DE AMSTERDAMMER, WEEKB'LA NEDERLAND. K». 341 KUNST. NEDERLANDSCH TOONEEL. 9éNieuwjaarsdag is ontheiligd op de planken van het Leidsche Flein. In plaats van Gpbreght's treurig lot en dat der Amstelatad in VondePs statige verzen te hooren en daarna lustig bruiloft te vieret met Kloris en aijn lieve Roosje, kon het publiek van den Nieuwjaarsdag de muziek van Mejjerbeer genieten en medeleven met vervolgde Hugenoten. Dit breken j met den ouden trant ia door het Amsterdamsch publiek met de gewono f kalmte opgenomen. De couranten maakten eene meer of minder bej Schroomde opmerking, en daarmede hield het protest op. Ous publiek is kalm" in zjjn afTeuring, evenals het soms onberaden is in zijn applaus na ouvoldrageu vruchten op het tooneel. Maar al bleek noch uit loges, noch uit parterre of engelenbak Dinsdag, dat men ontevreden was, zij die de onhandigheid hebben begaan op Nieuwjaarsdag den schouwburg te ?ver huren aan Fransche zangers, mogen overtuigd zijn, dat hunne handelwijs» )relen, die oud-Amsterdam met zijn karaktervolle hovkomstcn liefhebben, geer heeft ontstemd. De voorstelling van Woensdag week niet af van hetgeen wij sedfijfc jaren hebben gezien. Mevrouw De Vries gaf ons eene statige Bndeloeh en al de overige vertooners deden hun best om ons in de dagen van ijsbreght te verplaatsen. liet gelakte niet altijd volkomen,, (maar .deze voorstelling eischt wat goeden wil van het publiek, die dan j ook nooit ontbreekt. Kloris en Boosje, de oude geliefde klucht, was in goede handen? Me> Poolman was een guitig Roosje; het jongere personeel der v rtooiers maakte het zich gezellig om den we.lvoorzienen discli; zoowel het maal als de kleine vrijerijen der briiiloftsgjisten gingen zoo natuurlijk ioc, dat men het voor uitstekend spel zou houden, als men niet wist dat de opvoe ring van Kloris en toosje ook op het tooneel eene feestelijke stemming in het leven roept. Van Thomasvaêr en Pielornel hadden de heer Spoor en mevrouw Stoeta aardige, welgedane typen gemaakt, die voor al wat. zij zeiden op de goeds gunst van het publiek konden rekenen, /clla lokte do Nie'.iwjaarswensch met het voorafgaande gesprek van t ij d tot tijd toejuichingen uit. De wnnscli zelf, door Thomasvaêr tot het publiek gericht, was missr.hien bef<.T geversificeerd, maar onderscheidde zich wal: bana'il'eit n.augMt, ,-ii ,-'tt; wi'iui;? van zijne voorgangers. Het is misschien moeilijk; dit !<? vermijden; dorli van het gesprek tusschen Thomasvaêr en Pietorne], d fit de Ara^tordniwhe revue moet bevatten, hadden wij betere verwachtingen g.-koester;], tor-u Wij hoorden dat een oiu zijn eersteling door dn eritiok hooggeprezen en door vrienden omkranst tooneclschrijver do samenstelling h:i<l op s.ioh ge nomen. Wij waardeeren een paar iiinke zetten op de Haayscbo \veomeisjes en op de dempingswoede van Anisiels h-teuelijk bestuur, dut inet polderjongens-smaak onze schoonste grachten dir/li!; werp*;, hier om er een eenzamen boulevard te stichten, ginds om er oen gei'ouw op te plaatBen dat er niet. . . . doch stil, wij zouden z^lf eene revue gaan schrijven en dat is ieders taak niet, zooals Woensdagavond bleek. Het gesprek tusschen de goede oudjes miste da populariteit, die wij als den eersten eisch stellen. Het was een greep uit pameenheraadsvers'agon, uit courajitenberichten, uit societeits-cancans, uit alles wat men vwuer wil, mamalleen niet wat het wezen moest: een greep uit het Amsterdamsche leven. i Deze opmerking vangen wij op uit de houding van het publiek. De verI zen pakten" niet. Geen enkele grappige wending die de hojgste rangen > (in verticalen zin) deed losbarsten in dat eigenaardig gejoel en gejuich, j dat toont dat de schrijver een greep in het volksleven deed. Dezen eisch meenen wij hier te mogen stellen. Da heer Bigot in de Arnstelstraat voldeed er beter aan. Zijn Nieuwejaarswensch, wat er ook pp moge aan te merken zijn, behoorde beter thuis ia de klucht, was'otter in den volkstoon, dan hetgeen ons op het Leidsche Plein werd geboden. De vorm kan hier wel wat lijden, mits de samensteller van onze jaariijksche grap werkelijk grappig zij. < "" HoSPJTANTi A-QUAREL-VERZAMELING VAN jh. Mr. P, A. VAN BEN VELDEN. De