Historisch Archief 1877-1940
flE Att S f E R D A M M E Ry W E E K B fc A O
D.
n- 3
korte polemiek tusschen het Volksblad, het orgaan voor Volksonderwijs"
en het Tad. geleid. De Arnh. Ct. maakte mede van het rapport gewag
en wees daarbij, gelyk ook in ons dagblad is geschied, op de zonder
linge stjjlproeven van een der heeren voorzitters. De Maasbode-sprak
nog oyer de uitdeoling van spijs op scholen, iets waar het blad, gelijk men
kan begrgpen, zeer tegen is gekant.
Door het Hand. wordt met het oog op de aanstaande komst der
TransTaaJsche deputatie nogmaals aangedrongen op een eenparig optreden. Alle
belangen, alle richtingen, alle partijen moeten samengaan in het welbe
grepen belang der beide Hollandsche" volken. In 't zelfde blad bespreekt
Nautilus bet kanaal van Panama en de haren in Curaeao, terwijl in het
N. v. d. D. .mét het oog op de voorgenomen verplaatsing der opleidings
schepen een woordje over Marine-zaken" ten beste wordt gegeven. Nog
worden in 't N. v: d. D. onder het opschrift Practische Staatslui" eenige
zeer nuttige wenken gegeven aan Nederlandsche staatslieden en vorsten.
Engeland wordt hun ten voorbeeld gesteld.
Toorts las men in de Prov. Gron. Ct. een artikel over een werk des
vredas," de ontginning onzer heidevelden, een denkbeeld onlangs meer
speciaal door den heer Jules van Hasselt te Kampen, ter sprake gebracht;
in de Schoorikov. Ct. over Fabrieksmeisjes, in het Adv. van lleerenveen over
de Wefklieden-Vereeniging, in de Alkin, Ct. over den Grondslag der
antirevolutionaire partij.
WARME KADETJES.
Eea Zaterdag-avond Praat je.
XXXVI.
Wis heeft nu eigenlijk misbruik van je naam gemaakt?" vroeg
niemand!"" antwoordde ik verbaasd, boa kom je tot zulk
?eaodtnue vraag?""
*3» xalt tooh niet willen beweren," merkte mijn vriend op, dat je zelf
h«t venlag over hat bal-masquó in den Parkschouwburg hebt geschreven,
at ik in het dagblad de Amsterdammer" las ?"
Ik bewoer dat wel'"', zeike ik, ,,'t stuk is feitelijk van nnj afkomstig.""
,"Scem mj. niet -kwalijk Aquarius, dat ik je dan een ouwe slampamper
noem!"
Wat!""' riep ik opstuivende, bigin je opnieuw met me onaange
naamheden en beleedigingen naar het hoofd te gooien? Ik waarschuw
la voor de laatste maal Sigittarius, dat je "
Ta, ta, ta!'' sprak mijn vriend, die bemerkte dat hij teverwasgugaan,
maak je niet zoo woedend over dat, wellicht, onvoorzichtig gebruikte woord
dat je vermoedelijk niet eens recht begrijpt; een slampamper was in
orerende dagen niets anders dan een soort vaartuig dat de zeilschepen
orer de ondiepten van Pampus voort hielp; de slampampers deden dienst
totdat zjj haast niet meer mede konden, en "
En nu heb je willen aantoocen dat een oude heer als ik ben, eigen
lijk dingen deed die hem niet meer pasten?'"'
Brisons la dessus," zeide Sagittarius, ,,en vertel me liever wat
ever het famense bal.".
Warentig niet"", was mijn antwoord, er is reeds zooveel over
gepraat en geschreven dat ik niet van plan ben om in herhalingen te komen;
boyendien kan je den 9 Februari, getuige van het tweede bal zijn."
Dank je schrikkelijk!" sprak de ander, ik ben te orid en te stram om
ma op dansvloeren te bewegen. Maar zeg' reis a!s je dan niet over het
plaats gehad hebbend bal zelf wilt spreken, heeft het je dan geen nieuwe
denkbeelden aan de hand gedaan, die wij heden avond, kalm en rustig
zouden kunnen overwegen ?"
Hm," meande ik, als je daarover begint, ja dan heb ik wel wat te
tepraten; Amsterdam begint nu, zoo langzamerhand, klein Parijs te
worden en geniet nu reeds het voorrecht om op opera-bals te mogen
bogen, daarom ? dunkt mij dat het langzamerhand zaak wordt om over
andere dingen ts gaan denken: wij missen, bijv. op het huidig
oogenblik de typische figuren der gommeux en crévés, der grisettes en
c o-c o 11 e s.
