No. 383 DE TOfrft NEBERLAND. *l Of onze wetgevers, toen zij zich met paedagogiflche vragen- onledig hielden, ook zoo verstandig gehandeld hebben? Te mijnent woont en werkt een jongmensch, dat het gymnasium be zoekt. Uit mijn buurt gaat een jongentje naar de Hoogere Burgerschool en laatst kwam mij onder de oogen het programma voor de akten-examens voor lager onderwijs. .Als ik mij herinner wat ik zoo avond aan avond zie werken, welke boeken ik tweemaal daags zien voorSij dragen en welke vragen ik hoorde stellen en beantwoorden mag ik er niet bijvoegen dan kom ik wel eens in verzoeking de wijsheid des wetgevers te verdenken. Onwillekeu rig denk ik aan een bouwheer, die bij het vaststellen van zijn plan, vrouw en kinderen stem in 't kapittel gaf en ter vervulling van den wensch der eene hier een zaaltje, den anderen daar een kamertje op het bestek aanbracht ____ , Of ik het oude liedje van TJeberMrdung weer ga zingen?" Och neen, op een klein plaatsje als het mijne, met kleine klassen op de Hoogere Burgerschool en nog kleinere op het gymnasium kan een goed docent de leerlingen tijdens de lesuren zooveel laten werken, dat een kleine aanvulling thuis voldoende is. Een klas van vijf leerlingen profiteert in n lesuur twee a driemaal zooveel als een klas van twintig discipels in denzelfden tijd. Vermetele lieden beweren zelfs vijf a zes maal zooveel! Over de studie der adspirant-hulponderwijzers durf ik niet spreken. In den trein knoopte ik uit een geprek tusschen twee heeren, die deskundigen of commissieleden schenen, mij de becijfering in 't, oor, dat in Gelderland van de 84 mannelijke adspiranten, die op normaalscholen opgeleid waren, 64 waren durchgef allen. Wie zich partijstelt voor het examen-programma, moet dat onderwijs slecht noemen! Maar revenons a nos meutonsl In dit geval de wetgevers. Ik sprak over do studie, waarvan ik getuige was, over de boeken, die ik zag voorbijdragen. Die loopt of die handelen over Latijn, Grieksch, Fransch, Duitsch, Engelsen, Nederl. taal gij weet wel, die komt achter aan ! rekenkunde, algebra, meetkunde, natuurlijke historie, natuurkunde, geschiedenis, aardrijkskunde; bovendien staatsregeling, staathuishoud kunde voor de hoogere burgerscholieren, plus wat ik vergeten mag heb ben. En dat alles voor n stel hersenen, om zich binnen n of twee maal vier en twinfig uren mee bezig te houden. Als ik het mij goed voorstel, begint zoo'n jonsjmenseh 's morgens om acht uur met Cesar of Xenophon ; is zoo gaandeweg zijn geest weer geheel en al ingenomen door Romeinsche of Grieksche helden en zit hij met hen te turen op een bezwaar dat weggeruimd moet, maar niet wil worden, dan naar een andere leeszaal, waar Versluys of Knapper belangstelling vraagt voor een samen stel van rechte en gebogen lijnen en de geheimenissen, daarachter verbor gen; is eindelijk de zin voor intrigues weer recht wakker geworden, dan rust hij uit bij het mechanische algebrasommen maken of oefent zich in plichtsbetrachting bij Mertens' regels voor de uitspraak van de verschil lende Eogelsche klinkers, 's Namiddag gaat dat leven vol afwisseling voort, zoodat het jonge mensch zich nooit aan tafel zet, zonder een dag rijk aan gebeurtenissen achter den rug te hebben, en met het vooruitzicht op een even rijken avond. Zoo gaan de dagen voorbij en lijken op elkaar gevuld met geestesgymnastiek voor een klein deel, met het opzamelen neen deugt niet, het doet dsnken aan zoeken met he binnenwerken van de mild aangeboden allerlei leerstof. Yan het zich uit eigen aandrift bezighouden met de leerstof, schijn noch schaduw, 't Blijft bij een zich bezighouden, daarmee