Historisch Archief 1877-1940
ir.
. IftftL
DE AMOTEEDAMMER
WEEKBLAB
NEDERLAND,
Verschijnt eiken Zaterdagavond.
Bttgmri: DAGBLADVEBEENIGINQ^HoLiz * Co.
Kantoor: Spuistraat 216.
Hoofd-Agenten: te Batavia, G. KÖLFF A de.
Zondag 18 Mei.
"
Abonnement per 3(m ? i _ fr p _
Afzonderlijke Nummers aan de Kiosken verkrijgbaar a '
Advertentien van 1?6 regels f \.?, elke regel meer . ',
tussohen den tekst per regel .
Abonnement op de Mail-Editie -aar
iaatINHOUD:
BUITENLAND. BINNENLAND. Onze bladen, ?» Warme kadetjes, een
Zaterdag-avond praatje, XLVIII, door Sagittarina. En n B t: Parkaehotrwburg, door
Alb. Th. Muziek, door Auditor. Kunst-ten-toon-stellingen, I, door Alb. Th.
Uit België, door M. A. Letterkunde: Troon en Kerker, door H. "Wolfgang van
der Mejj, beoordeeld door Horatio. Taylor's jongste roman, door W. P. C. K.
Nieuwe blijspelen, beoordeeld door K. Aan de Herinnering, dot-r T. Placidus.
Berichten en Mededeelmgen. Inhoud van Tijdschriften. Nieuwste Uitgaven.
Militaire Zaken: De vereeniging tot behandeling van op de zeemacht betrek
king hebbende onderwerpen, door X. Schaakspel. Feuilleton: Carlotta. Uit
het Italiaansch naar O. Boito, VI, (Slot). NIEUWS VAN DE WEEK. Uitlotin
gen. Overzicht van de effectenm&rkt. Amerikaansehe Sporen, XVII, door J. v.
d. Borg. Faillissementen. Burgelijke Stand. Veiling van vaste goederen.
Te Hoor. Advertentien, Schouwburgen.
De Socialistenwet is voor twee jaar verlengd, de Duitsche Re
geering heeft haar voorstel door den Rijksdag zien aannemen. De
uitslag der stemming is voor velen een verrassing geweest. Men
meende uit de berichten der dagen vóór en tijdens de behande
ling, dat slechts een enkele stem den doorslag zou geven en er
meer kansen waren voor verwerping dan aanneming de uit
komst was: 189 stemmen vóór, 157 stemmen tegen.
Bic uitkomst is grootendeels te danken aan de houding van
het Centrum, hetwelk geheel verdeeld-was, maar ook aan de
Buitsche Vrijzinnige partij. Het schijnt dat bij de fusie der
Fortschritt-party met de Secessionisten wel het beginsel: g e e n uit
zonderingswetten, op den voorgrond is gesteld, maar
dat men -verzuimd beeft de leden der laatstgenoemde fractie te
polsen over de aanhangige socialistenwet zelf. Zij meenden dat het
besluit alleen voor nieuwe wetten gold en dat bij de verlenging eener
bestaande wet een andere zienswijze mogelijk bleef. Zoo althans wordt
beweerd, ter verklaring van het feit, dat een 30-tal leden van de
nieuwe groep zich afzonderde en voor verlenging der wet stemde.
Be Vrijzinnige partij heeft natuurlijk over deze hare houding
vrij wat moeten hooren en niet ten onrechte. Tot een splitsing
zal echter het gebeurde niet leiden. Voor het vervolg hebben de be
wuste leden thans beterschap beloofd. Laat ons hopen dat zij, wanneer
bun opnieuw den eisch wordt gesteld door daden van hun
overtuiging te doen blijken, voet bij stuk zullen houden. De
liberale partij heeft behoefte aan mannen, die weten wat zij
willen. Bij de besliste wending naar rechts, bij deze gelegenheid
d»or de wrtwoaal-Kberale partij genomen zij stemde eenparig
V69T verlenging wordt het hun lichter zich nauwer bij hun
nieuwe vriendeni de in het vuur beproefde mannen der Fortschriit
aan te sluiten. Ook de heftige aanvallen door Bisrnarck in den
loep vaa het debat op de liberale partij gericht, zijn wel in staat
om de leden tet nauwere aansluiting te nopen en tot krachtig verzet
te prikkelen.
Van een ontbinding van den Rijksdag is natuurlijk geen sprake
meer. Nadat deze week de wet tegen het misbruik van ontplofbare
stoffen met algemeene stemmen is goedgekeurd de sociaal
democraten onthielden zich is de Rijksdag tot nadere bijeen
roeping gescheiden. Over eenige weken, te gelijk waarschijnlijk
met de plechtigheid, verbonden aan het leggen van den eersten
steen voer het nieuws zittinggebouw, zullen de leden waarschijn
lijk weder bijeen
komen*
*
Pe Tonkin-oorlog js officieel geëindigd. Te Tien-Tsin is het
verdrag geteekend, waarbij China aan Frankrijk het recht van
protectoraat over Aanam en Tonkin afstaat. Frankrijk vraagt geen
schadevergoeding ia geld, maar verzekert zich den handel op de
prdvmeiën van zuidelijk China, met het uitgesproken voornemen,
om de vreemde mogendheden die aan dien handel zouden willen
deelnemen, door tellen en rechten in de oorlogskosten te laten
bijdragen. Het zal de grenzen, die nog in bijzonderheden te rege
len zijn, beecheeiaen, op voorwaaede, dat China terstond zijne
tussohen den tekst per regel .
