Historisch Archief 1877-1940
No. 376
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VO'óft NEDERLAND.
raken? (moedeloos) Het een noch het ander lacht mij toe; waar, o Goden,
vind ik een uitweg? Stil, ik hour gerucht; wellicht brengt de grillige
fortaio nuj in aanraking met iemand die mij helpen kan.
ZEVENDE TOONEEL.
,¥ertni Hofmaarschalk van Bockwat (haastig opkomende)
Van Bockwat Vertu!
V er t u. (onderdanig) Excellentie? (ter eijde) Die opgeprikte kapel
kan mij hoegenaamd niet van nut zijn,
Van Bockwat. Dien mij onmiddellijk bij Zijne Majesteit aan, maar
onmiddellijk !
V e r t u. Onmogelijk Excellentie ! De koning heeft bevolen dat niemand
hem mocht storen.
Van Bockwat. Welke redenen kunnen. .....
V e r t u. (geheimzinnig) Z. M. houdt zich met de vraag onledig of het
niet meer dan tijd mag geacht worden om eene nieuwe ridderorde het
MJizijn te schenken.
' Van Bockwat. Ah ! Sublieme gedachte ! Dien mij aan, Vertu.
V e r t u. Maar Excellentie !
Van Bockwat. Redenen van Staat, Vertu! Hoogst gewichtige en
belangrijke mededeelingen, die geen uitstel kunnen dulden.
Vertu. Maar .....
Van Bock w a t... Voor de laatste maal ga! Wanneer in ons land de
doodstraf nog werd ten uitvoer gebracht zoude ik zeggen dat uw leven
»K io«de gemoeid is ; thans moet ik mij bepalen tot de opmerking: denk
?»n uw aanstaand kamerdienaar-jubiléen aan zekere vurig begeerde orde.
(Vertu verschrikt af.)
ACHTSTE TOONEEL
Van Bockwat (alleen).
Van Bockwat. Eindelijk rijst de zon van mijn geluk! Het kan
niet missen of de mededeelingen die ik breng doen mij het grootkruis
der orde van den Zilveren Panther deelachtig worden! Het is de eenige
onderscheiding die ik nog mis! (Welgevallig zijn besterde borst bekij
kende). Zeventien sterren en kruisen mag ik reeds mijn eigendom noemen
sn toch, toch zal ik niet tevreden zijn zoolang ik d*ien Panther moet
missen !
REGENDE TOONEEL. ?
Van Bocfcwat. Koning Phantastas. Vertu.
(Eene vermomde Gestalte sluipt ongezien de. saai linnen en verbergt
zich achter een gordijn.)
Vertu (meldende) Zijne Majesteit de Koning !(Van Bockwat maakt
nederige buigingen.)
Koning. Hebben uwe mededeelingen dergelijken haast, mijnheer Van
Bockwat, dat gij het durfdet wagen mij in mijne ernstige bespiegelingen
te storen?
Van Bockwat. Zij zy'n van het grootste balang Sire !
Koning. En zijn zij slechts voor mijne ooren bestemd;1
Van Boek w a t. Ongetwijfeld uwe majesteit!
Koning (tot Vertu.) Laat ons alleen ! ( Vertu af.)
TOONEEL
Koning. Van Bockwat. De vermomde Gestalte (traclit
liet gesprek op te vangen door om een hoeJi van het gordijn te gluren.)
Koning. Welnu, mijnheer ?
Van Bockwat, Een koetsier bracht zooeven namens Zijne Majes
teit den Koning van Droomenland, het belangrijk bericht, dat Hare Maje
leit de Koningin zich vermoedelijk in gezegende omstandigheden bevindt.
Koning (verrast). Ziedaar een waarlijk hoogst gewichtige tijding!
Ik zal u wel niet op het hart behoeven te drukken, mijnheer de hofmaar
schalk, dat zy vooralsnog een diep geheim moet blijven.
Van Bockwat. O, sire! Welke orde beveelt viwe Majesteit .....
K o n ing. Moet de brenger van het bericht per se worden gedeco
reerd?
Van Bockwat (ijverig). Bepaald, uwe Majesteit.
Koning (zuchtend). Ja, het is waar, het zal niet te vermijden zijn!
In den laatsten tijd regent het voordrachten tot benoeming van ridders.
Van Bockwat (schouderophalend). Sedert de minister van
binnenlandsche zaken 't ook noodig meent om iedereen te decoreeren, die zoo
genaamd heldhaftige en nuttige daden begaat, ......
Koning. Gij hebt gelijk, mijn waarde van Bockwat, ook mij stuit
die phcintasie van mijnen minister. Zonderling is 't dat men in de hoogere
kringen nooit iets van die opgevijzelde daden vaa moed en zelfopoffering
hoort.
Van Bockwat. Het is dan ook uit den aard der zaak zeer bourgeois,
Sire, om in het water te springen, brandende huizen binnen te dringen
of dergelijke extravagances te begaan.
Koning. Juist! Zeer juist! Ik moet middelen beramen om een einde
Ie maken aan de ridicule wijze van handelen van den minister.
Van Bockwat. Die oorzaak zoude kunnen worden, Sire, dat men
op een gegeven moment, daar niet zoude kunnen beloonen waar eene
belooning hoogst wenschelijk is, gelijk op dit oogeablik bijv. het geval is
met den Koerier.
Koning. Ge hebt volkomen gelijk Van Bockwat; maar ga thans en
eorg dat het den afgezant aan niets ontbreekt, tot tijd en wijle dat wij
hem ons antwoord aan zijnen vorst zullen overhandigen.
(Van Bockwat af),
ELFDE TOONEËL.
de Koning, de Vermomde Gedaante.
Koning. Ach die ridderorden-quaestie, maar meer nog de
belastingquaestiel Daar moeten veranderingen, groote veranderingen plaats vinden !
Maar hoe en op welke wijze ? Wie zal mg behulpzaam zijn ?
Gedaante. Ik t
Koning (ontsteld), Gij ?
Gedaante. Ja!
Koning. Wanneer?
Gedaante. Hedenavond!
Koning. Hedenavond ?
G c d a a n t e. In de geheime zitting!
Koning. Hoe, gij weet ?
Gedaante, Sst!
TWEEDE BEDRtJP.
de Geheime Zitting.
EEBSTE TOONEËL.
De minister s. De Gedaante.
De President van den Ministerraad. Het 3 de wil en
de begeerte van onzen geüerbiedigden vorst, mijne heeren, dat deze onbe
kende heer in onze zitting eenige belangrijke plannen zal ontvouwen.
Ik geef hem daarom het woord.
De Gedaante. Reeds lang ging ik gebukt onder het besef dat mijn
dierbaar vaderland te gronde moet gaan en dat een nieuw belasting-stelsel
moest worden uitgedacht; ik heb gewikt en gewogen, en....
Minister van Financiën, (in spanning). En...
Gedaante. Ik kwam tot de conclusie dat er iets is wat het land redden
kan, de welvaart zoude doen herleven, het geschokt Staats-krediet zoude
herstellen, en dat iets is.... eene belasting op ridderorden.
Allen (verbaasd). Lumineuso gedachte! Dat is het tweede ei van
Columbus."
Gedaante. Volgens den Almanach de Gotha" bestaan er op de wereld
ongeveer tweehonderd ridder-orden
Enkelen (teleurgesteld). Niet meer?
Gedaante. Men kan ze inserieuseen niet-serienseonderscheiden;
sommigeu zijn van Staten die niet meer bestaan, anderen zijn voor geld
te koop.
Minister van Financien. Deksels! Te koop.
Gedaante. Gelijk deze prijs-courant leert.
Minister van Financiën (leest en mompelt). Isabella la Ca'
tolica, drie duizend gulden, Simon Bolivar, zes duizend gulden, Karelvijf
van Spanje, vijf duizend gulden. Curieus! Heel curieus en niet bepaald
verwerpelijk; toch vertrouw ik de zaak niet bijstel-!
De M i n. v a n B i n n e n 1. Zaken. De gedachte is zeer vernuftig,
mijnheer de onbekende. Vergun mij de vraag of gij alle dragers van
ridderorden zoudt willen belasten?
Gedaante. Keen, ik zou een uitzondering willen maken van hen die
eene orde waarlijk verdiend" hadden.
Vele n (onrustig). Verdiend ? Wat bedoelt gij met verdiend ?
Gedaante. Iemand verdient oeu orde door eenige daad van moed,
beleid of trouw, door het loven van een medemensen te redden, of zijn
land nuttig te zijn. (ünnisi en spanning in de vergadering).
President. Op welke vrijzs zoudt gij de belasting willen inrichten
ea hoe zoude do aangifte moeien geschieden.
Gedaante. Natuurlijk zoude zij eene klassen-belasting moeten wezen
en zoudo men moeten betalen naarmate van het getal ridderorden dat
men rijk is, ea naar gelang der waardigheid die men bekleedt; een com
mandeur zoude rnoor motten betalen dan ecm grootkruis, een grootkruia
meer dan een ofiluer en zoo verder. Ik zoude de ridders in een hen te
huis te zenclea biljet, de volgende vragen wenschen te doen :
1. Hoeveel ridder-orden hebt gij en wat wegoa zij te zamen ?
2. Zijn 2ij van goud, zilver of koper en met diamanten of bergkristal
versierd ?
3. Ond.-r welke der volgende rubrieken moeten uwe orden gerangschikt
v/orden:
a) hebben zij recht van bestaan ?
li) is hun recht van bestaan twijfelachtig ?
c) hebben zij hoegenaamd geen recht van bestaan?
4. Waardoor hebt gij onderscheidingen verkregen:
a) hebt gij ze verdiend?
li) hebt gij zo contant bataald ? met of zonder korting?
c) waart gij kapper, kleermaker, pódicure enz. enz. van
eenig gekroond hoofd ?
d) weet ge wellicht niet hoa ge er aan komt ?
e) hebt ge er voor gekuipt; hoelanjj zij t ge over bezig ge
weest om ze te verkrijgen en hoeveel tantes, nichten,
vrienden enz. enz. hebben zich voor u in do bres gesteld?
dus handelende zonde ik meenen
Minister van M a r i n e. Maar die man steekt den draak met
ons, want hij weet blijkbaar hoe wij en anderen aan onze orden zijn
gekomen en
Stemmen. Zwijg, in 's hemels naam, zwijg!
Gedaante. Ik spreek in vollen ernst, mijne heeren; eene
ridderordenklassen-belasting zou ten gevolge hebben dat slechts de ijdelen ih
den lande, de lieden die ter wille van niets gedecoreerd werden, de...i"
Stemmen, Weg met den oproerkraaier! weg met don democraat!
(Hevig tumult; verward gesclireciiw; de president
geeft eich ongeloofelijke 'moeite om de orde te
lierstellen.)
Ge daante. Ik zal mijne hoeren,...'. (de man icordt overschreeuwd.
(Kan worden vervolgd).
Ik zal aan het bovenstaande niets toevoegen en laat aan den lezer het
oordeel over of ik te veel zeide toen ik het treurspel Koning Phantastus
een merkwaardig product noemde. Aquarius. '
N.B. Het bestaan eaner prijscourant als waarover in bovenstaand
fragment gesproken wordt, houdt ik voor eene lago insinuatie;ja i