Historisch Archief 1877-1940
£A ^
-DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
voordoet is meer dien van depressie en verslapping, en in ieder geval ia
de chronisch onvoldoende opwekking van het zenuwstelsel, zoo niet de
eigenlijke oorzaak, dan toch een der ontwijfelbaar disponeerende momenten
der ziekte. Daarom zyn ook, in verbinding met ondoelmatige voeding, een
eentonige levenswijze, gelykmatig voortdurende zwaarmoedigheid en der
gelijke toestanden, waarin het eveneens aan psychische genotmiddelen"
(opwekkingsmiddel) ontbreekt, van niet gering gewicht voor de
parthogepesis van het scorbut.
Uit bovenstaande beschouwingen volgt, dat de (gemiddeld) 10S gram
Eiwit, 56 gram Vet en 500 gram Koolhydraten, die een arbeidend
mensck dagelffis behoeft, tevens gemakkelijk moeten Jctinnen geresorbeerd
(of zoo men wil; verteerd) en dat ei/ in den vorm van smakelijke en
afwisselende spi/jzcn gebruikt behooren te worden.
Aan het slot van zyn opstel geeft S. eenige beschouwingen over den
toestand der voeding, zooals zij nog maar al te veelvuldig feitelijk bestaat.
De onderzoekingen van Mulder, Liebig, Gasparin, Playfair e. a. hebbeu
alle betrekking op de voeding van arbeiders, die steeds werk en behoorlijke
verdiensten hadden.
Hildesheim berekent (in Die Normal-Diat, Berlin, 1856, S. 67) dat een
gehuwde arbeider te Berlijn, die zich in dsn winter van 1846/47 voedde
met brood en aardappelen, een weinig melk, vet en meel, Zondags daarbij
een weinig vleesch en erwten, dan gemiddeld per dag verteerde: 86 gram
eiwit, 13 gr. vet, 610 gr. koolhydraten.
Böhm heeft (in Vorschliige eür Vcrbessenmg der Speiseetats in den
Gefangenenanstalten, Dtsch. V. f. off. G. 1869. I. S. 367) uit talrijke
waarnemingen een overzicht samengesteld, van hetgeen een arme familie
(t* Luohau, Frankf. a/0) bestaande uit vader, moeder en een,5-jarigkind
w«kel\jks verteerde, nl.:
i 20600 graai aardappelen . = 419 grim eiwit vet 4510 gram koolhydr.
1125 mael
875
125
250
6000
860
vleesch ) 1000
(Zond.pgr.3)^
boter, ,..,.=
Dus dagelijks verbruik . . .
Daarvan de helft gerekend
m.
M J)
157 , 92
19 ?
498
2
1210
173
230
322
4G
88 . 23
0
n
n
M
*
tl
m
810
195 *
2652
n
8107 B
1167 .
£81 ,
B
9
J»
U
1»
n
?
Bij Bulk een dieet (soms nog veel slechter!) gevoegd bij gebruik van
alkohol worden de organen rijk aan water en verslappen. De kracht tot
weerstand tegen ziekte en de energie vermindert sterk en daarmede alle
wilskracht, waardoor neiging tot gebruik van alkohol maar al te ras ver
meerdert.
Wageningen. P. J. van Peschi
1) Het protoflasma nl., dat in het leren van planten en dieren een hoogst be*
Unjrgke rol speelt, «n waarmede het leven" a. h. w. verbonden is. (#<??)
2) De oorzaken der onvolkomene vertering van vegetabilien zijn: eeratena de
insluiting der beatanddeelen binnen moeielijk verteerbare celwanden en ten tweed»
het groote volumen der plantaardige spijzen, waardoor het indringen der vertering»»
vochten in maag en ingewanden bemoeielijkt en de abnormale ontwikkeling van
gassen bevorderdt wordt; hierdoor vormen zich dikwijls atofl'en als vetzuren en
andere, die het pasaeeren der spijgraassa in het darmkanaal te veel bespoedigen,
waardoor de verterlngaappeu er niet genoeg op kunnen inwerken.
