Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 366L
De grondwetsherziening, in de Kamer behandeld, gaf reeds tot
debat over het hoofdbeginsel aanleiding. De heer Madier de Monjan
formuleerde den wensch der uiterste linkerzijde, door de rechter
zijde gesteund: algeheele grondwetsherziening. Léon Renault deed
opmerken, dat fle Senaat dit zeker niet zal goedkeuren, en men
dus, om iets te verkrijgen, niet alles zal moeten eischen. De Kamer
sloot de algemeenc discussiön en ging tot de behandeling der
artikelen over, waarbij de heer Barodet nogmaals geheele herzie
ning voorstelde; na cene verklaring van Ferry, dat de regeering
zich hiertegen verzette, werd het amendement verworpen.
Verwondering en verontwaardiging veroorzaakte Donderdag een
telegram uit Llanoï, dat ecne Ghineesche legermacht van 4000
man bij Lang-son het Fransche garnizoen, dat die plaats ging be
zetten, had aangevallen, en dus het tractaat van Tien-tsin geschon
den had. Vrijdag kwam een tweede telegram, meldend, dat een
Chineesch leger van 10,000 man geregelde troepen bij Bac-le,
lusschen Lang-son en Hanoi', nog een aanval gewaagd had. Een deel
der Fransche troepen, dat reeds naar Europa ingescheept werd, is
terstond als versterking naar het bedreigde gedeelte afgezonden.
Juist zijn de twee oorlogsschepen, die China te Stettin liet bouwen,
onder geleide van Duitsche officieren naar China vertrokken; indien
de bevelen tot deze schending van het traclaat uit China afkomstig
zijn, zullen deze officieren wel vóór hunne aankomst van de
Duitsche regeering bevel ontvangen, terug te keereri.
Ook in den Duitschen rijksdag werd Frankrijk besproken; naar
aanleiding van Duitschlands koloniale belangen zeide vou Bismarck,
dat langen lijd aan een tweeden oorlog met Frankrijk gedacht
was; maar dat thans de betrekkingen tusschen Duitschland en
Frankrijk 200 vertrouwend en vriendschappelijk zijn, als met
welke natie ook.
B i JUT sr E ar i, A ar ».
Toen ons vorig nornmer was algedrukt, bereikte ons de
droevige tijding van het overlijden van den Kroonprins,
i'iins Alexander der Nederlanden.
De beteekenis van het feit werd in de dagelijksche pers
ernstig gewogen, en spoedig daarna gaf zij zich rekenschap
van de plichten die voortspruiten uit den nieuwen toestand.
Zoo betreurt een vrij volk waardiglijk zijno dooden,
echler krachtig en mannelijk zijne plichten vervullende.
Moge de vertegenwoordigers van dat volk zich, in dit
opzicht, opgewassen loonen tegen hunne ernstige taak.
Mirandolle's dood dreigt voor de liberale partij weer een grooter ver
lies te zullen worden dan op zichzelf het heengaan van een talentvol man
steeds is.
?-Haarlem dreigt aan de partij te zullen ontvallen.
^ Men spreekt van Kajrpeijne's candidatuur in zijn vroeger kiesdistrict.
Daarmee kunnen echter de meesten geen vreede hebber. Thans, bij het
eterk afgekeurde optreden van de Koppeijne-club tegen de
klassenbelasting, minder dan ooit. Aan de Zaan is de sympathie voor den leider
totaal verdwenen.
Er zou dus zeker een liberale tegen-candidaat komen.
Komt het er nu voor den heer Kappeijne op ean slag of stoot meer of
minder niet aan, de liberale partij heeft bij de tegenwoordige verdeeld
heid nog slechts een paar plaatsen te verliezen om voor goed te
kunnen inpakken.
Alleen de hoop op de verwezeiijking van dat ideaal kan bij het stellen
van Kappeijne's candidatuur voorzitten.
De Voorzitter der Tweede Kamer, die de goede gedachte had, Dinsdag
in navolging van 't gebruik in andere landen, de zitting op te hefl'en ten
teeken van rouw over den dood van den Prins van Oranje, volgde ook
in een ander opzicht het buitenland en verklaarde dat het Nederlandsche
volk met bezorgdheid aan de toekomst denkt.
Voor die bezorgdheid bestaat gelukkig geen grond, daar onze Grondwet
op 't punt der troonsopvolging geen twijfel mogelijk maakt.
De Kamer zelf heeft beter getoond dat zij den toestand juist begrijpt.
Zij heeft, in haar adres van rouwbeklag, zich bereid verklaard om den
Koning eensgezind" en met onwankelbare trouw ter zijde te staan in
het vervullen der uit dit smartelijk verlies voortvloeiende verplichtingen.
Eensgezindheid in het handelen dat is 't eenige wat we noodig heb
ben om, wat gevaren ook opkomen, onze toekomst te verzekeren.
Zag het woord van den heer Cremers misschien daarop, dat alleen door
het gemia aan die eensgezindheid, zelfs waar het de hoogste belangen
van den Staat geldt, bezorgdheid ontstaat?
De zet" van graaf Schimmelpenninck, om bij de motie van orde de
klassenbelasticg op zijde te «zetten," onder voorwendsel dat een gezet".
onderzoek van de wijzigingen der Regeering noodzakelijk was, heeft een
ontzettend" fiasco gemaakt. Met 61 tegen 7 stemmen verworpen!
