Historisch Archief 1877-1940
N°m.
A°. 1884.
DB AMSTERDAMMER
W EEKBLAD YOOE T
Verschijnt eiken Zaterdagavond.
uitgevers: DAGBLADVEKEENIGING HOLTZ & Oo.
Kantoor: Singel 21.1.
Hoofd-Agenten: te Batavi», G. KOLFF & Co.
Zondag 10 Augustus.
Abonnement per 3/m f 1.?. fr. p. p. f 1.15.
Afzonderlijke Nummers aan de Kiosken verkrijgbaar a 0.10.
Advortentiön van 1?6 regels f 1.?, elke rogel meer . O.ï.
tnsschen den tekst per regel 1. ?-.
Abonnement op de Mail-Editie per jaar 18.?.
Advertentiën in regel 0.20.
* N H O U » :
BUITENLAND. BINNENLAND. Onze bladen. Kunst: Het
AmsterrUmsch Tooueel, door K. J. W. De Pavilioen-schilderijen de Vos, I, door Alb. Th.
Uit België, door M. A. Letterkunde: Iets over dichterlijke taal en nog iets,
door Homunenlns. Jongste dichtbundel. Van mevr. van Ackere gcb. Maria
Doolasghe, beoordeeld door Scaramouche (VI). Onze zóózóó'a over Betja Wolft", door
E. H. J. Gallandat Hnet. Sapho, door Franc.ois Erena. Berichten en
Mededeeliagon. - Inhoud van Tijdschriften. Nieuwe uitgaven. Militaire Zaken:
Een blik in de toekomst onzer levende strijdkrachten, II, door Cambreaux.
Overzicht van militaire artikelen in de dagbladen. Feuilleton: Het
ongelukekind, eun verhaal uit Emsland door E. von Dincklage, IL Schaakspel.
NIEUWS VAN DE WEEK. Faillissementen. Uitlotingen. Overzicht van de
Effectenmarkt. door S. Burgerlijke stand. Veiling van vaste goederen. Te
Euur. Advertentiën. Schouwburgen, enz.
BUITENBAND.
De conferentie is uiteengespat. Zaterdag j!, kwamen de leden
nogmaals samen ter beraadslaging over enkele wijzigingen door
Frankrijk op Engelands voorstel ingediend. Daar Engeland zich
evenwel niet met deze veranderingen kon vereenigen en alleen
Turkije en ItaliëEngelands opvatting deelden, terwijl Rusland,
Duitsehland en Oostenrijk zich over het geschil niet wilden uitlaten,
meende Engeland dat het 't beste zou zijn de zittingen maar te
te sluiten. Dit geschiedde en wel zoo snel en onverwacht,
dat voor de repliek van den Franschen afgevaardigde geen tijd
overbleef, terwijl het voorstel van den Duitschen afgevaardigde, in
zake den toestand van'het gezondheidswezen in Egypte en het
kanaal van Suez in portefeuille moest blijven.
Gladstone begaf zich, onmiddellijk na de sluiting, naar het La
gerhuis en deed daar een omstandig verhaal van de redenen die
tot de mislukking hadden geleid. Engelands plan kwam hierop
neder:
Uit de inkomsten van Egypte worden bestreden 'l o de rente
van een nieuwe leening, door Engeland te verstrekken, a 8
millioene pd. sterling; 2o de rente der overige schuld (met 1/2
pette verlagen); 3o de kosten van beheer a 51/4 millioen. Wanneer er
dan nog iets overbleef zoude in de eerste plaats de fondsenhouders
die 1/2 pet. hadden laten vallen, schadeloos gesteld worden, terwijl de
rest s'ily en a ??aan Egypte zelf ten goede zou komen. Frankrijk
had een andere berekening gemaakt. Deze mogendheid wenschte de
rente niet verlaagd te zien en meende dat de kosten der nieuwe
leening, die der tegenwoordige leeningen en de kosten van
beheer uit 'e inkomsten zouden kunnen worden gedekt. Bleek
er echter een tekort te bestaan, dan zou dit gedekt moeten
worden op kosten der fondsenhouders en dan zou de Egyptische
regeering tegelijk met de commissie voor de schuld, in welke
commissie de groots mogendheden en Turkije vertegenwoor
digd zijn, knoeten overleggen hoe te handelen. Bij eenstemmig
heid zou hun besluit wet worden, bij weigering van een der par
tijen zou een nader onderzoek op een te Londen te houden
conferentie moeten volgen.
Engeland achtte eene Commissie met dergelijke volmacht
nog erger dan de vroegere dubbele controle en had daarom
bepaald geweigerd zijn toestemming te verleenen. De conferentie
was daarom opgeheven en Engeland had zijn volledige vrijheid
van handelen teruggenomen.