Dat wil zeggen dat wij geene hollandsche benamingen voor die per
soonlijkheden hebben," vulde Sagittarius aaa, de typen bestaan ook ten
on2ent al zijn zij nog niet. op en top fransch."
Juist,"" zeide ik, hoe zou je er nu over denken als wij samen eens»
"begroeiden om onze moedertaal met eenige nieuwe uitdrukkingen te
verrijken?""
Ik ben je man," sprak mija vriend, maar ik waarschuw je vooraf dat
het een verduiveld lastige toer zal zijn; hoe wil j*, om een voorbeeld te
noemen, het woord Gommeux overzetten?"
Larousss zegt over het woord gommeux" pa,""" dus klonk de
stem van. Jan uit de achterkamer,: qui jette de la gomme: arbre
gommeux; qui est de la nature de la gomtne s u c gommeux".
Jandorie"", riep ik, daar staat de deur weder open en de kwajon
gen heeft ons weder beluisterd. Jan kom eens hier!""_ .
Jan verscheen en trok een arme-zondaars-gezicht.
...- Wat heb jij er je mede te bemoeien"", dus redeneerde ik, ^?wanneer
mijnheer Sagittarius en ik diepzinnige onderwerpen behandelen, waarom
maak je niet liever je werk voor de H. B. S. af.""
SBDe H 2 S meent u, pa!" " zei Jan.
Praten juillie latijn?'' vroeg mijn vriend.
c was net zoo perplex als hij; met H. B. S. bedoelde ik de hoogere
burgerschool, waar mijn jongen onderricht ontvangt, en nu sprak hij zoo
onierwAChts over H 2 S.
BBWat bedoel je eigenlijk Jan"", zeide ik eindelijk.
H 2 S is zwavelwaterstof, antwoordde de jongen, onze school wordt
tegenwoordig zoo aangeduid.""
Maar wat is zwavelwaterstof?" vroeg Sagittarius in z\jn onschuld,
.?Ha, ha!""" lachtte Jan, weet u dat niet? Hebt u nooit aan een
*Lgerokea tUt4aograiet^friach. meer
Jawel," sprak myn vriend, dat was een allerakeligst vieze lucht."
Nu,""" zeide Jan, dan hebt u toen zwavelwaterstof geroken en ge
weet dus dat het niet heel smakelijk is." " "
Maar," interpelleerde Sagittarius verder, ruikt het op jullie school
dan ook zóó erg, dat je die met een duf ei gelijk stelt?"
Neen,""" antwoordde Jan, ik weet eigenlijk heelemaal niet hoe
wij aan de ui gekomen zija, maar ik denk voor het naaste dat de ammonia-»
fabriek, aan den Buiten Amstel, de aanleideude oorzaak daarvan is geweest"""
Mijn geduld was uitgeput.
,,üa de kamer uit, Jan,"" riep ik op bevelenden toon, en laat je hier
niet meer zien; tot straf laat je Larousse hier, want je gebruikt die
dictionnaire toch maar om er woorden in op te zoeken, die je volstrekt
niet noodig hebt.""
De jongen ging heen: ik sloot de deur achter hem dicht en zeide toen
triomfantelijk tot Sagittarius:
Nu zal Larousse ons wel uit den brand helpen.1"*
Beginnen we dan maar weder met G o m m e u x," meende mijn vriend,
hoe zou je over het hollandsche gombal" denken?"
Ik stel voor plakker" te lezen"", zeide ik, gom doet je aan buiten
gewone kleverigheicl denken, en "
Jawel, juist", meende Sagittarius, maar Crevé"?
Dat is iemand die gebarsten is!""
En al het goede en nobele dat in hem was, verloren heeft, hé?"
Met andere woonden: een leeg hoofd". Vulde ik aan.
Heel goed, maar nu krijgen wij zwaarder noot te kraken, want hoe
vertaal je g r i s-e-t t e ?"
Ik keek in Larousse na en las: Grisette: Ouvrière jeune et coquette."
Sagittarius glimlachte en ik moet bekennen dat ik ook een heel klein
beetje plezier had; gelukkig keek ik op het woordje Gris en las daar
voor: a moitie ivre; ;,.,Zie je"", zeide ik, dat gaat beter,eenegrisette
is iemand die een beetje dronken is."
Maar niet door alcoholische dranken!" meende mijn vriend.