Abonnement op de Muil-Editie per jaar
Advertentien in regel ....'*
???-?- -- .._.j - __
' 1.15.
, 0.10.
0.15.
, L?.
, 18.?.
0.20.
troepen binnen 'dïe grenzen terugtrekt. China erkent daarbij al de
vroegere tractaten met Annam, die het uitgangspunt van den
oorlog hebben gevormd.
Het rechtstreeksch gevolg voor Frankrijk is, dat de re<*eerin<*
hare aanvraag om crediet voor Tonkin terstond van 45 op 33
milhoen francs brengt. Een tweede gevolg is de versterkte po
sitie der regeering, die zoowel uit den toon van buitenlandscha
bladen als Times, Neue Freie Pressc, Diritto, enz. blijkt, als uit de
wijze waarop de monarchale en radicale bladen in Frankrijk zelf het
behaald succes trachten te verkleinen. Ferry zal van deze krach
tige positie ook weldra kunnen gebruik maken, daar terstond na
de vacantie het ontwerp tot grondwetsherziening in behandeling
komt, en wel naar de regeering thans besloten heeft, - niet
eerst bij den Senaat, maar eerst bij de Kamer.
«
* *
_ In Zwitserland heeft Zondag de stemming plaats gehad over de
vier wetten in de Bondsvergadering goedgekeurd. Zij betroffen
l o. uitbreiding van het personeel aan het departement van Justitie,
2o. verhooging der toelage voor de gezant te Washington, 3o. af
schaffing van het patent der handelsreizigers en 4o. wijziging van
het Strafwetboek met het oog op het gebeurde te Stabio.
De wetten waren niet van overwegend belang maar de verwer
ping krijgt gewicht door de motieven welke daartoe hebben geleid.
De ultramontaansche en protestantsche conservatieven hebben ver
klaard dat zij tegen elke wet zullen stemmen welke door deze
bondsvergadering zou worden vastgesteld. Zoolang de liberale
meerderheid in de vergadering overheerschende-blijlt, zal de tactiek
gevolgd worcfén.
Veel eerbied boezemt zulk een taktiek niet in. Het valt gemak
kelijk allerlei grieven op deze wijze saam te vatten om goede
maatregelen tegen te houden. Het Zwitsersch volk zal, naar men
mag hopen, spoedig het heillooze van zulk een staatkunde inzien.
*
* *
Bij de stemming over het vetum van wantrouwen in de Engelscb/
regeering, door Sir Michael Hicks-Beach in het Lagerhuis voorge
steld, heeft het Kabinet Gladstene nogmaals de overwinning be
haald. Het was echter eene Pyrrhus-zegepraal. De meerderheid
was tot 28 geslonken, en hadden de Ieren aHen het voorbeeld
van hunnen leider gevolgd, dan ware de reg-eeniög verslage» ge
weest. Terecht kon een der sprekers van de oppositie aaa de
regeering toevoegen: »indien het hier geen partyquaestie geld,
zouden er zelfs verscheiden leden van het Kabinet zijn, die véar
de metie van den heer Hicks-Beach stenaden."
Lord Randolph Churchill was zooals zelfs de
regeewngsbladeu erkenden bijzonder gelukkig in zijn aanval op de» heer
Gladstone. Hij vergeleek de schitterende rol, door Beaconsfield
op het congres te Berlijn geepeeld, met de armzalige heuding,
die Gladstone op de door hem bijeengeroepen eenferentie zeu
moeten aannemen. Hij ontwikkelde verder een conservatief pro
gram, waarbij hij op den voorgrond stelde, dat geen enkele partg
zich kon onttrekken aan de parlementaire hervormingen, die het
wachtwoord van het tegenwoordige ministerie vormden; eea
Toryministerie zou de taak vesl vollediger opvatten, de hervormingen
op breeder basis doen rusten, en niet slechts uitbreiding van
kiesrecht, maar tevens herziening der kiesdistricten voorstellen.
Drie liberalen, Foster, Gowen en Goschen sprak-en tegen de
Regeering. De eerste vroeger in het Kabinet Gladstone Secre
taris van Ierland merkte zeer terecht op, dat de Premier an
deren van veel, zish zelf van alles kon overtuigen. De Pall-Mall
omschreef laatst de pesilie der liberalen als die van personen,
welke ter wille van het partijverband, en dus van eene op
zich zelf goede zaak, gedwongen zijn te zeggen, dat twee
maal twee vijf is. Ms de heer Gtedstoue zeo iets beweert, ge
looft hij het ongetwijfeld; anderen echter is -het talent niet gege
ven, om-de meening, .die zij op.