op commando, overigens een opnemen en bergen binnen de enge wanden van een menschenhooid, dat na zoovele uren bergensmoêen ook werkensmo is. En waarmede zich ook u:t eigen aandrift bezig te houden? Ce'serait l'cmbarras du clioix als er lust toe bestond. Keesje Tutbus, of was hij het niet, dan ten minste zijn neefje, had jaren achtereen zooveel lekkers en voedzaams genoten, dat hij eindelijk als verjaringscadeau vroeg : vacantie van 't eten. Bij onze jongelui vertoont zich vaak ongeveer hetzelfde verschijnsel: door dat onnatuurlijk opdringen van allerlei kennis wordt de natuurlijke zucht tot weten uitgedoofd ; geestesarbeid anders een genot, wordt zoo al niet een straf, dan toch een daad van plichts-betrachting. Tijd en gelegenheid voor het smaak krijgen in een enkel vak ontbreekt : daarvoor ?was noodig dat de jongelieden er zich dagelijks en lang mee bezighielden, zoodat zij er geheel mee vertrouwd raakten. Het aangename gevoel dat zij vooruitgaan, dat in menig verzamelaar bij het zien aangroeien zijner collectie het zacht vuurtje der belangstelling en liefde stookt, kan bij dat ronddraven in den kring van het allerlei en velerlei niet geboren worden. Vandaar dat examen-programma's nog altijd beleend gjjn met in plaats van doordrongen z§n van als eisch stellen, vandaar dat, om slechts n vak te noemen, 't resultaat van 't onderwijs in de wiskunde bestaat in 't opgenomen hebben van vele stellingen c. a. in plaats van de methode. Bij het aangroeien van de schat der kennis zal dat opnemen steeds hoogere en hoogere eischen stellen, de oorspronkelijkheid zal steeds meer door de veelzijdigheid verdrongen worden tot wij gelijk worden aan de Chineezen, wier voorvaderen zooveel wetenschap opgezameld hebben dat het tegenwoordige geslacht aan al zijn tijd en kracht nauwelijks genoeg heeft om al die kennis over te nemen. Oorspronkelijk heid, uitbreiding van kennis, laat dan ook ieder rechtgeaard Chinees aan andere volken over. Is het zoover met ons nog niet; op weg daarheen zijn wij toch! Hoe zou het zijn als deze studietijd niet vóór het twintigste jaar eindigde; als het geheele leven in examen-perioden was verdeeld? Doch ook nu reeds is het te erg: Het gebouw dat directeur of rector met hun helpers binnen vijf a zes jaren ineentimmeren, is reeds vol vertrekjes en hokjes, in plaats van breed, ruim en frisch. Echter niet de scbuld gegeven aan hen, maar aan de wetgevers, die "bij het maken van het bestek allerlei specialiteiten bet naar den zin wenschten te maken. de onde.r.iKaz.ersstu.die.^lIifc. -HSstefca&en Schoolblad, ! dat woord opnemen, het naar onder het schrijven van dit stukje ontvangen, zie ik, dat in Friesland, Limburg, Koord-Brabant e. m. a. de uitkomsten bijna in dezelfde mata gunstig als in Gelderland ongunstig zijn, zoodat in plaats van een algemeene beschouwing, een bijzondere studie van een bepaald examen noodig zou zijn. Die is echter onmogelijk, zoolang het waar blijft wat Het School blad schreef: Alles heeft zijn officieele verslagen en particuliere verslaggevers, behalve net examen van ongeveer twee honderd dozijn adspirant onderwijzers. Of zou een der commissie-leden of deskundigen uit de school willen klappen ? H. MTEUWS WEEK. Z. M. de Koning heeft in den avond vóór H. D. vertrek van Oranje-Nassau's-Oord zijn portret aan den heer Buis, burgemeester van BKÜSSEL, gezonden. Donderdag 29 Mei, op den eersten verjaardag van den dood van Prinses Marianne der Nederlanden, werd op haar graf te ERBACH, in den Rheingau, een gedenksteen geplaatst, welke plechtigheid haar kinderen, prins en prinses Albert vafa Pruisen en