Maatschappij Artl heeft heden (Donderdagavond eene wandelende Kunstbeschouwing" gegeven, waartoe het materiaal geleverd was door dtu fzoo even genoemden Haagschen Edelman. Het waa een buitenkant-jen voor ue Maatschappij van zoo vele kunstenaars voortbrengsels ten-toon te kunnen Stellen, waarvan er schier geen enkel tot de middelmatigen te rekenen was. Ziehier de namen der aquarellisten, wier werken dezen avond te genieten Waren gegeven: Henkes, Bakker-Korff, Springer, Roelofs, W. J. Martens, Bles, H. ten Kate, Mev. Bisschop, Marg. Roosenboom, Gabriël, Bosboom, Mevr. Ronner, Alb. Neuhuys, Stortenbeker, Apol, Du Chattel, Jul. van de Bande Bakhuy.zen, Mesker, Scholten, Mauve, Madou, Ter Meulen, Blommer-f, W. Maris, P. van der Velden, Roclmssen, Valkenburg, H. W. Mesdag, Jos. Israels, J. Maris, Klinkenberg en Taco Scheltema. Behalve deze Nederlanders, was er ook een vlot geënleveerde Hongaarsclie Eoer, van Pettenkofen, een ten hemel ziende Oosterling van Tarenghi, een paar biddende Mohammedanen (uitmuntend) van Cipriani, een geestig getoetst drinkend Kaercltjen in fautaizie-kostumn van Skarbinka, een (wat tamme) cignreHen-rook-sier van A. Zor.a, en e<?n heerlijk profielnortret, met, gazsn slnyer, donzen en helroode sor'ie, v-m Mos".- Biaii, ai. Bij elk d:;r mromers v.-iro eea nootien to maken. Har. (sr'he'isachtig) lezend oud Dametjen van I&'jii v,in IJ.ikki?>Korii' is met een idro har.ti, maar veel konsciontie, gedaan. Il<-t lief gestoffeerd r; j'o*s.g.--zicht van Martens zondigt door zw;.ren hoeiijzer-vormigen voorgrond geheel in toen. De liarpiste en haar toehoorder van Bles is niet minder keurig dan zijn-, stitdeerende en spelende joMjcJii/vrcmce», maar wat zwaarmoedig van algemeen a?pekt. De twee kryffsmannctjens van Herman ten Kate zijn lijn en geestig ge toetst. Tot mijn genoegen zag ik dat ze van 't jaar 81 zijn. Mev. Bifiscfcop verdient krachtiger iu de portefeuille van Jhr. van den Velden vertegenweordigd te worden dan door dezen schrijvenden jongenheer. De rozen van Marguerite, die zoo zinrijk een naam voert, waren weer deliciëus. Boshoom had een goede boerenschuur, een zonnige kerk, waarvan het ehoor weer voor den preekdienst was ingericht, en nog een andere kerk van wat droger behan deling, van boven afgesneden met een gedrukten boog. Alb. Neuhuys waa hier in een rustigor kleurperzode dan hij thands beleeft; Stortenbekers aquarel was bestemd op grooten afstand gezien te worden. Kapitaal kwam V. d. S. Bakhuyznn voor den dag; Th. Mesker wat somber, Scholten wat week; maar deze kwaal kleefde hier Madou zelfs aan. W. Maris was er met zijn eenden; Mauve had een partij groen, welsprekend van waarheid, ook zotidor de bekende vrouwenmuts, die als middel voor dat spreken dient. Roehussens boerenwoning, boerenkar, door licht geboomte bij najaarstint en rustig rijzenden gchoorsteenrook, was den levenscheppenden meester waard. Van de twee belangrijke stuk ken des Hoeren Valkenburg komt mij de vrouw, half van achteren gezien, het fraaist voor, van toon en stemming. Het andere is erg austère. Mesdag had een stoute waterpartij: maar bij deze teekening, breed behandeld op forc/iOH-papier, rees vooral de vraag bij mij: of het wel goed is, de aqua rellen, hoe hun toon of wat hun onderwerp zij, alle. op groote witte vellen velijn op tn zetten ? Men moest, dunkt mij, bij de schilderij van Apol bijv., dat koude gladde papier niet in konkurrentia luten (reden met 's kunstenaars Bneeuwtonen. Ook het witte XViïe-eeuwsche huis van den Heer Klinfcenberg zou bypaahl winnen bij een anderen achtergrond. De Heer Israëls was hier, door een jongentjen aan 't strand, met een zee en een lucht zon der intentie, zwak vertegenwoordigd. Onbekend was het mij, dat de Heer 'ano Scheltema zoo echt aquardachtig, en toch zoo net geteekend, eea piü'eraru wist, af te beelden. Ook de Vioolspel?? van den Heer P. van der Velden had veel verdienste. J'f n peisse et ths nieil!Mi/'.i. Hef. niet zeer tal rijke gezelschap van Hoeren on Dames was bizonder te-vreden. Xoo'n wanrtslende" kunstbeschouwing is weer eens iets anders. Maar enkele zeer rustige gemoederen vinden een gewone hollandsehe aangenamer. Allielii; vult er sol.'