'S*. 848, DB AMSTERDAMMER YOOR NEDEI A°. 1884. ' Verschijnt eiken Zaterdagavond. uitgevers: DAGBLADVEREENIGING HOMZ & Co. Kantoor: Spuistraat 216. Hoofd-Agenten: te Batavia, G. KOLFF & Co. ^Zondag 24 Februari. Abonnement per 3,'m f i. . fr- p. p. ? i 15 Ai'zonderüjke Nummers a?n de Kiosken verkrijgbaar a o'io" Advertentiën van l?a regels 'f 1.?, elke rogel meer . tiiïschen den tekst per regel ..... Abonnement op ue Muil-Editie per jaar Advertentiën in , re"el 0.15. 1.?. 18.?. 0.20. I W H O U D: BUITENLAND. BINNENLAND : Onze bladen. In den raad, door Raadslid Ko. 40. Warme kadetje», een ZaterJagavond-praatje. XL, door Aquarius. Kunet: Het Tooaeel, door Clairmont. Het tooueel te Rotterdam, door M. H. Ten-toon-gtelling: Ch. Itochussen, door Alb. Th. Letterkunde: Iets over dichters, (slot), naar aanleiding van Een dag van Weelde" door Louis Couperus, beoordeeld door Hotnuttculue. Lodewijk XVII, door W. P. C. K. Herinnering, naar het DuiUoh door H. Heine, beoordeeld door K. Dageraad, naar Longfellow, door.Eliso Knuttel-SWqg. Berichten en Mededeelingen. Inhoud van Tijd*Chriften. Niéuwe uitgaven. Militaire Zaken: Een terugblik, door C»mbreuut. goha»kipel. Feuilleton: In den Maneschijn III, door Hans Arnold. NIEUWS VAN DE WEEK. Benoemingen. Onderwjjs. Kerk. Faillisietaentén. Overzicht van da Effectenmarkt. Arneïikaaysche Sporen, VII, door 3. r. A. Burg. Veiling ran vaste goederen. Te Huur. Advertentie». Schouwburgen, en». u , Eene zaak van weinig wezenlijk belang, maar die terecht de gemoederen verhit, houdt de Duitsche pers van alle kleuren bezig. Lasker sterft op het grondgebied der Vereenigde Staten, en in het congres der republiek stelde de heer Ochiltree eenemotie voor: >dat het Huis met diepe droefheid den dood van den beteekeniavollen Baitschen staatsman Eduard Lasker heeft vernemen ; '. t >dai zijn verlies niet alleen dvor het volk van zijn geboorteland, waar zijn vaete en volhardende uiteenzetting der vrije en liberale dcobbeeidttt der socialen, politieken en economischen toestand'dies volks merkelijk heeft vooruitgebracht , is te betreuren, maar ook door de vrienden der vrijheid in de gansche wereld; j >dat afschrift van deze motie zal worden gezonden aan de fa milie van den overledene en aan den Gezant der Vereenigde Staten in de boofifetad vata het Duitsche Keizerrijk, om door dezen langs den wetteHjken weg te worden medegedeeld aaa deh president vaa het parlementair lichaam, waartoe de overledene behoorde.* F Be heer Sargent, Amerikaansch gezant te Berlijn, zocht naar den wettigen weg, die in deze zaak niet de kortste was, Hij bracht de motie niet naar de brievenbus van graaf Von Levetzow, maar verzond haar met een begeleidend briefje naar den minister van builenlandsche zaken, graaf Hatzfeldt. Toen kwam het stuk in handen van prins Bismarck, die het eens las, de wenkbrauwen fronste en naar zijn scherpgepunte pen greep. Hij schreef aan den Duitschen gezant te Washington, dat hij den Keizer de noodige machtiging zou hebben gevraagd om het stuk aan den Rijks dag over te leggen, indien niet daarin omtrent de richting en de uitwerkselen der politiek van Lasker meeningen voorkwamen, met de zijne in ftrijd. Daarom kan de kanselier niet de noodige machtiging aan den Keizer vragen, omdat hij zich op een standpunt zou moeten stellen, dat het zijne niet is en zond bij het officieel uittreksel uit de handelingen van het congres, dat de resolutie bevatte, terug over den oceaan. Het voorgeven van prins Bismarck dat hij, door een brief aan den Rijksdag te overhandigen, zich met den inhoud zou ingenomen verklaren, snijdt geen hout. De weigering is eene uiting van poli tieken wrok, klein in een groot man en onwellevend tegenover het parlement eener bevriende natie. Het is geen dankbaar werk voor prins Bismarck dezen strijd te voeren over eene lijkbaar heen. ' In Amerika zal men niet nalaten de practische conclusie te trekken, dat wie zijn brieven goed bezorgd wil zie,n, ze recht streeks naar het adres moet zenden. * ,< * * Met het herstel van de goede verstandhouding tusschgn Buitschland en Rusland, waarvan de benoeming van prins Orlofftot gezant te Berlijn het uiterlijk kenteeken is, staan w§aan deopeniagvan een nieuw tijdperk in de