DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD TG»ït NEDERLAND. Nó. 341 jfeiutai w*ren allebei kranige lui, hè? maar wie was groot er?" ? Bat ia weer zoo-'n onmogelijke vraag, hoe kan je dat nu uitmaken?" 1 Nu laten we dan gemakshalve zeggen even groot. Maar dan is een ,jedioht>*n Vondel ook niet volmaakt, meneer Thermos". Heb ik dat dan beweerd", viel Thermos vinnig in. Ik heb gezegd dat je voor-nat mooie vatbaar moest zijn, en op het onvolmaakte niet vitten. Het zoo als bij een mooi muziekstuk". Dat heb je gezegd, waarde vriend," hervatte ik. En bij het gedicht heb je maar nen stap ta maken, want dat kan je zelf lezen, en wij, onvolmaakte partituurlezers, moeten er voor een symfonie of een sonate twee doen. n die twee stappen waren allebei klimmingen van het min der naar het meer volmaakte, zooals jij zeidet, van den indruk der voordracht tot de juistere voorstelling, en dan nog die tweede, dat zei je immers?" Ja," antwoordde Thermos, dat heb ik gezegd." We beginnen met onze fundamenten klaar te komen. Maar ik wou Bog weten, je hebt van de gedichten van Vondel toegestemd dat zjj riet volmaakt waren, als je dat van ean gedicht zegt, dan bedoel je dat het anders en beter had kunnen zijn, hoewel jij me bewezen hebt, dat een verstandig mensen zich daardoor zijn genoegen laat bederven. Niet waar?" Ik; zal, voor het laatst nog eens gek genoeg zijn om te antwoorden," S»i Tfcerfflos gemelijk. Ja!" Ik js$l jou niet fipoedig gek noemen, vrees daar niet voor en antwoord jgoBder' schroom. Die mogelijk verbeterde editie van een gedicht van Vondel 14! je dan op n lijn stellen met de mogelijke verbetering van een sym fonie. Hm. Vindt je niet, waarde vriend, dat het nieuwe Parkgcbouw veel il»n e.on vogelkooi heeft, en toch is het geen vogelkooi." , ;»Neph maar, dat is al te onzinnig!" riep Thermos. Wat mankeert jo ?van daag. Je loopt, voortdurend te leuteren, en nu kom je mij metzulkeu onzin aan. Dacht je eoins dat ik niet wist, dat het Parkgebouw op ecu vegelkooi lijkt en toch geen vogelkooi is?" Hot spjjt me, lieve vriend, dat je boos wordt," sprak ik. Jo moest iet in den leerling prijzen, zoo hij voorzichtig is, en hem vergeven als hij eens een vérkeerden pas maakt Maar het is toch gek " Wat is gek?" riep Thermos ongeduldig. .?Wel, dat, Farkgebouw en die vogelkooi; dat ze op elkander gelijken 'en toch niet .hetzelfde zijn." - Het omgekeerde zou veel gekker wezen, ezel," aei Thermos. Als ze hetzelfde waren, zou je niet eens van lijken spreken, maar dan had ju twee ?wgelbooien of twee Parkgebouwen." De hemel beware ons voor het laatste! Maar dat wnaria zij op mekaar lijken, hebben zij toch beide hetzelfde, en omdat zij beiden dat hetzelfde hebben, lijken zij op elkander, is liet niet zoo?'1 ^Ja, vervelend schepsel." : O!" riep ik daar gaat we in eens een licht op. Ja, ik wist wel dit ik veel van je leeren zou, en nu ik weet welke de fundamenten zijn, nu zie ik'in, dat ik volkomen ongelijk had met die vergelijking." ' Wat, die vergelijking van het Parfc en de vogelkooi?" . Neen, waar we het vroeger over hadden, jo weet wel, de critiek yan een gedicht, en van de voordracht eecer sonate." ^ ~,-,^.