3) Vleesch van den slager bevat 15?20 pCt. beenderen, 71/2?10 pCt. vatweefael^j
Euiver vleeseh 22 pCt. eiwit, l pCt. vet.
OVERZICHT VAN DE EFFECTENMARKT
26 April-2 Mei.
Ofaöhoon de laatste dagen meer stof tot tevredenheid gaven, was do
afgeloopen beursweek verre van bemoedigend.
Ontegenzeggelijk was de meeste aandacht gewijd aan de Amerikaan
sche markt, zoo zelfs, dat de inschrijving op de nieuwe Russische Leening
hier schier ongemerkt voorbij ging. Toch staat men verstomd, wanneer
'men verneemt uit de buitealandsche bladen, dat te Amsterdam, dat
naarwfl vèrmoeddwi zich ongeveer van inschrijven had onthouden nog
£ 9.0QO.OOO - was geteekend. Die cijfers toch kunnen niet liagan.
De- daling in de Amerikaansche spoorwegwaarden nam buiten verwach
ting steeds grooter verhoudingen aan. De Amsterdamsche Effectenbeurs
hield zich goed, en naar wfl vernemen moet door de meeste geldnemers
voldoende zijn gesuppleerd. Een groot aantal prolongatienemers werd echter
dezer dagen tot opruimen gedwongan, en velen zijn geruïneerd. Dat lie
den, die geene fondsen meer beschikbaar hebben, tot zulke prijzen rea
iseeren. om een grooter verlies, dat hunne krachten zoude te boven gaan,
te vermijden, moet men billijken, ja zelfe toejuichen; doch hoa ongel
oovelijk het scbijne, er werd zelfs op die lage prijzen door eenigen
gecontramineer d. Dan ook was er fonds ter markt voor rekening van
anderen, die den toestand zoo hopeloos inzagen, dat zij meenden, dat elke
gulden, die door verkoop te bedingen was, gered was. Zij gelieven optej
slaan uit de gedichten van De Gónestet De alarmisten" en do volgende
Tegels uit het hoofd te leeren:
Maar handen uit de mouwen,
Cour&gie en vertrouwen,
En wat gezond verstand!
De mensch leeft om te hopen..77
En 't zal zoo'n vaart niet loopen
'tLeit immera op zijn kant?"
D« beide laatste dagen was de stemming aan onze beurs zér willig,
zelta zoo, dat men de flauwe New-Yorker koersen van l Mei ongeveer
negeerde. Zij echter, die het meest door de aanzienlijke daling hebben
geleden, zullen wel da laatsten zijn, van eene eventueele rijaing te
profiteeren.
Eén ding zij hun tot troost, al is die schraal, dat Amerika zelf zijne
financieele misdaden duur betaalt. De dwaasheden te New-York in
Spoorwegaandeelen begaan, en die ons zoozeer van dat soort waarden
hebben vervreemd, zijn vermoedelijk de groote oorzaak van het wegvloeien
van het goud. Door de lichtzinnigste handelingen heeft men het weinige
vertrouwen, dat men nog in Amerikaansche zaken stelde, geknakt
meu deoke akciits aan 4e aangekondigde Oividwdea tiidws de plaatsing
van eenigeaandeelensoorten, waarvan meermalen werd in twijfel getrok
ken of die verdiend, dan wel uit den verkoopprijs betaald werden.
Nu Europa niet meer, zooals vroeger, den grooten toevloed Amerikaan
sche waarden slikt, moet mnn ter balanceering der handelsbalans groots
sommen gouds verzenden. Men schat het bedrag van het in den laatsten
tijd naar Europa verscheepte goud op ongeveer $ 30.000,000, terwijl men
nog geen grond heeft om te gissen, dat die verzendingen spoedig zullen
worden gestaakt.
Onze Nationale fondsen waren vast gestemd, en blijven iets boven
hun vorigen koers genoteerd.
Hongaren in papier verloren 1%, terwijl de 5% goudleening %*A te
rugliep.
