü" en pleit voorts vóór den aanleg van Staalsspoorweg«n op Java. In het Vaderland eindelijk komt een brief voor van Dirk Groen uit de Seemster, over het collectivisme, naar aanleiding der beweging door dea heer F. Domela Nieuwenhuis en anderen ia hot Nuorderkwartier op toow gezet. WARME KADETJES. . Een Zaterdag- avond P raatje, XXXIII. Men kan natuurlijk zeer veel- nieuws leeren en heel wat, ma- >sdi -nkenttis opdoen, wanneer men een poosje bg de S i o u x o: A ,; a c h -i :. uit bij de S a m o j e e d e n als kind over huis \~\ of d«n B akopp jij u:ei n snellen. oodi hè'. t -i. , , kas een handje helpt in liet. edel Uedrijf van Gelowf mij echter lew.r, wanneer ik u verf. l dac Ter van honk te ga.in om n.'euwe indrukken o<> te Ctctudius liet zijn herr Uriau, die groute rei.-en had gemaakt vert lïeu: Ich fand es berall wie hier, Fand facrall 'uen sparren ; Die Mivnschen grade so wie wir L'iid eben solcbe Narren." i 11 A 9V*. fHt\ Int* rt vtOft-n'l-j-v-T-v^l1 '7 >*''"'' J t t ^ ...« n,..>. SM, ..a.,, .... g^O'a, -.o i>o>-..eii gy^j.i: tuau kan, K al in «n rus tig tvhuia bkj.-öa.iH, oven gj;-d ontdakid r,',;n doe;» en merkwaardige on dervindingen tegön het lijf lo .poa, als e-n L i v in g at o ne of een Stanley dia tijd, geld en moeite veil hadlen, omdat ?.ij de overtuigi g wasran toe^edtaa: dit slechts datgene leuker is, 't geen men van verre haalt". Ik ondervond zulks deaer dagen, toen ik eea avondjes onder de huma nisten doorbracht. Laat ik beginnen met te vertellen dat ik er lang over getobt heb om de ware beteekenis van het woord humanisme te snappen, maar dat zalka mij niet gelukte totdat ik, bloot toevallig, te weten kwam dat de humanisten mensohsn zijn die zich tot taak stellen om zoo inhu maan mogelijk te handelen. Wannearmea aan 't vertalen ging zoude men wellicht aan iets denken dat op mensohen-min, menschsn-liefde of iets dergelijks geleek, maar dan zoude men het akelig mts hebben; hst woord zalf bsteekent wal zoo iets, maar de volgelingen van het nieuwe geloof verstaan er toch wat andera onder. Het gaat met deze zaak ongeveer als met de kousen van Adriaan Eroumr. Base onze groote schilder kuierde, op zekeren dag langs Amstels straten en pronkte maïeen paar allerprachtigste kousen, (het was ia de dagen der kuiten-broeken), zoodat zijue vrienden vol bewondering zeiden : ijfc me dia Brouwer weer eens het heertje zijn !" Zeg Adriaan waar haal js toeb.^ die superbe kousen van daan ?" Uit Parijs" " sprak onze schil der deftig en wandelde plechtstatig voort. De waarheid was echter dat de jolige schilder die, naar men weet, bijna altijd platzak." was, op het oogenblik in 't geheel geen kousen rijk was, en dat hij allerlei fraaie bloemen en figuren op zijn bloote beenen geschil derd had. Brouwer had wel iets aan zyn beenen wat op kousen geleek, maar het ?waren geen kousen en zoo gaat het, naar mij dunkt met het hnmanis-f me> ook, want het_heet_wel zoo, maar het is hei toch eigenlijk niet. i Orn mgn gezegde te bewijzen denk ik niet beter te kunnen doen dan let een en ander te vertellen vaa hetgeen ik, op bovenbedoelden avond te hooren kreeg. Allereerst daa hield een zeer t nap en zeer geleerd heer een doorwrochte redevoering, waarin hij aonneklaar aantoonde dat slechts onwetende uiethumaaiaten aan het bestaan van een God en esner onsterfelijkheid kunnen gelooven ; met groots bezieling schetste hij een beeld