Historisch Archief 1877-1940
HE AMSTERDAMMER, WEE*B"LAI>
- ? ' '?? ? ' '-?.
NEBERLAND.
-- * -''{- *
on 9 tegen het regeeriagsontwerp. Men he«pt deer
e-wterhanjdetiigeri eenige leden van den Senaat te kmaon otefhafcn,?te.
kranen omkoopen* zeggen de intransigenien, - het k vooral
het hsker-centrem, dat den doerstog zal moeten geven.
De cbokra, die *aw, behalve Ttonkm en Marseiöe otó eenig
klcÉnre steden urt het mden van Frankrijk is binnengeslopen,
leeft internationale moeieiyblfedon van aHodei aard. De q»a»a*»
tomes berokkenen den handel onbepefceaëare schade; de strenge
afefaitmg der Aipeagrens door hatie, der Pyceneeöigrons-déor Spanje
doei niet alleen in Frankrijk, maar ook in de twee lalden zelf
vele klachten rijeen, en geeft verwikkelingen met de landen, die
zooals Zwitserland, nog niet besmet zijn, maar vwervoorzorgs^
maatnegofc» men onvoMoeade acht en die dan dus ook-met eei)
eaoitair cordon omgeven worden.
? > ? ???: . : -. ? ;
Bi hot Noorweegsche Storting is thans alles powrle imeux dans Ie
meiiïeurdeèmonéet. Het nieuwe Kabinet is Woensdag in de Kamep
verschenen overeenkomstig het vroeger aangenomen besTül^thans
door den Koning goedgekeurd. De voorzitter, de heer Steen, wees op
déhistorische: beteekonis van het feit, waar .de heer Sverdrap, do
nienwe premier, de kracht deed uitkomen die het herboren Storting
onder 's Vorsten medewerking zou kunnen ontwikkelen. . --?
Onder de ingekomen ontwerpen bevond zich ook een zeer ge
matigde uitbreiding van het stemrecht. Zij is aangenomen met
groote meerderheid overeenkomstig de voorstellen van den heer
Sverdrap. Een ander voorstel verhooging der toelage van den
kroonprins van 36060 op 86600 kronen, werd mede goedgekeurd!
Be houding van den koning brengt bij de vertegenwoordiging een
verzoenende stemming te weeg.
B I BT W E JT !< A H B.
De Dwarsdrgvers en hun Caïididaat.
EEN W00RD AAN BE KÏEZERS VAN HET
DISTRICT HAARLEM.
Op den 15n Juli e. k. hebt Gij te beslissen over eene gewichtige
vraag. Zult Gij genoegen nemen met een candidaat voor de
Tweede Kamer,, die U van 'sGravenhage uit wordt opgedrongen,
omdat het bekende clubje dwarser jj vers meent te kunnen rekenen
op de poMüeke onmondigiieid der Haarlemmers en Zaankanters ?
Of zult Gij den heeren Tak, Lieftiack enz. op ondubbelzinnige
wijze doen blijken dat ook Gij meer dan genoeg hebt van eene
politiek, die het land op den rand van het verderf gebracht heeft?
Zult Gij een bewijs van zelfstandigheid geven door een man af te
vaardigen, bekend met uw district, maar vreemd aan het politieke
spel van het Binnenhof, waarbij op vele dingen gelet wordt, maar
nooit op 's L...ands belang?
Van oudsher was ons volk gewoon te »prijzen, wat de Heeren
wijzen" en te meenen dat de Heeren Regeerders het moesten
weten. De invoering der grondwet van 1848 kon natuurlijk niet
onmiddebjk eene verandering brengen in die overoude gezind
heden. Men koos sedert dien tijd zijne vertegenwoordigers; maar
men liet zich daarbij gaarne leiden door den raad der invloed
rijke, deftige Heeren, die wel zoo vriendelijk waren den
envoudjgen burger van de zorg over den gang der staatszaken te
onthefFen. Wat die Heeren in klein comitéhadden vastgesteld, ging
grif in de kiesvereeniging door. En zooals in het bekende spreek
woord alle schapen volgen als maar n over de brug is, zoo
deden de kiezers wat de deftige Heeren der kiesvereeniging op
raad hunner nog deftiger leiders gedaan hadden.
Eerst in de laatste jaren is er eenige verandering gekomen in
de volgzaamheid onzer kiezers. Duidelijk is gebleken,dat zij, al
thans in sommige districten, de oude practijk moede zijn, waarbij
bun uit 's Gravenhage een vertegenwoordiger wordt opgelegd, die
gekozen wordt naar de eischen van het bekende politieke spel,
niet in 's lands belang maar om de ministerieelëzetels. Schitte
rend waren dan ook in den laatsten tijd de resultaten van onzen
parlementairen regeeringsvorm niet en het is voor ieder duidelijk
dat ons land groote behoefte heeft aan andere en betere vertegen
woordigers van de liberale richting. Te Haarlem evenwel raeenen
sommige politieke Heeren nog een district gevonden te hebben,'
zoo volgzaam, zoo kneedbaar, dat de kiezers hen door dik en dun
zullen volgen, ook als zij de ongerijmdste dingen voorstellen.
