2 DE AM-STERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NED-ERtAND. De Noorweegsche staatsrechtelijke quaestie is door de vonnissen van den Rigsret niet opgelost. De meesten der oude ministers zijn door tiet Hof afgezet, doch de Kening heeft een nieuw kabinet ge kozen, dat evenzeer met de meerderheid der Kamer in oppositie zal zijn. Koning Oscar wil volhouden, dat hij een absoluut recht van veto bezit tegen grondwetsverandering, en de meerderheid dep vertegenwoordiging leest in de constitutie juist het omgekeerde. De toestand wordt gecompliceerd door een advies van het Zweedsche ministerie, dat zeer gemoedelijk verklaart niets met Noorweegsche l zaken te maken te hebben, maar toch het oordeel uitspreekt, dat in de grondwetten der beide zusterstaten geeno verandering kan worden gemaakt zonder toestemming des Konings, , Deze Zweedsche staatsdienaren ztjn echter geene officiëele uitleggers der Noorweegsche wetten, zoodat hun advies de meening blijft van eenigeparticulieren; meer niet. Maar de daad des Konings die het ad vies vroeg, schijnt aan tetooneq,dat men, in Stokholm op dwang middelen zint. De toepassing van zulke middelen zou een gevaarlijk spel ztja voor de kroon. B I Jf 3T K ST'l, A UT D. ' De nieuwe 'Minister van Koloniën is Maandag bij zijn dabuiji, begon nen met een bewijs van zijn zucht naar gemeen overleg. ? HU liet uit de wjjzigings-voorstellen betreffende de reglementen van Suriname en Curacao, een komma vallen. .'. , Mit 's kleine fangt man an!" : * Viy bits gaf de Minister van Waterstaat b j} de discussie over net voorstel-Rutgers, toen die afgevaardigde hem beleefd verzocht tem in Bet debat te willen voorgaan, ten antwoord: Ik meen dat de Regeering vol komen viij moet blijven in het kiezen van het oogenblik waarop zij bet woord wil nemen. Ik zal daarmede wachten totdat de. heer Rutgera zal hebben gesproken." " En toen de heer Rntgers aiet sprak, nam de Minister toch fladeltjk het woord. ? ; liet herinnert ons aan de afgezaagde komedie-aardigh*id van twee personen, die elkander bij 't verlaten van een kamer willen laten voor gaan en ten slotte, na veel strijkages, elkander tegen 't Ijjf loopen zoodat er n omvalt. '??'?' Ditmaal viel de Minister vrij onzacht. Het heeft den heer Oorver Hooft geweldig gehinderd dat de he,er Rnt gers durfde beweren: In de geheele Kamer zijn misschien geen zes leden, die weten wat een kanaalpan d is. Ten onrechte. Onder de zes of minder kon de heer Oorver Hooft immers zjjn. En toch zoo heel veel reden om zich als specialiteit te doen gelden, had de heer Oorver Hooft niet. Bfl de discussiën over het Merwedekanaal heeft hij echter nooit getoond te weten wat een Rijnvaartkanaal voor Amsterdam is. Of wist h$ het wél, en hield bij juist daarom het tot «tand komen er van tegen? Mijne Heeren! Ik huldig de leer: beter ten halve gekeerd dan geheel gedwaald", zei de heer Wintgens op l April, bij de Kanaaldiscussie. We dachten aan een aardigheid. Maar neen. Reeds den volgenden dag verklaarde hij niet terug te willen naar do bij de wet eenmaal afgeschafte octrooien. ' * Van nu af mag men dus verwachten dat de heer Wintgens ook de af schaffing .van de differentie ale rechten en allo bestaande wetten zal eer biedigen. Men is nooit te oud om te leeren. De beer Bastert erkende volmondig: wanneer ons in 1861 het Veeatpand (in het Merwedekanaal) niet was voorgespiegeld, zou ik nooit m£n stem aan die wet gegeven hebben. Een gulle bekentenis. Maar ze werpt een eigenaardig