Historisch Archief 1877-1940
No. 373
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAB VOOR NEDERLAND.
GECOMBINEERDE MANOEUVRES VAN ZEE- EN LANDMACHT.
In den zomer van het jaar 1878 werden hier te lande door de 2e
Divigie Infanterie, in vereeniging met de Marine, hoogst belangrijke manoeuvres
gehouden op de kusten van Zuid-Hollacd. Sedert dien tijd heeft dit, ten
minste op eenigszins ruime schaal, niet meer plaats gehad.
Nu echter het plan bestaat doze gecombineerde manoeuvres dit jaar,
in de maand September, weder te doen uitvoeren op de kusten van
Noord-Holland (in den omtrek van den Helder) ia het wellicht niet on
dienstig eens na te gaan, wat op dit gebied bij onze Oostelijke naburen
plaats heeft.
Gedurende de laatste 15 jaren is de Duitsche marine ontegenzeggelijk
met reuzenschreden vooruitgegaan,
De Generaal v. Caprivi, die op den 20 Maart 1883 den Generaal v.
Stoscb. als Chef der Admiraliteit is opgevolgd, stelt alles in het werk om
dien toestand nog steeds te verbeteren,
Den 27sten November 1.1. werd op zijn voordracht, nadat hij te Kiel
eene inspectie over de reserve der vloot had gehouden, een
Kabinets-order uitgevaardigd, waarbij de gepantserde korvetten Baden, Beweren,
Saksen, en Wurtcnibwg werden aangewezen om in 1854 het
oefeniagseskader te formeeren. Bovendien werd gelasfc, dat do gepantserde
kanonneer-booten Cameleon, Krokodil, Natter en Hummel eeno afzonderlijke
divisie zouden vormen, welke, na op zich zelf gemanoeuvreerd te
hebben, zich in de Golf van Danzig bij het gepantserd eskader moest
aansluiten. Torpedo-booton en opleidingsschepen ontvingen eveneens
order zich aldaar bij het eskader te voegen. In liet geheel zouden dus
twee en twintig vaartuigen vereenigd worden; voor de Duitsche ma
rine zeker een niet onaanzienlijke machi.
De voorbereidende maatregelen hadden onder persoonlijke leiding van
den Minister plaats. Den Sisten April 11. werd te Kiel, op een telesraphisehe
order uit Berlijn, een proef genomen met het mobiliseeren der vloot;
terwijl men hiermede bezig was, kwam de Minister onverwachts te Kiel aan.
Het oefenings-eskader stak daarop in zee, en wierp, na de gewone
evolutiën in de Oostzee te hebben gehouden, het anker in de Golf van
Danzig, waar zich achtereenvolgens de geheele fiotille vereenigde.
De prinsen Wilhelm en Hendrik woonden, aan boord van de Hansa,
de oefeningen der vloot bij. Van een der belangrijkste daarvan, n.l. eene
landings-manoeuvre, op den Isten Juli 11., niet ver van Zoppot (11 mijlen
ten N. O. van Danzig) laten wij hier een beknopt verslag volgen.
De onderstelling voor deze manoeuvre was de volgende: Danzig
wordt belegerd, en is nauw ingesloten. Neufahrwasser is in handen van
den vijand, die op heb schiereiland Hela een observatie-post heeft opge
steld. Deze post heeft de opdracht om de eventueele nadering eener vloot
te berichten, welke zoude willen beproeven, om de vesting te ontzetten,
of wanorde onder de belegeraars aan te richten.
's Morgens te 8 ure vertrekt het geheele eskader van de reede van Zop
pot en stevent in de richting van de baai van Gdingen, waar de landing
moet plaats hebben. Ds prinsen Wilhelm en Hendrik bevinden zich, even
als de vorige dagen, aan boord van de Uansa; de Generanl v. Caprivi
aan boord van de aviso Blitz. Hot signaal tot deii aanvang der manoeuvre
wordt aan de mast van het adtniraalschip Baden
geliescheuHet eskader rukt, in vier echelons, in volmaakte orde voorwaarts. Aan
de spits, tui- verkenning, de aviso Grille, waarop zicli ua oommandant der
eerste divisie, de kapitein ter zee Deinhard bevindt. Hot eerste clieion
bestaat uit de vier kanouncerbooten Nutter, CamelüOK, Hummel en Krokodil.
