Historisch Archief 1877-1940
Ermeloo; J. G. W. Zohn, Penningmeester te Zwollo; J. Bosch Azn., te.
Zwolle', Dr. J. C. Bürkens, téRotterdam; J. G. van der Hoogt, te Kam
pen; W. van Oosrèrwijk Brnyn, te Zeist; D. K. Wielenga, te Kampen.
Van deze negen onderteekenaars zijn vijf ons niet geheel en al onbeken d.
De heeren Lindeboom en Wielenga toch zijn docenten aan het
christelijkgereformeerde seminarium te Kampen. Eerstgenoemde is bovendien
bekend om den afkeer dien hij koestert van het ontleden van lijken en de
onhebbelijke wijze wairop hij de pen vóór een paar jaar geleden voerde
tegen Prof. Koster te Utrecht, omdat deze hoogleeraar iu de anatomie
had durvjn klagen over cadavernood. De heer Van den Bergh is doctor
in de beide rechten en in de godgeleerdheid. Als predikant is hij volbloed
gereformeerd en als zoodanig dan ook als curator van de gereformeerde
universiteit goed op zijn plaats. Het meest heeft dr. Van den Bergh 7-ich
echter bekend gemaakt door den strijd, dien hij met zijn schoonvader
ds. Pierson heeft ondernomen tegen de prostitutie in ons vaderland. Het
eigenaardige van dien strijd ia, dat men minder tegen de prostitutie zelve
te velde trekt dan wel tegen de geneesheeren, die durven beweren dat
regelmatig toezicht op prostituees hoogst noodzakelijk is. Den heer
Bürkens, doctor in de medicijnen te Rotterdam, herinneren wij ons als
tegenstander van het .gebruik van chloroform bij bevallingen.
Men vergete niet" zoo schreef hij in 1879 dat het hier een
natuurlijk proces geldt, waar pijn oin zoo te zeggen bij behoort, en door
den Heer aan verbonden is." Fraaie logica van een geneesheer! Van
den heer Oosterwijk Bruyn weten wij dat hij Makelaar in Efi'ecten
is te Zeist, dat schoone dorp, dat zoo rijk is aan christelijke kapitalisten',
die er nog maar niet toe komen kunnen om hnnne goederen te
verkoopen en den armen te geven, maar een christelijken makelaar hoog noodig
achten om als middelaar te dienen tusschen de schatten de zij bezitten
en da schatten die zij nog bovendien verzamelen willen. De vier overige
heeren kennen wij in het geheel niet, maar naar het gezelschap te rekenen
waartoe zij behooren, twgfelen wij volstrekt niet of het ziju rechtzinnige
protestantsche (misschien wel gereformeerde) christenen.
Vraagt men wat deze kinderen des lichts nu verlangen, dan kan ons
antwoord dadelijk zijn: hè'zelfde wat de kinderen der waereld zoo dikwijls
begeeren gold en vergaderingen". De kinderen der 19de eeuw toch
hebben trots alle verdeeldheid en partijzucht dit gemeen, dat zij in liefde
tot geld en tot onderling overleg, elkander niets toegeven. In vergelijking
daarmede zegt het dan ook weinig: of men met of zonder kerkelijke
ceremoniën, met of zonder bijbel eu psalmgezang vergadeit. Geld moet
er dus in de eerste plaats ziju, want men heeft slechts over eenige tien
tallen guldens te beschikken, en de kosten der duizenden exemplaren, dia
men van de circulaires heeft verzonden, bedragen veel niser. En verder
verlangt men onderlinge bijeenkomsten om eindelijk op Donderdag 21
Augustus, te 12 uur, in het Militair Tehuis, Wed te Utrecht, eene
kapitale vergadering te houden. Het begin van die algemeene vergade
ring zal zijn, dat een ieder zich onderwerpt aan Gods woord, wat volgens
andere plaatsen in de circulaire de onfeilbare Bijbel is. Inderdaad wel
cane merkwaardige vergadering, waarbij de Bijbel (welke? de Grieksekc,
Latynsehe, ,Roomsche, Lutbersche enz.?) tot reglement van ordo dient.
Om eenige afdoening van zaken mogelijk te maken, mag men ten minste
wol beginnen met aan te nemen, dat de Bijbel van den hser Lindeboom
tot richtsnoer zal dienen bij de debatten, anders zal het onmogelijk zijn
over iets auders te debatteeren dan over het lijvige reglement van ord>.
Ea wat wil dczo vergadering nu verder ? .... De toekomst zal bet
leeren. De circulaire wijst op een christelijk gesticht voor christelijke
krankzinnigen en, ook voor wereklsche krankzinnigen, als zij het begeeren.