Italianen zoozér door ons geldbeleggend publiek verwaarloosd
stegen in navolging van Parijs weder IK %. Het aan de Italifanscha
regeering toegedicht plan de schuld tot pari te doen opvoeren, en ver
volgens in een 4 % belasting vry fonds te converteeren, schijnt zijne
verwezenlijking meer en meer naderen. De koers te Parijs was heden,
Vrijdag, 95.80. Trekt men daarvan de loopende rente of 1.68 af, dan is
de koers op dit pogenblik leiteljjk ruim 94 % of slechts 6 % onder
pari. Portugeezen iets flauwer.
De meeste soorten Russische fondsen toonen bij de vorige week eenigen
teruggang aan. De grootste daling ondervonden de Ooster Leeningen,
die K a l % terugliepen. Niet onwaarschijnlijk werden vooral te
Berlijn eenige ruilorders tegen het Nieuwe fonds uitgevoerd. Tot deze
koersen geven wij echter verreweg de voorkeur d,an de andere soorten,
die slechts ongeveer X % boven de 1884er werden verhandeld.
Spanjaarden, die aanvankelijk iets stegen, blijven ten slotte op hun
T»rigen koers. Die kleine teruggang wordt wellicht gewettigd door de
herhaalde berichten van ongeregeldheden, die ons uit dat land geworden.
Turken uitgezonderd de niet-geregistreerde algemeene schuld
iets flauwer. Egyptenaren onveranderd. Mexicanen gingen weder ?6%
voor de 1851ers en 1% voor de nieuwe terug.
Brazilianen 1865 en 1875 %%, resp. X% beter, ISSSers J£%, 1879er3
%% lager. Columbianen verloren M%, Peruanen toonen bij de vorige
week een verlies van %ï% voor de 6%, en %% voor de 5% aan
Stedölijke leeningen stil. Door remplaceering van uitgelote stukken.
valt voer 3% Amsterdamsche leening een avans van
2K%,teconstateeren. 4% Obligatiën 's-Gravenhage 1884 werden a 98K% verhandeld.
Yan industriëele en financieele waarden stegen Aandeelen Lens en
Bergsma" % %, Kas-Vereeniging 2 %, Nederl. Handel-MaatschappüX %,
Parkschouwburg 3% %, preferente Aandeelen Zeeland" % %, terwijl
Aandeelen Amsterdamsche Bank l %, Koloniale Bank 4 %, Feijenoord
l %, Panopticum 3ü%, Stoomvaart-Maatsch. Nederland" 2 % en
obligatien Java" zelfs 43% % daalden. De reden tot de daling van laatst
genoemde soort is uit het verslag bekend.
De Inschrijving op de 5 % leening der Koninklijke Fabriek van
Stoomen andere Werktuigen, heeft niet het gewenschte resultaat gehad, en ia
de gelegenheid tot deelneming tot 7 Mei verlengd. Tegen 8 dezer is door
Maatschappij eene vergadering van aandeelhouders opgeroepen om het
resultaat der inschrijving, en eene misschien daaruit voortvloeiende
likwidatie te bespreken. Wij hopen dat het laatste zal blijken onnoodig te zijn,
en dat de Maatschappij alsnog door voldoende financieele krachten zal
gesteund worden.
Geïnfluenceerd door da Amerikaansche Spoorwegkoersen, moesten
Colorado Obligatiën en Certificaten 2J4 % derven. ook Maxwells trof
dat lot, ofschoon in geringer mate. De Aandeeien verloren % %t de
Incomebonds % %.
Hollandsche Spoorwegwaarden waren voor het moorendeel lager.
Aandeelon Hollandsciie Spoorweg verloren % %, Centraal Spoorweg 1% %,
gestempelde Obligatiën % %, Uitgestelde Schuld 35 %, Bokstel-Wesel
Aandeelen 1?% %, gestempelde Obligatie 2% %.
Behalve West-Siciliaansche spoorweg-obligatiën die M% terug liepen,
waren Italiaansche sporen vast gestemd. Victor Emanual sluiten %%i
Zuid-Itaiiaanscho spoorw. oblig. \%% hoogor.
