Historisch Archief 1877-1940
No. 342
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
Ifchegrijp zeer goed dat de bovenstaande onkosten-nota eenige toelich
ting vereischt en zal die dan ook geven, maar wenseh vooraf mede te
deelen dat ik gaarne bereid ben om mijne pretentie voor tien percent,
orer het totaal bedrag, aan liefhebbers af te staan, daar ik er een zeer
hard hoofd over heb of ze wel immer betaald zal worden en dan ook
?weaseh :ik er de algemeene aandacht op te vestigen, dat ik achter Let
:.. woqnije Zegel" een vraagteeken heb geplaatst.
Het kan wel zij a dat het aan mij ligt, maar het komt mij voor dat
ome zegel-vet zóó duister en verward is, dat een gewoon burgerman er
»iet uit wja kan worden; onkundig nu op.het vraagpunt of de Staat,
"Wanneer die mijne vordering zoude willen honoreeren, zichzelven een
plak%egeltje schuldig is, heb ik het maar in mijne nota gebracht, mij
volgaarne bereid verklarende om, wanneer ik in dwaling verkeer, de vijf
«enten, die ik te veel berekende, te doen vervallen.
En ziehier nu wat mij aanleiding gaf om de bovenstaande oiikosten-nota
liet licht te doen zien.
Op den jongsten Nieuwjaarsdag bezorgde ik aan het Postkantoor hier
ter stede, des avonds te half-negen uur, een naar Haarlem bestemden
brief, waarin ik iemand nitnoocligde, om den volgenden dag per trein van
4 nar 17 minnten te Amsterdam te arriveeren.
Geduldig stond ik aan het Centraal-station te wachten, zag den trein
binnen stoomen, en.... vond mijn man niet.
Op een holletje liep ik naa? Meerlust terug, want ik begreep dat
het mogehjk was, dat wij elkander in het gedrang en de drukte gemist
hadden, en mjjn vriend naar mijne woning kon zijn geloopon.
Der is niemand geweest meneer!" zeide Mina, der is alleen maar eene
waarschuwing voor de belasting bezorgd!
Hg zal te laat aan den trein zijn gekomen en nu met een volgenden
arriveeren," dacht ik en snelde naar het Centraal-station terug, waarbij
fk zoo zninig was ora geen aapje" te nemen; had ik alles vooruit geweten,
dan had ik dit laatste zeer zeker gedaan en den Staat der Nederlanden
TOOT aapjes-geld plus fooi belast.
Er arriveerde een trein, en nog een trein en weder esn trein, maar de
Terwaeite persoon kwam niet opdagen; akelige gedachten doorkruisten
ra$n brein en de ongevallen vau Warmond en Rotterdam rezen in mijne
ontstelde verbeelding op: ik kreeg visioenen van stukgereden locomotie
ven en ontramponeerde wagens, van verscheurde ledematen en akelige
janunertooneelen
Ik griezelde en snelde naar een loket: tweede klasse retour Haarlem'"
Een oogenbük later was ik op weg naar de Spaarne-stad.
Oordeel over mijne verbazing toen ik, daar aangekomen zijnde en bij
mya correspondent aanscheliende, door dien man zelven werd openge
daan-dis -mij verbaasd vroeg: wat kom jij bier uitvoeren?"
Batamlgk maakte ik een formidabel standje over het feit dat mijn
bsleefd schrijven, zoo onfatsoenlijk werd behandeld.
Ja bent mal!" zeide mijn vriend, ik heb niemendal ontvangen!"
Aanvankelijk hield ik dit gezegde voor een praatje, totdat mij later
bleek dat het maar al te waar was; mijne missive werd, gelijk uit liet
voor mij liggend afgestempeld couvert blijkt, den derden Januari dos
avonds ongeveer acht uur, en dus tweemaal vier- en twintig uien na het
ter post bezorgen in de Amstel-stad aan het adres te Haarlem bezorgd.
Ik zal niet in overp -inzingen treden of mijn brief twee etmalen in Am
sterdam of wel in Haarlem in garnizoen heeft gelegen, of dat hij misschien
met andere brieven, een plezier-reisje naar Berlijn of \Veeuen, eri vice
Ter s a heelt gemaaKt, maar constateer enkel d.,t hij acht- en veertig uur
onder water is geweest en vermoed dat reij'-e lezers nu heel goed zullen
begrijpen, waarom ik eene onkosten-nota ten laste van den s!nat der Neder
landen maakte.
Niets anders dan Nieuwejaarsdrukte, ouwe jongen,'' zeide S a g i 11
arins wien ik het geval vertelde, maak je daar 200 dik niet ever, d.tt
komt alle jaren voor en daar is men ten onzent reeds lang aan gewend."
