Historisch Archief 1877-1940
_.
DB AMSTERDAMMER
WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
Verschijnt eiken Zaterdagavond.
Uitgevers: DAGBLADVEBEENIGING HOLTZ t Co,
Kantoor: Singel 211.
Hoofd-Agenten: te Bttavi», G. KOLF? A Co.
Zondag 15 Juni.
Abonnement per 3[m . . f 1.?. fr. p. p. f 1.15.
Afzonderlijke Nummers aan de Kiosken verkrijgbaar i 0.10.
Adverteutiën van 1?6 regels f 1.?, «Ike rogel meer . 0.15.
tueschen den tekst per regel ..... 1.?.
Abonnement op de Matl-Editie per jaar 18.?.
Advertentiën in vegel 0.20.
t N H O UDi
BUITENLAND. BINNENLAND. Owe bladen. Warme Kadetjes, een
Zaterdag-avond Praatje, door Aquariug. Nieuwe straatnamen in Amsterdam, u,
door A. Th. Kunst: Het tooneel te Botterdam, door BI. H. Uit België, door
JC. A. Letterkunde: Don Juan Tenorio, III, door \V. N. Coenen. Aan wal
eu aan boord, door,Fatras van Ooit, beoordeeld door D. N. Oratie van Pief. 3.
ten Brink, door Alb. Th. Berichten en Mededeelingen. Inhoud van Tijdschrif
ten. Nieuwe Uitgaven. Militaire Zaien: D» oefeningen bij de Infanterie,
door Ares. Schaakspel. Fe u i 11 e t on: Vrees voor de liefde, door Ludwig
Laistner, III. '?? "NIEUWS VAN DE WEEK. Brievenbus. Faillissementen.
Uitljtingen. verzioht van de Effectenmarkt. Amerikaanscne Sporen, XX, door
J. v. d. Burg. Burgerlijke stand. Veiling van vaste goederen. Te huur.
Advertentiën.
Het Fraoseha ministerie had in de laatste dagen der vorige
?week «ene moeilijke zaak te verdedigen. De dagbladredacteur
Saint'Elmè, «p Corsica mishandeld, \vas door de raagisirateur tij
dens het proces dat zijn overlijden, voorafging, op onwaardige
wijze behandeld, en naar aanleiding van dezen moord waren door
de radicalen en bonapartistische bladen de schandelijke toestanden
op het eiland aa* bet licht gebracht. Hierover geïnterpelleerd, ver
dedigden de mloisters Martin-Feuillée en Waldeck-Rousseau wat
niet te verdedigen was, en weigerden genoegen te nemen met
eene motie, die/,velen leden der meerderheid aangenaam geweest
zou zijn, waarbij beloofd zou worden voor verbetering der toe
standen te zergen. .
De meerderheid stemde toea* ,*&&& kabinet te sparen, de
eenvoudige orde van den ugr^HMüftg der regeering in deze
heeft echter een zeer pijnlijken indruk gemaakt.
*
* ?
De verkiezingen van 10 Juni hebben in fielgiöeene parlemen
taire omwenteling ten gevolge gehad. Den 9den Juni was de ver
houding tus'schen liberalen en clericalen in de Kamer 79 tegen
59, den volgenden avond waren die cijfers veranderd in 53 en 85.
De liberalen hadden 26 plaatsen verloren. Hef. Kabinet Frère
Orban heeft terstond den Koning zijn ontslag aangeboden; het
zal vervangen worden door een zuiver clericaal ministerie. Eerst
had men gemeend, dat de leider der clericalen, Malou, wegens
zijn hoogen ouderdom geene portefeuille zou op zich nemen, thans
verneemt men, dat hij buitenlandsche zaken zal aanvaarden, omgeven
door Prins de Caraman-Chimay, Jacobs, De Bruyn, Thonissen en
generaal Jacmart als collega's, terwijl de eerst als minister-pre
sident genoemde Beernaert, president der Kamer zou worden.
De Senaat, die nog eene liberale meerderheid van 4 stemmen
heeft, zal, om de samenwerking tusschen de Regeering en de
beide Kamers niet te verhinderen, ontbonden worden.