prinses Alexandrie van Pruisen (gehuwd met hertog Willem van Mecklenburg?Schwerin) bijwoonden. Aan de Tweede Kamer is aangeboden een Wetsontwerp tot het in werking treden van het nieuw Wetboek van Strafrecht met l Januari 1885 en tot regeling van den overgang van de oude tot de nieuwe straf wetgeving om overeenstemming te brengen tusschen de bestaande Wetten en het nieuwe Wetboek. Bij de Tweede Kamer is ingekomen een ontwerp van wet tot eene geldleening ten laste van den Staat, tot een bedrag van 60 millioeu gulden. Eene internationale conferentie tot bespreking eener regeling van het vervoer van landverhuizers is aanstaande. De Nederlandsr-he Eegeering heeft daartoe het initiatief genomen. Het antwoord van den Minister van Koloniën op het voorloopig verslag der Tweede Kamer over de Indische begrooting is ingekomen. Het voorstel-Van Eek tot herziening van net reglement van orde der Tweede Kamer is verworpen. Maandag a. s. zal in de Tweede Kamer de Nisero-interpellatie plaats hebben; daarna voortzetting van de beraadslaging der suikerwet, vervol gens komt de klassenbelasting aan de orde. Door het Depart. van Binnenl. Zaken is uitgegeven eene naam lijst der gemeenten, met aanwijzing der provincie, waartoe elke gemeente behoort, voornamelijk hiertoe strekkende, dat in de van de Kegeering uitgaande stukken de namen der gemeenten en pro vinciën eensluidend worden gespeld. Sedert eenige dagen is de oud-minister Modderman wederom bedlegerig. De wond heeft zich opnieuw vertoond, doch ditmaal onder minder verontrustende verschijnselen. Aan dr. J. J. P. Valeton, is met ingang van 16 September 1884, eervol ontslag verleend als hoogleeraar in de faculteit der godge leerdheid aan de Piijks-Universiteit te Groningen, en tot hoogleeraar in de faculteit der godgeleerdheid aan gemelde Universiteit, benoemd: dr. G. Wildeboer, predikant te Heiloo. Te 's-Gravenhage is in den ouderdom van 91 jaar overleden de gepensionneerde generaal H. F. K. Duycker. In den Gemeenteraad van Amsterdam is aangenomen de voordracht van B. en W. tot toekenning van eene verhooging van jaarwedden aan direc teuren, leeraren en onderwijzeressen der gemeentescholen voor M. 0., die daarvoor in aanmerking kwamen. De Fransche Regeering heeft een wetsontwerp ingediend tot het verleenen van een krediet van 80,000 francs voor de onkosten voor inzendingen ter Landbouw-tentoonstelling alhier. De volgende sommen zijn daarin uitgetrokken: prijzen voor vee fr. 35,000; voor landbouwproducten en werktuigen fr. 25,000; cor respondentie- en advertentie-kosten fr. 10,000; uitgaven van de tentoonstellings-commissie fr. 10,000. Op voordracht van B. en W. van GKONINGEN is door den Eaad dier gemeente besloten tot het uitkeeren van eene som van ? 10,000 aart de gemeente Haren, als tegemoetkoming voor de tot stand gebrachte grensverandering. Vijf ingezetenen uit HOF VAN DELFT hebben een request ingediend bij Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland, om een deel hunner gemeente met de gemeente Delft te vereenigen. Het motief voor dat verzoek schrift moet zijn, dat zij reden van dankbaarheid hebben voor het genot, dat de gemeente Delft hun aanbiedt, en dat zij daarom gaarne m»<te lasten dier gemeente bijdragen. Uit HOOGEVEEN is een adres aan den Koning verzonden, door meer dan 100 schippers geteekend, waarin wordt aangedrongen op het nemen van maatregelen tot verbetering van het Zwolsche diep, gelijk iadartiJjS in het rapport der Staatscommissie is voorgesteld. 'f Te Bergen op Zoom heeft de provisioneele verkoop plaats gehadi .ge.ëffefld.9 vesting-gcoudan., welke ? 12,tü&0£l>rachj«a,