"Wat duivel, Sagi 11 ar i u s,"" antwoordde ik vrij onhebbelijk, maar
men vergete niet dat ik driftig was door zijne zoetsappige manier van
redeneeren, zoude dat nu in het buitenland kunnen gebeuren, dat een
brief, Bestemd voor eene plaats, die een half uur sporens verwijderd is,
twee etmalen zoek raakt ?" "
Dat weet ik niet," zeide mijn vriend kalm, maar je vergeet heelemaal
dat de postbeambten het in de eersto dagen van het jaar zoo druk en
volhandig hebben, dat zij zich letterlijk moeten afbeulen, en "
Ik heb nog geen woord over die ambtenaren gezegd,''" viel ik hem,
heel boos, in ds reden, ik wilde er maar tegen opkomen dat de Staat,
die een aardig stuivertje aan de posterijen verdient en den beambten een
schriel loon geeft en ze letterlijk beknibbelt, het publiek zoo jammerlijk
dnrft foppen en dupeeren, en " "
Je wordt onfatsoenlijk," antwoordde Sagittarius en je schreeuwt
zoo hard, dat de voorbijgangers het kunnen hooren. Denk je soms dat
ik plezier heb om, zoolang ik nog geen lintje in mijn knoopsgat tors,
onder do verdenking te staan van omgang met roode republikeinen te
hebben? Ik dank jo schrikkelijk, adieu1."
Meteen liep hij weg en liet mij met mijn boov;e br.i allson.
Aanvankelijk meende ik te stikken vau kwaadaax'digh'ji'l, maar '/.'K, eens
klaps wordt er eene pleister op da wonde gelegd; goou pleistertje, maar
eeae dikke, vette pleister.
Ik stond namelijk op het Damplcin, dat ik in eenigen lijd niet bezocht
nad, en genoot voor drie, toen ik de lango file tnumvagc-n.-! zag, die zich
van Rokin tot Dararak uitstrekt; het was beurstijd tn het vennaardo
bengeltje had opgehouden te kleppen, zoodat tal vati hemsbezoekers
.zich half uit hun adem liepen om nog, vóór het sluiten der hekken, het
gebouw te kunnen binnentreden en dus een kwartje uit te sparen.
Zjj hadden echter niet op de trams gerekend, die eensklaps ais
bezsfe"nen aan het manoeuvreeren gingen en als bliksem-flitsen door elkander
storen,' waardoor de huppelende, dansende en kakkcrlak-achtige beweging
onzer oommercieele en iinancieelo specialiteiten voor oen oogeublik ge
stoord- werd.
Toen er verademing kwam, waren de beurshekken dicht en moesten
de portemonnaie-i open en regende het kwartjes.
Nu ik toch over portemoniiaies spreek vinde hier, in het voorbijgaan!
een beurs-ui der laatste weken een plaatsje:
Zwei Herren gingen zum Bancquier,
Der eine batte kein Portemonnaie; ....
Der andere hatte eins zur Stunde,
Das war gewiss ein neuer Kunde."
Vriendelijk verzoek ik mijn lezers om uit de mededeeling van dit ge
dicht, niet te gaan opmaken dat ik eenige animositeit tegen bankiers
zoude koesteren, ik gaf het versje weder zooals ik het hoorde en vervul
dus letterlijk de rol van echo.
Ik kom echter op de trams terug die mij een prachtig denkbeeld aan
de hand deden.
Niets," dus dacht ik, gaat boven indirecte belastingen; wel zijn er
menschen, die het met die stelling niet eens zyn en er over zullen moppe
ren, maar men vindt, helaas, altijd ontevredenen; eene indirecte belasting
wordt zoo gemakkelijk opgebracht, want men betaalt bij zeer kleine som
metjes en bemerkt niet dat men afdokt! Waarom zoude men van liet
beursbezoek niet een zeer productief belastinkje kunnen maken ?"
Ik weet wel dat ieder beurs bezoeker tegenwoordig een vast recht van
vijf en twintig gulden jaarlijks moet betalen, maar dat is veel te weinig
en ik aarzel niot om het letterlijk te geef te noemen.
Men moet het in de kwartjes voor te laat komen, weten te vinden: Zie
hier, hoe ik het zoude aanleggen om heel slim ea geniaal dagelijks tal
van obolen binnen te palmen.
Ieder die zijne oogen niot in zij n zak draagt, kan ontwaren hoe tnsschen
de achterzijde van hot tram-rijtuig, dat naar het Rhijnspoor rijdt, en de
voorzijde van het beursgebouw ruimte genoeg is overgebleven om nog
een tramwagen te plaatsen; wellicht, das meea ik, kan men met een beetje
goeden wil, er zelfs no# wel t w e o van dia voertuigen plakken.
Wanneer men nu maar zorgt dat de geheelo tramlinie, tegen het aan
gaan der beurs in voortdurende beweging is, zoodat de voetgangers
zich haast niet weten te bergen en radeloos van liet kastje naar den muur
loopen, dun ligt het voor de hand, dat ds kwartjes-ontvangst ter beurze
enorm zal toenemen en langzamerhand eene goudmijn zai worden.
Pa!" zoi;le Jan, die over mijn schouder had goziea wat ik aedersehreef,
waar blijft al dat beursgeld toch eigenlijk'?"
