De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1884 13 januari pagina 5

13 januari 1884 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

No. 842 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. vaerzen-zeggen gekomen, beeft hij zich, met den takt van een echt kun stenaar, dat talent eigen gemaakt. P« Heer Clous, als Foore» was vrjj goed. Hij stond wat al te lang en profil. Mej. Chr. Poolman reciteerde de partij van Rafaël. 't Was middelmatig; let enthousiasme voor dio 36 Raden" kwalijk te verechoonen. Over dergelijke plaatsen glisseert men: on vïappuie pas. J)e miac-en-scène van den G$sbregkt heeft eigenaardige moeilijkheden in. Vondel was zoo min als een van zjjn tijdgenoten op de hoogte van de, kostuumgeschiedenis ten tijde der eerste Graven uit het Ilenegouwsche Huis. Zelfa heeft hij de afbeeldingen die in de Divisie~Chronffek te vinden ?waren,,ongebruikt gelaten. Het klassieisme hield er, voor helden, een eigen kostuum op na, en de voorstelling, die men zich te maken had van , den strijder Lucifer en den strijder Arent van Aernstel, met hunne rondasse»", was" niet zoo heel verscheiden. Als de Bude zegt, dat hij helm en pluim" van Borsselen op 't hoofd zette, wordt daardoor bewezen, dat er aan geen helm van 1300 gedacht wordt, waar geen pluimen bij te pas komen. Wat zou, in zulke omstandigheden, de lieer Bouwmeester, wat de Heeren van Schoonhoven en De Jong doen? Don cylindervormigen pot opzetten, die het tijdperk duidelijkst vertegenwoordigt? Dit zou ten-eenen-male met de voorstelling van den dichter in strijd zijn geweest, en d* vorm Lad allicht een lachlust bij het publiek kunnen wekken, dia in strijd was met het tragische van de voorstelling. Men heeft een moycn tertne gekozen, en kon bezwaarlijk anders. Toch hadden sommige vergrijpen tegen het kostuum vermeden kunnen worden, zonder in strijd te komen met de bedoelingen van den di-hter. Voor-eerst kannen de malie-jakken en dilo-beenbokleeding minder op Jdéedingstnkken van glimmend katoen gelijken. In don aanvang der XlVe eeuw droeg men zelfs reeds gladde scheenplatim enz. Het kostuum der Karthnizer monniken was juist, althans wat de kleur betrof, maar dat van den Delten liet veel te wenschen. Buiten den dienst werd geen rokct (klein overhemd) noch stool gedragen, en althands geen hemd van andere stof dan ondoorzichtig linnen. De Bisschop was weer allorinissclijkst toe getakeld, met zija graauwttHHiZ^-ie-kazuifel, een gewaad lat nooit gedragen wordfc, dan bij het H. Misoffer, ofschoon men er de Bisschoppen, geza-mendlijk met de kleeding der mindere orden, mee afbeeldt en er allen, dia do Priesterwijding hebben, mca begraaft. Grijs-bruin is een volkomen onlitur gische klenr. De Infultüof mijtecliEten hangen deu Bisschop op den rug, worden niet naar voren gebracht. De Bisschop had op kunnen komen met een tot de voeten' dalend ondoorzichtig hemd; waarover een t we -do leed, met wijde korte mouwen (dalmatiek). Het prachtig.".? o gewaad'1 Irid zicli tot do kap (of mantel) kunnen bepalen. Da ,.lurder<taf" had ecu kromstaf, geen kruisstaf moeten zijn, enz. Mevrouw de Vries heeft zich eenige moeite voor de verscheidenheid in haar kostumen gegeven; maar essentieel ware geweest het verwijderen der jjowy-haren. DU Amslerflamxcho Maeghdcn hadden veel van jeunes communiantcs, en 't is jammer, dut men Mev. Rössing met een Amsterdamsen wapenschild van XVIIe-eeuwsehen voraa heeft opgeschikt. Ik zal van de dekoraties niet veel zeggen. Zij zijn, weinige jaren ge leden, vernieuwd en verbsterd; maar een karthuizer klooster te An.sterdam in romaanschen stijl is onwaarschijnlijk, en het gekleurde veu^ter in den rondboog paste beter in de gang van een dorpsherberg aan do tuinzijde. De verschijning van Rafaël was bizoudcr sla ht verzorgd. Het liouldlicht viel tooverlautaarnachtig op de votten van den vrouwelijken EIK'C!, en ziju schaduw kwam in scherpe omtrekken uit op de w.'ik n achter hem. In vroeger dagen, toen meu minder goed mot het licht wist om te springen, was die veel beter. Wanneer men met con stuk van Vondel to doen heeft, dat... zulke volle schouwburgen geeft, mochten zulke onder deden wel wat trouwer behartigd worden. 