-?j-v Merk je dal nu pas?" vroeg Thermos. "" Ik bebxgeen berouw, dat ik ons met mijn gevraag en jouw welwillende vtrfilwoiórden zoolang heb bezig gehouden'' antwoordde ik, want EU bun ik tot het klare besef van mijn vergissing gekomen. Ja zoo is het. Je moet in beide gevallen van critiek een stap doen van het minder tot het meer volmaakte: van de voordracht van een muziekstuk tot de ideale voordracht of het stuk zelve, en van liet gedicht zooals het is, tot wat het had kunnen, en dus moeten ziju. En omdat die twee stappen dit gemeen .hebben, zijn zij niet met elkander te Maar wat is dat? Dan zouden zy juist U'd met elkander te vergelijken zijn. Hoe kan dat? Hoe kan ik n^j zoo vergissen. Wat zei je ook weer, Thermos ?" Lieve vriend", antwoordde Thermos, laat ons wat gauv/er loopen en wat minder praten. Ik heb een mooie jas aan, en die wordt nat." Maar beste Thermos", zeide ik, hoe wreed van je, om uit te willen scheiden, nu ik byua een resultaat verkregen heb. Ik wil we! wat haast waken, maar praat door. Van de voordracht tot het muziekstuk zelfwas n stap, en van het gedicht zelf tot wat do dichter had willen of moeten zeggen, is.ook eea stap " '?Ik wilde wel," viel Tiiermos me in de rede, dat wij wat meer slappen in minder tijd doden." Jk vrees, lieve vriend, dat wij dan in do plassen der on waarheid zouden treden, en dan mocht Let opspattende vocht jouw onbenevuklen blik eens verduisteren Het is toch merkwaardig1, niet waar, dat djc tu'eo stappen, waar wij over spraken, zooveel overeenkomst hebben, waut .heiden gaan zij van het minder naar het meer volmaakte. En ah ik nio wel'herinner,-hadden wij het oorspronkelijk over de vergelijking van do criliclc eens gedicbts met de critiek der voordracht van een muziekstuk, want, O mijn wijze vriend, ik heb niet het gedicht van Vondel ver geleken met de voordracht van den leerling, en nu blijkt uit jouw woorden, (jij toch bent zoo goed geweekt mijn vragen te beantwoorden), dat je. in beide gevallen een gelijksoortigcu stap moet doen, en dus zijn beide gevallen te vergelijken." Goddank," riep Themioe, we zijn er. Ik zal du deur even openmaken en ga dadelijk mijn pantoffels aantrekken. Jij hebt zeker geen tijd otn mede naar binnen te gaan. Lieve hemel, daar heb ik den sleutel vergeten, dat treft natuurlijk juist uu ik hem roodig heb, eii de meid zal zeker eea half uur treuzelen voor ze opendoet." En.Thermos schelde nijdig. Waarde Thermos," zeide ik, ik verheug me over de afwezigheid van deu sleutel, en ik hoop dat dïmeid lang zal treuzelen, want dan kunnen wij geheel voleindigen. Wij hebben gevonden dat men critiek met critiek kan vergelykeu, en ook vonden wij wat wij doen, als wij. criüseeren, en dat dit altijd hetzelfde is, een overgang maken van het minder naar het meer volmaakte; dat wij altijd een afwijking van het goede constateeren. En daar voor een vers ndig en consequent mensch afwijkingen van het goede immer af te keuren zijn, mogen wij trachten te beoordeelen, evea zoowel hoe de werkelijke voordracht zich verhoudt tot de ideale, of het Btuk zelve, als hoe het gedicht, dat wij lezen, zich verhoudt tot wat het kon en moest zijn, tot zijn mogelijke verbetering. Evenals....'\ Hier werd de deur geopend. Nu, beste vriend", zeide Thermos, die gedurende mijn laatste rede met grooto belangstelling de voorbijgangers had gade geslagen, ik dank je voor je geleide en je parapluie. Groeten aan je vrouw". En hij gaf me de hand. Lieve Thermos", zeide ik terwijl ik zijn hand vasthield, mijn daufc kan ik moeilijk in woorden brengen; mijn ziel heb je verbeterd, en zij staat nu tot die van een half uur geleden, als de Mondscheinsonate door den meester, tot de sonate door den leerling gespeeld; als de rei van \7ondel zooals zij wezen kon of moest, tot de rei zooals zij is. En evenals jij terecht dan leerling uitscholdt, en mijn verdorven ziel bespottet, evenzoa kunnen wij zelfs Vondel critisecren, en dat heb ik van