Het Engelsche Parlement en de Engelsche pers juichten de han
delwijze der Regeering toe en drongen nader aan op krachtig han
delen tegenover Egypte. liet schijnt dat Gladstone geneigd is
daartoe over te gaan. Het Kabinet toch heeft besloten een harcr
leden, Lord Norlhbrook, minister van Marine, naar Egypte te zenden
om zich daar persoonlijk op de hoogte te stellen en de regeering
te kunnen adviseeren nopens den raad door haar aan Egyptisch bestuur
te geven. Tevens is er een aanvraag van 300.000 pd. st. gedaan om zoo
noodig de eerste stappen te kunnen doen tot het verleenen van hulp
aan Gordon. Aarzelen blijft de premier maar hij-beweegt zich weder
voorwaarts. De naaste toekomst zal leemi_of,hij werkelijk
het vroeger standpunt heeft verlaten en nu annexatie of protec
toraat wil, dan wel of hij de oude leuze »Egypte voor de
Egyptenaren" getrouw blijft.
*
* ?
De Belgische Kamer heeft deze week het eerste ontwerp, waar
mede het clericale ministerie den weg der reactie -wil inslaan, ter
behandeling ontvangen. Het heeft ten doel het herstel der diplo
matieke betrekkingen met het Valikaan. De discussie werd voor
al gevoerd door de vroegere ministers, Frère-Orban, Bara,
RolinJacquemyns, die indertijd den gezantschapspost hadden opgeheven
en de tegenwoordige, Malou, Moreau, Woeste, Jacobs, die hem
willen herstellen. De nieuwe ministers wezen met dankbaarheid op
hel feit, dat de Paus zelf, vergevensgezind, den eerslen slap had ge
daan lot herstel der betrekkingen; de oppositie zeide dat dit
herstel gewis eeno voorwaarde van Rome's hulp bij de verkie
zingen geweest was, en dat Belgiëvan zijn gezantschap te Rome
nooit eenig voordeel genoten had, terwijl integendeel de houding
der bisschoppen tegenover de regeering juist tijdens het bestaan
der betrekkingen aanleiding had gegeven tot hel afbreken er van.
Buiten de Kamer werd de zaak met evenveel passie behandeld
ais daarbinnen. Eene talrijke volksmenigte, in twee kampen ver
deeld, wachtte de Kamerleden en ministers op, om hen bij het
verlaten der zitting nateschreeuwen en uittejouwen. Tegen Zondag
wordt eene manifestatie der liberalen en eene contra-manifestatie
der clericalen voorbereid; men verwacht hevige onlusten en ook
dit heeft nu reeds als incident in de Kamer weerklank gevonden.
De minister Jacobs, van binnenlandsche zaken, verklaarde namelijk
in de Kamer, dat hij voornemens was geweest, troepen te ontbie
den tot handhaving der orde, om de pompiers, die thans nog met
waterstralen uit de brandspuit de menigte uiteendrijven, kracht
dadig bij te staan; maar dat de burgemeester van Brussel, de heer
Buis, op zich genomen had de orde te handhaven, en hij dus
tegenbevel gegeven had. Nu is de heer Buis een actief liberaal, en
heeft zelf tegen Zaterdag eene vergadering van liberale burgemeesters
ten stadhuize belegd; zoodat de regeering gaarne dit voorwendsel
zal aangrijpen om, óf door hem zich de rust te verzekeren, óf
hem ai te zetten. In de Kamer stelde de oud-minister Bara eene
orde van den dag voor, constateerende dat het gemeentebestuur
van Brussel zijn plicht deed, en dat het ministerie te kort kwam
in eerbied voor de burgerwacht, door troepen te requireeren.
Deze orde van den dag is door de clericale meerderheid natuur
lijk verworpen, met 81 legen 39 stemmen.
*
* M
Het congres tot grondwetsherziening, deze week te Versailles
geopend, geeft geen hoog denkbeeld van het parlementair régime
en de beschaving waarloe negentiende-eeuwsche staatslieden kunnen
komen. Het is den president van den Senaat, die het voorzitter
schap over het Congres bekleedde, ten eenenmale onmogelijk
geweest de orde te handhaven, zóó zelfs dat het gerucht een
oogenblik kon geloofd worden, als zou Ferry plan hebben om de
gewapende macht ie hulp te roepen tot herstel der rust onderde
vertegenwoordigers des volks.
Van het geschreeuw en getier der vereenigde rechter-en uiterste
linkerzijden, van de scheldwoorden en zelfs handtaslelijkheden,
geven de Fransche bladen, eenige met verontwaardiging, andere
met onverholen genoegen, het omstandig verhaal. Andrieux op de
tribune springend om Ferry het woord te betwisten, was een schouw
spel, zooals sedert de Commune niet beleefd werd. Wanneer men na
gaat, dat voor de oppositiën, nu de meerderheid beloofd heeft, alleen
volgens den vooruit aangenomen tekst de herziening te doen plaats
hebben, er noch gelegenheid tot een voorstel, noch tot een amen
dement is, kan men zich begrijpen, dat zij een obstructiestelsel
aanvatten als eenig middel om acte de présence Ie geven, maar men
zou toch zoo onwaardige handelwijzen als de thans vertoonde,
jiiet verwacht hebben.
J