3&et genoegen zie ik altijd hes echt Ilollandseli zan,?- en dansspellc-j«n van Thomas van Malsem. Men neemt, met een gezelschap, dat zic'i niet voor opera-zangera noch voor corps de ballet uitgeeft, hetgeen zij van .zang en dans leveren voor lief; vooral waaneer do hihirge s'umniiüg < liaast-meer het léven-zelf naar waarheid uitdrukt, dan /ij kiinstvei-tooui.'-cj ia. 't'Was jammer, dat de Nieuwjaarstoespraak tiet aardiger was L i! ge tallen. Zij is bestemd om zoo'n soort van Pasquino-kriiick te k-veren; maar da materie i's vaak moeilijk te kiezen. De tegenstelling van hetgeen ?voor bet gasthuis en voor het nieuwe inuzeüm wordt uitgegeven, was al Beer ongelukkig gekozen, in zich-zelve onrechtvaardig (i-?cler-een \vcL-t toch, dat hot eerste een gemeentezaak is, het tweede ecu rijkübe'aM^), maar ook in den mond van iemaat, aio zegt de kunst Let' te hebben, ten uiterste onhandig. Is het wijs de bevolking der bovenste galerijen in te nemen tegen eene stichting, die reeds viel te laat tot stand komt? lift vit! mij zeer mee, dat die bevolking de beschuldiging nog al kalm aan hoorde. "Wfl gaan dos jaarlijks voort Vondel te huldigen en bij fe stcmircn in '/ne dramatische vereering van Amsterdam: o mocht de lijd nog eens aanbreken, dat wij zonder schaamteblos on? bij zijn lyrische vereering onzer stad kunnen aansluiten, gelijk die schittert in de zangen, aap,ons verminkt en verduisterd stadhuis gewijd! 'T Jan.'83. Alb. Th. MUZIEK IN DE HOFSTAD. Het nieuwe jaar werd vroolijk begonnen. Op Nieuwjar.rsavond gaven de Dnitschers Xicolaï's Lustigén Weiber VOH WiailMr, een opera Eooala men «r aan het Duitsche repertoire vele zou kunnen tocwenschen: opge wekt zonder platheid, degelijk zonder te veel pretenties, zijn tekst en mozitik belde en ondanks haren voor eeri opera, vrij eerbiedwaardigm leeftijd vertoont Dis litsügen Weiier von Wïntlsor nog bijna geen ijapeltje. De uitvoering was vrij goed. Den volgenden avond gaf Diiigentia haai' pliilharmonische uitvoering; zjj doet dat sedert 188Üeenmaal in elk seizoen; meer zotiniet gaan, war.t Jiet is niet dan schoorvoetend dat .do groot e meerderheid zich zulk <2cn concert zonder solisten laat welgevallen. En dat behoeft niemand te verwonderen. Er is of kennis van muziek óf bijzondere voorliefde voor muziek noodig, zal men eenige uren met genoegen, of althans met belang stelling orkeststukken aanhooren. Verreweg de meesten der toehoorders hebben noch die kennis, noch die voorliefde, zij zoeken ontspanning en die vinden zij veeleer bij solo's, hetzij van een zanger of zangeres, hetzij van een pianist of violist, dan by een symphonie. Is deze nu bovendien nieuw en, zooals dat in den regel het geval is, niet gemakkelijk te vatten, dan is het resultaat, inspanning dio niet door het genot wordt opgewogen. De uitvoering van 2 Jan. bracht, behalve de Ie symphouie van Schuniauu, slechts nieuwe stukken, waarvan het oudste, de weinig bekende Siegessymphotiie" uit Beethovens Sehlacht bei Vittoria" (opus 91) van het jaar 1813 dateert. De meer geoefende toehoorder kon, al was de uitvoering geenszins onberispelijk, ruimschoots genieten, zoowel bij de 2e symphonie van Saint» Saëa, meer interessant van factuur dan melodisch aantrekkelijk, als by de stemmingsvolle serenade van Volkinann, zoowel bij de hoogst eigenaardige legende van Drorak als by de rijk geïnstrumenteerde stukkeu uit Kalft Wald-symphonie. Maar voor de meerderheid was die berg nieuwe muziek vrij zwaar te verteren en meu had beter gedaan niet op eenmaal zooveel van de aandacht te vorderen. De vereerders der classieken werden abgespeist" met het reeds genoemde stuk van Beethoven, een gelegenheids compositie en niets meer dan dat, hoewel zij in den bes ten lijd van den grooten meester werd gecomponeerd. Wat wel in bet binnenste van den heer Verhulst is omgegaan, toen hem do samenstelling van het programma werd meegedeeld, waarvan het zoo beslist moderne karakter hem niet aangenaam kon ziju? Misschien maakt do keuze van Schuaiauns symphonie voor hem alles goed; hoe dit zij hy dirigeerde met opgewektheid. De