Als oorzaken der omwenteling worden door de clericale bladen
alleen genoemd de veranderde meening der bevolking en haar
afschrik van de beginselen der liberalen; de bladen der vernederde
partij daarentegen wijten de teleurstelling aan de fouten van het
ministerie, dat zóó kort vóór de verkiezingen, te midden der crisis
van "handel en industrie, voor 20 millioen nieuwe belastingen uit
schreef, en daarenboven aan de verdeeldheden in den boezem der
liberalen zelven, waar gematigden en progressisten tegenover elkaar
stonden en elkander heftig bestreden, tot zij eerst eenige dagen
vóór de verkiezing elkaar in de Assodation liberale de hand der
verzoening reikten. Tusschen hen was toen alles vergeven en ver
geten, de kiezers echter vergaten zoo spoedig de onthullingen
niet, die de verdeelde liberalen omtrent elkander ten beste gegeven
hadden, en stemden voor e goed-gedisciplineerde clericalen,
De Engelsche regeering heeft zich gehaast het bericht tegen te
spreken, dat zij den Sultan van Turkije zou hebben uitgenoodigd,
om 15000 man naar Soedan en Egypte te zenden, om daar den
opstand te dempen. Wel schijnt zulk een plan te hebben bestaan,
en zelfs -moeten de onderhandelingen tusgcbjn, den heer P "v
en de Porte reeds vrij ver gevorderd zijn geweest. Maar de open
bare meening in Engeland verzette zich ten krachtigste tegen zulk
een maatregel, die voor het prestige van Engeland hoogst nadeelig
zou zijn. Daarenboven is het eene wet van Perzen en Meden, dat
men den zieken man zijne provinciën wel mag ontnemen, maar
ze kbn niet meer mag teruggeven; daarenboven zou het met de
antecedenten van den heer Gladstone, den grooten Turkenhater,
kwalijk overeen te brengen zijn, als door zijn toedoen de Turken
Opnieuw in Soedan werden geïnstalleerd.
Een ander voorstel, ten gevolge waarvan Engeland aan Egypte
8.000,000 pond sterling tegen 4 pCt. zou leenen, vond in Frank
rijk hevige bestrijding; vooreerst omdat deze som voor de behoef
ten van Egypte geheel onvoldoende zou zijn, maar óók, omdat
Engeland in Egypte reeds genoeg materieele belangen heeft en
«ene uitbreiding daarvan voor Frankrijk niet wenschelijk zou wezen.
Meer en meer blijkt het, dat het uiterst moeilijk is, de basis
te vinden voor eene overeenkomst, die de verschillende partijen
bevredigt. liet bijeenkomen der conferentie is tengevolge hiervan
nog steeds hoogst onzeker.
* *
* #
Maandag is de eerste steen gelegd voor het gebouw, waarin de
Duitsche Rijksdag zijn zittingen zal houden. De Keizer kon bij
de plechtigheid tegenwoordig zijn. Trots de pas doorgestane ziek
te en het min gunstige weder, stond daar de 87-jarige grijs
aard met ontbloot hoofd- te midden van zijn familieleden en
rijksgrooten. De Rijkskanselier las de keizerlijke oorkonde voor, waar
in de roemvolle vestiging van het rijk werd herdacht, waarin
wertc'heriaaerd wat door Bondsvergadering en Rijksdag is geschied
en de hoop werd uitgesproken op verderen zegenrijken arbeid.
Daarna werd de steen met de gebruikelijke formaliteiten geplaatst.
De aandacht is er op gevestigd, dat het militair-kerkelijk karakter
(protestantsch-kerkelijke, wel te verstaan) van de feestviering,
dat bij plechtige herinneringsdagen in Duitschland gebruikelijk is,
thans minder op zijn plaats mocht geacht worden te zijn, daar
hier de eerste steen werd gelegd voor het gebouw, waarin de
vertegenwoordigers van het volk zouden samenkomen.
De leden van de Rijksdag waren geheel achteraan geplaatst en kwamen
na de generaals, de hofbeambten enz. Maar de heeren afgevaardigden,
in wier rijen allerlei uniformen te zien waren, mogen, eer zij klagen,
wel zorgen zelf wat strenger op hun recht te slaan en wat meer
acht te geven op hun waardigheid als volksvertegenwoordiger. Waar
de president verscheen als landweermajoor en de vice-president
als Beiersch kamerheer, daar bleek bij de heeren zelf het ge
voel van eigenwaarde al zonderling gevormd te zijn. Het zal on
getwijfeld nog eenigen tijd duren, eer bij het Duitsche volk die
zucht naar vertoon, die overschatting van den militairen en den
amblenaarsstand is verdwenen. Ditmaal echter is het belachelijke
van deze eigenaardigheid sterk in het oog gevallen. Het kan vau
nut zijn voor een volgenden keer.
De Rijksdag heeft spoedig gelegenheid zich geheel aan de zaken
van 't burgerlijk leven te wijden. De beursbelasting en de sub
sidie van de overzeesche stoombootlijnen en de verzekering van
de arbeiders tegen ongevallen komen de eerstvolgende weken aan
de orde,
* v,
«
Op eene interpellatie in de Italiaansche Kamer over de vorde
ringen die Frankrijk in Marokko maakt, antwoordde de minister
Mancini, dat op de vertoogen van de Kabinetten van Rome, Ma
drid, Londen en Berlijn de Fransche Regeering de uitdrukkelijke
verzekering gegeven had, geen wijziging van gebied of politieke
gesteldheid in Marokko te beoogen, en alleen met den Sultan te
onderhandelen over den afstand, van eene kleine strook tusschea
Algerie en Marokko, die thans aan niemand schijnt toetebehooren,
en waar alleen zwervende stammen de veiligheid bedreigen eu hel
beide buren voortdurend lastig maken.