Duitsche politiek, die de Earopeesche beheerscht. Het kan nuttig zijn de voornaamste slingeringen, der jaren die wij thans achter ons hebben, in het geheugen te-roepen. Slechts wat uiterlijk zichtbaar was; de bedoelingen waardoer de hand werd geleid, die dit alles bestuurde, zullen door lateren worden ontleed. Indien rnen mag aannemen, dat Rusland door den laatsten Oosterschen oorlog een stap nader gekomen is aan zijn vast yooi', oogen gehouden en ten glotte te bereiken doel: de vernietiging van Turkije, is het niet minder zeker dat de Petersburgsche regee ring de mogelijkheid van dit succes dankt aan den Duitschen Rijkskanselier, die den oorlog lichtelijk had kunnen voorkomen, Toen gold de reeds honderd jaren oudo goede verstandhouding met Rusland den kanselier nog zeer veel. , Rusland ging op de alzoo vrije baan voort tot Adrianopel niet verder. Om eene nog onopgehelderde reden werd de hoofdstad des sultans niet genomen. Eenmaal in het bezit van Konstantinopel en de beide zeeëngten, had Rusland hooger eischen kunnen stellen en gerustelijk een oorlog met Engeland kunnen afwachten. Dan zou wat in de gegeven omstandigheden niet mogelijk , was het tractaat van Berlijn de bevestiging hebben kunnen v, worden van het verdrag van San Stefano. > Dit laatste verdrag viel in den Weener Hofburg als eene bom. Men had wel met leedwezen de Russen zoover zien trekken, doch zich, gedeeltelijk ter wille van DuiUchland, stil gehouden, en nu achtte men zich bedrogen en den ganschen buit voor Rusland bestemd. De Rijkskanselier bezwoer dezen toorn door de opdracht om Bosniëen Herzegowina in te lijven, een arbeid der hoege miiitarêe partij in Weenen bijzonder welkom. Men gunée aan Rusland niet het behoud van al de behaalde voordeden. Oostenrijk vooral niet, en graaf Andrassy was het schijnbaar hoofd der oppositie. Maar ook Duitschland, dat belang had gehad in den oorlog zelven om Rusland van mogelijke lusten lot eene toenadering aan Frankrijk tegen te houden, had uu den ooriog geen lust om mede te werken tot overmatige vergrooting der macht van zijn oostelijken nabuur. Dit was de strijd die op bet merkwaardige congres van Berlijn werd gestreden. Rusland werd ten slotte binnen de perken gehouden, doch wist aan wien dit te danken was en haatte Duitschland. In den zomer van 1879 rukten groote massa's Russische troe pen naar de Duitsche grens, en openlijk werd gesproken van een effectief verbond van Rusland en Frankrijk tegen Duitschland. Toen ontstond het Oostenrijksch-Duitsch verbond, dat eenige jaren lang den toestand in Europa moest beheerschen.»Dwing mij niet", had Bismarck te Berlijn tot Gortschakoff gezegd, nusschen u en Oostenrijk te kiezen''. De Russische staatsman sloeg de waar schuwing in den wind, Bismarck liet zijne badkamer in den steek en snelde naar Weenen, om met Andrassy, nog vóór deze zijn ambt nederlegde, het verbond te sluiten. Oostenrijk was blijde met dezen steun, want het had zich Rusland op het congres tot vijand gemaakt en had in de zoo begeerde aanwinst van Bosniëen Her zegowina als ware het eene open wonde, die zijn gansche gestel ondermijnde. De latere geschiedenis van het verbond is bekend: het werd versterkt door de toetreding van Italië, en weldra kon den Roemenie, Serviëen Spanje als zijne voorposten worden be schouwd. Tegen deze kolossale macht viel aan een oorlog niet te denken. Rusland, aldus geïsoleerd in het Oosten, heeft zijne partij ge kozen en zich met Duitschland verzoend. Thans is ook zijne medewerking verleend aan Duitschland's groote doel; behoud van het in 1870 bevochtene door volkomen isoleering van Frank rijk. Engeland telt voor een Europeeschen oorlog, die door de groote legers wordt beslist, weinig mede. Zoo is sedert 1875 de Duitsche politiek rondgegaan in .een cifkel. Staan wij nu ook, even als toen, aan den vooravond van een oorlog in het Oosten, of heeft Ruslands aansluiting slechts eene platonische beteekenis ? Het Engelsche Parlement heeft twee onaangename zaken achter "den rug: de discussie over het votum van wantrouwen in de regeering, door Sir Stafford Northcoto voorgesteld, ea de debatten over het adres van antwoord op de troonrede. Dank.zij da aaueeasluiüng der liberalen en het gebrek aan een