De krankzinnigen-gestichten in ons vaderland toch deugen niet, zonder
uitzondering.
? In deze gestichten toch komt men niet te hulp met hemelsohe ver
kwikkingen"; Christus" en God Drieëenig" wonen er niet (!!). De geest,
die uit God is (hetwelk overgezet zjnde zeggen wil: uit Lindeboom c. s.),
is vreemd in dezen atmosfeer, waar, o gruwel! kerk en tooneel samen
gevoegd worden" en, waar slechts sprake is van zoogenaamd godsdien
stig toezicht". De domino van Meerenberg is dus een huichelaar, maar
dit daargelaten, zoo kunnen wij ten minste zeggen, dat het een groote
leugen is, dat te Meerenberg kerk en tooneel' samengevoegd worden,
bet kerkgebouw toch staat een eind buiten het gesticht. Het dienstper
soneel in onze bestaande gestichten bestaat uit menschen die geen
booger beginsel des levens en werkens hebben dan loondienst", het zijn
ge?n christelijke verplegeis en verpleegsters". Of dat woord christelijk"
ook een tooverwoord is. In n woord, niets of niemand deugt in deze
gestichten; aan mannen als een pi-of. Van der Lith, een dr. Van Persyn,
een dr. Moll enz. mag men zijne krankzinnige familieleden niet
toever{vonwen, immers men heeft te doen met gestichten, waar allen en alles
Jeefi en werkt uit den geest dezer ^vereïd", hetwelk overgezet zijnde ia
de taal dezer brave christenen, synoniem is met den boozen geest" of
Bden Satan". -,:-.?,_
Nu doet zich echter het zonderlinge geval voor, dat men bij eene aan
dachtige lezing der circulaire tot de conclusie moet komen, dat er tusschen
God en Satan bij deze christenen weinig of geen onderscheid bestaat. Men
leest er toch: Ook in christelijke familiën zendt de vrijmachtige God de
vreeselgke bezoeking der krankzinnigheid." Een mooie God, die tot alles in
staat is, zelfs tot het gruwelijke feit om de menschen van hun verstand
te berooven, wat hij hun eerst geschonken heeft. Wat is het onderscheid
tusschen zoo'n God en een Duivel? Wat anders is het dan Duivelswerk,
wanneeer krankzinnig maken gelijk staat met het aandoen van de
boeien des Satans", die dan na korter of langer tijd weder verbroken
?worden of levenslang blijven! En welk eene inconsequentie, als men aan
den eenen kant dien God verbidden wil, ala men overtuigd is van de
waarheid van het woord: En het gebed des geloofs zal den zieke be
houden, en de Heer zal hem oprichten" en aan den anderen kant gaat.
men toch weder zijn heil zoeken bij Geneesheeren, die bijzondere studie
van deze krankheden gemaakt hebben," maar wier studie dan toch ook
most afgevuld worden door geloof in Caiiptufl. Waarlijk bij zoaTee»,.
onklaarheid en onwaarheid, zou men zelf aan het malen geraken, en
wordt het tijd de circulaire ter zijde te schuiven.
Maar d*t is niet genoeg. Neen wij moeten vooral do aandacht van nlla
geneesheeren in ons vaderland op haar inhoud vestigen. Op licn allen
toch heeft een gereformeerd-christelijke aanval plaats, en te betreuren
is het, dat een ambtgenoot in dezen meedoet. Met name dr. Burkons is
het, die" zich in dezen te verantwoorden heeft. Hij moet aantoonen, dat
de tegenwoordige specialiteiten op het gebied der psychiatrie in ons va
derland hun vak niet verstaan, niet te vertrouwen en dus niet te gebrui
ken zyn. Hij moet op de vergadering in de eerstkomende August lismaand
bewijzen, dat 'theologen in de eerste plaats recht van spreken hebben, waar
het de oprichting van een nieuw krankzinnigen-gesticht geldt, cii dat
heeren medici al zeer dankbaar mogen zijn, zoo men hun toestaat ook
een woordje mee te spreken, mits zij vooraf hebben beloofd zioh te aullcn
buigen voor den een of anderen onfeilbaren bijbel.
Empiricus.
NIEUWS VAUT DE WEEK.
De plechtige begrafenis van wijlen Z. K. H. den Prins van
Oranje heeft Donderdag-morgen volgens het vastgestelde programma
plaats gehad.
De deelneming was zeer groot.