licht op de opvatting van het algemeen belang, door dien afgevaardigde, die ook Donderdag een oratio pro domo (voor de steenfabrikanten) hield, en grondwetsherziening, kiesrechthervorming, alles lager stelde dan 't belang.... aifoer industrie. ; . En .die afgevaardigde ontzag zich nochtans niet aan de ingenieurs wn den Staat de zijdelingsche verdachtmaking naar het hoofd te slingeren, die voor een goed verstaander is gelegen in de bewering, dat zij -uit over tuiging, of om welke andere redenen, weet ik niet" de voorkeur geven aan bnitenlaudsche steen! Zulke steenen treffen den fabrikant die ze maakt. ' Om mittelooze tijdverspilling te voorkomen, trok de heer Buma aijn voeretel over de droogmaking der Zuiderzee in en maakte er een motie van, waarin hij ook de Lauwerzee opnam. Dat ging in een moeite door. Om nnttelooze tijdverspilling te voorkomen, veroordeelde ds Kamer do motie, zonder eenige discussie, ter dood. Had de heer Buma zijn doel, nnttelooze tijdverspilling', niet beter kunnen bereiken door nooit zijn onbekookt voorstel in te dienen ? Wellicht bad hij er zich zelf ook een dienst mee gedaan en aan de kiezers van Sneek een gevoel van gerechtvaardigden spijt bespaard. De heer Buma zelf gevoelde dat hij op l April een dwaze figuur maakte. Want, terwijl de Minister van Waterstaat zijn ontwerp het meest ge niaalste" (de Minister bedoelde natuurlijk meest geniale") noemde dat tot - nu toe door de Kamer is behandeld, vatte de heer Buma-dit zoo o Z.'Exc. het door hem voorgestelde van geen overwegend belang fa*»eb«wt. Of de heer Buma begreep dus dat de Minister hem in 't-zeenetge zette", r- f~hg begreep zelf niet welke beteekenis zijn voorstel had. Dat laatste na is niet zoo geheel onmogelijk. Er waren er mwr.fü» 'i niet begrepen, ?. ONZE BLADEN. In 't Begin der week verscheen de offieieele Pl»ncius-red*. Dr. h«eft zich, na de vele aanmerkingen op zjjn woorden, verplicht geacht meda te deelen wat hy gezegd heeft of heeft wiUen zeggen, waat de strijd ia door de nu gegeven lezing niet bezworen. Dr. Kuyper heeft de brochure toegezonden aan prof. Harttag met een begeleidende missive, in verschil lende bladen opgenomen. De strijd is niet bezworen, zeiden wij, want niet alleen dat prof. Harting onbewimpeld heeft medegedeeld dat ook in de rede, gelijk z^j na luidt, zinsneden voorkomen die hij oamogelgk goedkeuren kan, maar de meest» bladen hebben een vecgehjkiag getrokken tnaschen de uitgesprolwae en de geschrevene redevoerimg, die wet zeer vleiend voor Dr. Kuypw lot*. In ens Dagblad werden verschiHeadc ponten aaagednid waar jpreöt ver schil bleef bestaan, werd op een veramterMg gewezea nog aangebracht» . in de nadere officieele leei&g van de Stand, zelf, hoewel ten slotte werd .toegestemd dat de brochure arkhans ee&ige verdienste had daas «ij eea zy een soort van bekentenis inhield. :?:;?; Het N. v. d. D., het Vad., de T$d, dr. Bronsveld ra zjjoe bekende Kroniek e. a. deden mede uitkomen dat tegen deze lezing op aiemwlf nog vrij wat bezwaren bhjven bestaan. Sedert heeft de Stand, naderhet doo» dr. K. in de officieele rede ten opzichte van een der (aangevoerde ponton aangenomen standpunt verdedigd. Vooral de geestverwanten die een af* keurend oordeel over zjjn woorden hadden uitgesproken, moeten het daarüx ontgelden. , De beslissing in de Goesche Eeds-qnaesüe genomen de bethufoo tot welke de twee zonder den eed toegelaten raadstede* b«bben medege maakt zijn vernietigd wordt door het Haagsehc £agW. zeer teegejaieat. De