Neen, wellicht door andere zaken, vertalen we het vreemde woord
dus met lichthoofdige".
Ik heb er volmaakt vrode mede", sprak Sagittarius, maar geef je in
bedenking om onze interressante studiën niet verder voort te zetten, want
eerstens zullen wij er to^-h geen dank voor inoogsten, en dan ook komen
we, langzamerhand, op zeer gevaarlijk terrein, zie bijv. eens wat je
dictionnaire naar aanleiding van het woord cocotte zegt!"
,..,Je hebt volmaakt gehjk vriend"", zeide ik, na gelezen te hebben,
breken we, in vredes naam, dit diskoers af: je geeft me echter gelijk,
niet "waar, in m^jne stelling, dat het tijd wordt dat onze taal met enkele
broodnoodige woorden wordt verrijkt?'"'
Dat staat als een paal boven water," meende hij, maar het is beter
en verstandiger dat wij het aan meer bevoegden overlaten om het
hollandsch met door de tijdsomstandigheden geëischt, nieuwe termen te
vermeerderen. Maar nu, het is nog zoo vroeg, moest je me toch met een
enkel woord hot een en ander over het luisterrijke Parkfeest vertellen; in
je verslag heb ja gezegd dat het zoo buitengewoon pschutt" was,
?waren er aristokratische heeren en dames aanwezig? Warende costumea
bovenmate prachtig? Waren de gesprekken gekuischt en ingetogen?"
,,?Je wilt vvjf schapen aan n poot hebben!"" sprak ik korrelig, en
bovendien heb je slecht gelezen want ik heb volstrekt niet beweerd dat
ik de zaak pschutt" vond en maakte mij slechts tot de echo van hetgeen
andereu er over zeiden.""
O, zoo", zeido Sagittarius op verbaasden toon, jij vondt het dns ia
geenen deel.. ."
Dat heb ik ook al weder niet gezegd; doe echter geen moeite oin
mij uit te hooren, want je wordt toch niet wijzer en het eenige wat ik
je zeggen wil is: ga negen Februari zelf kijken." "
Maar heb je clan waarlijk niets belangrijks te vertellen?""
Als je er belang in stelt wil ik je wel mededeelen dat zeker persoon
die, binnen onze voste, eene vrij hooge functie bekleedt, een groot deel
van den nacht door een paar domino's achtervolgd werd, die allerlei
satirieke opmerkingen ten beste gaven en zich heel duidelijke toespelingen
veroorloofden."
,,?S.'.kkerloot! die is goed,"" zeide mijn vriend, en werden de namen
dier grappenmakers bekend ?" "
Dat kan je voor je halen, zij zorgden dat zij bijtijds geéclipseerd waren:
ook waren er een paar Hoeren die zich in het gewaad van leden der
rech'erlijke macht gestoken hadden, maar zóó geweldig in het ootje werden
genomen, dat zij in een minimum van tijd den aftocht bliezen."
Er waren zeker zeer geestige en pikante maskers, hé?""
Hurn, wat zal ik je daarvan zeggen, oesters en broodjes met gerookten
zalm waren in grooten getale vertegenwoordigd en er was geen gebrek
aan champagne, maar geest of humor..., eerlijk gesproken inoet ik je
zeggen dat ik daar niet bijster veel van bemerkt heb."
Eene laatste vraag: heb je je goed geamuseerd?'
.,Zeker: ik ben zelfs van plan een volgende maal weder een kijkje te
nemen." "
Als je er dan niet tegen hebt, gaan we samen."
,,'tFs mij wel'', gaf ik ten antwoord en keerde mij tot de binnentredende
dienstbode: Wat heb je daar, Mina ?" , <
Een brief, meheer!""
Pas op, Aqnarias", vermaande mijn vriend, doe het ding niet te
haastig open, er mocht eens dynamiet inzitten!"
Ik opende het schrijven en ontwaarde tot mijne verbazing dat men mij
daarin uitnoodigde om eene petitie aan den gemeenteraad te richten, het
verzoek behelzende om al het in het Damrak geworpen zand weder te
verwijderen en naar den Nieuwe-Zijds Voorburgwal te transporteeren en
voor het overige het bestaande beurs-gebouw ongeschonden in wezen te laten.
De beurs" en het bal", zeide ik wrevelig, het is alsof de menschen
tegenwoordig aan niets anders te denken hebben!"
~ Mopper niet4"^ antwoorde Sagittarius, Muet ia waarhjk een groot