jou geleerd, zoodat ik waarlijk niet weet hoe".... Doch Thermos rukte zijn hand los en liep het huis in. De meid, ver wachtende dat ik ook zou binnen treden, hield de deur nog open. Meisje," zei ik wees zoo goed aan mijnheer te zeggen, dat de inuz ekmeester mooi speelde, dat Vondel een groot dichter was, en dat wij er eigenlijk nog over spreken moesten, waarom de meeste menschen beter hooren, of de voordracht van een muziekstuk slecht is, dan merken datia een gedicht fouten zijn. Dag kindlief". De meid zag me verbaasd aan, Ik wendde mij om, ging de stosp af, en vervolgde mijn weg, i G. v. S. POST NüBILA LUX. Achter de wolken is licht'.'' 't Licht zal de neevlen wel scheuren; Hope, die wankelt noch zwicht! Troostwoord voor allen dio treuren! Ook na den donkersten nacht Straalt wér de zon op uw wegen, En zelfs de Smart rijpt tot Zegen Voor wis geduld heeft en wacht! Angst voor den komenden dag, borgen die 't harte doen bevuu, Wisslen zich af niet den lach, Blijdschap cm weelde van 't leven. 't. Oog op de toekomst gericht lederen strijd dan volstreden! F/'ns is elk lijden geleden! ..Achter de wolken is l i u li t!" l Jan. '<5l. U. l'J- Broisa. KEN EL;NVOL:WU- MENSCH, Eenvoudig was de maa, die brillenglazcn sleep En naast dat uecdrig werk ook de allerhoogste wetten Met zooveel klaarheid uit elkander wist te ztttün, Dat ieder denkend mensen, bewondrend, hem begreep. Wie"?sprak die wijsgeer, wars van al 't mystisk gedweop?? Wie kan hier goed of kwaad bevordren of beletten? Gij, vrije mensahen! zijt en waart steeds marionetten. Waarvan Noodwendighcid alleen de draden greep." Hij noemde in 't openbaar, na 't lezen der Profeten, Den daar beschreven God in strijd met zijn geweten, Waarop de Synagoge in woede hem verstiet, Vervallen van zijn kerk, als balling uitgesmeten, Toonde ons die brillenjood ... de loopbaan der planeten. Barueli Spinoza, nesn, nooit zinkt uw naam in 'fcuiet! Naar Sully rruclliomme. W. C. Gotel/ng Vinnür. EEUIGilFEN EN MEDEDEELINGEN. Bij den uitgever Hiichtlte te Parij? is het eerste deel versehesan raa Les Ghroniqucurs de l'Histoire de Franco" het werk, waarin de dochter van (J ':/;ot, Madame do Witt, haar landgonootcn een uittreksel sanbïcdt uit do oude fransehe kfonijkichrijvers, beginnende met Grégcirs de Tctars, eindigende mot Philippe de Comminos. Dit eerste deel voert dua lezer tot het ciudo van den eersten kruistocht. Do schrijfster heeft hoofdzakelijk do stukken bijeengebracht, die de zeden en hst karakter dier oude tijden. doea kennen; ?/.':] heeft getracht?en is zeer gosd in haar pogen geslaagd de personen uit het tijdvak, dat zij doorloopt, als levende wezens teduen optreden, liet werk van haar vader Mémoires réiatii's a, i'IIistofre de Francs" is hanr, zegt zij, van veel dienst geweest. In de ..Deutsche Litfceraturdcaknalo des 18 umi 19 Jahrhnnderts" zijn Epliemerides uud Volktlieder ' van doe the verschenen. Zij zijn gedrukt naar een manuscript, door Goethe- a«iii Era u von Steil! gegeven, dat ia de Universiteits-bibliotiieek te Straatsburg berust. Het Aihenacuni van 20 Dec. is grooteudeels ingenomen door een over zicht van hetgeen in 18o3 on het vasteland van Europa in de letterkunde is verschenen. Het Ittterarisch veld in Belgiëwordt doorloopendoorEmite de La-valeye en Paul Fredericq, dat in Frankrijk door de Presscnsé, dat Duitschlaud door Zimmcrniann, dat in Nederland door van Ca-mpcn. Lavaleye wijdt ecu voord aan do nagedachtenis van Gonsienue; Prcssensó aan.-dia-\au,. Julas Saatlcau, uc^Lajjrado, lifiiul.Jilar.tiü. eiv.Fraucoia.Lener.-..