In het tweeJo echelon komen de uitvals-korvettun linden. Beyercn, Wur*
temberg en Saksen, benevens de Nymphe en de Hansa; in het derde
echelon' de Iftüelicr, JNiolis, Jlovcr en Undine.
Eindelijk schieten aan den horizon de vlugge torpedo-booten heen en
\veer. Dit geheel, naar de kust opstcomende, om de landing lo beproe
ven en de vesting te ontzetten, biedt een werkelijk grootsch en indruk
wekkend schouwspel aan.
Maar reeds sinds geruimen tijd zijn de belegeraars gewaarschuwd, dat
de vijand in aantocht, is. Een schip, door dca observatie-post van Hola
uitgezonden, heeft dit bericht aangebracht, en sterke troepen-afdeelingen
zijn naar Gdingea, het waarschijnlijke landingspunt, afgezonden. Van af
de schepen kan men den vijand waarnemen, die zich langs ds duinen
heeft opgesteld, en, gedeeltelijk daarachter gedekt, de landing wil trachten
te beletten.
Aan boord roffelen de trommsn, schetteren da hoorns en eensklaps
hoort inen vol geestdrift hst commando: Gereed tot het gevecht." Het
grof geschut dor gepantserde schepen buldert los tegen hot vreedzaam
dorp Gdingen. Wea! do bewoonde plaats, die werkelijk door den vijand
bezet, aan een dergelijk vuur zou zijn blootgesteld! Da mitrailieuses
bcBtoken do kust met haar suclvuur ea weldra oordeelt raen do duinen
genoegzaam schoon geveegd. Daarop begint de eigelijke landing; ia een
oogwenk, ziet men honderde sloepen iangs het boord der.igrootc schepen
gestreken, waarin de landings-ti'oepen plaats nemen, bsstaande uit:
compagnieën mariniers en matrozen, benevens eeno batterij van C stuk
ken en een detachement ambulance-personeel. De sloepen zetten koers
naar een punt, een paar duizend pas ten Noorden vaa Gdiugen, terwijl
da schepen van het eskader hun vaur verdubbelen, om het ontschepante
beschermen en te ondersteunen,
De manoeuvre had plaats tegen een gemarkeerden vijand. De drie es
kadrons van het l Keg. Huzaren, in garnizoen te Danzig, stelden den
vijand voor. Het grootste gedeelte der Huzaren was afgezeten, en had
Eich in een lange tirailleuv-keten achter de duinen opgesteld, om de lan
ding te beletten. Maar de troepen der Marine hebben op den oever vas
ten voot gekregen, en rukken langzaam, in gevechts-vorm, voorwaarts.
Hunne sterkte bcdaaagt ongeveer 1000 man met 6 stukken geschut; hoe
meer men het sterk bezette dorp nadert, hoe heviger de strijd wordt.
De zware ktukkeu van het eskader mengen hun machtig geluid ouder
het geknetter van het geweervuur, en steunen dapper dea aanval der
landinga-troepen. Deze stryd zoo te land als ter zee, op esn
betrekkeLjik kleine ruimte, ia waarlijk onbeschrijfelijk schooa oi~ te aanschouwen.
De landings troepen naderen langzaam, maar zeker Gdingen. De cava>
lerie waagt te vergeefs een wanhopigen tegenaanval. De dappere ruiterg
worden met een verschrikkelijk salvo-vuur ontvangen; zij zijn genoodzaakt
terug te trekken.
Het succes der vloot ia volkomen, de landing is geheel gelukt.
Hiermede is de manoeuvre voorloopig geëindigd. Vriend en vijand zet
ten de geweren aan rotten, en houden rust. De chef der Admiraliteit,
Generaal v. Caprivi, verzamelt de officieren voor de critiek, in tegenwoor*
digheid van de prinsen Wilhelm en Hendrik. Het publiek, dat in grooten
getale naar Gdingen was opgekomen, ia verrukt over het resultaat van
den dag; een ieder is tevreden van af den opperbevelhebber tot den min
sten scheepsjongen toe.