Dat weet ik niet jongen!"" antwoordde ik knorrig', dat gaat mij
niet aan en jou dus ook niet.1'"
..?Ja maar ziet n, ik heb eerst hooren zeggen dat het in een afzonder
lijk potje KOU gedaan worden en nu verteldon 23 gisteren op schooi dat.
het toch in den nh:emeer,en pot wordt gegooid, weet U daar niutsvanV"
., Neea," " eeida ik op b-irsuiien toon, nen als je uu niets beters te ver
tellen hebt, dan ... ":'
O, ik he'> wel wat beters," sprak Jan, k'jk, ik viaduw tram-plannetje
machtig mooi, maar het is voor volmaking vatbaar; ik meen dat behalve
hst door u vc^ïQ'cs elclo, to^en !>e>n's!'n<;, eenufe wagens tier r;
;u:o.';:ig.sdienst in galop heen en weder kondun rijden on lian WHS het ooklsngr.itt
kwaad wanneer tegelijkertijd, een zes- of «ic'ittal van die malle
]vu;:3iischuiers aan h? t werk gi'iaen waarnieu zo tcg-Vivvoordig do str.uit.stt:cii?n
zoo netjes onpoetef-n. De verwarring zoudo dan jiog doeltreffender .lijn,
vindt, u ook niet pa'.-'"
Jan gaf dit advies op zrao gowona pedante en arrogante manier en hij
kreeg das e?ne vaderlijke vermaning1, maar ik wil, onder ons gezegd lezer,
wal bekenn-n d-it zijn idee n:ij laiig nif-t verwerpelijk voorkwam; b "t
doet mij werkelijk plebior dr>1, dj jongen zoo goed begint. na te. denken
en een steun voor zijn ouden papa belooft te worden; het. is v.'eUir.ht, wol
weder wat pedant van iii-'j, v;;<,nncer ik zeg dp.t ik vaak Jaa's
donkbealdea appreoieerende, tot inijKolveu fluister: ,.Ja, ja, de appel valt niet ver
van de a stuin".
Aquarius.
BRIEVEN VAX JAN VAN 'T STICHT.
XI.
Geen stad in ons vaderland v.-nai- ouder de go-goede burgerstand de
liefde tot de tooneel-yieo'ikuiist zirh zoo sterk openbaart als hier, door
met die kunst zelve v,at te liefhebberen!
Voor zoover ik mij hcrincta- is dat i.u hier al een 25 jaar zoo en in
steeds sterkere mate. Eerst \varcu bet kleine xiïiigen, waar de lieeren
versjes en verzen voordroegen en elkander i ut oiiU'iiiiige leeriug op- en
aanmerkingen op zoo'n voordracht maakten, zonder dat het natuurlijk
-in de int es'e gevallen iets hioïji. Wunt il: heb vei'schrikkeiijk eigenwijze
rederijkers gekend! Zoo'n krliuf heet'o een rederijkerskamer. Vau tijd tot
tijd werd die kamer een rederijkers zaal en dan kwamen de vrienden
en vriendinnen, broers en zustjrs, vaders en moeders 011 wat ecu
rederijker nogal meer voor dierbaars op de wereld haU, bijeen om te
luisteren naar de uiterlijke VrelsprekeiiilVicid der jongelingen ? zooals iiut
in ciien voemrnchtigen tijd bijna allen ware1).
Maai', eikicy] hoe zijn uift veveenistiügeu or.trouw! p een «ooolottigeyi
avor.d het was bt.stuu>'svergpueiir;g koivit de secretaris ia eens uit,
de lucht vaileu met de \voonlru: Zo:,r,v», \ve r. i o r, eens probeei-e om ecu
stuklco te snuuleu?" ViU'hnj.iüg 't uli'jn kant! De pi.'.:'.'-.ideuc iceek den
pemiingineesttT, dn \\vi-a c-,-::n::i!"s;ivissou cikauuer, u:nar geen van alien
den secri t a'is aau! .,Nt.vüi, ilc u;e-;u hut", zei tlazo, na een paar niiuu'en!
K-ja &t').kkie spoulen !' herhaalde toen da presideut n:>g altijd ,net eeu
starren blik op d.jn jiün;nng;]j:'l?-;i!?r. /in stukkie sp:va!ec.:' meiden do
beido coiumisssinsscn van br-ooiMi' 'ing tegelijk; ;jn wie zal dat doen?
dos jij daaraan rneê!'' ,. Xo'i," ;:ei uo sccr.-.tans; waarom ik nu juist:'"
ik i« fi'-en geval." in'jrr.düde [jraes;?; ik laat me niet uiiiacasn! "\Ve
zijn tuc-.i ge'.-n co;nedi;uren ;'?'
Er kuaui iijg een g.ojje, ea toen dat .,'.']/' v>as no.;' eer., eu to.ui zt:l\^
nog cea droog cognacje toe, eu aiet het deaküecia van Utn secrttans