.'ijnw op dn teekfiniflg; geregeld doorloopen der verzame ling is natuurlijk onmogelijk; zitten valt iicbt-.'r dan staan. Tussehen de 4 ' teelconinïren, d;e r:erxpozeei'd waren, was nergends niinige spatie; dia stroken wit bristo'l srhonpii dus :'?n doorloopend gekflkt geheel uitte maken. Men stuur. ;-.oo inVut ov^-r liet gtfk!eiirJ<!-kiiiistwerken-bg-avon'i-iaüa In-r);, maar ;:on men niet moeten ti-.ichien dan het daglicht na te baoteea? l)e meeste ki.jnvi-n vuranderen. Het harmonische wordt dus doorgs^inds cnharrnoni^Ech. J'.laar wn \-'"t>i ?,i(.-ii d.iarblj neer! /u'o:i. uic. zoo a's v,;;, v.va r-.vovd vrv.i- het e^rst ia de. gelegenhaid-waren Iroiiüis t o u;a.':ou UK r, e.ir: .^Jiiiv-itüvan ',-; U-.-eren van d,-n Veiéens verza- ,. i.'iclin,'/, xulinn Kjker de a w:-n;-i;!i uiten, da" hij voort, ruoge gaaa raet dia tj vtiTiik n en de loi'lfüi 0:1 gasten van Ai't- zuil-sn hem dankbaar .zijn voor i iet bereidwillig leeucüM ca z:jn kunsUcüatteii. -?t Dec. l^'L '- Alb. Th. CAUSEÏIE OVER MUZfEK EX TOONEEL IN BELGIË. Uit mijn Dat/kuch. De hesr C svaevt had mij uitgonoodigd de i epctitie van Bach's W?ih ach!6canrat.e cu ue lJeot:iove;raiLrüi;.abijtevroncn: die rcpefitiea eu du uitvoeringen hebben thar.s plaats in het Conscr-vfttoire. Over hst gebouw zal ik wsiui/,' zcgsöc; zij, die het onservaloire twintig jaren geleden hebben gekend, vinden thatis een pa'eis in plauts van een soort van pakhuis. Van de woning van den conciërge tot de concertzaal met haar stemkamer, prachtig orgel, koniogsloge ecz. is alles doelmatig en uit eene ruime beurs gebouwd. De bibliotheek, do oude handschriften van partituren en oude historische instrumenten, vormen op zich zelven reeds eeu schat. Ik had nog juist tijd de klassen van eenige vrienden te bezoeken, en begon met die van Diimon, den leeraar voor fluit. Mot het oog op de repetitie te 2Vs uur, was deze niet tegenwoordi'* maar daarentegen wel 8 leerlingen. Wat mij bijzonder trof was een 8-tal fluiten (flüte a, bec) van een soort flüte douce, waarvan het geluid overeenkomt met de holpijp 8v in onze oude kerkorgels, fluiten met G gaten, zonder kleppen, waarvan de kleinste (sopraan in I'1) een vierde meter lang, da grootste basfiuit in G ongeveer l1/* Meter lang scheen, daartusschen 2 sopraan-, 2 alt- en 2 tenor-fluiten. Hierop zullen de leerlingen van Dnmon bij gelegenheid van een eerstdaags te geven Concert Historique" een paar door Gevaert dans l'ancien style gecomponeerde 5 en C stemmige liedereu uitvoeren. De lèves, die mij die kleine me'odieëu voorspeelden, hadden zeer te kampen tegen eene voort durende zweving, zooa's ik trouwens verwachtte. Gevaert, dien ik daar later over sprak, had een geestig antwoord; si c'etait juste, ce ne serait plus dans l'ancien style !v zeide hij. Inderdaad moeten de blaas-instrumenten uit de 10de eeuw wel iets aan zuivere intonatie te weuschen hebben overgelaten; toch vond ik dat de verdubbeling der alt- en tenorpartijen de l(;de eeuw al te getrouw wedergaf. Als ensemble deed het een voor onze ooren vreemde en toch hier en daar aangename werking, vooral de basfluit met haar holle klankkleur. Intusschen was de Eroica begonnen, en ik moet erkennen nim mer door eenig orkest zóó getroffen geweest te zijn. Dat geluid van het strijkquartet was mij geheel nieuw. Noch te Keulen, noch Aken, Berlijn of Parijs was mij dit opgevallen. Ik zag de bekende stanlgravure der Eroica iiü.vosrïg verlichamelijkt. Gevaert door Beethoven bezield, bezielde op zija b:-n: t :-.:;n psr-'oncel, t n we'k een personeel! hoeve-ie oude vrienden en bel;rr,;bi> t-'lae ik daar, in c t Colijr.s, Servais. de Swert aan het hoofd van het r-iriikquartet, Dniuon als aanvoerder van de houten, Duhem als die van de k'..pt!r-h'i.-)iisinstrumenten. Was het alleen de groote getalsterkte van de :-irijkers die mij trof? neen! het was iets anders, waardoor hethomof-een ; .-luid en de kracht werd verkregen, iets dat eene utopie is voor ten orkest als in Amsterdam, waar zelfs het, voor eene goede uitvoering van. \\agner, Liszt, Borlioz en van symfonieën in het algemeen, noodzakelijk getal strijkinstrumenten niet of zelden te bezette nis. De Brusselscjiejieerea