Eonigszins gelijken tred houdende met de Staatsfondsen sluiten ook
de Eussische Spoorwegwaarden lager. Do aanzienlijke koers verminde
ringen zijn: *A% voor Aand. Saltische Spoorweg. 2% voor Morschansk
Sysran, 1M% voor Riaschsk Wiasma, en \% voor
Zuid-Wester-Spoorwegaandeplen. De koers van laatstgenoemden is ongeveer aan die der
2do Russische Ooster-leening gelijk. Zooals wij meermalen aantoonden
is een hoogere koers voor Zuid-Wester Sporen alleszins' gewettigd, daar
zij b\j dezelfde rente, toch nog kans hebben op een mogelijk uittekeeren
dividend. Buitendien worden de Zuid-Wester-Spoorwagaandeelen door
loting gedelgd, hetgeen op de tegenwoordige koersen evenzeer in hun
voordeel moet worden beschouwd.
Aandeelen Gooische stoomtram daalden 2% %, Noord- en
Zuid-Hollandsche tram 7Ji % en Nederlandsch-Indische niet minder dan 23% %i
Behalve de ongunstige verwachtingen, die men van die ondernemingen
koestert, werd die daling door eenige opruimingen sterk bevorderd.
Rotterdamsche tram gevraagd en K % hooger.
Met uitzondering van een paar soorten zijn alle Amerikaansche spoor
wegwaarden aanzienlijk in prijs verminderd. De beide laatste dagen was
do stemming echter veel beter, en kon voel van hot geleden verlies wor
den hersteld. Hoofdzakelijk werden de Denver- Rio- en Missourikansas &
Texaswaarden getroffen. Van eerstgenoemd soort sluiten de aandeelea
2^ % do oude 7 % Obligatiën 8% % da geconsolideerde 9& % en do
algem. 5% Schuld 8X % lager.
Missouri-hares 1% %, 7 % Obligatiën Ui %,5 % algemeene schuld 3>S %
en Incomebonds 3% % lager. Aanvankelijke was de daling in 5 %
obligatien sterk, doch zij konden zich van 53 % tot 59 % herstellen, vooral
nadat op de laagste prijzen veel voor Amerikaansche rekening werd
opgenomen. .
De verdere vermeldenswaardige teruggangen zijn: 7 % in Atchison
Topeka, 2% % in preferred Buffalo, 5>i % in Central-hares, 25Ï% in
Canada Southern, 3 % in preferred North-Western, terwijl ook de zoozeer:
als soliede erkende Bonds dier Maatschappij 3Üa, 4!4 % verloren. Verder
daalden Burlingtonhares 1% %, Floridashares 3 %, 5 % Obligatiën 6 %,
Michigans VA %, nionshares 5 %, 6 % Collateral trust Bonda 2 K %.
Hun betrekkeiyk hoogen koers in aanmerking nemende, daalden
Mamtoba-shares weinig. Het verlies is slechts 1% %. Ontarioshares maakten
eene gunstige uitzondering. Zij sluiten % % hooger. Canadians verbeter
den l %. Opmerkelijk is het, dat over het geheel genomen de Noordelijke
lijnen uiet zoo zwaar of in het geheel niet werden getroffen. Hoofdzakelijk
waren het de Gouldsche shares, die het moesten ontgelden.
De geldmarkt blijft ruim voorzien, alhoewel voor prolongatie een paar
maal 4 % werd besteed. Heden was geld echter sterk aangeboden, niet
onwaarschijnlijk tengevolge van vele opvragingen, door geforceerde op
ruimingen der onderpanden.
Plaatselijk disconto 3X %.
Uit de laatst gepubliceerde Weekstaafc der Nederlandsche Bank blijkt,
dat hare goudvoorraad weder met ? 2 millioen vermeerderde. De zilver
voorraad steeg 3 ton. De overige veranderingen zijn onbelangrijk.
Bij de laatste inschrijving voor Schatkistpromessen werd in het geheel
voor ? 12.109,000 geteekend. De benoodigde ? 3.000,000 werden dooreen
a ruim ?991.53 gegund, hetgeen uitkomt o» eea discouto a 3'/,.% 'ajaara,
L