van l' h o m m e ma chine en deed ziju gehoor waarlijk trillen van genot, toen hij onstandift ontvouwde hoe tegenover al den ouden rommel, dien men reeds lang over; boon! had moeten gooien, allerlei humanistische liefelijk- en zaligheden : waren komen te staan. Ik ben te onzedelijk om al die zedelijkheden te i kunnen navertellen, maar ik verklaar dat het mooi, heel mooi, erg mooi ?was en dat ik mg zeer gescjjpkt gevoelde. i Daarna verklaarde dezelfde spreker dat hij de opiniën van andersden kenden ten volle eerbiedigde en vond daarin aanleiding om de moderne theologen een uitbrander te geven die maer dan raak was ; ik heb ' rondgekeken of-er^ ook 4«tninee8.,ia, de zaal waren, want-ik waa benieuwd om te zion welk gezicht zij wel zouden zetten, nu zij er zoo ongemakke lijk van langs kregen, maar er was, wonderlijkerwijze, geen enkel predi kant onder het gehoor van den wel willenden humanist. Het is een secret de polichinelie", meende de spreker, dat sedert langen tijd oene scheuring is ontstaan ia hot moderne kamp; som mige modernen zijn mannelijk genoeg geweest om de kerk vaarwel te zeggen, maar er zijn, de hemel betere het, (dit: de hemel betere het" is natuurlijk van mij) nog altijd heeren modernen, die 's Zondags den kansel beklimmen en doop toedienen, in het huwelijk vereenigen of bij het avondmaal voorgaan. Ook werd de doopceel gelicht der moderne theologie, die haar plicht had verzaakt en de dingen had moeten doen, die de humanisten nu zoo vriendelijk zijn aan te pakken, en, zoo mogelijk tot een goed einde te brengen. Dit alles was zér stichtelijk en zér humaan en het publiek luisterde met groot genoegen. De pauze volgde, waarin men zoo humaan was om den kastelein wat ta laten verdienen, want men laafde zich aan potjes beijersch en cognacjes, en rookte sigaren die, vermoedelijk het merk humanitas" droegen. Na die pauze werd het echter eerst fideel; de moderne theologen dis meu ala bestrijders had gehoopt te zullen sien optreden, waren stilletjes thuis gebleven, en lieten, inhumaan genoeg, naar zich fluiten. In hun plaats kwamen de sociaal-democraten op de proppen. Eerlijk gezegd heb ik mesr met hen dan met de heeren humanisten op, want cle eersten zijn ten miaste zoo nobal om ieder wat van de stokvisch-vellen te gunnen, terwijl do laatitea aan de naargeestige lief hebberijlaboreeven om iemand mot drie nieten in een bodemloos mandje" naar huis te sturen; , de sociaal-democraten willen wat positiefs en wanneer men hen hoort praten denkt men ten minste aan boerenkool met rookworst of witte boonen met lawaai-saus, terwijl de humanisten iets doen wat sterk herinnert aan het fransche woord: faire des trous a la lune,', en zij bij mij sterk in verdenking staan van het men:chdom met louter rozen-geur te willen opfokken. Maar last ik geen partij kiezen en verder vertellen wat ik hoorde. Een der tcgeiistünrl^rs van den spreker van zooeven las het zondenresrister der humanisten"' voor: er zit in uw bestuur", zeide riij, een lid dat kerkelijk getrouwd is." D- -.e "-Oi'ierino' g'-noot en applaudispoorde. We, rtknit, ti UIH IIKV .hutïiaiuVeij" noemen", zeHoMj verder en verMda dat de inleider v» n hintan a-on i zich schuldig maakt* aan modwrnenvreterij", 't geen ik ook alweder niet machtig humaan vond. De godsdienst is een middel urn den minderen uian in bedwang ta houden'1, en de vrije geda'. hte ?.;il liet niet <ken; laat ons br< ken nut lajjw«.rk en erkennen dat «r ee'.vj ra.ut;a(e ver.irvleriag dei- maatschappij taoet plaalsviuden door de sociüal-oR'Bocra'ie", ziedaar no? twee gevleugelde woorden uit het, H't lieian-.'MX'.liMg iiaüt) i.ionie l>etr>og. Toen kwaoi e<m ander spreker opda.'en om te betoogen, dat verlichting vi.n den cjeest mncsi worden voorafgegaan door verbetering der maag, lasar bij hal niet veei satisfactie van zijn speech, want do voorzitter bracht hoai door een paar humane opmerkingen tot zwijgen. Rrrrt ean ander stuk!" placht mijn oude vriend Sampimon, de ver maarde poppenkast-vertooner, ta zeggen, want daar dook wajeutig een derde spreker op die er aich niet meda scheen te kunnen vereenigon, (lat zijn voorganger do maa^-theorio" niet heelemaal had kunnen uitwerker:. Dajrop, ik boekstaaf het feit met bloedend hart was er een vier.le spreker, cue do drie vorige sprekers heelemaal in het ongelijk stelde en tegen liet door hen gezegle protesteerde. Gelukkig was er toen echter weder een vijfde die da partij der drie verongelijkten nam en ook alweder die kolossale maagquaestia op het tapijt bracht; ean oogenblik gsraakfco ik ia eea soes en waande rnij verzeild in eane vergadering van medici, die het voor en teijen vaa S e p t o n of' C ar ne-Pur a behandelden, maar eea humaan woord ontrukte mij aan mijne droomerijen. Ik hoop", zeide iemand, dat weldra alle mensehen zedelijk zullen kunnen denken met een volle maag." Hopen doe ik dat ook, maar ik betwijfel hard of die gelukzalige tijden spoedig zullen aanbreken; ?.oo laag zy er niet zijn, meea ik mijns rnedemeaschen te moeten aanraden om, bij gebrek aan wat beters, liever met aardappelen en roggebrood tevreden te zijn, dan met sommige zedelijke grondstellingen, waarvan men zeer zeker niet vet kan worden; ik zoude ieder die 't laatste waande willen toevoegen: dat kan je op je buik schrijven" en zoude hem dan, naar ik meen, door dit diep gedachte woord, er cp gewezen hebben hoa tusschen de maag" en het door mij genoemde lichaamsdeel een zeer geheimzinnig verband bestaat. Daar geen enkel modern theologant ter vergadering verschenen was om als beatrijder der humanistische" begrippen op te treden, werd de goheele moderne théologie in de gauwigheid nu maar heelemaal afgemaakt, of ien minste als stervende" gedecretcerd, terwijl ook de soeia&l-Jemocratie, ie jeugdige e u dus nog spartslenclo partij" er danig van langs kreeg; wei v.'erd er verschil gemaakt tuaschen verdeeldheid zaaiende" sociaaidemocrateu en dcaulken die geea verdeeldheid zaaien, maar, eniiu er waren er toch dia hoor:;n moesten, nat zij r.iet getapt v;orden. Aangezien niemand iets tegen ons beginsel had in te brengen en mematod hot der moeite waard achtte ous t« bestrijden, houde voortaan ook laste ring eu verüJ.cutaiakiug op", luidde eeno laatste stelling, dis, naar mij dunkt zooveel beteekeude, als: heb jullie uu gezien dat de humanisten1* het, aan het rechte einde hebben ja of neen ?" Ik ben naar huis gegaan en heb nagedacht, diep, ja zeer diep nage dacht, maar ik zal nog wel eeu paar maanden noodig hebben alvorens ik begrijp wat de humanisten" willen: tot nog toe weet ik enkel dat zfl zeer inhumaan" kunnen zijn. Als gij lezer, humanisten onder uwe vrienden en kennissen hebt maak ze dan, bid ik u, r.iet opnterkz.aaoi£op in ij n geschrijf, waat ze mockteri raij ook eens iah umaftü.:beliaadel8n.