De geheele conservatieve partij" was er vóór met 4 roomschen,
totaal 7 leden. >
Was de bedoeling de regeering een reddingsplank toe te steken?
In dat geval was er wel geen aanwijzing meer noodig om 't lot dei
voordracht te doen raden na deze stemming.
Of was de stemming maatstaf van den steun, die 't conservatief element
nog op het Binnenhof vindt als al de getrouwen helpen?
Notarissen" noemde de heer Borgesius de 13 onderteekenaars van d«
anti-klassenbelasting-nota.
Notarissen" levende protesten tegen het vrije" notariaat; .
Notarissen" die voor elke acte" een nieuw examen" moeten onder»
gaan;
Notarissen" die alles voor afbraak" van de hand doen;
Notarissen" die het door hen opgemaakt testament der liberale partij
onder hun berusting hebben;
Notarissen" wier eenige verdienste is dat zij, zelfs door de krachtigst*
regeering", niet bij erfopvolging kunnen worden benoemd.
In dien 'zin is de naam niet onjnist.
Algemeen heeft de oppositie van den h«er Tak ergernis gegeven,
De philippica van den nuteur der kanalenwet" tegen de opdrqving
van de uitgaven voor publieke werken was t och al te vermetel; niet enkel
bespottelijk, maar ook niet zeer handig.
ledereen wierp dit verwijt allereerst op hem terug. Dat lag voor de
hand. .
Men kon dat trouwens schier met al zijn bedenkingen en aanmerkingen
doen. Zyn rede was ds grootste verlegenheids-fcpeeeh", die ooit ward
gehouden.
Neem mij!" dat was de moraal.
Marr de natie heeft de heeren aan 't werk gezien; al de ellende van
onzen toestand is aan hen te wijten.
We verlangen geen krachtige" regeering, wier kracht allén schuilt in
de ruwe vermetelheid van . . . zichzelf op te dringen.
In strijd met de steeds, hier te lande en elders gevolgde gewoonte, om
bij tusschentijdsche aftreding van Kamerleden, als gevolg van hun benoe
ming in een of ander staatsambt, geen kandidaat} tegenover hen te stellen,
heeft de vereenigde anti-liberale pattij in het kiesdistrict Zevenbergen
toch, tegenover den heer Van de Werk, den anti-revolutionairen heer Van
der Borch van Verwolde op den voorgrond gesteld.
Getuigt dit optreden van een miskenning eener loffelijke en loyale tra
ditie, die een der laatste goede manieren" in onzen politieken strijd weer
doet verdwijnen, de daad is te meer te veroordeeleu waar 't blijkbaar
niet te doen was om openlijk en voor goed met dit onthoudingg-stelsei
te breken, maar alleen ditmaal, in een district waar de kansen zeer goed
staan, van den algemeen erkenden regel af te wijken. , ... ? ?:
En nog wel door middel van verrassing. De katholieken zouden thui»
blijven; maar ze kwamen schier als n man op en bijna ware de ver
eenigde partij zegevierend uit den strijd gekomen. We zjjn gewaarschuwd
voor 't vervolg.
Of een gekozene, die zich laat gebruiken om een der laatste uitingen
van eerlijkheid en ridderlijkheid in 't politiek tournooi te smoren, in de
Kamer-zelve bijzonder vriendelijk zou worden ontvangen ?
Misschien toch wel. Althans ter rechter-zijde, waar men nu tot lyfregel
schijnt te hebben gekozen: beat i possidentes.
Met 47 tegen 35 stemmen werd art. l van de klassenbelasting verworpen.
De mannen vaji de krachtige regeering" hebben dit bewijs van dege
lijkheid gegeven.
Jammer dat men hun kracht nu niet op de proef kan stellen om hun
programma uit te voeren.
Wat zal de heer Grobbée nu doen?
De hoeksteen van zijn plan viel.
Maar hij heeft juist dezer dagen nog een gansenen bundel nieuwe ont
werpen belooft. Ora te blijven?
Hij meent wellicht het land nog te kunnen redden door althans die
ontwerpen nog voor te dragen. ,
Verstandig zou dat niet zijn, zoolang er een fractie ter linkerzijde iSj
die niet naar 't wat", alleen naar het wio" vraagt.
Zij verlangen geen beteren financieelen toestand, de heeren
Kappeyaianen ze vragen een regeering" van hun kracht".
Overigens heeft de heer Grobbée gedaan wat hy kon. Niemand heeft
ooit veel van hem verwacht ea zijn houding bij de klasseubelasting heefl
zijn positie niet versterkt.
Thans is hij ten minste voor een goed beginsel gevallen.
Hij ga in vrede'.
De heer van Osenbruggen heeft zich bekeerd. Hij heeft vóór art. l dei
klassenbelasting gestemd.
Hu had zich blijkbaar vergist toen hij de nota der ,13" toekende. Dal
kan den beste gebeuren dus hem a fortiori.
ONZE BLADEN.
De onverwachte tijding van den dood van Prins Alexander der Neder
landen gaf aan bijna alle Nederlandsche bladen de aanleiding .tot langen
of kortere beschouwingen over den overledene en over de mogelijke ge
volgen-vaa .iet uitstejsea va» dea stam der Oxacje-Kassau's. Droevif