Sedert jaren wordt de goede gang van zaken in ons parlement
f verstoord door de kleine fractie der Kappeyneanen. Telkens verW
bindt zij zich met de antó-Iifoërale minderheden om zeer gewenschte
A maatregelen te verhmdefen. Twee jamt laag. hebben haarfel en
nifveffceid geleden aan de gevolgen der verwerping van het
handfltek-êctaat met Frankrijk op 8 Mei 1882. Ke verwerping
gefichMMe ten nadeeie van het land, bepaaldelijk van de reeders
en Ueaphoden, ten voordeele van den heer Tak, die Van Ly*den
wüde verdringen. o
Aan dezeUde fractie is het te wijten, dat de vijfde pogwg tot
verbetering onzer kieswet in 1383 zoo jammerlijk mistekte. Het
ontwerp-Hwdyk werd niet eans behandeld, voorzeker tot groete
schade van de liberale partij, die ook thans weer onmachtig bleek
tot de eenve«digste hervorming, tot groote teleurstelling van de
velen, wien de hooge census ra onze groote steden het kiesrecht
ontneemt; maar, alweder tot meerdere eere vanden heer Tak c.s.,
die een nieuwen stoot wilden geven aan het ministerie van Lynden.
Onze financieele toestand- is sedert jaren zorgwekkend. Sedert
een jaar spant de gezonde kern der liberale partij zich in om
door verbetering in het belastingstelsel dien toestand te wijzigen.
Maar de rumoerige fractie is even ijverig in het verijdelen van
die pogingen. .Zij durfde op 26 Juni U. de verwerping der
inkomstenbelasting yoor hare rekening nemen, en daardoor eea
nieuwen triomf te verschaffen aan de bestrijders van de liberale
richting. 'Wat *eelverger is* zij aarzelt niet, altijd ter meerdere
eere van de heeren Tak c. s., de positie van het Ministerie te
verzwakken op het oogenblik zelf, dat het in zgne diplomatieke
onderhandelingen met Engeland den steun der gansche natie
noodig heeft en verdient Zelfs aan de geopende groeve van onzen
Kroonprins konden de Kappeyneanen de zorg voor de belangen
van de heeren Tak c.s. niet achter stellen bij'de zorg voor het
vaderland.
Eenstemmig was dan ook het veroordeelend vonnis, door d
liberale pers en de liberale kiezers over een zoo onvaderlands
lievend drijven geveld» En juist dien tijd hebben de heeren uit
gezocht om de kiezers van het. district-Haarlem tot hun dienst te
pressen. n te Haarlem o te Zaandam wordt de aan kiezers beduid
dat nu eindelijk de leider der Kappeyneanen weder m de Kamer
moet komen om zijn vriend Tak te steunen. De Haarlemsche
kiezers denken de Haagsche heeren zijn lieden met wie
men alle» doen kan. '
Zonder twijfel hebben zij daarbij toch wel wat al te veel op
uwe volgzaamheid en vergeetachtigheid gerekend. Zeker is het
dat de groep der dwarsdrijvers onder de liberalen voer haar be
drijf geen beter steun kan vinden dan den heer Kappeyne.
Lifcerale ministeries afbreken, liberale maatregelen met heUe redevoe
ringen bestrijden was het begin en het einde van 's mans gëJjtiek
leven. De lijdensgeschiedenis der liberale partij begint «et den
val van het tweede mimsterie-Thorbecke in Febr. 1866. Ieder
weet dat het Kappeyne was, die op arglistige wijae den Nestor
der liberalen zedelijk dwong tot aftreden.
Aan het Ministerie Thorbecke bracht hij op 39 April 1872, door
zijn afval bij de behandeling der iakomstenbelasting, den doodsteek
toe. Hij werkte mede om te voorkomen, dat de rechterlijke orga
nisatie door de Vries, het krijgswezen door van Limburg Stirum
hervormd werd. Kortom, bij alle pogingen tot hervorming in
liberalen zin vond men Kappeyne, zoolang hij geen minister was,
onder de heftige tegenstanders.
Was het persoonlijke eerzucht, was het baldadige euvehnoed,
die hem bij zijn-politiek leven dreef? Wij kunnen nét onbeslist
laten; want m beide gevallen 'is hij voer elk ernstig kiezer «en
Onmogelijk man. v . . ^
Als Minister bleek hij nog veel verde*fel9ker-.v»or zyne party
dan hij als Kamerlid geweest was.
Hij kwam toch op het meest ongeschikte oogenbiik. Het conser
vatieve ministerie had eene schoolwet voorgesteld, waarbij aan aMe
bereikbare wenschen der liberalen voldaan werd. Wat doet Kappeyne?
Hij laat Heemskerk vallen wegens die wet, en treedt zelf op om
er een te geven, waarvan hij erkent dat zij sprekend op die van
Heemskerk gelijkt. ? '
Wist Kappeyne zijn tijd van komen niet te kiezen, nog ong*
lukkiger was zijn heengaan» Hij laat Tak alleen staan bij de ver
dediging der kanatenwet; wekt den schijn alsof bij de behandeling
dier wet de kabinetsquaestie niet gesteld wordt; Iaat dan ook den
heer Tak aanvankelijk aüten ontslag aanvragen... maar gaat toch
eindelijk zelf weg naar aanfeiéiftg van-ëe moeiel^fchedefl, waarin
de val dier wet hem brasht.
Zoo trad Kappeyne af. Herhaaldelijk opgeroepen verklaring te
geven van ztja zoadf*ü«g gedrag, acht hg het beneden aieh eenya
opheldering te verschaffen. Ook thëns bJ^t hij achler^e sdwwnon.
Sedert 1^79 bemerkt man^n innioed nagenoeg ajfeen dwr d»