besliste houding hier door de regeering aangenomen woedt door bet conservatieve blad zeer op prijs gesteld. Het Tod. had van Mr.;He«B8> kerk geen ander besluit verwacht. Be N. Soft. Cl. billykt -de grond**, in 't koninklijk besluit ontwikkeld, niet. Be Kamper Ct dringt naar aanl- iding van de bespreking van AU geval op een afdoende ddhntiera regeling aan. Het Ovcrvelwvsch Weekblad wil d«n eed vervangen voor hen, die verklaren er geen waarde aan te hechten, door een Bcbriftelgke verklaring. " - * Ons Blad, het te Amersfoort verschonend weekblad, kwam nogmeate 'op de qnaestie-Muller terug en wees op het verkeerde van de houding door de Regeering «n. verdere machthebbenden in den laat»ten tijd tegen over ambtenaren aangenomen. Het Bot t. Nicttwsbl. de Letdsfhe Ct. en het Nieuwsbl. van Ncderl. bestreden den maatregel der Indische re» grering ten opzichte van den opiumhandel en de besliteing in zake de opiumkitten. De Schoolquaestie werd in de deze week verschenen maandbladen, da Gids en de Tijdspiegel, behandeld. Prof. Spruyt schreef in 't laatgenoemde een artikel tegen de politiek der liberale partij in de school-quaétie, de heer De Beaufort sprak tegen de tegenwoordige regeling der examens voor de hoofdonderwqzers-akte. De bladen lieten het vraagstuk goeddeels rusten. Allén de Artth. d. kwam met een artikel over het regeeringsontwerp en het Haagsche Dag blad met een beschrijving over den onderwijzer buiten de school, welk laatste de school zelfs weinig raakte. Het VóHcsblad besprak de vraag: wat wil de oppositie ? De sedert ingekomen verslagen der Kamer op de aanhangige wetsontwerpen zullen ongetwijfeld spoedig weder nietiwa stof leveren. ? Eet Grondwetsrapport werd deze week evenmin druk besproken. Da Arnh. Of. gaf een drietal stukken over de wijzigingen van Hoofdstuk I en II der Grondwet, de Kamp. Ct. en de tfoornscfit CouffiMt gaven er mede een artikel over, en eveneens de WcrJcsman$bode. De 2Mf. Ct. beschouwde den politieken toestand van het oogenblik -gunstig ' was het resultaat over de verschillende proefnemingen niet en ook de MM. Ct. was blijkens haar artikel: hetpolitiekkegelspel" vrij ontstemd over de bonding van een deel der liberale party. .?'?-,!' , De N. Eott. Ct. en het Haaysche Baqbl. gaven nog artikelen o ver het Congo-Traetaat. 't Vad. besprak uitvoerig de Staatspoorweg op Java terwjjl hefc Haagsche iïagbl. over Java-oegst sprak in verband met de resultaten der Nederlandsche politiek in het Oosten. Nog maken wij melding van een artikel in 't N. v. d. 2?.:;Voor of achter ons, waarin het volk tot wakker .voorwaarts streven wordt aange maand; van een tweetalibrieven in de Tyd getiteld: Gedachten van een oudgeneesheer: van een hoofdartikel in de Atnsfolbode waarin een drietal verrassingen worden aangekondigd; van een beschouwing eindelijk in do Gelderlander over Beachawng en Christendom. K U N S T. MEVBMIW BÖBSIS«, ALS «GENEVIÈVE". Het is geen wonder, dat een zoo geestige kastijding, aan de B1wit«»lni" toegediend ter eere der Panjeenaars, als NOS bons viHeffeeis in-ier-tgil in de groote schouwburgstad veel opgang gemaakt beeft. Sardau heeft, natuurlek, talrijke benijders, de banden der kunstbroederschap voelen in Frankrijk niet altijd even Suweelig aan, maar het sucees van zulk een groot talent laat het publiek zich niet betwisten. Men weet, dat desa zedescheta een van Sardous mmat op efl'ekt berekeaae, nmetop de traan» klieren werkend» dramaaa-i»: 200 «eioigr-dat de ear fioo«B»aatej;--uiet