Eensklaps wordt appèl" geblazen. De parade begint; de trommen
roffelen; de mariniers défileeren met de grootste nauwkeurigheid voorbij
de prinsen en hunne chefs. De matrozen, die op hen volgen, schijnen
minder van het gewicht van den parade-pas overtuigd; de huzaren
sluiten den marsch.
Inmiddels komt de aviso Elite, welke, ter verkenning, weer in see ge
stoken was, in volle vaart aanstoomen, en kondigt de nadering eener
machtige vijandelijke vloot aan. De landingatroepen begeven zich met
den grootsten spoed, maar in de meest volmaakte orde weder in de sloe
pen. Zij gaan weer aan boord der groote schepen over, en de geheele
vloot, keert naar de reede van Zoppot terug.
Men is mee de verkregen resultaten in Duitschland ten hoogste inge
nomen; en werkelijk heeft de oorlogs-vloot aldaar een standpunt
bereikt, waarmede de zee-mogendheden rekening zullen moeten houden.
Uitmuntend uitgerust, met den hesten geest bezield, gaat die jeugdige
marine, vol zelfvertrouwen, de toekomst te gemoet, en het blijkt dat de
natie tot elke opoffering bereid is, om haar aan die der mogendheden
van den eersten rang gelijk te doen zijn.
Zoo heeft nog onlangs de Rijksdag een krediet van ruim tien millioen
gulden toegestaan voor den aanbouw van 70 nieuwe torpedobooten, dat
geduchte toekomst wapen. Binnen een jaar zal Duitschland in dit opzicht
Engeland en Rusland ter zijde strevnn, met een bewapening van 105 tor
pedobooten, terwijl E" geland en Rusland er respectievelijk 129 en 125
bezitten.
B. F.
i
M T-, E 8 Bi M <** U I
flnfiLUKdKl
Yorliaal uit Emsland
DOOB
E. WOM
Met de vreugd vaa het kroonbier was het gedaan, maar des
te meer verheugde zich een kleine bengel; hij kroop bij zijne
grootmoeder in het bed en fluisterde haar toe: »O, beste moeder,
die gezichten hadt ge moeten zien, toen zij allen langs de haag
kwamen, waarachter ik in het aardappelveld verscholen zat nu,
door dit geval is het pleizier van de nieuwe woning er voorden
boer al heeiemaal a!!''
iiloe heb je het dan aangelegd, jou duivelskind ?"
»Wel, toen ik onlangs moeder Klara ging bezoeken, kocht ik
in de apotheek zwavel en bestreek daarmede een langen draad;
dien bond ik, (oen de menschen weg waren, aan den dennetak
op het dak, en bovendien nog een touw dat de timmerlieden ver
geten hadden. Toen het twaalf uur slaat, steek ik den
gezwaveldea draad aan en zoodra ik bemerk, dat de dronken kerels
het wagen naderbij te komen, ruk ik het boompje omver en slin
ger het over de bang, terwijl ik zelf er schielijk achter kruip
maar het was koud buiten, beste moeder."
»Pas maar op, dat ze je niet krijgen, mijn jongen! Eigenlijk
gun ik het htm allen van harte, dat zoo'n kind die eigenwijze
luidjes eens eene poets bakt. Ieder vogeltje zingt zooals het ge
bekt is gij hebt mijn aard."
Ofschoon het nieuwgebouwde huis weldra zoozeer den naam
kreeg, dat liet op een plek grond stond, waarop de aardgeesten
aanspraak maakten en de boerin er niet toe te brengen was er
in te trekken, maar liever nog in de oude woning gevaar bleef
loopen van. te verdrinken, toch had niemand hst spook gezocht
achter het ongelukskind, in dit geval de plaatsvervanger der booze
aardgeesien.
Daarentegen dorstte de in hare teederste gevoelens gekrenkte
juffrouw Sabina naar wraak. Dagen achtereen maakte zij heeroom's
soep te zout, zelte hem gerechten voor die hij niet lustte en
kookte de afschuwelijkste koffie van de wereld. De geestelijke
w;agde een bescheiden klacht, doch Sabina brak in tranen uit
en jammerde:
»Ja, ja, jaag mij maar uit uw dienst, heer pastoor; zoo'n spot
voor de kinderen, als ik ben, behoort in het arrnhuis. Leert die
bengels, dal zij het recht hebben, 's zondags de hemden der