Z. M. de Koning heeft de Coinmissiën uit döi Volksvertegenwoordiging
ontvangen tot aanbieding van de adressen van rouwbeklag. Op het adres
van rouwbeklag van de Eerste Kamer heeft Z. M. het volgende
geantantwoord: Mijne Heeren! Met bijzondere waardeering ontvang ik van
de Eerste Kamer der Staten-Generaal de betuiging harèr hartelijke deel
neming in den diepen rouw, dien het smartelijk verlies van mijn bemin
den zoon over mij en mijn huis en over Nederland brengt, eu ik verzoek
,u, Mijne Heeren, aan de Eerste Kamer der Staten-Generaal
mijaweimeenenden dank over te brengen voor de gevoelens, \raarvr.n hnar adres
van rouwbeklag getuigt."
Naar men verneemt zou de Raad van State reeds een goedkeurend ad
vies hebben uitgebracht omtrent het Wetsontwerp op liet Regentschap en
zou dientengevolge het voornemen bestaan de Kamers reeds tegen 28
Juli tot de vereenigde zitting bijeen te roepen.
Naar wij vernemen zijn door de Belgische en Nederlanclsche Regeerin
gen maatregelen genomen om, met het oog op de elders heerschenda
cholera, de uitvoering der herstellingswerken a.au de ZuidAYülemsvaart,
die den 20sten beginnen en 28 dagen duren zullen, te bespoedigen, om
te voorkomen, dat dit kanaal langer dan volstrekt noodig is droog lig^e.
Den Sden Juli 1884 heeft te Parijs de uitwisseling plaats gehad der
akten van bekrachtiging der aldaar op 14 Mei 1881 door de Nedcrlaudscha
en Fransche gevolmachtigden onderteekende verklaring tot vaststelling
van een uniform tarief voor bergloon van opgevischte netten.
De Noderlandsche Regeering heeft bij do onderhandelingen tusselicn
graaf van Bylandt en Lord Granville eenige dagen geleden, zich bereid
verklaard aanbiedingen te doen aan den Eadjah van Tenom, welke naar
men hoopte, de uitlevering van de bemanning der Nise.ro 7.011 teagsvoljja
hebben. Van welken aard die aanbiedingen zijn, wordt niet gemold. Eaa
Eagelsch oorlogschip heeft last gekregen in de wateren \an Atjeli ta ver
toeven om den consul en de equipage da noodige hulp ts verlccnca.
Prinses Albert van Pruisen is to 's-Hage aangekomen ea zal een
godcelte van het badseiaoen te Scheveningea doorbrengen.
De heeren jhr. Van der Wijck en Pruijs van der Hoeven, die, zooala
men zich zal herinneren, in zake de jYe'sero-quaestie, eeuigeu tijd in
Lonrden vertoefden, zijn naar 's-Gravenhage teruggekeerd.
De telegraafkabel tusschen Tessel en Vlieland, wacht nog steeds op
herstelling. In het vorig jaar kon men den gebroken kabel niet vinden.
Thans wordt er opnieuw gedregd. Het voornemen schijnt te bestaan
een nieuwe a kabel te leggen, indien de herstelling ook uu niet gelukt.
In de hervormde kerk te Assen werd de 300ste sterfdag van Willem
den Zwijger, door dr. H. U. Meijboom herdacht; de koraal-vereeniging
verleende hare medewerking.- Het slotlied van koor en gemeente was;
bet 5e vers van 't Yollsgligdj dat staande werd aangeheven.
Bij de verkiezing te Haarlem voor het lidmaatschap der Tweede Kamer zijn
uitgebracht 1940 stemmen. Van onwaarde waren en blanco eveneens 5 biljetten,
zoodat de volstrekte meerderheid bedroeg 966 stemmen. Uitgebracht warea
op de heeren Jacob Duyvis, 786 stemmen; mr. J. Kappeyne van de
Coppello, 580 stemmen; mr. J. A. N. Travaglino, 504 stemmen; Lindeboom^'
86 stemmen; A. van Stralen, 13 stemmen. De andere stemmen waren over
verschillende personen verdeeld. Zoodat herstemming moet plaats hebben
tusschen de heeren Jacob Duyvia ea mr. J. Kappeyne vap de Coppello.
In den Gemeenteraad van Amsterdam heeft het lid dr. Berns, tot B.
en W. de vraag gericht: welke maatregelen genomen zijn en zullen wor«
den tegen de eventueel uit te breken cholera", en door de wijze, waarop
hij zijne vraag toelichtte, de hoofdpunten aangegeven, waarover zich do
zorg van het gemeentebestuur zou moeten uitstrekken,
Prinses Marie van Saksen-Heiningen, die geruimcn tijd in het
.._ hotel heeft gelogeerd, is naar Duitschland teruggekeerd.