Fransche Opera gaf een reprise van Jóntsalem, een draak uit Verdi's eerste periode. Donderdag zal do abgeleierte11 Marilta weer verschijnen t n weldra wacht ons een reprise van Halévy's Ch<j rles VI een werk dat oJidauks veol goeds, nooit populair is geworieu, tengevolge van do matheid der muziek en do lengte van het stuk. Men heeft het libicttj een beetje omgewerkt, missch;en zal Charles VI nu beter voldoen. Maar in elk geval is ue heer Van Hamme niet bijster gelukkig in de keuze van ziju reprises. Men zou zonder moei'e een dozijn werken van het repertoire kuuuen aanwijzen die de eer eener wederopstanding veel meer verdienen dun C/iailcs VI; Ilcrna."i en Mtirtliu kunnen test gemist worden en zoo de directie elk wat, wils" moet geven; het is toch ook haar plicht den smaak van het publiek door ds opvoering van betere werken t o veredelen. Mcii moet natuurlijk elk joar kiezen uit den voorraad, muur men kkve zoovtol mogelijk het beste. Yvaio het carnavalstijd geweest, uien zou hebben gedacht dat de heer Van Hamrne een carnavals-grap uiduiiiide, toen hij in de couran ten en op de prog'.-aaima's vau 5 Januari lier, drukken: hot publiek wordt beleefd verzocht lijdig tegenwoordig 'ie zijn, ten einde precies te halt acht ure te kunnen beginnen". Die formule is bij hot Ned. Tooueel Ctibruikeüik, wanneer het Hof wordt verwacht en velea meenden dus dat ll.lt M.M. van plan waren de opvooring van Ji'fiisalcr.i bij te wonen. Men weet dat onze Koning reeds sedert jaren de Frausyhe opera negeert en het feit uat hij verwacht werd zooals rac-n vermoeide, verwekte tlus niet FuritiL'e s-:nsa'ie. Maar het lïo :i' bij d: vei",vuoh;i;;g. /. AI. kwam niet sn het l>:e;.-k dat de liuur Van llii:iii<; het publiek e.nvouiic; . . . bij den neus had gehad. Voor f-viis gaat da;, maar een herhaling van die grap zou niet a;m to radei; z:.;n. Dca iiaag, S Ja:;. ltü-l. DL'iïBELGIË. XLVIII. VlaamscU tooaoel. Aükerd Hoste. Mevr. van Het nieuwe vlaamsche T o o n e e l s t u k Ds kleine patriot, vaderknd-:ch dr.rna in l- bediijv'ea en (3 tafereelen, door Julius Hoste, muziek van Kavel Mirv," i« nu ruecls achtereenvolgens 1^ malen op het nationaal tooncei (in de Alhambra) te Brussel vertoond. Ds kleine patriot is een tegenhanger van Den bru-t-eli-'/icii straatzanger deszeli'den schrijvers, w:icU-i))ouu hij niet minder het hart van het volk heeft weten te treffen ais niet hot drama wat wij heden besproken. Honderd voorstellingen werden van den Slrtifiiaanger gegeven; het laat zich voorzien dat die van den Patriot niet winder talrijk zullen wezen, want. niet allten dat da directeur, Edmoml Hendricx, alles in het werk stelde om door nieuws schermen en k'eeding de mixc-cn-scènc zoo volkomen mogelijk te maken, maar eiken avciid is de zaal opgepropt vol; alle staanplaatsen zijn bezet, allo stoelen der logiën ingenomen, tor, hoog aan het plafond reikhalst kop aan icop. De hollandsciie lezer herinnert zich misschien dat Ds BrussclKi'hc Striiatsaiiffcr de voorstelling is der ellende, welke door het verblijf der snannsche soldaten en spionnen in de zestiende eeuw over Nederland werd\erbreid. Welnu, J)e idcinc, patriot geeft ons een beeld vandevervolffing welke <le bewoners van Belgenland door de Frausche republikei nen in ITOa hadden te lijden. Daar het drama nog ongedrukt ia willen wij daarvan kortelijk den in. li o u <1 mededocleu. Jonkheer Vrijmar en zijne vrouw hebben dria zoneu: Wilieai, liobrecht en Kareitje. De oud-schepen Slier Fierlaud heeft eene dochtfir Elza, die mot Willeia verloofd worut. liet verlovirgafecst Eal tul voorwendsel dienou om ecu plan te beramen, ten einde de FranEchon uit Brussel te verdi'ijvea. Een der zonen vau \ rijman, Robrecht, es-n vïj;vnd der patriolische denkbeelden zijns vaders, sluit z-ch aan bij (la par!ij der Frausclien, maakt net wachtwoord der patriotten bekend, wordt aldus do aanleiding dat lï-iii'che soldaten zijn ouderlijk huis li:iu-eu drin gen, zijne broeders Willem cu Jüireltje govangen nemen, (tlsAvaarborg voor eene som vau vele duizenden iraukeuj zoodat ziju vader aclf, teu gevolge

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl