Historisch Archief 1877-1940
10
DE A M S T E R D A M M K R, W E E K H L A D VOO R N EDE R L A N i).
No. 381
Rente des deux Moniïes l O et.
Olivier Maugant par Victor Cherbulics (deux partie). Les derniors
années d'un rêveur par E. Curo. Marguerite de Valois par JIcctor de
'la, Ferrière. Les Monach par Jlolt&rt de. Bonnïrcs. La poüticjae
conomique de l'Allemagne par Maurice Bloei;. TJno nouvelle philosophie
e l'opera par Henry Blaséde Rury. Berthold Anerbach par Gr.
Valbert. Revue litteraire. Les voyagenrs en France depuis la renaissance
jusqu'a la révolution par F. Eruneticre. Chronique etc.
Nieuwe uitgaven in Nederland.
Babad Tanah Diawi, in Proza. Javaansche geschiedenis kopende van
het jaar 1647 der Javaansclie jaartelling. Uitgegeven door J. J. Meinnna
wn' wege het Koninklijk Instituut voor de taal-, land- ea volkenkunde
fan Ned. Indiö. Ie stuk. 2e druk . . . . ^. . . /' 4.50
Goeverneur's volksboeken. 5e serie. Deel XXV?XXX. (Prins
Eugenius, de dappere ridder. Beatus, de Kluizenaar. Het opper
hoofd der Amakozen. De Schatgravers in het zwarte wond.
jfathan, de woudlooper. Da student van Ulm.) . per deeltje 0.25
Onze hedendaagsche Schilders, met bijschriften van O. Vpsmaer.
Je serie, afl. 2. (J. van do Sande Bakhuijaen). (2 pi. met portret).
Per all. bij inteelt. 2.50
Nieuwe Uitgaven in Engeland.
E. 1). Adaras, Fl.-.wer and leaf their teaching from the poets. sh. 5
A. da Vere, Works, vol 3, Alexauder the great. . . . O
J. Feiss, Shnkespeare and Montaigne. . . . . . 5
M. Filleul, Ellen Tremaine ,'! O
R. Folkai-cl, Plant Lore, legenda and lyrics . . . ? l
J. B. Ginner, The death of Otho 5
C. Lamb, Ppems Plays intr : by Ainger f>
Life songs,ill: by March: of Waterford and Count: of Tankerville. 42
Rcms, Oonrauiï. 2
K. B. Ballatyne, he young rawler
Q. Hertz, The French pri.ioners
(J. Bird, Higher edncat.ion in En
W. iiloclc, judith Shakspeare
;land and Gcrrnany.
C. Childivr, The doubléDutchman
Tiio doctor'a experiment by author of under fii'e . .
Elliot JSIaleolnfs Chronicle .......
G. Fenn, The silver Canon .......
O. H. Hanson, Storips of old Rome . . , . .
A. Lyster, Au unwiUing witness ......
Mc. Govnn, Traced and traoked
Mrs. Mol es wort b, Christmas treo land . . . .
A. M. W., Molly Carew
A rod "Waililower by author of wido wide world . .
II. Stretton, 'l'ho sweet story of old .....
Y. Thorn. In London fields
t'. M. \Yilbraham, \Vhat is right comes right . . .
Nieuwe uitgaven in DuUscJdand.
Gerliardt von Aroyntor, Charitas.
Friedr. JJodenstedt, Eine Königsreise.
A. Jiörckel, Dar Phüosoph von Sans-Sonci.
Wilhelm Cappille;?, Die Antisemiteu. Episches 7eitgedicht.
N. v. E-thstruth, Die ordre dos Graf en von Gnise.
Freimaurerei, Algemeine Geschichte tlerselben.
Herai. Griobcn, liheinische "Wanderliedcr.
Carl Ilaifoer, Bekaunte und unbekannte Grüszen.
tinmmencb, Die Kunst gemeinscliaftlicher Darstellung.
Pttugk Harttung, Perikles als Feldherr.
Hieronymus Lorra, Vor <lem Atteiitat.
Du Piel, Die Philosophie der Mystik.
Jtë. Kanzoni, Vor iïufzig Jahren.
4.C,
3UJ
31.
5
2.G
2.0
2.
MILITAIRE ZAKEN.
MILITAIRE PENSIOENEN.
Gemis aan samenwerking tussclien de departementen van oorlog en
marine het is reeds meermalen in dit blad en elders op overtuigende
?wijze aangetoond heelt maar al te vaak zijn verlammenden invloed
doen gevoelen op den gnng vau 's laixls zaken. Nu eer.s wordt het lands
belang er onmiddellijk eri zwaar door getrofl'en, dan weder middellijk in
het personeel. Door het onoordeelkundig handelen van elkaar opvolgende
hoofden van departementen is genoeg kwaad gebrouwen, om nl vast den
wensch uit te spreken, dat ds verwisseling van die hoofden bij de militaire
departementen niet in veelvuldig voorkome; door meer langdurige aan
raking bestaat ten minste mogelijkheid dat zij het niet beneden hunne
waardigheid achten omtrent eikaars plannen wat meer medcdeelzaani te
worden; dat zij wat minder scherp tegenover elkaar staan, waar het
betreft het handhaven van ware of vermeende rechten of traditien, eene
menschelijke zwakheid waaraan niet alleen de chefs maar ook de onder
geschikten lijden; dikwijls vindt men meer genoegen in het behandelen
eener zaak, waarbij men zijne superioriteit kan doen gevoelen, of elkaar
eens troeven kan, of zooals men het, noemt de puntjes op de i kan settcn,"
dan wanneer het een eenvoudig zaakje, b.v. hot geven van enkele inlich
tingen, betreft; de ..jalonsie de métier" is, helaas! aau de departementen
nog niet verdwenen.
Onder de onderworpen, die bij do departementen van oorlog on marine
op veelvuldige en geer verscheiden manier behandeld werden, on <ïi? juist
op eenzelfde beginsel hadden moeten rusten, behooren zeker de militaire
pensioenen.
Op verschillende tij.len werden door Oorlog en Marine wijzigingen in
de wet, regelende do pensioenen, gebracht; luid de eene minister voor zijn
personeel verbetering verkregen, iiuks kwam zijn collega om ook voor
het zijne die voordeden en nog Kienrdcre te bedingen, waardoor de eer
st, o wederom gelegenheid verkreeg ontstane ongelijkheid door ecne
nieuwe wetsvoordracht v.'e g te nemen; enz!
Op d e M wijze voortscha-rrclondo bereikten we eir.dolijk met, OEEC pen
sioenen het tegenwcorduro standpunt, (reen wonder, dat onze Twoode Ka
mer dat. passen eu nieten, dat, zoogenaamd basculivsysteem, van harte
be£pn te vrriocien, on zooveel to kennen gaf, dat, gij nu niet meer van
ponsioemvij'ïigiugeji hooren wikie.
<)i' dit nu ro.k'H]k is ui' niet, willen wij met beoordeolen; dat e Kamer
t:'.;';!]!;: had, zal wel niemand tegenspreken!
Zie Jaar, twee hoofden van militaire departementen, die zich niet om
trent is!]caa:-'s fffif-stcsproducten bekommeren, dan wanneer zij er profijt
van kunnen trekken, om de eigen voorstellen er door te halen, zooals
men dat roomt.
De militaire pensioenen zijn belooningen voor jaren-langen, trouwen
dienst; voor zooverre die diensten gelijk zijn, dienen de bolooningen ook
niet van elkaar te verschillen, en moet het onverschillig zijn, of men den
Staat ala militair dient onder het departement van oorlog, dan wel
onder dat van marine.
13ij het departement van koloniën schijnt men evenmin een richtigen
grondslag bij het bepalen der pensioenen aan te nemen.
Het Indisch Militair Tijdschrift No. 4, jaargang 1384, bevat een artikel
van X, waarin de militaire pensioenen voor Indiëen Nederland met elkaar
worden vergeleken. De schrijver onderwerpt de pensioenen in de ver
schillende rangen aan esno uitvoerige bespreking, naar aanleiding van
een denkbeeld van den kapitein vau uen generalen staf W. C. Nieuwen
huij^en, om de ptitsioeiu-n il f r Inui:clis kapiteins en majoors respectieve
lijk van /'2000 e:i / i!ta) te brengen op /" 2100 en f 2GOO.
IIij komt o. a. tot (ie gevolgtrekking, dat, wat, do betrekkelijke waarde
der pensioenen aangaat, doze bij liet Nederlandsche leger en bij de marine
voor do hoofdoiilcieren te laurj zijn en van de snbalterne officieren
voliloinde Jiofiy; terwijl bij het Indische leger het omgekeerde het geval is.
7.üo is b. v. het pensioen
van een Indhchen Ir.ilenant-generaal met 4; 30 dienstjaren. . ?9000 en
vice-adiniraal met 4; 45 dienstjaren, waarvan 20in Indië4500.
Yvij willen de;i Echrijver in zijne studie niet op den voet, volgen, doch
slechts o)> eene z.iak wijzen, n. i. de verhooging die subalterne officieren
iler Nederlandsche landmacht ontvangen, wanueer zij bij hunne
pensionivering G en 12 jaren in hunne rangen hebben gediend.
Hij wil deze gunstige bepaling ook ingevoerd zien voor de
subalterneofficieren van het, Indische leger, om b. v. gepasseerde kapiteins, wier
diensten nog uitstekend benut kunnen worden, een lang eren diensttijd
in dien raiH; te kunnen doen bekomen.
liij de Nederlandsche mariun is hij het bepalen van de pensioenen der
Eubalterne officieren wel rekening gehouden niet het aantal jaren, inden
laatst bekleeclen rang doorgebracht; doch de wijze waarop dit is geschied,
wijkt alweder zóó zeer ai' van het bij de landmacht daaromtrent vastge
stelde, dat er de aandacht wel eens op gevestigd mag worden-.
Vergelijken we allereerst do pensioenen dei' kapiteins der landmacht
(voor alle wapens gelijk), met die dei- luitenants ter zee Ie klasse en met
hen in rang gelijk gestelden.
De luitenants ter zee, officieren v?n gezondheid en officieren van admi
nistratie naar ouderdom van rang en de officieren der mariniers, de
officieren machinist, en de apothekers, naar dienstjaren in seriën verdeeld,
ontvangen pensioenen als hieronder wordt .aangegeven :
rang luit. t,'z. l o klasse (Ie serie of na 8 jaren dienst) .
Ie
4
2
4
2
adelbci'st Ie
1400,
1300,
1200,
1000,
900,
800,
(2e.
(3e ,
(Ie
(2e
(2c luitenant)
terwijl de subalterne officieren der Nederlandsche landmacht aan pensioen
kunnen ontvangen als volgt:
een kapitein /' 1300 -f- 1/5 na 12 jaren dienst als zoodanig =r f 1500,
Ie luit. 900 -f- 1,5 12 = 10SO,
2o 800 + 1/5 12 = 9GO.
Na C jai-en dienst kan een kapitein der landmacht reeds f 1300 -)- 1,10
j l'l30 ontvangen, <ins reeds weer dan een luitenant ter zee Ie klasse
of' daarmede gelijkgestelde immer behalen kan, al bracht hij 15 en meer
jaren in iju rang' door.
Na 2 jaren dienst ontvangt de Juit. ter zee Ie klasse f' 1200, terwijl de
kapitein der landmacht reeds van den aanvang af op ? 1300 kan aan
spraak maten.
Ken officier o. a., die, door in den strijd bekomen of ten gevolge van
gevorderde of bevolen militaire diensten veroorzaakte T-erii'onding of
verminlting enz., ongeschikt wordt tot, waarneming van den militairen
dienst, ontvangt, rol pensioen, ongeacht zijn leeftijd of diensttijd; is het
dan niet ongerijmd, dat een officier meer kan ontvangen, voor het
verleenen derzelt'do diensten, allén omdat hy onder een ander departement
van algemeen bestuur ressorteert?
Als regel is nu wel aan f e nemen, dat luitenants ter zee, officieren van
gezondheid, officieren vau administratie en officieren-machinist, voor
hunne dienstjaren in lucliëen tusschna de keerkringen doorgebracht,
verhooghig van hun pensioen erlangen; doch doze is yeltee.l afgescheiden
van het, pensioen voor hun rang vastgesteld en is voor alle rangen gelijk,
terwijl een officier der landmacht zich door detacheeringen naar Indi
ook van dr.rgoïijku verhooging verzekeren kan.
Is het ppnsi'oiineeren van een luitenant toi- zee Ie klasse, wegens vol
brachten diensttijd en een leeftijd van f,0 jaren eene uitzondering, het
prnsionncercn ten govoigo- van in rn door deu dienst of in den dienst
bekomen ziels- of' lichaamsgebreken zaker niet; donli behalve de o.i_rei;]ij;:a
npnfiioioren is er nog ecne breodo rij van officieren, wier pensionneering
in den rang vau kapitein lang niet tot da uitzonderingen behoort; bij de
eeno soort, ornaat hoogere rangen ontbreken, bij de andere, omdat de
hoogere rangon slechts voor enkelo gelukkigen die (hetzij, door
caparitei'en, hetxij door krachtiger gezondheid of het, bezitten van
hoogmogende vrienden) bovcu hunne collega/s uitmunten zijn weggelegd.
Hoewel zeer tf.n o/irccMe, KOU bij de officieren van gezondheid,
officiereu van administratie on officieren-machinist, het groote aantal Indische
jaren ala voordeel kunnen aangemerkt worden, tegenover het nadeel van
minder jx'Esioen dun hunne collega's 'der huidtiincht; bij de subalterne
officieren der marinier,? tellier vervalt dit, voordeel grnotmdecls en bij de
kwartierineestors der mariniers en apothekers der marine, geheel.